Lectio 111, de Libertate

nam aliquod est circa bonum humanum politicum ad quoddam deputati sunt angeli quorum officium est politicam conservare et princeps instruere de modo iuste gubernandi politicam Et ideo dicit macrobius sompnia principum illa de causa esse vera nam ipsis regiminibus dormientibus immittuntur angeli sompnia politiae necessaria nec talia dicere sunt fictitia quoniam revera danielis 2o capitulo habetur quod michael archangelus erat princeps a deo deputatus et tamquam rector iudeorum alium autem angelum habebat politiam persianorum alium politia graecorum

Ex quo tunc manifeste patet quod angelorum officium est circa principes et politias / Et etiam regnorum translatio eorum submittitur officio ut videlicet si principales suis principalibus noluerit obedire corruat

Aliud habent officium nedum circa communem politiam verum etiam circa politiam et personam simul Et ad hoc deputatur archangeli ad hoc quod tangit divinum cultum sicut gabriel fecit qui divinum cultum annuntiavit si a incarnationem verbi dei quae fuit primum nostrae redemptionis

Et sic angeli prompti sunt ut homines circa divinum cultum instruantur

Aliud est officium circa personam et suos actus et sic dicunt doctores quod cuilibet datus est bonus angelus et malus / bonus ut bonum doceat malus ut malum suggerat / de angelis bonis patet in psalmo "angelis suis mandavit de te ut custodiant te in omnibus viis tuis" Quod quid exponunt doctores generantes de omnibus Et iste acceptiones licet simul extra propositum tamen bonum est deus videre

unde circa hoc sunt aliqui modi dicendi primus est quod prima intelligentia coniuncta orbi dato quod deus non mo?m se solo orbem habet naturalem causalitatem unibilem respectu omnium producibilium naturaliter et materialiter et de potentia materiae educibilium tamen habet confuse et taliter quod non sufficeret exire in actum Quapropter ymaginandum est quod habet causalitatem naturalem super quidditates rerum et omnes species producibilium et educibilium de potentia materiae Et consequentia spera addit supra io?ma scilicet quidditatem specierum universi et est ydeativa omnium specierum et quiddditatum producibilium infra concavum orbis lunae Deinde haec causalitas non sufficeret ?ra 8va spera habet praecise habet productivam filiarum et lineamentarum corporoum secundum debitam qualitatem et quantitatem et fi?am et ideo omnes antiqui astrologi et aliqui moderni pro nunc filias rerum in 8va spera licet intellectus non sufficiat considerare Et in 9na ponunt ymagines virtuales unde filiales quae quidem sunt quiditates rerum

Consequenter ponunt quod orbes planetarum non habent in se ymagines rerum sunt tamen susceptivi influentiorum superiorum videlicet ut habeant vim producendi tales species secundum talia lineamenta corporalia et sic habent vim ponendi in effectu deinde in constitutione secundum effectus particulares Ex quo resultat effectus hic inferius provenientes et rerum species in 8va spera cum talibus circumstantiis de se

Et sic secundum istam viam a planetis nam movetur diversis motibus et ex ipsis consequenter a superioribus virtutem influendi in ista inferiora retinent et habuit non a se praecise Qua propter fit una concathenatio rerum mirabilis secundum antiquos ita quod omnes motus qui ponuntur in caelo tam stationis quam retrogrationis secundum hoc fiunt quoniam sperae inferiores non possunt sic per se producere influentias vel etc quin indigeat aliis superioribus quod quidam a prima causa est ordinatum propter regimen universi Sed ut tamen facilius videatur comparemus igitur hominem ad macrocosmum scilicet ad caelum primo namque cor unibilem habet influentiam in homine et tamen per illam non posset ex equi particulares influentias nec ipsarum effectus nisi haberet diversa membra alia coadiu?tia usque ad inferiora sicut est epa splen pulmo et alia sic ymaginatur de 8vo spera et sic homo ex eo dictus est microcosmus scilicet minor mundus

Alia est ymaginatio quae apud quosdam videtur pure contraria et est quod planete sunt effectuum haec inferius effectivi et ydeativi ita quod continent rationes causales et nedum causales sed ydeationis nihilominus tamen non possit exire in actum vel effectum nisi superiores orbes influant in eis quadam influentia sicut satis patet de colore qui quidam est suae speciei productus ita quod planetae sunt sic omnium effectuum productivi deinde sicut color non potest producere effectum nisi radiative ita a simili planate Et sic oportet concursum talem actuando ad ipsorum proportionem quare non sufficiunt infirmi planetae nisi concursu facto a superiori planata

Alia ymaginatio quod planetae habent stellas proportionales fixas in 8va spera et ideo effectus fiunt in concava nec a planetis verum est tamen quod aliquae stellae fixae appropriatae sunt aliquibus orbibus et ideo secundum habitudinem earum hubundant individua et species ut magis aliquando minus vel econtra

Advertendum est tamen quod rationes seminales non semper requirunt a su?bus causari sum etc scilicet praecise et adaequate sed sufficit quod fiunt conclusiones propter varietatem influentiarum et quod haec sit verum quacumque dispositione stante unde eo ipso ignis stupa applicata ipsam stupat combu?im ideo non requiritur causalitas ad effectum producendum sed requiritur alia cum ista

unde ad idendum est quod causalitas in perfectis mixtis et generibus multum iuvatur vel impeditur a caritate contraria caelestium

Et secundum haec tenuit avicenna quod secundum praeter sine concursu causarum caelestium poterat aliquid produci hic inferius et secundum haec dicit albertus monstra provenire ut contingit quod secundum aliquam dispositionem causalem ad producendum speciem aequi nam efficiatur monstrum in alia specie Et ita salvat id albertus speciem de quibusdam habentibus speciem hominis quibus non correspondet virtus seminalis / unde per haec etiam salvat mixta mirabilia

Ex quibus sequitur corollaria Ex primo dicto primo sequitur tale quod multum est respicienda radix superior in effectus inferioribus

Ex quo infertur quod praesumptuosim est intromittere se se de indicativa astrorum nisis quis sit maximus naturalis

ulterius sequitur quod licet modo sint et talia reducantur in causas caelestes tamen reduci possunt ad inferiores ut in pluribus quoniam secundum superhabundantiam materiae fit hoc per vim formam non obediente materiae monstrum Item etiam ex parte resolutionis materiae sicut a solis calore fit aliquod tale vel etiam ex influentia mala ad terra vel in terra maxime creata ex eut mali vapores et fetidi quibus congregatis et unitatis in aere ex eorum corruptione causatur mortalitas et sic talia non dicunt reduci in causam caelestem sed potius ad inferiorem Etiam ex regionum dispositione et situatione proveniunt morbi in aliquibus in aliquibus non ratione diversitatis terrarum

Nihilominus tamen quidquid dicatur possunt reduci de per se in causas superiores licet de per accidens a talibus proveniat licet non omnia secundum astrologiam sint individua quoniam multa per animalia venenosa proveniunt et non per corpora caelestia sicut de approximatione ad aliquod venenosum vel de visu basilici sive reguli et sic de talibus

Alius est modus videlicet quod ordo naturalis non requirit causam superiorem sed connectit orbi ad intelligentiam monentem

primum est tota naturalis influentia corporum caelestium non se extendit ad aliquam vel electionem liberum effective licet dispositive patet quia non est nisi ad elementi mutationem et specierum productionem generantionem Et ideo actio naturalia angeli orbem moventis non se extendit ad productionem minimum actus liberi quia non se extendit ad animam videlicet quantum ad potentiam superiorem Ex quo patet clare quod tota concathenatio rerum nullam imponit influxus necessitatem primo quo ad actus naturales et etiam respectu moralium quoniam stat quod sit influentia specialis equi productiva et tamen equus non producetur et ideo materia huiusmodi productionis non obediet caelo

Ulterius sequitur quod circa productiones et talia non debent saturno attribui vel imputari furta etc nec marti homicidia sicut aliqui imponunt et quod si talia faciunt haec dicunt esse a malitia constellationis et vitia sua imponunt planetis et tamen ipsi sunt causa suae malitiae nec etiam iovi est ait buendus divinus cultus et fortunum nec soli regia dignitas

Sequitur ulterius quod nec illa quae pertinent ad sectam sacrilegam debet attribui sicut de macometo et de caldeis qui colebant ignem nec mercurio debet attribui lex christiana ut ovidius recitat 3o de vetula Sequitur ulterius quod ymagines fabricatae quacumque constellatione data nullam habent efficaciam patet quoniam regulae traditae sunt ad habendum haberem et propter inanem gloriam hoc fuit repertum et propter lucidum quare hoc dicitur ficticium licet aliqui dicat oppositum quia eis placet ars cuius causa est quia corollaria caelestia non se extendunt ad hoc ut satis superius deductum est et ideo superstitiosum est eis hoc attribuere quia hoc non potest se extendere nisi quantum ad alterationem corporalem et sic influentia in ymaginationibus recepta variabitur vel potest dici quod hoc fit per accidens quoniam homines sic operantes animantur et vehementius ad operandum inducuntur in talibus sed si una vice bene accidat in alia non qua propter non est fides adhibenda

Sequitur ulterius quod electiones quae fiunt in constellationibus talibus non habet efficaciam quo ad actus morales nisi quod stat quod homo sit magis eloquens vel tale quid in

secundum corporis sui dispositionem et complexionem naturalem sicut si sit sanguinemus et sanguis non habundet materiam vel colericus et colera non habundet nec de talibus unde aliqui se resolvunt ad hoc

Sequitur ulterius quod maxime coniunctiones non sunt causa mutationis reginarum sicut saturni et iovis scilicet in concava domo vel in 3a sive in 10ma patet quia corpora caelestia non se extendunt ad hoc Et ideo libri ababendi sunt potius quam reservandi

Et sic de aliis libris de tali materia tractantibus sicut de pedo?tia de nativitate puerorum patet haec quoniam stat duos natos in eadem constellatione esse diversarum nostrarum et conditionum ut manifestissimum est Ideo patet ex hoc quod astra non agunt nisi disponendo materiam et non agendo effective

Ex quo sequitur quod fatalis dispositio nullo modo facit ad liberum arbitrium necessitandum