Titulus 7

OCcasione. Que non est sumen da pro causa no. Alex. con. 43 qu. iii. vol. iiii. bene tamen conditio. Neapoli. decisio. 38 9 super dubio. Probus.

¶ Priuilegiorum. Que licet princeps possit reuocare et qi concessit subditis: tamen concessa non subditis non potest seuocare vt singulatiter voluit innocen. in. c. nouiti coll. fi. supra de iudic. no. Neapol. decisio. ccclxi. nu. sx. monasterium. Domi. con. lxxiiii. col. ii. at tentis puncto. Alex. in con. ci. nume. xii. visis instrumentis volu. i. et Bal. in l. qui se patris. C. vn liberi tradit Maria. Sozi. con. cxx. col. vii. cum in psenti. quod duplicatum reperitur con. ccxxxi. et ibi late dispuiat quando facta contra non subdit tos non noceat nisi secundum iuris communis dispositionem sint reglata. ponit exepium de literis sigillatis soluvt non faciat fidem: nec prbent. Doc. in. c. post cessionem. de proba. supra et late per eundem Sozli. co. 258 in causa vicarie: vbi col. iii. ver. praterea vnil. dicit: quod scriptura posita in. archiuo publico / alicuius donisvel epi posita sub custodia publica probat: quando producit intersubditos: alias secus. Bal. in rub. de fide instr. in vit. col. C. et in l. exeplo. col. l. C. de probatio.

¶ De reuocatione priuilegli vide quae tradit do. Steph. Bert. co. cliiii. etia si verum sit parte tertia: vbi ponit quod licet princeps possit reuocare priuilegium datum subditis per se vel praedecessore suu. c. veniens. supra se praescript. et. c. i. cum ibi no. per doc. supra de rescrip. tamen fallit si fuerit perviam contractus concessum: quia unc est irreuocabilem etia ulenitudine potestatis vt late comprobat Iason in co. 8d vi. vol. iii. et hoc nisi subsit iusta causa: pro quo videt casu Decte intuenti) in l. titius puerum. ff. de obseq. no. Alex. co. 16. nu. 28 in ca. vo. v. vbi loquitur etiam de successore reuocante cum ca. et co. 193 nu. vii. ex themate: vo. ii. idem Alex. in. d. co. ci. vo i. Neapoli. decisio. cxxviii. nu. xx. firmat Calca. in co. ii. col. pe. licilicet his.

¶ Ratio quia princeps ligat ex suo contractu sicut quilibet alius. c. i. de natu. feudi. et. c. i. supra de proba. sic contra. uenire non potest. Pan. de castro. in l. digna. C. de legi. Decius con. 528. nu. vi. pro resolutione. Iaso. latius in co. primo. col. v. vol. i. Calca. in. d. con. li. Probus.

¶ Fallit etia quando est concessum subdito per via remunerationis l. l pater. §. si quis aliquem. ff. de dona. qui tex. iucta glos. in ver. srreuocabilis / dicit contractum donationis remuneratorie fore irreuocabilem / etiam si ex parte donatarii adsit causa propter qua alias possit donatio reuocari / puta ingratitudo / iuxta. c. fi. supra de dona. et l. fi. C. de reuoc. dona.

¶ Facit quod voluit Bal. in l. si cum mihi. ff. de dolo. vbi voluit vlbet priuilegium huiusmodi concessum esset in remuneratione: illud non reuocaret propter ingratitudine / talis enim concessio nocensetur mera liberalitas / seu proprie donatio. Bald. in proe. rorum. allegat l. sed et si lege. §. consuluit. ff. de petit. hered l. aquillus. ff. de dona. per quem tex. probatur quod talis donatio etia excedens quingetos aureos non indiget insinuatione: sta comprobat Bertrandi consi. clvii. nu. viii. multa sunt dubia. parte. iii.

¶ Adde Alex. con. cxvi. col. ii. nec arguendi. vol. ii. et ibi late.

¶ Pro premissis vide eundem Alex. con. ciiii. nu. xxvi. visis / vbi comprobat donatione remunerate riam non reuocari propter ingratitudinem. alleg. Guiller. de cuno. et Bald. in l. iilud. C. de sacrosanct. eccle. pro quo facit quod idem Alex. scribit in consi. lxxviii. nu. vili. visis que elegan. ter: quod iura que permittunt donationes reuocari / loquuntur in donatione mere gratustis / non que propter merita: quia ille diiudicantur ac si facte forent ex titulo oneroso. Ang. in l. si vnque. C. de reuoc. dona. Probus.

¶ Priullegia. Que licet nondum fuerint acceptata / tamen tramsmitunt l. non solu. ff. de resti. in integ. in ti. gnali. no. Sozi. consi. ccxcvi. col. iiii. in pasnti consultatioe / alleg. Paul. de cast. post alios. in l. antiquioribus. C. de iure delib. Et dic pullegia potius interptatione recipere a consuetudine locique a iure comnino. Alex. co. ix. nu. iii. ponderatis his qu in themate. vol. v. ab legat. c. quod dilectio. supra de consangui. et affini. et l. si prus. §. certe placuit. ff. d aqua pluula. arcem. et. l. excepto. C. loca

¶ Pro hoc aut quod dicimus de acceptatione. vide Do. in co. lxv. col. ii. discutia quodlibet

¶ Ite in priuilegiorum concessioeno est de more nec de iure quod quis citet. Bal. in l. nam ita dius col. i. ff. de adop. quia sicut princeps solus sege condere potest / sic in potestate eius est priuilegia condere nullo citato / vt idem Bald. dicit in l. fi. C. quib. res iud. non no. et in l. fi. circa finem. ver. extra opponitur. C. de fruct. et lit. expe. et in. c. cum olim. nu. iii. supra de re iudic. vbi dicit quod i impetratioe gre nemoest citadus / quia est queda donatio / et ibi late Moder. scribe

¶ Facit dictum roma. consi. ccclxix. nu. xxix. quod incipit circa primum: quod quando princeps de plenitudine potestatis etex certa scientia alicui gratiam facit / non est opus citare in los quibus preiudicium infertur / allegat innoc. in. c. nist cum pridem. supra de renuncia. vide Decium con. cxciiii. nu. iii viso tenore: et con. cxci. nu. vii. in causa que agitatur: vide etiam Iaso. con. lxviii. viso themate. vol. iii. vbi late discutit de legitimatione facta per principem non citatis venientibus ab intestato etiam legitimis et naturalibus: idem in consi. cx. contra legitimationem vrbani. vol. iiii

¶ Pro premissis vide etiam que citat Aber. Bru. con. i. colum. x. ver. ad id quod dictum fuit / vbi subdit claram et indubitatam conclusionem in iure: quod quando apparet principem dispositum ad aliquid faciendum / quod etiam praesentes impedre non potuissent eius voluntatem hi de quibus princeps cogitauit / valebit actus / eis non citatis: vt patet ex no. per Panor. in. c. inter quatuor: col. ii. supra de malo. et obed. et in. c. cum olim. supra de re iudi. vbi moder. vide Alex. con. ii. vol. i. repet. to: et in. ii. vol. con. ccxxvili. visis condicillis: dum concludit principem posse legitimare spurium in preiudicium ag natorum habentium ius succedendi in spe / etiam eis non citatis: quod etiam voluit in l. gallus. §. et quid si tantum. post Bar. et alios. ff. de vulga. Qui enim potest inuitis aliquibus facere / potest et eis insciis vel irrequisitis l. qui potest. ff. de reg. iur. ad idem Deci. con. cccxc. in fine: quoniam er facto. et con. ccccxcviii. in fine viso casu proposito. Iason con. xl. absolui. volumine. iii

¶ Pro his que iam deduximus habes attendere ad doctrinam Bar. in l. ii. nu. iii. C. de tempo. appella. vbi conclu.¬ dit quod quando a principe impetratur priuilegium / non est nec as saria citatio partis: vt d. l. ii. verum secundum eum in his que stem non ledunt: vel si ledunt modice. Ias. in consi. xix. co. iii. volu. iii. in causa decimali / seu cause cognitionem non rquirunt: vt l. ii. §. merito et. § si quis a principe. ff. ne quid in loco publi. et l. quotiens. C. de praecib. imper. offer. Secus in his quae partem multum lederent / vel cause cognitionem requirerent: vt l. ii. de nata. restitu. et. ff. de adoptio l. nam ita diuus no. etiam idem Bar. in l. gallus. §. et quid si tantum. ff. de lib. et posthu. et Corne. consi i. col. ii. vol. iii

¶ Et secundum hec procedit id quod not. Bal. in. d. l. fi. C. quib. res iud. non nocet. et. d. l. fi. C. de fruc. et liti. expen. dum dicit quod princeps potest condere priuilegium parte non citata vt etiam dicit Io. de imol. in. c. cum dilecta. supra de confir. vtili. vel inutiliquod placet Alex. con. xi. nu. iiii. alias consului. vo. vii.

¶ Et subdit in d. c. cum dilecta. in fine Decis / quod etiam priuilegii renouatio potnt fieri parte non citata: ab eo qui de nouo principaliter priuilegium concedere potest quod comprobat iuribus et auctoritatibus.

¶ Et quo ad concessionem priuilegii / absolutionis et dispensationis quod non requiratur citatio no. Alex. in co. xlix. nu. xx. paucis vtar: volu. iiii. Do. in co. xliiii. in fidominus noster papa martinus et con. lx. in fine circa dubium / vbi vnum determinat quo ad thema subiecte materie notatum dignum / videlicet en valeat iuramentum de non impetrando priuilegium et ibi distinguit vt videre licet perpulchre / quod quotidianum apud capistola e collegia ac vniuersitates quod tangit Alex. in con. xxxviii. visa petitione: vol. iii. pro quo vode Neapol. decisio. ccxx. nu. xii. in causa domin

¶ Et si queras an in absolutione a iuramento facienda per inferiorem a papa requiratur partis citatio: vide per Alex. in con. ccxxii. col. iii. visa facti. vol. ii. et late etiam plusquam remisiue per Neapol. decisio. ccxx. nu. x. in causa domini: vbi dicunt quod si fiat absolutio non quod non teneatur ad obseruantiam iurmenti in contractu interpositi sed quod absoluitur ad effectum agendi vt possit solum agere non obstante iuramento: et ostendere de iure suo: tunc potest absolui parte non citata: et ista et communis: multifarie ibi comprobata: ratio videtur quia parte inuita petest fieri. Ergo ea non citata: tum quia ei non fit preiudicium

¶ Unum tamen subdunt quod licet hec absolutio sit solum ad effecti gendi tamensi non facit mentionem de impetratione absolutionis quod iurauit non petere absolutionem a iuramento: non est absolutus nec habilitatus: vt possit agere nisi sit prius absolutus aiuramento de non petenda absolutione a iuramento: vo. suit Bal. in repe. l. ii. ff. de iureiur. Bal. et Io. imol. in l. hescriptura. ff. de cond. et demon. Roma. tamen con. cccxxvi. in praesenti consultatione. col. i. dicit quod iurans non petere absolutionem cogitur tale iuramentum seruare sibi tamen succurritur quia denunciare potest ecclesie se iurasse absolutionem non pete re / et qualiter is cui ipse iurauit propter hoc perseuerat in delicto. c. quemadmodum. in fi supra de iureiur: tamen non est dubiumquod popa a tale iuramento potest absoluere: quando expresse sibi narratum est / vt dicit Bal. in. d. l. ii. Probus.

DEclarationem contra exemptos ponitDic quod ille qui declarat non intendit denouo aliquid inducere / vel addere ad id quod erat primitus inclusum: tex. in cle. i ibi ipsam declarare ac quedam adiicere. de iure patro. vbi pro copula ac quae inter diuersa ponitur: glo. in ca. vno. in ver. filio 1supra de sum. trini. et fide catho. nec de nouc. disponere: tex. in proe. huius libri in ver. amplectimur / et in cle. exiui: ver. horum autem. de ver. signi. Domi. consi. lxxxii. col. ii. quia punctus. Cuius doctrinam videas pro text. nstro. idem dicit Domi. consi. xxxiii. circa finem / pro examinatione. Sozl. consi. cclx. col. x. in causa Nannetensis castorie. Deci. consi. 421. in fine negari. Quod sit discrepantia probat doctrina Bald in repe. Paduana l. edita. col. iii. C. de eden. quod ea que veniunt ad declarationem / non continent emendationem: allegat. cui. cum dilecti. supra de accusa le. idem Pomponius. §. fi. ff. de rei vendi. et prohibitus emendare / vel mutare / non prohibetur declarare. Idem Bal. ibi in. x. oppo. et Oldra. consi. clxvii. post medium ante omnia consyderandum: quod virtus declarationis non est inutilefacere vtile: quantum est in se: sed inutile foro¬

¶ Item in proposito excommunicatus per declarationem amplius non ligatur: quasi quod a principio fuerit: sed solum declaratur / vt ab aliis euitetur: firmat Roma. consi. 482 in casu premisso / qui ibi subdit quod ratione ilius / minor solennitas requiritur in actu declaratorio quam in actu declarato: sine dispositiuo l. heredes palam. §. si quis post. ff. de testa. et c. litere. supra de dilatio.

¶ Sic resultat quod lata est diferentia: inter actum dispositiuum: et actum declaratorium: maxime in excommunicationis sententia. Quia licet ab excommunicatione. non possit appellari: a declaratione tamen excommunicationis sic: allegat lapum in cle. ad concupiscentes. de sequestra. posse. licet enim appellari non possit a pena legis: tamen appellatur a declaratione Ioan. Mona. in capi. cupientes. supra de electu

¶ Et pro his que primo loco. supra diximus. vide Paul. de cast. consi. cccxl. venio nunc ad primum dubium: in prima parte / vbi dicit quod lex declarans seu interpretans / ligat et habet vigorem ex tempore editionis legis declarate / seu interpretate: quia princeps ponttrahere legem ad tempus praeteritum: et lex ex speciali dispositione principis habet vigorem etiam in factis praeteritis l. leges. C. de legi. et l. penul. et fina. C. de sacrosan. eccle. et l. iubemus. C. ad velleia. sic vt supra diximus ex declaratione non sequitur ius non aum: sed factum declarat quia scriptura declarans debet intelligi secundum declaratam: vt in auten de fil. ante dot. instr. na. §. fina. et l. nihil. ff. de coniungen. cum emancipa. lib.

¶ Pro dicto Paul. habeo eundem Paul. in. d. l. heredes parlam. §. et si quid post. col. ii. ff. de testamen. vbi dicit quod papa. multotiens facit declarationes circa gratias ab eo factas que valent et preiudicant eis quibus erat iam ius quesitum / quasi illud quod declaratur a principio dictum fuisset: quo casu non fuisset alteri ius quesitum: et hoc solum dicit procedere in declaratione: secus si non agatur de declaratione quia tunc secundum eum non potest fieri / auferendo ius alteri quesitum / et hoc modo debet procedere dictum Petri de¬ Ancha. con. cccxcviii. in fine. premitto pro clariori. istud refert et sequitur. Decius consilio. ccxxix. in fine. stante contitutione conciliari.

¶ Et adde quod quando aliquid fuit de claratum sic esse: oportet vt illud tollatur per aliam declarationem / et sic cum cause cognitione: etiam si primo declaratum non fuisset verum / quod comprobat Decius consilio cclxxiiii. col. ii. viso decreto in prodigo declarato / quod licet ipsa declaratio non fuerit vera et quod assumptus fuerit interpriores ciuitatis non per hoc videtur tolli interdictum administrationis quasi ad sanos mores peruenerit. Bar. in l. i. in fine. C. qui et aduer. quos.

¶ Et attende quia in talibus declarationibus penarum etiam ipso iure impositarum requiritur partis citatio. testatur Maria. Sozi. con. xii. col. ii. quoniam in presentiarum: pro quo dicit fore bonum tex. in l. eius qui delatorem. ff. de iure fisciEt sic antequam possit intentari executio pene: requiritur sententia declaratoria. c. cum secundum. de heretic. supra hoc lib. no. Iason consilio. xxi. col. iii. volu. tertio.

¶ Inquantum autem diximus quod declaratio nihil addit / sed quid actum fuerit ostendit. d. l. heredes palam. §. si notum. quod probatur: quia si testis deponit / si postea declarat dictum suumnon est opus iuramento. Bal. et Paul. in auten. hodie. C. prae iura. calum. istud est verum quando est verborum dubiorum declaratiua: non quando extendit aliquomodo verba / vel est extra nea / pro quo vide exemplum per Sozi. con. ccxiiii. col. penul. in causa onofrii.

¶ Pro intento etiam vide eundem Sozi. consi. ccxl. col. iiii. circa presentem / ibi nam autenticatio et arprobatio / non est aliud nisi declaratio scripture: quod in eacontinetur / et veritas eorum que continentur in scriptura / et sic etiam respectu temporis in ea contenti¬

¶ Declaratio autem non inducit aliquid de nouo: sed magis inductum ostendit et demonstrat: ideo semper trahitur retro ad tempus dispositionis. Bart. in l. omnes populi. in v. q. prin. ff. de iusti. et iu. traditur in d. l. heredes palam. et perglo. in. c. cum tu. supra de vsum

¶ In puncto declarationis inter alia vnum habeo / quod si papa mandat Titio conferri beneficium vacans per non promotionem Gali ad sacros ordines. c. licet canon. supra de elec. per hoc censetur declarasse illum Gaium esse priuatum ille beneficio: ita dicit Petr. de Ancha. consi. ccxciii. vltra alisolenniter.

¶ Item etiam in sententia declarationis non requiritur quod in ea inseratur verbum condemno / vel absoluo. Bal. in l. fi. col. i. ff. de hered. inst.

¶ Preterea et in preposito nostro attende / ad ea que tradit idem Petr. de Ancha. co. lxii. in fi. duplici respectu. quod non refert an ipso iure vel. per sententiam / quis priuetur / quo ad effectum preiudicit vnius cause ad aliam / stante lite siue pendente: nam liquidata causa siue per sententiam quis priuandus sit non refert. siue sit sunima declaratiua: siue dispositiua: quo ad preiudicium generandum illi contra quem senteinia est ferenda: et postquam in fine iudicii deprehenditur parum vel nihil refert qualiter quis sit abneficio amouendus. arg. l. Gallus. §. si eius. ff. de lib. et post hu. vbi de modo non curamus / dummodo habeamus effectum. Dec. con. 542. nu. xii. praesupposita. no. Lapus allega. lxxvii. tabellio. quem vide pro intento alleg. cxxvii. col. iii. Anasta. dumdicit quod ipsa lex facit non est necesse quod hoc petam a iudicel. quae sub conditione. ff. de condi. insti. idem Decius con. 589 in fine. in causa.

¶ Aliud dicit idem Petr. notandum co. lxv. quod quando constitutio priuat ipso iure / et sic fieri potest contra mor tuum id est post mortem. c. cum secundum leges. supra de hereti. hoc lnbro. fiet etiam contra heredes / per rationem. supra citatam / quia qui declarat nihil de nouo facit: sed factum declarat. c. nouit. supra de appella.

¶ Preterea in puncto hoc Io. de Ana. consilxxxiiii. col. ii. videndum est / dicit quod quando declaratio fit circacircunstantias actus: tunc non requiritur tanta solennitas / quam requiritur in actu faciendo / vel mutando. Secus vbi declaratur substantia actus: quia tunc requiritur eadem solemnitas que requiritur in actu: quod placet Iaso. in con. lvi. col. fina. M. gnificus. vol. iii. vide pro intento declarationis et presentis tex. materiam. Do. consi. lxxxii. quia punctus. Et Dec. 587. nu. vi. coram. et Neapo. decisio. ccxv. sexdecim.

¶ Postremo etiam vide de declaratione quam facit notarius super suo instrumen. per Calca. co. lxix. super eo quod ponitur. Probus.

¶ Exemptionem. Que proprie loquendo fit ab incommodis et oneribus. c. si papa. et c. per exemptionem. isto ti. hec lib a commodi. autem et priuilegiis non fit exemptio: sed in eis caderet priuatio. Et inducta ad augmentum non debent operari diminutionem. ff de fund. instru. l. si mancipia. ff. de aur. et argen. lega l. si quis legauerit aurum / nec econtra l. legata inutiliter. de lega. vide Paul. de Cast. con. cccvii. videtur quod non / in parte. ii. et i tius Sozl. con. cclxxxv. reuerendissimus do. Car. de medicis.

¶ Unum tamen est quod si plures sint ascripti ad aliquod onus subeundum / et vnus illorum eximatur / ceteri tamen ad onus integrum tenebuntur / not. Petr. de Anchar. consil. x. circa finem videtur efficaciter / vide Domi. consilio. lxxiiii. attentis purcto. Philippus Probus

¶ Abutitur. Uide que dixi in capi. vnico. post Ioan. Mosupra de eta. et qualit. et Alexand. consil. xxxiii. col. iii. ponderatis his. vol. v. allegat l. eos. de aqueduct. lib. xi. C. et. l. iudeos C. de iudi. no. in. c. suggestum. supra de deci. quod procedit in eo quiillicito / modo / (et sic contra formam iuris) vtitur priuilegio suo

¶ Ulterius adde huic dicto conuenire aliud vulgare / quia citat Petr. de Ancha. consil. cxcvi. magnifice: ibi exceduni. enim suos terminos: ergo excedi debent a non suis terminis / vt l. fi. C. de edict. diui ad. tol. etc. si queras / an peralium modum quam abusum tollatur priuilegium / vt pote per contrarium: vt quia quis reperitur priuilegiatus de non soluen. do. x. prout alii ciues / et tamen soluit / an per talem solutionem dicatr priuilegio renunciare / vide Alex. in consil. cxc. col. fi matur volu. ii. et consi. cxciii. col. etium / fi. ex themate / eo. volu. vbi dicit quod hec solutio non preiudicat / nisi subsit cursus. xxx. annorum. c. accedentibus. et. c. si de cetero. supra hoc titu. valet tamen protestatio quod non intendit suo praeiudicare priuilegio: istud latius comprobat Ias. in consi. xxv. questio. volu. iii. Probus

¶ Exempti. Qui differunt ab his qui priuilegia habent. exemptionis / vt hic / et in capi. si papa. hoc titu. prout in simili dicimus / quod aliud est esse religiosum / et aliud habere preuilegia religionis / vt in. c. religioso. de senten. exco. hoc lib. et aliud esse tale: et aliud gaudere beneficiis et priuilegiis talis probatur in l. sciendum. ff de ritu nuptia. iuncta l. fin. ff. de statu homi. not. Maria. Sozi. consi. cclxxxviii. col. v. ver. sed ad premissa / circa primam. Probus

¶ In aliquibus casibus. Ergo in aliis habet (obstante priuilegio) manus ligatas / quia regulariter habet iurisdictionem in omnibus sue diocesis / licet in aliquibus ligatam / vt ponedicit Inno. in. c. pastoralis. supra de offi. ordi. quod aliquis sit itabonus / quod nihil committit quod iuris indigeat correctione. Et sic non habet exercitium / habet tamen iurisdictionem: quia qui non potest esse adeo perfectus qui subiiciatur legi tradito a superiore: saltem quo ad habitum / glo. in cle. ad nostrum / in ver. ieiunare / de here. que etiam allegatur / quod iustus liber est a lege pctim: sed non a ptestate superioris: vide late per Feli. in ( proe. decreta. rex pacificus / in princi. Probus.

¶ Si ergo gallicus. Dic quod licet Ioan. Mona. dicatum gallicus origine / vt comprobabo in cap. generali de reguaur. tamen per hec verba ego Gallicus / non potest dici diGallia origine: sed domicilio tantum / probat Sozi. in simili consi. cclxxxviii. col. ii. circa primam / dum dicit quod hoc verbum Asglicus simpliciter prolatum potius denotat domicilium quam originem / secus si diceretur de Anglia / quia magis signit cat originem: secundum Bar. in l. prouinciales. ff. de verb. signifiet est tex. in l. i. ff. de tutor. et curat. dat. ab his. traditur per Bar. in l. i. ad finem. ff. ad municipal. firmat idem Sozi. comsi. ccxcii. col. ii. visis statutis / tamen Alexand. consi 190 col. i. volu. vi. dicit idem fore Titius est comitatiuus / vel de comitatum quod comprobat multipharie / et Alexan. consi. cxvi col. fina. visis. volu. vi. et consi. xli. numer. sx. visis que subtiliter / volu. v. Decius consi. cccccl. iuridicam. Uide Iaso. i. consi. lxxxvii. placet / volu. iii. vbi discutit de filio a quo locodicitur originarius / an a loco natiuitatis sue / an a loco domicilii patris.

¶ Dic insuper. Si Gallicus ergo fortis ingenioque acris / iuxta illud Isido. Ethimo. ix. lib. Roma. graues generat Grecia leues. Affrica versipeles. Gallia natura fortes Ingenioque acres: refert glo. pragma. in ver. Francorum in proe. Et dic Ioan. Mona. non ab re hic dicere seGallicum: quia Gallicus erat / prout dico in. d. capin generali de regu. iur. et filius Fabri / non equidem ipse Faber nisi dicamus prout de Ioan. Fabri dicitur. Qui sun §. ex diuerso. insti. de rer. diuisio. dicit / quod vocatur Faber non ferrarius / nec lignarius: sed quia libenter operabatur et operari faciebat scilicet compilando et legendo. Probus

¶ Nec dependet. Areti. consilio. lxii. numer. ii. in presenti consultatione / dicit probart per hunc tex. in. § sane / quod beneficium subiectum: et dependens differunt / subdens quid proprie dicitur beneficium dependens / beneficium accessirie vnitum: sic videtur probare tex. in glo. in capitu. cum singula. versi. fina. de prebend. hoc lib¬

¶ Et attende ad doctriuam eisisdem Areti. ibi propter verba aliquorum impetrantium: qui volunt beneficia impetrata videri dependere a tali loco siue inonasterio / superflue tamen / nisi id fiat proter aliquam surreptionem vitandam / Philippus Probus.

CAnonici. de prelatione theologo. et canonistarum vltra ea que in equen. dicitur Alex. consi. cvii. col. antepenult. pro inuestigatione / vol. ii. Adde igitur quod ius canonicum fraternisat cum iure ciuili / vt discutitur per nos in tracta. de manda. aposto. ideo bonum est proficere non mediocriter in vtroque / difficile tamen est ex paucis datum quos equus amauit Iuppiter. Isti enim sunt qui dulce dinem gustant / que eos nutrit / iuxta doctrinam Io. Mo. in. quo. 1. supra de vsur. Et dicit Bal. in ca. cum causam. nu. ii. supra de probaquod scientiam nostram trahit ad intellectum naturalem. Et sicut ex philosophia et medicina quis fit perfectus medicus. Ita sciens ius canonicum et ciuile efficitur perfectus legista / et niiiurista sciat canones non gustabit hanc dulcedinem / nec potest practicam legum et iudiciorum perfecte cognoscere / de quo meminit Barba. in rub. de testa. col. i. dicens hoc fore durist. simum dictum / multis imperitis cum stomacho obtestantibus has nostras diunas canonicas sanctiones / prout dicitur facere maledictus ille Martinus Lutherus et eius sequaces Germani / qui appellant ius cano. ius combustum / et pro fraternisatione iurium cano. et ciuilis / habes vulgare vltramontanorum quod citat Ioan. Igneus / in q. an rex Francie recognoscat imperatorem / col. xl. quello legista senza capitulo vale poco malo canonista senza lege vale niente / adde quod etiam scientia iuris necessaria est ad regimem ecclesie / et totius orbis. Et ideo dicit Panor. in capit. licet vobis. de prebend. supra quod assistens in iure adiscendo vel docendo: non solum promo uet vtilitatem propriam: sed etiam proficit ecclesie vniuersali. Et vt dicit text in auten. habita. C. ne sil. pro patr. loquendo de scientia iuris quod per scientiam iuris illuminatur mundus / et ad obediendum deo et ministris vita subditorum. informatur. ad quod facit capi. cum ex eo. et capi. super spicula. supra de mag. et quod not. in capi. i. supra de consangui. et affi. vbi dicitur quod canonista est preferendus theologo in prelatura: in partibus in quibus non vigent hereses. Istud latius comprobat Ioan. Lupus in repeti. capi. per vestras. in. §. xxvi. nume. xvi. qui exorditur. restat nunc videre. supra de donatio. inter vir. vbi dicit quod mixtus prefertur vtrique / allegat pro hoc Hostien. quem alii sequuntur signanter. Panor. de consangui. et affini. in. d. capi i. et in d. capi. licet. et in capi. tue / circa finem. supra de cler. non residen. Idem in similipossumus dicere de canonista et ciuilista / et inquantum IoanMona. hic dicit / quod auditor iuris canonici et ciuilis censetu auditor iuris diuini / potest resultari ratio: quia illa dicimus ex vno vtero i. ex fonte diuino procedere scilicet ex autoritate veteris et noui testamenti. ca. qualiter. el. ii. supra de ad cusa. dicit enim Bald. in proe. decreta. in. ii. col. iuris canonici sancta sanctitas iuris ciuilis subtilitas decoratur / vt de leges firmantur canonibus et canonum ambiguitates legibus respluuntur: vt ex discursu glo. resultat non ergo pudeat vnum alterum consulere. Probus.

¶ Iuris diuini. Bald. in prelu. fend. colum. iii. dicit / quod lex. ciuilis est pars legis diuine: allegat nouel. in capit. superspecula. supra ne cleri. vel mona. Attende tamen ad vnum / quod finis fori canonici contentiosi / non est in totum directiuus ad salutem / nec omnia secundum ipsum licita / sunt licita in foro antime: quia licet de iure canonico licitum sit contrahentibus intense decipere / citra dimidiam iusti praecii. c. cum dilecti. et. c. cum causamsupra de emp. et vend. Istud tamen non habet locum in foro coscientie. Antoni. de Butr. et ibi Panor. q. ix. in capi. quia plerique. supra de immuni. eccle. Inno. et Antho. in. c. in ciuirate. de vsur. 35. ibi Io. de Ana. col. vi. Panor. in. c. i. supra de emp. et vend. Saly. in auten. ad hec. xxi. q. C. de vsur. refert Tho. ferra. cautel. xix. in fi

¶ Pro intento Io. mo. hic / vide glo. pragma. tit de colla. §. ordinat hec sancta synodus. in ver. legere. Probus.

¶ Denomi nabo. Uide de denominatione / que citat Pet fa. Ancha. consi. cci. col. i. quod exorditur. premittendum est. quod a qualibet dispositione homins et legis: si noua dispositio idem comtineat quod antiqua / actus denominatur a sua prima causa et antiqua dispositione / non a noua: patet ex no. in. c. i. de constutu. supra hoc lib.

¶ Hinc est quod testator rem semel legatam: ite rum legando videtur sepius loqui / non multiplicare legatum: de lega. ii. l. Menius. §. eum qui. Item rescriptum vel priuilegium quod continet / quod ius commune non censetur priuilegium: sed ius commune. Inno. in. c. i. supra de rescrip. no. in l. i. de thesaur. libri x. C.

¶ Item actus non denominatur ab eo qui amouet obstacilum: sed ab illo penes quem erat illius actus exercitium impditum tali obstaculo. c. cum aliquibus. de rescrip. supra hoc lib.

¶ Item equidem denominatio fit a digniori: passus sunt vulga res: ideo non cito. hinc dicimus quod ratione huius: digniori cateris paribus numero prefertur / pone exemplum testator patronus decedens superstite filio et filia: si discordant in presentando prefertur vox masculi tanquam dignior: ista est sententia Bal. in l. i. ff. de senato.

¶ Facit / quia si femina relinquatexecutrix in testamento alicuius cum viro: nam si discordant prefertur masculi consilium. no Barb. in. c. tua. col. x. supra de testa. quod latius comprobat Io. Lupus in rep. c. per vestras. §. xliii. Sucedit alia supra de dona. inter vir. et vxo.

¶ Ratio istorum vi tra ea quae adducit idem Lupus ibi potest dici resultare ex his que no. Alex. de Imol. con. lii. circa hanc. vol. iiii. quod affectio maior dictur patris ad masculos quam ad feminas. quia iniurie illate agnationi vindicantur per masculos et non per feminas / vt in u 1§ notandum. qui fend. dar. pos.

¶ Ultra hoc vide quae cumum lat idem Alexand. ibi nume. xxxiii. cum sequent. de quo dixi in rub. supra de renuncia. Probus

¶ Se occupat. Ude que in similino. Maria. Sozi. consi. qg. in fi. viso testamento. et Alex. in con. cviii. col. i. viso themate. vol. iiii. Domi. con. xli. col. ii. pro clariori. et con. lvi. inte sanctissimum. col. iii. vbi dicit quod fit denominatio a maiori parte gnis: ponit exemplum in scholaribus vniuersitatis / vbi repiuntu aliqui episcopi / vide postremo que tradit Signor. in consi. xcv. questio talis est. Probus.

Agis verisimilem. Istud facit ad decisionem questionis quotidiane. Ponc Meuius accusatur de homicidio / in carcerem detruditur: et tandem iudex a torturam procedit. In actis reperitur quod in crimen sponte et confessus est. Meuius in contrarium dicit: sed confessum fuisse formidine tormentorum per iudicem illatorum et inferendorum: nunc queritur cui veniat credendum: an grefario vcl in parti. Breuiter videt dicendum quod parti / moueor quia no est verisimile / quod quis confiteatur illiud per quod vitam adiuuat / vel statum eius et fama minuat. Aborret enim hoc natura quod conseruari deiderat: mortem vero perditionemque deuitat / vt placet Boetio. Ratio enim naturalis hoc dictat / quia nemo in causa sua / in odium habuit seipsum: vnde non est verisimile quod existens (vt ita dicam) in fortia iudicis sponte confiteatur / iuuat equidem arg. a solitis de quo late per nos supra de elect. in c. nemo. in ver. firmat idem do. Alciatus: quia communiter tales confessiones consueuerunt assessores et postestates seu iudices per tormenta extorquere. Et sic per locum a communiter accidentibus praesumi debet formido tormentorum / hinc Iaco. butr. post Cy. in l. ii. ff. quod met. causa reprehendit multum assessores: qui faciunt scribi quod sponte fuit confessus: in talibus enim semper praesumitur terror ab eis inferri: quod licet quis ab eis sit retaxatus / tamen semper metus instare videtur / ne iterum capiatur / et talis recte dici potest metus continuatus. c. i. supra quod met. causa / quia semper familiam et instrumenta ad torturam habent in promptu. Ita quod potentia torquendi vel nocendi in habitu idem operatur quod potentia in actu: argu. no. in. c. non solum de appel. supra hoc lib. et l. Labeo. ff. de stat. liber. no. Pet. de Ancha. co. xxvii. col. iii. non seruato ordine / et con. liiii. apparet. et habet hoc in se equitatem: nam si minima reuerentia contrahentis mecum reddit actum inualidum / vt l. i. §. que onerande. ff. quar. rer. act. non da. c. vnusquisque. xxxii. q. iiii. multomagis nimia tormentorum formido: quam formidinem iusta reddit communis vulgi opimo: que habet quod iudices captos et inquisitos de criminibus (pretermissa iuris grauitate) torquere consueuerunt: no. Bar. in l. de pupillo. in. v. vi. vii. et. viii. q. in. §. si quis. ipsi pretori. ff. de no. ope. nuncti. quia piurimum tales. iudices maleficiorum anhelant ad codemnationem / cum per inquisitionem procedunt / et credunt vilescere in cospectu hominum: cum absoluunt contra leg. absentem. ff. de penis.

¶ Et sic patet quod Meuius ratione huius confessionis non debet damnari: quia iudex confessionem (etiam sponte factam super non verisimili) non debet admittere / nisi alia suffragentur aminicula / vt no. in. c. quia verisimile. supra de pressumpt.

¶ Et sicut confessio contra naturam non valet: no. c. fi. supra de confes. ita nec confessio contra presumptionem eius / quod est secundum naturam: scilicet seipsum conseruare / mortemque et perniciem euitare: igitur Meuius habet reuocare talem confessionem per se vel procuratorem speciali mandato fulcitum / sic alio non probato / non poterit condemnari Meuius ipse: ita in facti contingentia: dicit Petr. de Ancha. obtinuisse consi. xxxiiii. visa inquisitione formata.

¶ In proposito Ioa. Mo. hic vide que dico in. c. in generali 1 de reg. iur. quibus adde / quod magis creditur paucioribus testibus verisimiliora de ponentibus / quam pluribus non tam verisimiliora deponentibus. glo. in. c. testes. v. q. iii. glos. in cap. in nostra. vbi doct. supra de testib. quam sequitur alex. consi. x. col. penul. matureque. volu. vi. quem vide in consi. xi. nume. xviii. alias consului. volu. vii. dicentem quod verba debent interpretari secundum quod et verisimilius. c. inspicimus. de reg. iur. hoc lib. pro quo vide quae tradit Calca. in con. xcix. col. fi. item statutum. Probus.

¶ Pleno iure. Adde glo. in. c. cum inter. supra de re iudici. Similis est in. c. conquestus. supra de foro compe.

¶ Panor. in d. c. cum inter. nu. xii. dicit per has glo. quod si princeps subiicit ecclesiam vel aliquem locum donat / pleno iure: videtur donare in spiritualibus et temporalibus / si concedens talis est vt possit spiritualia et temporalia concedere / iuxta regulam quam tradit Alex. in consi. xlvii. numero quarto. visis. volu. tertio.

¶ Preterea vide que citat Innocen. in c. pastoralis. in fine supra. isto titu. quod licet ecclesie concedatur alicui pleno iure / intelligitur sibi concedi: quod sibi sit subiecta in spiritualibus et temporalibus: non autem conuertat eam in proprios vsus subiectionem enim quam habebat prius sibi concedere videtur. xvi. q. ii. c. visis. et c. cum et plantare. supra hoc titu. et non fructus: quos non habebat nec accipere debebat / nisi ex iusta causa: et cum magnis solennitatibus per que verba Panor. in. c. de monachis in prin. supra de prebendi. et in. c. querelam in prin. supra de elec. exclamat contra cardinales et alios habentes ecclesias in commendam: quia de benitas tenere in priori statu: non diminuto solito diuino cultu: et ex fructibus super extantibus deductis. expen. sustentari / et aliter facientes grauiter peccant: quod facit ad comprobationem eorum que diximus in. c. nemo. supra de elect. deducendo contra d. Alciatum: quod commendatarius non possit fructus beneficii commendati dissipare.

¶ In principali proposito vide qualate cumulat Fely. in. c. auditis. nu. iiii. et seq. supra de prescrip. Car. con. xvii. in prin. circa primum dubium. et co. xlvii. reuerende pater. et quae no. Maria. Sozi. con. liii. col. vi. in praesenti. vbi dicit hanc clausulam pleno iure interpretari seu significare: quando res pertinet ad aliquem / ad proprietatem et vsumfructum: et habet quis potestate alienandi tamquam rem propriam vt est tex. in l. femine. §. illud. C. de secum. nup. et in l. mater quae defuncto. et ibi no. Ang. et Paul. de Cast. C. ad tertul. allegant l. heres. qui et a quibus. C.

¶ Pro Sozino habes quod no. Alex. co. 162. nu. v. visis his quae copiose. vol. vi. vbi dicit / quod quando quis habet proprietatem cum vsufructu: dicitur habere rem pleno iure: quamuis eam non habeat stabili iure: vide quae etiam latissime tradit Alex. co. cxl. viso summario iurium. vol. vii. vbi vnum subdit in proposito. no. quod verba ista pleno iure / absolute posita et non respectiue: dicuntur importare plenitudinem. secus vbi sunt posita in aliqua materia respectiue quia ratio subiecte materie facit quod aliud importent: allegat Bal. in. l. Iulianus. §. fi. que alias incipit si hominem. ff de rei vend.

¶ Uide de hoc verbo / pleno iure / ea que do. Stepha. Bertrand. tradit consil. cxviii. col. fi. si honorabilis. parte. iii. et Alex. consi. lxxxix. in prin. exordien. excellentissimi. vol. v. quod hec verba pleno iure spectare / important petitorium. texin capi. querelam. et ibi in indiuiduo not. Inno. in ver. pleno iure. supra de elec. ad idem tex. in l. iulianus / in fine in ver. plenum ius. ff. de rei vendi. et in capit. cum et plantare. §. nihil lominus. supra isto titu. alleg. hic per Ioan. Mona. Idem Ale. xand. consi. lvi. col. i. perlectis verbis volu. iii. et late / consiccviii. volu. ii. viso summario / vbi dicit quod hec verba pleno iure / idem important ac si dictum esset / id est sine diminu. tione. Bar. in l. precibus. C. de impuber. et Docto. in l. centurio. ff. de vulg. et pupil. substitu. firmat Deci. consi. 468 numer. x. superiori anno / vbi infert / quod si res sit tradita cum onere ipothece / non dicitur pleno iure acquisita / not. late idem Alexand. in. d. consi. ccviii. col. i. et Deci. consil. 498 col. ii. viso casu.

¶ Ratio quia ille dicitur solum habere pleno iure: qui eam liberam alienare potest. d. l. femine. §. il lud / et. §. fina. C. de secund. nupt. not. Areti. in consilio. xix. numer. iii. ex facto. Probus

¶ Inspectione. Etiam si sit personale: vt quia est nomen proprium que expressio arguit priuilegium personale / capitu. quoniam abbas / et ibi Ioan. Andr. et alii scriben. supra de offi. delega. Idem Ioan. Andr. in reg. priuilegium / et Dy. ante eum: qui dicit vnum / quod quandoque persona est causa priuilegii proxima: et non transit ad heredem l. quia tale. ff. solu. matri. et l. priuilegia / et in l. in omnibus. ff. de reg. iur. quandoque persona non est causa proxima priuilegii: sed lesio / vel alia naturalis causa: vt in muliere que iuuatur velleyano. et tunc transit ad heredem l. non solum. ff. de in integr. rest tu. et l. heredem. C. ad vellela. sequitur Maria. Sozi. consi. lviii. colum. ii. consiliis nostris: qui ibi subdit vnum aliud: quod quando priuilegium nunquam incepit competere defunctonunqua transit ad heredem. Bart. in d. l. quia tale / per l. i. in fine. ff. de constitutio. princi.

¶ Istud tamen poteris limitare non procedere quande priuilegium reperitur datum defuncto causa remunerationis: et ob benemerita: quia quemadmodum tale priuilegii habet vim contractus: et non potest reuocari nisi ex causa. Bald. in l. qui se patris. C. vnde liberi et Paul. de castr. in l. digna vox. C. de legib. facit text not. in l. si pater. §. sa quis aliquem / de donatio. ff. ita pari ratione videtur tranmissibile ad heredes: licet defuncto non competierit: scilicet cum effectu: quia eo nunquam vsus est morte preuentus: premissa firmantur / quia ius quesitum ex contractum regulariter transmittitur ad heredes / iuribus vulgatis / quamquam sit quesitum sub expressione proprii nominis l. iurisgen. § pactorum / et l. tale pactum. ff. de pact. facit l. annua. § primo. ff. de alimen. et ciba. leg. not. late Alexand. consilio lxxi. circa ex hibitionem / volu. vi.

¶ Istud quod hic dicitur ex inspectione. Idem dicito ac si dicatur et tenore / de quo apud Alex. con. lv. circa finem prospectis / vol. iiii. et Decium con. 468 nu. 9 superiori anno / et co. 470. nume. vi. duo dubia. Idem dic etiam de mandato quod non presumitur / nisi contractus ex eius inspectione apparet / capitu. cum in iure. supra de offi. delega. et l. i. C. de manda. princ. no. Alex. in consi. vi. nume. iiii. volu. iiii. ponderatis his

¶ Inspectio enim aultum iuuat: vt legitur apud Decium consilio. cccclxxv. col. prima in causa que Mantue: vbi at quod ex sola inspectione testamenti: heres institutus debet minti in possessionem / not. Petr. de Anchar. consilio. cxlvi. in predicta questione reperio. Idem Deci. in consilio. lxxxiii. in princi. excellentissimi.

¶ Ratio / quia illud dicitur constare / quod apparet ex in spectione instrumenti. Antho. de Butr. per illum text in capitu. cum contingat / in. iii. not. supra de rescript. et in capi. cum dilecti. in. iii. not. supra de donatio. Et manifeste dicitur constare / de quo est instrumentum publicum. Bar. in l. i. versi. vtnio ad questionem. ff. de no. oper. nuncia. not. Deci. in capi. licet causam / not. xiii. supra de proba. tradit idem Deci. in consilbu.s 488 in prin. in causa / et lite: qui subdit in. d. not. id verum / quando nil in instrumentum opponitur: secus si opponatur: vt ibi probat.

¶ Constare etiam dicas per rei euidentiam. Quia nulla maior est probatio: quam rei euidentia. Innoc. in capi. proposuisti. de proba. facit l. emptorem / in princi. ff. de actio. empt. tradunt Neapo. decisio. cvii. nume. vi. in caus sa domini motie. vbi subdunt: quod vbi habemus veritatem: non cadit presumptionis allegatio ex cursum temporis: quia pius demonstratur per facti presentiam quam per vocis efficaciam. Bal. in l. i. col. ii. C. de edil. actio. tollitur ergo presumptio per id quod in contrarium apparet l. cum multe. C. de dona ante nupti. Probus

NOn extendunt. Hinc dicitur quod in priuilegio concestfilio nepoti ex fratribus non veniunt filie / dicii Caraa. si. cxxxv. nu. v. puto filias praedictas / allegai. c. alicui gratiose: de regu. iur.

¶ Et sic habes quad in priuilegiis masculum non concipit femininum: non intelligatur proprie: sed ex interpretatione: se priuilegium de piaprie et stricte intelligi / et non extendi. d. c. quod alicui firmat ua cius con. ccccliii. nu. iii. consultum fuit / vbi subdit in proposito masculinum concipit femininum ex interpretatione extensiua ne autem de proprietate sermonis. Bar. in l. i. ff. de ver. signi. per l. pronunciatio. in prin. eo. titu. Probus.

Extenduntur. Adde tamen casum in quo priuilegum extenditur et vet quia quando est concessum prose extenditur etiam ad minitros sine quibus quis esse non potest l. administrantes: in prin. f. de excu. to. vbi Bar. et Bald. in auten. habita. C. ne filius propatre. tex. in l. certum. ff. de vsu habita. haberi enim debet consuderatio non solum de persona sua sed etiam de personis. sine quibus secundum statum suum honeste viuere non potet decet enim viuere secundum quod militem conuenit proquo vide que tradit Areti. consi. xvii. coium. penul. consideratis. Probus

¶ Pupa consulatur. Uel fiat vt not. Decius consi. ccccxlx. in principio / in casu etc. Probus

VSus mitre. Mitra duo habet cornua vtrumque testamentum / vetus videlicet et nouum: significantia: quod vtrunque scire debet qui mitram. gerit: secundum Archi. et Prepo. ac Domi. in fine. in. c. discipsina. xlv. distinct. pro quo vtde. c. qui episcopus. xxiii. distinctio.

¶ Dicebat autem pogius in facetiis quod ea duo que pendent retro significant eos neutrum scire: quod contingit sepius hoc nostro tempore: vt patet experientia rerum. magistra. in prelatis mitratis et grandi contra sancta ecclesie concilia instar hircorum cum capris barba munitis. quos nonnulli (falsi tamen) prothonotarii dicti modo simie insequuntur: quod est horrendum in ecclesia scandalum que orthodoxe fidet

¶ Attende ad vnum de vsu mitre: quia aliquando non dicitur honorabilis status quia nostris temporibus datur. deinquentibus in penam: que appellatur secundum Cardo consilio. xciiii. hec est quedam inquisitio pena mitrationis que continet corporis coerctionem. ff. de penis l. si quis forte. in fine cum l. sequen. et l. in lege cornelia. ff. ad leg. corne. de sicca. ratio quia tendit hec pena mitrationis ad irregandam infamiam: quo etiam in casu requiritur dolus. glo. in l. in actionibus. in verb. non ob culpam. ff. de in litem. iura. vbi Ias. post alios dicit: id verum si per sententiam in rogetur infamia: secus si ipso facto quis efficiatur infamis a lege: quia tunc lex adeo aborret quod non considerat an dolus vel lata culpa intercedat l. palam. §. finali. ff. de ritu nupt. Probus.

¶ Pontificalium. Dic quod in inferioribus ab episcopo ipsa pontificalia tantum operantur: sicut genitalia in mulis: quia nihil pontificalis ordinis exercere possunt in honorem ecclesiaru solum dantur. Io. and. et Petr. hic vide lap. allega. xix. Probus

¶ Propter scandala. Ude quein simili de scandalo vitat do dicit Ias. in con. xxxviii. vol. iii. dixi. supra. in prohe. in ver. relaxatio. nu. xi. Probus

¶ Effectum. Qui exorditur per vsum / quod si quis non vtatur priuilegio spacio decem annorum: priuilegium ipsum perdidisse videtur l. i. ff. de nundi. glo. in l. falso. C. de diuer. rescri. Bar. in l. fina. colum. fina. ff. de constitu. princiPanor. in. c. vt priusiegia. numero. iiii. supra hoc titu. Petrus de Ancha. consil. cclxi. in fine. in questione que vertitur. Doc. in. c. cum accessissent. supra de constitu¬

¶ Quod intelligas verum quando priuilegiatus habuit facultatem vtendi priuilegio: et vti noluerit. Sed si vsus non fuit quia occasio data non fuit: non habet locum. delex 1i. glo. fina. in. cap. abbate. supra de verbo. significa. et ibi Panor. no. ex ea. numero. xvili. quod non vsus priuilegivoluntarius tollit priuilegium: sed non vsus necessitatis non quia ex quo non potuerunt vti priuilegio / non suntiimora vel culpa. Istud prosequitur idem Panor. in consil. ci. columna penulti. in questione que vertitur in prima pate: quod comprobare poteris per ea que not. Barto. in l. in filiis de decurioni. lib. x. C. vbi dicit quod habens ius elt gendi in ecclesia / et per centum annos non eligit: quia non expediebat / non perdit priuilegium: idem Bart. in simibin l. cum scimus de agr. et censi. libro. xi. C. ad id Innoc. in cap. dilectus: columna ii. supra de capel. mona. dum dicit: quid enim si in aliqua ecclesia vel persona ita bene se habet: per l. vel plures annos / nunque potuit exercere visitationem in ea vel iifrisditionem / nunquid propter hoc amittet episcopus ius suum in ea: absit. Uide latius comprobatum per Iaso. in l. finali. numero. xxxv. cum sequen. ff. de constitu. princi. Probus.

¶ Quod presentia. Uide effectum vnum presentie per Sozi. consilio. ccxciiii. columna prima: viso testa. quod confessio facta in testamento non iurata: si non fuit facta parte presente et recipiente / non probat / pro quo habetur: quod ex significatione vocabuli resultat. Quia confessio idem est quod simul fassio quia deriuatur a fateris: vel. tere: fatetur. Et dictio con: sequuta iuncta: denotat simultatem locutionis. l. prima. §. primo. ff de pact l. consensu in princ. ff. de actio. et obliga. quod non probet. casus est in auten. de iureiur. a mor. prest. in princ. vbi talis confessio non iurata non probat / et et ibi hoc determinat. Iacob. de bel. visu et est text in l. cum quis decedens. §. codicillis. de lega. iii.

¶ Habeo et aliud satis tamen remote: quod qui se fundat in prescriptione. x. annorum oportet quod probet etiam presentiam illius contra quem prescribitur: alias non obtinet: ita. tenet Iacob. Butriga. in l. vlti. per illum tex. C. de proscript. long. tempo. quem sequitur Bald. per illum text in l. prescript. C. quib. obliga. long. temp. prescrib. tradt. Alex. con. clxxxvii. nu. xiii. in causa et lite. vol. vi.

¶ Et quo ad confessionis receptionem: tenet Cy. in l. vni. ca. in. vi. questio. C. de confes. vbi Saly. in. xv. oppo. et in l. qubemus. C. de liber. causa. per eundem Saly. et in l. generaliter. in. vi. q. C. de non nu. peca.

¶ De iure tamen canonico valet confessio parte absente: etiam ad obligandum. Alexander consilio. ccxl v. numero. vi. volumine. vi.

¶ Item licet in aliquo actu de eius substantia requiratur aliquorum (forte duorum propinquorum) presentia hoc non habet locum quando nulli supersunt propinqui: quia tunc quis prohibitus libere contrahit. Et lex inteligitur existentibus propinquis. Bald. et Ange. et moder. per illum tex. in l. turpia. §. primo de lega i. idem Bald. in l. in coniunctione. C. de nupt. et in l. prima. C. vnde vir et vxor. et in l. cum heres. ff. de acqui. here. sequitur Alex. con. ccvi. nu. vi. ponderatis verbis. vol. vi.

¶ Item quando iura requirunt presentiam intelligitur cum intelligentia l. diem proferre. §. coram. ff. de arbi. et l. co.¬ ram. ff. de verb. signifi. idem Alex. eo. vol. con. ccxii. numen xxxi. ponderatis his: ideo ibi ipse subdit Idem Alexan. quod quando requiritur intelligentia: non sufficit quod testis dicat confessionem factam fuisse parte presente: nisi dicat etiam quod facta fuit parte instante / et petente / seu confessionem acceptante. Saly. in. d. l. iubemus. C. de liber. causa. ratio quia potuit esse presens corpore / et non intelligentia: ita probatur in l. prima. §. fina. vbi Bar. ff. de autori. tuto. vbi Apostilla ad eum. Docto. post glo. in ver. interrogatoria. c. presentium. de testib. hoc lib. cum aliis per Alexan. vbi. supra adductis / et in con. clxxx. in causa angelorum: vol. ii.

¶ Preterea adest alius effectus presentie: quia licet regulariter in donationibus requiratur insinuatio: tamen sidonatio fiat coram potestate loci: illud sufficit pro insinua. tione l. omuium: et ibi no. Bar. et alii. C. de testa ilet fi. de praed. curia. lib. x. C. et. l. iii. et ibi not. Bald. C. de diuer. rescrip. et Bar. in l. modestinus. ff. de donatio. Io. de imol. in. c. cum contingat in. x. membro. supra de iuretur. quos sequitur et refert Alex. de imol. consil. ccxvii. nu. vii. ponderatis his quam in themate narrantur. volumi. vi. et consi. xx. numero. v. ponderatis. volu. iii

¶ Idem dic et fortius si coram principe. ar. eorum que not. idem Alex. consi. ccxl. circa finem. perspectis et ponderatis eo. vol. quod tantam firmitatem tribuit contractui autoritas principis vt non possit quis dicere se ex eo contractum esse lesum / nec restitutionem in integrum petere / etiam vbi alias esset persona cui restitutio in integrum concedi soleaallegat Arch. et Ioannem And. in capitul. primo de pactihoc lib.

¶ Facit et vlterius quod notat idem Alexandetur consi. clxxvii. col. prima. visis et lectis attestationibus. vol. vii. quod licet iuramentum in litem debeat deferri per iudicem / et non sufficeret quod deferretur a notario. per l. videamus. § deferre. ff. de in litem iurand. vbi Bar. tamen si deferretur a notario de mandato iudicis presentis ipse iudex deferre videretur. arg. l. falsus. §. sed si is ff de furt. et l. si procuratoris presentis. ff. de verborum obliga. quem sequuntur doct. in dicto. §. deferre. et Anthonius de Butrio in capitulo. tuis. supra de testibus. versi. quid si testis offert. non Neapol. decisio. ccxlr. numero octauo. magnifici. ad idem quod not. Petrus et Cynus in l. secunda. C. de sent. ex peric. recit tan. vbi volunt. quod licet iudex (qui non est denumero illutrium) sententia non possit per alium recitare et proferresed per seipsum: tamen si notarius presente indice ex eius commissione pronunciet et legat: valebit sententia: quia sicut dominus presens potest per procuratorem stipulari: et tunc propter presentiam acquiritur sibi domino actio sine cessione. d. l. si procuratori presentis: ita poterit iudex presens (etiam non illustris) suam sententiam per ministrum. proferre / et satis dicetur iudex protulisse: ita etiam no. Bal. in l. prima. C. de senten. ex peri. recitan. et in l. aliquando. in vi. oppo. ff. de offi. proconsul.

¶ Item dicit domi. Bertrand. consillo. clxvii. numero. iiii viso themate. parte prima. quod patientia que videtur equiparari presentie: non prestat autoritatem extra iuris dispositionem.

¶ Item vbi requiritur presentia debet esse cautus aduocatus vt faciat articulos et probationes de presentia / alias deficeret in salutari suo: quia presentia (cum facti sit) non presumitur nisi probetur: allegat l. in bello. §. facte. ff. de canpti. not. Alexander consilio. xcii. in fine viso et opportune volumine quinto.

¶ Quod autem diximus de autoritate principis: idem dic de presentia principis / per ea que no. Alexander in consilio. lxiiii. numero quarto / supremi. volu. quarto. post Bald in l. fina. C. de contrah. emp. vbi ait quod licet consiliarii principis non possint emere res subditorum: tamen si illas et munt de conscientia principis / possunt: quia presumitur abi¬ esse sinistra suspitio propter presentiam principis

¶ Depresentia viri circa mulierem suam testantem: vide Alex. in con. ci. et col. iiii. super eo. vol. iii. Probus

¶ Operatur. Dic in proposito quod inoleuit consuetudo quod episcopi assistentibus. do. cardinalibus non portant rochetum saltem discoopertum: nec domi. Cardinalis assistente papa: nec pretores ciuitatum baculum iusticie ferunt assistente prouincie preside: ira dicit Berta. in tra ctatu de episcopo in prima parte libro quarto: sub rubrl. de vita episcopi: columna secunda. Probus

VTantur. Quia in hoc sunt fundati de iure communi: et sic firmtur intentum Io. mo. hic per ic quod citat Sozl. consilio. cclxxv. col. iiii. versi. si vero et tertio / in causa fratrum: vbi dicit quod id quod competit ex priuilegio et in quod competit de iure communinon sunt idem l. eius militis. §. militia missus. ff. de testa. mili. facit tex. in l. cum ex oratione. ff. de excusa. tuto.

¶ Unde dicit differentiam fore vt quis sit imperator / et alaus sit loco imperatoris / quia que dicuntur introducta pro premo dicuntur fauorabilia / que pro secundo dicuntur odiosaideo dispositio que dicitur de imperatore que est fauorabi. lis etiam ex rationis identitate / non dicitur extendi / prout nec debet ad eum qui locum habet imperatoris / dico de casu ad casum / per regulam quam ibi citat ipse Sozi. quod dispositio penalis non extenditur etiam ex identitate rationis de casu ad casum / nisi sit ratio scripta in lege / vnde ad hoc vt extendatur duo requiruntur / quod ratio. sit scripta: et quod sit eadem ratio / in casu ad quem volumus legem extendere: ita pulchre declarant Io. de Imol et Do. in. c. si post quam. supra de elect. hoc lib. et Io. de imol. multum late in l. si vero. §. de viro. ff. solu. matr. Probus.

¶ Fiat fides. Ratio: quia in dubio iurisdictio debet ad ordinarium referri. glo. no. in l. i. in glo. prima in fine. ff. de iudic. Cy. in l. si quis ex consensu. C. de episco. audien. proquo habes que citat Freder. consi. cxxx. in fine factum tale est. Quedam domus / quod episcopus constituendo vicarit generalem / non videtur committere / nisi ea que competum sibi ratione ordi narie iurisditionis / non autem ea que sibecompetunt ex delegata potestate. Probus

¶ Baptismalis. Adde Cardi. con. xxvi. casus super quo petitur. Probus.

¶ Non habetur. Adde quod hoc in casu testimonium de audtu sufficit. not. docto. per illum tex. in. c. licet ex quadam. supra de testib. Decius consi. cxlviii. numero. quinto. reuerend. pater. Probus

¶ Ita cadit. Ad hoc videtur facere illud vulgare: quod priuilegiatus contra priuilegiatum alium pariter: non vtitur priuilegio l. sed et milites. § primo. ff. de excusa. tuto. Decius consilio. ccxxi. numero sexto. non patitur. et consilio. cccxxix. col. prima. pro defensione. pro quo allegat. §. sed hoc presenti. in auten. de sanct. episcopis.

¶ Unde que in proposito tradit Petr. de Anchara. consilxxxvii. Contra Ioannem vbi decidit / quod si sunt duo impetrantes literas moratorias siue quinquennales / quod vnus contra alterum his non potest se tueri / per regulam nostram vbi subdit quod non est verisimile / quod princeps voluerit priulegiare vnum contra alterum. argui l. assiduis. C. qui potio. in pigno. hab. et l. qui duos. ff. de procura. Ratio regule vide tur: quia nulla victoria fit a pari l. non solum. §. de vno. ff. d. rit. nupt in simili vna presumptio non preponderat altensed remanet factum simplex abomni presumptione abstractum. Calca. consi. xcix. col. fina. item statutum

¶ In proposito tamen habes attendere: quod priuilegiatus in specie debet preferri priuilegiato in genere. Bar. in auten. quas actiones. columna secunda. C. de sacrosanc. ecclefacit tex. in auten. rogati. C. ad Trebel. sequitur Panor. in capitu. ad aures. supra de prescript. et in capitulo. cum pro causa. supra de senten. ex communica¬

¶ Et dato quod ambo essent priuilegiati in specie: tamen ille preferri debet in quo est maior fauor. Barto. in extrauag. ad reprimendam. versi. aduersus. docto. in l. Gallus. §. ille. casus. ff. de lib. et posth. vt pote in eo qui certat de damno vitando: quia priuilegium illius preualere debet l. verum. §. fi. ff. de mino. Decius in dicto consi. cccxxix. et in consilio preceden. vbi refert id dixisse in capitulo. in presenti. supra de proba.

¶ Ista possumus comprobare per ea que no. Ioan. Monain capitulo accusatus. supra de hereti. vbi dicit quod magis priulegiata debent anteponi. c. volentes. supra de offi. delega. et l per minorem. ff. de iudic.

¶ Ad idem quod reperio apud Decium / con. ccclxxxii. nu. iiii. verba testamenti: ibi. nam quando leges sunt genere les: illa que est minus generalis pro specie reputatur. no. Dy. in reg. generi. et Bar. in l. i. §. hoc autem interdictum col. penul. ff. de oper. no. nuntia. Et si sint leges speciales. illa que specialiter sit attenditur: quia indiuidua de rogan. speciei: vt no. Bal. in l. hac consultissima. col. i. qui testa. face. poss. C.

¶ Et paruum genus magno generi derogat: vt Bal. dicit in l. executorem. col. vi. versi. reddeo ad materiam prop am. C. de executio. rei iudica. Et ibi etiam concludit quod illa qualitas que paucioribus competit: facit dispositionem magis specialem. ratio videtur intuenti: quia magis speciale vdetur vltimum statutum: ideo fortiores obtinet vire: quam posterius / iuxta ea que tradit Cy. in l. ii. C. de testatutel. firmat Decius consi. iii. colum. ii. et diligenter pro tenui: vbi subdit quod ceteris paribus attendi debet vltimum statutum.

¶ Et maior specialitas magis iudicatur respectu persone: quam cause. Bal. in l. i. versi. iii. queritur ff de offi. consul. et in l. executionem. col. vi. ver. pone / duo sunt statuta. C. de executio. rei iudic. et in l. i. §. vbi autem: col. iii. ver. illud scias. C. de cad. tollen. et in l. gallus. §. ille casus. col. i. ff. de liber. et posthu.

¶ Et quod magis priuilegiata persona attendatur: firmat Maria. Sozi. con. xxiii. colum. antepenul. circa. facit quod not. Alex. consi. lv. nu. xv. quoniam causa: vol. v. quod vbi persona priuilegiata in beneficio restitutionis in integrum: petit sarestitui aduersus aliam personam: que similiter priuilegiata est: et quelibet tracta de damno vitando / agenti denegatur restitutio l. verum. §. fi et l. si minor. xxv. an. filio. ff. de mnorib. secus si agens solum tractaret de damno vitando: et non reus: vt si agens peteret se restitui aduersus probationem iuris sui omissam: quam facere potuisset. Nam constito de lesione auditur / etiam contra aliam personam priuilegiatam.

¶ Qui autem dicatur tractare de damno vitando: vide eundem Alexand. consi. lxix. numero. xii. circa primum. volumine. v. Probus.

¶ Sit sua. Dic quod princeps cognoscit intereum et subdtos suos. Panor. et alii in. c. nouit. supra de iudic. secus inter siet non subditos: pro quo Sozi. consil. ccxxxi. colum. viii. cum in presenti. Probus.

¶ Non suspectis. Dic quod suspitio dicitur sufficiens causa: vt litis fiat euocatio / per principem / aut alium superio rem / qui euocandi causas postestatem habet: vt si allegesuspitio contra presidentem alicuius curie parlamenti / vealterius vbi conueniunt plures in expeditione negocii / quod vbi caput est suspectum totum consilium potest recusari. Bal. in l. i. col. i. C. si rect. prouincie. c. insinuante. supra de off. de lega. c. quod suspecti. iii. q. v. Feli. in. c. causamque. colum i. supra dioffi. delega. Alex. con. xl. colum. ii. perspectis. vol. ii. Dec. con. cli. colum. ix. a fortiori dicit do. Petrus Rebuffus in repe l. quod iussit. in. ii. no. nume. ciiii. ff de re iudic. quando omnes presidentes siue consiliarii sunt suspecti. argu. cap. fina. supra de procura.

¶ Si autem vnus eorum scilicet consiliariorum sit suspectus / an tota camera tanquam suspecta possit recusari / breuiter videtur quod non: pro quo habes regulam quod vbicunque anqui de vniuersitate vel collegio redduntur inhabiles actus potest expediri per alios de collegio: qui sunt habiles. c. fi. supra de procura. c. gratum. supra de postul. prela. c. auditis. supra de electionibus

¶ Unde propter personam vnius ex consiliariis non debet im pediri iurisdictio respectu aliorum: nec etiam alii poterunt ex hoc recusari: vt not Ioan. and. in addi. ad specul. in titu. de indic. delega. in. §. fina. ita firmat in proposito Alex. in con. xl. col. i. prospectis: vol. ii. Probus.

¶ Suspitione. Ad quam allegandum videtur necessarium speciale mandatum. Pro quo videtur vrgere quod no. Alexan. de Imol. consi. lxxviii. nu. xi. viso et diligentenr. volu. v. dum dicit quod suspitio et timor sunt passiones animvt de se patet et colligitur ex no. per Bart. in l. fina. in artepenul. q. ff. si quis ali. testa. prohib. ad hoc. l. iii. ff. ex qui bus causis maio. et l. continet: et. leg. recte scribit. ff. quod met. causa.

¶ Facit quod subdit ibi in simili quod procurator sine spiciai mandato libellum obscurum productum a domino ncnpoterit declarare per no. in l. pompo. scribit frumentum .§. fi. et ibi hoc no. Bal. et Ange. ff. de rei vendi.

¶ Preter ea. Dic quod suspitio aliquando procedit ratione ig¬ norantie / per ea que no. Do. in. c. statutum. col. v. in glo. in ver. copia de rescrip. supra vbi videtur inuere: quod si iudex ec clesiasticus assumit assessorem mere legista / super causam mere canonicam: poterit vt suspectus recusari: idem dicas sicausa erat subtilis / et assessor erat grossi ingenii: vt not. voluit Bal. in l. fina. C. de heredi. insti. quem refert et sequiIason in l. apertissimi. nu. x. C. de iudic. Barba. in. c. finali§. is autem nu. xii. supra de off. delega. et in. c. dilecti. colum. v. supra de iudici. Fely. in. c. ex literis. col. vi. supra de constitu¬

¶ Quod si cupis videre an aduocatus alterius partis posit in iudicem recusari: vide Iaso. in con. cxxxv. super artici. lo: vol. iiii. vbi cum distinctione dicit quod non. Probus

¶ Debent. Intellige vt per Decium con. ccccclxxv. nu. v. in casu in quo videlicet quod id non procedat in parua et parui momenti suspitione: quia sicut de facili insurgit sic etiam de facili remoueri potest l. nihil tam naturale. ff. de regn. iur. et. c. i. supra eo. Probus

¶ Recusari. Adde vnum notandum in proposito: quod in recusatione iudicum differentia reperitur inter ius ciuilo et ius canonicum: quia de iure canonico oportet pleneprobare causas suspitionis: sed de iure ciuili hoc non requiritur: vt no. in l. apertis simi. C. de iudic. et in. c. cum speciali. supra de appell. et in. c. susprtionis. supra de off. delega. not Petrus de Ancha. con. cclxiii. subtiliter et ad plenum / quia placet Alex. consi. ciiii. circa primum: vol. v. qui vnum subdit quod de iure ciulli tantum operatur sola recusatio quantum operatur de iure canonico recusatio et probatio cause suspitionis / et pronunciatio super ipsis causis suspitionis et super ipsa recusatione

¶ In recusatione autem consultorum / tabellionum / et simlium sufficit probare causam per iuramentum / cum ex ea non inferatur magnum preiudicium / et ita in facto indiuiduo consuluerunt prefat. Petr. et Alex. vbi. supra allegant pro hoc l. tho. saurus. ff. ad exhib. et. cap. ex literis. supra de restitu. in integ. Philippus Probus.

¶ Utroque priuilegio. Lego aliud in proposito videlicet diplex fore priuilegium affirmatiuum priuilegium et negatiuum / affirmatiuum quod decimas noualium exigere possit / non gatiuum vero quod decimas noualium aliquis soluere non teneatur. Dec. con. cxlvii. col. iii. et pro tenui / vbi subdit quod his concurrentibus negatiuum preualet Bal. perillum tex. in l. Rufinus. C. de testa. milita. bene facit text. in l. tertia. §. liberti. et quod ibi no. Bar. ff. de suspect. tutori. vbi preua. let regula negatiua / quando cum regula affirmatiua concurrit / et negatiua magis negat quam affirmatiua affirmet. glo. sing. secundum Car. ibi in capitulo cum dilectus. in vera suspensis. supra de consue. facit glo. in l. hoc genus. vbi Bar. ff. de conditio. et demonstr. Probus

¶ Confirmari. Istud comprobat Decius consi. cclxxi. nu. xix. in casu transmisso. Probus

¶ Ad cautellam. Que non mutat naturam: nec actus substantiam l. testamentum. C. de testa. et l. que dubitationis. ff. de reg. iur. Corne. consi. cclxii. litera. F quod sumit initium pro euidentia. volu. iiii. et est de mente Petri de Anchara. con. cccxliii. premitto in facto / et in hoc fundatur stilus noue prouisionis in beneficialibus: vt quando impetrasti ab ordinario: et dubitas de viribus illius / recurris ad papam id exponendo / et de nouo prouideri petendo: tetig. supra. in. c. statutum. de prebend. de qua / et prim a potes ius turtam agendo quam defendendo fouere: prout late dixi supra. in. c. vt quis duas. de electio

¶ Attende in obtentione huiusmodi secunde prouisionis quia si primam a papa obtinuisti: etiam dico secundam in forma perinde valere (de quo late scripsi / in. c. cum in tua. supra de consue. ) obtinere habes: non ab inferiore: quia ipsa obtentio secunde videtur quaedam ingratitudo et delusio erga papam: propter quod indicitur legitima causa priuandi eum / arg. c. fi. supra de donatioPanor. singulariter in. c. cum olim. col. vi. numero. xviii. supra de re iudic. prout dicitur de vassallo / qui ab alio cognoscit feudum: sequitur Fely. in. c. in nostra. col. iii. supra de rescrip. post eum de selua. in. iii. parte tract. benefi. q. xix. col. penul. qui dicit. Istud non procedere sine dubio in papa: licet possit procedere in aliis collatoribus inferioribs: ideo potest sic dici / quod si loquimur in papa qui contulit beneficium alia cui: et tunc non poterit haberi collatio ab inferiore / et ita procedant predicta.

¶ Istud etiam operatur appositio manus pape / propter quam clauduntur manus inferiorum. Panor. in. c. in causis. supra de electio. per tex. in passu vulgatum. in cap. nostrum. supra de appella. facit. c. executor: in fi supra de concesprebend. hoc lib.

¶ Intellige de vtili et valida manus atpositione. Quia inutilis non afficit. Roma. con. cccxxxv. quod sumit initium / circa primum consultationis / nu. xi. deci. Tholo. 436. et Petr. de Ancha. consi 399 intentio domine Constantie. facit quod citat Panor. post Innoc. in. c. inter dilectos / nu. x. supra de exces. prela. Quod si papa mandauit bneficium conferri certe persont que reperitur inhabilis ad illud de cuius inhablitate non extitit facta mentio per papam / ratione cuius collatio dicitur nulla / quod eo in casu potestas prouidendi reddit ad ordinarium / quia papa intendebat prouidere tantum illi persone expresse: ideo cessante causa cessat et effectus. c. cum cessante supra de appel. cum similibus / secus si adesset reseruatio vel non expresse persone descriptio.

¶ Si vero loquimur de collationibus inferiorum / vt quia habuit collationem ab archiepiscopo: et vult secundo habere ab episcopo: tunc licet remaneat ingratitudo et possit ficri priuatio / tamen valida est secunda prouisio / siapponatur clausula in ea quod propter id non intendit deludere iuuat cum hec protestatio cum appareat de mente et anima in quibus consistit iniuria et delusio / secus in papa id procedit propter reseruationem ex appositione manus causatam / et sic duo extant vincula vno fortiora / dixi in c. i. supra de rescript.

¶ Et sic in his habes casum notabilem / in quo non operatur. secunda seu noua prouisio / cui adde secundum notabiliorem si secunda tendat ad alium effectum / quam faciat prima / et sic sint difformes / vt in titulo / et commenda / qui dicuntur tituli contrarii desui natura: quia titulus dicitur perpetuus: et commenda temporalis vt late probaui in. c. nemo. supra de electio. Ista elucidantur in propriis terminis / per Roma. consi. cccl. quod exorditur: in casu proposite consultationis / in versi. quo ad secundum / nume. xiii. vbi vult quod habens titulum in beneficio conferentem ius in re si posteaimpetrat in commendam desinit habere illum primum titulum conferentem ius in re. Et sic habet solam detentationem / quod comprobat multis fundamentis / que tamen non vrgent quominus commende hac nostra etate in curia Romana expediri solita dicantur conferre ius in re / prout et tituli vt late etiam probaui in d. c. nemo. Et sic distingue iempora et concordabis scripturas Ideo titulus et commenda / non dicuntur difformes / sic in eodem subiecto simul esse possunt / et per electionem vnius non tolla tur effectus alterius.

¶ Ex quo capite habeo in hoc casu non procedere regulam: quod diuersitas nominum inducit diuersitatem rerum l. si idem. C. de codicil. ca. sedes apostolica. iunct glo. in vcr. intelligantur. supra de rescript. c. ad audientiam supra de deci. Tu tamen intellige regulam quo ad quid / et sic aliquam diuersitate / non tamen quo ad omnia / per tex. in l. diffinimus / et ibi Ioan. de Pa. de agr. et censii. lib. xi. C. vt in casu hoc potest poni exemplum. Probus

¶ Ex secunda / Uide que in proposito diximus / in capit. vi. qui duas. supra de elect. Probus.

¶ Exiante. Uerum ante mortem legatarii secus post / quia tunc nontramsmittitur ad heredes legatarii / vt late comprobat Ias. in consi. xxx. in presenti consultatione / volu. iii. Probus

¶ Dic quod non. Hanc opinionem refert et sequitur Domi. in coisi. xcvi. col. iii. pro huius dubii. Probus.

¶ Ergo contra. Adde ad comprobationem huius glo. in. § hec namque in ver. et suppliciis. in auten. de testib. col. vii. Quod testi approbato nihil potest opponi: licet non sit idoncus / etiam licet sit tacite approbatus / quam dicit ordi. et sing. Bal. in. c. ii. nume. iii. supra de testib. et in l parentes. C. eo. et Feli. in. c. cum. inter / col. viii. supra de exceptio. dicit eam auream / pro quo videtr facere theorica iuris quam ponit Inno. in. d. c. cum inter. Qui vbicumque de necessitate in aliquo actu perficiendo / requiritur albquid quod non est in persona in quam quis vult perficere illum / si in le actus in illam personam perficiatur talis perficiens: videtur il lam personam approbare: idem sentit Bar. allegando Inno. vbi supra. in l. cum mulier / col. ii. ff. solu. matri. quem allegat etiam Feliin. d. c. cum inter. col. vi. sub. nume. xi. ver. vnde generaliter. Iat in l. de pupillo. §. seruo. nu. iii. ff. de no. oper. nunc. qui asics. Bal. et Angel. in l. si suspecta. ff. de in off. testa. et Bal. in l. fi. ii. col. C. de edicto diui Adria. tollen. Antho. de Butri. in c. ex hibita. in ante pe. col. supra de iudic. comprobat Cepol. cautel. mihi. cciii. que incipit. si facis aliquem citare etc. Probus.

¶ Nititur. Contra ius commune pone exemplum: per ea que tradit Ias. in consi. cxxiii. in fine quod cause / el primo / quod non potest prescribi / quod non appelletur ad principem / quia hoc pertinet ad summam iurisditionem / et tale ius superioritatis nullevnquam tempore prescribi potest l. comperit. C. de prescript. xxx. vel. xl. anno. Bald. in auten. quas actiones / col. finali. C. de sacrosanct. eccle. Probus

¶ Et potiorem. Et magis speciale / minus speciali attenditur et praeualt / et quando duo concurrunt priuilegiati / maior ratio specialitatis attenditur / et si vtrumque sit speciale melior est conditio reiDecius. co. cxlvii. in fine / ponit exemplum in dispositione respiciente personas / res vel causas / quia specialior est dispositio que personas respicit quam res vel causus. Bald. in l. i. in. iii. q. ff. de offi. con. et in l. executorem. col. vi. C. de executio. rei iudic. et in l. i. §. vbi autem. col. iii. ver. illud scias. C. de caduc. tollenet in l. Gallus. §. ille casus. col. pe. ff. de liber. et posthu. prioprimo dicto allegat Bal. in l. hac consultissima. col. i. C. qui testa. face. pos. et Bar. in extrauag. ad reprimen. in ver. non obstantibus. col. ii.

¶ Ex premissis video habere intentum / quod concurrentibus mandatario et nominato: quibus per insinuationem ius ad rem est quesitum. c. fi de concessio. preben. hoc lib. Q mandatarius (qui dicitur fauorabilior) debet preferri: ex hoc solo capite: licet id per iura gallicana sit decisumitex. in concorda. in ti. de manda. apostol. in. §. declarantes. Probus

¶ Medius. Dic quod iudex debet esse medius / et vt quod dam animatum iustum partis vtriusque iura eque perpendere et quod medium et iustum fuerit iudicare. Philo. Ethico. v. refert Petr. de Ancha. consi. ccviii. in prin. iudex. Probus.

EPiscoporum. Quo ad materiam tex. notri vide Cald. in tit. de senten. exco. con. iiii. Probus

¶ Non tenet. Istud firmo per doctrinam Iaan. And. Panor. et aliorum scribentium in capi. peruenit. supra de immuni. ecclesi. quod quotiens priuileglum exemptionis ledere grauiter incipit subditos (vt quia princeps forte multitudinem exemitaut multitudo ad gaudendum priuilegio alicui ordini indulto ad illum ordinem confluere incipit: ex quo quo citeri subditi grauiter lederentur) potest officium superioris implorari vt exemptio tollatur / cum multitudo onere sa nihil habeat honesti: facit tex. in auten. de refer. in princi. col. ii. vbi glo. no. quod omne immensum incompetens est / tex. in auten. vt de sit cler. nu. colla. i vbi etiam glo. no. quod omne nmium vertitur in vitium

¶ Pro premissis facit quod citat / Ioan. And. in. c. dilecti. in princi. supra de arbi. quod si miles tempre quo non extat memoria consueuit in alterius nemore scimdere ligna: vel homines vnius castri infra limites alterius. sic scindere / vel animalia pascere: quod tuenda est consuetudo arg. supra de deci. ca. cum sint. et ca. cum apostolice / et. ff. si serui vendic. l. si quis diuturno / tamen si nemus vel pascua non sufficiant vtrisque / preferentur domini illorum. ar. supra de decimis. sug gestum. et supra de ver. signi. quid per nouale / et. C. de serui l. praeses. c. ii. §. vbi autem. supra de decimis hoc lib. et. c. fi. §. porro. supra de of. ord. eo. lib. quod fit ne vsuarius sit domino fundi molestus. §. i. insti. de vsu et habi.

¶ Hinc est quod renunciatio filie iurata non extenditur ad paternabona futura si nimis forent post renunciationem aucta tangit Bal. nu. xv. in. c. cum M. supra de constitu. et ibi Panor. et alii. firmat Ias. in auten. nouissima / nu. x. C. de inoffi. testa.

¶ Pro primo dicto vide Io. Mo. in. c. indulgentie. de penit. et remis. punctum hunc latius deduco in tracta. de manda. apostol. Probus

¶ Nec pactum nec consuetudo. Que parem vim habent glo. rub. de decret. decurio. lib. x. C. Bald. in l. i. C. de senfugi. Neapo. decisio. cclviii. postque. Probus

¶ Ex tenore. Qui tenor ex inspectione totius et coium ctione principii cum fine seu cum sequentibus non autem partis deprehenditur. Bald. in l. inciuile. ff. de legib. Alber. Brunus consi. xxxix. col. ii.

¶ In proposito Ioan. Moin simili dic: Idem dicendum in materia feudali / in qua semper recurrendum est ad tenorem inuestiture: que vim contractus ostendit. ca. i. de duo. fra. a capi. inue. tradit Ioan. de Ana. con. vii. col. ii. vbi subdit / quod conuentio domini et vasalli aterat et mutat ipsam naturam feudi / vt in toto titu. de fendi non hahen. propr. natur. feudi / quibus astipulatur vulgare. quod actus ex conuentione partium legem accipiunt l. i. §. si conuenerit. ff. de po.

¶ Pro themate vide in simili que citat Ald xan. in consi. lxxvii. nu. xi. visis dubitationibus / volu. iii. quod icet contra executionem sententie non obstet exceptio nullitatis: quamdo late fuerunt tres sententie conformes / vt in cle. i. de re iudic. tamen fallit si ex inspectione illius sententie apparede nullitate: quia illa non intelligitur esse reiecta / no. Bal. et S li. in l. i. C. ne lice. in vna eademque causa tert. prouoca. cum similibus ibi per Alexan. coadunatis.

¶ Probatur in simili: quia licet appellatio sit remota / tamen non intelligitur remota vbi grauamen est notorium / no. glo. in. c. ex conquestione. supra de restitu. spolia. adducit exemplum de promissione sine causa: quia hec nullitas apparet notoria ex inspectione instrumenti.

¶ Et pro eis que primo dicta sunt loco / vide Neapo. decicclxv. nu. ccii. iilustrissime / quod potius inspicitur tenor inuestiture quam natura feudi. Nam natura feudi est genus / et inuestitura est species / que derogat generi: merito dicitur quod tenoinuestiture derogat omni nature feudorum: istud firmant idem Neapo. decisio. ccxciii. fuit declaratum. Probus

¶ Poterit. Ude pro hoc Petr. De Ancha. consi. clxiiii. col. iiii. versi. contrarium dico. de iuribus et efficacia / vbi dicit quod quando iudices excedunt / non censantur esse iudices: sed priuati / pro quo habes que in simili dixi de papa delinquenter in proemio. in ver. interiectio

¶ Et sic concludit idem Petr. ibi quod delegati et commissarii principum cum delinquunt iurisditione abutendo pos¬ sunt coerceri per ordinarios: allegat Cy. in auten. qua in prouincia. C. vbi de crimi. agi. opor. et Io. Mo. hic. Probus

¶ L. prima. Adde glos. fina. post tex. ibi. C. de echib. reis. bonus tex. est in l. ii. de priuileg. schola. lib. xli. C. dum dicit. ne sub pretextu concessi priuilegii vel flagitiorum crescat autoritas vel publica vacilet vtilitas. Probus

¶ Delictum militare. De quo recordatur iurisconsultus in il. si quis filio. §. sed et si quis. ibi militari delicto. ff. de iniusto rup. et irri. test. et hoc delictum multifarie augetur. not. Petr. de Anca. on. cclxxvii. col. ii. ex predicta. Probus.

¶ Et sic solus magister. Istud verificare et per amplius conprobare poterimus / per id quod videtur descriptum in. §. festinabis. in auten. de manda. princi. colla. iii. Ex quo elic. mus quod clericus officiarius regis: vel alterius domint potest priuari officio: quod tenetur ab eo si deliquerit in illeofficio. idem si pro tali se gerens aliquid fecerit quod non priuato: sed regio solum officiario conuenit / pro quo habeo tex. in l. ii. ibi vel curialis: vel miles / vel clericus / prescribendum / deportandum: non solum ciuitate Romana et c. vt nemo priuat. titu. etc. facit etiam quod citat Guil. de monto Laud. in cle. pastoralis. col. mihi. xv. de re iudica. quod domi. nus feudi quantumcunque vilis etiam rusticus potest priuare feudo vassallum clericum propter feloniam per ipsum conmissam: aut deueria non facta / vel aliquod aliud simile: istud firmat Io. And. contra archid. in. c. vno. col. ii. supra de cler. con. iuga. dicens omnes glosatores et modernos istud tenere

¶ Hanc questionem tangit Guido pape. q. cxxxix. secundum. communem / vbi dicit / hoc consuetudine patrie deiphinalis conprobari: prout testatur vidisse et obseruari in curia parla. delphina. idem dic in hoc Gallie regno: vt prescriptio hec locum habeat / et quam philippum ii. regem Francie / qua Angustus dicebatur seruare promisit: Innoce. tertius petifex maximus in personis Aurelia. et Altisiodoren. episcopora propter seruitia eidem regi non facta. de quo Gagui. lib. vi. c. iiii. ad hoc inquit expugnande arcis negotium / cum pontifices Franci a Philippo pramoniti / armatos aliquod ex suis misissent. Soli Aurelianem. et Altisiodorem. antistites detractare auxilium non formidauerunt: quamobrem cum philippus eorum terras donec satis de contentu factionem fecist sent occupasset / Romanum pontificem adeuntes philippum / ne id faceret pontificia autoritate prohibere / nisi sunt. A pontifex Francorum detractare nihil tentauit. Probus.

¶ Potest. Quia in eo non dicitur priuilegiatus: quia id non reperitur in priuilegio expressum: prout in simili dicit Sozi. con. ccix. col. ii. ver id est homines. licet nulla. quod si homines vel vniuersitas alicuius castri se submiserit alicui principi seu ciuitati / cum certis pactis et capitulis ad que voluerunt esse obligati tunc dominr subditi.secundum quid et non simpliciter: quoniam ad non expressa non tenentur: et haberi debent pro non subditis l. ii. ff. de iure immunita. tex. in l. quesitum. § idem respondit. ff de fundo in str. et in l. cum delanionis. §. cui fundus. eo. ti. ad idem quod in simili no. in l. non puto. ff. de captiuis: pro hoc facit quod no. Petr. de Ancha. consi. xxvi. col. ii. in questione / quod cessante prouisione homins vel statuti reponitur quis in iure communi l. sed et milites. in prin. ff. de excusa. tuto. et l. si cum de tem. in prin. ff. solu. matr. Probus

¶ Animaduertere. De hoc verbo vide per Guil. in. c. finasupra de excep. hoc lib. Probus

¶ Generale. Illud generale dicitur quod stat in primo nomine sui generis: pro hoc alleg. glo. rub. de rer. permut. C.

¶ Ulterius pro intento Io. mo. hic adde Petr. de Ancha. consi. clxiiii. col. iii. de iuribus. Probus.

¶ Non debent. Quia maiori nota digna sunt / et sic in generalidispositione non includuntur l. item apud Labeonem. § hoc et dictum. ff de iniur. c. quamuis it de prebend. supra hoc lib. facit quia natura speciei est specificare / non per modum generis l. heres meus. § statue. ff. de lega. iii. Alex. consi. lxx. magnificus vol. vi.

¶ Uel dic secundum Dec. in con. 536. nu. viii. in causa. quod dispositio generalis generaliter intelligitur et comprehendit personas et causas priuilegiatas / quando in illo casu specialiter: no repertur habere priuilegium / vt est tex. et ibi Bal. in l. in fraudem. § fi. ff. de testa. milit. Et ad hoc facit:quia dispositio generalis omnes casus includit / dato quod maior ratio sit in vno casu quam in alio. l. i. §. quod autem ff de aleato l. i. §. generaliter. ff. de lega. prestam. Probus.

¶ Comprehendi. Adde vnum satis ad propositum / quod verba priuilegii numquam debent interpretari / taliter quod priuilegium possit. esse nociuum priuilegiato l. quod fauore. C. de legib. Ang. in. l. oiuus. in fi. ff. de testa. mili. facit quod no. Bar. in l. non tantum § si emancipatus. el. i in fine. ff. de bono. posses. contra tabu. quod si statutum dicit quod scholares tractentur / vt ciues / in omnibus / hoc statutum intelligitur solum in fauorem scholariunt Ideo priuilegia que habent scholares vltra ciues non amitunt / vt no. Bal. in l. rufinus. C. de testa. mili. vbi dicit / quod sischolares debent tractari pro ciuibus intelligitur quo ad fauorem: non quo ad detriment. late comprobat Decius consili. cccclvii. col. penul. in causa gabelle. Probus

¶ Non agitur. Sic verificatur quod in exemptionibus habemus gradum positiuum / comparatiuum / et superlatiuum / sicut in disposationibus / de quibus per glo. xii. distinct. capi. nos consuetudinem.

¶ Uide pro hoc Ioan. Andr. hic. et Domi. in consilio. xxxv. col. ii. attendentes. Probus

¶ Censeri. Adde l. eum qui edes. ff de vsu. Areti. consil. xvii. numer. x. Probus

PEr exemptionem. Et quia scribentes hic non tangunt: an episcopus possit in totum eximere a se ecclesiam: ideo dic prima facie videri / quod non cum id habe e speciem alienati nis / et sic preiudicaretur iuri et iurisditio. et piscopi. capitu. ante penul. et penul. supra de his que fiunt a prela. ita dicit Freder. consilio. ccxlvii. casus talis est / quidam episcopus. et Calde. in titulo de reb. ecclesie non alie. consi. duodecimo. pro hoc allegat Ioannem Andr. in capitulo. cum venerabilis. supra de censib. et ibi late Pano. et latius per Collect. Card. et Petrum de Anchara. ibi proquo subdunt rationes. Prima est / quia episcopus non potest facere alium ordinarium in sua diocesi: sed sic transferend ille in quem fieret talis translatio haberet ordiuariam ex scopalem: quod non potest esse. xi. q. prima. c. experientie. c. secundo. cum glo. supra ne prelati vices suas

¶ Secunda ratio: quia insurgeret (ratione huius abdicationis) absurdum vnum: quia qua ratione posset vnam ecclesiam eadem ratione et omnes: siue et alteram et alteram / et sic totam diocesim eximere / sic remaneret episcopus nomine / non re: quod videtur destructorium rei / iuxta vulgare: si re priueris nomen habere non mereris: quodque esset contra no. in. c. licet. supra de elect. et. c. quanto. supra hoc tit. vide que. supra di xi in. c. fina. versi. Postremo. supra de constitu¬

¶ Item aliud absurdum quia id fieret in preiudicium sucessoris quod non potest. arg. eorum que diximus. quod episconpus non potest exemptionem facere in preiudicium inferio ris / puta archidiaconi. c. ii. supra de excessi. presla. multominus in preiudicium paris scilicet successoris. c. innotuit. supra de elect. et l. ille a quo. §. tempestiuum. ff. ad Trebel. cum similibus.

¶ Item subditus episcopi non potest a se retinre iurisditionem episcopalem. capitulo. si diligenti. et capitulo. significasti. supra de foro compet. et. supra de renuncia. capitu. lo. admonet. Ratio potest esse: quia iurisdictio episcopalia dicitur publici iuris. capitulo. ius publicum. prima distinc. et talia non remittuntur l. ius publicum. ff. de pact. et d. capitu. si diligenti

¶ Item subditus non potest excutere a se iugum subiectio nis: et ex consequenti prelatus onus prelationis

¶ Item episcopus in consecratione se obligat ad curam anmarum et ecclesiarum ex voto. supra de renuntiatio. capitulo. nusi § verum / quod votum sic inheret ipsius ossibus / quod in lud excutere a se non potest. capitulo. cum ad virum. supra de regula. et capitulo. cum ad monasterium. supra. de statu monacho. vnde etiam zelo spiritus ad religionem sine pape licentia non transit. capitulo. licet. supra. de regula. et dicto. cap. nisi. in fine: imo etiam nec longe peregrinationis votum emittit cum effectu. capitulo. magne. supra de voto.

¶ Ex quibus et aliis per sanum cerebrum excogitandis vt detur concludendum in puncto: quod episcopus in totum. ecclesiam non possit eximere / et a se iurisditionem episcopa lem omnimodam abdicare: quantumcunque generaliter exmat / prout diximus de patrono qui quantumcunque plena et libere eximat siue liberet / quedam tamen iura retinet in liberto: videlicet reuerentiam et ius competens aduersus ingratos l. iii. C. de bo. liber.

¶ Idem igitur dicemus de episcopo quantumcunque generaliter eximente / vt aliquanexcipiantur: que per Panor. in. d. c. cum venerabilis. comnumerantur / vsque ad octonarium numerum / et alia preter illaremittit episcopus cum causa: et de consensu capituli / sinquibus non potest episcopus iura ecclesie sue alienare. c. pastoralis. supra de dona. hanc opinionem firmat Panor. in. c. c. olim. el. ii. in. iiii. no. supra. isto titu. et in. c. cum inter. nu. xiii. supra a re iudic. vbi Fely. col. ii. hanc partem comprobando / alleg. Bal. in l. fina. C. de bo. liber. vbi per illum tex. dicit Oldra. dixisse episcopo Rauemnaten. quod monasterium exemptum peepiscopum a iurisditione episcopali non est exemptum a in re reuerentie: ideo si clerici tenentur ire processionaliter obuiam episcopo: isti etiam tenebuntur / vt no. ibi Ang. qui in l. sed si hac § patronum. in fi. per illum tex. ff. de in ius voc. Idem Ang. et Ludo. Roma in l. alia. §. eleganter. ff. solu. matu per illum tex. dicunt / quod exemptio facta per episcopum de clerico / non eximit eum a reuerentia / facit dictum Cy. in l. nec honore. C. de episco. et cler. vbi dicit quod ius reuerentiale de quo in l. ad egregias. ff. de iureiur. non potest pacto remitti.

¶ Licet praedict. opinio sit iuribus / rationibus / et autoritatibus comprobata pro parte tamen contraria / habeo glo. in summa. xxv. q. ii. que dicit quod epuns in totum potest eccliam eximere quam firmat pluribus rationibus Cald. consi. v. in tit. de reb. eccle. non alie. Oldra. consi. ccxliiii. nu. vi. ad obiectus / et consi. clxxxii. nu. viii. quia omnes fere obiectus.

¶ Deci. consi. clii. nu. iii. in causa exemptionis. volens concordare has opiniones / dicit / quod vbi exemptio facta est per episcopum cum consensu capituli et subscriptione canonicorum quod tunc valet: secus si absque consensu capostoli facta fuisset: et ita loquitur Feder. vbi. supra et est de mente multorum scriben. quod non placet Feli. in. d. c. cum int. col. ii. qui dicit quod prima opinio videtur communior. Ideo tenenda / quod episcopus non possit in totum a se eccleiaeximere. Saluo nisi concederet exemptionem pimodam in creatione ecclesie. Quia tunc cum non sit: adhuc quesitum episcopatui ius superioritatis in ecclesia fundanda forte potest eam in totum eximere per hoc quod habetur in ca. fraternitatem. supra de dona. et per glo. in reg. delictum / cum simlibus / vbi dicitur quod prelatus potest praeiudicare ecclesie in querendis licet non in quaesitis: quia leuius tolluntur quetenda quam quesita dixi post Ioan. Mo. in. c. si paupe. supra de praeben.

¶ Profecto non videtur in iure sustentabile / quod episcopus etiam cum consensu capituli in totum possit eximere ecclesiam / nisi id perpapam confirmetur ex certa scientia / quia tunc valet plena exemptio / capi. constitutus. supra de religio. domi. et in hoc conienit tota iuris pontificii schola / que addit alios casus videlicet quando sic iudicatum est nec appellatum reperitur. d. capi. cum inter. Item quando sic prescriptum et set / non tamen tanqua a subdito: sed nomine non subditi: alias resultaret quedam implicatio contradictionis / scilicequod esset subditus et non subditus / contra l. iudicato. ff. de ex cept. rei iudic. et l. eum qui edes. ff de vsucapio. esset enim tanquam contra substantiam rei / quod non venit admittendum. per ea que diximus in capitulo vnico in versic. Item istaconsuerudo. supra de cleri. non residen. quod firmare habes: per ea que voluit Oldra. d. consilio. clxxxii. numer. v.t

¶ Adde alium casum in quo valet exemptio in totum: quia pada sic exemptionem concessit: et sic loquitur tex. noster. refert Cardi. in. d. c. cum venerabilis / nume. vi. et tunc omnia ea que alias per concessionem episcopi non transeunt censentur transire etiam ius reuerentiale: dicit Feli. post Panor. ibi in d. c. cum inter. col. iii. Probus

¶ id est persone. Ioan. And. hic in nouel. dicit / quod hec lectura non procedit / vt patet infra proximis responsis / vbi exemptis canonicis qui capstolin faciunt vel clericis / non est exempta eccleia: ergo oporter pro loco recipi / quod videtur placere Doni. hic col. i. quemvide in consi. xlvi. col. iii. an de relicto. Probus.

¶ Indiuidua. Adde quod vno modo dicitur indiuidua illa per solutionem partis / non afferat tantum villitatem in parte respectu partis / quantum in toto respectu totius l. in executione. §. ii. cum saquem. ff de verb. obliga. Perr. et Bar. in l. stipulationes non diuiduntur. in. xii. oppo. et. ii. q. ff. eo. quod placet Alexan. in consiclxxxvi. nu. x. visis volu. ii.

¶ Et quid dicatur indiuid: in vide per Areti. in consi. xxi. vbi ait quod quando pluribus heredibus iniungitur aliquid indiuiduum faciendum: tunc ab aliquo non potest in: pleri pro parte / secus si aliquid sit dandum a pluribus. Quia conditio dandi diuiditur inter heredes: vt isie qui im prlet pro parte sua / partem suam emolumenti consequatur. Docto. in l. si plures. C. de conditio. inser. Probus

¶ In generali. Istud comprobat Petr. de Anchar. hic in iii. no. Probus

¶ Quia. Ioan. And. hic in nouella dicit / quod non capit hec verba oan. Mo. Ideo vide Domi. hic col. fi. ibi vel soluere posses uo hic ecccliao praefertur in materia proportionabili omnibus / tamcanonicis quam conuersis et oblatis: quia exemptio omnibus istisest proportionabilis / sed in contrarium non sic. Quia iuramentum de obediendo ecclesie non est proportionabile nisi episcopo et capitolo / ad quos spectat iurisditio. c. conquerente. supra de offi. ordi. et. d. ca. pitulo. c. cum olim. et. c. his que. supra de maior. et obediem. prout in simili dicit Sozi. consi. cclxxxv. col. penult. versi. iii. respondeo. Reuerendissimus Do. Car. ibi cum indultum loquatur de ordnariis in materia non proportionabili inferioribus / non includit ordinarios inferiores diocesanis / secundum glo. et Docto. in ca. quamuis. in ver. diocesanis. supra de foro compe. glo. et Docto. in clemen i. de iure patro.

¶ Uide que in argu. tradit Petr. de Anchara. consi. ccclxix. col. ii. super isto dubio / et Antho. de Butrio consilio. xix. col. iiii. quia hic agitur de potestate episcopali. Probus.

SI papa. Hic est sedes materie verborum enum ciatiuorum / que sepius in actibus mortali accidunt: ideo vt aliqua materiam ipsam concernentia in presentiarum habeamus: presut ponendum venit: primo / quod verba enuncia tiua sunt illa / que sunt proemium seu preambulum: sed non ipsa dispositio / sunt etiam verba enunciatina illa / que non stant per se nec sistit voluntas in eis sed transeunt: et non est verbum principale orationis. Sed dispositiua stant per se / quia enunciant principaliter propter se: ista est doctrina Bal. in l. prima. columna ii. C. de fal. causa. adiect. lega. allegat id quod habetur in l. ex hac scriptu ra. ff de do. no. idem Bald. in l. si voluntate. C. de fidei con. liberta. et in auten. ei qui. C. de bo. autoritate iud. possid. prodicta placent Alex. consilio. lxxxii. col. penul. viso processu / volu. iii. et Neapol. decisi. lxxxxiii. in causa.

¶ Alex. con. clxxxi. col. ii. viso processu cause. volu. vii. vbi iliquantulum tangit materiam ipsam vbi dicit / quod filiatioseu consanguinitas probatur verbis enunciatiuis seu naratiuis directe et propter se prolatis. arg. tex. nostri et. d. l. ex hac scriptura. et tex. in l. quidam. ff de proba. vbi illa confessio plene probat / nisi contrarium probetur: facit quod not Bald in l. non epistolis. C. de proba. dum dicit quod verba arsertoria alicuius parentele descripta in epistola probant donec probetur contrarium per. d. l. non epistolis. et subdit. quod propter epistolam non curatur aliter de presentia partis: quia epistola operatur perinde ac si confessio facta foret parte presente l. publia. §. fi. ff. deposit. quod placet Sasy. in d. l. non epistolis. per. d. l. publia. §. fi. iuncta l. certum. §. si quis absente. ff. de confess. et l. fi. ff. de interro. actio.

¶ Et dicit Saly. vbi. supra quod verba scripta in epistola contina te sororitatem vel fraternitatem scribentis seu mittentiepistolam et illius ad quem mittitur / si verba ipsa sunt emissa confessionaliter et dispositiue probant presumptiue remsic esse / donec probetur contrarium per. d. l. publia. in fi. et l. Lucius. ff. deposi. et ita dicit se intelligere l. fina. in princiff de probatio¬

¶ Si autem sunt verba narratoria / et tunc aut principalis materia de qua scribitur in epistola coadiuuat verba narra toria esse vera / vt in hoc exemplo. Scias soror mea quod talia frater noster decessit / et ob hanc causam hereditatem habemus communem: vnde si tibi placet venias vt eam diuida mus et talia verba probant presumptiue: ita esse donec probetur contrarium / et ita secundum eum potest intelligi. d. l. non epistolis. cum similibus. Aut principalis materia non coadiuuat verba illa narratiua: quia prorsus ab illis est extranea: et tunc non probant etiam presumptiue nec eis statur. nisi aliis adminiculis: puta quasi possessione illius fraternitatis coadiuuetur. per no. per glo. fi. in l. non nudis. C. de proba.

¶ Et sic ex premissis habes limitare dictum Ioan. Mo. hic / quod narratiua non probat sed probatur. In puncto tematis habeo vnum notandum: quod cita Alex. consi. ccxiii. numero quarto. visis ac ponderatis. volu. vii. quod quando in sententia enunciantur aliqua acta etiam tanquam preterita: et talis sententia est lata vtraque parte presente et non contradicente / talis scriptura sententie probat illa acta enunciata precessisse l. prima. et ibi Bar. C. de rela. tio. no. Inno. in. c. cum in iure. supra de offi. delega. Bar. in l. na. in fine per illum tex. ff. quando appel. sit. et in l. acta. ff r. re iudic. et alii per eundem Alex. ibi adduct

¶ An autem verba narratiua alicuius instrumenti anti qui probent fines territoriorum. Io. And. hic in glos. in ver. probata / videtur tenere quod sic allegat glo. in capitulo. cum olim. supra de censib. que est situata sub ver. instrumentis / que similiter concludit quod sic: licet verba sint prolata propter aliud / quod placet Panor. ibi et in. c. pen. supra de parroch. et Domi. consi. c. col. ii. hoc est summarium vbi videtur reddere retionem: quia probatio finium est difficilis et quasi impostsibilis: ideo non est opus tanto strepitu per ea que late cintaui in. c. presentium. in ver. credo. supra de testib¬

¶ Adde que dixi de ipsa finium probatione. in. c. primo. in ver. fundat. de prescriptio. et de verbis narratiuis. in capitulo ad apostolice. in ver. verba narrationis. supra de sentenet re iudi. quibus iunge vnum signanter notandum / quod verba legis siue statuti enunciatiua non inducunt ius in eo quod narratur vel enunciatur / prout late comprobat idem Alex. in d. con. lxxxii. col. penul. volu. tertio.

¶ Uide pro in intento lapum allega. lxxx. queris. Alex. conxvii. col. ii. visis et opportune: vol. ii vbi adducit exemplum. in dispositione testatoris que vim legis habet. §. disponain auten. de nup. colla. iiii. et tamen verba enunciatiua inc denter prolata non inducunt dispositionem regulariter l. citale. §. fina. ff. de cond. et demonstra l. ex his. C. de testa. milta. plene no. in l. ex hac scriptura. ff. de dol. et in. c. fi. supra de suc cessio. ab intesta¬

¶ Pro hoc etiam vide Alex. con. cxcix. viso prestanti con. vol. ii. et illius dicta placebunt in visu / auditu / et gustu / et consi. xxi. nu. viii. vol. i. Probus

¶ Sed probatur. Post doct. hic vide Io. Lupum: in tracta. de liberta. eccle. charta. iii. facie. ii. Et quando narratio probet attende ad ea que traduntur per Neapo. decisio. 83 in causa antiqua. et Iaso. in consi. xci. columna. iii. visis: volumine. iii. Probus.

¶ Non vitiat. Adde Maria. Sozi. con. xv. colum. penultivisis / vbi dicit quod quando ex praecedentibus et sequentibus sensus perfectus colligitur: tunc rasura non vitiat / allega. d. c. ex literis: et c. inter dilectos eo. tit. et quod habetur in c. ex parte eo. titu. nec defectus litere vel syllabe vitiat / quod propter modicum de fectum non debet vitiari rescriptum:

¶ Et idem est si vna dictio: vel oratio deficiat / dummodo exaliis sensus intentionis pape deprehendi possit: secus suin substantialibus reperiatur rasura: notat Alex. con. 20s ponderatis his: vol. vi. et con. ccxxxiii. nu. vi. ponderatis his eo. vol. et latius con. ciiii. stantibus rebus: vol. vii. vbi dicit id verum nisi notarius in fine scripture faciat mentionem de rasura / prout fieri debet l. i. vbi Bar. ff. de his que in testa. delen. et in l. prima. §. finali. fi. de bono. posses. secundum tabu.

¶ Et reperio vnum de substantialibus esse circa annos domini / notat idem Alexan. consi. clxxv. post princi. visis narratis: vol. vii. Et sic si reperiatur litura / vel vitium / siue rasura in ea parte scriptura redditur suspecta: allegaBar. in l. fina. C. de edict. diui adr. tollen. et Ioan. de imola. in l. i. ad fi. ff. de his que in test. delen. istud firmat Ptrus de Ancha. con. ccccxxxi. premissa: vbi ipse adducit samile de interlineatura: que si reperiatur in aliqua parte substantiali instrumenti reddit ipsum instrumentum suspe. ctum: vt no. in l. i. ff. de his que in testa. delen. Probus

¶ Dans exemptionem. Uide Sozi. late. consi. cclxxxv. reuerendissimus. Do. Car. Probus.

ADmittuntur. Uide in proposito que citat Maria. Sozi. con. xvii. supradicta cause positiovbi discutit quando dicantur domestici: et in puncto tex. nostri domesticus dicitur quistat et descendit a domo. vide Calca. in conlxx. quidam Nicolaus. et con. seq. Probus

¶ Non debet. Alexander consilio. xvi. numero. xxv. in causi volu. v. dicit quod ista verba sicut digne possumus / et ad Roma. num spectant imperium: labet alias in rescriptis apposita videatur aposita conditionafifr l .t si et inquantum ita sit: tamen in priuilegiis ( nepriuilegium reddatur inutile) non intelliguntur posita conditionaliter: seu causatiue sed affirmatiue id est quia ita est: ita no. per glo. et docto. in capitulo examinata. supra de confir. vtil. vel inutil. per. c. abbate. supra de verbo. signifi¬

¶ Pro intento vide que no. Alexand. consi. clxxxvii. videretur prima. versi. quinto in terminis. vol. v. vbi disputat dieclausula apponi solita in legitimationibus / absque tamen proiudicio illorum que ab intestato in bonis succederent / vt ciuiliter intelligitur et aliquid operetur priuilegium: i dem ponit ipse Alexander in consi. sequen¬

¶ Ulra premissa pro intento Ioannis Monach. hic adde que citat Decius consil. cccviii. numero. xi. in casu ad nos transmisso: quod ille qui facit actum contrarium priuilegio: nunquae videtur priuile gio renunciare: si alia coniectu ra haberi potest / vt concludit Antonius de Butrio in. c. ad cedentibus. col. secunda. in versi. et per predictam. supra. isto titulo. facit tex. in l. cum de indebito. ff de probat. c. super hoc supra de renuncia. firmat et late Alexander / consilio. xxxiii. poderatis his. volu. quinto.

¶ Facit equidem quod citat Maria. Sozi. consi. clx. col. ponulti. in presenti consultatione. Quia verba libelli intelligi debent largo modo: imo etiam impropriari / si opus est ad saluendam intentionem libellantis l. insulam. ff de prescrip. ver l. si quis intentione ambigua. ff. de iudic. l. nam et postea. §. item si iurauero. et ibi Bar. et docto. ff. de iureiunBal. in l. proprietatis. C. de proba. Bar. in l. secunda. C. sia ex pub. ratio. vbi verbum commodauit appositum in liber lo pro mutuauit ponitur. vide Sozinum consi. ccx. col. fina li. satis anceps: facit etiam id quod no. Decius in capi. cum dilecta. numero septimo. supra de confir. vtil. quod vt verba aliquid operantur. arg. a contrario sensu colligitur etiam ad correctionem iuris: no. Alex. post Roma. in autenti. ex testamento. in prin. iuncta l. prima. C. de colla. per illum tex. vide que late tradit Domi in consi. cxxii. quia reuerende pater. tamen contra hoc vltimum: idem Alexand. in consilio xxxiii. numero decimo. viso themate. super quo. volu. primo. videtur vnum citare dum dicit post Domi. in capitulo. si papa. hoc titu. quod licet regulariter verba debeant interpretari vt aliquid operentur. tamen fallit quando verba quie exprimuntur intelliguntur eo modo quo fit expressio. resultaret contrarius intellectus iuris communis / vt est tex. in. c. causam quae. supra de rescrip. vel vt in simili dicit idem Alex. consi. xlviii. ante finem visis. vol. i. quando resultaret repugnantia siue contrarietas vel ineptitudo. Probus

¶ Non debeo. Adde que in simili diximus de positione negata a me in. c. primo. supra de confess. quibus adde Car. consil. xcii. nu. xii. nobiles viri. et que in simili notat Iason in. con. liiii. colum. i. in causa vertente / vol. primo / de eo qui dicit instrumentum nullum quia ex eo se iuuare non potest / quod reperitur contrarius ideo non venit audiendus. Ad idem quod dicit Alex. in con. clxxxvi. nu. vii. visis subtilissimis vol. ii. vbi ponit de eo qui acceptauit in parte quod non potest impugnare in aliis partibus: quia illud est verum in part bus connexis: secus in separatis: quando sunt facta diue sa in diuersis temporibus facta. Bar. in l. aurelius. §. quae siit. ff. de liber. lega. Bal. in l. i. C. de confes. idem Alex. in con. ccxxii. nu. xii. visa facti: vol. ii. Premissis adde que no. idem Alex. in consi. lxxxvii. col. prima in causa ludouici. volu. i. quod oportet quod confessio acceptetur cum sua qualitate: vnde si confiteor me tibi promisisse sub certa conditione oportet quod tum acceptes confessionem cum illla conditione adiecta in ea: ideo si confiteor me promisisse tibi. x. vt tu da res mihi librum / non potes acceptare confessionem in ea parte tantum in qua dicitur quod promisi tibi. x. ista haber. tur per glo. Bar. et omnes in l. si quidem. C. de except. per Cy. et Bal. in l. ii. C. de donat. ante nupt. et Cy. in l. i. C. de confes. in. xiii. q. Et ibi dicit quod non refert an sit facta confessio qualificata in vno tantum capitulo an in duobus tantum conexis. arg. l. etiam. §. i. ff. de minori. et l. in hoc iudicio. ff. familie hercisc. idem dicit Bar. in l. aurelius. §. idem quesiit. ff. de libera. lega. Archi. in. c. i. de confes. hoc libro vnum tamen dicit Bar. in. d. §. idem quesiit / quod quando prosumptio est contra confitentem tunc potest acceptari confessio principalis et reprobari qualitas: hec opinio non placet aliquibus dicit ibi Alex. et eam multi reprehendunt in confessione facta sub vno et eodem capitulo. vt Saly. in d. l. i. C. de confes. Probus.

DIctione. Quam lex inanimata disponencirca ea que sunt iuris non continet: sed veritatem notat Alexan. in consilio secundnume. xxx. volumine primo. vbi infert ide de lege animata videlicet principe: quia princcps dicitur esse lex animata: vt in auten. de consul. in fine. Probus.