Table of Contents
Reportatio A Sentences Commentary
Principia
Principium II
Principium III
Principium IV
de Fide
Lectio 18, De fide
Lectio 19, De fide
de Notitia
Lectio 20, de Notitia
Lectio 21, de Notitia
Lectio 22, de Notitia
Lectio 23, de Notitia
Lectio 24, de Notitia
Lectio 25, de Notitia
Lectio 26, de Notitia
Lectio 27, de Notitia
Lectio 28, de Notitia
Lectio 29, de Notitia
Lectio 30, de Notitia
Lectio 31, de Notitia
Lectio 32, de Notitia
de Fruitione
Lectio 34, de Fruitione
Lectio 35, de Fruitione
Lectio 36, de Fruitione
Lectio 37, de Fruitione
Lectio 38, de Fruitione
Lectio 39, de Fruitione
Lectio 40, de Fruitione
Lectio 43, de Fruitione
Lectio 44, de Fruitione
Lectio 45, de Fruitione
Lectio 46, de Fruitione
Lectio 47, de Fruitione
Lectio 48, de Fruitione
Lectio 49, de Fruitione
Lectio 50, de Fruitione
Lectio 52, de Fruitione
Lectio 53, de Fruitione
Lectio 54, de Fruitione
Lectio 55, de Fruitione
de Trinitate
Lectio 56, de Trinitate
Lectio 57, de Trinitate
Lectio 58, de Trinitate
Lectio 59, de Trinitate
Lectio 60, de Trinitate
Lectio 61, de Trinitate
Lectio 62, de Trinitate
Lectio 63, de Trinitate
Lectio 64, de Trinitate
Lectio 65, de Trinitate
Lectio 66, de Trinitate
Lectio 67, de Trinitate
Lectio 68, de Trinitate
Lectio 69, de Trinitate
Lectio 70, de Trinitate
Lectio 71, de Trinitate
Lectio 72, de Trinitate
Lectio 73, de Trinitate
Lectio 79, de Trinitate
de Caritate
de Libertate
de Incarnatione
Lectio 121, de Libertate
Responsio ad rationes
Ad primam et secundam rationes Boetii
Consequenter circa materiam de praedestinatione restant aliquae rationes solvendae. Et primo ad rationem boetii quae stat in hoc quod deus cuncta conspicit igitur necessario cognoscit vel scit evenire sic debent Et confirmatur si ita futura sint quod evenire debeat etc
Breviter respondetur quod boecius intellexit de necessitate conditionata vel commune intendo istam consequentiam esse bonam videlicet deus noverit ita fore igitur sic erit vel conditionalis ex ea cmposita erit vera scilicet haec si deus noverit ita fore ita erit Et sic in hoc est finalis solutio Sed quia non plene evacuatur difficultas ideo ut videtur redibit ridiculum tyrisie nisi divina notitia sit indivisibiliter ad aliqua limitata
/ Pro cuius aliquali declaratione praemittit idem boetius quod sunt plures gradus cognoscendi quorum superior regit semper inferiorem et hoc patet in eodem supposito sicut in homine nam sensus tactus et visus sunt in homine cum aliis sensibus et tamen sensus visus melius iudicat de quantitate rei quam tactus Item sensus communis tertius nobilius et melius iudicat quam aliquis sensus particularis Et ita vis est imaginativa iudicat de hiis de quibus non potest sensus communis et intellectiva de quibus aestimativa non potest et sic ascendendo usque ad gradum suppremum habet alium et alium cognoscendi modum Et in hoc evacuatur praesens difficultas quia tanta est dei immensitas quod non potest enarrari Pro satisfactione cum advertendum est quod quaelibet 6 viarum praetactarum posset ad quodlibet argumentum applicari sed via est quam magis reputo probabilem quod divina notitia se habet per modum potentiae libere respectu veritatum contingentium Ita quod sicut divina voluntas dicitur ex eo libera quod uniformiter et intrinsece se habet nunc agendo nunc non Ita de cognitione divina quia nunc scientia alicuius et post nunc scientia oppositi Nam sicut per eamdem volitionem adaequate vult aliquid esse productum per illam eamdem vult illud esse destructum ita divina notitia sive cognitio divina respectu unius ven?tis est assensus et illa eadem sui contrarii assensus eodem modo consideratus
Et similiter sicut divina voluntas eadem existens adaequate divinorum effectuum est productiva sive volitiva Ita per eandem assensus asserit deus quod antichristus erit vel non erit et quod adam non est
/ nam per eandem rationem causalem exit voluntas divina in actum Ita quod non sint rationes causales ab intra distincte ut superius visum fuit / et sic est differentia inter theologia et philosophia nam philosophus ponit quod idem inquantum idem semper natum est faciendum Theologus vero dicit oppositum videlicet quod idem bene natum est facere diversa / nam assensus divinus formaliter asseruit huic quod antichristus erit scilicet veritatis contingentis et per eundum assensum quod non erit vel quod est contingens ipsum antichristum fore
Unde patet hanc consequentiam non valere / aeternum dei exemplar adaequatur a exemplato adaequativo simplicis veritatis et b similiter ergo a et b inter se adaequantur Pro quo advertendum est quod secundum doctores veritas creata consistit in quadam adaequatione ipsius exemplati ad exemplar productivum modo haec consequentia non valet b effectus adaequatur suo exemplari et c adaequatur eidem ergo adaequantur inter se / quia in eis reservata habitudine exemplaris ad exemplatum stat diversitas in eis Et sic omnes veritates creatae assistantur exemplari et tamen non inter se Et hoc habet locum in obiectis assensibus / nam idem est assensus quod antichristus erit qui potest stare quod antichristus non erit sicut dictum est
et hoc potest conferre huic scilicet quod deus de novo incipiat scire aliquam propositionem / patet enim similem consequentiam extra materiam praesentem non valere sumendo quod unum infinitum non sit maius alio et quod finiti ad finitum non sit certa proportio tunc stat quod tempus infinitum si daretur actualiter haberet eamdem proportionem ad annum sicut ad diem ergo duratio temporis est aequalis et tamen dies et annus non adaequentur
Et ad tollendum talem assensum non experimur in nobis Ita etiam potest exemplificari de corpore infinito Sed hoc certissime non est mirandum divina immensitate considerata nam ratione ipsius provenit utraque pars contradictionis Et ergo quantum est ex parte divini assensus haec etiam est sibi propositum Sed quia pura veritas quae falso repugnat non concedit o?nter quod asserat duobus contradictoriis licet eamdem notitiam habeat amborum contradictorum
Ideo sequitur incompossibilitas sui assensus cum nostro et immutabilitas eius cum mutabilitate scibilium nostrorum a suis Ex quo sequitur quod pro tanto aliquid in eo non mutatur / nam per idem velle producit sortem et destruit quia uniformiter in hoc se habet et antequam sortes esset se habebat
/ et haec conditio est propria voluntati libere et nedum circa voluntatem divinam sed etiam circa voluntatem creatam / nam stat bene quod voluntas nostra exeat in actum aliquem vel non absque tamen vitali commutatione
Item etiam quoad diversitatem proposito sibi obiecto potest elicere quod vult ergo si reperiamus effectus oppositos nimirum quia in hoc non cadit aliqua dei mutatio Et sic non est inconveniens quod divina notitia se habet respectu futurum contingentium / unde idem est velle et scire in deo
/ Et in hoc potest glosari boetius qui dicit quod futura in se considerata sunt con?tta relata autem ad deum sunt necessaria per quod non videtur capere notitiam conditionalem sive necessitatem conditionalem unde boetius repraesentavit hoc non posse capi ad plenum quia semper uniformis est ipsa notitia et ratione suae immensitatis provenit utramque partem contradictionis
Ex quo sequitur ulterius quod magis provenit ex modo enuntiandi quam ex alio unde si deus quid scivit ab aeterno illud scivit sicut patet de illa antichristus erit nec deo repugnat quid scire de novo
Confirmatur nam sicut ratione immensitatis non repugnat acceptare sortem sic non repugnat ipsum deacceptare vel etc igitur non cadit repugnantia ex parte divinae scientiae Et miror vlade quin consideratur habitudo dei ad res certissime videre modo ista materia bene resoluta maiorem difficultatem includeret quam materia de praedestinatione vel saltim aeque magna
Ad quintam rationem
Ad rationes altissiodiorensis patet nam arguit sic homo praescivit a fore ergo necessario scit a fore / dicitur quod prima consequentia conceditur
sed si arguatur de deo a simili negatur similitudo quia naturaliter scientia futurum contingentium non est in nobis in deo autem
Ad sextam rationem
Ad aliam numerus praedestinatarum est inchoatus et implicat contradictionem quod propter eius remaneat incompletus etc dicitur quod implicat contradictionem numerum praedestinatarum non compleri dato quod finitus
2o dicitur quod quilibet numerus potest esse maximus praedestinatorum absolute et minus quia deus posset facere quod non essent nisi duo praedestinati
3o dato quod ex lege taxaretur adhuc quilibet praedestinatus posset facere quod non esset de numero illorum / et quilibet praedestinatus quod esset de numero illorum unde si faciat primum habebit 2m
/ 4o et ultimo dicitur quod licet sit in potestate cuiuslibet viatoris privati tamen quod non sit numerus maior vel minor / bene stat quod sit aliqua dispositio communis quae non sit in potestate sortis et tamen dependet a tota multitudine / sicut patet de scandalo nullus viatorum potest evitare quin sit scandalum / et haec respectu aliorum / licet conclusio ad se bene si vellet et per hoc possit multa circa quae circa istam materiam fieri sunt solita Verum est tamen quod communiter dicitur necesse est sic evenire sed necessitas capitur pro infallibilitate
Conclusiones
Supra per distinctionem 4am 4ti sententiarum sequitur prima conclusio Aliqui recipiunt sacramentum alii rem sacramentalem unde parvuli sacramentum et rem sed differenter electi ad saeculum alii non / Sed haec sane debet intelligi nam credo quod et praesciti recipiat ad saeculum / sed haec non est ad salutem gratifficantem vel gratiae consecutivam
2a conclusio alii recipiunt sacramentum et non rem sacramenti unde notandum est quod res sacramenti est gratia gratifficans ipsius dei sacramentum vero est verborum ordinatio Sed de auctoritate illa qua dicitur Nisi qui renatus fuerit ex aqua et spiritu etc debet intelligi ceteris paribus quia quidam in sanguinem baptismati sicut innocentes alii in confessione vere fidei alii etc et sic intelligitur etiam ubi contemptus erit et non interior iustificatio quoad intra quantum etc
