Table of Contents
Reportatio A Sentences Commentary
Principia
Principium II
Principium III
Principium IV
de Fide
Lectio 18, De fide
Lectio 19, De fide
de Notitia
Lectio 20, de Notitia
Lectio 21, de Notitia
Lectio 22, de Notitia
Lectio 23, de Notitia
Lectio 24, de Notitia
Lectio 25, de Notitia
Lectio 26, de Notitia
Lectio 27, de Notitia
Lectio 28, de Notitia
Lectio 29, de Notitia
Lectio 30, de Notitia
Lectio 31, de Notitia
Lectio 32, de Notitia
de Fruitione
Lectio 34, de Fruitione
Lectio 35, de Fruitione
Lectio 36, de Fruitione
Lectio 37, de Fruitione
Lectio 38, de Fruitione
Lectio 39, de Fruitione
Lectio 40, de Fruitione
Lectio 43, de Fruitione
Lectio 44, de Fruitione
Lectio 45, de Fruitione
Lectio 46, de Fruitione
Lectio 47, de Fruitione
Lectio 48, de Fruitione
Lectio 49, de Fruitione
Lectio 50, de Fruitione
Lectio 52, de Fruitione
Lectio 53, de Fruitione
Lectio 54, de Fruitione
Lectio 55, de Fruitione
de Trinitate
Lectio 56, de Trinitate
Lectio 57, de Trinitate
Lectio 58, de Trinitate
Lectio 59, de Trinitate
Lectio 60, de Trinitate
Lectio 61, de Trinitate
Lectio 62, de Trinitate
Lectio 63, de Trinitate
Lectio 64, de Trinitate
Lectio 65, de Trinitate
Lectio 66, de Trinitate
Lectio 67, de Trinitate
Lectio 68, de Trinitate
Lectio 69, de Trinitate
Lectio 70, de Trinitate
Lectio 71, de Trinitate
Lectio 72, de Trinitate
Lectio 73, de Trinitate
Lectio 79, de Trinitate
de Caritate
de Libertate
de Incarnatione
Lectio 5, de Fide
Plus rationes pro secunda instantia et responsiones
Tres rationes
Consequenter circa materiam alia adduntur argumenta nam arguebatur heri de spe quod sibi possit subesse falsum et 2m argumentum erat de fide existenti in extrema necessitate / 3m erat de assensu respectu huius propositionis christus incarnabitur ante incarnationem
/ adduntur ergo sic ponendus quod simus ante christi incarnationem quia tunc poterat poni abraham credidit quod filius dei incarnabitur abraham vidit diem meum et gavisus est / tunc sic credidit ex fide respectu huius christus incarnabitur ponatur quod christus non incarnabitur nam aliter potuit redimere mundum 2a pars est passibilis et prima necessaria quia transivit in praeteritum copuletur ergo adinvicem tunc copulativa illa erit possibilis abraham a credit quod christus incarnabitur et christus non incarnabitur ergo false assensiit 4o arguitur de immolatione abraham nam credidit falsum ergo 5o arguitur de spiritu sancto qui active concurrit respectu erroris ergo et fides ut dictum est supra 6m erat quod fides est in potentia obedientiali respectu ergo potest concurrere ad assensum falsum
Ad erat quia fides vult quod uniformiter credatur sicut praelatus potest decipi quia stat quod credit quod pater in divinis maior sit filio in divinis quia pater non est ab alio filius vero ab alio quia a patre et ratione huius potest asserere maioritatem in patre respectu filii / et tunc si praedicator hoc vetulae praedicaret vetula deberet hoc credere Item ecclesia potest errare minus et saepe errat unde procli dolor et maxime in excommunicationibus patet nam si quis secrete contraxierit cum aliqua postea cum alia pu?ce in ecclesia et propter conscientiae remorsum velit redire ad primam et sub poena excommunicatis citetur ad capiendum primam stanti quod maior pars consilii erret et tamen videtur quod tunc esset consilium quod tales possint errare ergo divinum est quod deus patet quia graecos dicimus esse tales
Item deus potest decipere creaturam ergo non est sibi credendum antecedens patet quia potest facere de creatura quicquid sibi placet Etiam quia creatura digna est pro peccato suo errare ergo dignum est quod deus sibi hoc faciet Item Ieremiae XXmo de gerarchia "decepisti me" et in euuangelio post resurrectionem fecit signum comedendi panem et alibi "finxit se longius ire" et sic potest decipere
Responsio
Ista ultima ratio tangit 3es difficultates quae breviter pro nunc discutiuntur sed deo dante alias ??tius de ipsis videbitur Quantum igitur ad primum punctam de vetula cuius curatus praedicaret sibi patrem in divinis esse maiorem filio in divinis / Dicit autissiodorensis ponendo istam conclusionem sicut non potest quis agere contra caritatem quin peccet mortaliter sic nec contra fidem quin peccet mortaliter Ideo si vetula tunc credat quod praelatus dicit peccat mortaliter quia praelati vel curatus dicunt contra fidem Ad rationem autem respondet optime ut mihi videtur dicit enim quod creatura rationalis multiplicem habet praelatum nam primus et summus supremus est scilicet deus continue assistens sibi animam in bonum dirigens et illuminans quantum est de se 2o dicit quod creaturae innatum est credere deum esse / ideo vetual quia sibi innatum est deum esse secundum rationis instinctum est ut ipsum glorificet et per hoc attrahit deus cor suum et illuminat et docet nisi seipsam indignificet Ulterius dicit quod in isto casu non credendum esset suo praelato vel curato ratione illuminationis a deo praehabita / Et adhuc si angelus hoc dogmatizaret non sibi deberet credere Consequenter dicit quod propter culpam subdictorum deus permittit / eos a praelatis suis decipi sed in hoc est causa unde si vetula sic crederet et peccaret quia contra instinctum ageret
Quantum est de ecclesia in casu posito dicendum quod ecclesia in suo regimine habet aliqua sunt spiritualia / alia politica et alia mixta De spiritualibus quae tangunt fidem et sacramenta non potest errare quia dirigitur ab agente infallibili scilicet spiritu sancto nec potest decipi Unde teneo quod si in consilio ecclesiae singuli defficerent vel erraret de quod adhuc veritatem determinarent et ad haec per spiritum sanctum prophetizarent Sed in negotio politico quod non sic concernit spiritualia forte posset / Et in excommunicatione positio aliquis spirituale et aliquid non quia quo ad poenas exteriores est politicum / quo ad poenas interiores posset quis iniungere poenam licet non meruisset sed hoc facit politice et pro bono suo
Quantum est de errore consilii quantum ad ea quae ad spiritualitatem videntur spectare spiritus sanctus non permitteret errare sicut fuit tempore hylarii quo homines errassent nisi hylarius totum ad bonum reduxisset spiritu sancto iuvante
Quantum ad 3m scilicet utrum possit deus creaturam decipere / dicitur quod licet forte posset facere tamen nonquam faceret nec de hoc dubitat creatura nec istud argueret infinitatem assensus
Tamen dicitur in per banti expositione simili omnipotens consit non potest decipere vel facere decipere sive fallere quia sicut suae bonitati repugnat creaturam facere peccare sit et facere assentire errori Si arguatur contra quia deus concurrit ad erroris productionem ergo producit errorem dicitur quod consequentia non valet sicut non sequitur concurrit ad productionem cursus sortis igitur currit
Alia ratio pro secunda instantia et responsio
Sed dubitatur utrum posset immediate errorem producere vel causare / dicitur quod non quia tunc videretur causa erroris et necessitaret sic creaturam ad errandum / Et est alia difficultas utrum deus posset causare unum assensum respectu futuri contingentis quem assensum causat ratio probabilis dicitur probabiliter vel sufficienter quod non tamen hoc non assero
Sed facio rationem pro isto quod non posset producere assensum verum talem quem addendum esset causatus per rationem
et ponatur quod deus talem causaverit et necesse sit quod assentiret et tamen non est de assensibus fidei ergo ista est necessaria iste assensit quod antichristus erit / Et ponatur consequenter quod antichristus non erit ergo isto casu stante videtur quod non potuit concurrere ad huiusmodi assensus productionem quia aliter deciperet immediate
Respondendum est igitur ad rationes inductas primo ieremiae 20mo "domine decepisti me" / dicitur quod ieremias non loquitur in persona propria sed in persona zaphat imponentis deo deceptionem loquendo mendaciter nec sunt verbum ieremiae Aliter exponitur quod illud intelligitur secundum expositionem populi
Ulterius arguitur de possibili deceptione post resurrectionem scilicet de comestione cum discipulis dicitur hic quod comestio non dicit absolute digestionem cibi quia deceptio cibi in potentia dicitur comestio Etiam totus panis cometur et tamen non totus convertitur ideo dicitur quod veraciter comedit et quod assumpsit cibus sed non conversus fuit in sus substantiam sed fuit resolutus
Responsio ad rationes pro secunda instantia
Tunc respondetur ad alias rationes prius factas / Tunc restat respondere ad alias rationes prius factas.
prima erat de spe et probabatur de praescito Respondeo secundum autissiodorensis qui satis bene considerat hoc nam dicit quod fides et spes sunt virtutes quia dicit quod species semper est sine praesumptione ergo non inclinat ad vitam aeternam nisi cum perserverantione in bono Ita quod assensus Item non est catholicus sed conditionalis et assensus fidei fidei non est in aliquo quod habebit vitam aeternam sed forte conditionaliter
Ad aliam de corpore christi fidei non inclinat quod ibi sit corpus christi sed ex suppositione quod non dimiserit aliquid in consecratione et istud est habitus fidei / et potest dici quod etiam assensus catholicus non est multum periculosus fallitur tamen in hoc quod credit / et tamen fides non exiret in actum talem credendi
Ad aliam de assensu ante incarnationem christi nam aliqui assentiebat conceditur et dicitur ulterius cum terminetur est falsus Respondendum est et discurrendum de huiusmodi assensu ratione temporis quia vel tempus debebat praesciri a finibus secundum dicta philosopharum quia tempus adventus erat descriptum / et sic in tempore multum distante ab incarnatione a parte ante poterant scire utrum nundum venerat et sic poterat licite assentire appropinquitate autem tempore incarnationis in quo non poterant scire utrum tunc incarnaretur fides non inclinabat ad hoc sed ad istud christus incarnabitur incarnatur vel incarnatus est quia sibi fides tunc inclinaret ad assensum unius partis talis disiuntive indiscrete inclinaret ut nomen est et patet apparere satis et sic patet per hoc quod assensus fidei semper est verus Et si dicatur conservetur ille assensus dicitur quod non esset possibile quod huiusmodi assensus conservaretur Aliter dicitur quod ille idem assensus fidei semper est verus in tempore in quo non potest stare de tempore adaequate est assensus praedictae disiunctive quantum ad esse necessariam / Conditio est quod tam fides quam habitus est quid necessariam / licet sit respectu contingentis futuri Alia conditio est quod tanta est ad divinum iudicium conformitas quod non potest esse assensus fidei qum semper sit assensus verus et est per habitudo ipsius respectu divinae conformitatis Et ex istis redditur infallibilis fides ei sic quod falli non potest quam advertendum nec divinum iudicium