Quaestio 2

ARTICVLVS VNICVS Vtrum Persona in creaturis & in Deo dicatur aequivoce:

PEIN DE quaeritur: utrum PersoDha in creaturis & in Deo dicatur aequivoce? Et videtur, quod sic: quia secundum Comm: In de sobstantia orbis. quaecumque sunt in corporibus supercaelestibus & in istis inferioribus dicuntur aequivoce. Sed plus distant quae sunt in Creatore & creatura, quam quae sunt in corporibus supercaelestibus, & inistis inferioribus, ergo persona hic & ibi dicetur aequivoce.

Praeterea: secundum Philosophum in fine Post. AEquivocationes magis latent in universalibus, quam in inferioribus; sed plus distant Creator & creatura, quam quae uniuntur in quocunque universali, vel in genere ergo &c.

In contrarium est: quia aequivoca non ponuntur secundum eandem rationem, cum eis sit solum nomen conmune, & ratio substantiae diversa: sed aliqua notificatio datur de persona, se: cundum quam reperitur persona in Divinis & in creaturis, ergo &c. Viterius quaeritur: utrum dicatur univoce? Et videtur, quod sic propter rationem tactam: quia datur ratio, vel notificatio de persona, secundum quam invenitur persona in creaturis, & in Divinis: sed illa sunt univoca, quae dicuntur secundum eandem rationem ergo &c.

Praeterea: quantumcumque aliqua differant, possunt univoce convenire in aliquo negato, sicut homini & leoni potest competere univoce non esse lignum. Sed ratio personaeividetur consistere in quadam negatione: quia dicit quid incommunicabile, ergo &c. nIn contrarium est: quia nihil dicitur, univoce de Creatore & creatura, ergo &c. ni. SRESOLVTIOI Persona de Deo; & creaturis non dicitur unilii voce, necu aequi voceis iselb.. nunubin is ubanalogiee, itiononii:quo RREsp. ddm, quod personum non dic Runivoce de Creatore & creatura satis est manifestum: eo quod univdeatio, proprie loquendo, non est nisibinispecie specialissuma. (ut satis ostendit Philosophu7. Phys. Creator autem & creatur non solum uniuntur in spenie, sed ieis ferunt plus quam genus si eo: quod

Deus ipse ad nullum genus entis determinatur; creatura autem quaelibet de terminatur ad aliquod genus entis: eo quod sit certis circunncriptadimitibus sed utrum dicatur aequivoce, vel ana logice, dubium est. Videtur: enim persona hic & ibi aequivoce debere di ci. Nam Philosophus circa finem. 1. Tup. in ter multa documenta, quae tradit ad cognoscendum nomen aequiuocum tangit ibi tria utilia ad propositum. quia debemus respicere ad genus. 2. a6d oppositum. 3. ad diffinitionem. Et enim utile ad cognoscendum aequivocum respicere ad genus. Nam si aliquit acceptum uno modo est in genere uno, & alio modo sit in alio, illud, aequivoce sumitur, ut quia album uno modo sumptum pertinet ad genus coloris, alimodo sumptum pertinet: adgenus soni, ut ad vocem, album in colore & in voce aequivoce dicitur. Cum igitur persona in creaturis dicat quid absolutum, in Divinis dicat quid relatum, & relatum & absolutum non solum: dicant diversa genera, sed etiam nonn contineantur in uno genere, videtur quod persona hic & ibi dicatur, aequi¬ voce. Rursum usile est inspicere ad oppositum, ut si volumus cognosceret utrum acutum dicatur aequivoce in magnitudinibus & in sonis, debemus inspicere ad oppositum acuti, prout sumitur hic & ibi: ut quia acuto in sono opponitur grave, in magnitudine opponitur obtusum, acutum in voce, & magnitudine aequivoce dicitur: quia hic & ibi ei non respondet idem oppositum. Rursum: quia gravi in voce opponitur acutum; in magnitudinibus autem opponitur leve, grave in voce, & magnitudine aequivoce sumitur. Cum igitur individuae substantiae sin rationalibus creaturis sumptae, cui competit rad tio personae, opponatur genus, & species, vel universale, quae per quamdam oppositionem ad individuum dicuntur; in Divinis autem non sumatur persona respectu talium: eo quod ibi neque genus est, neque species, neque universale, videtur personam hic & ib dici aequivoce. 3. si cognoscere volumus aequivocum, debemus inspiceret ad diffinitionem: quia diffinitio potest esse aequivoca, sicut & diffinitum tut idem Philosophus tradit, ut si quis sanativum diffiniret, quod medioeriter sed habet ad sanitatem, videndum est, utrum sic se habere ad sanitatem, dicatur uno modo: quod si non dicitur secundum unam rationem, sed uno modo sumptum sonat idem, quod effectum sanitatis: alio modo idem dicit quod significativum illius, tunc sanativum aequivoce dicitur. Cum igitur persona dicat quid distinctum in natura intellectuali, & non sit eadem ratio distinctionis in personis creatis & Divinis, persona hic & ibi dicetur aequivoce Et ideo notandum, quod logicus valde large accipit aequocum, & raro ponit aliquod medium inter aequivocum & univocum. Vnde veram analogiam sub aequivocatione collocat: propter quod diceret ens praedicari aequivoce de suis contentis, iuxta illud: Si quis omnia entia vocet, aequivoce nuncupabit, & sanum dici aequivocum ad cibum, & ad urinam, ut patet per Philosophum 1. Topcap. 4. & tamen si proprie volumus accipere aequivocum, neque ens aequivoce dicitur: immo analogice, ut patet per Philosophum 4. Metaph. Si igitur aequivocum large accipere volumus, ut inela¬ dit analogum, secut de eo videtur determinare Philosophus in 4. Top. persona in Diviris dicitur aequivoce. Sed si aequit

volumus accipere prodistinctum ab analogo, per sumitur aequivoce hic, & ibi. Nam accipiendo aequivocum, tres const derationes praetactae non semper aequivocum arguunt. Nam sa in Creatore, & in creatura non dic tur aequivoce, & tamen ut est in ereatura, dicit qualitatem; ut est in Creatore, dicit substantiam, igitur divers tas generationis non semper: argnit veram aequivocationem, sed aliquando arguit analogiam. Rursum sapientia in creatura est quid inhaerens, & dicitur per quamdam oppositionem ad id, quod per se existit; ut est in Creatore non est aliquid inhaerens, sed quid per se subsistens: nec habet oppositionem talem: nec tamen dicitur aequivocem hic & ibi. Insuper sapientia in creatura dicitur per participationem, in Creatore dicitur secundum rationem allam: quia per essentiam, nec tamen dicitur aequivoce: igitur inspectio ad genus, ad oppositum & ad rationem, non sem per argnit veram equivocationem; sed aliquado arguit analogiam. Non igitur oportet personam dici aequivoce, sed dicitur analogice: quia secundum prius & posterius: quia quantum ad perfectionem importatam per perfonam, persona prius reperitur in Creatore, quam in creatura: quia omnes perfectiones veriori modo sunt in ente Primo, quam in alijs entibus; quantum vero ad modum significandi vel ad impositionem nominis nomen personae est transumptum a creaturis ad Deum. Tenendum est ergo, quod non dicitur univoce, nec aequivecesed analogice:

Respond. ad arg. Ad primum dicendum, quod accipit Comm. aequivocum large, ut includit analogum. Et per hoc patet solutio ad secundum.

Ad id autem quod ulterius quaeritur: utrum persona dicatur univocet patet quod non.

Et ad primum in contrarium dam, quod diffinitio illa est analoga, sicut& diffinitum: & ideo propter unitatem talis diffinitionis non arguitur unito¬ catio; sed analogia.

Ad 2. ddm, quod negatio illa, quam importat persona, fundatur super aliquo positivo, utsuper aliquo principio distinguente, quod Deo & creaturis non univoce convenit. Vel possumus dicere, quod in diffinitione personae non solum ponitur incommunicabilitas; sed etiam substantia & alia, quae Deo & creaturis non univoce competunt.