Lectio 126, de Libertate

Ad prima ergo quando dicebatur si esset positio vera sequeretur quod in potestate nostra esset decipere christum negatur et ad probationem quia possum facere vel non facere quia contingens est et per consequens possum elicere actum quem non vul voluntas christi vel non producet voluntas

Breviter et facilissime respondetur negando consequentiam in forma saltem de anima unita verbo nec est in potestate dei decipere ipsam quia non potest errare ipsa anima ymmo articulus parisiensis est / Et tunc ad rationem / assentiam per revelationem quod faciam a et possum non facere verum est ergo anima christi decipitur / negatur consequentia quia nonquam asserit quod tu faceret a sed contradictorium eius

Et si tu ponebas casum 2m nisi primum deponeretur tunc casus esset impossibilis unde pro generali regula debemus tenere in hac materia quod ita sit in ea respondendum sicut in materia de praescientia divina / nam sicut deus praescivit sortem facere a et tamen illud est contingens Ita etiam de revelatione sibi facta et hoc propter conformitatem divini assensus ad assentium revelatum qui habet intrinsecam habitudinem unde sic oportet dicere propter articulos parisius condempnatos

Secundum alias vias diceretur quod si sortes non faceret a necesse est quod habuerunt assensum et esset totum contingens et sicut futurus assensus potest poni in esse ita praeteritum

unde nisi ista positio esse condempnata dicerem hanc esse satis probabilem Sed visis articulis parisiensibus oportet concedere revelationem sequi praecise ad assensum divinum et tamen potest nonquam fuisse assensus licet positio eius contrahat necessitatem

Ad 2am rationem quando dicebatur nam si sic esset sequeretur quod aliquis posset salvari ex errore et malo assensu vel electione mala et vita aeterna mereri patet casu posito quod deus revelet sorti quod plato peccabit cras et praecipiat sibi quod credat et quod eius domum destruat hoc adimplendo peccabit / quidquid sit de antecedente dico notando quod circa huiusmodi revelationem contingit fortiori probabiles respectu futurum contingentium et accidit fortiori aliqua iudicia vel assensus coniecturi a quibus possit evenire aliqui effectus vel viderentur evenire cum tamen non eveniant sicut de iona qui protulit ca?ca et a proprio capite de ninive connua?torie prophetavit quod subverteretur / Ita nisi proposito sortes habens revelationem sicut potest esse quod ipsa facta eliciat quod iste peccabit et aliud a revelatione facta / deinde eliciat odium platonis deinde aliud extremum et tamen credidit probante ex qua sequebatur opus invinctum Et tamen non sequitur haec quod ulterius infertur quia nonquam deus assensiit quod sortes peccaverit quoniam tales operationes non secuntur ad assensus revelatos / Et etiam ex iudicio licet falso bene aliquando consurgunt gaudia tristiae et talia quae non sunt a revelatione sed a iudicio naturali et per hoc evaduntur multae rationes Et sic deceptio sortitur in hoc quod non recipimus debitam coniecturam inter nos et revelationem factam

Ad 3am rationem nam si sic sequeretur quod aliquis posset desperare de salute / revelatione facta ut non salvaretur et de radice huius tractant diffusius adam et de heuta

dico tamen aliter quod in casu quod alicui revelaretur sua dampnatio ex hoc non proprie desperaret si crederet nam spes est magis actus potentiae volitive quam cognitive et ideo non tollit formaliter quin ne contrariatur actui potentiae volitive et sic spes ponitur habitus informans potentiam irascibilem in formans potentiam appetitiva et sic non repugnat quia cum illa credulitate staret amor aeternae vitae

/ 2o dico quod licet revelaretur sic / habet talis nihilominus credere / nisi ordinatio dei fuerit inmutata quod possit aequaliter salvari sicut unus alter quia haec non tollit contingentiam nec ponit necessitatem patet de praescito quoniam si faciat continue quod in se est ex consequenti salvabitur et ideo facta tali revelatione non debet pro tanto desperare ymmo et malum victare et bonum facere quia pura libertas sibi remanet faciendi suam suam salutem alia retento quod non immutaretur scientia dei posset tamen aliter fieret sic quod creatura non posset mutare decretum divinum et hoc dupliciter / uno modo quod dampnatio esset quidam poenale / 2o modo quod esset quid culpabile

si primum non debet habere spem nihilominus in iudicio divino debet se conformari / de alio non autem sic est / sed adhuc de aeterna dampnatione daretur sibi aliquis gradus gratiae remittens certum dampnationis gradum quo ad poenam Istud tamen pro praesenti non plus discutius nec assenso sed pro probabile reputo

Ad 4am rationem si revelationes essent possibiles staret quod aliquis obligaretur ad peccandum consequens tamen est falsum et antecedens patet quia solum ille qui cras peccabit salvabitur et sic isto stante sortes obligabitur ad peccandum Respondetur quod in illo casu quod obligatur non peccat moraliter et tunc ad casum admittitur casus / et tunc ad rationem obligatur ad medium unius etc verum est et tale eset peccare negatur quia ordinatio illa non est necessaria cuius causa est quia medium non est necessariam et sic in hoc casu habet se abstinere a peccato nec eligere habet hoc medium

Ad 5tam rationem proprium est divinae maiestati cognoscere futura contingentia

Respondetur primo quod dubium est utrum soli deo cuius peccat per naturam sic quod nulli alteri quia non est evidens et ideo relinquitur sub dubio scilicet an esset aliqua creatura quae sic posset quia licet sic esset tamen est particibile ab aliis creaturis nec probat ultima ratio

Ad 6tam quando dicebatur nulla revelatio est certa quia nescitur utrum spiritu bono vel malo

de hoc satis visum fuit in principio prologi secundum guillelmum parisiensem unde breviter dicitur quod creatura nonquam in necessariis ad salutem deciperetur si faciat saltim pro in se est unde apostolus / "deus autem non permittet vos temptari super id quid potestis"

unde est ars in sacra scriptura satis de haec tradita in illo passu "A fructibus eorum cognoscetis eos" unde primo debet videri si talis revelatio fiat alicuius si in ipsa persuadetur bonum et quod effectus inde sequens videatur sine deceptione proventi a bono spiritu si autem oppositum inferat vel aliquid quod sit contra scripturam sacram vel bonos mores non est tali revelatum credendum nec assentiendum

Ad 7mam rationem necesse est sortem assentire quod antichristus erit negatur consequens nam licet sortes heri assenserit nihilominus hoc est contingens antichristus erit et causa est conformitas eius ad assensum divinum nam tactum est quod assensus creatus revelatus habet connexionem ad illam suppremam lucem

Ad 8vam negatur consequentia eius / nam instantia est de petro cui deus revelavit se nega?rum ipsum deum ergo necessarius peccavit / consequentia ratio valet nam ad oportet addere deus revelavit petro sic ?ia erit vel fuerit ergo Tamen ad mentem rationis veniendo dicitur quod consequens est mere contingens sicut de ista deus revelavit antichristum fore igitur et etiam ista sortes assentit quod antichristus erit et haec est contingens deus scivit haec unde respondendum est sicut de praescientia divina nec aliquam difficultatem addit supra unde licet tales propositiones sunt de praeterito deus scivit a requiritur veritas unius propositionis de futuro quia tales non habuntur in necessitatem secundum omnes suas causas quia si sic contraherent necessitatem modo sic non est igitur

Ad 9nam quando dicebatur si sic sequeretur praeteritum nonquam fuisse praeteritum negatur hoc / et ad probationem et capiam motus localis christ eundo ad passionem nam credebat se passurum / et tunc ponamus quod ordinarit in illos melius quod non patiatur et sic motus localis non esset tunc effectus tolleretur

/ hic est difficultas non modica quia sic est de christo sicut de alio homine / dicitur tamen quod ab assensu de morte futura non dependebat huiusmodi motus localis Sed non obstante ratio adhuc fortificaretur de tristitia animae christi in sua passione

Unde advertendum est quod tales assensus scilicet tristitia non causatur in anima christi ab assensu passionis sed ab imperio rationis et causa est nam christus fuit tantae fortitudinis quod assensus de morte nonquam causasset tristitiam Et nimirum quoniam multi numerorum fuerunt sic inspirat quod non timebant mori sed haec fuit ab imperio voluntatis ut hominem moralem se ostenderet et sic non fuit ab assensu passionis

Aliter dico quod in revelatione facta potest fieri assensus tamquam apprehensionis vel iudicii et isti differunt primus naturalis et potest esse etc de alio non sic

Ad 10mam rationem quando dicebatur aliqua est veritas relucens in verbo quae non est revelabilis igitur nec aliqua alia negatur consequentia unde hoc propter reflectionem quam habet talis propositio supra se sicut de ista deus nihil revelat ymmo circa hoc supposito quod anima christi infinita cognosceret concederetur quod creatura cognosceret aliqua quibus non assereret anima christi nam signentur 5 veritates tunc capiatur una illarum tunc ista

Ad undecimam Ad 11mam quando dicebatur de prophetiis non evenit sicut dictum fuit negatur ymmo impossibile est per quantumcumque prophetiam decipi nec per fidem / Et ad probationem de iona / nam habita revelatione difficilimum est valde habere actum reflexum et sic intellectus decipitur quare non mirum si iudicium ionae de ninive falsum fuit et sic de multis potest dici

Ad 12mam et ultimam Ista consequentia est bona sortes assentiit quod antichristus erit igitur necessario assensiit conceditur antecedens et negatur consequentia quia assensus revelat habet aliam habitudinem quam creatus quia creatus causaliter effectus procedit ad suum significabile sed revelatis non est sic quoniam a prima luce dependet / Et sic non est conformatas nec similitudo quando arguitur a simili consequentia tunc non valet / quia revelatus sequitur divinum assensum et potest tamen non fuisse et se habet sicut radius dependens a sole quia causatur ab assensu increato Ex quibus omnibus patet quod nec fata nec astra faciunt ad futuram contingentiam Tamen non multum locutus sum de astrologiatum quia principes et nobiles per eam diriguntur tum propter alias causas sed quia multis conditionibus falsis maculantur praeten?ba plus dicere licet non dicam / sed breviter dico quod nullam mondi necessitatem rebus hic inferius existentibus imponit / licet tamen dispositive aliquid faciat non est effective / Etiam patet de libero arbitrio quod nihil ponit supra futura contingentia 3o de praescientia divina / 4o de reprobatione nam antecedenter in potestate cuiuslibet est se salvare 5o et ultimo de revelationibus quomodo non tollunt futuram contingentiam Unde boetius in 5to de consolatione pro simili concordantia habunda finem imponendo dictis quo ad materiam istam sic dicit "manet intemerata mortalibus arbitrii libertas nec iniquae leges solutis omni necessitate voluntatibus praemia poenasque proponunt Astat etiam spectator desuper cunctorum praescius deus visionisque eius praesens semper aeternitas cum nostrorum activum futurae quantitate concurrit bonis poenae malis supplicia dispensans Haec frustra sint in deo positae species et precesque quae cum recte sunt inefficaces esse non possit / Adversam igitur vicia volite virtutes ad rectas spes animum sublevate humiles preces in excelsa porrigite / magna vobis est si dissimulare non vultis necessitas indita probitatis cum ante oculos agitis iudicis cuncta cernentis" etc finis lectionis quoad quaestionem