Titulus 8

INiuriis. Quas remittens non v. detur remittere ius consequendi damnum / quod cx iniuriis passus est. Bal. in l. si pro fure. in prin. ff. de condi. furti. per l. sed si vnius. §. si a me. ff. isto tetu. no. Bal. in l. si tibi. §. i. ff. de pac

¶ Hinc idem Bald. dicit (referenta Alex. consi. xx. numero. viii. requisi tus vt breuibus. vol. v.) quod debes esse cautus vt facias tibi remitti / non solum iniuriam: sed etiam damna et interesse / de quo per Bal. in l. si domus. ff. de seruitu. vrb. predio. etiam in foro anima

¶ Et subdit quod si remitto tibi iniurias et expulsiones / et deuastation es: non videor remittere damna et interesse: istud idem Alex. late prosequitur in consi. clxviii. nu. vi. et seq. requisitus. vt brenibus. volu. i.

¶ Ulterius de iniuriis vide que tradit Io. de Ana. et post seum Ludo. Bolog. con. xliiii. in questione. et do. Bertrandi Carpen. consi. cxl. certum est. parte. 1. Probus

¶ Damno dato. Uide Io. de Ana. consi. lxxi. visis et dilige ter. et ibi late Ludo. Bolog. qui disputant de damno date occasione incendii / et qui teneantur. et do. Bertrandi Carp. consi. cxcvii. viso casu mihi exhibito. in prima parte. Probus.

COnuenitur. Quid dicendum de hospite et campone et de iniuria illata per eius famulum: videBolog. post Ioan. de ana. con. ii. Probus

¶ Censetur. Adde ea que citat Bald. in l. fi. nali: in fine. C. de actio. empt. Ubi dicit / quod ille qui promittit de suo dato et facto tantum: tamen etiam factum heredis continetur quia illa dictio tantum excludit solum personas extraneas l. stipulatio: ista. §. sed si se obligat. ff. de verb. obliga. sequitur et refert dictum Bal. Alex. con. xviii. numero. xii. attentis narratis: vol. v. allegat ad hoc. nu. xiii. Bar. in l. si seruus el. in princ. per ibi not. per glo. ff. de condi. furti. pro comprobatio. ne adducit. tex. no. in l. postulante. in prin. ff. ad trebel. vbi quod iuris est de aliquo est de herede eius: licet de herede non sit facta mentio.

¶ Et propterea dicit Barto. ibi quod si statutum disponit / quod debitor possit capi et carcerari pro debito: etiam heres capi poterit / licet statutum de herede nullam mentionem faciat. Et fortius dicit ibi Io. de imol. post Ange. quod idem esset si statutum diceret / quod promissor possit capi. Nam heres promissoris poterit capi per illum tex. et subdit ibi Paul. de castro quod idem erit: si statutum diceret / quod instru. mentum mittatur executioni contra debitorem in instrum. to comprehensum vel descriptum: nam habebit etiam locum in herede debitoris descripti in instrumento: quia persona here dis reputatur eadem cum defuncto: vt hic per Ioan. mo. ista firmat idem Alex. con. cxviii. col. ii. attentis narratis. vol. vi. et Decius con. cccccxxxvi. in princ. in causa que agitur.

¶ Premissa tamen moderare habes: nisi heres ille reperiatur minor quia talis carcerari non debet: per ea que non roma. con. cxx. circa primum. quo queritur.

¶ Et redendo ad thema / pro eo habes quod no. Sozi. co. 293 col. i. presens consultatio: vbi dicit quod sermo testatoris dicitur proprius sermo heredis et ibi comprobat late quae. supra dicta fuere

¶ In simili. Bal. in l. i. col. i. C. quo. lega. dicit quod nominato titio eius heres nominatus videtur.

¶ Item hec dictio tantum taxatiua / non excludit similes casus l. ob es: et ibi glo. C. de pred. minor. tex. in l. i. §. i. ff. simes. fal. mod. dixer. Bar. in l. serui nomine. ff. de vsucapic. ergo non debet excludere similes personas

¶ Premissa firmat Decius con. cclxxxi. viso pacto qui subdit quod heres tenetur pro facto defuncti / et contrauenire non potest l. cum a matre. C. de rei vendi l. vxor. C. de bo. aucto. iud. possi l. ab eo. C. de nego. gest. vide tamen fallen. per Iaso in con. lxiiii. col. iiii. in causa caducitatis

¶ Et inquantum diximus. supra de herede promissoris vt cap.¬ possit hoc non placet Sozl. in d. con. ccxciii. vt ibi per eum vt dere poteris: in herede tamen debitoris omnes conueniunt non solum in opinio. datis in consiliis sed etiam in lecturis vt satisfiat votis aliquorum dicentium consilia fore fere suspecta vt parti consulens placeat / vt pote Fely. de Panor. dicit in c. cum ex officii. col. iii. nu. vi. supra de praescrip. ibi quem libenter se querer si hoc dixisset motu proprio in lactura et non consilio ex torto / forte praece et precio ab archiepiscopo florentino

¶ In contrarium tamen videtur dicendum per dictum ipsius Feliin. c. causam que. in ver. non obstante. sub nu. xxv. supra de rescrip. ibi opus esset maiori ocio quam mihi concedatur a quothidia¬ nis lectionibus: in quibus sequens stimulat praecedentem / et materiam materia breuiat: vt fiat processus ab omnibus desideratus / concordat Decius con. cclxxxiiii. in princ. viso decreto. Et ideo non adhereas in hoc opinioni Feli. quia non potest negari quin ea que consulendo dicunt doc. sint magis appensata et digesta: cuma. con. 89. circa primum Alexan. con. 185. nu. xxxii. viso titu. vol. ii. ad idem Franc. cur. con. lxxvii. ad finem super motiuis: firmat et latius Neuiza. in sibnuptia. in ver. est nubendum. in ver. sed quero. instante vari. tate: col. ii. vbi illud ampliat etiam si lectura posterius fuerit facta in qua sepe adeo pomposi sunt / quod (studio contradicendiamittunt sanum intellectum.

¶ Pro themate vide que ad vtramque partem latissime tradit Petr. de Anch. con. ccxliiii quia quaestio talis est: non tamem pretermittas vnum quod cita Alex. in con. clxxxiii. nu. iiii. viso themate et scripturis vol. i. quod testator postest obligare expresse non solum res suas sed etiam heredis sui vt decidit Petr. in l. assiduis. et ibi refert Cy. C. qui potio. in pigno. habe. sequitur Bal. ibi dicens quod iste punctus non est alibi: idem Bald. in l. i. colum. vltifffa. ff. solu. matr

¶ Dicunt enim potest testator legare rem heredis. l. vnum ex familia §. si rem. de lega. ii. ita debet posse rem eius obligare et heres adeundo hereditatem testatoris qui leganit res ipsius heredi videtur dicta obligationem approbasse. d. l. cuma matre. C. de rei vendica l. sicreditoribus. C. de ser. pig. dato. et pignus etiam constituitur solo consensum etiam tacite et absque traditione. l. iii. ff. ex quib. caus. pig. taci. contra. et. l. prima. ff. de pigno. actio¬

¶ Uide de hac obligatione bonorum heredis / per Neapo. decisio. cc. instrumentum. et decisio. cx. col. penul. Uincentius. t decisio. ccxl. in. fi. in causa.

¶ Et per hec habes dictum Io. mo. amplissime comprobatur per quod fortificatur vnum quod non licet heredietiam ex proprio iure venire contra factum defuncti comprobat Decius con5. 47. nu. iii. viso puncto. et con. 57i. nu. iii. Socer. dum dicit heredem esse eiusdem potestatis et iuris cuius fuit defunctus l. heredem. ff. de reg. iur. quem ibi vide. Et concludit idem Decit in. d. con. proxime allegato: quod heredes mariti poterunt ab heredibus vxoris / seu ab ea illa viuente repetere vsuras quro debebantur ratione dotis pro supportandis oneribus matrimo nii.

¶ Reliquum est quod si defunctus errore ductus confessus est aliquid: heres postest reuocare prout poterat ip se defunctus: quia vt dicit Ioannes monachus / hic heres et defunctus vna et eadem persona censentur / et heres potest vti iure defuncti / vt l. cum quidam. §. fiscus: ff. de vsuristud vltimum tenent comprobando Neapo. deci. ccxxxiii. pater in quodam instrumento

¶ Unde quando heres veniat contra factum defuncti per Iasonem in consi. lvi. magnificus. vol. tertio. vbi multipliciter respondet ad regulam contrariam. Probus

¶ Distinctione. Que dicitur exceptio ordinis seu excusisionis que debet opponi ante litem contesta. vide per Alex. consi. ccxx. in fine ponderatis. vol. vi. Probus

¶ Alia obligatio. Licet alia sit obligatio principalis / et fiseiussoris: tamen habeo quod qualitas obligationis et promissionis ad voluntatem creditoris expressa: in persona principalis intelligitur repetita in persona fide iussoris / vt .l. si vt proponitur ff de fideiuss l. fi. §. fi. ff. de verborum obliga. no. Bar. cum quo alii in l. si ita stipulatus. §. Grisogo. nus. eo. titu. et in l. hi qui accessionis. ff de fide iusso. facit l. prima. C. de diuer. rescrip. et l. Titia. §. idem respondit. ff. de ver. obliga. et l. item quia. §. i. ff de pact.

¶ Item quando obligatio principalis est nulla: sic etiam non valet obligatio accessoria fide iussoris. Bar. in l. si a reo. § si a furioso. et in l. si quis pro eo. ff de fideius. Ias. in co. lviii. col. i. mihi quoque vol. tertio. Probus

¶ Sisti. Adde Neapo. decisio. ccxxxiiii. fide iussor. Prob.

¶ Fideiussor. per quem quis / vel per pignus / fit securus / non Alexand. consilio. clvi. numero tertio. viso instrumento. volu. vi. Probus

¶ Fiet executio. Et illa facta poterit fide iussor agere contra principalem: et ista est regula / que fallit: videlicet quod agat fide iussor antequam soluat in multis casibus / no. per glo. fina. in l. Lucius. ff. manda. quos comprobant Neapol. decisio. ccxli. quidam notarius. Probus

¶ Represalie. Uide Io. de Ana. consi. xciiii. visis et ponde ratis / et ibi Ludo. Bolog. in additio. ad eum. Probus

¶ Pro alio. Odiosum est quod vnus pro alio teneatur. Decius con. ccccxci. in prin. in casu proposito. Probus.

¶ Seu finis. Uide que late diximus in. c. cum in aliquibus. in ver. finis iste. supra de rescrip. Probus.

¶ Dominus. Ubi ampla glo. et dic conueniri coram superio re / alias si non sit: coram iudice ecclesiastico. Io. and. hic in fine. et Petr. de Ancha. col. ii. Probus.

¶ Equitati. Que in proposito rub. vnum quotidianum operatur: quia licet qui iure suo vtitur / nemini facere dicitur iniuriam l. iniuriarum. §. fi. ff. hoc titu. quodque vnicuique liceat vsque ad celum domos suas altius tollere l. altius: et l. si in edibus. C. de seruitu. et aq. cum quelibet res praesumatur libertnisi contrarium de seruitute debita constet l. cum eo. ff. de seuit. rust. praedio l. sicuti. §. sed si queratur. ff. si serui. vend. tamen siper vicinum meum aliquid fiat in fundo suo / quod mihi noceat et ei non prosit: vt pote elenat domos suas vt videat secretadomus mee: vel quid simile voluptatis / tunc possum agere contra eum vt altum tollat de medio: quia hominem homini insidiari nefas est l. veluti. ff. de iusti. et iur. nec mos gerendus est ei qui solum facit vt officiat: facit l. ii. § labeo. ff. de aqua plu. arcen. et. l. in creditoris. ff de euictio.

¶ Hunc punctum vide late discussum per scriben. in. d. l. altius maxime per Cy. Ray. Petr. et Saly. vbi dicunt quod si quis facit domum ita in altum vt secreta fratrum vel monialium / vel vxo rem / vel filiam vicini videre posset. quod tunc si hoc commoditatim vel voluptatis solum apparet / tunc ad destructionem altitudinis voluptuose agitur. Ang. l. in fundo. ff de rei vend l. opus. ff. de oper. publ. secus si ad suam aliam vtilitatem. de l. altius. et. l. proculus. ff de dam. infec. quod in dubio potius praesumitur et non quod iniuriam alteri inferat. Alexan. in consilio cxciiii. nu. iii. consideratis. vol. ii. sicut in simli dicitur / quod in dubio quis iuste et cum bona fide possedisse praesumitur: no. Alex. consi. cc. col. i. viso. volu. ii. Comprobant etiam intentum Doci. in. d. l. cum eo maxime. Pau. de cast. in hoc enim dolus versatur quem naturalis equitas excludere debet. d. l. ii. §. Item variis. ff. de aq. pruia. arcen. Et hanc equitatem habet excescere iudex medio consilii architectorum vel aliorum peritorum in arte: qui habset videre an per talia edificia offendantur vicini et antalia edificia cedant ad vtilitatem et necessitatem edificantium: ansolum ad nocendum: quia si ad nocendum solum: iudex declarabit non licere edificium facere: ita consuluit Alex. co. clxxxiiii. oportune vol. ii.

¶ Postremo adde quod equitati derogatur etiam naturali propt publicam vtilitatem l. i. ff. de vsucap. l. ita vulneratus. ff. ad leg. aquil. Alex. co. cxxxiiii. nu. iii. animaduersis diligentenrhos. volu. vi. Probus

¶ In personis ecclesiasticis. Petr. de ancha. hic col. iii. extodit idem dici debere in scholaribus et eorum nunciis et subditis. auten. habita. C. ne fil. pro patr. idem de scriptoribus et aliis qui sunt necessarii in studiis: arg. l. scriniarios. C. de testa. mili. Idem in patre qui vadit ad videndum filium in studio vt no. in l. ii. §. id idem. in glo. in ver. venerant. ff. de iudic. alias numerat personas quas vide. non tamen idem dicas in meretricibus quia non sunt necessarie sed studio contrarie vt probaui. supra. in rub. de vita et honesta. cler. Probus.

¶ Abusum id est prauum vsum secundum Guil. dic post arch. qui subdit quod alias dicitur ausus. c. i. pus primo supra de immu. eccle. hoc lib. Probus.

¶ Infra. De cuius natura est vt contineat contenta inter ex trema a quibus adiungitur: vt in. c. i. et in. c. ex tuarum. supra de auto. et vsu pal. sequitur Maria. Sozi. con. cxxvii. columna. iiii. visis capitulis. Probus.