Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Praefatio
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctiones 21-22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctiones 26-28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctiones 28-30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctiones 18-19
Distinctiones 20-21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27-29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctiones 33
Distinctiones 34-36
Distinctiones 37-39
Distinctiones 40-42
Distinctiones 43
Distinctiones 44
Distinctiones 45
Distinctiones 46
Distinctiones 47
Distinctiones 48
Distinctiones 49
Distinctiones 50
Quaestio 2
CIrca istam distinctionem ¶ Quero secundo vtrum alimentum vel aliquid de alimento transeat in veritaItem nature humane.
Uidetur quod non Mathei. 5. Omne quod in os intrat in ventrem vadit et per secessum emittitur. Sed quod emittitur non tram sit in veritatem nature: ergo aliquid nec aliquid de alimento transit in veritatem etc.
¶ Secundo sic Aristoteles primo de generatione distinguit carnem secundm speciet et secundum matriam et dicit quod caro secundu speciem manet secundum materiam vero fluit et refluit et sic non pertinet ad carnem secundum speciem. Tunc illud in quod alitum conuertitur fluit et refluit et per consequens non pertinet ad carnensecundum speciem nec ad os secundum specien: sed adtale quid non patet ad veritatem humane nature: ergo etc.
¶ Tertio sic. Si aliquid de alimento conuerteretur in veritatem nature humane cum quicquid conuertitur per calorem dissoluatur et fluat indiuiduum non maneret vnum et idem secundum substantiam in principio et fine quia non haberet eandem materiam Sed hoc est impossibile et falsum. Idem enim mutat seipsum et saluat: igitur etc.
¶ Quarto sic. Si aliquid alimenti transiret in veritatem nature humane sequeretur quod forma aliti migraret in materiam alimenti: sed hoc est falsum: ergo etc. Secundo de anima dicit Aristo¬
¶ Contra teles quod alimentum ante conuersionem est potentia caro: ergo per conuersionem fit actu caro. Sed actu caro est de veritate nature humane: ergo etc
¶ In ista questione sic procedam Primo inquiram vtrum aliquid de alimento transeat in veritatem nature humane. Secundo de modo. Utrum scilicet forma vel aliquid forme ipsius aliti de nouo educatur de potentia alimenti vel de materia eius.
¶ Tertio vtrum semen sit superfluum alimen ti et est idem sicut si generatio sit de subiecto superfluo alimenti an de substantia generantis. Ultimo ad rationes.
¶ Quantum ad primis niomagistriin praesenti distinctione quod nihil de alimento conuertitur in veritatem nature humane nec alicuius sui indiuidui: ita quod nihil extriusecum transit in naturam realende.
¶ Uerum est tamen secundum ipsum quod alimentium bene conuertitur in carnem et sanguinem. sed ista non pertinent intrinsece ad naturam aliti nec ad comstitutionem corporis: sed tantum se habent sicut ex trinseca et circumfouentia naturam ne deficiat in seipsa et consumatur sicut plumbum: circumponitur au ro in fornace ne aurum consumatur. Ponit ergo quod illud solum quod trahitur a parentibus et habetur per generationem de alito pertinet ad naturam eius et nil extrinsecum in ipsam conuertitur et dicit quod inlud in semetipso multiplicatur quantum sufficit et ad debitam quantitatem et ad multitudinem corporum sine cuiuscumque extrinseci conuersione in ipsum Et ponit exemplum de panibus illis euangelicis a christo multiplicatis et de costa Ade vt inde fieret corpus eue Et per istum modum ponit origina le contrahi a parentibus quia aliquid de substantia patris decinditur et ex illo constituitur corpus pro lis: et sic etiam omnes propagati fuerunt in adam non solum secundum corpulentam substantiam: sed etiam secundum rationem seminalem. Motiua magistri sunt ista.
¶ Secundum motiuum quia puer statim mortuus post ortum resurget in perfectione corporis quod habuisset si vixisset. Planum est quod in perfecta quantitate corporis: sed non esset hoc nisi in substantia que in tempore ortus esset parua vel est sine additione cresceret et fieret magna: er go etc.
¶ Tertium motiuum iam est tactum quia omnes homines propagati fuerunt in adam secundum rationem seminalem et secundum corpulentam substantiam. Aliter enim non contraherent pctantum originale per traductionem ab ipso vt videtur. Sed si alimentum conueteretur in substantiam rei alende: et ex illa generare tur puer: per consequens nihil erit in puero de sul stantia que fuit in adam vt videtur: ergo etc.
¶ Ad ducuntur alique rationes alie ad eandem conclusio nem quod scilicet nihil de alimento conuertatur in veritatem humane nature: immo nec alicuius aliti.
¶ Pri ma est ista. Quicquid generatur et fit ex alimento potest restaurari si deperdatur et hoc per sumptionem. alterius alimenti. Sed nihil quod spectat ad veritatem humanam siue ad veritatem humane nature restaurari potest. Dicunt enim medici quod humidum radicale quia pertinet ad veritatem humane nature et est tractum a parentibus restaurare non potest sicut patet in illis qui laborant tertia specie ethice et est incurabilis: ergo etc.
¶ Secundo sic. Non est intelligibile quod virtute nature aliquid conuertatur in aliquidpraexistens: tunc natura posset transubstantiare sed si alimentum generaretur in substantiam aliti in aliquid praexistens et prehabitum per generationem: ergo etc.
¶ Tertia ratio. Si ponatur alimentum conuerti in substantiam aliti vel naturam: hoc est nisi ad saluandum perfectam quantitatem aliti. Sed ad hoc saluandum non est hoc necessarium quia minor caro seipsa precise et nullo addito est potentia maior caro sicut minor circulus est potentia maior nullo addito. quarto phisicorum: ergo etc.
¶ Quarto sic. Impossibile est duo corpora esse simul per naturam: sed hoc fieret si alimentum sic conuerteretur in substantiam vel naturam aliti quia simul esset alitum et alimentum: et quelibet pars aliti cum qualibet parte alimoti: quelibet enim pars aliti est alita sicut quelibet pars aucti est aucta: ergo etc.
¶ Quinta ratio quiailludm non est de veritate humane nature sine quo habetur tota veritas nature humane: sed sine carne nutrimen tali habetur veritas humane nature in isto instantigenerationis: igitur etc.
¶ Et confirmatur quia hoc mo resurget sine carne nutrimentali. Nam qua ratione resurgeret cum aliqua portione eius vel paste pari ratione cum alia: et sic resurgeret valde magnus precipue de illis qui ita diu vixerunt in principio mundi qui tantum habuerunt de carne nutrimentali: quod est falsum.
¶ Sexta ratio est ista. Ponatur quod aliquis nutriatur de carne humana si alimentum cenuertatur in substantiam aliti: quero inquo resurget illa caro vel materia eius. Non in vtroque quia hoc est impossibile quod duorum indiuiduorum distinctorum sit eadem materia. Nec in primo quia pari ratione in secundo. Nam ad substantiam vtriusque aliquaudo pertinuit: ergo in nullo: et sic resurgentes non erunt idem numero quae prius quod est falsum. Ista est positio cum suis motiuis.
¶ Sed contra istam positionem dico quod est falsa. Et arguo contra eam. Primo sic. Impossibile est materiam vel naturam corporalem manentem augeri et fieri maiorem nisi per additionem materie vel per rarefactionem. Nam si sine additione materie et cuiuscumque extrinseci aduenien¬ tis fiat maior et sub dimensionibus maioribus necessario rarefit: immo nec deus posset oppositum facere vt videretur alicui. Quicumque sit de hoc planum est quod naturaliter et sine miraculo non potest fieri quia hoc est ipsam rarefieri: sed corpus vel caro paruuli non sit maius nec augmentatur in seipso per rarefactionem: quia tunc esset valde rarum. Nam illa portio a parentibus decisa est valde parua et oporteret ad tantam quantitatem quod multum rarefieret: er go oportet quod hoc fiat per extrinseci additionem nec per additionem noue materie create. Non enim contingentie creatur materia de nouo in operibus nature quia secundum generationem tota simul creata est: ergo peralimenti conuersionem sic quod materia alimenti additut materie aliti: et vtraque informatur eadem forma aliti: et hoc vocatur alimentum conuerti in naturam aliti. Unde nullo pacto est probabile quod illa portio modica que fuit in adam creata sic sit in hominibus augmenta ta et multiplicata sicut magister ponit sine cuiuscumque extrinseci additione vel conuersione in ipsam mamente densitate que apparet in corporibus humanis.
¶ Secunda ratio est ista. Si alimentum non transiret in veritatem humane nature sequeretur quod operatio nutritiue esset frustra quia operatio nutritiue est saluare seipsum: nutritum enim saluat seipsum. Non saluaret autem seipsum nisi aliquid com uerteret in naturam suam: sed tantum in naturam extrinsecam sicut ponunt isti: sed hoc est inconueniens ponere scilicet operationem nutritiue frustra: ergo etc.
¶ Tertia ratio. Natura potest disponere alimentum ad conuersionem in carnem eiusdem rationis cum carne aliti quod patet ex proprietatibus vtriusque carnis. Sed hoc non esset nisi posset tandem alimentum conuerti in substantiam et carnem aliti: et go etc.
¶ Quarta ratio. Sicut se habet generatio ad conuertendum aliquid in aliud distinctum numero: ita nutritio ad conuertendum aliquid idem numero. Sed per generationem potest alimentum conueti in nunerum geniti nunmero distincti: quia generatio sicut patebit infra est de superfluo alimenti: ergo per nutritionem potest aliquid conuerti in idem numero cum ipso comuertente. Cum genitum habens naturam humanam conuertat alimentum: quia cuius est potentia nutriti ua videtur quod in seipsum conuertat: ergo in naturam et substantiam propriam.
¶ Quinta ratio quia illa caro nutrimentalis informatur anima sicut et radicalis. Patet quia ita viget sensus in ipsa sicut in anima: et per consequens ita informatur anima sensitiua sicut anima et pertinet ad naturam humanam Alias rationes adducit quidam doctor prima parte summe sue.
¶ Quarum prima est ista. Eiusdem rationis est et possibilitatis quod forma alicuius nutrit possit materiam propriam deserere et alienam materiam informare: sed materia aliti puta hominis potest propriam materiam deserere quia homo est cor ruptibilis: ergo alienam materiam si adueniat potest informare puta materiam alimenti: et ita alimen tum potest conuerti in nutritum: quare etc.
¶ Secunda ratio est ista contra magistrum quia in omnibus: quibus tota materia inuenitur in vnico indiuiduoimpossibile est illa plurificari in eadem specie: patet de sole et luna. Sed planum est quod homines multiplicantur in sua specie: ergo tota materia ipsorum non potuit inueniri in vnico indiuiduo ade: sicut magister fingit. Oportet ergo fuisse additam materiam extrinsecam alimenti.
¶ Tertia ratio quia simili ratione posset dici in animalibus et plantis que nutriuntur quod nihil in naturam ipsorum conuertitur: sed totum quicquid est substantiale in ipsis quantum ad materiam fuit in primis ypostasibus creatum. Et cum non inueniatur aliquid naturaliter crescere nisi per additionem vel rarefactionem: et istomodo non crescant secundum eos oportet dicere quod miraculose crescant et quod totum opus vegetatiue etiam in plantis et in animalibus sit miraculosum: quod est inconueniens. De istis rationibus parum curo quia siforte discutarentur alique ipsarum parum concluderent
¶ Adduco auctoritates. Prima est. Augustinis de vera religione vbi dicit expresse quod alimenta corrupta in amittentia formam suam in membrorum fabricam migrant. Sed planum est quod membra et fabrica ipsorum pertinet ad veritatem nature humane: ergo etc. Unde et dicit ibidem quod alimenta per vitalem motum diuiduntur quodammodo vt ex eis in structuram huius corporis visibilis que apta sunt assumantur non apta per contrarios meatus eiciam tur quorum aliquid feculentum redditur terre ad alias formas assumendas. Aliud per totum corpus exalat. Aliud totius animalis neruos accipit et in choatur in prolem. Hec augustinus.
¶ Secunda est auctoritas Aristotelis secundo de amima vbi dicit quod alimentum est in fine simile nutrito sed non et set simile nisi pertineret ad substantiam eius sicut eiusdem rationis cum carne precedente.
¶ Tertia est primo de generatione vbi dicit quod alimentum est potentia caro et tale qualis res attracta vel nutrita. Sed caro alenda est illa que est de substantia aliti: et go etc. Unde et in primo de generatione ponit exeplum de conuersione alimenti in alitum et aque imvinum. Sed planum est quod vinum conuertit modicam aquam in suam substantiam: ergo et alitum conuertit alimentum in substantiam propriam. Dico ergo aliter de isto articulo quod per veritatem humane nature in proposito nihil aliud intelligo quam veram eius entitatem in re et ista potest dupliciter accipiUnomodo in se et absolute secundum rationem specifica et sic dico quod accidit sibi caro nutrimentalis potesenim saluari vel etiam radicalis. Accidit enim sibiquod suum suppositum in quo saluatur nutriatur vel non nutriatur et istomodo de ipsa non est questio.
¶ Aliomodo accipitur vt est in supposito hoc vel illo et hoc vel in supposito absolute et adhuc sibi actidit quod alimentum conuertatur in substantiam talis suppositi: quia tale suppositum habetur in instanti generationis non tamen nutritur pro tunc vel vt in supposito perfecto perfectione naturali secundum materiam et formam et debitam quantitatem quam intendit natura et per viam naturalem nutritionis: et sic dico quod alimentum conuertitur in veritatem nature humane quia in substantiam talis nutriti pertinens post conuersionem ad naturam eius substantialiter et intrinsece sicut probatum est supra.
¶ Ad primum aliorum. Dico quod non omne quod inos ntrat per secessum emittitur sic intelligendo quod deu omni quod in os intrat nichil conuertatur sed sic intelligendo quod de omni quod in os intrat communiter per secessum aliquid emittatur vtputa impurquod non est aptum ad generationem vel conuersionem. Aliter dicitur ad intentionem christi proferentis illud verbum: fuit enim motus ad dicendum istud verbum quia pharisei increpabant discipulos suos quia non lotis manibus manducabant et christus respondit quod exhoc non erant coinquinati. Et probauit eos quia si essent coinquinati ex questione tali illud quod coinquinaret eos esset fex vel superfluum cibariorum. Sed istud non coinquinat quia omme tale in ventrem vadit et per secessum emittitur. Sed quod exit de ore hoc est de corde illud manet in corde et coinquinat quia actus voluntatis in quo primo est peccatum est manens in voluntate de quo exeunt furta et que ponuntur et ita patet quod non est ad propositum quia non totum alimentum per secessum emittitur sa fex alimenti.
¶ Ad secundum dico quod puerstatim post ortum mortuus resurget in perfecta quantitate status virilis quam habiturus esset in etate triginta annorum secundum Augustinum. 22. de ciui. ca. 19. Et illud quod non habuit puer per virtutem nature proprie quia non fuit nutritus sed statim mortuus. Dico quod deus supplebit ex aliqua materia extrinseca in resurrectone. Unde non solum resurget cum illud quod fuit de natura sua dum viueret sicut Magister praesupponit. habebit enim corpus virile. non puerile sicut habuit dum viuebat et non per rarefactionem. ergo per materie additionem.
¶ Ad tertium quod ex precedenti quatione apparet quod non obstante quod aliqua massa carnis que fuit in Adam non sit in prouero vel in prole. Nihilominus puer contrarit origi nale peccatum quia descendit ab ipso secundum legem propaga tionis et fuit in ipso secundum rationemseminalem et secundum corpulentam substantiam non sicut accipit magister: sed quia corpulenta substantia illa ab Adam deriuata est licet nunquam fuerit in ipso nisi sicut in principio a quo de scendit persona ministrans talem corpulentam substantiam ad formationem fetus. Ad rationes.
¶ Ad primam dicitur quod licet medici dicant quod humidum radicale non reparetur per alimentum: hoc tamen non est quia humidum radicale sit de substantia aliti vel nutriti sed propter aliam causam quia secundum medicos humidum radicale determinat sibi certam materiam ex qua puta menstruum mulieris.
¶ Secundo quia determinatur etiam circa locum generationis puta locum matricis mulieris et determinat sibi efficiens propium. Puta virile semen vel virtutem virilis seminis delegatam a viro ad locum matricis cum semine ipso. Cum ergo alimentum non sit talis materia nec sit dare ista concurrentia plusquam semel humidum radicale vt dicunt quod est a parentibus tractum non est reparabile: sed hoc posito nihil obstat quin aliquid sit adgeneratum ex alimento quod potest reparari et tamen sit de substantia aliti vel nutriti sicut caro vel sanguis et talia. Nec videtur etiam probabile quin humidum radicale sicut augmentale per conuersionem alimenti in ipsam. immo oppositum videtur verum quod omne quod est in corpore animalis proportionaliter augmentatur et perconsequens illud humidum dato etiam quod sit reparabile et tunc diceretur quod irreparabilitas illius huiusmodi non arguit ipsum non posse generari ab alimento. Nam multa possunt generari ex alimento. conuerso in ipsa quae si amttantur non poassent restaura ri sicut pes et manus et dentes frequenter vel caro ab cissa secundum medicos vel cutis.
¶ Ratio etiam medicorum non concludit demonstratiue quod humidum radicale non possit restaurari. Non enim demonstrant quod huiusmomodi radicale non possit aliunde quam ex menstruo mulieris nec alibi quam in matrice nec nisi mediante virilisemine. Unde verum est quod isto modo primo generatur sic etiam et caro tamen non propter hoc sequitur quod non possit generari vel reparari ex alimento.
¶ Ad secundum dico quod per virtutem nature non po¬ test esse transmutatio vel conuersio totalis alicuius in aliquid aliud secundum materiam et formam sic quod materia conuertatur in materiam et forma in formam. Sed benepotest esse virtute nature conuersio talis in aliquid praexi stens quod aliquid addatur alteri et fiat totum maius eiusdem nature cum eo quod erat prius non quod totum praexisteret ante.
¶ Ad tertium dico quod ad saluandum perfectam quantitatem nutriti adquisitam secundum legem et modum nature per modum nutritionis oportet necessario ponere quod alimenium conuertatur in substantiam aliti. Quando dicis quod non quia minor caro seipsa sine alicuius additione est potentia maior caro. Dico quod non sine addito nisi fiat maior per rarefactionem. Sic autem non augetur caro nutriti. quare etc.
¶ Ad quartum dico quod non sequitur duo corpora esse simul per naturam sed magis sequitur hoc si alimentum non conuerteretur quam si conuertatur quia tunc cum non minus quelibet pars nutriti nutriatur et aucti augeatur et alimentum maneat distinctum magis sequitur plura corpora stare simul quam si alimentum conuertatur et fiat idem corpus. Dico igitur quod corpus nutribile est porosum et in illis poris ponitur alimentum et conuertitur in carnem circumstantem et adgeneratur noua caro et fiunt pori noui: et sic nec duocorpora sunt simul nec est vacuum. Et est iste modus de intentione Commentatoris primo de generatione. nec quelibet pars sic indiuisibiliter augetur sed est porosa etiam sicut totum quod augetur vel nutritur.
¶ Ad quintum patet quid sit dicendum quod caro nutrimentalis non est de substantia geniti pro instanti sue generationis: sed solum caro radicalis sed bene est de substantia nutriti et aucti per nutrionem.
¶ Ad confirmationem dico quod non oportebit hominem resurgere cum omni illo quod fuit aliquind de subunantia eius: sed cum tanta portione que sufficeret ad perfectam etatem corporis virilis. im statu triginta annorum.
¶ Ad sextum dico quod rationaliter loquendo materia illius carnis et forma de qua nutritur alius homo resurget in primo homine cuius fuit primo potius quam in secundo nutrito de illa Nec est imhoc aliqua difficultas quia dico quod si aliquiddeficiat supplendum in secundo deus supplebit de aliamateria sicut supradictum est de paruulo. hec de I arti. principali.
¶ Quantum ad secundum articulum est vna opinio quod de materia alimenti conuersnon educitur aliqunid de forma aliti. Sed alimentum forma propria spoliatur et materie aliti coniungitur vel vnitur et tunc totum forma praexistente informatur ita quod nihil de nouo habetur de forma aliti quod anite non haberetur.
¶ Ad hoc adducuntur aliqua rationes. Prima est ista. Potentia per quam forma substantialis de nouo educitur de materia est potentia geueratiua. Sed potentia nutritiua non est generatiua nec nutritio est generatio. etc.
¶ Secunda ratioet est confirmatio. Sed forma substantialis noua vel aliquid ipsius de nouo educeretur prius natura esset totum compositum ex materia alimenti et illa forma aliquid distinctum a nutrito quam sibi vniretur sed tunc necessario sequitur quod esset generatio propter nutricionem et non econuerso nutritio propter generationem quod est falsum Nutritiua enim diseruit generatiue et non econuerso. ergo etc.
¶ Tertio sic. quia si esset necessarium aliquid pertinens ad formam aliti educi de potentia alimenti tunc secundum ponentes in homine vnam formam tantum puta animam rationalem homo non nutriretur quia nihil de anima rationali potest educi de materia alimenti: sed hoc est falsum. ergo etc.
¶ Quarta ratio¬ est ista. Forma extensa in materia potest informare quicquid accipit eandem extensionem cum sua materia in multo magis forma non extensa sicut anima rationalis. Sed matetia alimenti quando additur materie nutriti vel aliti accipit eandem extensionem cum ipsa quia fiunt eandem et vna materia: ergo forma nutriti quantumcunque praexistens siue sit extensa siue non potest informare vtramque et frustra ponitur educi noua forma vel aliquid nouum de ipsa.
¶ Quinto sic. Si aliquid nouum educeretur de materia alimenti. Puta aliqua forma vel pars forme illud esset eiusdem rationis cum forma preexistente et totum compositum ex illo et materia alimenti eiusdem rationis cum nutrito sed ex duabus substantiis distinctis et terminatis proprio termino que sunt eiusdem rationis non fit aliquid vnum per se quia neutra est in potentia ad aliam. ergo ex istis non fieret vnum per se alitum quod est falsum.
¶ Sexta ratio quia nutritio est conuersio in preexistens sed non esset conuersio in praexistens nisi forma praexisteret et quicquid est eius. ergo etc.
¶ Ultima ratio est quoddam signum. Si enim in conuersione aque in vinuum educeretur de materia aque aliquid de forma vini videtur quod vinum non debilitaretur: sed prior forma remaneret in priori materia cum fortitudine et virtute priori. Sed hoc est falsum et contra sensum. ergo etc. Similiter in proposito. Et confirmatur quia tunc nutritio non fieret nisi per inexpositionem similis ad similem carnis ad carnem quod est inconueniens. quare etc.
¶ Sed ista opinio videtur mihi falsa. Et probo quod aliquid de forma aliti necessario educitur de potentia alimenti.
¶ Prima ratio Corruptio naturalis et totalis alicuius est generatio alterius vel concomitatur ipsam in eadem materia. Hoc patet quod natura non potest facere materiam sine forma pro aliquo instanti. Sed alimentum simpliciter et totaliter corrumpitur ergo in eadem materia alimenti est aliqua generatio noua in eodem instanti. Sed noua generatio non est sine noua eductione forme substantialis immo nihil aliud est generatio quam eductio forme substantialis de materia. igitur etc. Nec curo vtrum voces talem eductionem generationem simpliciter vel ad generationem. ergo etc.
¶ Secunda ratio est ista. Impossibile est esse nouam actionem productiuam subiecti sine aliqua noua substantia producta quia noue mutationis necessario est nouus terminus. Mutatio autem causatiua termini non tamen termini praexistentis vel antiqui vt patet. Sed actio nutritiue vel in nutritione aliqua noua mutatio substantialis alicuius. ergo est aliquis nouus terminus substantialis adquisitus. Sed hoc non est sine noua forma vel aliquo de forma nouo. ergo etc.
¶ Tertia ratio est ista probabile videtur quod forma extensa extensione materie non potest informare materiam maioris quantitatis quia limitatur et artatur ad informandum materiam secundum propriam quantitatem non maiorem vel minorem eoipso coextenditur materie. Sed nueritum secundum quod huiusmodi habet formam materie coextensam planum est saltem in multis quicquid sit de homine de quo dicam infra. ergo etc. Oportet ergo necessario quod sicut materia additur materie. Ita forma forme et quod qualibet materia vel pars materie habeat propriam partem forme.
¶ Quarta ratio est ista. Forma educta de potentia materie non informat nisi materiam de qua est educta. Sed forma preexistens nutriti non fuit educta de potentia alimenti vel de materia alimenti. ergo impossibile est quod informet materiam alimenti. Oportet ergo dare aliquid nouum eductum de potentia sicut de materia alimenti quod infor¬ met ipsam. Nam impossibile est quod forma educta migret vel ad aliam materiam se extendat quam ad aliam de qua est educta.
¶ Alioquin secundum eandem partem sui posset informare plures partes materie et sic esse tota in toto et tota in qualibet parte quod est falsum.
¶ Quinta ratio est ista per nutritionem habetur in nutrito sicut patet noua caro. Sed caro non dicit solum materiam immo dicit materiam et formam. ergo habetur noua forma. Sed non nisi per eductionem de materia alimenti. ergo etc.
¶ Sexto sic Nutritio est adgeneratio noua tunc quid adgeneratur alteri. Non illud quod praexistebat nec materia sola. ergo totum compositum ex materia alimenti et aliquo de forma habita de nouo et hoc non est nisi per eductionem de materia alimenti non de materia aliti ergo etc.
¶ Ultimo hoc videtur Aristo. quod alimentum est potentia caro et per consequens conuertitur de nouo in carnem et de ipso fit noua caro. Sed non nisi per eductionem noue forme de materia alimenti. ergo etc. Dico igitur quod nutritio fit per istum modum quod alimentum corrumpitur et materia eius forma priori spoliatur et aliqua pars forme vel aliquid de forma quod postea debet pertinere ad formam totalem aliti educitur de potentia materie alimenti et habetur vnum nouum compositum quod additur et vnitur alteri praexistenti et fit vnum totum sicut aqua et sicut ymaginantur alii de materia addita materie et de quantitate addita quantitati sic etiam de toto addito toti et faciunt vnum per se quod dicitur postea alitum et isto modo in alitum dicitur conuerti alimentum.
¶ Ad rationes aliorum. Dico quod potentia per quam educitur forma substantialis alicuius distincti et vt in tali distincto stet intentio et processus nature est potentia generatiua. Sed potentia quae sic educitur noua forma de materia non vt in composito ex ipsis stet natura: sed vt addatur vel adgeneretur alteri non oportet quod sit potentia generatiua proprie vt generatiua distinguitur contra nutritiuam sed bene potest dici adgeneratiua sicut et nutrio dicitur adgeneratio.
¶ Ad secundum per idem patet quod licet prius natura habeatur aliquid distinctum quam vniatur non tamen illo priori est generatio simpliciter propter causam praedictam in solutione praecepti. Nec sequitur quod generatiua potentia diseruiat in eodem nutritiue sed magis econuerso.
¶ Ad tertium dico quod iudicio meo illi qui non ponunt in homine nisi vnam formam puta animam rationalem non possunt saluare nutritionem hominis propter rationes supradictas. Pono ergo in homine aliam formam substantialem ab anima rationali materie coextensam et dico quod in nutritione aliquid nouum ad ipsam pertinens educitur de materia alimenti et totum additur toti et tunc vtrumque ab anima informatur et hoc est possibile quia anima est forma immaterialis non artata et potest informare nouam materiam vel carnem additam priori quod non alicui forme corporali conuenit. Tamen illi qui non ponunt in homine plures formas dicerent quod non est simile in homine et in aliis quia forma aliorum sunt educte et extense nec possunt informare nouam materiam aliam a priori: et ideo in illis oportet quod aliquid nouum de forma de materia alimenti educatur. Non sic in homine quia forma sua non est talis: sed potest informare nouam materiam priori additam. Sed ipsi iudicio meo non possunt effugere rationes supradictas.
¶ Ad quartum dico quod forma educta et extensa non potest informare secundum idem aliam materiam ab illa de qua est educta. Nec etiam materia adueniens accipit eandem quantitatem cum priori sic quod ambarum sit omnino eadem quantitas quae prius immo est maior quam prius sicut patet
¶ Ad quintum dico quod illud nouum potest esse et est eiusdem rationis cum praexistente et tamen ex ipsis fit vnum per se sicut ex duobus vinis vnum vinum. Nec oportet quod vnum sit in potentia ad alterum: sed sufficit quod ambo possint esse partes omogenee alicuius totius vnius. Tu dicis ambo sunt terminata terimo proprio. Dico quod verum est. Sed nihilominus talia sunt quod patent in vnum cocurrere sicut tu dicis de duabus materiis.
¶ Ad sextum dico quod nutritio est conuersio in praexistens per additionem ad praeex istens sic quod ex ambobus fiat vnum non sic quod totum praexistit nec plus quantum ad formam quam quantum ad materiam.
¶ Ad vltimum dico quod vinum debilitatur quia licet ex aqua generetur nouum vinum non ita purum nec ita forte sicut primum et ita totum ex ambobus est debilius quam erat primum in se.
¶ Ad confirmationem vltimam patet quod nutritio non est iuxta positio quia non manent distincta alitum et illud quod habetur de alimento sed fiunt vnum numero sicut de duobus vinis vnum vinum. Uel de aquae et vino vnum vinum
¶ Quantum ad tertium articulum fuit vna opinio quod semen est de substantia generantis et non est superfluum alimenti. Et fuit opinio. Magistri qua posuit quod generans conicat generato aliquid de sua substantia. Alioquin videri non potuit quod contraheret proles pctantum originale ex parentibus. Quod autem generatio vel semen non sit de superfluo alimenti et per consequens quod sit de substantia generantis probatur multipliciter.
¶ Tum quia Adam et Eua fuerunt creati perfecti et per consequens potentes generare. Unumquodque enim perfectum est cum potest generare similes sibi. Sed pro tunc non habuerunt superfluum alimen ti nec aliquid de alimento.
¶ Tum quia aliter filius nichil attineret patri vel matri nisi esset de substantia eorum sed tantum de superfluo alimenti. Tum quia ex parentibus leprosis leprosi generantur et hoc non videtur nisi propter infectionem substantie conicate. Tum quia filii magis assimilantur parentibus quantum ad substantiam quam quantum ad alimentum. Alimentu enim quandoque sunt carnes bouis vel porci vel huiusmodiquibus non assimilatur proles. Tum quia per emissionem mlnti seminis debilitatur substantia non autem per emissionem. superflui vt videtur. Tum quia dicit August. x. super Geneu. quod filius est in lumbis parentum secundum corporalem substantiam et loquitur ibi de christo et leui igitur de substantia perentum generatur filius. Tum quia dicit Damas. li I. ca. 8. quod generatio est opus nature producens quod generat: et est expressa auctoritas vt videtur. Sed ista opinio videtur mihi falsa et est contra commentatorem et deterinationem Aristo. 13. de animalibus. Ubi dicit expresse quod semen est superfluum alimenti et non est de substantia generantis. Hoc probo per aliquas rationes postea persigna Arist. quae ponit ibidem.
¶ Prima ratio est ista. Illud quod decideretur de substantia perentum esset in via corruptionis. Patet de manum vel pede vel talibus. Sed tale in via corruptionis existens non potest esse principium generationis sicut est semen. ergo semen non est de substantia generantis. ergo de superfluo alimenti.
¶ Secunda ratio est confirma tio huius quia si dicatur quod illud decisum non est in via corruptionis sed retinet namm eius a quo diciditur.
¶ Contra quia aut deciditur ab vno menbro tantum aut ab omnibus. Non potest dici quod ab vno tantum quia tunc non videretur sse principium generationis omnium menbrorum eo modo quae semen onitur principium quoncunque intelligatur quodo Sed ab omnibus tunc semen animalis esset vnum peruum animal imperfectum ad generationem alterius animalis perfecti quod est nihil dictu. quaere etc.
¶ Tertia ratio est ista. Semen aut est pars substantie corporis aut est superfluum alimenti. Non est pars substantie corporis quia illa pars vel esset organi ca quod est falsum quia semen est simile in omni par¬ te vel non organica quod est falsum quia non venit incompositionem membri ipsum semen. ergo est super fluum alimenti.
¶ Quarta ratio est ista. Sicut se habet nutritiua ad adgenerandum aliquid indistinctum numero alicui de alimento sic etiam generatiua ad generandum aliquid distinctum numero de superflud alimenti vt videtur. Sed per virtutem nutritiue quo modocumque intelligatur hoc fit illud ergo per generatiuam fit istud.
¶ Primum est quia Semen habet locum distinctum et tenet vias seminales in corpore et est in eadem parte vbi sunt alie superfluitates.
¶ Secundum signum est quod natura alleuia tur per emissionem seminis quando scilicet est mode rata et nunquam est verum de abcisione vel decisione partis substantialis.
¶ Tertium est quod vbi minus inuenitur de superfluo alimenti minus inuenitur de semine quantumcunque plus inueniatur ibi de substantia. Patet in hominibus pinguibus in quibus multum de alimento qui parum sparmatimant secundum Aristotelem et veritatem. Patet etiam de poueris in quibus quasi totum conuertitur et multo cibo indigent.
¶ Quartum ignum est quod in non potentibus conuertere multum cumbus et potus multus vel alimentum multum excitat generatiuam.
¶ Ad hoc est auctoritas Augustini superius adducta in primo articulo istius questionis. Ad hoc est auctoritas Auicenne primo libro deanimalibus capitulo vltimo vbi dicit sic: et est res certa quia sperma est superfluitas bene digesta et albescit propter fortitudinem digestionis et quando fit cum nimioconamine exibit sanguinolentum.
¶ Dicit etiam philosophus vbi supra quod sperma non est nisi superfluitas cibi vltimi sanguinei que spargitur per menbra
¶ Circa quod est aduertendum quod propter digestionem cibi in ore est prima digestio cibi in stomachoSecunda vero in epate et ibi generantur humores et deinde deriuatur per menbra et ibidem digeritur tertia digestione et pars per mutationem in substantiam aliti conuertitur. Pars vero alia que non est necessaria indiuiduo tamen bene est necessaria ad comseruationem speciei ad genitalia mittitur et de illo fit generatio.
¶ Ad rationes aliorum. Ad primum dico quod si Adam potuit generare antequam commederet quod in ipso potuit a deo creari vel fuit creatum aliquid loco spermatis et in Eua similiter loco seminis et ita verum sperma vel menstruum sicut per viam nature fuisset de alimento et hoc potuit deus facere valde bene.
¶ Ad secundum dico quod filius non attinet patri et matri quia de substantia ipsorum sed quia generatus ab ipsis in similitudine nature. Nec oportet quod attineat boui vel porco de quibus est alimentum propter rationem predictam.
¶ Ad tertium quod leprosus generat leprosum non quia de substantm vel parte sed quia semen eius infectum est et sic tandem caro geniti efficitur.
¶ Ad quartum dico quod filii magis assimilantur parentibus quantum ad substantiam. Nec propter hoc sequitur quod de substantia vel parte substantie eorum generentur. Sio etiam anima filii assimilatur animabus parentum nec oportet quod sit de substantia eorum.
¶ Ad quintum dico quod per emissionem multam seminis debilitatur natra: quia nutritiua cum deseruiat generatiue parum conuertit et generatiua residuum illud quod deberet nutritiua conuertere emittit et ideo debilitatur natura. Ad aliud de Augustino. Dico quod non intelligit illud sicut accipis: sed intendit quod proles est in lumbis patris secunumcor¬ pulentam substantiam quia substantia sua corporea de qua fit et formatur a parente ministratur saltem a matre.
¶ Ad vltimum de Damasceno. Dico quod innatura diuina generatio verissime est de substantia tota sicut dictum est in principio. Sed in creatura pro tanto dicitur de substantia quia est de aliquo in propinqua dispositione ad conuersionem ad substantiam vel in substantiam Hec de secundo articulo.
¶ Ad secundum dico quod est eadem caro secundum speciem et materiam sicut et in aliis que habent formam in materia potest distingui secundum Aristotelem et dicitur caro secundum speciem inquantum sibi conuenit forma et operatio carnis quandiu potest in illam.
¶ Caro vero secundum materiam dicitur inquantum sibi conuenit materia carnis et dispositiones naturales. Unde non sunt due carnes sicut ymaginatur argumentum quarum vna pertineat ad veritatem nature humane et alia non: quarum vna maneat et alia fluat et refluat. Sed eadem caro manet secundum speciem quia quamtum sufficit ad vnitatem specificam aliti et sempereiusdem rationis sed fluit secundum materiam puta secundum indiuiduum carnis: quia hec caro non manet in se licet maneat in simili sic etiam potest exponi dictum Aristo. Unde nota secundum Scotum in quarto suo in illa quastioneUtrum in quolibet resurgente omne illud quod fuisde veritate nature humane in ipso vel pars carnis vel caro secundum materiam et speciem dupliciter potest accipi vel distingui. Uno modo quandiu habet esse carnis per formam carnis: et sic dicatur caro secundum specienvel formam pro tota pervodo qua sibi conuenit esse carnis in toto et sic caro secundum speciem manet.
¶ Dicatur autem pars carnis vel caro secundum materiam qui desinit esse caro et tunc caro secundum speciem et secundum materiam non distinguntur nisi sicut homo viuus et mortuus a et sic etiam caro secundum materiam fluit et non manet.
¶ Aliter distinguntur quantum ad operari vel non operari et dicitur caro secundum speciem que habet virtutem et efficaciam vt sibi possit competere operatio carnis per formam carnis non solum vt concurrenti ad operationem totius. Nec vt sequente a toto sed sic quod sibi in toto existenti talis operatio competere potest et talis requirit determinatam magnitudinem et viratutem: et dicitur manere quia habet virtutem sufficienm tem vt sibi alia aggeneretur et operatio carnis conueniat.
¶ Caro vero secundum materiam dicitur cui non potest talis operatio conuenire secundum se et etiam in principio. sui pervodi: sed vel virtutem talem non habet vel tantum vt concurrit cum toto cum aliis.
¶ Ad tertium dico breuiter quod indiuiduum alitum non est totaliter idem vel manet toto tempore vite: sed sua substatia corporalis fluit et refluit secundum partes sicut et alimentum vel caro nutrimentalis vel talia nec habeo pro inconuenienti.
On this page