Quaestio 1 : Utrum ilia sit propria definitio baptismi quam ponit Magister: «Baptismus est tinctio, id est ablutio, corporis exterior, facta sub forma verborum praescripta»

Quaestio 2 : Utrum haec sit praecisa forma baptismi: «Ego te baptizo in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti»

Quaestio 3 : Utrum sola aqua naturalis pura sit materia conveniens baptismi

Quaestio 4 : Utrum institutio baptismi evacuet circumcisionem

Distinctio 4

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum parvuli sint baptizandi

Quaestio 2 : Utrum parvuli baptizati recipiant effectum baptismi

Quaestio 3 : Utrum parvulus exsistens in utero possit baptizari

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum adultus consentiens potest recipere effectum baptismi

Quaestio 2 : Utrum adultus fictus recipiat effectum baptismi

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum iam iustificati teneantur ad susceptionem baptismi

Pars 4

Quaestio 1 : Utrum omnes baptizati recipiant aequaliter effectum baptismi

Quaestio 2 : Quid faciendum est de parvulo exposito

Quaestio 3 : Utrum parvuli Iudaeorum et infidelium sint invitis parentibus baptizandi

Distinctio 5

Quaestio 1 : Utrum malitia ministri impediat conferri baptismum

Quaestio 2 : Utrum recipiens baptismum scienter a malo ministro mortaliter peccet

Quaestio 3 : Utrum aliquis debeat ministrare sacramentum baptismale quando praesumitur baptizationem vergere in periculum vitae corporalis eius qui suscipit

Distinctio Sexta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum solus sacerdos possit baptizare

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum unitas baptismi necessario requirat ut ab uno ministro conferatur

Quaestio 2 : Utrum unitas baptismi requirat simul esse ablutionem et prolationem verborum

Quaestio 3 : Utrum unitas baptismi requirat baptizantem esse distinctum personaliter a baptizato

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum in ministro baptizante requiratur intentio debita ad baptizandum

Quaestio 2 : Qualis intentio requiratur in ministro baptizante

Pars 4

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum baptismus possit iterari

Quaestio 2 : Quae sit poena iterantium baptisma

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum in baptismo imprimatur character

Quaestio 2 : Utrum character sit aliqua forma absoluta

Quaestio 3 : Utrum character sit in essentia animae an in aliqua eius potentia

Distinctio Septima

Quaestio 1 : Utrum sacramentum confirmationis sit necessarium ad salutem

Quaestio 2 : Utrum sacramentum confirmationis sit dignius baptimo

Quaestio 3 : Utrum sacramentum confirmationis possit iterari

Quaestio 4 : Utrum sit aliqua poena iterantium sacramentum confirmationis

Distinctio Octava

Quaestio 1 : Utrum eucharistia sit sacramentum Novae Legis

Quaestio 2 : Utrum ilia sit forma eucharistiae quae ponitur in canone missae

Quaestio 3 : Utrum sacramentum eucharistiae convenienter fuit institutum post cenam eu utrum possit recipi a nonieiunis

Distinctio Nona

Quaestio 1 : Utrum exsistens in mortali peccato peccet mortaliter percipiendo sacramentum eucharistiae

Distinctio Decima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum possibile sit corpus Christi sub specie panis et vini realiter contineri

Quaestio 2 : Utrum idem corpus possit esse localiter simul in diversis locis

Quaestio 3 : Utrum corpus Christi possit simul esse localiter in caelo et in eucharistia

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum corpori Christi naturaliter exsistenti et eidem sacramentaliter exsistenti necessario insint eaedem partes et proprietates

Quaestio 2 : Utrum quaelibet actio immanens quae est in Christo naturaliter exsistente, eadem insit sibi ut in eucharistia sacramentaliter exsistenti

Quaestio 3 : Utrum corpori Christi ut in eucharistia exsistenti possit inesse aliquis motus corporalis

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum Christus in eucharistia exsistens possit per aliquam virtutem naturalem transmutare aliquid aliud a se

Quaestio 2 : Utrum aliquis intellectus creatus possit naturaliter videre exsistentiam corporis Christi in eucharistia

Quaestio 3 : Utrum aliquis sensus possit corpus Christi sentire ut est in eucharistia

Distinctio Undecima

Pars 1

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum sit possibilis transubstantiatio

Quaestio 2 : Utrum sit possibile quodlibet ens converti in quodcumque

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum panis convertatur in corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum panis in conversione in corpus Christi annihiletur

Quaestio 3 : Quibus propositionibus conversio panis in corpus Christi possit vere exprimi

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum panis triticeus cum aqua elementari coagulatus sit materia conveniens conversionis in corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum solum vinum expressum de uva sit conveniens materia conversionis in sanguinem

Distinctio Duodecima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in eucharistia sit aliquod accidens sme subiecto

Quaestio 2 : Utrum in eucharistia quodcumque accidens remanens sit sine subiecto

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum accidentia in eucharistia possint habere quamcumque actionem quam poterant habere in subiecto

Pars 3

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum omnis transmutatio, quae potest causari ab agente creato circa accidentia in eucharistia manente, necessario requirat eandem quantitatem manere

Quaestio 2 : Utrum possibile sit circa eucharistiam fieri transmutationem corruptivam accidentium

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum in aliqua transmutatione, facta circa eucharistiam, necesse sit aliquam substantiam actione divina redire

Distinctio Decima Tertia

Quaestio 1 : Utrum sola actione divina possit confici corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum quilibet sacerdos, proferens verba consecrationis cum intentione debita et circa materiam convenientem, possit conficere eucharistiam

Distinctio Decima Quarta

Quaestio 1 : Utrum poenitentia necessario requiratur ad deletionem peccati mortalis post baptismum commissi

Quaestio 2 : Utrum actus poenitendi requisitus ad deletionem peccati mortalis sit actus alicuius virtutis

Quaestio 3 : Utrum poenitentia-virtus sit tantum unius poenae inflictiva

Quaestio 4 : Utrum per sacramentum poenitentiae deleatur culpa

Distinctio Decima Quinta

Quaestio 1 : Utrum cuilibet peccato actuali mortali correspondeat satisfactio propria

Quaestio 2 : Utrum quicumque iniuste abstulerit vel detinet rem alienam teneatur illam restituere ita quod non possit vere poenitere absque tali restitutione

Quaestio 3 : Utrum damnificans alium in bonis personae, puta corporis vel animae, teneatur restituere ad hoc quod possit vere poenitere

Quaestio 4 : Utrum damnificans aliquem in bono famae teneatur ad restitutionem ita quod poenitere vere non possit nisi farnam restituat

Distinctio Decima Sexta

Quaestio 1 : Utrum ista tria 'contritio, confessio et satisfactio' sint partes poenitentiae

Quaestio 2 : Utrum remissio vel expulsio culpae et infusio gratiae sint una simplex mutatio

Distinctio Decima Septima

Quaestio 1 : Utrum necessarium sit ad salutem peccatori confiteri omnia peccata sua sacerdoti

Distinctiones Decima Octava et Decima Nona

Quaestio 1 : Utrum potestas clavium tantummodo se extendat ad poenam temporalem

Quaestio 2 : Utrum cuilibet sacerdoti in susceptione Ordinis conferantur claves regni caelorum

Distinctio Vigesima

Quaestio 1 : Utrum poenitentia in extremis valeat ad salutem

Distinctio Vigesima Prima

Quaestio 1 : utrum post hanc vitam possit aliquod peccatum dimitti

Quaestio 2 : Utrum confessor in quocumque casu teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum

Distinctio Vigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum peccata per poenitentiam dimissa in recidivante redeant eadem numero

Distinctio Vigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum extrema unctio sit sacramentum Novae Legis

Distinctio Vigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum in Ecclesia sint septem Ordines eo modo quo Ordo vel Ordinatio ponitur sacramentum

Distinctio Vigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum poena canonica impediat a susceptione et collatione Ordinum

Quaestio 2 : Utrum sexus muliebris aut aetas puerilis impediat susceptionem Ordinum

Distinctio Vigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum matrimonium fuerit immediate a Deo institutum

Distinctio Vigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum convenienter definiatur matrimonium «viri mulierisque coniunctio maritalis inter legitimas personas vitam indissolubilem retinens»

Quaestio 2 : Utrum consensus expressus verbis sit causa efficiens matrimonii

Distinctio Vigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum solus consensus de praesenti expressus verbis causet matrimonium

Distinctio Vigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum consensus in altero vel utroque contrahentium coactus sufficiat ad contrahendum verum matrimonium

Distinctio Trigesima

Quaestio 1 : Utrum ad contractum matrimonii requiratur consensus sequens apprehensionem non erroneam

Quaestio 2 : Utrum inter Mariam et Ioseph fuit verum matrimonium

Distinctio Trigesima Prima

Quaestio 1 : Utrum sint tria bona matrimonii, quae Magister ponit in littera, scilicet fides, proles et sacramentum

Distinctio Trigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum in matrimonio sit simpliciter necessarium reddere debitum coniugale alteri petenti

Distinctio Trigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum fuerit licita aliquando bigamia

Quaestio 2 : Utrum 'bigamus ante baptismum' possit post baptismum ad sacros Ordines promoveri

Quaestio 3 : Utrum in Lege Mosaica fuerit licitum repudiare uxorem

Distinctio Trigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum impotentia ad actum carnalem impediat matrimonium simpliciter

Distinctio Trigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum adulterium cum aliquo, vivente viro primo, impediat matrimonium cum eadem post mortem illius viri

Distinctio Trigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum servitus impediat matrimonium

Quaestio 2 : Utrum aetas puerilis possit impedire matrimonium

Distinctio Trigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum sacramentum Ordinis impediat matrimonium

Distinctio Trigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum votum continentiae impediat matrimonium

Distinctio Trigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum disparitas cultus impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima

Quaestio 1 : Utrum cognatio carnalis impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Prima

Quaestio 1 : Utrum affinitas impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum resurrectio generalis hominum sit futura

Quaestio 2 : Utrum possit esse notum per rationem naturalem resurrectionem generalem hominum esse futuram

Quaestio 3 : Utrum natura possit esse causa activa resurrectionis

Quaestio 4 : Utrum resurrectio sit naturalis

Quaestio 5 : Utrum resurrectio futura sit in instanti

Distinctio Quadragesima Quarta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in quolibet homine resurget totum quod fuit de veritate naturae humanae in eo

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum ignis infernalis cruciet malignos spiritus

Quaestio 2 : Utrum homines damnati post iudicium cruciabuntur igne infernali

Distinctio Quadragesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum anima separata possit intelligere quiditates sibi ante separationem habitualiter notas

Quaestio 2 : Utrum anima separata possit acquirere cognitionem alicuius prius ignoti

Quaestio 3 : Utrum anima separata possit recordari praeteritorum quae ipsa novit coniuncta

Quaestio 4 : Utrum beati cognoscant orationes quas eis offerimus

Distinctio Quadragesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum in Deo sit iustitia

Quaestio 2 : Utrum in Deo sit misericordia

Quaestio 3 : Utrum in Deo distinguatur iustitia a misericordia

Quaestio 4 : Utrum in punitione malorum concurrat ex parte Dei punientis iustitia cum misericordia

Distinctio Quadragesima Septima

Quaestio 1 : Utrum universale iudicium sit futurum

Quaestio 2 : Utrum mundus sit purgandus per ignem

Distinctio Quadragesima Octava

Quaestio 1 : Utrum Christus in forma humana iudicabit

Quaestio 2 : Utrum in iudicio vel post cessabit motus corporum caelestium

Distinctio Quadragesima Nona

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum beatitudo consistit per se in operatione

Quaestio 2 : Utrum beatitudo immediatius perficiat essentiam quam potentiam ipsius beati

Quaestio 3 : Utrum beatitudo per se consistit in pluribus operationibus simul

Quaestio 4 : Utrum beatitudo per se consistit in actu intellectus vel voluntatis

Quaestio 5 : Utrum beatitudo simpliciter consistit in actu voluntatis qui est fruitio

Quaestio 6 : Utrum ad essentiam beatitudinis pertineat securitas perpetua

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum corpus hominis beati post resurrectionem erit impassibile

Prev Next

Quaestio 1

Quaestio 1test

Utrum ista sit vera Deus est homo

test

QUAESTIO I. Utrum ista sit vera : Deus est homo?

test

D. Thom. 3. p. q. 16. art. 1. et hic quast. 1. art 1. D. Bonav. art. 1. q. 1. Richard. q. 1. Gabr. quaest. 1. art. 3. Suar. 3. p. tom. l. disput. 35. sect. 1. et per totum. Vasq. ». part. disp. 63.

test

Circa primum, arguitur quod non, quia in dividentibus ordinatis prima dividentia sunt magis diversa; sed ens prima divisione dividitur per finitum et infinitum ; ergo sunt max ime diversa; ergo si aliqua alia dividentia sint ita compossibilia, ut unum non possit praedicari de alto, hoc maxime erit in proposito ; ergo, eic.

test

Item, idem non praedicatur de eodem in abstracto, et denominative secundum Philosophuin 2. Topic. ubi destruit problema de accidente, si illud, quod assignatur esse accidens, insit in quid secundum alium modum, et maxime secundum modum generis, scilicet peccatum est, etc. Sed Deus est humanatus secundum Damascenum cap. 51. et Fi. et Cassiodorum super illud Rom. 1. Factus est et, etc. ergo non est homo.

test

Praeterea, si est homo, aut homo praedicat relationem, aut aliquid ad se; non relationem, quia non dicitur ad aliquod correlativum, non enim est alicujus homo. Si praedicat aliquid ad se, ergo dicitur de tribus secundum Augustinum ». de Trinit. cap. 8. et 10. ergo tres personae erunt homo.

test

Praeterea, si Deus est homo, quaero secundum cujus praedicati rationem praedicatur homo de Deo, nulli videtur posse assimilari ; non Generi, non speciei, non Differentiae, quia Deus non est in Genere; non definitioni, quia praedicatum non est de essentia subjecti; non Proprio, quia tunc Deus caderet in definitione hominis ; nec praedicato accidentis, quia nihil tale dicitur de Deo.

test

Contra Joan. 1. Verbum caro factum est, ubi secundum Augustinum caro ibi ponitur pro homine.

test

SCHOLIDM.

test

Ostendit causam veritatis hujus : Deus est homo, esse hanc: Verbum est homo; et hanc non esse cognoscibilem naturaliter, sed creditam vel ex credito notam; et habet pulchram doctrinam circa ista.

test

Circa istam quaestionem (a) primo videndum est, quae sit causa veritatis, quare ista sit vera: Deus est homo, cum ipsa non sit primo vera; quandocumque enim praedicatum non convenit communi, nisi pro aliquo supposito, non convenit ei priumo, nec vere, nisi quia dicitur de aliquo mferiori, et ita oportet aliquam causam esse verificantem illam propositionem : Deus est homo ; haec autem causa est, quia haec est vera: Verbum est homo.

test

Secundo oportet videre (b) de veritate hujus causae. Ubi sciendum est, quod ista propositio non potest ostendi, neque cognosci naturahter esse vera. Aut enim possumus habere conceptum proprium et determinatum de Verbo, et tunc propositio haec est vera contingens, sed immediata et non nota ex terminis, quia tunc oporteret terminos habere necessariam habitudinem, ita quod ratio terminorum includeret necessario unionem eorum, quam exprimit propositio. Aut non habemus conceptum de Verbo proprium, sed tantum confusum, sicut dictum est dist. 3. 1. lib. et tunc ista propositio : Verbum est homo, quantum ad conceptum quem habemus de terminis, est mediata contingens. Talis autem non est nata cognosci, nisi ex aliqua immediata contingente, ex qua sequatur ; sed illa, ut praedictum est. non potest co- gnosci ex terminis, quia contingens; nec alio modo potest cognosci naturaliter esse vera, quia contingens immediata non cognoscitur, nisi ex cognitione intuitiva extremorum, et unione eorum, qualem non possumus habere de extremis illius immediate antecedentis ad istam.

test

Est ergo veritas (c) istius tantum credita immediate, aut ex aliquo credito ostendenda ; et secundum hoc, sic ostenditur esse vera; suppositum enim subsistens in aliqua natura, ut suppositum naturae, dicit tale formaliter secundum illam naturam; creditum est autem talem esse istam unionem, quod per eam Verbum subsistit in natura humana, ut suppositum in natura; ergo per eam Verbum formaliter est homo. Major hujus probatur per Damascenum /ib. 3. c. 11. Deus autem et commune nomen significat, et in unaquaque hypostasi, id est, persona, ordinatur denominative quemadmodum et homo. Deus enim est qui habet naturam divinam, et homo qui humanam. Minor probatur per Augustinum 1 de Trinit. c. 13. Talis fuit ista assumptio, ut Deum hominem faceret, et hominem Deum.

test

SCHOLIUM.

test

Docet hanc :Verbum est homo, non esse identicam, sed forpe)^. Primo, quia alias daretur processus, ut explicat Doctor. Secundo, suppositum in aliqua natura dicitur tale formaliter ab illa. Adverte tamen non esse formalem, quidditativam, sed denominativam, non quod praedicatum sit forma informans, nec proprietas, sed posterius dependens dependentia ad prius, et haec praedicatio singularis est, sicut et unio ineffabilis, in qua fundatur. Praedicatum autem homo, quia concretum formale, praedicat formam, sed supponit pro supposito. Vide Pitigianis hic art. 2. optime explicantem ista Logicalia.

test

Tertio videndum (d) est, qualiter accipitur hoc praedicatum homo, et dicitur quod accipitur pro supposito, ut sit praedicatio per identitatem, innuendo talem implicationem : Verbum est suppositum, quod est homo.

test

Contra hoc, quia tunc esset processus in mnfinitum; ista enim implicatio est ex parte praedicati, et praedicat hominem de aliquo, quod importatur per subjectum. Et tunc quaero utrum praedicatum accipiatur formalter, aut pro supposito, cum dicitur : Verbum est suppositum, quod est homo. Si praedicatum accipiatur formaliter, habetur propositum, quod est praedicatio formalis, et non tantum per identitatem; si autem tantum pro supposito implicito, erit processus in infinitum.

test

Praeterea (e) naturae de supposito est praedicatio formalis, non tantum per identitatem.

test

SCHOLIUM.

test

In hac propositione, Verbum vel Christus est homo, praedicatum quoad habitudinem ejus ad subjectum, videtur debere reduci ad quintum Praedicabile, quia non praedicatur per se proprie et logice loquendo, quia non est Generis, Speciei, Differentiae vel Proprii. Docet praeterea ly homo esse univocum praedicatum nobis et Christo, non tamen univoce praedicari. Ad primum sufficit unitas conceptus, et secundum illum praedicari. Ad secundum, ut loquitur Doctor, requiritur includi essentialiter in subjecto ; unde quia homo sic non includitur in subjecto, Christus vel Verbum, et in nobis sic includitur per se, univoce et ut species de nobis praedicatur, sed non sic dicitur de Christo Verbo Dei. Argumenta recentiorum contra hanc sententiam sic explicatam nihil conficiunt.

test

Quarto videndum est (f), quale praedicatum est istud respectu subjecti, videtur quod possit poni esse Species ; univoce enim homo dicitur de Christo et de Petro ; dicitur etiam in quid, et de pluribus differentibus, et non nisi numero ; ergo, etc. Quod in quid, patet per illud, Extra de haereticis, cap. Cum Christus.

test

Respondeo, sicut aliud est univocum praedicuum, aliud est univoce proedicari stricte loquendo ; univo-cum enim praedicatum dicitur, cujus conceptus est in se unus, et hoc modo album dictum de ligno et de lapide est praedicatum univocum ; univoce autem praedicatur illud, cujus ratio est ita una, ut praedicatur, quod ratio ejus includitur in ratione subjecti ; et hoc modo denominativum non praedicatur univoce, quomodo loquitur Philosophus in praedicamentis; ita aliud est praedicatum esse quid, et aliud in quid praedicari. In omni enim genere est invenire quid, ex primo Topicorum, nec tamen quodlibet cujuscumque generis praedicatur in quid, et de quocumque, sed tantum de suo inferiori, in cujus ratione essentiali includitur ; ita ergo posset concedi, quod cum nulla unio sit similis isti, propter quam praedicatio dicatur vera, nullum est praedicatum dictum de subjecto, quod se habet ad aliud, sicut in proposito. Quantum enim est ex parte ejus quod praedicatur, est species tantum, quia non est natum esse Genus, nec Differentia, nec Proprium, nec Accidens; sed quantum est ex parte modi se habendi respectu subjecti, quia non est de ratione subjecti, et adventit subjecto existenti in actu completo, ita ut possit ab eo abesse, videtur similem habitudinem habere respectu subjecti, qualem habet illud praedicatum, quod dicitur accidens.

test

Et si objicitur (g) quod habitudo ilius universalis, quod est accidens, non fundatur nisi in accidente real.

test

Respondeo (b) verum est de facto, quod haec intentio secunda, quae est accidens, de qua loquitur Logicus, non fundatur nisi in accidente, quod dicit intentionem primam, ut dicit Metaphysicus ; tamen non est de ratione hujus intentionis secundae, quod tantum sit in ula intentione prima, sicut nec de ratione intentionis Generis vel speciei est, quod tantum fundetur in re substantiae, et forte hic : album est Lgnum, praedicatum praedicat intentionem accidentis logice loquendo; vel si non ibi, saltem si esse lignum posset advenire albo existenti in actu, ita quod non esset praedicatum de essentia subJectt, nec convertibile cum subjecto, videretur esse perfecte accidens, logice loquendo.

test

SCHOLIDM.

test

Hanc propositionem: Deus est homo, non esse in materia naturali, nec proprie loquendo per se logice; nam si esset primo vel secundo modo per se, esset necessaria. Tertius modus non est praedicandi, sed essendi; nec est quarto modo, quia praedicatum non est effectus necessarius subjecti ; ita D. Bonav. sup. ad 4. et 5. Durand. dist 4. quaest. 2. et hic quaest. 1. ad 2. Capr. d. 4. quaest. 2. ad argum. Scot. contra 2. con. Marsil. 3. quaest. 6. ad 5. Gabr. hic q. 1. dub 3. Scotistae hic, vide Pitigianis art. 6. Addit Doctor propositionem non esse accidentalem, nec essentialem, sed substantialem.

test

Quinto videndum est (l) quals est ista praedicatio, utrum per se vel per accidens. Videtur quod non per se primo modo, quia praedicatum non cadit in definitione subjecti ; nec secundo modo, quia non e converso ; neque generaliter aliquo modo per se, quia in eis non videtur necessaria habitudo. Sed hoc non concludit (k), quia aliquae propositiones contingentes possunt esse per se, sicut et immediatae, si in subjectis includatur proxima ratio inhaerentiae praedicatorum, licet non sit necessaria inhaerentia, quals forte est ista: voluntas vult, vel caldum calefacit ; sed nec iste modus videtur in proposito, patet in primo articulo.

test

Respondeo, si fiat sermo de per accidens, sicut loquitur de eo Metaphysicus, scilicet, vel quia unum accidit alteri, vel ambo tertio, sicut patet 5. Metaph. cap. de ente et uno; sic non est per accidens, quia quod vere est, nulli accidit, ex r. Physicorum ; unde nec ipsa unio conceditur esse accidentalis, quia neutrum extremum est accidens ; sed hoc non concludit propositionem esse per se loquendo, de per se logice; sicut nec ista: rationale est animal, est per se, logice loquendo. Posset ergo concedi logice loquendo, quod quia praedicatum est extra per se intellectum subjecti, propositio non est per se vera, sed per accidens, licet neutrum extremum realiter per accidens insit alteri. Unde ista unio extremorum, nec conceditur esse essentialis, nec accidentalis, sed substantialis. Damascenus librotertio, cap. 3. Substantialem enim dicimus unionem, scilicet veram, et non secundum phantasiam ; substantialem autem, non ut duabus naturis perficientibus unam compositam naturam, et ita secundum diversitatem hujus unionis ab omni alia, potest poni diversa ratio hujus inhaerentiae ab omnibus alns.

test

SCHOLIUM.

test

Haec : Christus est homo, non est omnino per accidens, quia subjectum includit praedicatum intrinsece, nec est omnino per se, quia subjectum non dicit conceptum omnino per se unum logice, quia Deus et homo habent diversas quidditates ; unio haec est diversissima ab omnibus unionibus aliis, et ideo praedicatio in ea fundata non est stringenda ad normam Aristotelis, cui illa fuit ignota.

test

Sed de ista (l): Christus est homo, dubium est, an sit per se, quia hoc subjectum videtur includere praedicatum, quia secundum Damascenum /ib. 5. cap. Christus est nomen hypostasis, duarum naturarum existens significativum ; Christus ergo significat existens in natura humana, et ita includit hoc praedicatum quod est homo, sicut Petrus.

test

Dicitur, quod haec est per accidens propter implicationem in subjecto, quae est per accidens. Christus enim implicat Verbum esse hominem, quia Christus est Verbum homo, sive Verbum quod est homo, quia inter exigens et exactum cadit qui, quae, vel quod, relativum, quod est medium secundum Priscianum 2. Constructionum.

test

Sed contra (m), quia istud dictum Prisciani non est ad propositum, quia substantivum non exigit adjectivum, nec e converso per mmnplicationem mediam, sed simul intransitive construuntur. Et ideo licet hic, cappa Socratis, cadat implicatio media, non tamen hic, homo albus, alioquin esset impossibile determinare aliquod extremum, per aliquod adjectivum sibi additum, et esset processus in mnfinitum. Ideo posset dici, quod talis mmplicatio non importatur in hoc nomine Christus, nec propter hoc oportet ponere, quod propositio sit vera per accidens ; tamen quia secundum Philosoph. 9. Metaph. ratio in sefalsa de nullo est vera ; ergo similiter conceptus, qui non est in se unus per se, de nullo uno per se nuntiatur, nec aliquid sic unum de eo. Potest igitur dici, quod haec non est omnino per accidens, quia subjectum includit praedicatum, nec omnino per se, quia subjectum non habet omnino per se unum conceptum in se, et similiter diceretur de ista: homo albus est coloratus.

test

(n) Ad argumenta. Ad primum respondeo, concedo majorem diversitatem, sed non repugnantiam majorem ; magis enim diversa dicuntur, quae minus in eodem sunt convenientia ; sed non propter hoc magis repugnant, sicut album et nigrum in pluribus conveniunt quam album et homo, et tamen magis repugnant album et nigrum quam album et homo ; et hoc modo major diversitas extremorum non est causa falsitatis eorum, sed repugnantia vel incompossibilitas extremorum habentium aliquam illarum quatuor oppositionum formaliter.

test

Ad secundum dico (l), quod humanari non est proprium denominativum hujus, quod est esse hominem, sed hominem fieri, et universaliter denominativum, quod .Ssignificat formam in fieri, dicitur de eo de quo dicitur ipsa forma et simili denominatione. Idem enim est album et fit album, ita idem est homo et fit homo, sed proprium denominativum hominis est hoc quod est humanum. Et hoc non dicitur de Deo, et hoc debet intelligi eo modo quoa substantiis denominantibus supposita possunt accipi ulteriora concreta denominativa, quod non est propter informationem, sicut accidentia concreta denominant, sed propter possessionem vel habitudinem aliam alicujus extrinseci ad talem substantiam.

test

Ad tertium dico, quod Augustinus non intelligit nisi de dictis ad se, quae praedicant tantum intrinsecum.

test

Aliter tamen posset dici, quod hoc praedicatum homo, licet non praedicet relationem, implicat tamen relationem ad creaturam propter unionem humanae naturae ad Verbum, quae unio est ratio qua praedicatur hoc praedicatum de eo.

test

Ad aliud, patet, quod aliquid participat hoc praedicatum de ratione speciei, aliquid de ratione accidentis in habitudine ad subjectum, quia ista natura temporahter advenit Verbo perfecto in se aeternaliter existenti.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1