Quaestio 1

⁋ Distinctionis. xvii. quaestio i. CIrca distinctio nem decimamseptimam quero Utrum praeter spiritumsanctum neccesse sit ponere charitatem absolutam creatam animam formaliter informantem. ad hoc quod anima deo sit cha ra et accepta.

Quod non. quia charitas non ponitur nisi vt aliquis ea sit deo charus. sed sine tali qua litate aliquis potest esse deo charus. quia charum im portat respectum. quia si sit charus est alicui charus. sed talis qualitas nec est fundamentum nec est terminus illius respectus. ergo sine tali qua litate potest quis esse deo charus. consequentia patet. quia omnis respectus potest esse sine omni eo quod nec est fundamentum nec terminus ipsius. ergo etc.

⁋ Ad oppositum impossibile est aliquem esse charum deo sine charitate. sicut impossibile est aliquem esse album sine albedine. sed charitas est qualitas absoluta. quia est virtus theologica. ergo etc.

⁋ Ad istam que stionem est vna opinio quod ad hoc quod anima sit deo grata chara et accepta. necessario requiritur aliqua talis forma creata et absoluta. ita quod de po tentia dei absoluta sine tali forma non potest esse deo chara. et ipsa forma necessario est deo chara. Et similiter anima illa forma informata. ita quod stante illa forma non potest de. potentia dei absoluta non esse deo chara.

⁋ Ponuntur tres conclusiones. Prima est quod est aliqua forma erea ta quae ex natura rei de necessitate cadit sub dei complacentia. et per cuius existentiam in anima pria gratificatur et fit deo accepta. et dilecta ad chara. Quod quidem potest multipliciter decla¬ rari.

⁋ Nullus enim actus immutabilis et eternus transit de nouo super obiectum aliquod. nisi quia eius obiectum eternum et immutabile formaliter parti ciparetur de nouo ab obiecto illo materiali super quod nouiter transit. sicut patet. quod visio eterna alicuius coloris si talis poneretur posset trans ire de nouo nunc super lignum nunc super lapidensi color ille eternaliter visus participaretur. nunc a lapide nunc a ligno formalit et inherenter. Si autem aliter transiret visio immediate super lignum aut super lapidem. impossibile esset: quod actus ille esset eternus. Cuius ratio est. actus non potest de non transeunte super lignum fieri transiens nisi aliqua mutatione facta in ipso actu. et tunc non erit eternus. vel in ipso ligno et tunc aliquid formaliter sibi inheret quod non inhesit ante. Sed actus dilectionis et acceptionis diuine quae immu tabilis est et eternus nunc acceptat vnum nunc alium. nunc non diligit animam nunc diligit eam dilectione charitativa de qua loquimur. ergo necessario ab anima participatur formaliter et inherenter aliquod obiectum immutabile et eternum diui ne dilectionis. illud autem non potest esse diuina essentia. quia nulli formaliter inheret. ergo est aliqua creatura: et non substantia. certum est ergo est forma accidentalis.

⁋ Preterea sicut se habet esse Secunda charum deo ad voluntatem diuinam. sic et esse oditum a deo. sed nihil est oditum a deo quin diuina voluntas reperiaxinto aliquid odibile et detestabile ex natura rei quod dat formaliter esse oditum. pec catum enim ex natura reioditur a deo: iuxta illud prophentieUideo quoniam non deus volens iniquitatem tum es ergo per oppositum nullus acceptatur per charitatem a deo. nisi quatenus est in eo aliquid quod ex natura rei reddit acceptabilem.

⁋ Et confirmatur. quia Confiru forme opposite habent formaliter effectus oppositos ex natura rei. sicut si albedo dat esse album ex natura rei. nigredo ex natura rei dat esse nigrum. ergo si iniquitas ex natura rei est odibilis deo eat dat esse oditum. non apparet cur non sit possibilis aliqua forma sibi opposita quae det formali ter ex natura rei esse dilectum vel acceptum.

⁋ Pre Tertia terea deus rationabilissimus dilector est. quia non amat absque rationabili inductiuo. sed dilectio et amor secundum rectam rationem meretur redamam tem. secundum illud prouerbiorum. viii. ego diligentes me diligo. ergo ex natura rei deus diligit omnem diligentem se et habentem ad eum charitatem. iuxta illud iohannis. xiiii. qui diligit me diligitur a patre meo. et ego diligam eum.

⁋ Preterea quicun. Quarta que ex natura rei diligit iusticiam charitatem et ceteras virtutes. ex natura rei diligit participam tem illas virtutes. impossibile enim est quod actus feratur super aliquam formam quin feratur super participantem illam formam saltem materialiter et per accidens. sed deus immutabiliter et de necessi tate nature diligit charitatem et iustitiam et omnem virtutem. Immutabiliter enim diligit: se. et per consequens immutabiliter vult sui dilectionem. et insuper iustus est immutabiliter et perfectus. nullus a tem iustus est quiiusticiam non diligit secundum Augu stinum. Unde philosophus dicit primo ethi. quod non est bon qui non gaudet de bonis. ergo deus ea necessita te qua diligit suam iusticiam et complacet in sui amo re complacet etiam in omni anima participante iusti ciam ipsius habitualem amorem. et per consequens habi tualis amor dei dat ex natura rei esse acceptum dei.

⁋ Preterea deo acceptum est quicquid secundu veritate delectabile est et acceptabile et placi tum. Dicit enim philosophus. iii ethi. quod virtuosus tanquam be ne dispositus est. ita et mensura eorum que dele ctabilia et placentia sunt secundum veritate. sed virtu tes secundum seipsas pulchre sunt et bone et delecta biles secundum veritatem. et maxime amor dei. ergo vide tur quod deus ex natura rei complaceat in virtuti bus. sed quam maxime et vltimate in sui habituali amore.

⁋ Secunda conclusio est ista quod illa for ma qua ex natura rei redditur anima deo gratam non profluit ex diuina acceptione in animam.

⁋ Pro batur. quia illud quo diuina acceptio et delectatio applicatur ad animam. et cuius participatio est ratio formalis. vt acceptetur: non potest prouenire ex dei dilectione super animam transeunte. quia tunc anima prius esset dilecta saltem ordine rationis: quam talis forma esset in ea. sed illa forma esset huiusmodiergo etc.

⁋ Preterea impossibile est actum eternum et immutabilem de nouo transire super animam. nisi propter participationem nouam anime obiectum immutabilis et eterni. ergo si anima est dilecta habet formam. et per consequens sunt ibi tales due forme gratificantes.

⁋ Preterea sicut se habet generi lis dilectio ad illud super quod transit. sic se habet charitatiua dilectio ad animam acceptam et gratam. sed ex generali dei dilectione qua complacet in omni creatura non profluit creatura. alias cum immutabiliter diligat omnem creaturam immutali ter profluerent omnes in esse. ergo nec charitas pro fluit in natura grata ex dei dilectione charitatiua: sed magis est ratio quod dei charitatiua dilectio applicetur ad eam. sicut realitas creaturarum est ratio omnia diligendi quae sunt: nec ex hoc quod diliguntur re alitates earum in esse profluunt.

⁋ Tertia propositio est ista. quod forma qua anima fit accepta est quedam dei habitualis dilectio quae ab ipso infunditur. nec ex puris naturalibus generatur. De ista propositione patebit in sequentibus.

⁋ Ista opinio non videtur mihi vera ideo arguo contra eam et ostendo quod de potentia dei absoluta sine omni forma formaliter inhetente potest deus animam acceptare.

⁋ Primo sic. quemcumquod potest deus praeparare ad vitam eternam. et postea vitam eternam sibi conferre sine tali habitu preuio potest deus talem habere charum acceptum sine tali habitu. hoc patet. quia quicumque est praeparatus ad vitam eternam. ita quod ipso perseuerante in eadem dispositione dabitur sibi vita eterna. talis est deo acceptus et charus. sed deus de potentia sua absolu ta potest conferre alicui vitam eternam. scilicet visionem est fruitionem beatificam quantumcunque nunquam habuerit talem habitum. et per consequens erat in tali statu quod non habebat aliquid repugnans vite eterne. etiam posito quod non habuit tale habitum. potest deus pro tunc ipsum pparare ad vitam eternam. ergo pro tunc potuit esse charus et acceptus deo.

⁋ Si dicatur. quod deus non potest dare alicui vitam eterna sine tali habitu

⁋ Contra. visio beatifica a tali habitu non dependet. hoc etiam ostendetur in sequentibus quod ad actum beatificum non requiritur de potentia dei absoluta aliquis habitus talis.

⁋ Si dicatur. quod quamuis aliquis sit in tali statu sine illa forma. quod deus po terit sibi dare vitam eternam ipso semper ante beat tudinem remanente in eodem statu. quia tamen tunc caret illa forma. non est charus deo.

⁋ Contra. ille est charus deo qui est acceptus deo tanquam dignus vita eterna. sed talis est huiusmodi. ergo etc. Si dicatur quod talis non est dignus vita eterna. hoc non valet. quia quero quid requiritur ad hoc quod aliquis sit dignus vira eterna.

⁋ Aut requiritur et sufficit quod deus secundum statum presentem disponat eum ad vitam eternam et isto modo talis est dignus vita eterna. Aut sic. quod sine iniusticia non potest non conferri vita ete na. et isto modo nullus habens quancunque formam est dignus vita etna. quia sicut deus potest ad tempus non conferre alicui vitam eternam quantumcunque habeat tale formam. sic de potentia sua absoluta posset pro semper sibi non conferre.

⁋ Secundo arguo sic. iuxta argumenta sua. sicut esse detestatum vel esse odi tum se habet ad voluntatem diuinam. ita esse acceptum deo a charum se habet ad diuinam voluntatem sed aliquis potest esse oditus deo et detestatus sine omni forma detestabili formaliter inherente. ergo similiter potest aliquis esse charus. et acceptus sine omni forma formaliter inherente. Maior patet per istos Minorem probo. quia quando aliquis peccat mortaliter cer sante actu peccati possibile est nullam formam re manere que non praefuit ante peccatum. ergo tunc non est talis oditus a deo propter aliqua formam formaliter inherentem.

⁋ Si dicatur quod relinquatur n habitus malus. propter quod est detestabilis de post actum peccati. Contra. talis habitus potest corrumpi sine charitate adueniente. sed semper ante charitatem est oditus a deo. ergo sine tali forma potest esse oditus a deo. Assumptum patet. quia tali peccato non tantum opponitur actus procedens ex charitate. sed etiam ex iusticia que potest haberi ex puris naturalibus qualem habuerunt philosophi. et aliqui pagani ergo talis iusticia ex puris naturalibus genera bit habitum contrarium illi habitui derelicto ex peccato. et per consequens per aduentum illius habitus corrumpitur prior. et tamen talis carens tunc omni tali forma erit oditus a deo.

⁋ Preterea. deus posset talem habitum corrumpere sine infusione cha ritatis. et tamen esset oditus sine omni tali forma.

⁋ Preterea. natus in peccato originali non habet aliquam formam necessario detestabilem a deo et tamen est detestabilis a deo. ergo aliquis sine tali for ma potest esse deo detestabilis.

⁋ Daior patet. quia quae ro vnde causatur ista forma necessario deo dete stabilis. Non a deo sicut a causa totali. manife stum est. nec ab isto paruulo: quia nulla forma necessario detestabilis causabitur ab aliquo nisi mediante actu. voluntario Nec ab aliquo alio. quia nulla forma necessario detestabilis causatur a causa mere naturali sed nulla creatura causat aliquid in paruulo nisi naturaliter. ergo etc.

⁋ Pre terea. habitus derelictus ex quocumque peccato mortali: stat cum charitate infusa. patet de aliquo habituato in malo. et nouiter conuerso et bapticato. talis habet charitatem manifestum est. et ma nifestum est: quod habet habitum derelictum ex frequentia malorum actuum. quia magis est inclinatus ad tales quam si numquam tales habuisset. ergo si talis esset necessario detestabilis deo: et charitas est necessario accepta a deo per te. ergo talis esset simul oditus et charus deo.

⁋ Preterea non tantum est aliquis acceptus alteri propter actum amicitie formaliter inherentem. sed etiam propter actum transeuntem etiam si nihil remaneret post actum. Unde in nobis di ligens aliquem et bene faciens sibi non tantum meretur redamationem durante illo actu. sed etiam trans eunte et nullo remanente. et hoc sine aduentum cu iuscumque contrarii. Unde non tantum tenetur amicus diligere amicum suum dum amicus diligit et bene facit actualiter. quia talis foret tantum amicus mense sed etiam post talem actualem amorem. etiam si nullus ha bitus remaneret adhuc debet recordari bene ¬ ficiorum praeteritorum. sed diligere deum super omnia est actus acceptus deo et magis habet ratione acceptabilis: exnatura sua quam habitus. tum quia estimagis merito rius. tum quia est magis in potestate voluntatis. et per consequens cum sit bonus est magis laudabilis. ergo post actum etiam si nullus habitus remaneretposset ta lis acceptari a deo at propter actum bonum praeteritum posset remunerari a deo vita eterna.

⁋ Confir mo hanc rationem. quia vnusquisque meretur magis redamationem gratuitam et acceptationem per illud quod est in potestate sua quam per illud quod non est in potestate sua. sed actus ex puris naturalibus elicitus est magis in potestate voluntatis quam quaecumque habitus. ergo magis meretur dilectionem dei gratuitam et remuneratio nem. sed per hoc quod cessat non pardit. ergo adhuc sine for ma formaliter inherente potest ille qui habuit talem actu esse dignus remuneratione eterna. et per consequens esse acceptus deo.

⁋ Secundo ostendo. quod quaecunque forma mere supernaturali formaliter inherente posita in anima. adhuc est in potentia dei absoluta acceptare illam animam vel non acceptare. et loquor de acceptatione qua aliquis acceptatur et praeparatur ad vitam eternam.

⁋ hoc probo sic. nullus inimicus et oditus ab aliquo necessario fit amicus et acce ptus illi quocuque posito in illo quod non est in ptante ipsius. sed aliquos existens in peccato mortali etiam cessante actu est inimicus et oditus a deo. ergo quantum cunque aliquid quod non est in ptante ipsius fiat in eo¬. non est propter hoc necessario acceptus deo.

⁋ Pre terea. quamuis secundum aliquos redemptio generis huma ni potuisset fuisse facta per puram creaturam. tamen per christum facta est secundum omnes. sed deus de potentia sua absoluta potuit fuisse nunquam incarnatus. etiam quocumque absoluto existente in sanctis patribus ergo quantumcunque deus dedisset antiqus patribus illam formam supernaturalem. adhuc fuit in potestate dei incarnare filium suum. et per consequens redimere genus humanum. et per consequens conferre eis vitam eternam.

⁋ Preterea. si talis forma que est qualitas inheres necessario sit accepta deo. aut hoc est propter bonitatem suam naturalem. aut propter bonitatem moralem. si propter bonitatem et perfectionem na turalem. ergo creatura rationalis que ex se sine omni ta li forma creata est melior et perfectior perfectione naturali multo magis erit. accepta deo. quod tu negas. Si propter perfectionem moralem.

⁋ Contra. nunquam est perfectio moralis nisi quia est in ptante alicuius. ergo si forma habet bonitatem moralem. oportet quod hoc sit: quia hec est in potestate alicuius. aut ergo: quia est in potestate dei. aut quia in ptante crea ture rationalis. ⁋Non propter primum. quia ita est in potestate dei. natura humana vel angelica si cut illa forma. Nec propter secundum. quia illa forma cum sit a solo deo. non est in ptante cuiuscumque crea ture.

⁋ Si dicatur. quod est in ptante creature dispositiue. quia creatura potest se disponere ad illam formam.

⁋ Contra illa forma potest dari alicui sine omni voluntaria dispositione ipsius. patet in pruulis. ergo tunc nullam bonitate moralem habet propter talem dispositionem. et per consequens tunc non est accepta deo nisi propter bonitatem naturalem. vel quia est in ptante dei. vel quia deus contingenter acceptat sicut placet sibi. et ita si placeret sibi. posset ipsam na turam angelicam vel humanam acceptare.

⁋ Preterea. actus diligendi deum super omnia cum circumstantiis quod vellet quicquid placeret deo. etiam subire morte et omne periculum et damnum magis ex natura sua habet quod faciat aliquem libere et sposieote elicientem talem actum esse acceptum deo: quam quecumque forma quae non est in ptante habentis. sed tantum recipit eam sed stante tali actu in voluntate potest deus non acce ptare illum actum dignum vita etrna. ergo posita quaecumque forma mere supernaturali quae non est in potestate habentis: potest non acceptare habentem. maior videtur manifesta. tum quia talis actus magis habet rationem audabilis. tum quia magis habet rationem virtutis quae est actus. tum quia magis repugnat peccato cum sibi di recte contrarietur. minor videtur manifesta. quia aliter sequeretur quod aliquis ex puris naturalibus posset me reri vitam eternam. quia talem actum potest quis habere ex puris naturalibus Unde etiam talem actum potest quas ha bere respectucreature. sicut aliquid ad placendum alteri etiam seipsum interficeret: si alius vellet.

⁋ Ideo dico aliter ad. q. et primo ostendo: quod aliquis potest esse deo acceptus et charus sine omni for ma supernaturali inherente. Secundo quod quacumque forma posita supernaturali in anima potest ipsa esse non accepta deo.

⁋ Ueruntamen primo expono quid intelligo per esse acceptum et charum deo. et dico quod ille est ad ceptus et charus deo quo existente in tali statu ni si per peccatum delinquat: deus disponit ipsum ad vitam eternam. sicut est de puulo baptimato. quia tunc est intali statu anime quod nisi postea peccet mortaliter: deus dabit sibi vitam eternam. non sic est de eo ante baptismum. quia siue peccet postea siue non nisi baptum etur aliquo baptismo non habebit vitam eternam.

⁋ Isto supposito probo primam conclusionem. quia quaecum quod potest habere actum meritorium sine tali sorma supernaturali inherente. potest esse acceptus deo sine tali forma supernaturali inherente. sed aliquis de po tentia dei absoluta potest habere actum meritorium sine tali forma. ergo etc. maior est manifesta. minorem probo. quia quandocumque sunt plures actus in potestate alicuius quorum neuter ex natura sua est dignus vita eterna. si vterque est simpliciter bonus et nul lam habens circumstantiam malam. quae ratione potest vnus illorum esse meritorius vite eterne. et reliquus de potentia dei absoluta. sed actus cum tali forma supernaturali. et actus diligendi deum super omnia sic se habent: quod neuter est ex natura sua meritorius vite eterne. sed qui deus contingenter acceptat. ergo qua ratione potest vnus illorum esse meritorius vite eterne. et alter de potentia dei absoluta: potest esse meritorius vite eterne

⁋ Preterea quandocumque sunt aliqua actus eiusdem rationis quorum nullus habet aliquam circumstantiam malam. si deus potest acceptare vnum illorum tamquam meritorium vite eter. et reliquum. sed actus elicitus post charitatem infu sam et ante sunt eiusdem rationis. et illum elicitum post cha ritatem infusam potest deus acceptare tamquam meritorium vite eter. ergo de potentia dei absoluta potest lium sic acceptare.

⁋ Secundam conclusionem pro bo. quia quandocumque aliqua qualitas absoluta stat per tempus in aliquo subiecto cum carentia alterius rei absolute. potest per diuinam potentiam absolutam stare in pepetuum cum carentia eiusdem. sed per tempus stat ipsa forma cum carentia actus beatifici. ergo de potentia. dei absoluta potest deus in perpetuum conseruare istam for mam sine actu beatifico. Sed quicquid potest deus facere potest disponere et ordinare. ergo potest deus ordinare quod ille habet talem formam. et tamen quod nunquam habet vitam eternam. et per consequens talis non esset charus et ac ceptus deo acceptione tali de qua loquimur: qua aliquis acceptatur tanquam habiturus vitam eternam nisi ipsemet impediat.

⁋ Preterea. quacunque forma posita in anima. potest deus velle animam annihilare anteque det sibi vitam eternam. et velle nunquam eam recreare. ergo potest talem animam non acceptare. Assumptum patet. quia quiequid deus contingenter creat. potest cotingenter annihilare illud quandocunque placet sibi: sed istam animam contingentur creauit. ergo ipsam potest annihilare

⁋ Preterea. creata ista gratia in anima aut potest deus eam annihilare. aut non. si sic. potest velle istam animam nunquam habere gloriam. ergo stante illa forma in anima potest deus illam animam non acceptare qui ista stant simul quod talis forma sit in anima. et tamen quod deus vult istam formam annihilare si deus non potest talem formam creatam annihilare. ergo eam neccessario comseruat. et per consequens aliquid neccessario ageret extra se.

⁋ Preterea. sicut pena eterna ad peccatum. ita vita eterna ad charitatem. sed posito quocumque peccato potest deus remittere penam eternam. ergo posita quacumque charitate que sit vna res absoluta potest deus de potentia sua absoluta velle sibi numquam dare vitam eternam. et per consequens non erit talis acceptus deo

⁋ Ideo dico quod ad hoc quod anima sit grata et accepta deo de potentia dei absoluta: nulla forma supernaturalis requiritur in anima: et quacumque po sita in anima potest deus de potentia sua absoluta illam non acceptare. vt sic semper contingenter et libere et misericorditer et ex gratia sua beatificat quem cumque. vt ex puris naturalibus nemo possit mereri vitam eternam. nec etiam ex quibuscunque donis col latis a deo. nisi quia deus cotingenter et libere et misericorditer ordinauit. quod habens talia dona possit mereri vitam eternam. vt deus per nullam rem possit necessitari ad conferendum cuicumque vitam eternam. et sic ista propria opinio maxime recedit ab errore pelagii.

⁋ Ipe enim pelagius posuit quod si aliquis habet actum bonum ex genere: deus necessitatur ad conferendum sibi vitam eternam. et non mere ex gratia sua. ita quod necessario foret iniustus si sibi non tridueret vitam eternam. Qpinio autem praedicta quamuis non ponat actum elicitum ex puris naturalibus sic necessitare deum. ponit tamen aliquam supernaturalem formam creatam a deo necessitare deu. quia habet po nere quod includit contradictionem. quod talis forma sit in anima. et quod deus numquam dabit sibi vitam eternam

⁋ Egod autem pono quod nulla forma nec naturalis nec supernaturalis potest deum sic necessitare: quin non includat contradictionem quod talis forma que¬ cumque preuia beatitudini sit in anima: et tamen quod deus nunquod velit sibi conferre vitam eternam. immo ex me ra gratia sua liberaliter dabit cuicumque dabit. quamuis de potentia ordinata aliter non posset fa cere propter legens voluntarie et contingenter a deo ordinatas. et sic loquuntur sancti in ista materia. et ita ista opinio maxime recedit ab errore pelagii qui ponit deum sic non posse necessitari. et non magis gratuitam et liberalem dei acceptationem esse necessariam cuicumque.

⁋ Ad rationes alterius opinionis.

⁋ Ad primam. quando dicitur nullus actus eternus et immutabilis etc.

⁋ Dico quod aliquem actum trans ire super aliquod obiectum potest esse multiplicitur. scilicet contingentur vel necessario. Et intelligo sic. scilicet quod non possit esse actus nisi transeat super aliquod obie ctu et tunc necessario transit. Uel quod totus ille actus quantum ad totam suam substantiam possit esse. et tamen quod non transeat super aliquod obiectum distinctum. et tunc dicitur contingent transire super quodcunque obiectum distinctum. Primo modo potest propositio habere veritatem. sicut patet de visione intuitiua corporali quia impossibile est quod tota substantia visionis sit ni si transeat super obiectum distinctum. Secundo modo non habet veritatem. quia quando potest substantia actus quantum ad omne intrinsecum permanere. et tamen quod super nihil transeat. tunc potest de nouo transire super aliquod obie ctum quantumcunque illud obiectum nihil de nouo reci piat. sic est in proposito. quia dilectio et acceptio diuina quantum ad totum illud quod est a parte dei potest esse. et si super nihil transeat. quia transire ibi non est exire a deo et intrare ad creaturam. et transferri de vno ad aliud. sed transire est deum acceptare et diligere. hoc est. praeparare ad vitam eternam. scilicet velle sibi aliquando conferre vitam eternam. et certe omnis actus et quicquid est a parte dei potest esse. et si deus numquam vellet quamncumque creaturam beatificare. Ideo ad minorem dico quod nullum est obiectum immutabile diuine acceptationis. non plus quam est obiectum aliquod immutabile diuine creationis.

⁋ Si dicatur quod omnis diuina complacentia est immutabilis. ergo habet obie ctum immutabile.

⁋ Dico quod istud argumentum proce dit ex falsa ymaginatione. ymaginatur enim esse aliquem actum interiorem in voluntate. quo quasi deus delectetur in ista forma et non in alia. et quod iste actus semper maneat. ita quod de necessitate nature sem per includat contradictionem deum non posse compla cere vel delectari in tali forma. et non sic in alia forma. Ista ymaginatio est simplicitur falsa. et contra istum opinantem. quia secundum veritatem vt credo. et secundum istum. nullum absolutum in deo distinguitur a quocumque ibi absoluto quocunque modo. sed tantum ali quid importans aliquod absolutum connotat aliquod extrinsecum. Uel ergo ista complacentia de qua lo quitur dicit praecise aliquid intrinsecum deo. vel etiam connotat aliquid extrinsecum. si primum detur. non plus erit respectu vnius creature quam respectu a terius

⁋ Si secundum ergo non plus est actus interior quo com placet in ista creatura. quam est actus interior quo commu placet in alia creatura. quia a parte dei est tantum vnicus et ita potest vna creatura connotari sicut alia. tamen diuersis connotationibus.

⁋ Dico ergo quod complacentia diuina. vel est generalis vel specialis. Prima complacen tia non dicit nisi diuinam essentiam connotando omne illud quod est vel potest esse bonum et perfectum. et sic deus habe complacentiam respectu omnium siue sint siue non sint

⁋ Complacentia specialis accipitur multiplicitur. scicic triplicitur. vel quia est alicuius existentis. vel quod erit exi stens et sic non complacet in illis quae non sunt nec vnquam erunt. et sic posset in nullo alio a se complacere. quia posset omnia alia destruere et numquam aliqua producere. Aliter dicitur diuina complacentia specialis. quia est respectu nobilioris obiecti. et sic magis complacer in nobiliori. et isto modo magis complacet in nam subestanti ali quam in forma accidentali. Tertio dicitur accepta tio specialis. quia et respectu alicuius producendi et perficiendi secundum maximum et nobilissimum genus perfe ctionum accidentalium. nisi ipsemet impediat. et hoc non est aliud nisi velle alicui tali producto ipso non ponente obicem conferre maximam perfectionem accidentalem secundum genus. qualis est beatitudo et vita eterna. et talem potest acceptare et non acceptare. sicut plo cet sibi.

⁋ Si dicatur. si deus acceptat istum et non prius acceptauit. ergo est hic transitus de contradictoriorin conrdictorium. et per consequens est mutatio. et non mutatio in voluntate dei. ergo in isto. et habetur intentum.

⁋ Preterea si transit per istum et non prius. ergo illud recipit aliquio super quod primo transit.

⁋ Preterea hoc quod dicitur de conplacentia diuina est conclusio auctoritatem sanctorum dicentium. et in seruis suis delectabitur deus. et quod dilexit nos: et lauit nos in sanguine suo. et quod prius dilexit nos et quod commendat charitatem suam in nobis. et alia infinita. Ex quibus patet quod deus complacet actu interiori in creatura rationali pro illo tempore in quo est in gratia. sicut et complacet quadam complacentia gene rali in omni crea tura quantum ad esse nature.

⁋ Ad primum isto rum dico quod potest esse transitus de contradictorio ad contradictorium. aliquando propter mutationem in altero extremo. aliquando propter mutationem in ali quo alio quod est neutrum extremum. aliquando propter solam transitione temporis. Exemplum primi. de facto aliquis pri mo non acceptus postea fit acceptus propter gratiam inherentem illi quae modo est acceptus. Exemplum secundi. aliquis est offensus aliquando. et postea ad solas praeces vnius alterius remittit et non est offensus. hic propter mutationem in alio posset fieri talis transitus etiam illo offenso non mutato. Similiter patet de deo a animabus in purgatorio. quod ad praeces sanctorum et propter muta tione in sanctis orantibus pro eis sunt digni statim recipere vitam etnam et prius non. Exemplum tertii. posset aliquis rex iuste siue iniuste statuere quod quaecumque inueniretur in camera sua die lune esset dignus morte. et quod quaecumque inueniretur in camera sua die martis non esset dignus morte. tunc omnibus eodem modo se habentibus. et aliquo non mutato remanente in camera regis dic lune et die martis. propter transitionem tem poris esset ibi transitus de contradictorio in contradictorium. ita quod primo esset hec vera. iste non est dignus muorte vel non est decapitandus. et postea esset hec vera iste est decapitandus. vel econuerso

⁋ Tunc dico ad propositum quod aliquis potest esse primo non acceptus et postea acceptus per mutatione in eo. et non tantum per muta tionem ad talem supernaturalem formam. sed etiam per mutationem ad formam ex puris naturalibus possibi lem. posset enim deus statuere quod quicunque post pecca tum mortale ex puris naturalibus doleret de peo cato suo sine omni forma supernaturali. quod eoipso remitteretur sibi peccatum suum. et quod ipse post mortem esset recepturus vitam eternam. nisi aum mortem pec caret mortaliter. talis fieret de non accepto acce ptus propter solam mutationem ad actum possibilem ex puris naturalibus. Secundo modo posset fieri per solam mutationem in aliquo altero. quia posset deus de po tentia sua absoluta statuere. quod ad praeces alicuius sancti aliquos puulus vel adultus fiat de non accepto acceptus. quia posset ordinare quod si aliquis oraret proeo vellet sibi dare vitam eternam. posset etiam fieri per solam transitionem temporis.

⁋ Ad secundum dico quod consequentia non valet. sicut actus sciendi diuinus modo transit super illam propositionem. ego sedeo. quia modo scit eam et pri us non sciuit. quia hec non fuit an vera. deus scit istam et tamen ista propositio nihil recipit. Similiter actus creandi modo transit super animam et prius non transiuit. et tamen anima nullam forma formaliter inherentem recipit. ita posset proportionabiliter esse in proposito.

⁋ Ad tertium dico quod auctoritates iste sunt intelligende non quod sit in deo actus aliquis vel dilectio alia quam essentia diui na. sed omnia illa valent istam quod deus dabit seruis suis vitam eternam nisi impediant per peccatum mortale. et ita possit verificari etiam si nihil reciperent ante ipsam vitam eternam.

⁋ Ad secundum argumentum principa le pro illa opinio dico quod est magis ad oppositum quam ad propositum. quia sicut aliquos potest esse oditus non propter ali quam iniquatatem vel aliquod detestabile inherens quod tamen infuit aliquando. ita eadem ratione posset aliquis esse charus deo. non tantum propter formam inherentem. sed quae in fuit. vt sicut aliquis est oditus quia peccauit quamuis modo non peccet. ita posset aliquis esse charus. quia aliquando bene egit quamuis monon bene agat. nec habeat aliquam aliam formam quam prius.

⁋ Preterea si esse oditum se habet ad voluntatem diuinam sicut esse charum. et econuerso. ergo sicut aliquos potest esse oditus propter aliquid detestabile in alio ita poterit esse charus propter aliquam aliam formam in alio

⁋ Preterea nullus habitus reddit ali quem detestabilem nisi quia causatur ab actu detesta¬ bili et odibili. ergo similiter nullus habitus reddet aliquem ex natura habitus acceptabilem nisi quia causatur ex actu acceptabili.

⁋ Confirmatur. quia nihil est acce ptabile ex natura sua nisi sit in potestate haben tis. ergo cum talis forma supernaturalis non sit in potestate habentis. non erit ex natura sua acceptabi lis. nisi sicut omnis creatura est acceptabilis. sed tantum acceptabilitate spaciali erit acceptabilis ex beniuolentia et ordinatione diuina.

⁋ Dico ergo ad argumentum: quod quantum ad aliquid est simile. et quantum ad aliquid non. quantum ad hoc est simile. quod sicut nihil est detestabile nisi malum. ita nihil est charum deo nisi bonum. quantum autem ad hoc est dissimile: quod aliquis potest esse secundum se charus etiam si nihil habet sibi inherens nec habuit. quia ipsum secundum se est bonum. nec est ali quid positiuum nisi sit bonum. ideo potest sine omni tali esse obiectum voluntatis et dilectionis. Non sic est de obiecto odii. quia nihil secundum se est malum. sed tantum est malum propter defectum alicuius debiti in esse. Et ideo nihil potest esse oditum nisi careat vel caruerit aliquo quod deberet sibi inesse. vel nisi aliquis alius caruerit. et ideo aliquid est charum sine omni inherente. non est tamen aliquid oditum nisi careat aliquo. et ita est argumentum ad oppositum quia aliquid est detestabile sine omni forma detestabili inherente. patet in peccato omissionis. vbi nihil sibi inheret quod prius non infuit. sed solum caret aliquo quod sibi deberet iness. erg potest aliquis esse charus quamuis nulla forma talis sibi inhereat. sed quia habet omne quod sibi deberet inesse hoc est. habet omne quod tenetur habere.

⁋ Ad con firmationem dico quod est malus et improprius mod loquendi effectus formalis. Unde albedo nullum effectum habet. nec formalem nec non formalem nisi cuius est causa efficiens. vel cuius est pars. si ponatur quod totum est effectus cuiuslibet partis essentialis. sicut dicitur quod materia et forma sunt causae intrinsece ipsius compositi. tamen forme opposite dantur aliquo modo oppositas denominationes. sed nunc est ita quod non sem per iniquatas est forma inherens illi quod est iniquum. patet in solo peccato omissionis. et ideo non oportet quod sem per sit aliqua forma sibi opposita quae det oppositam denominationem quamuis aliquando possit esse et hoc non tantum forma supernaturalis. sed etiam forma naturalis saltem de potentia dei absoluta. Sic dato quod sit talis forma que necessario debet est se accepta et chara aliquo modo. sicut omnis crea tura bona est dilecta a deo. ex hoc non sequitur quod talis forma debet esse accepta acceptatione de qua loquimur.

⁋ Ad tertium argumen tum dico quod non est necesse deum diligere ex aliquo inductiuo. sed liberaliter et mere libere diligit quod diligit. Similiter dato quod esset inductiuum. et quod deus necessario redamaret di ligentem se. ex hoc non sequitur: quod sic diligit vt det sibi vitam eternam Similiter ista ratio et auctoritates adducte magis probant. quia actualis dilectio etiam ex puris naturalibus possibilis esset forma qua anima necessario esset grata deo. et ita ex puris natura libus posset aliquas esse gratus deo. Probatur. quia si amor et dilectio habitualis meretur redamationem eque vel magis dilectio actualis meretur redama tionem. similiter sicut diligit se diligentes amore habi tuali: ita actuali. Et eodem modo est de alia auc. sal uatoris. Dico quod meretur redamationem aliqualem quamuis non talem de qua conclusio: nisi ex mera ordinatione diuina. et ita posset ordinari quod meretur talem etiam ex actu possibili ex meris naturalibus Ad aliud dico quod deus de necessitate nature diligit iusticiam. charitatem. et cetera dilectione vel complacentia primo dcam et non tantum sic diligit virtu tes sed omnes creaturas. et maxime creaturam rationalem. alia dilectione non necessario diligit quamcumque virtutem non plus quam angelum. nec est ymaginandum quod deus aliter diligit charitatem quam iusticiam vel fidem. nisi for te quia charitas est nobilior fide. et isto modo aliter dili git quam vnam notitiam de creatura. et ideo sicut ex dilectione qua diligit fidem non sequitur acceptatio haben tis fidem: quamuis aliqualis acceptatio sequatur. ita for maliter et ex necessitate rei quod eius oppositum includat contradictionem ex dilectione qua deus diligit charitate non sequitur acceptatio illa specialis ipsius haben tis charitatem.

⁋ Ad aliud per idem. quod deo est acceptum acceptatione generali quicquid est delectabile: et acceptabile et placitum non tamen oportet quod sit ac ceptum acceptatione spaciali de qua est quaestio quia tunc necessario natura angelica esset accepta. quia est pulchra et deectabilis.

⁋ Ad argumenta pro alia propositione. si in celligant: quod nullo modo possit forma supernaturaliter pfluere ex acceptatione. ita quod nullo modo posset pus tempore deus acceptare creaturam rationalem quam dare sibi talem formam. sic dico quod non concludunt.

⁋ Ad primum quod tunc non foret talis acceptatio per partici pationemillius forme: sic declaratum est prius.

⁋ Ad aliam rationem patet quod maior est fla quando aliquid tale quod trans sit demouo potest immediate terminare illum actum sicut in proposito.

⁋ Ad aliam rationem dico quod accipit endo complacentiam pro actu diuino quae est realiter diuina essentia. sic dico quod omns creature profluunt ex illa generali complacentia. sed ex hoc non sequitur quod immutabiliter et necessario profluant. quia ex causa immutabili potest effectus contingens vel contingenter prouenire. si autem per illam complacentiam non tantum importetur aliquid intrin secum deo. sed etiam aliquid extrinsecum. Puta creatu ra. tunc vel potest connotare creatum inesse reali vel pose sibili. si primo modo. sic non necessario complacet. lisecundo modo sic complancet. sed ex illa complacentia non sequitur aliquem esse charum. sed de ista complacentia non est stio.

⁋ Ad argumentum principale dico: quod acci piendo charitate pro aliqua charitate absoluta for maliter inherente. et charum pro omni illo cui praeparatur vi¬ ta eterna. sic de potentia dei absoluta potest aliquis esse charus deo sine charitate. Unde charitas du plicitur accipitur. Uno modo praecise pro quodam habitu absoluto infuso. et sic non est nomen connotatiuum. Aliter accipitur charitas vt est abstractum respectu istius concreti charum. connotando aliquem cui ille est charus. Sine charitate primo modo potest aliquis de potentia dei absoluta esse charus: non sine chari cate secundo modo dicta.