Lectio 106, de Libertate

potest salvari ymmo secundum viam platonicam tenendo quod anima sit creata perfecta cum omnibus suis noticiis et virtutibus Sed propter coniunctum omni corpore non potest exire in actum ideo indiget studio vel exercitio longo plus vel minus secundum dispositionem corporis tunc in isto casu propter vehementiam splendorum anima quasi reflectitur ad se et tunc utitur notitiis sibi concreatis secundum gradum et proportionem suae perfectionis nam anima modicum corpori immensa plura videt et multum immensa minus vidit unde potest contingere quod anima habeat ad corpus talem habitudinem quod nichil videat narrat salburgensis de se ipso quod in iuventute fuit ad hoc applicatus quod nichil vidit Et de hoc regratiatur deo quia e?s reflexio animae ad se non sit sive maxima corporum in dispositione in tantum quod iuvenes postea fiant inhabiles et habent potentias totaliter disproportionatas

2o potest hoc idem salvari secundum viam aristotelis quilibet ponit animam in principio creationis tamquam tabulam rasam etc ipsa tamen est coniungibilis intellectum agenti et ab eo potest inmediate illustrari et per hoc occultas veritates cognoscere sed est modus non consequenter consuetus et hoc propter vehementiam corporis lucidi applicati ad oculum sit motus vehementiones dispositionis corporis et spiritus fugiunt ad intra et coniungitur anima cum intelligentia agente

3a via huic satis similis videtur fundari in dictis augustini dicentis quod ipse deus est verum lumen intelligentiarum nostra unde et per recessum a cupiditatibus et passionibus seu per alterationem abstractionem a talibus coniungitur vero lium deo et sic videt veritates altas inmeiate unde allegat scripturam dicentem signatum est super nos lumen vultus cui divinae etc sicut quod videt nisi ponat obicem et sic anima non impe?tus etc

4o potest salvari iuxta opinionem wilhelmi parisiensis qui ponit triplices virtutes theologicas et consuetudinales praeter illas potest naturales nobis innotas quae sunt perfectiores quam morales vel consuetudinales Tunc anima non impedita a corpore utitur illis virtutibus ideo ad se rediens cognoscit ardua et ista via satis concidit cum Platone

Quinto potest salvari quod anima humana est tamquam speculum in quo virtutes natae sunt relucere quantum de quod ad modum speculorum materialium diversificatur secundum diversitatem specierum dispositionis corporalis sub qua seu in qua subsistit et varie repraesentant ut concavum sub maiori quantitate et spericum sub minor et aliud sub oblonga figura

Alia repraesentant sine figura ut tertio metheorologicam unde praecise colorem repraesentant absque figura et sic anima ad se rediens reputat effectus et sic videbit latentes et occultas veritates et clarius et obscurius 2m varietates complexionum et sic apparet quod huiusmodi veritatum relevatio quae habetur per iuvenes falsificari posset absque daemonum operatione licet sint illicite Tamen quia laedunt tamen quia fiunt coniurationes licet ille nihil faciunt nisi ad terrendum Iuvenem per istam variationem complexionis quae est ex lucido salvatur quod existens in melancholia vel deriventia sic se habet quod anima eorum abstrahitur quod occultas cognoscit veritates non tamen nego quin culpis hominum exuentibus quinque daemones cooperantur licet non sit necessarium

ymmo latenter nos temptando et non sensibiliter et hoc potest fieri reducendo phantasmata vel species sensibiles in memoria existentes in actum in quem species illicitorum et illecebrarum et sic formaretur actualis cogitatio deinde volitio vel optatio et de isto modo non loquor in proposito

2o modo operatur causas naturales applicando nam ex ingenii subtilitate et temporis longenitate notant rerum naturas et causas igitur ex naturalibus causis conbinatis sic multa pro curare et sic potest fieri de generatione ranarum et aliis signis per magos pharonis in egipto Sac enim faciunt per subtractionem vel applicationem multos cogitare per herbarum applicationem vel aliorum nocinorum et sic faciunt per subtractionem vel applicationem medicinarum et praedicunt futura et effectus numerales in libertate sua dependentes et sic quinque adorantur tamquam deus

3o operantur motus locales proiciendo lapides removendo res corporales qualiter possunt differre tamen non habeant humores quomodo possunt de?te applicare

Alia est apparitio operatio scilicet sub forma corporali scilicet vel sub se hominis vel bruti vel serpentis vel alicuius alterius animalis ad quam formam secuntur operationes proportionales scilicet loqui et mulieris concubite unde in genesi immutat commixtio ipsorum cum mulieribus secundum plures expositores et wilhelmus parysiensi hoc idem dicit Et dicit quod est praeceptum ne in cub capiant mulieres Et sic dicit wilhelmus parisiensis quod genus humanorum a daemonibus processit Consequenter quod imperio ex daemonibus plures fuerunt geniti

Respondetur secundum wilhelmum parisiensis quod haec omnia sunt praestigia concurrente quandoque motu locali nam quantum ad motum localem non negant quod daemones deferant homines de loco ad locum sed est dubium de forma nam apparet alicui quandoque quod sedet super equum unde generatur equus et quomodo procedat ab eis operatio Circa hoc teneo quod omnia talia sunt apparentiae falsae et praestigia sic quod non est differentia inter obiectum et speciem et sic homo iudicat se ad videre ad extra cuius praecise habet speciem unde quando sub specie hominis praesentatur non est aliquid quam quod alterata est species interior et habito phantasmatae de equo potest daemoniam alterare et in tale dispositione ponere et facere animam converti ad id quod non iudicabit nisi quod sit res ad extra et ita de specie vocis recipiens eam solam iudicabit vocem audire ad extra et sic non facit nisi pigre vel producere speciem intensam in anima quae posita iudicabit anima se ?andere equum nigrum et tangere et audire et non est realiter nisi species rei intensa vel est ratione alterationis animae rationalis ut contingat individuum iudicium et sic decipitur per praestiguum et sic non esset ibi equus nec homo nec membrum verisimile nec secundum hoc corporaliter delectantur

sed videntur dilectari incognoscendo mulierem pulchram dicitur quod hoc non est quia delectantur specialiter ex quo homines corruere in peccatum Et salvatur modus generationis homini dupliciter 2m wilhelmum parisiensis nam habito praestigio a muliere quod cognoscitur a viro ipse de modo potest applicare semen alibi decisim et erit generatio

vel 2o per wilhelmum dicitur quod realiter per pquam applicationem causarum naturalium sicut fluvium converterunt in sanguine possunt aliquam materiam in semen aptum convertere ad deinde in muliere praestigia applicare non quod habeant membrum vile sed generant phantasma Ista est via quam tangit wilhelmus parysiensis in ista materia et reducitur partim ad motum localem et partim ad praestigia

Aliter potest dici quod possunt aliquam materiam disponere quantum ad figuram et colorem quia apparet sub specie hominis vel aequi et taliter qualificatur quod membra vel partes sunt flexibiles intantum quod causatur solus et sic dicitur secundum ex primitatiores quod semper sunt terribiles quia huius materia non potest taliter disponi sicut organa

2o possunt assumere corpora iam figurata ut corpora mortuorum recenter et possunt flectere ibi lignorum non tamen ita bene sicut vivens et ergo voces sunt inepte

Etiam possunt acceptare corpora vivorum obsessorum licet non delectentur in se quia non informant etiam delectatio est indita naturae propter finem modo sic non est in illis ordo naturae ut sic agat

Opinion aliorum scilicet platonis et suorum sequacium est quod sunt realiter corpori ut anselmus videtur hoc innumere in multis locis plato informat rationem et est caldiei et vitulo de natura daemonum recitat ymaginatur plato quod totus ordo universi est secundum numeri et species se habent sicut numeri 8o methaphysicae Et sacra scriptura deus omnia fecit in numero

2o supponit quod numeri cubio sunt perfectissimi seu solidi quantum spectat ad propositum igitur etc Et quia inter duas cubicos proximos sunt semper duo media proportionalia ut ter tria ter 8 et et sunt media et 8o et 7mo sunt extrema secundum modos elementorum est inventus Et sic intellectualibus dabuntur duae substantiae una pure spiritualis et alia pure materialis scilicet sensitiva et erunt duo media medium minus et species humana et medium maius ut de moves scilicet appropinquaces magis ad spirituale exemplum et sic possunt sita corpora condensare vel rarefacere et salvabuntur induc?tur patet ex dictis quod vi artis tales superstitiones nullam habent efficaciam quia vel naturaliter s?nt vel sunt deceptiones vel aliarum exigentibus culpis sunt homines dimissi quod diaboli instatur nam videtur quod carmina natura et talia habeant efficaciam quia legitur de quodam in deo wilhelmus parisiensis et magister nicolaus erem recitant qui iudaeus dixit quod nulla in auri than?i et statim cecidit mortuis igitur nulla habent efficaciam

Breviter respondetur quod de per se nichil nisi efficaciam

primo quia aer informatus sonus potest esse venenosus et sic interficeret hominem vel aliud animal ut serpens emittens vocem interficeret hominem vel ex dispositione corporali possit esse venenosus respectu sortis propter aerem infectum

Secundo sonus potest esse ita acutus vel vehemens quod ratione frorum quem inducit interficeret quia fieret tanta turbatio armonie quod nullo modo reducibilis esset

3us sonus potest per accidens aliquem interficere generando tristitiam vel gaudium nam ex dicta vel facta iniuria potest causari cautus vel dolor quod homo intereat

4o ex armonia laesiva nam omnis sonus est compositus ex multis sonis ad in vicem proportionatis modo stat quod se habebit tam quam tamquam venenum respectu spiratuum licet non sit in alto tono et est ratione proportionis sanctorum

Exemplum fecit in musica sicut recitat Boetius pictogoras nec te studens audivit iuvenem quia cecivit tali sono quod mitigavit iram suam Concedo finaliter quod in malis hominibus potest esse quod reliqnuatur in tanto quod diabolus aliud aperetur

2o dicendum quod forte talia sunt fantissimo quia homines iactant se propter lucrum et in ave?m gloriam

3o potest concurrere levitas credendi et ex corruptela peccati acceptantur de sortilegiis dicitur quod nullam habent efficaciam

Advertendum quod aliqui se ipsos laedunt et inhabilitantur persecutionem illorum ad quae sunt naturaliter inclinati

ut si aliquis ymaginaretur de ymagine contra se facta habebit diffidentiam et animabitur Et alii credentes quod lapides nec alia habeant vim reddendi hominem prosperum animantur et agunt diligentia et sic reducitur ad causas naturales nisi quinque diabolus intermittatur propter malitiam hominis

similiter de caracteribus et sagantibus dicitur quod nihil faciant nisi in quantum faciat ad cultum diaboli unde caracteres sunt Sigilla servitutis diaboli et campuit significata in signum servitutis diaboli

Contra hoc omnia fides est maximum medicinale primo quia vincit diabolum petrus pel cui resistite fortitur fide

2o quia fortificat animam quae est suprema disposito connom evi?sa animae hic in via igitur reddit potentiam maxime activam et fortissimam

et sic non permittat tales fatuitates in aliis potentiis

sed expellit et fortificat singulas potentias

et sic reddit militem audacem et sic de aliis

et sic omnia gubernat et dirigit

3o vincit naturam quantum ad apparentias etiam vehementissimas

ideo est vita animae ideo dixit scriptura quod iustus ex fide vincit

De omnibus dicitur quod nihil sunt sed sunt misi?ere humanae ut si avis volat distorte credit aliquas quod infortunabitur iulius cesar quando intravit affricam cecidit sed ipse non curans dixit teneo te africam Advertendum quod deus ad revocandum a peccatis ex sua minima multa facit videas de sistis salburiensem si placeat