Quaestio 1 : Utrum ilia sit propria definitio baptismi quam ponit Magister: «Baptismus est tinctio, id est ablutio, corporis exterior, facta sub forma verborum praescripta»

Quaestio 2 : Utrum haec sit praecisa forma baptismi: «Ego te baptizo in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti»

Quaestio 3 : Utrum sola aqua naturalis pura sit materia conveniens baptismi

Quaestio 4 : Utrum institutio baptismi evacuet circumcisionem

Distinctio 4

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum parvuli sint baptizandi

Quaestio 2 : Utrum parvuli baptizati recipiant effectum baptismi

Quaestio 3 : Utrum parvulus exsistens in utero possit baptizari

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum adultus consentiens potest recipere effectum baptismi

Quaestio 2 : Utrum adultus fictus recipiat effectum baptismi

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum iam iustificati teneantur ad susceptionem baptismi

Pars 4

Quaestio 1 : Utrum omnes baptizati recipiant aequaliter effectum baptismi

Quaestio 2 : Quid faciendum est de parvulo exposito

Quaestio 3 : Utrum parvuli Iudaeorum et infidelium sint invitis parentibus baptizandi

Distinctio 5

Quaestio 1 : Utrum malitia ministri impediat conferri baptismum

Quaestio 2 : Utrum recipiens baptismum scienter a malo ministro mortaliter peccet

Quaestio 3 : Utrum aliquis debeat ministrare sacramentum baptismale quando praesumitur baptizationem vergere in periculum vitae corporalis eius qui suscipit

Distinctio Sexta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum solus sacerdos possit baptizare

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum unitas baptismi necessario requirat ut ab uno ministro conferatur

Quaestio 2 : Utrum unitas baptismi requirat simul esse ablutionem et prolationem verborum

Quaestio 3 : Utrum unitas baptismi requirat baptizantem esse distinctum personaliter a baptizato

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum in ministro baptizante requiratur intentio debita ad baptizandum

Quaestio 2 : Qualis intentio requiratur in ministro baptizante

Pars 4

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum baptismus possit iterari

Quaestio 2 : Quae sit poena iterantium baptisma

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum in baptismo imprimatur character

Quaestio 2 : Utrum character sit aliqua forma absoluta

Quaestio 3 : Utrum character sit in essentia animae an in aliqua eius potentia

Distinctio Septima

Quaestio 1 : Utrum sacramentum confirmationis sit necessarium ad salutem

Quaestio 2 : Utrum sacramentum confirmationis sit dignius baptimo

Quaestio 3 : Utrum sacramentum confirmationis possit iterari

Quaestio 4 : Utrum sit aliqua poena iterantium sacramentum confirmationis

Distinctio Octava

Quaestio 1 : Utrum eucharistia sit sacramentum Novae Legis

Quaestio 2 : Utrum ilia sit forma eucharistiae quae ponitur in canone missae

Quaestio 3 : Utrum sacramentum eucharistiae convenienter fuit institutum post cenam eu utrum possit recipi a nonieiunis

Distinctio Nona

Quaestio 1 : Utrum exsistens in mortali peccato peccet mortaliter percipiendo sacramentum eucharistiae

Distinctio Decima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum possibile sit corpus Christi sub specie panis et vini realiter contineri

Quaestio 2 : Utrum idem corpus possit esse localiter simul in diversis locis

Quaestio 3 : Utrum corpus Christi possit simul esse localiter in caelo et in eucharistia

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum corpori Christi naturaliter exsistenti et eidem sacramentaliter exsistenti necessario insint eaedem partes et proprietates

Quaestio 2 : Utrum quaelibet actio immanens quae est in Christo naturaliter exsistente, eadem insit sibi ut in eucharistia sacramentaliter exsistenti

Quaestio 3 : Utrum corpori Christi ut in eucharistia exsistenti possit inesse aliquis motus corporalis

Pars 3

Quaestio 1 : Utrum Christus in eucharistia exsistens possit per aliquam virtutem naturalem transmutare aliquid aliud a se

Quaestio 2 : Utrum aliquis intellectus creatus possit naturaliter videre exsistentiam corporis Christi in eucharistia

Quaestio 3 : Utrum aliquis sensus possit corpus Christi sentire ut est in eucharistia

Distinctio Undecima

Pars 1

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum sit possibilis transubstantiatio

Quaestio 2 : Utrum sit possibile quodlibet ens converti in quodcumque

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum panis convertatur in corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum panis in conversione in corpus Christi annihiletur

Quaestio 3 : Quibus propositionibus conversio panis in corpus Christi possit vere exprimi

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum panis triticeus cum aqua elementari coagulatus sit materia conveniens conversionis in corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum solum vinum expressum de uva sit conveniens materia conversionis in sanguinem

Distinctio Duodecima

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in eucharistia sit aliquod accidens sme subiecto

Quaestio 2 : Utrum in eucharistia quodcumque accidens remanens sit sine subiecto

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum accidentia in eucharistia possint habere quamcumque actionem quam poterant habere in subiecto

Pars 3

Articulus Primus

Quaestio 1 : Utrum omnis transmutatio, quae potest causari ab agente creato circa accidentia in eucharistia manente, necessario requirat eandem quantitatem manere

Quaestio 2 : Utrum possibile sit circa eucharistiam fieri transmutationem corruptivam accidentium

Articulus Secundus

Quaestio 1 : Utrum in aliqua transmutatione, facta circa eucharistiam, necesse sit aliquam substantiam actione divina redire

Distinctio Decima Tertia

Quaestio 1 : Utrum sola actione divina possit confici corpus Christi

Quaestio 2 : Utrum quilibet sacerdos, proferens verba consecrationis cum intentione debita et circa materiam convenientem, possit conficere eucharistiam

Distinctio Decima Quarta

Quaestio 1 : Utrum poenitentia necessario requiratur ad deletionem peccati mortalis post baptismum commissi

Quaestio 2 : Utrum actus poenitendi requisitus ad deletionem peccati mortalis sit actus alicuius virtutis

Quaestio 3 : Utrum poenitentia-virtus sit tantum unius poenae inflictiva

Quaestio 4 : Utrum per sacramentum poenitentiae deleatur culpa

Distinctio Decima Quinta

Quaestio 1 : Utrum cuilibet peccato actuali mortali correspondeat satisfactio propria

Quaestio 2 : Utrum quicumque iniuste abstulerit vel detinet rem alienam teneatur illam restituere ita quod non possit vere poenitere absque tali restitutione

Quaestio 3 : Utrum damnificans alium in bonis personae, puta corporis vel animae, teneatur restituere ad hoc quod possit vere poenitere

Quaestio 4 : Utrum damnificans aliquem in bono famae teneatur ad restitutionem ita quod poenitere vere non possit nisi farnam restituat

Distinctio Decima Sexta

Quaestio 1 : Utrum ista tria 'contritio, confessio et satisfactio' sint partes poenitentiae

Quaestio 2 : Utrum remissio vel expulsio culpae et infusio gratiae sint una simplex mutatio

Distinctio Decima Septima

Quaestio 1 : Utrum necessarium sit ad salutem peccatori confiteri omnia peccata sua sacerdoti

Distinctiones Decima Octava et Decima Nona

Quaestio 1 : Utrum potestas clavium tantummodo se extendat ad poenam temporalem

Quaestio 2 : Utrum cuilibet sacerdoti in susceptione Ordinis conferantur claves regni caelorum

Distinctio Vigesima

Quaestio 1 : Utrum poenitentia in extremis valeat ad salutem

Distinctio Vigesima Prima

Quaestio 1 : utrum post hanc vitam possit aliquod peccatum dimitti

Quaestio 2 : Utrum confessor in quocumque casu teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum

Distinctio Vigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum peccata per poenitentiam dimissa in recidivante redeant eadem numero

Distinctio Vigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum extrema unctio sit sacramentum Novae Legis

Distinctio Vigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum in Ecclesia sint septem Ordines eo modo quo Ordo vel Ordinatio ponitur sacramentum

Distinctio Vigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum poena canonica impediat a susceptione et collatione Ordinum

Quaestio 2 : Utrum sexus muliebris aut aetas puerilis impediat susceptionem Ordinum

Distinctio Vigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum matrimonium fuerit immediate a Deo institutum

Distinctio Vigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum convenienter definiatur matrimonium «viri mulierisque coniunctio maritalis inter legitimas personas vitam indissolubilem retinens»

Quaestio 2 : Utrum consensus expressus verbis sit causa efficiens matrimonii

Distinctio Vigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum solus consensus de praesenti expressus verbis causet matrimonium

Distinctio Vigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum consensus in altero vel utroque contrahentium coactus sufficiat ad contrahendum verum matrimonium

Distinctio Trigesima

Quaestio 1 : Utrum ad contractum matrimonii requiratur consensus sequens apprehensionem non erroneam

Quaestio 2 : Utrum inter Mariam et Ioseph fuit verum matrimonium

Distinctio Trigesima Prima

Quaestio 1 : Utrum sint tria bona matrimonii, quae Magister ponit in littera, scilicet fides, proles et sacramentum

Distinctio Trigesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum in matrimonio sit simpliciter necessarium reddere debitum coniugale alteri petenti

Distinctio Trigesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum fuerit licita aliquando bigamia

Quaestio 2 : Utrum 'bigamus ante baptismum' possit post baptismum ad sacros Ordines promoveri

Quaestio 3 : Utrum in Lege Mosaica fuerit licitum repudiare uxorem

Distinctio Trigesima Quarta

Quaestio 1 : Utrum impotentia ad actum carnalem impediat matrimonium simpliciter

Distinctio Trigesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum adulterium cum aliquo, vivente viro primo, impediat matrimonium cum eadem post mortem illius viri

Distinctio Trigesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum servitus impediat matrimonium

Quaestio 2 : Utrum aetas puerilis possit impedire matrimonium

Distinctio Trigesima Septima

Quaestio 1 : Utrum sacramentum Ordinis impediat matrimonium

Distinctio Trigesima Octava

Quaestio 1 : Utrum votum continentiae impediat matrimonium

Distinctio Trigesima Nona

Quaestio 1 : Utrum disparitas cultus impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima

Quaestio 1 : Utrum cognatio carnalis impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Prima

Quaestio 1 : Utrum affinitas impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Secunda

Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis impediat matrimonium

Distinctio Quadragesima Tertia

Quaestio 1 : Utrum resurrectio generalis hominum sit futura

Quaestio 2 : Utrum possit esse notum per rationem naturalem resurrectionem generalem hominum esse futuram

Quaestio 3 : Utrum natura possit esse causa activa resurrectionis

Quaestio 4 : Utrum resurrectio sit naturalis

Quaestio 5 : Utrum resurrectio futura sit in instanti

Distinctio Quadragesima Quarta

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum in quolibet homine resurget totum quod fuit de veritate naturae humanae in eo

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum ignis infernalis cruciet malignos spiritus

Quaestio 2 : Utrum homines damnati post iudicium cruciabuntur igne infernali

Distinctio Quadragesima Quinta

Quaestio 1 : Utrum anima separata possit intelligere quiditates sibi ante separationem habitualiter notas

Quaestio 2 : Utrum anima separata possit acquirere cognitionem alicuius prius ignoti

Quaestio 3 : Utrum anima separata possit recordari praeteritorum quae ipsa novit coniuncta

Quaestio 4 : Utrum beati cognoscant orationes quas eis offerimus

Distinctio Quadragesima Sexta

Quaestio 1 : Utrum in Deo sit iustitia

Quaestio 2 : Utrum in Deo sit misericordia

Quaestio 3 : Utrum in Deo distinguatur iustitia a misericordia

Quaestio 4 : Utrum in punitione malorum concurrat ex parte Dei punientis iustitia cum misericordia

Distinctio Quadragesima Septima

Quaestio 1 : Utrum universale iudicium sit futurum

Quaestio 2 : Utrum mundus sit purgandus per ignem

Distinctio Quadragesima Octava

Quaestio 1 : Utrum Christus in forma humana iudicabit

Quaestio 2 : Utrum in iudicio vel post cessabit motus corporum caelestium

Distinctio Quadragesima Nona

Pars 1

Quaestio 1 : Utrum beatitudo consistit per se in operatione

Quaestio 2 : Utrum beatitudo immediatius perficiat essentiam quam potentiam ipsius beati

Quaestio 3 : Utrum beatitudo per se consistit in pluribus operationibus simul

Quaestio 4 : Utrum beatitudo per se consistit in actu intellectus vel voluntatis

Quaestio 5 : Utrum beatitudo simpliciter consistit in actu voluntatis qui est fruitio

Quaestio 6 : Utrum ad essentiam beatitudinis pertineat securitas perpetua

Pars 2

Quaestio 1 : Utrum corpus hominis beati post resurrectionem erit impassibile

Prev Next

Quaestio 3

Quaestio 3test

Utrum anima Christi novit omnia in genere proprio

test

QUAESTIO III.

test

Utrum anima Christi noverit omnia in genere proprio.

test

Alensis 3. p. q. 13. memb. i D. Thom. 3. p.q. 11. art. 6. et hic q. 3. D. Bonavent. art. 2. q. . Richard. art. 3. et 4. per totum. Capreol. q. Durand. q. 3. Mars. 3 q. 10. art. 2. Suar. p. tom. 41. d. 271. sect. 1. et 2. Vasq. 3. p. d. 54. Vide Scot. de 1. princ. c. 4. concl. 9.

test

Tertio quaeritur, utrum anima Christi noverit omnia in genere proprio? Et arguitur quod non. Luc. 2. Jesus proficiebat aetate et sapientia, coram Deo et hominibus. Quod si exponatur quod profecit secundum apparentiam, contra hoc est Ambrosius 4. de Spiritu sancto; et ponitur in littera, ubi ipse concludit fuisse in Christo aliquem alium sensum quam divinum, quia secundum aliquem sensum profecit, non autem secundum divinum ; sed haec probatio nihil valeret, si deberet intelligi solum de profectu secundum apparentiam, quia etiam secundum intellectum divinum posset plus ostendere sapientia.

test

Praeterea, ad Hebr. 5. Didicit ecr his, quae passus est, obedientiam.

test

Praeterea, fuit viator, igitur habuit cognitionem competentem viatori ; illa autem, secundum quod determinat Philosophus r. Met. et 2. Poster. in fine, est ex multis acibus et experientis ; ergo, etc.

test

Praeterea, fuit rationalis ; igitur potuit in actum competentem ratio- nali, ut rationale ; talis est discurrere a notis ad ignota ; et ita per notittam talium notorum discurrendo, potuit discere aliquid novum.

test

Contra, nullam ignorantiam hae buit, secundum Magistrum, quia non expediebat nobis Christum assumere defectum illum.

test

Praeterea, Angeli noverunt omnia in genere proprio ; ergo multo magis anima ista, quae (ut superius dictum est) fuit perfecta summa perfectione supernaturali, et pari ratione summa perfectione naturali.

test

SCHOLIUM.

test

Sententia Divi Thomae animam Christi in scientia infusa non potuisse proficere, quia habuit species infusas, quibus novit omnia; potuisse tamen proficere in scientia acquisita, quia habuit intellectum agentem, sicut nos. Impugnatur primo, quia secundum D. Thom. duo accidentia ejusdem speciei non possunt esse in eodem; sed infusa et acquisita videntur esse hujusmodi, ex Augustino et Ambrosio. Secundo, saltem duae perfectae notitiae ejusdemobjecti, secundum eamdem rationem, non possunt esse simul. Tertio, juxta rationem Divi Thomae Beatus posset acquirere scientiam. Ex ratione secunda Scoti, et aliis hic tractatis, videtur negare scientiam per se infusam datam animae Christi; quod tenent Durandus hic quaest. 3. et 4. Alm. Gabr. hic, et Richardus art. 3. quaest. 1. et 2. Alensis 3. part. quaest. 13. memb. 1. et 2. et D. Bonavent. videntur idem dicere, quia admittentes infusam, tantum loquuntur de infusa per accidens. Medina tamen 3. part. quaest. 9. art. 6. ex suo capite censurat hoc ut temerarium.

test

Hic distinguitur (a) de cognitione infusa et acquisita ; et quantum ad primam, novit omnia per aliqua infusa, puta per species intelligibiles a Deo infusas, et quoad hoc non potuit proficere, sed quantum ad cognitionem acquisitam potuit pro- licere. Quod probatur, quia habut intellectum agentem et possibilem, sicut et nos, quorum operatio propria est abstrahere hujusmodi species intelligibiles, et illas recipere ; igitur in hoc poterant illae potentiae in Christo proficere; species autem intelligibilis vel est scientia objecti, vel est principium necessarium sciendi.

test

Contra conclusionem arguitur ex dictis opinantis, quia secundum eum duo accidentia eiusdem speciei non possunt esse simul in eodem ; sed cognitio infusa et acquisita rei in proprio genere sunt ejusdem speciei.

test

Et si dicatur (b) quod possunt distingui specie, sicut matutina et vespertina, contra, illae cognitiones, si secundum propriam rationem objecti, ut scilicet est praesens in se et in Verbo, sint duae cognitiones, vespertina scilicet et matutina, acquisita et infusa dicuntur habere idem objectum, et solum differunt penes causas efficientes, sicut homo creatus et genitus naturaliter ; sed talis distinctio causarum non distinguit cognitionem formaliter, secundum Augustinum ad Deo gratias ; et Ambrosius de Incarnatione : Disparitas ortus non facit distinclionem naturae, ut patet de Adam et nobis.

test

Praeterea, (c) contra conclusionem in se, etsi duae cognitiones ejusdem speciei possunt simul esse in eodem, non tamen duae perfectae ejusdem objecti, et secundum eamdem rationem, quia aut utraque illarum cognoscit objectum perfecte quantum est cognoscibile, et tunc altera superfluit, aut non, et tunc neutra est perfecta.

test

Contra rationem, quia tunc Bea tus cum habeat intellectum agentem et possibilem, poterit tunc acquirere scientiam, et potentia augmentativa, et aliae potentiae, quae erunt in Beatis ejusdem rationis cum nostris, poterunt habere actus suos, et ita Adam beatus modo potest augeri, sicut et Adam in statu innocentiae potuit augmentari.

test

Ex his instantis et consimmilibus, patet quod haec propositio est falsa: Potentie perfectae in quocumque possunt in actus suos, hoc enim solum est verum de imperfecto, quod est in potentia ad terminos actionum illarum potentiarum ; sed si ab alhquo agente praeveniente illas potentias, inducti sunt termini, ad quos possunt esse actiones istarum potentiarum, non potuerunt agere ad illos terminos, non propter imperfectionem sul, .sed propter positionem termini ab alio; nec propter hoc sunt negandae esse in natura, quia sunt simpliciter perfectiones naturae, sive illa habeat terminos perfectionis ab illis, sive aliunde.

test

Si poneretur hic alia opinio, scilicet quod haec anima nowit omnia in habitu, modo quo ponitur habitus in Angelo, ut sufficiens ratio ad cognoscendum omnia habitualiter, ita improbatur haec opinio de anima Christi, sicut improbata est de Angelis in secundo.

test

SCHOLIUM.

test

Adducit divisionem scientiae in abstractivam et intuitivam ; de qua agit 1. d. 1. q. 2. et 2. d3. q. 9. 10. et 11. et 4. d. 10. q. 8. et quoad abstractivam resolvit quaestionem per duo dicta. Primum, anima Christi novit omnia universalia, seu quidditates habitualiter per species infusas, cognitionegabstractiva. Secundum, non novit abstractive omnia singularia per il las species quidditatum, nec omnia per species proprias, quia essent infinitae, bene tamen aliqua per proprias species infusas, potest etiam quaecumque cognoscere si existant per species ab eis acquirendas ; de quo 2. d.3. quaest. 9.

test

Ad quaestionem (d) potest dici quod duplex est cognitio, scihcet abstractiva et intuitiva, quae probata fuit in secundo libro; et utraque cognitione potest cognosci tam natura, ut praecedit singularitatem, quam singulare, ut hoc. De cognitione abstractiva, quae scilicet est obpjecti, sive singularis, sive universalis, potest dici quod illa anima novit omnia universalia sive quidditates habitualiter per species infusas, quia cum illa notitia sit perfectionis in intellectu creato, eo quod sit passivus respectu cujuscumque objecti intelhgibihs, (quia non habet in se perfectionem omnium mmntelligibilium, et carere perfectione sibi possibili respectu alicujus objecti sit imperfectionis in intellectu), videtur probabile attribuere huic intellectui perfectionem respectu omnis intelligibilis, qualis attribuitur Angelis, cum nec illa repugnet intellectui creato, nec sit imperfectio in eo, nec etiam incompossibilis cognitioni in Verbo, quae ponitur competere huic animae, quia secundum Augustinum 4. super Genes. simul stant cognitio in Verbo, et cognitio in proprio genere.

test

Sed hoc modo (e), scilicet abstractive et habitualiter, vel non novit omnia singularia sub proprus rationibus, puta si non habet species infusas, nisi quidditatum, quia illae non sunt rationes cognoscendi singularia sub proprus rationibus; sicul enim universale non dhicit totam entitatem singularium, sic nec cognoscibilitatem, et ita quod est propria ratio cognoscendi universale, non est propria ratio cognoscendi proprie et distincte singulare. Vel si ponitur cognoscere habitualiter et abstractive singularia, quantum sunt cognoscibilia ab intellectu creato, concedendum est cujuslibet singularis propriam esse speciem in mntellectu ilo, et ita plures species ejusdem specier, et etiam infinitas species infinitorum singularium possibilium.

test

Quia si alicui (f) non videtur attribuenda huic animae confusa cognitio singularium possibilium, nec distincta infinitorum, sive per species infinitas sive finitas, potest dici quod haec anima novit habitualiter et abstractive aliqua singularia per proprias species infusas, et aliqua non novit habituahter ; potest tamen noscere ila habitualiter, si illa fiant in existentia reali eo modo, quo dictum fuit secundo libro, quod Angelus potest acquirere notitiam aliquorum objectorum per actionem illorum in intellectu suo; nec tamen oportet ponere animam illam noscere actualiter quidditates, nec sin- gularia, quia notitia actualis in genere proprio est secumdum virtutem naturalem ipsius intellectus in se ; non autem potest intellectus finitus ad quaecumque objecta simul distincte percipienda converti virtute natural.

test

SCHOLIUM.

test

Quoad cognitionem intuitivam : primum dictum, anima Christi non novit omnia intuitive in genere proprio et habitualiter in Verbo. Secundum, non novit omnia intuitive actualiter in genere proprio, quia non erant ei praesentia et existentia, nec perspecies infusas fit intuitio. Tertium, non novit omnia notitia intuitiva imperfecta, qualis est opinio de futuro, vel memoria de praeterito, quia haec non habetur nisi de iis. de quibus habita est intuitiva perfecta. Quartum, anima Christi profecit scientia acquisita et experimentali, juxta id Luc. 2. Jesus proficiebat sapientia et aetate. Profecit etiam secundum cognitionem abstractivam actualem.

test

Loquendo (g) tamen de cognitione intuitiva, quae est de natura, vel de singulari, ut concernit actualem eexistentiam, dico quod illa est vel -perfecta, qualis est de objecto ut praesentialiter existens; vel imperfecta, qualis est opinio de futuro, -vel memoria de praeterito. Primo qodo non novit omnia in genere proprio et habituahter in Verbo, quia objectum illo modo non est cognoscibile, nisi ut praesens in se vel in aliquo, in quo habeat esse perfectius quam in se; sed cognoscere isto modo non est cognoscere in genere proprio; non enim esset nata sic cognosci sessio Petri, nisi esset praesens in se; et, ideo cum multa objecta non fuerint, nec esse potuerint praesentia ilhi intellectui secundum existentiam actualem illorum, non potuit habere notitiam intuitivam.

test

Et si dicatur (h) quod potuit hanc habere per species infusas, hoc falsum est, tum quia species infusa repraesentat objectum, ut abstrahit ab actuali existentia, quia eodem modo repraesentat, sive objectum existat, sive non existat, et per consequens non est ratio cognoscendi existens ut existens ; tum, quia veritates cognoscibiles cognitione intuitiva de existentibus, ut existentia sunt, scilicet veritates contingentes, non possunt cognosci per species quascumque minnatas, quia ex cognitione terminorum non potest cognosci veritas complexorum contingentium de illis terminis, quia illarum complexionum veritas non includitur in terminis, sicut in speciebus et terminis earum includitur veritas necessaria complexionalis scientialis. Oportet igitur propter veritates contingentes, quae sunt de existentibus, ut existentia sunt, cognoscendas, habere aliqua objecta in se praesentia, ut possint in se mntuitive cognosci et videri; ct hoc non potest fieri in proprio genere, nisi ipsis rebus in se secundum suam existentiam praesentibus, et ita illa cognitio intuitiva in cenere proprio actualis vel habitua- lis, non potest dari illi animae de omnibus; et quoad hoc necesse es dicere quod profecit, sicut et alia anima, quia alia et alia objecta, alio et alio modo cognovit. Sumiliter quantum ad intuitivam imperfectam, quae relinquitur ex ista perfecta, quia de talibus pluribus perfecte intuitive cognitis derelictae sunt plures memoriae, quibus cognoscuntur illa objecta quantum ad conditiones existentiae, non ut praesentia, sed ut praeterita, ad hoc dico, quod etiam sic non novit omnia in genere proprio.

test

Et si objicitur (1) quod ex re praesente non relinquitur nisi species intelligibilis in intellectu, et in parte sensitiva species imaginabilis, ut in virtute phantastica, hoc falsum est, quia de re praesente non tantum relinquitur species sensibilis in phantasia, sed aliqua in potentia memorativa, et illae potentiae cognoscunt objectum sub alia et alia ratione; nam una cognoscit objectum secundum se absolute, apprehendendo quidditatem ejus; alia apprehendit objectum, ut in praeterito apprenhensum, ita quod apprehensio praeterita est immediatum objectum, et objectum immediatum mlius apprehensionis praeteritae est objectum mediatum recordationis. Ita etiam (k) praesente aliquo sensibili sensui, potest virtute illius causari in mintellectu duplex cognitio, una abstractiva, qua intellectus agens abstrahit speciem quidditatis, ut quidditas est, a specie in phantasmate, quae repraesentat objectum absolute, non ut existit hic et nunc vel tunc; et alia potest esse in intellectu co- gnitio intuitiva, quae cooperatur intellectui, et ab hac potest derelinqui habituahs cognitio intuitiva importata in memoria intellectiva, quae sit non quidditatis absolute, sicut fuit in alia, sed cogniti ut existens, quando in praeterito apprehendebatur, ut praeterut. Hoc modo Christus per experientiam didicisse dicitur multa, hoc est per cognitiones intuitivas, d est, illorum cognitorum quantum ad existentiam et per memorias derelictas ab eis.

test

Ad argumenta (l), patet, ad primum per hoc, quod textus Evangeli non est exponendus, ut tantum profecit secundum apparentiam, quia secundum Augustinum 83. q. 9. contra Appollinaristas, Evangelistae narrant historias, et ideo verba eorum vera sunt, ut exprimuntur, non sic de aliis sermonibus tropicis Scripturae sacrae. Et hoc etiam declarat auctoritas Ambrosu, et Apostoli ad Hebraeos, quia vere in eo aliquis sensus profecit, non quod aliquorum cognitionem abstractivam habitualem acquisivit, sed mtuitivam, tam actualem quam habitualem.

test

Ad illud (m) r. Met. et2. Poster. dico quod illa cognitio, quantum ad aliquid, est necessitatis in nobis, et aliquo modo non ; quoad cognitionem intuitivam semper est necessitatis, et quoad hoc competebat Christo, quia fuit nobiscum viator. Quantum autem ad cognitionem abstractivam, non semper est necessarius ile processus, quia haec potest haberi per species, non tantum abstractas, sed infusas, quibus habuit eam Christus, et ideo quoad hoc non fuit modus ille ne- cessarius in Christo sicut in nobis.

test

Ad quartum (n), dico quod discursus non semper facit acquirere cognitionem de conclusione, ad quam discurritur, sed vel sic, vel illa cognitione facit praehabita uti, et ita dico in proposito quod Christus potuit discurrere ad conclusiones, quarum prius habuit cognitionem abstractivam, vel potuit addiscere conclusionem scientificam, licet praehabeat omnem notitiam quidditativam terminorum, quae dicitur scientia, secundum Aristotelem 8. Physic. et 2. de Anima, hcet proprie non sit habitus conclusionis.

test

Et si objicitur contra primum membrum, scilicet de cognitione abstractiva singularium secundum proprias rationes singularium, sive omnium secundum illam viam, sive aliquorum secundum tertiam, quomodo poterat competere Christo, et non nobis, cum simus ejusdem specier cum eo.

test

Respondeo, ista negatio non est in nobis, quia repugnet intellectui nostro; cognoscemus enim singularia sub propriis rationibus in patria eodem intellectu, quem modo habemus; sed pro statu isto intellectus noster nihil cognoscit, nisi quod potest gignere phantasma, quia non immutatur immediate nisi a phantasmate vel a phantasiabili; entitas autem singularis non est propria ratio gignendi phantasma, sed tantum entitas naturae praecedens illam entitatem singularem. Ipsa autem entitas singularis non est nata movere immediate aliquam potentiam cognitivam nisi intellectum; et quod nostrum nunc non moveat, est propter connexionem ejus ad phantasiam; in patria vero non est talis connexio, ideo ibi hoc, ut hoc mntelligetur.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 3