Quaestio 1

¶ Distinctionis Decime. Questio Prima.

CIrca distinctionem pecimam quaero. Primo vtrum orpus christi sit realiter presens et veraciter sub specie palis facta consecratione. Et eo dem modo potest queri de sangvine sub speciebus vini¬

¶ Uidetur quod non: quia illud quod est sub aliquo tanquam in signo: non est in ipso vel subn ipso veraciter et realiter. sed corpus christi est ibi tanquam in signo. quia tamquam in sacramento. ergo etc.

¶ Secundo sic. corpus christi si esset sub specie contineretur a specie sed hoc est impossibile. quia manus non potest contineri a minori licet econuerso minus a maiori. species autem satis minor est quam corpus ergo etc.

¶ Tertio sic. impossibile est aliquid realiter et veraciter contineri sub aliquo: quod prius non continebatur sub illo: nisi facta mutatione aliqua vel in continente vel in contento. sed nulla ibimutatio fit: que valeat ad propositum. Nec in specie quia solum per consecrationem fit sine subiecto: que prius erat in subiecto. sed ista mutatio ad propositum nihil facit. Similiter etiam quia corpus christi non mutatur aliqualiter. quia tunc precipue mutaretur localiter. hoc autem non est verum. quia non mutat locum suum in celo. ergo etc. math. xxvi. et luce. xxii. dicit chri¬

¶ Contra stus corpus suum veraciter et realiter contineri. hoc est ( inquit ) corpus meum. et sic etiam de sangvine suo modo.

¶ In ista questione sic procedam.

¶ Primo ostendam. quod corpus christi facta consecratione veraciter et realiter continetur sub speciepanis et est ibi presens.

¶ Secundo inquiram: vtrum precisa ratio quare corpus christi est ibi presens: sit conuersio substantie panis in corpus christi vel non.

¶ Et tertio dato quod non ostendam vtrum fiat ibipresens per aliquam mutationem et que sit illa mutatio vel qualis in corpore christi.

¶ Ultimo ad rationes principales. articu¬

¶ Quantum ad primum lum diterent omnes heretici circa veritatem huius sacramenti quod corpus christi non est veraciter et realiter presens sub specie panis. nec esse potest quacunque consecratione facta.

¶ Ad hoc adduci possunt mul te rationes pro ipsis.

¶ Prima sit ista. Impossibile est idem simul esse in pluribus locis totalibus actualiter et numero distinctis. Probatur hoc quia quantitas est ratio formalis essendi in loco sicut patet: et per consequens vna quantitas in vno loco. igitur cum vnius corporis non sit nisi vna quantitas sequitur propositum. Similiter si posset esse idem corpus simul in pluribus locis: pari ratione in infinitis. et sic posset fundare simul infinitos respectus ad infinita loca. Similiter etiam idem corpus distaret a seipso. et ita esset aliud a seipso. sed corpus christi quacumque consecratione facta manet et est in celo. Quia secundum auguet ponitur de consecratione dist. secunda: donec finiatur sed culum sursum est dominus. et ibidem dicit: quod corpus christi sursum et in vno loco esse oportet.

¶ Secunda ratio aut corpus christi sub illa specie esset quantum aut non quantum. Non potest dici: quod non quantum. quia in celo est quantum. et tunc simul esset quantum et non quam tum. quod est contradictio. nec potest dici quod quantum quia tunc esset ibi modo quantitatiuo. Quantitas enim non potest esse in loco: nisi modo quantitatiuouia talis modus inseparabilis est ab ipsa: et econuerso. sicut modus qualitatiuus a quantitate. sed nul lum maius modo quantitatiuo potest esse in minorim vel contineri ab eo. ergo etc.

¶ Tertia ratio. aut in eucharistia esset pars corporis christi cum parte eucharistie: et totum cum tota: aut totum cum qualibet vel sub qualibet parte eucharistie vel hostie: et totum sub tota hostia. non potest dici: quod totum sub tota: et pars sub parte. quia hoc est impossibile nisi quantitates sint equales et continentis scilicet et contenti: vt patet. Et similiter sequeretur quod non essent omnes partes corporis simul sub eadem parte hostie. Nec secundo modo quia quantum necessario haberet partem extra partem alioquin non esset quantum. sed omne habens parten extra partem contentum in aliquo. sic continetur. quod sicut totum toti coexistit: ita pars parti quia alioquin non esset extra partem: sed in parte vel cum parte. ergo etc.

¶ Quarta ratio impossibile est quod idem simul moueatur et quiescat: vel possit etiam moueri motibus contrariis. ratio est. quia quies est priuatio motus. impossibile est autem quod eidem simul insit habitus et priuatio siue per se siue per accidens. et similiter impossibile est: quod duo contraria insint simul.¬ sed si corpus christi esset sub hostia moueretur. ad motum hostie et in celo quiesceret. ergo simul moueretur et quiesceret. Simuiter etiam in diuersis hostiis posset simul moueri motibus contrariis. quia in vna sursum: et in alia deorsum. ergo etc. motis enim speciebus moueretur corpus christi. quia motis nobis mouentur omnia que sunt in nobis.

¶ Quinta ratio. si corpus christi simul est sub pluribus hostiis: sequitur quod plures hostie sunt simul quia quecumque vni et eidem sunt eaden inter se sunt eadem. ergo similiter quecunque vni et eidem locato id est corpori christi sunt simul inter se sunt simul sed falsum est consequens sicut patet ergo tc.

¶ Sexta ratio. quia illud quod repugnat apparentibus de facto et de possibili est falsum et imposesibile. sed apparentibus veris de facto et possibili repugnat idem corpus sic esse in pluribus locis: et aliquid maius contineri a minori. ergo illud est fal sum et impossibile.

¶ Confirmatur hoc. quia imepossibile est duas quantitates esse totas simul et non se tangant sexto phisicorum. et per consequens que non commensurentur et sint equales. et vlterius per consequens impossibile est: quod quantitas christi que est maior: sit tota simul quantitati hostie: que est minor.

¶ Et ideo dixerunt aliqui hereticim quod corpus christi non est realiter et veraciter presens sub spediebus: et quod hoc est impossibile simpliciter sed tantum est ibi: vt signatum in signo. quia hostia consecrata tantummodo est signum representatio uum corporis christi. Nec veritatem huius sacramenti possunt capere iudei vel etiam sarraceni et re putant nos pessime ydolatrare in isto sacramene to. Unde et puto: quod omnes philosophi hoc negassent: et dixissent: hoc esse simpliciter impossibile: licet male et false deducentes ex apparentibus veris. quia nullum falsum bene deduci potest ex apparentibus veris. quia ex veris non sequitur falsum secundo priorum.

¶ Sed istis non obstantibus: dico primo quod non est impossibile corpus christi veraciter et realiter contineri sub specie panis. nec implicat hoc aliquam contradictionem: sicut magis apparebit in fra soluendo ad argumenta et prosequendo aliqua: que longum esset modo omnia explicare.

¶ Secundo dico: quod de facto corpus christi presens veraciter et realiter continetur sub specie panis facta consecratione vel confectione. Et istud quia est de facto et contingens: per rationem efficacem demonstrari non potest: sed notum est vnicuique fideli ex sua fide eadem qua creditur veritas cuiuslibet sacramenti et consimiliter istius sacramenti.

¶ Ad hoc est auctoritas euangelii precipue Mathei. xx vi. et Luce. xxii vbi christus dicit suum cor pus esse ibi hoc est ( inquit ) corpus meum. hic est sanguis meus etc. Nec potest dici: quod hoc dixerit parabolice vel figuraliter: sicut dicerent heretici. Nam secundum Augustinum ex verbis christi precedentibus vel sequentibus haberi potest bene: quando loquitur parabolice seu figuraliter vel etiam aliter. Unde et Io. xv. quando dicit ego sum vitis: subiunxit et vos palmites planum est autem: quod discipuli non erant palmites veraciter. sed figuraliter figurati per palmites propter aliquam similitudinem. Et ex hoc patet: quod figuraliter loquebatur christus: quando dixit ego sum vitis. Sed in proposito patet quod non loquebatur figuraliter: sed veraciter: quam sic esset in re. quia postquam dixit hoc est corpus meum: subiunxit: quod pro vobis tradetur. Cum etiam dixisset: hic est sanguis meus. subiunxit: qui pro vobis effundetur. Ita quod corpus christi verum pro vobis passum: et sanguis pro vobis effusus. ibi veraciter et realiter sub speciebus continentur.

¶ Et hoc patet etiam Io. vi. vbi ita expresse a christo hoc sacramentum predicatur. Caro mea vere est cibus. Sanguis me vere est potus. Nisi manducaueritis carnem filii hocminis: et biberitis eius sanguinem. non habebitis vitam in vobis. et multa consimilia ibi. Nec valet etiam quod dicunt heretici: quod christus ibidem videns multos fuisse scandalim atos: et abiisse propter istam predicationem: dixit: spiritus est: qui viuificat. caro autem non prodest quicquam. verba que loquor vobis spiritus et vita sunt. vbi videtur innuere christus: quod corpus suum non sumitur veraciter et realiter in isto sacramento. nec est ibi sic: sed intm spiritualiter intelligendo et figuratiue tantum. Sicut etiam videtur dicere Au8g. de consecratione. dist. II. prima heresis pertractans illa ver ba christi immediate allegata dicens. Non hoc corpus quod videtis: manducaturi estis. nec sanguinem effundendum. sacramentum quod commendaui vobis spiritualiter intellectum viuificat vos. et loquitur Augin persona christi. Ad hoc enim respondet magister et bene: quod nec christus nec Au8. intendunt negare veritatem corporis christi sub specie panis. vel sanguinis sub specie vini: sed pro tanto dixerunt ista: quia litcet sint ibi veraciter: non tamen sumuntur sic carnaliter: sicut alie carnes communiter comeduntur vel sicut vinum potatur communiter: sicut intellexerunt illi scandalimati recedentes a christo: sed quasi spiritualiter manducatur: et sumitur corpus christi in hoc sacramento. quia non diuiditur dentibus: nec atteritur: sicut alii cibi. ideo tc.

¶ Tertia auctoritas principalis est apostoli prime. ad Corinth. xi. vbi multa dicit de hoc sacra mento: et quod corpus christi veraciter et realiter ibidem continetur. Hoc idem habetur auctoritate ecclesie de consecratione di. secunda: panis in altari etc. Et ibidem etiam per vnum aliud verbum. Eadem etiam di. secunda. Ego berengarius: condemnnatur error berengarii qui posuit: quod corpus christi non esset hic: nisi sicut in signor et non secundum rei veritatem quem errorem reuocauit coram centum tridecim episcopis. Similiter etiam ad hoc est ratio ex efficacia sacramenti. alioquin enim sacramentum non esset efficax signum corporis christi: vt videtur. Similiter condecentia. quia non decuit: quod christus sponsam suam ecclesiam militantem tanto tpare relinqueret sine sua presentia corporali propter quod etiam Mathei vlti. Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus vsque ad consummationem seculi. hec tenuerunt etiam et tenent omnes catholici tractatores. et ideo firmiterest tenendum hoc: et etiam inconcusse.

¶ Sed de modoper quem: notandum est: quod aliquid dicitur esse in loco proprie alio modo non sic proprie. Illud quod proprie dicitur esse in loco: dicitur contineri a loco: et locus dicitur ipsum continere: sicut aliquid distinctum ab ipso subiecto vel supposito. Unde et deus ( qui sic est presens alicui loco: quod tamen non continetur ab ipso: celum etiam quod non continetur ab aliquo corpore: sed alia continet tanquam locus: et anima etiam que sic est presens corpori: quod tamen non est distincta subiecto a corpore quanto: sed est forma eius ) non est proprie in loco. plus enim requiritur ad hoc: vt sit aliquid proprie in loco: quam sit sibi realiter presens. Unde et predicta sunt presentia loco vel corpori alicui: et tamen proprie non sunt in loco: vt patet. Sed illud quod est in aliquo sicut aliquid distinctum ab ipso vel separatum in esse: et continetur ab ipso: dicitur esse proprie in loco.

¶ Secundum hoc ergo dico: quod aliquid potest habere triplicem habitudinem ad locum. vno modo habitudinem simplicis presentie ad ipsum vt est in omni creato locato secundum naturam et entitatem suam realem. et si contineatur a loco vel a corpore dicitur vbi presentiale. et est istud vbi pertinens ad predicamentum vbi. et est habitudo alicuius ad locum continentem ipsum: cui quidem loco veraciter et realiter presens est tale contentum.

¶ Secundo modo potest aliquid habere habitudinem ad locum vel corpus seu quantum vt contentum ab ipso et circunscriptum: ita quod in illo continetur circunscriptiue et dimensiue coextensum loco et commensuratum et configuratum sibi. et ista habitudo vocatur vbi circunscriptiuum de quo precipue loquitur philosophus: et actor sex principiorum loquendo de predicamento vbi quia interalias species ipsius vbi ista est magis clara patens. Et isto modo de communi lege quantum locatum habet habitudinem ad quantium locans.

¶ Tertio modo potest habere aliquid habitudinem ad corpus vel ad locum vt contentum ab ipso diffinitiue tanium et non circunscriptiue secundum quod huiusmodi. et isto modo dicimus: quod angelus existens in vno loco tantum habet habitudinem ad ipsum et vbi diffinitiuum. Et dicitur vbi diffinitiuum: quia sic determinate hic est quod non alibi: et non tamen est circunscriptiue vt patet. Duo vltima vbi presupponunt primum. Nam quicquid est in loco circunscriptiue vel diffinitiue: est ibi presentia. iter: sicut patet sed non econuerso. Potest enim aliquid esse in loco presentialiter et non circunscriptiue. quia non commensuratiue nec coextensiue ad locum vel ad quantum. nec configuratiue. nec etiam diffinitiue. quia sic potest esse. et est aliquando in vno loco quod est vel esse potest cum hoc in alio. aliquid autem diffinitiue non potest esse in actu nisi in vno loco. ita hic quod non alibi. Alia duo possunt se concomitari vel ab uicem separari. Nam de communi lege vbi circumscriptiuum habet secum vbi diffinitiuum. Illud enim quod est in loco circunscriptiue de communi lege est ibi cum hoc diffinitiue. quia sic est in illo loco: quod non in alio simul: licet deus possit facere: quod cum hoc sit in alio loco etiam circunscriptiue: sicut dicam infra. et tund in nullo illorum locorum esset diffinitiue: sed circunscriptiue. Similiter etiam vbi diffinitiuum in omnibus non quantis que sunt in loco: separatur ab vbi circunscriptiuo: quia illis non conuenit esse in loco circunscriptiue: sicut patet de angelo. Et dico: quod ad quodlibet istorum vbi potest mutatio aliqua terminari nullo ab soluto adueniente: nec in subiecto mutato: nec in extremo terminatiuo talis habitudinis. Et quodlibet istorum vbi est de predicamento vbi. et per consequens est respectus extrinsecus adueniens: sicut patet. Et ita nullum eorum necessario ponitur absolute loquendo quantumcumque posito fundamento et extremo: et ipsis quantumcumque approximatis. Sicut etiam nec fuit posita actio ignis in illos prueros passibiles beneapproximatos in camino babilonis: sed suspensafuit virtute diuina.

¶ Secundo notandum est. quod aliquod quantum potest intelligi habere duplicem positionem. vnam que est differentia quantitatis et est positio partium in toto. partium ( inquam ) quantitatis in tota quantitate. et se cundum hanc positionem dicimus: quod vna pars quantitatis est extra aliam et continuum est ex partibus habentibus positionem. Alia positio est: que est distinctum predicamentum quod dicitur situs. et est positio partium quanti in loco vel in partibus loci. ita quod sicut totum quannum circunscriptum a toto loco habet habitudinem vbi ad totum locum: sic partes quanti ad partes loci habeant habitudines situum. ita quod vna dicitur esse inalio situ quam alia. quia commensuratur et coextenditur ali teri parti loci: et continetur ab altera parte quam alia Ita quod secundum primam positionem partes ordinantur in toto: sed secundum aliam ordinantur in loco. Et sicut vbi est respectus extrinsecus: ita et positio illa secunda sicut et totum predicamentum situs. Et isti respectscilicet vbi circumscriptiuum et situs nunquam separantur. quicquid enim est in loco circunscriptiue: habet partes situatas in loco et econuerso. nisi forte in vltima spera cui non conuenit vbi: tamen sibi conuenit situs secundum partes. secundum aliquos. quare etc.

¶ Ad propositum de modo existendi corpus christi sub specie panis. dico primo: quod non est ibi sub ipsa nec continetur circumscriptiue. Quod patet primo. quia corpus christi non coextenditur: nec commensuratur speciei nec loco speciei quame:nec sibi configuratur. planum est. sed ista necessario conueniunt alicui contento circumscriptiue. ergo etc. Secundo quia nullum maius est in minori vel continetur a minori circunscriptiue. oportet enim equari locum et locatum circunfcriptiue. sed planum est corpus christi esse maius quam quantitatem hostie vel loci eius. ergo etc. Tertio sic. illud quod est totum in aliquo toto et totum in qualibet parte illius: non est in ipso circumscriptiue. sed corpus christi sic est et continetur in hostia: sicut dicetur infra: et apparebit magis. ergo etc.

¶ Secundo dico: quod corpus christi non est sub specie diffiuitiue. Quod patet. quia illud quod sic est vel continetur sub aliquo vel alicubi: quod simul est in alio loco non est ibi diffinitiue. hoc patet per rationem essendi diffi¬ nitiue: quia esse diffinitiue est sic esse alicubi: quod non alibi. sed corpus christi sic est sub specie: quod est alibi. quia in ceo. ergo etc. Secundo sic. illud non est diffinitiue in loco: quod simul habet diuersos modos essendi et habitudines incompossibiles in eodem respectu vnius loci: sed tantum respectu plurium locorum. sed corpus christi existens sub hostia et contentum ab ipsa est huiusmodi. habet enim habitudinem circunscripti ad aliquem locum: in quo est circunscriptiue et habitudinem aliam non circunscripti licet contenti ad speciem. sed incompossibiles sunt iste habitudines due per comparationem ad eundem locum. ergo etc. Tertio sic. si esset sub specie diffiniti ne aut esset ibi sicut spiritus: aut sicut corpus. Non sicut spiritus. patet quia non est spiritus sed corpus et quid quantum. Nec sicut corpus. quia non est precise inisto loco. ergo etc.

¶ Tertio dico: quod corpus christi est sub specie principaliter. ita quod ad speciem ipsam habet veram habitudinem realis presentie secundum naturam suam et entitatem: qua realiter presens est: et fundat talem respectum presentie realis ad speciem. Hoc patm primo. quia est ibi realiter et continetur sicut ostenesum est prius. et non est ibi circunscriptiue nec diffinitiue sicut etiam ostensum est. ergo tantum presentialiter

¶ Secundo sic. impossibile est: quod corpus christi preexistens contineatur vel sit ibi de nouo: nisi per aliquid quod prius non habuit: puta per aliquem ordinem vel respectum. quia si nullum ordinem vel respectum nec aliquam habitudinem habet ad istum locum plusquam antem non est in eo plusquam ante. quia nec ipse locus habet hac bitudinem ad ipsum plusquam ante. sed talis habitudo non potest pertinere ad aliud genus: quam ad vbi et non pertinet ad vbi circunscriptiuum vel definitiuum: sicut probatum est. igitur ad vbi presentiale. et non est nisi habitudo realis presentie ad speciem continentem. igitur etc.

¶ Quarto dico: quod sic est ibi corpus christi: quod partes eius sunt extra se inuicem. Quod patet primo. quia impossibile est esse quantitatem non habentem pariem extra partem. hec est enim ratio quantitatis continue. quia constat ex partibus habentibus positionem. primo modo accipiendo positionem. sed corpus christi est ibi cum sua quantitate ergo etc. Secundo. quia si non habet partem extra partem: sequeretur quod pars esset in paste: et confusio maxima in corpore: quod oculus esset in porso: et pari ratione econuerso. quod est inconueniens. Tertio. quia tale corpus non esset proportionatum anime. Est enim anima actus corporis phisici organici potentia vitam habentis. ergo etc.

¶ Quinto dico: quod partes corporis christi non sunt in partibus hostie situaliter habentes positionem secundo modo per comparationem ad tales partes. Primo quia totum corpusnon est sub hostia circunscriptiue. situs autem partium non separatur ab vbi circunscriptiuo totius. ergo etc. Secundo quia pars habens situm per comparationem ad partem loci necessario equatur sibi: sed impossibile est quod partes corporis christi equentur partibus hostie sed necessario sunt inequales: sicut et tota ipsam ergo etc. Tertio. quia pars non configuratur parti hoc stie. sicut totum toti. ergo etc.

¶ Ex quo patet: quod licet pars corporis christi non sit in parte corporis: sed vnaextra aliam: sicut et partes quanti: omnes tamen partes sunt in eadem parte hostie: et totum similiter. et planum est: quod totum corpus est sub tota hostia. ergo totum est in tota: et in qualibet parte quantitatis hostie. Non est autem in linea vel in puncto vel in superticie proprie. quia ista non sunt partes quantitatis hostie¬ que est corporeitas. quia corpus non componitur ex superficiebus: nec superficies ex lineis: nec linea ex punctis sexto phisicorum. quare etc.

¶ Ultimo dico: quod hoc est possibile: corpus christi sic esse sub spetie virtute diuina. Hoc autem potest probari pri. mo sic. Illud est possibile deo: quod non implicat contradictionem ex terminis: sed hoc nullam implicat contradictionem. scilicet corpus christi cum sua quantitate sic contineri sub specie. quia sic ipsum contineri sub specie non est nisi esse presens speciei. sic quod totum sit sub specie non habens respectum intrinsecum vbi circumscriptiui ad speciem: nec partes eius respectus situales ad partes hostie. hoc autem nul lam implicat contradictionem: quia nec quantitas hostie equalis est quantitati corporis. Et ita non est mirum: si ponantur tales respectus. quia deficit term nus scilicet quantitas equalis. et dato quod esset equalis adhuc non esset contradictio: quia vbi circunscriptiuum et situs illi sunt respectus extrinseci: qui non ponuntur necessario posito fundamento et termino. quicquid sit de intrinseco. Et ideo non oportet adhuc dato: quod quantitas hostie esset equalis quod corpus esset ibi circunscriptiue. nec partes eius situaliter. Unde non est aliqua contradictio. precipue quia ad aliam presentiam corpus de se est indifferens secundum vbi presentiale tantum. ergo etc.

¶ Secundo sic. omne prius essentialiter distinctum ab alio potest deus facere alicui presens sine illo alio essentialiter distincto solaprsesentialitate excepta. sed corpus christi est essentialiter distinctum ab vbi et situ respectu cuiuscumque corporis: cui potest esse presens. et non est necessario presentia ipsa quecumque quia indifferens ad aliam presentiam quam secundum vbi cit cunscriptiuum: vt dictum est supra. ergo potest facere corpus christi presens cuicumque corpori siue vbicircunscripto ad tale corpus. non tamen circumscriptiue: sed alio modo sic autem est in proposito.

¶ Tertio sic. non est magis impossibile quod corpus christi sit presens alicui: et contineatur ab ipso non circunscriptiue: quam quod accidens sit presens subiecto et non inhereat sibi. sed hoc est possibile. vt proba bo infra. ergo etc.

¶ Quarto sic. non est magis impossibile corpus christi sic contineri sub specie: quam actiuum esse presens passo disposito: et non agere in ipsum. sed hoc est possibile virtute primi agentis liberi. quod nisi coagat. nullum agens agit quantum cunque approximatum passo. ergo etc.

¶ Quinta ratio sicut dictum est supra: vbi circumscriptiuum presupponit vbi presentiale: et non potest esse sine ipso licet econuerso. vnde bene ipsum vbi presentiale est prius naturaliter: et distinctum essentialiter. sed tale prius potest facere deus in corpore christi sine posteriori. ergo potest facere corpus christi presens alicui corpori sine vbi circunscriptiuo.

¶ Sexta ratio non magis necessario quantitas dat corpori esse coextensum vel circumscriptum a corpore: cui est presens: quam ipsamet sit ratio coextentionis vel circunscriptionis. sed ipsa non est necessario ratio circunscriptionis: licet sit ratio extensionis. quia est effectus eius formalis vel quasi formalis: non auten illud. ergo etc.

¶ Sic igitur dico: quod possibile est virtute diuina corpus christi esse sub specie panis quantumcunque sit maius ipsa. et quod est ibi de facto facta consecratione: sicut apparet ex predictis et palet etiam per quem modum. Et sicut possibile est: quod sub vna specie: ita est possibile quod sub pluribus secundum plures respectus vbi presentialis causatos in ipso: et terminatos ad plures species suo modo. sicut plures similitudines fundarentur in eodem albo: et terminarentur ad diuersa coalba.

¶ Ad primum aliorum dico: quod possibile est idem corpus christi simul esse in pluribus locis actu et numero distinctis: et hoc siue sacramentaliter sicut predictum est: siue localiter et circunscriptiue: sicut dicetur infra in vna questione: siue in vno loco localiter vel circunscriptiue vt celo: et in alio sacramentaliter sicut in altari.

¶ Ad primam probationem dico: quod quantitas non est ratio formalis essendi in loco: sed magis ratio fundamenta lis. Sicut albedo non est ratio formalis essendi similem: sed magis ipsa similitudo. Albedo vero est ratiofundamentalis. Et ideo dico: quod non obstante vnaquantitate in vno corpore: quod super ipsam possunt fundari plura vbi vel habitudines plures ad loca diuersa: quibus formaliter idem quantum et idem corpus potest esse in pluribus locis. sicut idem album pluribus similitudinibus fundatis super vnam albedinem suam potest simul esse simile pluribus albis.

¶ Ad secundam probationem dico: quod si essent in finita loca distincta: quod sicut vnum corpus potest esse in pluribus locis ita in infinitis non obstance limitatione sui. Et posset fundare infinitos respectus ad loca infinita. Nec maioris potentie est fundare duos tales respectus quam vnum. nec infinitos: quam duos sicut dixi de relationibus intrinsecis in tertio. Ali ter dicitur quod licet esse in infinitis locis arguat infinitatem. et repugnet enti limitato et finito: non tamen esse in locis pluribus finitis. Sed non curo. nec est istud dictum secundum Aristotelem in quarto phisi.

¶ Ad tertiam probationem dico: quod si accipiatur ali quid distare a seipso pro tanto quia ipsum est in diuersis locis distantibus adinuicem: et ita localiter distare: sicut possibile est: quod idem distet a seipso. sicut quod idem sit in pluribus locis. nec sequitur quod sit non idem sibiipsi. sed sequitur quod loca illa vel vbi terminata ad diuersa loca secundum que distat. non sint idem. Si autem accipiatur distare prout non iolum dicit diuersitatem vel distantiam locorum sed etiam concernit vel includit distinctionem realem locatorum: et distantis a distante. sic idem non distat: nec potest distare a seipso: sicut nec potest esse non idem vel diuersum a seipso. Si dicas: quod vnitas continut est sua continuitas. sed distantia tollit continuitatem. ergo tollit vnitatem. et per consequens ponit pluralitatem et diuersitatem distantis a distante. Dico quod idem continuum non discontinuatum potest esse in pluribus locis non continuatis. et talis distantia tantum secundum locum non tollit continuitatem eius nec idemptitatem. Eandem enim continuitatem infra seipsum potest habere et habet in pluribus locis. Unde non valet. dato quod vnitas continui sit sua continuitas. argumentum non concludit. Et preterea dici potest: quod continuitas continui non est vnitas: licet ipsam bene sequatur vnitas. nec aliquid est idem sibi: quia continuum: sed veriori vnitate. et illa que non sunt continua sunt eadem cum ipsis. Unde magis continuitas est vnitas partis ad partem incontinuo quam totius. vnde et partes cumtinuantur in toto et se habent continue sicut patet: non autem totum sibiipsi est continuum quare etc. Ad minorem dico: quod bene sequitur nunc de facto: quod si corpus christi est sub specie: quod sit in pluribus locis. quia ibi et in celo. Tamen dico quod non sequitur gratia forme. posset enim deus facere: quod non esset nisi sub illa specie. ita quod non maneret: nec esset in celo: sed tantum esset sub vna specie panis. Ad dictum Augustini dico: quod corpus christi secundum diuinam ordinationem necesse est esse in vno loco putain celo. sed non negat Augustinus quin cum hoc possit esse in alio loco: et quin sit in aliis locis saltem sacramentaliter. licet non sit nisi in vno localiter vel circunscriptiue: puta in celo.

¶ Ad secundum dico: quod corpus christi sub specie est quantum. alioquin non esset organicum: nec perfectum ab anima vel animatum: quod est falsum. Quando dicis: ergo est ibi modo quantitatiuo. dico quod verum est. quia habet ibi partem extra partem. et quantitas dat sibi esse quantum. sed non sequitur quod sit ibi circumscriptiue: sicut ostensum est supra. Quando dicis non potest esse quam titas alicubi nisi modo quantitatiuo: sicut nec qualitas: nisi modo qualitatiuo. dico. quod verum est. quia cuicumque inest vt subiecto. dat sibi esse quantum: sed non oportet quod cuicunque inest: det sibi esse a loco circunscriptum. Posset enim deus facere vnum corpus et quantum extra celum. et tunc non esset circumscriptum. sicut nec etiam vltima spera est proprie circunscripta. Et dico quod potest facere vnum corpus in loco non circunscriptum: sicut dictum est supra et declaratum.

¶ Ad tertium dico: quod totum corpus christi est sub tota hostia et qualibet parte eius. Quando dicis: quod non: quia tunc non haberet partem extra partem. dico quod immo sicut quantum secundum positionem que est differentia quantitatis: et respicit ordinem partium in toto. Unde nihil est quod dicunt aliqui: quod pars est in parte virtute diuina. sed dico quod non habet partem extra partem secundum positionem vel situm qui est predicamentum: sicut ottensum est supra.

¶ Ad quartum de motu et quiete dico: quod idem cor pus potest quiescere in vno loco. id est non moueri: vel recedere ab illo loco sed continue habere suum vbi in illo loco: et moueri in alio loco. id est non habere continue suum vbi in illo loco: sed moueri ad alium locum ab illo loco. Et isto modo planum est: quod moueri et quiescere non opponuntur priuatiue sed bene opponerentur priuatiue vel contradicto rie. et esset contradictio dicere: quod idem corpus simul quiesceret in vno loco: et non quiesceret: sed moueretur ab illo non manendo in ipso. similiter quod non moueretur ab illo: et sic quiesceret et moueretur al ipso. non remanendo in ipso. sic autem non est in proposito. Ad illud de motibus dico: quod vel motus non sunt contrarii: vel si sunt contrarii: adhuc virtute diuina possunt esse simul:

¶ Ad quintum dico: quod non oportet hostias plures esse simul: dato: quod sub ipsis sit idem corpus christi quantumcunque limitatum quia corpus christi non eadem simultate vel presentialitate est simul illis sed diuersis respectibus et habitudinibus quare etc.

¶ Ad fextum: quod corpus christi sic esse sub specie panis non repugnat apparem tibus veris: licet etiam ex apparentibus non possit deduci. Et non est impossibile nec falsum: sed possubile et verum. Unde et si aliquis sequeretur apparem tia: recte diceret: quod ex apparentibus non haberet hoc nec oppositum: sed esset ex apparentibus neutero Ad confirmationem que adducitur septimo dico: quod possibile est duas quantitates esse simul immediate accipiendo simul pro existentia vtriusque et presentia immediata vnius ad alteram: dato quod ille quantitates non se tangant nec commensurentur. Sicut virtute dei est possibile. quod corpus sit in loco: et non circumscribatur a loco. virtute autem nature non videre mihi possibile. Quia vero questio ista secundum articulos suprapositos si compleretur esset nimis longa: ideo soluo ad rationes et alios articulos tractabo in sequenti questione.

¶ Ad primum principale dico: quod corpus christi est sub specie sicut sub signo efficaci veraciter continente illud quod significat: non sicut quodcunque signatum aliud in quocunque signo¬

¶ Ad secundum dico: quod corpus christi continetur sub specie non circunscriptiue. quia impossibile est sic maius a minori contineri. Unde dico: quod nec vit tute diuina corpus christi esse posset circunscriptiue sub tali specie minori: sed est ibi modo supradicto.

¶ Ad tertium dico: quod corpus christi est ibi per aliquam mutationem in ipso. non obstante quod maneat in celo: sicut in sequenti questione plenius apparebit