Table of Contents
Reportatio A Sentences Commentary
Principia
Principium II
Principium III
Principium IV
de Fide
Lectio 18, De fide
Lectio 19, De fide
de Notitia
Lectio 20, de Notitia
Lectio 21, de Notitia
Lectio 22, de Notitia
Lectio 23, de Notitia
Lectio 24, de Notitia
Lectio 25, de Notitia
Lectio 26, de Notitia
Lectio 27, de Notitia
Lectio 28, de Notitia
Lectio 29, de Notitia
Lectio 30, de Notitia
Lectio 31, de Notitia
Lectio 32, de Notitia
de Fruitione
Lectio 34, de Fruitione
Lectio 35, de Fruitione
Lectio 36, de Fruitione
Lectio 37, de Fruitione
Lectio 38, de Fruitione
Lectio 39, de Fruitione
Lectio 40, de Fruitione
Lectio 43, de Fruitione
Lectio 44, de Fruitione
Lectio 45, de Fruitione
Lectio 46, de Fruitione
Lectio 47, de Fruitione
Lectio 48, de Fruitione
Lectio 49, de Fruitione
Lectio 50, de Fruitione
Lectio 52, de Fruitione
Lectio 53, de Fruitione
Lectio 54, de Fruitione
Lectio 55, de Fruitione
de Trinitate
Lectio 56, de Trinitate
Lectio 57, de Trinitate
Lectio 58, de Trinitate
Lectio 59, de Trinitate
Lectio 60, de Trinitate
Lectio 61, de Trinitate
Lectio 62, de Trinitate
Lectio 63, de Trinitate
Lectio 64, de Trinitate
Lectio 65, de Trinitate
Lectio 66, de Trinitate
Lectio 67, de Trinitate
Lectio 68, de Trinitate
Lectio 69, de Trinitate
Lectio 70, de Trinitate
Lectio 71, de Trinitate
Lectio 72, de Trinitate
Lectio 73, de Trinitate
Lectio 79, de Trinitate
de Caritate
de Libertate
de Incarnatione
Lectio 115, de Libertate
Aliae rationes contra Bradwardinum de libertate et divina concurrentia
Prima ratio
Consequenter pro rationibus bradouardin est aliqualiter insistendum nam satis potest patere per praedicta quod posito quod deus necessitet voluntatem quouis modo est adhuc contingens ad hoc quia posset eam non necessitare et sic deus non est nec potest esse necessitas antecedens tali modo sicut ipse bradouardin siunt
Tertia ratio
3o dicitur quod omnes suae rationes procedunt de causalitate naturali ipsius voluntatis et non de libera et sic non est ad propositum quia non revocatur in dubium quin voluntas quo ad suos primos motus necessitatur modo naturalis agentis quo fertur in obiectum sibi praesentatum Et ideo dicit augustinus primi motus non sunt in nostra voluntate vel potestate Et licet concederetur quod voluntas creata posset concurrere cum increata non sequitur pro toto quod necessitaret arbitrium secundum naturalem inclinationem
Quarta ratio
4o pro solutione rationum omnium ipsius bradouardin dicendum est quod non procedunt de causalitate activa voluntatis sed de operatione vitali Ubi advertendum est quod voluntas respectu suorum actuum liberum non concurrit
primo producendo actum Et in hoc habet causa libere voluntatis aliam ad suum actum producendum nam ipso producto per actum officitur volendo vel nolendo / et iste sunt habitudines distincte / nam vitalis operatio non est operatio sed voluntas sic utitur actu suo Et forte quo ad hoc se habet magis passive quod active et sic negatur sibi consequentia quam infertur scilicet voluntas necessitetur ad hoc ergo potest necessitari ad producendum actum suum liberum nam sunt duo modi distincti ut dictum est
Unde producto actu non est in sua potestate quin per ipsum velit aliquando / productio vero actus est libera / nam positis causis omnibus sufficientibus voluntas habet libertatem exeundi in actum in illo instanti et quod etiam non exeat non autem sic est actu producto / quare neganda est sua consequentia ratione diversarum habitudinum
Iuxta quod infertur quod stat va?tem obmissive peccare tamen nec aliquid velle nec nole patet / nam habitudo sua est alia quod affectiva scilicet habitudo ad suum actum igitur non implicat quod stet 2a alia non stante Sed adhuc restat difficultas / quid horum magis cadat sub prohibitione scilicet vel pro duo actus vel per eum vitaliter immutari / Et teneo quod utrumque
2o dico quod magis libere subiacet productio actus ipsi voluntati quam eius affectio patet quia pure libere est filii producere suum actum
3o dico quod hoc non obstante voluntas magis deordinatur positive per actus immutationem quod per eius productionem / primo utrumque istorum cadit sub prohibitione quia voluntati ut nedum producat sed ut ne dicuntur odiat et sic utrumque est contra legem Et immutatio vitalis est positive de ordinativa ipsius voluntatis nam odium dei committit quod est contra suis finis vel immutat ergo habet aliquam deordinationem annexam et sic isto modo immutatio deterior esset
Quinta ratio
5o dico quo ad rationes de confirmatis in gratia se in via vel in patria dicitur quod causae ipsorum beatorum possunt resolvi ad alias causas quam ad voluntatem divinam nam de beatis extra caritatem libertatis potest resolvi secundum 3es gradus caritatis libertatis creatae extremos naturales complacenter tame 2o voluntas agit circa summum bonum sibi praesentatum et est supremi generis suae operationis media est libere directiva mediorum in finem / supprema vero respectu finis inmediate et quod praesentatur naturaliter fertur in ipsam unde causalitas patris ab intra est naturalis et ad extra est libertatis
Sexta ratio
ultimo circa materiam est sciendum quod propter modum loquendi unde animalis ancelmi et eius reverentiam dicitur quod necessitas consequens potest capi multipliciter
primo modo pro causa activa qua posita non est in potestate alicuius alterius causae quin sequatur effectus et isto modo cepti bradouardin et sic neganda est talis necessitas antecedens quia potest causa libera producere effectum vel non producere quare etc et per consequens non oportet talem necessitatem antecedentem ponere
2o capitur pro causa activa qua posita non est in potestate alicuius agentis naturalis quin sequatur effectus et sic prima causa respectu effectuum productorum a causis naturalibus extra liberum arbitrium sic producuntur a necessitate antecedente et ideo sic capiendo non est inconveniens concedere necessitatem antecedentem
3o modo potest capi pro causa activa qua posita non est in potestate liberi arbitrii quin effectus ponatur et circa hoc tenendum est contra bradouardin quod deus non est necessitas antecedens ad effectus respectu liberi arbitrii / quia in potestate liberi arbitrii est producere est non tenendo secundum gregorium quod hoc consequentia eest bona a est igitur necesse est ipsum esse vel fuisse quia sibi remanet sola contingentia Et sic voluntas respectu actus tam possunt quam praeteriti habet vel habuit potestate producendi effectum vel non producendi / Et quando dicitur quod omne dum est quando est necesse est esse dicitur quod haec magis includit necessitatem contingentem quam antecedentem Ex quibus dictis apparet satis concordia liberi arbitrii cum divina praeventione / quapropter error bradouardin satis clare potest intuenti patere nam ipsa divina praeventio magis reddit voluntatem nostram liberam quam si alia esset et ideo hoc non debet turbare fidelis
De concordia liberum arbitrium et contingentiam effectum futurum cum aeterna dei praescientia (articulus tertius)
Tunc sequitur difficultas 3ii articuli in qua quidam difficultate oportet concordiam vi?re liberi arbitrii et futurum continentium cum aeterna praescientia et immutabili / et ista tanta est et infinita quod boetius comparavit eam ydrae serpent cui si unum caput abscindatur subcrescunt adhuc duo
nam pro certo in ista materia dicitur a simili quoniam qui reperit unam solutionem subcrescunt et occurrunt duae replicationes qua propter beatus apostolus ad romanos 12o "O altitudo divitiarum sapientiae dei quam incomprehensibilia sunt iudicia" etc Et addit post quis novit sensum deum
/ Et secundum hoc sunt duae regulae praemittendae ad hoc quod intellectus audientium maxime ignorantium magis dirigatur in lucem quarum prima est
In arduis difficultatibus non est utendum proprio ingenio nec sibi adhaerere sed potius primae veritati infallibili quod quid officium ad fidem videtur spectare / et ideo circa talem materiam sufficit fidei scutum quia ad haec est satis deffensivum quia fortius est quam sit apparentia in contrarium quia fides protegit a falsis apparentiis
2a regula potentia rationalis debet per alias potentias temporari ita quod debet esse in eis mutua consequentia et concordia quia si concupiscibilis excedat rationalem acquiritur scientia quae inflat et talis est ventosa superbia morum prodiga / qua propter inquisitio circa ardua debet esse cum humilitate et reverentia hoc docente et suadente apostolo "Noli autem sapere sed time"
Quantum ad primum
Quantum tamen ad primum recolenda sunt a aliqua principia prius recitata primum est de divinae perfectionis immensitate ad quam secuntur proprietates contradictae ad res falsitas vel limitatas nam totaliter ipsa divina immensitas est independens
ad materiam prona satis persuadetur compossibilitas divinae praescientiae ad contingentia et singularia quia alterius modi a naturali / unde sicut sortes credit quod a sit credulitate naturali et tamen a potest non fore tunc credulitas sortis est contingens Econverso autem in deo et sic est infallibilis quia infinitus etiam res infinita est aliarum proprietatum quam finita Et per consequens intellectus noster super hoc debet contentari et in hoc quietari Sed certe incredulitas quod plurimis provenit ex suorum fatua ymaginatione cui adhaerent tantum pro in ipso morantur
Conclusiones
Secuntur conclusiones superdistinctiones 34am et 35am / conclusio ergo primae distinctionis est de combinatione virtutum cardinalium de quibus satis philosophus loquitur 5o ethicorum quia una non potest acquiri sine alia et sic sunt annexae Sed magister dicit quod qui habet caritatem habet omnes et augustinus ponit caritatem pro genere sed loquendo prout sunt habitus distincti inter se et a caritate dependenter ab influentia caritatis quantum ad suam perfectionem et sic non est de necessitate eis annexae esset cum caritate quod patet de conversis de nomo vel de magdalana quando peccavit / Et ergo quaeritur quomodo magister sustinetur / dicitur quod caritas debet ymaginari aliarum virtutum contentivae quia potest in omnibus viribus et ad talem sensum intellexit magister postea movet dubium utrum virtutes sunt semper aequales Aliqui dicunt quod non ut patet de iob qui facit patentior totius orbis
