Table of Contents
Ordinatio
Liber 1
Prologus
Pars 1
Pars 2
Pars 3
Quaestio 2 (Depreciated; to be deleted) : Utrum theologia sit de Deo sub aliqua speciali ratione
Quaestio 3 (Depreciated; to be deleted) : Utrum theologia sit de omnibus ipsorum ad primum eius subiectum
Pars 4
Quaestio 1 : Utrum theologia in se sit scientia, et utrum subalternans vel subalternata
Pars 5
Quaestio 2 (Depreciated; to be deleted) : Utrum ex ordine ad praxim ut ad finem dicatur per se scientia practica
Distinctio 1
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum obiectum fruitionis per se sit finis ultimus
Quaestio 2 : Utrum finis ultimus habeat tantum unam rationem fruibilis
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum frui sit aliquis actus elicitus a voluntate, vel passio recepta in voluntate
Quaestio 2 : Utrum fine apprehenso per intellectum necesse sit voluntatem frui eo
Pars 3
Quaestio 1 : Utrum Deo conveniat frui
Quaestio 2 : Utrum viator fruatur
Quaestio 3 : Utrum peccator fruatur
Quaestio 4 : Utrum bruta fruantur
Quaestio 5 : Utrum omnia fruantur
Distinctio 2
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum in entibus sit aliquid exsistens actu infinitum
Quaestio 2 : Utrum aliquod infinitum esse sit per se notum
Quaestio 3 : Utrum sit tantum unus Deus
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum possibile sit cum unitate essentiae divinae esse pluralitatem personarum
Quaestio 2 : Utrum sint tantum tres personae in essentia divina
Quaestio 3 : Utrum cum essentia divina possit stare in aliquo ipsum esse productum
Quaestio 4 : Utrum in essentia divina sint tantum duae productiones intrinsecae
Distinctio 3
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum Deus sit naturaliter cognoscibilis ab intellectu viatoris
Quaestio 2 : Utrum Deus sit primum cognitum a nobis naturaliter pro statu isto
Quaestio 3 : Utrum Deus sit primum obiectum naturale adaequatum respectu intellectus viatoris
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum in qualibet creatura sit vestigium Trinitatis
Pars 3
Quaestio 4 : Utrum in mente sit distincte imago Trinitatis
Distinctio 4
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus generat alium Deum'
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus est Pater et Filius et Spiritus Sanctus'
Distinctio 5
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum essentia divina generet vel generatur
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum Filius generetur de substantia Patris
Distinctio 6
Quaestio 1 : Utrum Deus Pater genuit Deum Filium voluntate
Distinctio 7
Quaestio 1 : Utrum potentia generandi in Patre sit aliquid absolutum vel proprietas Patris
Quaestio 2 : Utrum possint esse plures Filii in divinis
Distinctio 8
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum Deus sit summe simplex
Quaestio 2 : Utrum aliqua creatura sit simplex
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum solus Deus sit immutabilis
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum generatio Filii in divinis sit aeterna
Distinctio 10
Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus producitur per actum et modum voluntatis
Distinctio 11
Quaestio 1 : Utrum Spiritus Sanctus procedat a Patre et Filio
Distinctio 12
Quaestio 2 : Utrum Pater et Filius spirent uniformiter Spiritum Sanctum
Distinctio 13
Distinctiones 14, 15, et 16
Quaestio 1 : Utrum quaelibet persona mittat quamlibet
Distinctio 17
Pars 1
Pars 2
Distinctio 19
Quaestio 1 : Utrum personae divinae sint aequales secundum magnitudinem
Quaestio 2 : Utrum quaelibet persona sit in alia
Distinctio 20
Quaestio 1 : Utrum tres personae sint aequales in potentia
Distinctio 21
Quaestio 1 : Utrum haec sit veta 'solus Pater est Deus'
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Quaestio 1 : Utrum in divinis sit proprie numerus
Distinctio 25
Quaestio 1 : Utrum persona in divinis dicat substantiam vel relationem
Distinctio 26
Quaestio 1 : Utrum personae constituantur in esse personali per relationes originis
Distinctio 27
Distinctio 28
Quaestio 1 : Utrum 'ingenitum' sit proprietas ipsius Patris
Quaestio 2 : Utrum innascibilitas sit proprietas constitutiva primae personae in divinis
Distinctio 29
Quaestio 1 : Utrum principium dicatur univoce de principiis ad intra et ad extra in Deo
Distinctio 30
Distinctio 31
Quaestio 1 : Utrum identitas, similitudo et aequalitas sint relationes reales in Deo
Distinctio 32
Distinctiones 33 et 34
Distinctio 35
Quaestio 1 : Utrum in Deo sint relationes aeternae ad omnia scibilia ut quiditative cognita
Distinctio 36
Distinctio 37
Quaestio 1 : Utrum Dei omnipotentia necessaria inferat eius immensitatem
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum scientia Dei respectu factibilium sit practica
Distinctio 40
Quaestio 1 : Utrum praedestinatus possit damnari
Distinctio 41
Quaestio 1 : Utrum sit aliquod meritum praedestinationis vel reprobationis
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum Deum esse omnipotentem possit probari naturali ratione
Distinctio 43
Quaestio 1 : Utrum prima ratio impossibilitatis rei fiendae sit ex parte Dei vel rei factibilis
Distinctio 44
Quaestio 1 : Utrum Deus possit aliter facere res quam ab ipso ordinatum est eas fieri
Distinctio 45
Quaestio 1 : Utrum Deus ab aeterno voluit alia a se
Distinctio 46
Quaestio 1 : Utrum voluntas beneplaciti Dei semper impleatur
Distinctio 47
Quaestio 1 : Utrum permissio divina sit aliquis actus voluntatis divinae
Distinctio 48
Quaestio 1 : Utrum voluntas creata sit bona moraliter quandocumque conformatur voluntati increatae
Liber 2
Distinctio 1
Quaestio 1 : Utrum primaria causalitas respectu causabilium de necessitate sit in tribus personis
Quaestio 2 : Utrum Deus possit aliquid creare
Quaestio 3 : Utrum sit possibile Deum producere aliquid 'aliud a se' sine principia
Quaestio 4 : Utrum creatio angeli sit idem angelo
Quaestio 5 : Utrum relatio creaturae ad Deum sit eadem fundamento
Quaestio 6 : Utrum angelus et anima differant specie
Distinctio 2
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum in exsistentia actuali angeli sit aliqua successio formaliter
Quaestio 3 : Utrum omnium aeviternorum sit unum aevum
Quaestio 4 : Utrum operatio angeli mensuretur aevo
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum angelus sit in loco
Quaestio 2 : Utrum angelus requirat determinatum locum
Quaestio 3 : Utrum angelus posset simul esse in duobus locis
Quaestio 4 : Utrum duo angeli possunt simul esse in eodem loco
Quaestio 5 : Utrum angelus possit moveri de loco ad locum motu continuo
Quaestio 6 : Utrum angelus possit movere se
Quaestio 7 : Utrum angelus possit moveri in instanti
Quaestio 8 : Utrum angelus possit moveri ab extrema in extremum non pertranseundo medium
Distinctio 3
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum substantia materialis ex se sive ex natura sua sit individua vel singularis
Quaestio 2 : Utrum substantia materialis per aliquid positivum intrinsecum sit de se individua
Quaestio 4 : Utrum substantia materialis per quantitatem sit individua vel singularis
Quaestio 5 : Utrum substantia materialis sit haec et individua per materiam
Quaestio 7 : Utrum sit possibile plures angelos esse in eadem specie
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum angelus posset se cognoscere per essentiam suam
Quaestio 2 : Utrum angelus habeat notitiam naturalem distinctam essentiae divinae
Distinctiones 4-5
Quaestiones 1 et 2 : Utrum inter creationem et beatitudinem angeli boni fuerit aliqua mora
Distinctio 6
Quaestio 1 : Utrum angelus malus potuerit appetere aequalitatem Dei
Quaestio 2 : Utrum primum peccatum angeli fuerit formaliter superbia
Distinctio 7
Quaestio 1 : Utrum malus angelus necessario velit male
Distinctio 8
Quaestio 1 : Utrum angelus possit assumere corpus in quo exerceat opera vitae
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum angelus superior possit illuminare inferiorem
Quaestio 2 : Utrum unus angelus possit intellectualiter loqui alteri
Distinctio 10
Quaestio 1 : Utrum omnes angeli mittantur
Distinctio 11
Distinctio 13
Quaestio 1 : Utrum lux gignat lumen tamquam propriam speciem sensibilem sui
Distinctio 14
Quaestio 1 : Utrum corpus caeleste sit essentia simplex
Quaestio 2 : Utrum aliquod sit caelum mobile, aliud a caelo stellato
Distinctio 26
Quaestio 1 : Utrum gratia sit in essentia animae vel in potentia
Distinctio 27
Quaestio 1 : Utrum gratia sit virtus
Distinctio 28
Quaestio 1 : Utrum liberum arbitrium hominis sine gratia possit cavere omne peccatum mortale
Distinctio 29
Quaestio 1 : Utrum iustitiam originalem in Adam necesse sit ponere aliquod donum supernaturale
Distinctiones 30-32
Distinctio 33
Quaestio 1 : Utrum peccato originali debeatur sola carentia visionis divinae pro poena
Distinctiones 34-37
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum intentio sit solus actus voluntatis
Distinctio 39
Quaestiones 1-2 : Utrum synderesis sit in voluntate
Distinctio 40
Quaestio 1 : Utrum omnis actus sit bonus ex fine
Distinctio 41
Quaestio 1 : Utrum aliquis actus noster possit esse indifferens
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum peccata capitalia distinguantur
Distinctio 43
Quaestio 1 : Utrum voluntas creata possit peccare ex malitia
Distinctio 44
Quaestio 1 : Utrum potentia peccandi sit a Deo
Liber 3
Distinctio 1
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum possibile fuerit humanam naturam uniri Verbo in unitate suppositi
Quaestio 2 : Utrum tres personae possent assumere eandem naturam numero
Quaestio 3 : Utrum una persona possit assumere plures naturas
Pars 2
Distinctio 2
Quaestio 2 : Utrum Verbum primo et immediate assumpsit totam naturam humanam
Quaestio 3 : Utrum incarnationem praecessit corporis organizatio et animatio
Distinctio 3
Praeambulum
Quaestio 1 : Utrum beata Virgo fuerit concepta in peccato originali
Quaestio 2 : Quare et quomodo corpus Christi non contraxit sicut alia corpora peccatum originale
Distinctio 4
Quaestio 1 : Utrum beata Virgo fuerit vere Mater Dei et hominis
Distinctio 5
Quaestio 1 : Utrum natura divina assumpsit naturam humanam vel assumere potuit
Quaestio 2 : Utrum persona creata fuerit assumpta vel potuit assumi
Distinctio 6
Praeambulum
Quaestio 1 : Utrum in Christo sit aliquod esse aliud ab esse increato
Quaestio 2 : Utrum Christus sit aliqua duo
Quaestio 3 : Quae illarum trium opinionum, quas recitat Magister, sit tenenda
Distinctio 7
Quaestio 1 : Utrum ista sit vera 'Deus est homo'
Quaestio 2 : Utrum Deus factus sit homo
Quaestio 3 : Utrum Christus praedestinatus sit esse Filius Dei
Distinctio 8
Quaestio 1 : Utrum in Christo sint duae filiationes reales
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum Christo debeatur latria vel honor latriae solummodo secundum naturam divinam
Distinctio 10
Quaestio 1 : Utrum Christus sit filius Dei adoptivus
Distinctio 11
Praeambulum
Quaestio 1 : Utrum Christus sit creatura
Quaestio 2 : Utrum Christus, secundum quod homo, sit creatura
Quaestio 3 : Utrum Christus incepit esse
Distinctio 12
Quaestio 1 : Utrum natura humana in Christo potuit peccare
Distinctio 13
Quaestio 1 : Utrum animae Christi potuit conferri summa gratia quae potuit conferri creaturae
Quaestio 2 : Utrum animae Christi fuerit collata summa gratia quae potuit creaturae conferri
Quaestio 4 : Utrum anima Christi potuit summe frui Deo sine summa gratia
Distinctio 14
Quaestio 2 : Utrum possibile sit intellectum animae Christi videre omnia in Verbo quae videt Verbum
Quaestio 3 : Utrum anima Christi novit omnia in genere proprio
Quaestio 4 : Utrum Christus perfectissime novit omnia in genere proprio
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum in anima Christi secundum portionem superiorem fuerit verus dolor
Distinctio 16
Quaestio 1 : Utrum Christus habuit necessitatem moriendi
Quaestio 2 : Utrum in potestate animae Christi fuerit non mori ex violentia passionis
Distinctio 17
Quaestio 1 : Utrum in Christo fuerunt duae voluntates
Distinctio 18
Quaestio 1 : Utrum Christus meruerit in primo instanti suae conceptionis
Distinctio 19
Distinctio 20
Quaestio 1 : Utrum necesse fuerit genus humanum reparari per passionem Christi
Distinctio 21
Quaestio 1 : Utrum corpus Christi fuisset putrefactum, si resurrectio non fuisset accelerata
Distinctio 22
Quaestio 1 : Utrum Christus fuerit homo in triduo
Distinctio 26
Quaestio 1 : Utrum spes sit virtus theologica distincta a fide et caritate
Distinctio 27
Quaestio 1 : Utrum sit aliqua virtus theologica inclinans ad diligendum Deum super omnia
Distinctio 28
Quaestio 1 : Utrum eodem habitu sit diligendus proximus quo diligitur Deus
Distinctio 29
Quaestio 1 : Utrum quilibet teneatur maxime diligere se post Deum
Distinctio 30
Quaestio 1 : Utrum necesse sit diligere inimicum ex caritate
Distinctio 31
Quaestio 1 : Utrum caritas remaneat in patria ita quod non evacuetur
Distinctio 32
Quaestio 1 : Utrum Deus diligat omnia ex caritate aequaliter
Distinctio 33
Quaestio 1 : Utrum virtutes morales sint in voluntate sicut in subiecto
Distinctio 34
Quaestio 1 : Utrum virtutes, dona, beatitudines et fructus sint idem habitus inter se
Distinctio 35
Quaestio 1 : Utrum sapientia, scientia, intellectus et consilium sint habitus intellectuales
Distinctio 36
Quaestio 1 : Utrum virtutes morales sint connexae
Distinctio 37
Quaestio 1 : Utrum omnia praecepta decalogi sint de lege naturae
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum omne mendacium sit peccatum
Distinctio 39
Quaestio 1 : Utrum omne periurium sit peccatum mortale
Distinctio 40
Quaestio 1 : Utrum Lex Nova sit gravior Lege Vetere
Liber 4
Distinctio 1
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum creatura possit habere aliquam actionem respectu termini creationis
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum haec sit ratio definitiva sacramenti quam ponit Magister: «Sacramentum est invisibilis gratiae visibilis forma»
Quaestio 2 : Utrum tempore cuiuscumque Legis a Deo datae debuerit institui aliquod sacramentum
Pars 3
Quaestio 1 : Utrum sit possibile aliquod sacramentum quantumcumque perfectum habere causalitatem activam respectu gratiae conferendae
Quaestio 2 : Utrum possibile sit in aliquo sacramento esse aliquam virtutem supernaturalem
Pars 4 Incidentalis
Quaestio 1 : Utrum in circumcisione ex vi eius conferatur gratia
Quaestio 2 : Utrum tempore legis naturae fuerit aliquod sacramentum correspondens circumcisioni
Distinctio 2
Quaestio 1 : Utrum sacramentum Novae Legis habeat efficaciam a Christi passione
Quaestio 2 : Utrum baptizatus baptismo Ioannis necessaria tenebatur baptizari baptismo Christi
Distinctio 3
Quaestio 1 : Utrum ilia sit propria definitio baptismi quam ponit Magister: «Baptismus est tinctio, id est ablutio, corporis exterior, facta sub forma verborum praescripta»
Quaestio 2 : Utrum haec sit praecisa forma baptismi: «Ego te baptizo in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti»
Quaestio 3 : Utrum sola aqua naturalis pura sit materia conveniens baptismi
Quaestio 4 : Utrum institutio baptismi evacuet circumcisionem
Distinctio 4
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum parvuli sint baptizandi
Quaestio 2 : Utrum parvuli baptizati recipiant effectum baptismi
Quaestio 3 : Utrum parvulus exsistens in utero possit baptizari
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum adultus consentiens potest recipere effectum baptismi
Quaestio 2 : Utrum adultus fictus recipiat effectum baptismi
Pars 3
Quaestio 1 : Utrum iam iustificati teneantur ad susceptionem baptismi
Pars 4
Quaestio 1 : Utrum omnes baptizati recipiant aequaliter effectum baptismi
Quaestio 2 : Quid faciendum est de parvulo exposito
Quaestio 3 : Utrum parvuli Iudaeorum et infidelium sint invitis parentibus baptizandi
Distinctio 5
Quaestio 1 : Utrum malitia ministri impediat conferri baptismum
Quaestio 2 : Utrum recipiens baptismum scienter a malo ministro mortaliter peccet
Quaestio 3 : Utrum aliquis debeat ministrare sacramentum baptismale quando praesumitur baptizationem vergere in periculum vitae corporalis eius qui suscipit
Distinctio Sexta
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum solus sacerdos possit baptizare
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum unitas baptismi necessario requirat ut ab uno ministro conferatur
Quaestio 2 : Utrum unitas baptismi requirat simul esse ablutionem et prolationem verborum
Quaestio 3 : Utrum unitas baptismi requirat baptizantem esse distinctum personaliter a baptizato
Pars 3
Quaestio 1 : Utrum in ministro baptizante requiratur intentio debita ad baptizandum
Quaestio 2 : Qualis intentio requiratur in ministro baptizante
Pars 4
Articulus Primus
Quaestio 1 : Utrum baptismus possit iterari
Quaestio 2 : Quae sit poena iterantium baptisma
Articulus Secundus
Quaestio 1 : Utrum in baptismo imprimatur character
Quaestio 2 : Utrum character sit aliqua forma absoluta
Quaestio 3 : Utrum character sit in essentia animae an in aliqua eius potentia
Distinctio Septima
Quaestio 1 : Utrum sacramentum confirmationis sit necessarium ad salutem
Quaestio 2 : Utrum sacramentum confirmationis sit dignius baptimo
Quaestio 3 : Utrum sacramentum confirmationis possit iterari
Quaestio 4 : Utrum sit aliqua poena iterantium sacramentum confirmationis
Distinctio Octava
Quaestio 1 : Utrum eucharistia sit sacramentum Novae Legis
Quaestio 2 : Utrum ilia sit forma eucharistiae quae ponitur in canone missae
Quaestio 3 : Utrum sacramentum eucharistiae convenienter fuit institutum post cenam eu utrum possit recipi a nonieiunis
Distinctio Nona
Quaestio 1 : Utrum exsistens in mortali peccato peccet mortaliter percipiendo sacramentum eucharistiae
Distinctio Decima
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum possibile sit corpus Christi sub specie panis et vini realiter contineri
Quaestio 2 : Utrum idem corpus possit esse localiter simul in diversis locis
Quaestio 3 : Utrum corpus Christi possit simul esse localiter in caelo et in eucharistia
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum corpori Christi naturaliter exsistenti et eidem sacramentaliter exsistenti necessario insint eaedem partes et proprietates
Quaestio 2 : Utrum quaelibet actio immanens quae est in Christo naturaliter exsistente, eadem insit sibi ut in eucharistia sacramentaliter exsistenti
Quaestio 3 : Utrum corpori Christi ut in eucharistia exsistenti possit inesse aliquis motus corporalis
Pars 3
Quaestio 1 : Utrum Christus in eucharistia exsistens possit per aliquam virtutem naturalem transmutare aliquid aliud a se
Quaestio 2 : Utrum aliquis intellectus creatus possit naturaliter videre exsistentiam corporis Christi in eucharistia
Quaestio 3 : Utrum aliquis sensus possit corpus Christi sentire ut est in eucharistia
Distinctio Undecima
Pars 1
Articulus Primus
Quaestio 1 : Utrum sit possibilis transubstantiatio
Quaestio 2 : Utrum sit possibile quodlibet ens converti in quodcumque
Articulus Secundus
Quaestio 1 : Utrum panis convertatur in corpus Christi
Quaestio 2 : Utrum panis in conversione in corpus Christi annihiletur
Quaestio 3 : Quibus propositionibus conversio panis in corpus Christi possit vere exprimi
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum panis triticeus cum aqua elementari coagulatus sit materia conveniens conversionis in corpus Christi
Quaestio 2 : Utrum solum vinum expressum de uva sit conveniens materia conversionis in sanguinem
Distinctio Duodecima
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum in eucharistia sit aliquod accidens sme subiecto
Quaestio 2 : Utrum in eucharistia quodcumque accidens remanens sit sine subiecto
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum accidentia in eucharistia possint habere quamcumque actionem quam poterant habere in subiecto
Pars 3
Articulus Primus
Quaestio 1 : Utrum omnis transmutatio, quae potest causari ab agente creato circa accidentia in eucharistia manente, necessario requirat eandem quantitatem manere
Quaestio 2 : Utrum possibile sit circa eucharistiam fieri transmutationem corruptivam accidentium
Articulus Secundus
Quaestio 1 : Utrum in aliqua transmutatione, facta circa eucharistiam, necesse sit aliquam substantiam actione divina redire
Distinctio Decima Tertia
Quaestio 1 : Utrum sola actione divina possit confici corpus Christi
Quaestio 2 : Utrum quilibet sacerdos, proferens verba consecrationis cum intentione debita et circa materiam convenientem, possit conficere eucharistiam
Distinctio Decima Quarta
Quaestio 1 : Utrum poenitentia necessario requiratur ad deletionem peccati mortalis post baptismum commissi
Quaestio 2 : Utrum actus poenitendi requisitus ad deletionem peccati mortalis sit actus alicuius virtutis
Quaestio 3 : Utrum poenitentia-virtus sit tantum unius poenae inflictiva
Quaestio 4 : Utrum per sacramentum poenitentiae deleatur culpa
Distinctio Decima Quinta
Quaestio 1 : Utrum cuilibet peccato actuali mortali correspondeat satisfactio propria
Quaestio 2 : Utrum quicumque iniuste abstulerit vel detinet rem alienam teneatur illam restituere ita quod non possit vere poenitere absque tali restitutione
Quaestio 3 : Utrum damnificans alium in bonis personae, puta corporis vel animae, teneatur restituere ad hoc quod possit vere poenitere
Quaestio 4 : Utrum damnificans aliquem in bono famae teneatur ad restitutionem ita quod poenitere vere non possit nisi farnam restituat
Distinctio Decima Sexta
Quaestio 1 : Utrum ista tria 'contritio, confessio et satisfactio' sint partes poenitentiae
Quaestio 2 : Utrum remissio vel expulsio culpae et infusio gratiae sint una simplex mutatio
Distinctio Decima Septima
Quaestio 1 : Utrum necessarium sit ad salutem peccatori confiteri omnia peccata sua sacerdoti
Distinctiones Decima Octava et Decima Nona
Quaestio 1 : Utrum potestas clavium tantummodo se extendat ad poenam temporalem
Quaestio 2 : Utrum cuilibet sacerdoti in susceptione Ordinis conferantur claves regni caelorum
Distinctio Vigesima
Quaestio 1 : Utrum poenitentia in extremis valeat ad salutem
Distinctio Vigesima Prima
Quaestio 1 : utrum post hanc vitam possit aliquod peccatum dimitti
Quaestio 2 : Utrum confessor in quocumque casu teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum
Distinctio Vigesima Secunda
Quaestio 1 : Utrum peccata per poenitentiam dimissa in recidivante redeant eadem numero
Distinctio Vigesima Tertia
Quaestio 1 : Utrum extrema unctio sit sacramentum Novae Legis
Distinctio Vigesima Quarta
Quaestio 1 : Utrum in Ecclesia sint septem Ordines eo modo quo Ordo vel Ordinatio ponitur sacramentum
Distinctio Vigesima Quinta
Quaestio 1 : Utrum poena canonica impediat a susceptione et collatione Ordinum
Quaestio 2 : Utrum sexus muliebris aut aetas puerilis impediat susceptionem Ordinum
Distinctio Vigesima Sexta
Quaestio 1 : Utrum matrimonium fuerit immediate a Deo institutum
Distinctio Vigesima Septima
Quaestio 1 : Utrum convenienter definiatur matrimonium «viri mulierisque coniunctio maritalis inter legitimas personas vitam indissolubilem retinens»
Quaestio 2 : Utrum consensus expressus verbis sit causa efficiens matrimonii
Distinctio Vigesima Octava
Quaestio 1 : Utrum solus consensus de praesenti expressus verbis causet matrimonium
Distinctio Vigesima Nona
Quaestio 1 : Utrum consensus in altero vel utroque contrahentium coactus sufficiat ad contrahendum verum matrimonium
Distinctio Trigesima
Quaestio 1 : Utrum ad contractum matrimonii requiratur consensus sequens apprehensionem non erroneam
Quaestio 2 : Utrum inter Mariam et Ioseph fuit verum matrimonium
Distinctio Trigesima Prima
Quaestio 1 : Utrum sint tria bona matrimonii, quae Magister ponit in littera, scilicet fides, proles et sacramentum
Distinctio Trigesima Secunda
Quaestio 1 : Utrum in matrimonio sit simpliciter necessarium reddere debitum coniugale alteri petenti
Distinctio Trigesima Tertia
Quaestio 1 : Utrum fuerit licita aliquando bigamia
Quaestio 2 : Utrum 'bigamus ante baptismum' possit post baptismum ad sacros Ordines promoveri
Quaestio 3 : Utrum in Lege Mosaica fuerit licitum repudiare uxorem
Distinctio Trigesima Quarta
Quaestio 1 : Utrum impotentia ad actum carnalem impediat matrimonium simpliciter
Distinctio Trigesima Quinta
Quaestio 1 : Utrum adulterium cum aliquo, vivente viro primo, impediat matrimonium cum eadem post mortem illius viri
Distinctio Trigesima Sexta
Quaestio 1 : Utrum servitus impediat matrimonium
Quaestio 2 : Utrum aetas puerilis possit impedire matrimonium
Distinctio Trigesima Septima
Quaestio 1 : Utrum sacramentum Ordinis impediat matrimonium
Distinctio Trigesima Octava
Quaestio 1 : Utrum votum continentiae impediat matrimonium
Distinctio Trigesima Nona
Quaestio 1 : Utrum disparitas cultus impediat matrimonium
Distinctio Quadragesima
Quaestio 1 : Utrum cognatio carnalis impediat matrimonium
Distinctio Quadragesima Prima
Quaestio 1 : Utrum affinitas impediat matrimonium
Distinctio Quadragesima Secunda
Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis impediat matrimonium
Distinctio Quadragesima Tertia
Quaestio 1 : Utrum resurrectio generalis hominum sit futura
Quaestio 2 : Utrum possit esse notum per rationem naturalem resurrectionem generalem hominum esse futuram
Quaestio 3 : Utrum natura possit esse causa activa resurrectionis
Quaestio 4 : Utrum resurrectio sit naturalis
Quaestio 5 : Utrum resurrectio futura sit in instanti
Distinctio Quadragesima Quarta
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum in quolibet homine resurget totum quod fuit de veritate naturae humanae in eo
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum ignis infernalis cruciet malignos spiritus
Quaestio 2 : Utrum homines damnati post iudicium cruciabuntur igne infernali
Distinctio Quadragesima Quinta
Quaestio 1 : Utrum anima separata possit intelligere quiditates sibi ante separationem habitualiter notas
Quaestio 2 : Utrum anima separata possit acquirere cognitionem alicuius prius ignoti
Quaestio 3 : Utrum anima separata possit recordari praeteritorum quae ipsa novit coniuncta
Quaestio 4 : Utrum beati cognoscant orationes quas eis offerimus
Distinctio Quadragesima Sexta
Quaestio 1 : Utrum in Deo sit iustitia
Quaestio 2 : Utrum in Deo sit misericordia
Quaestio 3 : Utrum in Deo distinguatur iustitia a misericordia
Quaestio 4 : Utrum in punitione malorum concurrat ex parte Dei punientis iustitia cum misericordia
Distinctio Quadragesima Septima
Quaestio 1 : Utrum universale iudicium sit futurum
Quaestio 2 : Utrum mundus sit purgandus per ignem
Distinctio Quadragesima Octava
Quaestio 1 : Utrum Christus in forma humana iudicabit
Quaestio 2 : Utrum in iudicio vel post cessabit motus corporum caelestium
Distinctio Quadragesima Nona
Pars 1
Quaestio 1 : Utrum beatitudo consistit per se in operatione
Quaestio 2 : Utrum beatitudo immediatius perficiat essentiam quam potentiam ipsius beati
Quaestio 3 : Utrum beatitudo per se consistit in pluribus operationibus simul
Quaestio 4 : Utrum beatitudo per se consistit in actu intellectus vel voluntatis
Quaestio 5 : Utrum beatitudo simpliciter consistit in actu voluntatis qui est fruitio
Quaestio 6 : Utrum ad essentiam beatitudinis pertineat securitas perpetua
Pars 2
Quaestio 1 : Utrum corpus hominis beati post resurrectionem erit impassibile
Quaestio 1
Quaestio 1test
Utrum naturam aliquam immediate uniri Verbo hypostatice et non frui eo includat contradictionemtest
QUESTIO I. Utrum naturam humanam uniri Deo hypostatice, non tamen frui, includat contradictionem ?
Alens. 3. p. q. 11. per tot. et q. 12. m. 1. et2. D. Thom. 3. p. q. 2. art. 10. Richard. híc art. 1. q. 4.Gabr. d. 1. quast. 2. art. 3. Henr. quodl. 6. g. 6. Suar. 3. p. tom. 1. disp. 9. s. 2 qui tractant an unio hypostatica sit omnium mazcima. Quoad secundum art. an natura irrationalis sit assumptibilis, negant Henr. quodl. 13. q. 1. Carthus. híc g. 2. art. 2. et probabile putant Richard. et Gabr. citati, et Marsil. q. 3. sed communis affirmat, D. Thom. híc quaest. 1. art. 1. Durand. q. 1. Palud. q. 1. Suar. 3. p. tom. 1. d. 14. s. 2. Alens. supr. q. 11. m. 1. favet parti neganti. et etiam D. Bonavent. hic art. 1. q. 1. de quaesito principali. Cajet. 3. p. q. 24. art. 1. cui fovet Suar. 3. p. tom. 1. d. 50. s. 3. et alii putant fruitionem necessario conjungi unioni hypostatice. Vide Vasq. 3. p. disp. 20-
Circá primum, arguitur quod sic, quia aut illa natura nata est frui, aut non. Primo modo non potest non frui. Probatio, tum quia haec unio major est unione, quee est per habitum gloriae, quia secundum Augustinum 13. de Trinit. cap. 19. In rebus per tempus ortis illa summa gratia, etc. Sed contradictio est naturam unitam per habitum gloriae non frui; ergo multo magis de ista. Confirmatur per Augustinum 13. de Trinit. cap. 9. ubi arguit per locum a minori, si Filius Dei naturalis factus est filius hommnis, igitur magis credibile est, quod filius hommnis naturalis sit gratia Filius Dei. S1 autem consequentia tenet universaliter a minori, igitur in Christo posito antecedente necessario ponitur consequens, et per consequens, quod necessario fruatur. Tum quia si talis natura non necessario frueretur, posset. peccare, et ita Deus diceretur pec- care et damnari per consequens. Confirmatur ista probatio per Anselmum 2. Cur Deus honio, cap. 10. Si primus homo erat peccabilis, quia non erat Deus, igitur ex ista unione secundus homo, ex qua erat Deus, erat impeccabilis; sed non erat impeccabilis, nisi quia beatus; igitur, etc.
Secundum membrum divisionis includit contradictionem, scilicet quod aliqua natura non nata frui possit ei uniri hypostatice; tum quia tunc natura non personabilis personaretur ; natura enim quae unitur personae, in unitate suppositi personatur; natura non nata frui, non est personabilis. Tum secundo, quia tunc esset communicatio idiomatum, et sic Deus diceretur esse lapis vel ignis, imo videtur esse perfectior communicatio idiomatum tunc quam modo, cum quaelibet pars lapidis sit lapis, quidquid est Dei est Deus, non ita est de homine ; igitur, etc.
Contra, in triduo immediate uniebatur caro Verbo, et tamen non fruebatur; quidquid autem Verbum potut conservare sibi unitum immediate, potuit immediate assumere.
SCHOLIUM.
Sententia Henrici, Cajetani et aliorum, naturam rationalem assumptam non posse non frui. Primo quia habet sibi praesens objectum fruibile. Secundo, per illapsum hypostaticum beatificatur essentia ; ergo necessario hoc redundat in potentia, sicut et e contra contingit. Explicat late primam rationem.
In ista quaestione sunt duo articuli; primus de natura nata frui, an ista posset non frui; et secun- dus, an natura non nata frui, possit assumi. Et dicitur ad utrumque, quod non.
Ratio ad primum articulum ponitur falis: fruitio completur in hoc quod objectum fruibile praesens immutat intellectum ad actum videndi, et per hoc erit praesens voluntati alliciens illam, ut necessario fruatur fine praesente. Sed per istam unionem est necessario ista immutatio intellectus ; igitur et ipsa fruitio voluntatis est necessario consequens istam immutationem. Probatio minoris: Si oculus posset videre lucem mexistentem sibi ad praesentiam lucis, necessario sequeretur quod ipsa esset praesens, ut immutans oculum ad videndum; intellectus autem potest videre alquid praesens in se, igitur cum per unionem istam lux increata sit praesens intellectui in se, erit necessario praesens, ut immutans intellectum ad intelligendum. Confirmatur per Augustinum, ubrt supra, ubi arguit per locum a minori de duplici unione.
Praeterea, potentiae fundantur in essentia animae, non e converso; igitur essentialior est ordo, ut illud, quod est in essentia, redundet in potentias, quam e converso ; sed beatitudo non potest esse in potentiis, nisi necessario redundet in essentiam ; igitur non potest esse in essentia, nisi redundet in potentias ; sed per illapsum specialem essentia animae beatificatur quantum est beatificabilis, quia fit unum aliquid cum Deo, igitur, etc.
Confirmatur, quia beatitudo prius est in essentia quam in potentis, est enim prius in supremo naturae beatficabilis ; essentia autem magis habet rationem supremi, respectu potentiarum, quam e converso ; sed in essentia non potest poni beatitudo, nist quidam ulapsus specials objecti fruibilis ; iste autem ulapsus, qui est in unione, est supremus, et ideo per hunc natura summe elevatur.
Modus declarandi primam rationem est talis, quia habitus intellectualis aliquando est necessarius, ut repraesentet objectum sicut in Angelis ; aliquando autem est facilitans ipsam potentiam, ut facilius possit in ipsum sicut in nobis; habitus autem gloriae non ponitur in ista unione propter primum, quia per nihil formaliter informans naturam, est Deus sibi praesens, ut objectum fruibile, sed tantum se repraesentat voluntarie potentiae potenti fruui immediate, ut objectum fruibile ; ergo habitus ille requiritur propter facilitatem, vel propter ahquam elevationem potentiae, ut ipsa possit faciliter immutari a tah obJecto ; etiam sine tali habitu absolute potest a tali objecto immutari, quia potentia naturae assumptae est summe inclinata et elevata et proportionata objecto fruibili, nam hujusmodi potentia naturae assumptae per unionem elevata est ad esse supernaturale, ideo ipsa potentia est sufficienter elevata ad operationem supernaturalem ; supplet igitur ista unio ad Verbum quantum ad fruitionem, quidquid habitus gloriae posset facere m alns.
SCHOLIUM.
Refutat dictam sententiam primo, quia prius potest esse sine posteriore ; unio hypostatica est prior fruitione; ergo. Secundo, objectum fruibile nulam naturam necessario immutat nisi suam. Tertio, voluntas creata non potest frui sine charitate, ex 1. dist. 17. quaest. 2. num. 38. hejicit aliorum responsionem, et docet fruitionem a solo Deo produci posse, de quo dist. 13. quaest. Quarto, per unionem hypostaticam Verbum est praesens naturae tantum personaliter, non objective immutans potentias.
Contra istam opinionem (a). Et primo contra conclusionem in se, arguo sic : Prius ex ratione prioris potest esse sine posteriori absque contradictione, et hoc quando nulla est necessaria connexio. Ista necessaria connexio potest esse, vel propter identitatem realem, sicut subjectum et propria passio, vel propter simultatem naturae, ut in correlativis. Aliter non salvaretur prioritas unius ad ahud ; patet ex definitione ejus. Sed natura personabilis prius naturahter personatur quam operetur, et hoc quando personatur in se, quia operatio est suppositi praeexistentis, et in natura intellectuali est persona ; igitur quando personatur in alio, prius naturaliter personatur in eo quam operetur. Ista consequentia ultima probatur, quia natura in eodem instanti naturae in quo personaretur in se, si sibi dimitteretur, in eodem personatur in persona assumente ; ergo non est contradictio, naturam istam personari in persona divina, et tamen non operari in fruendo.
Praeterea, rationem positionis (b) duco ad oppositum. Primo, quia natura nulla necessario fruitur isto objecto, nisi quae necessario immutatur ab eo, ut praesente; sed ista anima non necessario immutatur ab eo. tum quia nec ad actum mintel- ligendi, quia objectum istud non necessario immutat aliquem intellectum nisi divinum, nihil enim extra causat nisi voluntarie et contingenter ; tum, quia nec ad actum fruendi, quia voluntas ex puris naturalibus non necessario fruitur fine, sicut ostensum est distinct. prima primt ; igitur ipsa non necessario fruetur fine, nist aliquid addatur suae naturae, per quod sit necessitas ad fruendum ; sed nihil hic ponitur superadditum formaliter in voluntate per istam unionem, sed tantum ponitur quaedam dependentia ad Verbum ; igitur, etc. Praeterea (c), quod hic negatur necessitas habitus, improbatur, quia, sicut tactum est distinct. Ti. primi, potissima ratio ponendi charitatem creatam est, ut actus diligendi Deum sit in potestate voluntatis. Nullum enim agens habet in potestate sua actum, nisi in potestate ejus sit totum illud quod necessario requiri|tur ex parte ejus ad talem actum. Voluntas autem creata ex puris na, turalibus non habet in potestate sua actum diligendi bonum increatum meritorie, ut actus ejus sit acceptus - Deo, et ideo necesse est ipsam habere illud aliud, quod requiritur ad agendum, ut possit Deum per illud meritorie diligere ; fruitio autem multo magis excedit naturam voluntatis humanae quam actus meritorius, quia fruitio est actus vel forma supernaturalis magis quam actus meritorius ; igitur fruitio non erit in potestate voluntatis humanae, nist ipsa habeat aliquam formam supernaturalem, qua posstt uti ad istum actum ehciendum. Voluntas autem humana assumpta a Verbo est voluntas naturae humanae univoce cum nostra ; igitur ipsa non potest frui sine charitate.
Et si objiciatur, quod quidquid Deus potest per causam efficientem mediam, potest per se ; habitus autem iste, qui ponitur respectu fruitionis tantum, est causa efficiens, quia nulla alia causa, patet discurrendo per causas ; igitur Deus potest per se sine quacumque alia causa media, causare fruitionem in anmma.
Concedo (d) conclusionem, sicut dicetur dist. 13. hujus, scilicet quod fruitio potest immediate causari a Deo in anima ; sed tunc respectu fruitionis voluntas non habet rationem causae activae, quia non habet ex se quo agat, et ita non diceretur illa anima frui formaliter elicitive, sicut aliae animae dicuntur frui, quod videtur inconveniens.
Similiter istud dictum (e) non arguit neque ewvitaret necessitatem fruitionis, quia secundum hoc voluntas se haberet tantum passive respectu fruitionis, et hoc ex polentia contradictionis ad ipsam ; necessitas autem non accipitur ex parte illius quod est in potentia contradictionis ad aliquid; ergo oporteret necessitatem hujus fruitionis attribuere Deo ; sed ipse non necessario causat eam, sicut nec aliquid extra se, igitur.
Et si dicas (f, quod imo, quia praesupposita immutatione intellectus necessario causat istud, ut concomitans, hoc improbatum est dist. r primi, quia cum intellectio, vel visio et fruitio sint duo absoluta, non est contradictio prius causari sine posteriori.
Praeterea, si concederetur animam Christi posse sic se habere ad fruitionem sine habitu, sicut aliam animam cum habitu, videtur omnino superfluum in Christo ponere habitus infusos, qui tamen ab omnibus ponuntur dist. 13. et 14. quod est inconveniens.
x Praeterea, ex vi unionis (g) solum tVerbum est praesens animae assump-tae, et hoc secundum esse personale; "igitur si ex tali unione sit idem praesens in ratione objecti immutantis, non plus habetur, nisi quod ex vi unionis solum Verbum immutet intellectum creatum, et non tota Trinitas, quod est falsum, quia opera Trinitatis sunt indivisa in comparatione ad extra.
Si dicas, quod eadem est ratio videndi tres personas et unam, quia qui videt unam, necessario videt omnes, ostensum est duast. 1. primt, quod hoc non est necessarium.
SCHOLUIM.
Sententia Henrici et aliorum, naturam mirrationalem esse inassumptibilem refutatur, quia natura rationalis non habet entitatem repugnantem tali assumptioni; ergo idem de irra- tionali. Rejicit solutionem Henrici ostendens diversarum naturarum dependentias posse habere cumdem terminum.
Ad secundum articulum principalem dicitur quod non, propter istam rationem, quia sicut Deus se habet ad omnem creaturam in illapsu generah quantum ad esse et operari, ita videtur se habere ad hanc naturam in illapsu speciali, quantum ad hanc operationem, et hoc esse. Sed primo modo nulli potest illabi ad esse nisi cui illabitur ad operationem, secundum Philosophum, quarto Meteor. in fine, quia unumquodque est tale cum potest agere, cum autem non potest agere, non est tale ; igitur non potest illabi isti naturae ilapsu speciali quantum ad esse, nisi possit ei illabi quantum ad operationem specialem. Operatio specialis respiciens objectum supernaturale, est operatio videndi et fruendi, quae nullo modo competunt naturae non natae frui, ut naturae mrrationali ; igitur, etc.
Contra istud (h), natura intellectualis est assumptibilis, quia non habet in se entitatem positivam repugnantem dependentiae isti speciali ad Verbum, sive communicationi ejus Verbo, ut natura communicatur supposito ; quidquid autem est communicabile, sic est assumpibile, et quod non habet unde repugnet sibi talis communicatio, non habet unde repugnet sibi dependere, et assum a Verbo ; sed natura non mnntellectualis non habet perfectiorem rationem suppositi, quam natura mntellectualis; igitur et natura non intellectualis non habet aliquam entitatem positi. vam, per quam repugnet sibi dependere dependentia illa praedicta, igitur et ipsa ex parte sui est assumptibilis ; et Verbum videtur ex parte sua posse istam dependentiam terminare, cum sit independens in ratione suppositi, et ita potest terminare dependentiam hypostaticam.
Hic diceretur (1), quod hcet natura lapidis possit dependere hypostatice, non tamen ad personam ut ad terminum, quia persona non terminat dependentiam naturae nisi personabilis.
Hoc excludendo dico (k), quod licet naturae dependentes sint alterius rationis, et ita dependentiae earum, inquantum a fundamento possunt habere distinctionem, sunt aliquo modo alterius rationis ; tamen idem terminus, et secundum eamdem rationem ex parte ejus potest esse omnium istarum dependentiarum. Similiter si natura Angelica assumeretur, ipsa esset alterius rationis a natura humana, et sic esset alia et alia dependentia hujus naturae et illius, et tamen utraque posset dependere ad eumdem terminum, ut ad personam Verbi.
Sed diceretur, quod (l) utraque est personabilis, licet habeant entitatem vel dependentiam alterius rationis, et ideo utraque potest uniri personae, non sic natura non personabilis.
Contra istud, si Verbum esset hypostasis independens et non persona, posset terminare dependentiam natura non personabilis ; igitur cum nihil tollatur ab ipso, quod per se faciat ad rationem ter- minandi dependentiam alterius per hoc quod est persona, adhuc poterit terminare. Nec tamen sequitur, quod natura assumpta lapidis personaretur, quia personari non tantum dicit uniri, sed sic uniri, ita quod ille modus respicit fundamentum unitum sive assumptum, sive iste modus sit intrinsecus il unioni, sive materialiter se habeat ad illam. Posset enim bene poni, quod relatio haberet aliquem modum intrinsecum, causatum tamen a fundamento ; quod si iste modus superadditus, per hoc quod est esse personabile, non sit intrinsecus relationi, tamen ut unio significatur per hoc nomen personatio, necessario connotatur ille modus. Est autem modus iste, quod fundamentum natum esset in se personari, si non assumeretur ab alio ; etsi ergo natura humana et lapidis conveniant in ratione dependentiae ad hypostasim, tamen quia non conveniunt in ratione talis modi dependentiae, ideo non possunt ambae personari.
Aliqui tamen dicunt, quod hoc est propter distinctionem hypostasis et personae in Verbo, quod sibi potest aliquid uniri in ratione hypostasis, ut lapis, et tamen non in ratione personae.
Contra (m), sicut dictum est dist. 8. 1. lib. in Deo non est ordo ahquarum realitatum, quarum una contrahat aliam, quia tunc non esset perfecte simplex. Et illa est ratio quare Deus non est in genere ; igitur non est in eo aliqua realtas, a qua sit hypostasis determinabilis a realitate, a qua est persona ; imo nulla omnino alia et alia est realitas, secundum distinctionem ex parte rei, a qua sit hypostasis et persona. Omnis autem unio reabis est ad terminum realem, et secundum quod realis ; non igitur potest esse unio realis ad hypostasim et non ad personam, cum nulla sit ibi distinctio realis, et ideo non dico naturam WHlam mrationalem non personari, et naturam nostram personari propter aliquam distinctionem realem hypostasis et personae in termino dependentiae, sed propter distinctionem realem relationum per modos quos habent a fundamentis, vel saltem quos causant fundamenta.
SCHOLIUM.
Resolvit quoad primum articulum non repugnare naturam rationalem assumi, et non frui, et quoad secundum articulum naturam non natam frui, assumi posse.
Ad quaestionem igitur, quantum ad primum articulum concedo, quod non includit contradictionem naturam natam frui uniri Verbo hypostatice, et non fruti eo, et hoc si ponatur posse assumi sine habitu creato, sicut ponit opinio improbata. S1 autem poneretur, quod necessario ad hoc quod assumeretur, oporteret quod haberet actu habitum gloriae, hujusmodi necessitatem non video propter rationem posiam contra opinionem praedictam.
Quantum etiam (n) ad secundum articulum, concedo rationem factam contra opinionem, quia natura creata potest dependere non tantum dependentia causati ad causam, sed dependentia hypostasibilis ad hypostasim, quia non habet aliquid in se per quod repugnet sibi sic dependere. Et Verbum potest terminare istam dependentiam, quia etsi non sit in eo distincta ratio hypostasis et personae, tamen ita perfecte habet quidquid requiritur ad personam et hypostasim, ut terminet, sicut si non esset persona.
SCHOLIUM.
Ad primum, dum ait unionem hypostaticam quantum ad actum primum esse majorem unione beatifica, non quoad actum secundum, de possibili, vult tantum unionem beatificam, quia est actus vitae, et secundus, hac ratione excellere unionem hypostaticam, sed non simpliciter. Vel vult beatificam esse praestantiorem, quia operatio beatifica est nobilior omni alia operatione creata Christi. Quod vero unio hypostatica sit simpliciter perfectior, tenet Doctor expresse 4. dist. 49. quaest. 2. num. 10. de hoc vide eum dist. 6. quaest. 1.
Ad argumenta principalia. Ad primum, (0) cum arguitur quantum ad primum membrum divisionis de comparatione duarum unionum in se, respondeo et dico quod ista est major, quantum ad actum primum, quia per hanc communicatur esse personae assumentis naturae assumptae; et etiam modo de facto ista includit aliam unionem, quee est ad actum secundum, et operari; sed de possibili, si separaretur, ila esset major, quae esset naturae ad Verbum, ut ad terminum quantum ad actum primum, licet non quantum ad actum secundum, et esse beatificum, quia beatitudo magis est in operatione, et ideo illa esset major quantum ad operationem. Vel magis proprie loquendo potest dici, quod neutra est major alia, quia sunt alterius rationis, et cum neutra necessario includat aliam, potest una esse sine altera.
Ad Augustinum (p), conceditur quod est summa gratia in rista unione, quia summa gratuita condescensio voluntatis divinae, quae fuit principium assumptionis. Non est autem summa gratia habitualis ex vi unionis mn ista unione, licet de facto ista concommitetur istam unionem. Unde auctoritas Augustini potest exponi de facto, quia loquitur de rebus post tempus ortis, quod inter illas summa gratia est in unione naturae ad Verbum divinum.
Per idem potest dici ad illam auctoritatem Augustini 13. de Trinitat. ibid. cap. 9. ubi arguit per locum a minori. Verum est quidem quod minus videtur esse possibile Filium Dei esse realiter Filium hominis, quam Filium hominis per gratiam posse esse Filium Deti, et ideo si hoc est possibile, multo magis et istud ; non tamen necesse est, quod si Filius Dei est filus hominis, quod ille idem filius hominis sit Filius Dei per gratiam, forte enim negaretur de eodem determinate. Imo nec conceditur, quod Christus sit Filius Dei adoptivus, sed sequitur quod aliquis alius posset esse Filius Dei per gratiam, quia ad aliquem mde- terminate fiebat illa comparatio, non ad istum vel illum determmate.
Ad rationem probantem Christum impeccabilem, vel naturam assumptam quamcumque, aliter Deus diceretur peccabilis et damnabils, et diabolus, etc. quae videntur horrenda, dico, quod sicut habens lumen gloriae, et charitatem consummatam non potest peccare, non quia ista formaliter repugnent peccato, sicut nec actus primus repugnat opposito actus secundi contingenter causabilis ; sed quia de potentia ordinata Deus non potest non coagere ad actus secundos perpetuae visionis et fruitionis, qui actus repugnant peccato, sic Deus naturae unitae sibi personaliter non potest de potentia ordinata non dare summam charitatem, et ulterius summam fruitionem, quae excludit peccatum; et sic ex hac unione est impeccabilis non formaliter, sed virtuahter dispositive dispositione remota, hcet necessario respectu Dei agentis, sicut necessarium est aliquem Beatum non peccare.
Ad secundam probationem. Ad Anselmum dico, quod secundus homo, quia Deus, de congruo replebatur summa gratia, per quam esset impeccabilis, et hoc non decebat primum hominem, quia non erat Deus, scilicet repleri tanta gratia. Non igitur ex vi istius unionis ponit Anselmus istam impeccabilitatem, nisi de congruo, quia illam concomitatur plenitudo gratiae.
Cum arguitur (q) contra illud membrum de natura non intellectuali, patet responsio ad primum, qualiter diceretur hypostasiari vel sustentificari. non tamen personari propter differentiam illius dependentiae, quae dicitur hypostasiatio vel sustentificatio ad illam dependentiam, quae dicitur personatio.
Ad aliam, quae est de communiocatione idiomatum, aliqui negant consequentiam ; sed cum ratio hujus communicationis sit, quod suppositum recipit praedicationem in concreto illius naturae in qua subsistit, et subsisteret in natura lapidis, non videtur ratio quare lapis non praedicaretur de eo, dicendo, Deus est lapis, sicut modo dicitur, quod Deus est homo, et aequaliter utraque est vera.
Sed cum ulterius minfertur, illa esset perfectior communicatio, quia quaelibet pars lapidis est lapis, etc. Dico, quod pars lapidis, etsi recipiat praedicationem lapidis in communi, sicut pars homogenea vel subjectiva in suo toto, non tamen recipit praedicationem illius, cujus est pars integralis, sicut nec totum integrale praedicatur de parte integrali, ut non dicimus quod paries est domus ; tunc enim Verbum esset lapis non in universali, sed hic lapis aliquis totus, et quia nulla pars lapidis esset hic lapis, ideo nulla. pars lapidis praedicaretur de eo.
Ad argumenta pro opinione (r). Ad primum patet quod multipliciter deficit, quia istud objectum non necessario immutat intellectum creatum, et per consequens voluntas non necessario fruitur, et maxune si voluntas non necessario habet habitum supernaturalem, quo fruatur.
Ad aliud (s) de essentia et potentiis dico, quod creatura non potest
beatificari in se, quia non est bonum minfinitum ; in bono autem infinito beatificatur, ut in objecto quod attingitur per operationes potentiarum, non ut tale bonum est perficiens essentiam ejus quantum ad actum primum. Ideo ergo beatitudo potentiae redundat in essentiam, quia quando est in potentia, est in essentia sicut nata est esse ibi, quia mediante potentia nec formahter est ibi redundantia, quasi realiter sit ibi ala beatitudo ab ula, quae est in potentiis. Concedo igitur quod essentia non potest beatificari, ut distinguitur a potentis.
Et cum confirmatur ratio quod beatitudo est in essentia, primo oppositum hujus est probatum diüst. 26. secundi libri.
Et cum probas (t), quod ipsa est supremum in anima, dico quod sit omnino idem potentis ipsis, tunc non est ordo excedentiae in re. Si autem est aliquo modo fundamentum potentiarum, tunc licet sit supremum ratione actus primi, tamen non est nata habere actum secundum supremum, nec per consequens attingere bonum supremum extrinsecum, nisi mediante potentia, quia illud nullo modo attingitur, nisi per operationem potentiae. Est igitur beatitudo in supremo, verum est, sicut nata est esse mn eo, non est autem nata esse in essentia nisi mediante potentia.
Et si arguas (u) quod ilabitur essentiae, igitur potentis, et per consequens est in potentiis mediante essentia.
Respondeo et dico, quod verum est quantum ad actum primum ad dandum eis esse. Quidquid enim est in natura humana, aliquo modo dependet ad esse Verbi, sed non oportet quod illabatur ad dandum operationem supernaturalem illi potentiae mediante essentia.
Per hoc patet ad argumentum ad ductum pro opinione quantum ad secundum articulum, quod sicut vere illapsus specialis est ad esse, quo scilicet naturae creatae communicatur esse Verbi, ita necessario est illapsus specialis ad operari, quo scilicet Verbum possit operari operationes illius naturae, ut sicut Verbum diceretur esse ignis, si assumpsisset naturam ignis, ita diceretur calefacere calefactione ignis; sed non oportet illapsum esse ad operaliones repugnantes tali naturae, sicut sunt operationes beatificae, ut intelligere et velle, sicut in illapsu generali Deus ilabitur cuilibet creaturae ad esse, et operationem sibi convenientem, non tamen ad aliquam operationem sibi disconvenientem, vel excedentem naturam. * x ista quaestione apparet quod - non est aliquod medium necessitatis « in assumptione naturae humanae ad * Verbum, puta neque anima nata frui mediat inter carnem et Verbum, quia ex secundo articulo natura non intellectualis posset immediate assumi, nec gratia est immediate medians inter ista : Verbum scihcet, et naturam natam frut, quia posset natura assumti sine hoc, quod haberet habitum gratiae.
On this page