Quaestio 1

⁋ Iam nunc accedamus ad signandam missionem spiritus sancti: qua inuisibiliter mittitur

⁋ Distinctionis decime septime questio vnica. N hac decimaseptima distinctione Ma gister loquitur de charitate et eius augmento a decremento. quam distinctio nem in duas partes precipuas secare cu Vsrabo: in priori enim parte aliqua theologa lia: in posteriori aliqua physicalia cum metaphys calibus ponam. Quo ad priorem partem aliquas qua stiones queram.

⁋ Prima est: an charitas creata est necessaria ad salutem.

⁋ Secunda: an charitas infusa respectu actus meritorii efficientiam obtineat

⁋ Tertia: an actus elicitus a maiori gratia sit ma gis meritorius quam actus elicitus a minori: supposi ta equali intensione actus.

⁋ Quarta: de reciproca actiuitate actus et habitus instantanee producti partim occasione vnius argumenti. q. iii. partin de habitu cquisito charitatis et eius actu.

⁋ Quin ta: an quis posset mereri gratiam et gloriam in instanti Sexta: an circunstantia temporis augeat meritum

⁋ Septima: an tantum meretur habens actum me ritorium interiorem tantum: quantum habens exteriorem iunctum: et tantum gratie infuse acquirat.

⁋ Dcta ua: an aliquis actus est intrinsece meritorius.

⁋ Nona: an charitas sit diminuibilis.

⁋ Propterea primo queritur: an gratia creata sit viatori necessaria ad salutem.

⁋ Respondetur per aliquas conclusiones

⁋ Prima est. ponenda est aliqua cbharitas accidens anime inheres.

⁋ Secunda conclusio. deus potest aliquem saluare de potentia absoluta sine charitate.

⁋ Tertiam conclusio. non est possibile secundum legen dei iam positam aliquem saluari sine charitate infusa.

⁋ Prima conclusio probatur auctoritate Apostoli. prime ad Corin. xiii. "Si linguis hominum loquar et angelorum" etc. Dices ibi. loquitur de charitate increata.

⁋ hoc non est ad eius mentem: cum in fine capt. dicat. manet fides spes et charitas tria hec Maior autem horum charitas. Non enim comparasset charitatem increatam cum alis duabus: nec dubium fuisset quin charitas increata sit maxima horum

⁋ Item ad Romanos quinto. "Charitas dei diffusa est in cordibus nostris per spiritum sanctum qui datus est nobis."

⁋ Insuper hoc patet de summa trinitate et fide catholica. ca. Damnamus.

⁋ Rursus fides et spes infuse ponuntur accidentia distincta a spiritusancto per Magistrum: ergo e charitas: vel detur discrimen.

⁋ Item Augustinus in libro de videndo deo. Ecce etiam charitas quantulacunque etiam in voluntate nostra consistit: nobisque conspi cua est: nec in loco videtur: nec corporalibus oculis que nec subscribitur visu nec tactu tenetur: nec au ditur affatu: nec sequitur incessu: quanto magis deus ipse cuius hoc pignus in nobis est.

⁋ hoc idem patet in Epistola ad Fortunatum. Et Oregorius secundo moralium. alia (inquit) sunt dona spiritussancti: sine quibus ad vitam nequaquam pertingitur: alia quibus vite sanctitas pro aliorum vtilitate declaratur. Et sequitur. Mansuetudo namque / humilitas patientia / fides / spes / charitas / dona eius sunt: si ne quibus ad vitam homines pruenire non possunt Et in tricesimo septimo. bona summa sunt / fides spes / et charitas: que cum veraciter habentur in ma lo inflecti non possunt.

⁋ Secunda conclusio probatur deus potest dare alicui spiritum sanctum: non dando eius donum. et talis saluabitur. igitur.

⁋ Insu per aliquis est scriptus in libro vite secundum prescientiam dei: vel eternam eius predestinationem et non secundum praesentem iustitiam. et talem potest deus sic perpetuo seruare sine charitate.

⁋ Tertio potest deus creare hominem sine charitate et sine culpa: et acceptare talem ad vitam eternam: e actus eius ad premium: vel ei conferre (sicut communius putatur de beatitudine anime Christi) premium sine meritis.

⁋ Tertiam conclusio patet per Apostolum. prime ad Corum. xiii. Si linguis hominum lo quar a angelorum: charitatem autem non habuero: nihil mihi prodest.

⁋ Item: quintodecimo de trinitate. capite decimooctauo. Ipsa diuidit inter filios regni et perditionis. est vestis nuptialis: Mat thei xxii. sine qua non peruenitur ad nuptias.

⁋ Con tra primam conclusionem arguitur. argumentis Ma gistri que introducit in litera: quibus monebatur nullam ponere charitatem creatam. octauo de tri nitate. capitulo septimo. qui proximum diligit: con sequens est vt ipsum dilectione precipua diligat: deus autem dilectio est. nam qui manet in dilectio ne indeo manet. octauo capitulo eiusdem libri similem smniam ponit.

⁋ Sed ad istas auctoritates et siles sicubi inueniantur dibiter: quod intelliguntur de charita te increata: charitas increata est speuns sanctus: creata habitus inclinans habentem in actus meritorios

⁋ Contra secundam conclusionem argnitur. bene sequitur sortes est saluatus. ergo est deo charus: ergo habet charitatem. nemo enim potest esse albus sine albedine. ergo neque cha¬ rus sine charitate.

⁋ Distinguitur primo consequens: vel cha rus formaliter. et sic non oportet: vel in acceptatione d uina: et sic conceditur potissimum in actu meritorio est ad ceptatio diuina. Nec est simile de albo quod fieri non potest tale sine albedine.

⁋ Contra tertiam conclusionem argumentor. qualibet charitate sine sortes potest sal uari: ergo sortes potest saluari sine charitate: tenet consequentia nomina et verba transposita idem significant secundo peri hermenias seruatis proprietatibus logicalibus: quemadmodum est hic. de ampliatione non est sermo: quia termini eodem modo supponunt.

⁋ Insuper singulares istarum duarum er parte termini charitate equalent. ergo ille due equiualent: patet ascendendo sub termino charitate copulatiue: qundam vtrobique distribuitur.

⁋ Ad primum nego quod equiualeant ille assumpte: prior enim est vera: se cunda est falsa: quia est determinatio accepta vnica ac ceptione cum suo determinabili in secunda: non autem in priori.

⁋ Ad secundum nego quod liceat vniformiter capere singulares sub isto termino charitate in vtraque. oportet enim descendere disiunctim in vna sic: sortes potest saluar sine hac: vel hac charitate: et sic de singulis.

⁋ Ulte rius dicitur quando habes hanc modalem diuisam concessam. sortes potest saluari sine charitate: non habes conclu sionem que est modalis composita. non pono discrimen inter potest et possibiliter est: nec dabitur de inesse per hanc sortes saluatur sine charitate: sed per plures singulares sic: sortes saluatur sine hac charitate: sortes aluatur sine haccharitate: modo quelibet illarum es possibilis. Nulla autem est apparentia talium consequentiarum: possibile est sortem saluari sine hac charitate: pos sibile est sortem saluari sine illa charitate: et sic de sin gulis: ergo possibile est sortem saluari sine charitate: patet ex artibus. Non sto in talibus: nullam charitatem habens po test mereri: nullam charitatem habendo tum potes mereri: omnia illa sunt peruia intelligendi logicam: siue expona tur per dum / si / vel quia: nulla est difficultas.

⁋ Secundo arguitur contra eandem conclusionem. aliquis actus est meritorius elicitus in peccato mortali: ergo charitas non es necessaria ad salutem: consequentia claret: et probatur antecedens: elicia sortes dilectionem proximi in peccato mortali: detestetur suum peccatum mortale continuando suum actum dilectionis proximi tunc sic: pao isto actu dabitur vita eterna: hic actus est elicitus in peccato mortali. ergo pro actu elicito in peccato mortali dabitur vita eterna.

⁋ Insuper nec hec charitas est necessaria ad salutem nec illa: et sic de singulis. ergo nulla charitas est necessaria ad salutem. antecedens patet per ascensum uacumque charitate data sine illa potest esse sorti salus: igitur.

⁋ Ad primum pono propositiones.

⁋ Prima est pro actufacto in peccato mortali dabitur vita eterna. Patet per argumentum: cum pro eo continuato tem pore infusionis gratie dabitir vita eterna et ille actus fuit elicitus in peccato mortali. igitur.

⁋ Secunda propositio aliquis est actus meritorius vite eterne factus in peccato mortali patet ex priori: et ex amplia tione participii factus.

⁋ Tertia propositio: nunquam pro actu elicito in peccatomortali datur gratia per talem electionem: et illo tempore quo actus est cum mortali peccato actum habens non meretur gratiam nec gloriam: bene tamen pro alio tempore: et hoc totum consurgit: eo quod idem actus nunero qui est bonumoraliter elicitus cum mortali continuatus libere posi instans infusionis gratie incipit esse meritorius in illo instanti et post illud instans erit meritorius.

⁋ Ad se cundum dicitur per propositiones.

⁋ Prima nulla charitas est necessaria ad salutem de lege iam posita: patet per argumentum.

⁋ Secunda propositio necesse est habere charitatem: si sortes debeat saluari secundum legem vt necesse cadat in totam conditionalem.

⁋ Tertio arguitur: aliquis est charus deo sine charitate: quod patet: proferat sacerdos ego te baptizo. etc. super vno paruulo qui in primo instanti non esse verborum moriatur. Arguitur sic talis saluabitur. ergo est deo charus secundum legem: et tamen non habuit charitatem in aliquo instanti vite sue.

⁋ Insuper ponatur quod deus precipiat sorti diligere eum ante a instans terminatiuum hore future omittat sortes: et successiue cadat in furiam vel temulentiam: iam sortes est in peccato mortali ante a instans: tenendo alteram solutionum in. xvi. di. quarti et adhuc est in gratia.

⁋ Preterea idem actus est meri torius et demeritorius. patet de actu quo quis facit ali uid propter deum et inanem gloriam venialem: qui duobus actibus equiualet: quorum alter est bonus. ergo sal tem iste est bonus.

⁋ Rursus: aliquis simul et semel meretur et demcretur: nec possunt dari diuersi actus ad hoc saluandum. ergo per eundem actum. assumptum patet. precipiat deus sorti nolle mereri toto isto die vel hora sortes non potest illud preceptum transgredi nihil fa ciendo: quia sequitur sortes nihil facit. ergo non mere tur actu elicito. Nec potest preceptum transgredi actu demeritorio: quia si sic sit ita quod non habeat actum elicitum nisi illum quem ponit aduersarius esse demeritorium. Si ille conceditur simul esse meritorius: habetur propo situm. Si non: tunc non meretur actuelicito. ergo non transgreditur preceptum illud. nec potest actu meritorio pari ratione: nec actu indifferenti. ergo vel nullo actu po test illud preceptum transgredi: vel actu meritorio solum.

⁋ Sed dices sortes potest transgredi preceptum datum licet non mereatur actu elicito: sufficit eim ad transgressionem quod habeat voluntatem non implendi quod sibi precipitur: vel faciendi sibi inhibitum: vt volens occidere est transgressor precepti de homicidio: et tamen velle occidere non pius est occidere quam velle mereri actu elicito scienter contra preceptum sit mereri.

⁋ Contra: ponatur quod nihil ei imputetur ad transgressionem illius precepti nisi actus meritorius elicitus.

⁋ Ad tertium responsum est in sua materia alibi.

⁋ Ad aliud dictum est in secunda. q. decimeseptime distinctionis quarti.

⁋ Ad aliud dicitur quod talis actus est solum demeritorius nec duobus actibus (vt dictum est) equiualet.

⁋ Ad aliud inter arguendum sufficienter dictum est ad replicam vsque in calce positam. et vlterius dicitur quod illud non est rationabile quod precipitur.

⁋ Dubitatur: an charitas infundatur secundum quod homo meretur: an in instanti terminante actuns

⁋ Re spondetur: quod deus potest infundere secundum quod ei placet: sed de lege conforme rationi videtur: quod deus creet gratiam secundum quod homo meretur: sim instanti: in illo inrundit gratiam. si successiue: partibiliter creat gratiam Ratio est: quia charitas concurrit ad actum meritorium: et deus dat viro suum auxilium vt mereatur secundum quod ipse habet bonum actum.

⁋ Aliqui dicunt quod pro actu remisso non datur gratia quibus non credimus. Et arguitur quod sic: vel requiritur quod actus sit alicuius certe intensionis ad hoc vt gratia infundatur: et quero quanteus et dicere nescis. sequitur ergo quod quecumque intensio gradualis sufficit ad gratie infusionem.

⁋ Sed contra hoc argumentor. Apocalypsis. iii. Scio ego operatua: quia neque frigidus es neque calidus: vtinam frigidus esses aut calidus: sed quia tepidus es etc. incipiam te euomere etc.

⁋ Insuper absonum videtur quod deus expectet concursum vo luntatis creando gratiam.

⁋ Respondetur: quod illa aucto¬ ritas nihil est contra nos: per frigidum intelligitur ille qui timet peccare formidine pene: per tepidum ociosum.

⁋ Ad aliud negatur id esse ablonu. None enim deus concurrit cum caula secunda qualibet: et tamen interdum in creatione expectat dispositionem cause secunde: vt in crea tione anime intellectiue post materiam dispositam in matter ce.

⁋ Circa hanc questionem dubitatur vtrum omnis actus elicitus a gratia sit meritorius vite eterne.

⁋ Respodetur affirmatiue. Probatur per communem modum loquem di in theologia.

⁋ Et confirmatur si hoc non esset verum: maxime instaretur de actu ipsius reprobi: sed ibi non est instandum. stat quod eliciat actum elicitum a gratia cum maiori conatu circa ita bonum obiectum sicut facit ille electus: sed constat quod electus meretur vitam eternam ergo e reprobus.

⁋ Preterea si non mereretur vitam eternam hoc ideo esset quia non habebit vitam eternam.

⁋ hoc autem non valet: quia batuns Petrus in negatione demeruit vitam etrnam: et betam Magdalena in suis operi bus mortalibus: et tamen isti non habuerunt vitam eternam:

⁋ Similiter si rex statuat quod aliquis propter a actum mereatur b premium infra vnum annum vel mensem: si talis incurrat crimem maiestatis lese perdit priora meri ta: nec habebit premium.

⁋ Sed contra hanc conclusionem arguitur sic: iste simpliciter et absolute meruit premium vite eterne: ergo simpliciter et absolute ipsi reddetur premium vite eterne: deus enim reddit vnicuique secundum merita sua: sed si iste non habeat vitam eternam: non premiabitur premio secundum meritum suum. Non valet dcere: nunc meretur vitam eternam: sed nunquam meruit vitam eternam: sicut hericus it romam: sed nunquam iuit romam: nisi attingat romam.

⁋ hoc enim non valet si illa de prae senti sit vera post lapsum temporis metitur veritatem propositionis de praeterito.

⁋ Insuper susceptio sacramenti non est homini reprobo opus meritorium vite eterne ergo nec aliqua alia eius operatio. Atecedens patet per Magistrum sententiarum. iiii. sente. di. iiii. ca. prio recitantem dicta beati Aug. quod sacramenta in solis electis efficiunt quod figurant.

⁋ Ad primum negatur consequentia nisi in consequen te apponatur / nisi impediat remunerationem culpabiliter et perdat merita sua sine recuperatione: nec hoc est contra legem mie vel iustitie. Sed dictum est in. iiii. di. xv. quiu. prima: quid habebit pro actibus suis meritoriis

⁋ Ad aliud negatur antecedens. et ad probationem. non est illud intelligendum quin vere et realiter recipiant gratiam pe quam sunt sub merito vite eterne: sed intelligitur quod pe illam non consequentur de facto vitam eternam: quia cadent a gratia et merito.

⁋ Secundo principaliter arguitur: quod non conuenit alicui nisi sub certa conditione a hypothe si / si conditio simpliciter non stat: illud simpliciter et ab solute non conuenit illi: sed isti reprobo existenti in gra tia non conuenit mereri vitam eternam nisi sub conditi ne et hypothesi perseuerantie finalis: et cum exclusione inalis impenitetie.

⁋ Preterea deus nullos repro bos potest saluare: igitur nullus reprobus potest mereri vitam eternam: ex opposito enim sequitur oppositum: antecedens enim est verum in sensu composito. ergo con sequens erit verum in eodem sensu.

⁋ Ad primum negatur minor: immo simpliciter et absolute meruit vitam eternam.

⁋ Ad aliud. antecedens est falsum in sensu diuiso: et sic conceditur consequens: in sensu composito con cedo antecedens negando consequentiam: in quocumque sensu sumatur consequens.