Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Reportatio A Sentences Commentary

Principia

Principium I

Principium II

Principium III

Principium IV

de Fide

Lectio 1, De fide

Lectio 2, De fide

Lectio 3, De fide

Lectio 4, De fide

Lectio 5, De fide

Lectio 6, De fide

Lectio 7, De fide

Lectio 8, De fide

Lectio 9, De fide

Lectio 10, De fide

Lectio 11, De fide

Lectio 12, De fide

Lectio 13, De fide

Lectio 14, De fide

Lectio 15, De fide

Lectio 16, De fide

Lectio 17, De fide

Lectio 18, De fide

Lectio 19, De fide

de Notitia

Lectio 20, de Notitia

Lectio 21, de Notitia

Lectio 22, de Notitia

Lectio 23, de Notitia

Lectio 24, de Notitia

Lectio 25, de Notitia

Lectio 26, de Notitia

Lectio 27, de Notitia

Lectio 28, de Notitia

Lectio 29, de Notitia

Lectio 30, de Notitia

Lectio 31, de Notitia

Lectio 32, de Notitia

de Fruitione

Lectio 34, de Fruitione

Lectio 35, de Fruitione

Lectio 36, de Fruitione

Lectio 37, de Fruitione

Lectio 38, de Fruitione

Lectio 39, de Fruitione

Lectio 40, de Fruitione

Lectio 43, de Fruitione

Lectio 44, de Fruitione

Lectio 45, de Fruitione

Lectio 46, de Fruitione

Lectio 47, de Fruitione

Lectio 48, de Fruitione

Lectio 49, de Fruitione

Lectio 50, de Fruitione

Lectio 51, de Fruitione

Lectio 52, de Fruitione

Lectio 53, de Fruitione

Lectio 54, de Fruitione

Lectio 55, de Fruitione

de Trinitate

Lectio 56, de Trinitate

Lectio 57, de Trinitate

Lectio 58, de Trinitate

Lectio 59, de Trinitate

Lectio 60, de Trinitate

Lectio 61, de Trinitate

Lectio 62, de Trinitate

Lectio 63, de Trinitate

Lectio 64, de Trinitate

Lectio 65, de Trinitate

Lectio 66, de Trinitate

Lectio 67, de Trinitate

Lectio 68, de Trinitate

Lectio 69, de Trinitate

Lectio 70, de Trinitate

Lectio 71, de Trinitate

Lectio 72, de Trinitate

Lectio 73, de Trinitate

Lectio 74, de Trinitate

Lectio 75, de Trinitate

Lectio 76, de Trinitate

Lectio 78, de Trinitate

Lectio 79, de Trinitate

de Caritate

Lectio 80, de Caritate

Lectio 81, de Caritate

Lectio 82, de Caritate

Lectio 83, de Caritate

Lectio 84, de Caritate

Lectio 85, de Caritate

Lectio 86, de Caritate

Lectio 87, de Caritate

Lectio 88, de Caritate

Lectio 89, de Caritate

Lectio 90, de Caritate

Lectio 91, de Caritate

Lectio 92, de Caritate

Lectio 93, de Caritate

Lectio 94, de Caritate

de Libertate

Lectio 95, de Libertate

Lectio 96, de Libertate

Lectio 97, de Libertate

Lectio 98, de Libertate

Lectio 99, de Libertate

Lectio 100, de Libertate

Lectio 101, de Libertate

Lectio 102, de Libertate

Lectio 103, de Libertate

Lectio 104, de Libertate

Lectio 105, de Libertate

Lectio 106, de Libertate

Lectio 107, de Libertate

Lectio 108, de Libertate

Lectio 109, de Libertate

Lectio 110, de Libertate

Lectio 111, de Libertate

Lectio 112, de Libertate

Lectio 113, de Libertate

Lectio 114, de Libertate

Lectio 115, de Libertate

Lectio 116, de Libertate

Lectio 117, de Libertate

Lectio 118, de Libertate

Lectio 119, de Libertate

Lectio 120, de Libertate

Lectio 121, de Libertate

Lectio 122, de Libertate

Lectio 123, de Libertate

Lectio 124, de Libertate

Lectio 125, de Libertate

Lectio 126, de Libertate

Lectio 127, de Libertate

Lectio 128, de Libertate

Lectio 129, de Libertate

de Incarnatione

Lectio 130, de Incarnatione

Lectio 131, de Incarnatione

Lectio 132, de Incarnatione

Lectio 133, de Incarnatione

Lectio 134, de Incarnatione

Prev

How to Cite

Next

Lectio 104, de Libertate

Providentia producit effectos tripliciter

1

Consequenter postquam visum fuit de efficientibus caelestibus videndum est ad quod genus causae praecisus reducuntur

2

Unde advertendum est quod tales effectus ad divinam providentiam reducuntur sed tam universales quam particulares Et reducuntur ad tria genera / primum est miraculosum / 2m dyabolicum et 3m naturale

Propositio: quod miracula non evidens in lumine naturali, sed quod miracula sunt possibilia est probabile

3

de primo sit propositio ista Quamvis non sit evidens in puro lumine naturali esse miraculum tamen deum hoc posse facere est in tali lumine naturali sptur

Probatio primae partis

4

prima pars propositionis est clara de se nam non et est evidens de se 2a probatur quod deus posset agere praeter naturae cursum nec aliter quam 2m institutionem quam experimur / nam si contrarium fuisset evidens philosophi non tenuisset

5

2o probatur illa pars eadem ex ista radice / quia naturae falsitas est ignota igitur in nullo effectu constat cum fiat potestate naturae / Cuius ignorantia patet ex combinatione infiniti possibilis quae non est scibilis a nobis / primo per applicationem agentium ad sua passa nam sint aliqua agentia sicut magnes quando applicatur ferro attrahit virtute sua ipsa ferrum et etiam aliud agens naturale caeleste vel aliud attrahit passum supra quod virtutem habet ymmo respectu alterius passi haberet virtutem operationem / vel mirabiliorem secundum aliud et aliud

6

igitur ex parte passorum est impossibilis applicatio

7

2o aliquod agens est productum alicuius effectus cum alio et non per se sed impossibile est omnia simul combinari igitur latet eorum effectus

8

Et sic impossibile est inquiri et scire effectus naturae potestatem unde combinatio agentium facit diversitatem effectuum et hoc potest patere de tyriarca quae quidem propter combinationem diversarum herbarum et specierum diversos operatur effectus maxime contra venenum

9

Item ex diversitate distantiarum aliquod agens producet quaequae effectum / alii citra vel etc

10

Item ex qualitate agentium possit effectus diversificari igitur consequentia tenet

11

et apparet quod naturae falsitas est ignota igitur quocumque effectu dato impossibile quin possit fieri per naturam unde iuxta hunc materiam liber de mirabilibus sacrae scripturae qui beato augustino attribuitur / omnia miracula resolvunt ad causas naturales maxime usque ad adventum christi

12

/ Et etiam rabbi moyses dicit quod ab initio nulla non fuit ad unum opus instituta ymmo ad diversa id est ad omnes effectus maxime ad varios unde quando mare stetit fissum in scilicet transitu filio israel dicit idem rabbi mosses fuisse naturale nec miraculum Et sic de camino ignis trium puerorum

13

unde prospi?d? advertendo quod haec nullum generat scandalum debitorio intellectum nam ymaginatio eorum stat cum hoc quod cum ita sit quod deus sit omni dans cui omnia obediunt et serviunt pro tempore hic est quod natura sibi obedit et sic quicquid facti est naturale sit capiendo Et hoc non recedit a fide catholica nam naturalissimum naturae est deo obedire Tamen tales operationes non dicuntur naturales secundum communem naturae cursum sed ad sensum tactum Et sic pate quod non est evidens saltim adiuto fide quin miracula resolvantur naturaliter minos praeallegato

Probatio secundae partis

14

2a pars consequentia propositionis scilicet deum posse agere supra naturae cursum sit probabile probatur nam libere agit ad extra et habet infinitam potentiam igitur ponit quemcumque effectum quantumcumque magnum producere consequentia tenet antecedens patet in lumine naturali quia deus est summe perfectus et hoc satis innuit philosophus in 12o metaphysicae ubi dicit nobilissimus sive simplicissimus sed libere agere dicit dignitatem et perfectionem igitur etc

15

Item in 4o physicarum attribuit deo quod supra naturae cursum habet potestatem nam ponit quod aer in infinitum potest subtiliari et hoc non secundum communem naturae cursum igitur per potentiam divinam potest haec fieri Et sic credidit deum esse et liberum esse

16

ulterius notandum est quod triplex modus agendi effectus est dignotatur

17

primus est secundum propriam naturam specificam vel individualem et istae res operantur operationes proprias

18

2us modus est secundum naturam communem et secundum institutum rebus Et potest ymaginari una alia natura scilicet respectu effectus sui communis composita ex instinctu quo omnis res appetit Et sic omnis res mundi moveret ut vacuum repleret

19

3us est secundum obedientiam veri principis et summi extra duos primos modus / cuius mandatum potest esse novum id est potest aliquem effectum velle esse novum vel noviter productum qui quidem ante non erat Et sic est de omnibus effectibus Sicut de statione solis tempore iosae ad preces suas et non ad vocem suam sed per modum meriti

20

Ad quem nec sol habuit inclinationem nec post / Et sic de suspensione ignis in camino termino puerorum

21

Sed utrum talis statio sit naturalis et de ca?no etiam / Respondetur quod difficultas est in vocabulo unde non est naturale primo modo quia non est ex inclinatione naturali nec 2o modo Sed si vocaretur potest naturale dicitur in prima conlusione / deo potente super hanc posset bene fieri Et sic salvaretur dictum augustini isto modo sumendo / et sic totum resolvitur ad immensitatem divinam

22

Ulterius advertendum est quod effectus in 3o modo positi sunt probabiliores scilicet 4o species miraculose Prima species est quando aliqua causa producit effectum supra causalitatem institutam vel quantum ad speciem vel quantum ad gradum vel quantum ad tempus vel quantum ad locum de primo sicut supra causam sortis producitur aliud de 2o sicut si lapide asinus efficeretur vel produceretur et sic ageret supra causalitatem sibi inditam / et etiam quantum ad speciem de 3o si de gradu sicut si quantitas ut duo produceret quantitatem ut centum et haec intelligendo de gradu secundum institutum naturae proprium quia aliter non esset miraculum / De tempore ut causa quae sit productiva alicuius effectus naturaliter in una hora producet in 3a parte vel di?dia

23

de loco ut si res collecetur in aliquo loco et sit in multis ut est de corpore veri quia est aeque bene in quantacumque modica parte ipsius hostiae sacrae sicut in magna et proportionaliter suo modo potest dici de sub sicut de supra ut si sic homo de aliqua re produceret lapidem Et etiam sic de medio sicut patet de sole Et sic discurrendo per singulam et est 2a species

24

3a species est quando producitur non a causis secundum naturae institutionem producentibus verbi gratia Unde si deus se solo crearet ignem et non a suis causis vel quaecumque alium effectum esset quod miraculosum in ordine ad causas sine quibus naturaliter non produceretur

25

4a species est quando effectus non productiru positis causis sufficientibus re?to tamen impedimento praeter dei voluntatem ut in camino ignis ubi 3es pueri erant scilicet daniel qui vocabatur alio nomine unde vocabantur ananias azarias et misael erant ergo tamquam passa et ignis agens erat sufficiens tamen ad combu?dum nisi aliud superfuisset et sic hoc fuit miraculosum modo quo superius est misertum Ex quibus concluditur quod omnia miraculosa ad istas 4or species reducunt vel sunt reducibiles sicut de febribus et earum sanatione vel de talibus similibus de quibus nihil ad praesens quia satis sub istis 4or speciebus possunt comprehendi

Corollaria

26

Ex qua materia secuntur aliqua correlaria quorum primum est ex ignorantia cursus naturalis negauerunt philosophi miracula patet nam si potestas naturae fuisset in hiis nota scivissent aliquam esse notitia quae nesciverunt et concessissent aliqua opera quae non concesserunt et fecissent etiam aliqua quae non fecerunt

27

2m correlarium ad complete philosophandi requiritur fidei cognitio Et ideo concedit philosophus in libro de secretis secretorum quod philosophia fuit revelata

28

3m correolarium licet creatio animae sit super naturae facultatem non tamen proprie est miraculum patet quia haec non est respectu divinae potentiae quia haec non agit supra suam potentiam quae sumitur est immensa quia in infinitum excedit omnem effectum / ymmo emanatio termino primarum in divinis est naturalis non tamen naturalitate creata sed increata etima operatio animae non innata est produci a causis et sic de aliis quia supernaturalis et non miraculosa Consimiliter de donis divinis et spiritus sancti gratia quia non habent ordinem ad causas 2as sed praeter naturae cursum

29

Ulterius sequitur quod deus producendo animam intellectivam se solo / non agit miraculose et tamen producendo animam asini ageret miraculose scilicet aliam animam quam brutalem / patet prima pars satis 2a patet quia praeter naturae cursum hunc produceret igitur miraculose produceret

30

4m correlarium si sacramenta novae legis efficiunt pro figura concedit potest quod faciunt miracula / Unde aliquorum doctorum fuit oppinio quod talia attingant gratiam et faciunt effective et sic differunt ab antiquis quia non potest lucide videri / nam festuca posset concurrere ad cuiuslibet creaturae productionem deo volente

31

/ Et etiam potestas faciendi miracula esset creaturae communicabilis unde apostolis data est haec potestas eiciendi daemonia scilicet in nomine ihesu gregorius dicit quod potestate icreaturae contingit facere miracula dum tamen aliqua causalitas extendit se supra vel ultra suos limites / Et sic posset dici quod fides in apostolis erat potestas faciendi miracula Et per hoc salvatur auctoritas salt pauli ubi dicitur quod fides vigore transferendi montes

32

Multa inferrentur correlaria sicut de sanatatione febrium quae satis possunt in praedictis contingeri / sicut de fide firma quare etc

Conclusiones

33

Secuntur conclusiones supra distinctionem 17am et 18am huius 3ii sententiarum christus ad instanti suae incarnationis perfecte fuit organizatus quo ad membra et ad animam licet non haberet rectam magnitudinem quam habent in aetate ven?ra et omnem do?orum plenitudinem et sic v?ipes

34

2a conclusio quod christus proficiebat sapientia in aetate apud deum et homines quae intelligitur quod ad alios et non ad se vel in se quia ab initio habuit do?rum plenitudinem sed hoc sit intelligitur si quod crescebat sapientia in aliis eos docendo vel quantum ad eorum iudicia si apud iudaeos et ceteros / vel potest dici quantum ad varium modum sicut de speculo sicut patet ymaginati vel crescit quia oculo corporali vidit post quae oculo spirituali et divino ante viderat ymmo ab aeterno

35

Secuntur aliae conclusiones distinctionis sequitur prima est quod potest non novit omnia quae verbum ex certa tam licita sicut magister tenet Tamen contra haec stat quod non comprehendat deum non arguit perfectionem notitiae quia notitia christi est unum accidens et sic non est comprehensiva quam etc

36

2a conclusio licet deus habeat omnem scientiam non tamen omnipotentiam exequendi quia denotat quoddam intrinsecum quae fudamento attribuitur intelligendo primo de anima christi

37

Auctoritates sunt multae ad hoc / unde plenitudo divitis si capitualiter intelligendo haec nam sicut in capite sunt omnes sensus ita in fundamento scilicet in christo os gratiae quae diversis dantur Et nullus concursus talium datur nisi christo et ergo dictum sit de lectione festo sancti georgii lecta et scripta

PrevBack to TopNext