Character

Character Q de c us ex charitate immensa imprimit characterem animabus in sacramentis.

¶ Quid sit character et quibus modis accipitur. Notandum Primo Quod secundum Guill. iiii. li. sentu. dist. iii. per. iii. Character est greca dictio significans figuram in latino. Unde Hebre. i. vbi nos habemus Qui cum sit figura substantie eius sermo grecus habet: qui cum sit character substantie eius etc. Significat etiam vt dicitur libro Catolicon imaginem: effigie: formam: notam: vel signum quod pecoribus ferro inuritur: et huiusmodi. Et potest sumi tribus modis secundum eundem Guill.

¶ Primo pro qualibet nota exteriori mentem in aliud venire faciens. Et hoc modo litte dicuntur characteres. sicut loquitur Hierony. in proloa Gal. dicit quod sermo hebraicus et chaldaicus solis differunt characteribus id est signis et notis Hoc modo etiam in arte magica characteres dicum tur quaedam linearum perfectiones.

¶ Secundo sumitur Character pro quolibet quod distinguit siue sit interius si ue sit exterius. Et hoc modo Magister in. iiii. di. vi. baptismum vocat characterem: quia per eum baptizatus distinguitur a non baptizato. Isto modo etiam in Apocal. dicitur: quod bestie charagterem in fronte homines habebunt. hoc est peccatum

¶ Tertio character dicitur quoddam menti humane impressum signum indelebiliter in sacramentis irreiterabilibus. Et Dionysius. iii. ecclesiastice hierar. diffiniens dicit. Character est signum sanctum communionis fidei et sacre ordmationis accedenti datum a hierarcha. Dum dicitur signum sanctum: tangitur genus characteris. Nam character dicitur et signum: et signatum. Dicitur enim signum respectu gratie quam signat. Sed dicitur signatum respectu exterioris signi sensibilis quo signatur: vt in baptismo per ablutionem exteriorem. Et dicitur signum sanctum: quia ad sanctitatem disponit. In reliquis particulis huius diffinitionis tanguntur tria sacramenta in quibus characteres habent imprimi scilicet Baptismus Ordo: et Confirmatio. vt patet infra. §. 1. Magistralis autem diffinitio est hec. Character est distinctio a charactere eterno id est dei filio: impressa anime rationali secundum imaginem consignans trinitatem creatam trinitati recreanti vel increate et distinguens a non configuratis secundum statum fidei. Ecce ergo dei charitas charactere insigniuit animam decorando.

¶ Quali nobilitate felicitatis de corauit deus characterem anime fidelis beneplacito charitatis: Notandum quod sicut Damascenus li. iiii. ca. i. dicit Character est principium vite spiritualis: sigillum et custodia et illuminatio mentis. Hec ille. Ubi notat quadruplicem felicitatem characteris

¶ Primo quia est principium vite inquit: inquantum anima ad vitam spiritualem disponit: gratiam in eius perceptione deo conferente per quam anima sanctifi¬ catur. et digna efficitur felicitate: ideo dicitur signum sanctum

¶ Secundo quia est sigillum inqui scilicet distinctiuum in quantum gregem domini distinguit. Unde communiter theologi dicunt quod character est distinctiuum signum quoquis ab aliis distinguitur ad aliquod spirituale deputatus. Itaque sicut habetur libro originalium Primus character scilicet baptismalis distinguit inquit illum qui est de regno christi ab illo qui est de regno diaboli. Unde est inquit quasi sertum spirituale de rosis rubentibus factum. quia baptismus sanguine christi rubricatur. Secundus character scilicet confirmationis distinguit militem a plebeio. vnde est inquit quasi gladius spiritualis cum balteo argente o accinctus confirmato. quia confirmatus exemplo christi debet pugnare cum diabolo gladio sacre scripture. Palms. Eloquia domini elo. cals. argentum etc. Tertius autem character scilicet ordinis distinguit in familia christi eos qui specialius sunt deputati ad ministrandum in omni sanctitate in templo domini ab illis qui non sun deputati id est a laicis. Unde est inquit quasi vestis hoc lobera id est tota aurata. Psalmus Astitit regina a dextris tuis in vestitu deaurato. Characteres ergo animam benam feliciter ornant: sed malis magnam ignominiam ingerunt.

¶ Tertio principaliter character dicitur custodia inquantum indelebiliter menti humane adheret.

¶ Quarto dicitur illuminatio mentis inquantum mentem in fide illustrat et ad dei cognitionem disponit. Sicut enim tramsparentia vel diaphaneitas vitrum vel aerem disponit ad susceptionem radii solaris: sic character disponit animam ad celestis radii gloriosi susceptionem. Hec ex libro originalium. Mira ergo dei charitas erga nos qua sic animas nostras decorat et in perpetuum felicitat etc.

¶ Ad quid datur vel cur oportet dari a deo characterem anime humane: Respondetur colligendo ex Guill. in. iiii. di. iii. et Bonauen. e. iiii. di. vi. q. ii aliis quam: quod congruit ad officia plura

¶ Primo ad significandum. quia cum sit signum sacramentale: ergo character significat gratiam dei gratum facientem. Et quia magna gratia fit alicui dum in familiarem alicuius regis eligitur: quanto magis ei qui eligitur in familiaritatem regis summi scilicet dei. ergo congruit sibi dari signum gloriositatis.

¶ Secundo ad disponendum. Nam character est signum dispositiuum ad gratiam. non quidem ex parte dei qui sine tali dispensatione praeuia potest in anima causare gratiam. Et ita non est necessaria ex parte dei. sed ex parte suscipientis. ite quod character non solum significat gratia gratum facientem in suscipiente: sed etiam disponit ad eam. quia vsus sacramentorum non est tantum in significando: sed etiam in disponendo ad ampliora. Quia vero disponit ad gratiam: habet aliqua similitudinem cum gratia que est similitudo dei et participatio. Ideo

¶ Tertio ad assimi landum dari congruit characterem: vt consignetur homo deo de cuius familia est. Et ita est signum ob ligatiuum scilicet et rememoratiuum quod per assumptum sacramentum obligatur christo de cuius est familia.

¶ Quarto ad distinguendum congruit et oportunum est vt ponatur character talis. quia congruit vt aliquis in curiam regis assumptus signum habeat distictionis quasi clenodium regis: non solum interius: sed etiam exterius. Et maxime in lege noua quatenus cognoscatur ouis christo consignata. Et quia signum quod assimilat vni id est gregi christi vel christo. distinguit a suo opposito scilicet ab his qui sunt de familia vel grege diaboli. Et hoc tam in praesenti per gratiam quam in futura vita. ergo oportet characterem poni.

¶ Quintoad decorandum. Nam in hoc apparet maxima dei bonitas et charitas: quia sic decorat animam quasi spon sam suam praelectam: corona aurea regni celestis. Nam character est in decorem bonorum. Quod autem peccatoribus est in opprobrium sempiternum: est ex culpa illorum. quia sanguinem christi et legem contempserunt. Nihilominus deus tantam charitatem facit vt etiam malis actu hominibus conferat dona sua: sicut patet in ficte accedente qui nihilominus a deo recipit characterem impressum

¶ Ad hec etiam. §. 2. e. §.

¶ Sed qualiter fit characteris impressio anime ex dono maxime charitatis diuine: Dicendum secundum Guill. supra aliosque colligendo quod fit mira dei charitate sextuplici prarogatiua dignitatis. Primo quia fit supernaturali dei opere. Non enim habet ortum huiusmodi character a nature principiis. Sed quia gratia est perfecta forma et supernaturalis congruit ad eam poni dispositionem supernaturalem scilicet characterem qui imediate imprimitur a domino deo liberali charitate. ecundo quia fit in sacramentali susceptione Unde nulla virtus habet imprimere characterem: neque fidei virtus neque charitatis. sed solum sacramenti susceptio. Ideo cathecumini nondum baptizati etiamsi prochristo interim occidantur non habent. Et sic de confirmatione et ordine dicendum consequenter. quod qui non habet characterem baptismi non suscipiet characterem in confirmatione nec in ordinatione. quia character baptismi praexigitur de necessitate ad ordinem: vt dicitur extra de presbytero non bap. c. Ueniens. Si autem quis fuit baptizatus licet non sit confirmatus dum ordinatur recipit characterem ordinis etc

¶ Item sanctificatus in vtero: sicut Ioannes baptista vel hiceremias: per hoc non habet characterem. Sed dum postea baptizatur characterem suscipit

¶ Tertio characteris impressiofit secundum Fran. Marro. cum ineffabili decore. Nam decorat animam baptizatam character baptismalis. et confirmatam adhuc magis character confirmationis. et maxime animam ordinati scilicet sacerdotis vel alterius gradus: ordinis character inceffabiliter tamquam ornamentum spirituale et celestis glorie. Sicut ministrantes regi decorantur vestibus et aureis clenodiis. Sicut figuratum est in veste et lamina aurea sacerdotali in capite sacerdotis ve. te.

¶ Quarto impressio character i fit impreciabili valore: vt nulla res possit ei conparari. ideo increpantur tanquam merito damnabiles si moniaci qui sacramentum emunt vel vendunt protemporalibus

¶ Quinto fit insuperabili vigore praeser¬ tim in sacerdotali charactere quia potestas datur transubstantiandi panem in corpus christi et vinum in sanguinem vbi tanta requiritur virtus quanta in mundi creatione: vt dictat Ambro. et Magister in. iiii. di. xi

¶ Sexto impressio huiusmodi characteris fit indelebili tenore. quia in perpetuum nunquam deleri poterit etiam in damnatis. Hec ex Francisco. Ex omnibus et singulis patet dei charitas: qua etiam reprobis praescitis non cessat benefacere in praesenti.

¶ Utrum in omnibus sacramentis character imprimatur: Respondetur secundum e. Guill. supra cum Bonauen. e. di. vi. q. iiii. quod non: nisi in tribus sacramentis irreiterabilibus secundum doctores omnes

¶ Ratio. quia triplex est status fidei scilicet fidei genite: roborare: et iam multiplicate etc. Et ita triplex est distinctio in populo dei Prima in fide genita scilicet in baptismo: quae distinguitur fidelis ab infideli. Secunda in fide roborata scilicet in confirmatione ad pugnandum fortiter contra diabolum. vbi fit distinctio fortium ab infirmis. Tertia in vita multiplicata. et sic fit distinctio in ordine in quo quis sanctitati ministerii coram deo deputatur. Et sic clerus a laicis distinguitur. et multimoda virtus in ordine clericali datur pro varietate graduum ordinatorum ad mistrandum in templo dei. Proinde vt Richar. in. iiii. di. xxiiii. dicit. In singulis ordinibus seu gradibus imprimitur character specialis distinguens ab aliis

¶ Ex autem in tribus his sacramentia conferatur character: patet ex diffinitione characteris supra § i. vbi dicitur. Character est signum sanctum communionis fidei. In hoc enim tangitur character baptismalis. quia sicut fides est ianua et fundamentum virtutum: ita baptismus est ianua sacramentorum qua ingreditur in fidem ecclesie. Item in eadem diffinitione subditur: et sacre ordinationis. Et sic tangitur character ordinis. Denique additur: Accedenti datum a hieracha id est ab episcopo qui dicitur sacer principatus. A hier quod est sacramentum: et archos princeps. Et ibi tangitur character confirmationis quae est solius episcopi de iure vt conferat.

¶ Denique horum characterum figura praecessit in populo israel: vbi Primo facta fuit diuisio illius populi ab Egyptiis quasi fidelium ab infidelibus. Secundo in deserto distincti fuerunt in populo electi ad pugnandum fortes et infirmi praetermissi. Tertio distincti erant leuite ad seruiendum domino in tabernaculo. Unde in omnibus patet dei miro modo ordinata charitas.

¶ Utrum character sit ens positiuum. Respondetur secundum Guill. e. di. iii. per conclusionem quod sic. Et probatur medio doc. subt. in e. iiii. di. vi. ar. iiii q. ii. quia illud sentiendum est de sacramentis ecclesie quod Rhomana sentit ecclesia. extra de here. c. Ad abolendam. Sed Rhomana ecclesia sensit characterem imprimi in baptismo. extra de baptismo et eius eff. c. Maiores ergo.

¶ An autem sit substantia vel accidens idem Guil. dicit quod non est substantia. quia aduenit post esse completum. Est ergo accidens. Sed de quo genere. dicit quod non est sola relatio. nec respectus intrinsecus adueniens. nec est quantitas: licet figurate dicatur metaphorice. Relinquitur ergo quod est qualitas. quamuis probabiliter possit dici quod sit respectus solum extrinsecus adueniens.

¶ Sed de qua specie qualitatis verius esse dicatur: Tho. in. iiii. ponit in secunda specie qualitatis: vt supernaturalis et potentia. Sed Bonauen. ponit in prima specie qualitatis: quia est habitus vel dispositio. Guill. autem dicit quod licet vt Scotus dicit probabile est vtrumque: tamen melius ponitur in prima specie qualitatis. Nam est habitus de difficili mobilis potius quam passio vel potentia. Capiendo habitum communiter prout comprehendit omnem qualitatem animam disponentem siue perfectam siue imperfectam et facile mobilem. proinde character dicitur habitus quia indelebilis. Et potest dici etiam dispositio inquantum disponit ad vlteriorum perfectionem gratie ex dei charitate.

¶ Ex dei charitas claret ex parte subiecti characteris in quo imprimitur.

¶ Utrum character imprimatur in essentia anime: An in potentia anime subiectiue: Ad hoc Tho. in e. iiii. et etiam Bonauen. di. vi. dicunt quod character subiectiue est in intellectu tanquam in principali potentia. Ratio Tho. quia voluntas inquit ex intellectu originatur: et per consequens intellectus est perfectior. Sed quia reformando perfectius reformatur minus perfectum. ergo etc. Sed salua sanctitate horum doctorum et reuerentia: videtur oppositum: et eos defecisse Probatur per Guill. Primo quia nec intellectus originatur a voluntate: nec voluntas ab intellectu. sed ambe potentie (si ita fas sit loqui) ab ipsa anime essentia cum qua sunt idem realiter: etsi differaut formaliter. Secundo quia dato quod ex intellectu veniret voluntas: tamen ex hoc non sequeretur quod intellectus esset perfectior: sed magis oppositum. quia in nature operibus vltima sunt perfectiora Hec li. ii latius. Melius ergo dicendum secundum eundem Guill. et Scotis. e. di. iii. per conclusionem quod character non est tota anime essentia: nec in intellectu subiectiue: sed in voluntate principaliter. Declaratur. quia licet concedatur bene quod character sit in anima: eo quod distinguit membrum christi a non membro christi. Membrum autem christi distinguitur a non membro christi secundum ipsam essentiam anime. ergo est in anima. Uerumtamen propter huiusmodi distinctionem non oportet ponere quod character sit in tota anime essentia: et dicit Scortorlis. in. iiii. di. vi. q. iiii. Sicut inquit a simili corpus distinguitur per colorem ab alio corpore: non tamen propterea oportet quod color sit in toto corpore. sed sufficit quod sit in eius superficie. Quod autem character principaliter habeat locari in voluntate: probatur secundum e. Scotis. quia character ponitur in anima vt dispositio praeuia ad effectum principalem qui est gratia. Sed omnis dispositio est in eodem subiecto cum forma vel habitum ad quam disponit maxime in spiritualibus: vt patet in dispositione praeambula ad virtutem et ipsa virtute. Et similiter in praeambulis ad scientiam et ipsa scientia. Cum ergo character ponitur dispositio ad gratiam que idem est quod charitas: Et charitas est in voluntate vt in subiecto. ergo character est in voluntate.

¶ Confirmatur. quia character est signum obligatiuum: quia suscipiens sacramentum obligatur deo. Habet enim istas proprietates secundum Sco torlis. supra. q. i. scilicet Assimilare hominem alteri habenti id est christianum christian

¶ Et distinguere a non habente charactere id est ab infideli. et rememorari de sacramento suscepto. et conformare: disponere: atque obligare. Sed obligatio maxime aspicit voluntatem sicut et meritum. Cum ergo character sit fundamentum et signum obligationis ad deum. et per voluntatem quae pot mereri vel demereri homo principaliter obligatur deo. ergo est in voluntate in qua et ponitur charitas. et per voluntatem reformat totam animam et imaginem quae in tribus potentiis consistit: sicut per charitatem.

¶ Ei obicitur quia ita bene potestquos uous ligari. similiter assimilari: remenorari: distingui: conforma ri: et disponi sine sicugt inherente per aliam obligationem alicui domino factam: sicut cum signo inherente. ergo frustra ponitur character in anima. Probatur antecedens. quia ille qui profitetur in aliqua religione post professionem obligatur plato et deo: et tenetur assimilari: rememora ri: et disponi ad gratiam. et distinguitur ab aliis. et tamen nullum characterem recipit. Similiter patet de illo qui facit alicui domino homagium etc. Respondetur secundum Scotorl. e. di. vi. q. i. quod deus de potenlct tia absoluta sua posset creare gratiam in anima que: est principalis effectus sacramenti et etiam alios effectus scilicet Assimilare: distinguere et sic de aliis. vt ob e iicitur sine omni charactere. tamen de potentia ordinata dicitur quod causat huiusmodi effectus mediante et tali forma. quia sic congruentia exigit. Tum vt ad vt gratiam snepernaturalem sit dispositio supernaturalis et in anima scilicet character. Tum vt sacramentum noue legis non sit vanum sine aliquo effectu: vel gratie in bonis: vel saltem characteris in malis et ficte accedentibus ad baptismum et huiusmodi. Tum vt dei familia distinguatur a diabolicis.

¶ Ex omnibus praedictis patet dei charitas in impssione characteris ipsi anime. quia donum suum etsi perfectum quod est gratia non dat actualiter mortaliter peccanti et ir reuerentiam sacramento facienti id est ficto. nihilominius. tamen adhuc dat aliquod donum dispositiuum vilicet characterem ad plura bona: vt patuit. §. iii.

¶ An in lege nature fuerit qliceritur ius characteris impressio humane anime: Respondet Guill. vbi supra quod satis probabiliter inquit potest diciquod imprimebatur quoddam signum in eo quod originale: mundabat siue sola esset fides parentum in paruulis: non tamen inquantum fides: sed inquantum erat contra illud peccatum vt de nouo quis signaretur ascriptus in familiam dei: siue esset aliquod sacramentum in adultis cum ipsa fide. Tamen huiusmodi signum impssum non fuit proprie character sicut in proposito capitur: nisi diceretur character large capiendo pro quocunque signo.

¶ An ii circumcisione inprime batur character: Dicendum quod Una opinio quam sequitur Tho. in. iiii. di. iiii. q. iiii. ar. i. et di. i. per. ii. q. iiii. dicit quod non imprimebatur. licet circumcisio aspiciebat peccatu originale sicut et baptismus qui successit circumcisioni. quia si impessus fuisset character in circumcisione tunc sequeretur quod circumcisus non debuisset baptizari. quia cum etiam baptismus characterem imprimeret: fuissent in eodem subiecto duo characteres et per consequens duo accidentia eiusdem specieiet eiusdem rationis: quod negatur communit: et est contra etiam philosophum. v. metaph. Unde in circumcisione non imprimebatur character proprie dictus.

¶ Alia est opinio qua sequi videntur Guill. et Scotorls. videlicet quod etsi imprimebatur aliquis character saltem communiter et large dictus fuit: ita quod character impressus per citrcumcisionem differret a charactere impresso per baptismum specie. sicut imperfectum a perfecto. nec est inconueniens sic plures esse characteres in eadem anima sicut modo in sacerdote sunt tres characteres scilicet baptismi: confirmationis: et ordinis. Character enim nomen commune est. Nam et ablutio baptismalis extrinseca potest dici character

¶ Patet ergo charitas dei in multipliciter decorando animas.

¶ Un anima christi habuit aliquem characterem impressum sacramentalem: Guill. e. di. iii. respondet quod non habuit charactere scilicet proprie dictunqui sacramenti. Licet enim fuerit baptizatus: tamen baptismo Ioanis qui non imprimebat characterem Item licet etia spiritusancto confirmatus a sui ortus initio: non tamen in sacramento. Denique licet fuerit sacerdos in eternum: non tamen modo ordinationis qua character imprimiti

¶ Si dicas. Ergo christo defuit aliquo grati scilicet chracteris. Dicendum quod in christo fuit omnis gratie perfectio plenissima superexcellentissime. Sed quia character non est idem quod gratia quia gratia non potest stare cum peccato mortali. Sed character bene stat cum peccato mortali in hominibus etiam damnatis. Unde character est dispositio non quidem paroxima sed remota ad gratiam ergo no oportuit esse in christo tale imperfectum.

¶ Sed quid de beate virginis Mam rie anima: Magnus Alber. super Missus est dicit quod ipsa suscepit baptismum Ioannis et etiam christi et omnia sacramenta noue legis promnulgata et intituta iam a christo domino: vt praeceptum impleret ad que tenebantur etiam alii. praeter sacramentum ordinis quod mulleres non conuenit suscspere. ergo ipsa habet charactere baptismi et confirmationis: non v autem ordinis. Et luscipiendo sacramenta dedit exemplum charitatis homibus ¶ Quod dei charitas patet in eo quod imprimit anime characterem indelebilis tenoris.

¶ Utrum character sit forma indelebilis: An peraliquam potentiam delebilis: Re¬ spondetur secundum Guill. e. di. iii. et Scotorl. di. vi. q. i. ar. iii. Quod characteris indelebilitas potest comparari ad tria.

¶ Primo ad potentiam creatam siue agens creatum. et sic simpliciter est indelebilis. quia talis nature est et sic a deo imprimitur quod nulla potentia creata possit eam delere. cum contrarium non habeat. nec demerito culpe deperdatur sicut deprditur charitas et gratia. nec obliuione. sicut scientia. et quia est in subiecto incorruptibil scilicet in anima quae non est eius causa.

¶ Secundo comparatur ad potentiam dei ordinatam. ethoc modo etiam est indelebilis. quia ita deus ordinauit vt in sacramentis praeintellgatur character ipsi gratie. ergo perdita gratia nedeletur character. Ratio quoque est. quia character datur solum in sacrmentis non iterabilibus scilicet baptismo: confirmatione: et ordine. que habent effectu indelebilis characteris.

¶ Confirmatur. quia si deleretur hoc fieret maxime per culpam cum sit in voluntate. sed hoc non fit. quia in malo sacerdote permanet character alias non consecraret corpus christi et tamen conficit. ergo etc.

¶ Tertio comparari potest ad potentiam dei absolutam. et sit est simpliciter delebilis. quia deus qui potest aliquam formam creare: potest ipsam de potentia absoluta simpliciter de struere. vnde dei charitas conseruat eam.

¶ Sed vnde est quod character per petuo manet. cum tamen fides quae est perfectior charactere cuacuatur in patria. vt dicit Apostolus silicet Corum. xiii. Respondetur secundum e. Guill. supra et Scotoreli. Notando quod habitus est triplex. scilicet Innatus: Adquisitus: ct Infusus. Prinmus scilicet habitus innatus est omnino indelebilis.

¶ Sed Adquisitus est delebilis. patet. ii Ethico.

¶ Infusus vero aliquando est delebilis aliquando non quod ideo est. quia habitus infusus aliquando datur ad dirigendum sicut est fidei habitus et charitatis. propterea delebilis est. quia potest repugnantiam recipere in subiecto. Aliquando vero datur habitus ad distinguendum. sicuti character et talis habitus est indelebilis. quia nullum habet oppositum quin possit manere in subiecto. Nam fides habet enigma adiunctum que statui glorie repugnat. Non sic character quipst stare bene cum statu perfecto et imperfecto. vnde et in damnatis manet ad illorum confusionem non propter disponendum ad gratiam etc. Hec omnia facit sic deus secundum e. Guill. propter suam magnificam charitatem qua promptus potius est ad dandum quam auferendum.