Liber I, Distinctio 17 [Penn Transcription]

Queritur utrum caritas sit quid increatum in anima Responsio opinio magistri fuit quod sic unde dixit quod caritas est forma increata tantum immediate voluntatem se ipsa perficiens et non inhaerens et est ibi ut motor tantum movet voluntatem non tantum per modum efficientis quia sic movet omnia sed etiam causae exemplaris quia amor est et finalis quia summum bonum bene movet ut desiderat exemplum de intelligentia movente caelum secundum philosophos mediante caeli anima Omnis autem modum tenent quod sic habitus creat??ius animae inhaerens qui est principium formale operationum quia nullo perficimur nec boni sumus nisi per id quod in est nobis

utrum sit substantia vel accidens Respondeo accidens quia advenit animae post esse completum et ut inhaerens et potest ad h esse et ab esse etc

utrum detur secundum proportionem naturalium Responsio diversimode datur secundum diversam virtutem id est dispositionem recipientum ut Io? in Glossa Matthaeus xxiiii autem dispositio est per operationem et conant parvulis alius diversimode datur ex liberate donantis quia non agit ex neccessitatenecessitate etiam habentibus aequalia naturalia exemplum de Iacob et esau Nota etiam quod quibus ad virtutes morte morales vel acquisitas est in nobis dispositio quodam modo actam ipsius virtutis quia principia nobis insunt secundum philosophum Sed respectu infusarum tantum dispositio materialis vel potentia

Utrum caritas diligenda sit ex caritate Respondeo sic aeterna scilicet quae deus est scilicet amore amicitiae et concupiscentiae Simili creata sive actus sive habitus et haec per se amore scilicet concupiscentiae et intelligentiae inquantum ipsa accipitur ut obiectum dilectionis inquantum communicat rationem boni Sed inquantum dat alteri rationem bonitatis sic diligitur cum altero eodem actu amore scilicet amicitiae

utrum possit certitudinaliter cognosci ab habente ipsam Respondeo non quia actus eius similis est actui naturalis acquisitae dilectionis Item dei acceptaitonem inportatimportat quae no??m latet t?o quia intellectus noster carne obumbratus hebes est ad spiritualia 4 propter iudicium dei ut scilicet ignorantes bona nostra magis humili??tatem

utrum poscit cognosci ante habente ipsam Respondeo sic cognitione scilicet speculatam non experientiae non autem per speciem quae sit idem quod ipsa sic enim indetur solum habenteab habente sed per aliam et hoc vel acquisitam qui scilicet est similtudo vel potus actus eius relicta in memoria ex eius praesentia et sic indetur ab eo qui eam aliquando habuit nisi olivio speciem deleniat per tale etiam vestigium secundum augustinum sancti in patria cognoscunt se se fidem et spem habuisse vel per speciem innatam sic videtur a quocumque hoc autem non est sicut species lapidis in anima Sed res quidam est habens similitudinem cum caritate habet ii anima aputapud se similitudinem omnium virtutum per quam appetit omnis exemplum de principiis scientiarum

utrum peius praesentiam videatur immediate deus Responsio quidam dicunt quod deus videtur hic in essentia sua Sed modicum et raptim et propter hoc dicitur non videri alii vero quod videtur hic non in essentia secundum se sed in ratione qua est rerum exemplar alii dicunt melius quod non videtur hic in essentia Sed in similitudine non ab ipso abstracta Sed naturaliter ipsum repraesentante sicut in effectu videtur causa ut sol in luce aeri in fluxa caritas autem est effectus deo simillimus datus qui concupiscit semper deum hic videt eum

utrum caritas augeatur Respondeo Sic augustinus caritas meretur augeri ut auctoritas mereatur perfici magister tamen in littera dicit illam non augeri in se Sed in nobis dum nos in illa perficimus Sed contra est quia non perficimus nisi aliquid plus quam prius habemus supra quaestio 1 Alii dixerunt quod augeretur Sed non eadem numero manens contra est quia prior non destitutur per se scilicet per contrarium nec per accidens corr?one scilicet subiecti alii dixerunt quod augeatur eadem in numero manens sed ibi accidentalia tantum scilicet secundum radicationem vel fervorem contra praemium essentialiter augeretur alii dicunt consequens et verius quod augetur secundum essentiam non inquantum essentia scilicet quo ad esse quod magis sit caritas quam prius sed inquantum ipsa essentia virtus est scilicet quo ad posset exemplum quando homo augeatur augmentum hoc fit secundum quantitatem virtutis non malis quod in genere est qualitas sed rationem quantitatis accipit experatione ad aliquid extra divisibile ad numeri vel magnitudinem actuum vel obiectorum

Quomodo augeatur Responsio duae opiniones sunt quidam enim dicunt hoc fieri per meliorationem caritatis in se et deprecationem et perfectionem et educationem de potentia in actum et hoc secundum quod magis colligitur utus a multis in unum eodem etiam modo augentur qualitates naturales scilicet per intensionem alii vero per educationem novae caritatis a deo quae praecedente unitur creando et uniendo creatur exemplum utriusque in aere illuminato in quo lumen augeri potest vel deprecatione aeris vel addiccioneadditione alterius luminis

utrum augeatur quolibet motu Responsio non nisi a deo perfectus sit quod precedat ex tota virtute potentiae naturalis et habitus perficientis eam quia ille sufficienter disponit In aliis autem per plures actus fit una sufficiens dispositio et tunc ultimus actus agit in virtute omnium

utrum caritas possit augeri in infinitum Responsio quidam dicunt quod sic nonquam tamen in actum reducitur hoc potentia exemplum de numero et dicunt quod hoc potentia nec una numero est nec infinita Sed semper nova generatur Sed contra est quia sic christus non habuisset gratiam secundum possibilitatem suae capacitatis alii communius et verius quod capacitas uniuscuiusque respectu caritatis determinata est et in dispositione divina et angelica ad cuius ulti??? perveniens cessat augmentum

utrum possit diminui Responsio secundum essentiam non quia nec ex parte dei cum sic causa perficiendi non deficiendi nec ex parte nostri quia mortale peccatus totam destruit veniale autem si diminuret tandem totam destrueret cum finit sint sit minuitur tamen secundum accidens scilicet quo ad radicationem per venialia qui generant contrariam dispositionem in subiecto et quo ad fervorem cessatione actus

utrum spiritus sanctus refatur ad personam ut ad eum cum detur Respondeo non quia pater et filius una spirant spiritum scilicet oportet autem differentiam esse inter