Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Reportatio A Sentences Commentary

Principia

Principium I

Principium II

Principium III

Principium IV

de Fide

Lectio 1, De fide

Lectio 2, De fide

Lectio 3, De fide

Lectio 4, De fide

Lectio 5, De fide

Lectio 6, De fide

Lectio 7, De fide

Lectio 8, De fide

Lectio 9, De fide

Lectio 10, De fide

Lectio 11, De fide

Lectio 12, De fide

Lectio 13, De fide

Lectio 14, De fide

Lectio 15, De fide

Lectio 16, De fide

Lectio 17, De fide

Lectio 18, De fide

Lectio 19, De fide

de Notitia

Lectio 20, de Notitia

Lectio 21, de Notitia

Lectio 22, de Notitia

Lectio 23, de Notitia

Lectio 24, de Notitia

Lectio 25, de Notitia

Lectio 26, de Notitia

Lectio 27, de Notitia

Lectio 28, de Notitia

Lectio 29, de Notitia

Lectio 30, de Notitia

Lectio 31, de Notitia

Lectio 32, de Notitia

de Fruitione

Lectio 34, de Fruitione

Lectio 35, de Fruitione

Lectio 36, de Fruitione

Lectio 37, de Fruitione

Lectio 38, de Fruitione

Lectio 39, de Fruitione

Lectio 40, de Fruitione

Lectio 43, de Fruitione

Lectio 44, de Fruitione

Lectio 45, de Fruitione

Lectio 46, de Fruitione

Lectio 47, de Fruitione

Lectio 48, de Fruitione

Lectio 49, de Fruitione

Lectio 50, de Fruitione

Lectio 51, de Fruitione

Lectio 52, de Fruitione

Lectio 53, de Fruitione

Lectio 54, de Fruitione

Lectio 55, de Fruitione

de Trinitate

Lectio 56, de Trinitate

Lectio 57, de Trinitate

Lectio 58, de Trinitate

Lectio 59, de Trinitate

Lectio 60, de Trinitate

Lectio 61, de Trinitate

Lectio 62, de Trinitate

Lectio 63, de Trinitate

Lectio 64, de Trinitate

Lectio 65, de Trinitate

Lectio 66, de Trinitate

Lectio 67, de Trinitate

Lectio 68, de Trinitate

Lectio 69, de Trinitate

Lectio 70, de Trinitate

Lectio 71, de Trinitate

Lectio 72, de Trinitate

Lectio 73, de Trinitate

Lectio 74, de Trinitate

Lectio 75, de Trinitate

Lectio 76, de Trinitate

Lectio 78, de Trinitate

Lectio 79, de Trinitate

de Caritate

Lectio 80, de Caritate

Lectio 81, de Caritate

Lectio 82, de Caritate

Lectio 83, de Caritate

Lectio 84, de Caritate

Lectio 85, de Caritate

Lectio 86, de Caritate

Lectio 87, de Caritate

Lectio 88, de Caritate

Lectio 89, de Caritate

Lectio 90, de Caritate

Lectio 91, de Caritate

Lectio 92, de Caritate

Lectio 93, de Caritate

Lectio 94, de Caritate

de Libertate

Lectio 95, de Libertate

Lectio 96, de Libertate

Lectio 97, de Libertate

Lectio 98, de Libertate

Lectio 99, de Libertate

Lectio 100, de Libertate

Lectio 101, de Libertate

Lectio 102, de Libertate

Lectio 103, de Libertate

Lectio 104, de Libertate

Lectio 105, de Libertate

Lectio 106, de Libertate

Lectio 107, de Libertate

Lectio 108, de Libertate

Lectio 109, de Libertate

Lectio 110, de Libertate

Lectio 111, de Libertate

Lectio 112, de Libertate

Lectio 113, de Libertate

Lectio 114, de Libertate

Lectio 115, de Libertate

Lectio 116, de Libertate

Lectio 117, de Libertate

Lectio 118, de Libertate

Lectio 119, de Libertate

Lectio 120, de Libertate

Lectio 121, de Libertate

Lectio 122, de Libertate

Lectio 123, de Libertate

Lectio 124, de Libertate

Lectio 125, de Libertate

Lectio 126, de Libertate

Lectio 127, de Libertate

Lectio 128, de Libertate

Lectio 129, de Libertate

de Incarnatione

Lectio 130, de Incarnatione

Lectio 131, de Incarnatione

Lectio 132, de Incarnatione

Lectio 133, de Incarnatione

Lectio 134, de Incarnatione

Prev

How to Cite

Next

Lectio 6, De fide

Recapitulatio conclusionis lectionis praecedentis

1

Tamen contra istud fiunt rationes solvendae Tamen ista materia supponit de praescientia die de qua supponitur / et quia tactae fuerunt rationes quod fidei potest subesse falsum

Novae responsiones ad primam et secundam rationes instantiae secundae lectionis praecedentis

Ad primam

2

Prima erat quod fidei potest subesse falsum ergo et fidei Responsio fuit data negando antecedens et ad probationem de praescito dictum est quod praescitus potest habere duplicem assensum de habendo vitam aeternam scilicet unum cathegoricum qui est praesumptuosus nec procedit a spe sed assensus spei debet esse equipolenter conditionalis ut sit sensus si perservere in gratia salvabor vel habebo vitam aeternam si decedo in gratiam Ideo si habeatur assensus cathegoricus non est assensus virtuosus Aliter potest responderi concedo antecedens et negando consequentiam ubi est advertendum quod spes habitus partim cognoscitivus et partim volitivus patet ad experientiam quia habet spem desiderat et credit illud habere et ita de fide et caritate Ita quod caritas est unctio docens de omnibus / et facit habitum virtuosum / et supplet virtutem providentiae

3

Et ergo supponendo quod sint simul cognitio et affectio est magis affectio quam cognitio Et fides est principaliter cognitio et minus possunt affectio / sed quia spes habet obiectum bonum ideo est penes conformitatem bonitatis Etiam caritas potest esse respectu falsi Item augustinus dicit quod bonus filius vult caritative patrem suum non mori et deus vult eum mori Ita rectitudo spei attenditur penes conformitatem ad legem nobis positam et est actus meritorius licet falsus et per hoc potest calorari quod spei possit subesse falsum et non fidei nec per hoc habet minorem nobilitatem quia attenditur in ordine ad conformitatem divinorum praeceptorum et ergo potest negari consequentia

Ad secundam

4

Ad 2m argumentum quod tangebat materiam de corpore christi scilicet de casu in quo sacerdos non consecraret et infirmus peteret etc Responsum fuit quod assensus fidei non est quod ibi sit corpus christi absolute seu cathegorice sed debere habere aliam credulitatem scilicet quod ex institutione dei quotiens debite consecraretur / ibi esset corpus christi et ista ordinatio est credita / Si autem aliam habeat credulitatem hoc non erit ex fide unde circa istud tangebantur aliqua / quia possibile est quod credat se credere ex fide quod ibi sit verum corpus christi et tamen non est quia sacerdos deffecit in consecratione iste ergo satis experitur credulitatem se habere et tamen non habet medium distinguendi istam credulitatem a credulitate fidei quia difficile est habere notitiam actuum suorum et praecipue in homine simplici ymmo secundum autissiodorensis et in prophetis ut quod habita revelatione respectu futuri formabat alios actus quos credebant esse a spiritu sancto / et sic accidit de iona quia credidit quod ninive subverteretur et hoc a seipso et credebat quod esset prophitum et hoc non / qui hoc conditionale erat et sic decipiebatur credendo quod non fuit nam credebat quod esset assensus revelationis sibi factae et tamen non Ideo non est mirum si simplices semper non potuerunt ponere differentiam inter revelationem et actus formatos ex revelatione cum prophete non potuerint

Utrum credulitatis est periculosa in simplici

5

/ Etiam dicitur quod hoc credere non est pernitiosum nec periculosa credulitas multum et dico quod veraciter credimus quod ipse veraciter celebret

Videtur quod est multum periculosa

6

Sed ostenditur quod est periculosa credulitas quia facit credentem ydolatrizare / quia adorat creatura pro corpore christi et hoc per talem assensum in se formatum deferendo genuuflexionem et huiusmodi Et si dicatur quod per ignorantia excusatur Sed replicatur contra sicut de vetula de qua superius ratio facta fuit si assentiret praelato errorem praedicant ipsa peccaret Et tunc similiter diceretur in casu praedicto

7

Sed tamen dicitur quod causa assensus non esset multum perniciosus

Responsio ad primam

8

Etiam licitum esset credere angelum malum transfiguratum in angelum lucis esse deum et hoc esset ydolatrare Unde notandum quod cum isto assensu stat assensus fidei conditionalis equipolenter modo possibile est quod assensus fidei sit in ipso homine et assensus ex seipso causatus sicut de assensus ione

9

Et tunc ad rationes in oppositum quando dicebatur quod per hoc indubitatur ad ydolatriam dicitur quod lata est differentia inter adorare in sacramento altaris et adorare malum angelum transformatum in christum et causae sunt multae prima est quia adorare in casu illo est repraesentare deum esse hoc scilicet aliquod malum quia iste est malus / Etiam exibere sibi reverentiam est nephas quia creaturae attribuere probatum quod soli deo convenit est malum non sic est hic quia homo non adorat hostiam sed corpus christi unde dicere quod corpus christi hic est et non est hic non est deo dicere blaphementiam sed dicere quod est hoc est magnam ignominiam Ideo diceretur quod in illo casu non ydolatraret quia haberet mentem ad corpus christi et nihil conciperet nisi christum seu corpus eius non sic de alio et praecise decipitur ratione loci

10

Dico 2o quod sicut tactum est iste posset habere actum fidei et adorationem proportionalem a fide causatam si et inquantum est et si debite celebraverit / Et sic ex ista credulitate non de per se generatur ydolatria

11

Etiam si ydolatret hoc est ex culpa sua non proveniente ab habitu fidei

12

3o dico quod iterum ex deffectu aliunde potest contingere ydolatre scilicet ex hoc quod forte unatur species et hoc dubitatur et indistincte quoniam aliqui terminant orationem ad ymaginem et haec est ydolatria et provenit ex indiscretione adorantis Etiam possibile est quod peccet credendo species illas esse corpus christi tamen si esset corpus christi species deberent adorari scilicet adoratione qua vasa sacra et reliquie adorantur quia ibi est maior causa adorationis qua sit in cruce Tamen quantum est ex parte iudicii nullam sequitur ydolatria et si sequatur hoc est ex negligentia hominis licet non de per se scilicet per huiusmodi habitum

Difficultates circa fidem vetulae

13

Consequenter de illa vetula est difficultas aliqualis casus ponebatur quod praedicator praedicaret contra fidei articulum etc et dictum fuit in casu quod vetula non debet credere / quia ut dixi innatum est vetulae deum esse Ideo debet deum bene?ri et supplicare quod non permittat eam peccare et sic aperit os et intrat / Iuxta quod in apocalipsis dicitur "Sto ad hostium et pulso et si quis aperierit intrabo" / Et apocalypsis 3o dicitur quod semper vitam a deo habemus unam assistentiam specialem modi nos sed mali non percipiunt propter assuefactionem ad oppositum / Et dicitur quod creatura non deciperetur et quod deus revelaret sibi iuxta psalmiste "Audiam loquatur in me deus" / Ex quo patet quod fides sit per auditum in tali vetula

14

Sed hic sunt difficultates videlicet utrum illa vetula teneatur ad credendum illum articulum quod pater et filius sunt aequales / unde advertendum est quod illa quae dixi intelligo de illis quae sunt in latitudine credulitatis suae sed utrum ille articulus de aequalitate pertineat sibi non discutitur pro nunc Unde dico quod si dissentiat ab articulo peccat quia si poneret se in bono statu et faceret quod in se est crederet bene per deum revelatum Sed utrum sit licitum sibi credere oppositum articuli qui quidam non pertinent sibi Guillems parisiensis videtur tenere quod omne credere contra fidem est peccatum sicut affectus peccaret faciendo contra caritatem / dicit consequenter quod "deus custodi diligentes se" proverbiorum 3o quia si homo non ponat obicem / deus convertit se ad creaturam quia maiorem habet curam de fine hominis quam de aliis animalibus ad suum finem / et in aliis tamen providet otpime et creatura non posset de se acquirere dona spiritualia quae non sunt in nostra potestate Ideo ordinavit deus certam dispositionem quae est in potestate creaturae qua habita deus residuum supplebit

Corollaria

15

Unde praefatus doctorum guillelmus parisiensis infert multa correllaria

Utrum homo peccaret, qui, circa qui sit propria eius uxor, confusus esset

16

Quis de nocte credens uxorem reperire et non reperiens franget matrimonium quia ad aliam accedet et tunc dicit si tunc illam repertam cognoscit peccat

17

Quomodo igitur faciet

Responsio

18

Respondet per illam dei provisionem vel infringendo se

19

Item nos habemus assistentiam angelorum et sicut mali invitat ad malum Ita et boni magis / Ideo si iste esset innocens non permitteret deus ipsum cadere in peccatum nam habemus michaelem ministrum specialiorem nobis ad nostri custodiam deputatum et sic per hoc solvetur de dyabolo quia deus nonquam permitteret ipsum adorare angelum malum si innocens esset quia vel daret cognitionem vel aliqua alia propter quae non adoraret

Utrum sancti circa fidem errare possunt

20

Tamen adhuc de ista vetula est difficultas et videtur quod doctores erraverunt unde origenes posuit perpetuitatem angelorum et etiam redemptionem malorum angelorum Item richardus de sancto victore tenuit quod essentia generat essentiam et istud est contra fidem / unde ista determinatio non fuit nisi quia erat contra fidem et tenuerit contra ergo blaphemavit Item augustinus contradixit ieronimo ad galatham 6to

Responsio

21

Guillelmus parisiensis ponit etiam aliqua Ex quibus pono conclusionem talem / quod non licet assentire contra fidem quantumcumque sit re?ta conclusio a principiis Guillelmus autissiodorensis in primo dicitu quod in materia trinitatis on licet contraria asserere quia detrahere vel attribuere quod sibi competit diceret blasphemiam et assertio fidei esset talis quia detraheret suam perfectionem vel attribueret quod non esset attribuendum

22

2o dicitur quod causa veritatis reperiendae licet bene contraria oppinari in materia fidei et hoc sub quadam implicita conditione non simpliciter assentiendo quia istud facit ad elucidationem scripturae et tandem reperitur veritas per dispositionem vel rationem efficacem

23

3o dico quod in pure positivis quorum num non tangit credenda nec fidem licet contraria oppinari sicut de creatione rerum in principio quia tenet augustinus quod omnes res fuerunt simul creatae et allegat illud "qui vivit in aeternum creavit omnia simul"

24

Alii tenent oppositum et tamen nulla istarum oppinionum est periculosa nec propter hoc discredendum ubi esset credendum quia istud non interimit aliquod praeceptum legis

25

Ulterius dicitur quod quaedam sunt speculabilia quae sunt ad mores impertinencia vel credenda et iterum in talibus licet tenere quacumque partem ymmo et asserere assertione quaedam sed in materia fidei in talibus non licet asserere

Responsio ad rationes

26

Et tunc respondetur de ricardoet beato augustino

27

Et primo de augustino quod retractat ita tamquam non esse periculosum dicere et licet retractaverit hoc non esset quod prius assensit Etiam non est inconveniens concedere quod augustinus peccaverit si assenserit alicui quod esset contra fidem

28

Et conformiter de ricardo diceretur Et si dicatur contra non erat deteminatum oppositum dicitur tamen quod licet minus nihilominus peccavit quia non erat extra latitudinem credibilium Non enim licet aliquid asserere quod repugnet fidei / propter tamen suam reverentiam dico quod hoc tenuit disputative et sic non peccavit sed fuit causa movens reperiendi veritatem Et sic in hoc meruit De angelo dictum est quod deus non permitteret sed de casu assensus casus fidei si abraham crediderit quod christus incarnabitur / et ponatur quod non incarnabitur / tunc decipitur Guillelmus pariesiensis respondet quod abraham bene credidit Et potest dici quod assensus fidei potest etc Unde ponitur una difficultas nam ponatur quod quis ante incarnationem credidit quod christus incarnabitur et tamen fidei potest subesse falsum quia poterit continuari de hoc fuit dictum Sed tamen aliter dicitur quod ille qui credebat ex fide quod christus incarnabitur / adveniente tempore in quo non potuit habere apparentiam quod christus incarnaretur habitus fidei inclinabat ad assensum respectu disiunctive Sed dubium est utrum ille idem assensus qui fuit assensus respectu futuri post hoc sit assensus disiuncti / dicitur quod sic quia assensus debet continuari usque ad tempus in quo non constat et quod ille assensus possit esse respectu istius christus incarnabitur / quia sequitur divinum iudicium / et quod iste assensus tempus incarnationis erit respectu huius christus incarnatur sicut et divinum de iudicium Ita quod statim quod christus ipse assentit quod christus incarnatur sicut fides inclinebat quia insequitur iudicium illud statim tunc inclinabat ad sic assentiendum ut potest patere

PrevBack to TopNext