Table of Contents
Reportatio A Sentences Commentary
Principia
Principium II
Principium III
Principium IV
de Fide
Lectio 18, De fide
Lectio 19, De fide
de Notitia
Lectio 20, de Notitia
Lectio 21, de Notitia
Lectio 22, de Notitia
Lectio 23, de Notitia
Lectio 24, de Notitia
Lectio 25, de Notitia
Lectio 26, de Notitia
Lectio 27, de Notitia
Lectio 28, de Notitia
Lectio 29, de Notitia
Lectio 30, de Notitia
Lectio 31, de Notitia
Lectio 32, de Notitia
de Fruitione
Lectio 34, de Fruitione
Lectio 35, de Fruitione
Lectio 36, de Fruitione
Lectio 37, de Fruitione
Lectio 38, de Fruitione
Lectio 39, de Fruitione
Lectio 40, de Fruitione
Lectio 43, de Fruitione
Lectio 44, de Fruitione
Lectio 45, de Fruitione
Lectio 46, de Fruitione
Lectio 47, de Fruitione
Lectio 48, de Fruitione
Lectio 49, de Fruitione
Lectio 50, de Fruitione
Lectio 52, de Fruitione
Lectio 53, de Fruitione
Lectio 54, de Fruitione
Lectio 55, de Fruitione
de Trinitate
Lectio 56, de Trinitate
Lectio 57, de Trinitate
Lectio 58, de Trinitate
Lectio 59, de Trinitate
Lectio 60, de Trinitate
Lectio 61, de Trinitate
Lectio 62, de Trinitate
Lectio 63, de Trinitate
Lectio 64, de Trinitate
Lectio 65, de Trinitate
Lectio 66, de Trinitate
Lectio 67, de Trinitate
Lectio 68, de Trinitate
Lectio 69, de Trinitate
Lectio 70, de Trinitate
Lectio 71, de Trinitate
Lectio 72, de Trinitate
Lectio 73, de Trinitate
Lectio 79, de Trinitate
de Caritate
de Libertate
de Incarnatione
Lectio 128, de Libertate
Propositiones de libero arbitrio voluntatis
Consequenter regreditur ad materiam de libertatem in se considerata sed antequam rationes prius factae solvantur aliquae propositiones praemittentur
Prima propositio
quarum prima stat aliquod bonum voluntati praesentari et haec sub ratione boni et tamen respectu illius praesentati non exibit in actum patet hoc nam duobus bonis praesentatis sub ratione boni potest ipsa voluntas neutrum elicere Conformiter adhuc dato maiori bono voluntas potest nullum actum elicere ergo poterit absque obiecti praesentati actum exire vel etc
Secunda propositio
Tertia propositio
3a propositio proposito bono vel etiam malo voluntas potest resilire absque actu positivo probatur / quoniam haec videtur esse de conditione intrinseca ipsius libertatis quod propositis scilicet quibuscumque causis ad alicuius actus productionem potest ipsa voluntas exire in actum vel non illis causis stantibus et sic stabit quod voluntas resiliet inclinationi vel sequetur eam
Quarta propositio
4a propositio voluntas potest peccare pure obmissive tam respectu boni quam respectu fugibilis probatur nam ditante conscientia quod a est agendum stat quod negative voluntas resiliat pure absque actus productione quo dato peccabit obmissive nullum actum producendo / hoc idem contingere potest respectu alicuius fugibilis / nam proposita illecebra prohibita et cum haec interveniente praecepto cum voluntas habeat illud recipere tunc per nolle peccabit obmissive quia potest nullum actum elicere circa obiectum sic movens
Prima obiectio: Obiectio Adam
Et istud est contra adam in 4o sententiarum videlicet in distinctione peccati nam ibidem deducit adam quod nullum est peccatum obmissionis pure
Responsio
Sed contra arguo sibi sic Et sit ita quod deus praecipiat sorti ad habendum a actum per b horam quo stante ordinet deus nullo modo sortem concurrere ad hoc / adhuc voluntas potest non producere a quo facto peccabit obmissive igitur contra adam
Responsio Adam
Sed contra hoc replicat adam primo sic "deus nullum renumerat pro declinando malum praecise ergo nullum dampnat pro non facere est bonum praecise" / consequentia tenet quia deus promptior est ad miserandum quam peccator ad peccandum vel quam ad dampnandum et antecedens patet quia adimpletio praeceptorum negativorum non est sufficiens per actum affirmativum
/ patet / quia sequeretur quod quilibet infinite mereretur quod non est dicendum igitur a simili dato praecepto nisi sit actualis contemptus non videtur esse transgressio 2o arguit sic adam omnis iustitia est positiva operatio boni vel positiva declinatio mali vel econtra ergo omnis iniustitia erit positiva operatio mali et declinativa boni
Responsio ad Adam Guillelmi Altissiodorensis
Respondetur ad rationes adae unde altissiodorensis negat utramque conclusionem cuius causa est quoniam ad virtutem plus requiritur quam ad vitium et hoc testatur philosophus in ethicis quod difficilius est contingere signum unde bonitas virtutis stat in rectitudine actus quia nedum actus moralis requiritur ad haec sed concursus circumstantiarum de bi?arum secundum ditaminem rectae rationis Sed ad vitium requiritur quod sit vitium sive malum in genere vel quod effectus sit circumstantus quare ratio adae non concludit
Responsio Adam
Sed replicat adam ponendo casum quod alicui exuunt in caritate praecipiatur quod nullum habeat actum / ex quo causu vult deducere quod sicut contingit mereri sine actu positivo sic etiam demereri sive actu negativo Et tunc sit ita aequaliter merebitur nullum actum habendo ergo si tu concedis unum tu habes concedere relicum
Responsio Plaoul
Respondeo sibi quod de lege communi non stante casus suus non est possibilis nam quod aliquis obliges ad non diligandum deum super omnia tunc aliquo sibi occurrente repugnat legi nunc stanti et ideo obligatio non est ad hoc possibilis
2o potest dici quod in isto casu creatura mereretur nullum producendo actum sed iam est extra lege nunc sta?tam
3o diceretur quod stante casu meretur creatura per aliquod actum positivum eligendi actum conformandi se praecepto quo dat non adverteret quod suus actus repugnaret et sic mereretur ex inconsideratione et obediendi promptitudine
Ultimo diceretur quod ex casu non sequitur quod mereatur vel demereatur quia casus non sequitur ex lege communi nunc stante ut dictum est unde non valet ista consequentia sortes operatur cum caritate igitur meretur vitam aeternam nec ideo secundum rigorem logice oportet respondere quod licet diligeret positive adhuc non sequitur ymmo oportet addere scilicet sortes operatur in caritate et cum hoc stat lex ergo meretur vitam aeternam et sic copulativa erit vera ubi ca?ta esset falsa
Secundo obiectio
2o arguit idem adam nam si sic esset de voluntate eadem ratione qua in una hora non vellet vel etc eadem et in alia et sic sequeretur quod nonquam exiret in actum in tota hominis vita adhuc sibi obiectis praesentatis consequens videtur contra experientiam ergo
Ad istam respondetur duplicitur et primo dicitur quod consequens non videtur absolute impossibile scilicet quod sit sine actu libero non dico tamen de aliis actibus et motibus quia quemcumque actum ab ipsa voluntate productum libere producit et eius libertas est quod possit se ad hoc suspendere quocumque ditamine dato et obiecto sibi praesentato
Tertia obiectio
Item arguitur contra conclusionem positam per rationem adae nam si sit peccatum obmissionis esse infinite modicum et minus quam veniale igitur per ipsum non contingeret mortaliter peccare probatur consequentia / nam sit praeceptum sorti et platoni quod eliciant actus respectu a obiecti et tunc obmitat sortes negative nullum actum eligendo et plato nollendo eligere actum a Tunc sic plato peccatu praecise finite et si actum remissiorem eligeret minus peccaret et sic descendendo et sic sequeretur quod quantumcumque remissius peccaret quod sortes adhuc remissius respectu sui peccati se haberet non eligendo actum a
Respondetur adhoc negando consequentiam et ad probationem quia plato peccat peccato finitae malitiae concedo et concedo quod minus peccaret si etc sed non in eadem proportione est remissio / et causa est quia tota latitudo malitiae non est latitudo actus totaliter nec est proportionalis habitudo vel si?da sicut de digito sortis aufferatur mediatas sortes pro tanto non effictur minor et consequenter si aufferatur medietas mediatis etc sic prima est in propositus
Quarta obiectio
Consequenter arguitur contra 3am propositionem nam proposito aliquo illicite voluntas per frequenter resistere habilitatur ad haec et si 2a vice adhuc plus et sic consequenter per aliquem actum positivum ergo non pro velle
Responsio
Ad istam respondetur multipliciter primo dicitur quod in isto casu voluntas non habilitatur ad resistendum nam convenit sibi proposito illicito quod possit elicere vel non et ideo per nullum actum eliciendi per hoc abilitaretur sed poterit praesentato obiecto non exequi
2o dicitur quod ut in pluribus voluntas resistit per actum positivum et ideo ratio non probat nisi de resistendo generetur actus
3o diceretur quod non est necessariam quod habitus semper ex actibus producatur nam licet consecutive se habeant non tamen sequitur dato quod actus derelinquant habitus habitus tamen potest se habere sive positive sive negative
4o diceretur quod in isto casu in voluntate nullus penitus generaretur habitus rationis ditatus scilicet hoc esse prosequendum vel non / quia quidam intellectus iuvat voluntatem per sui intellectione ad prosequendum vel resistendum et haec verum est generaliter quia intentio notitiae iuvat voluntatem Et intellectus ad voluntatem talis est habitudinis quod ipsa voluntas iuvatur ab eo mediate rationis dictamine absque quod generentur habitus positivi quare etc
Conclusiones
Secuntur distinctiones multae conclusio primae est quod institutio coniungi fuit ante peccatum unde ante peccatum fuit in officium post verus peccatum nedum in officium sed in remedium In primo nempe vires inferiores superioribus obediebunt et sic motio illicita non habuisset ibi locum quare sequitur quod propter illecebras lapsus fugiendus et propter humani generis augmentationem institutum est hoc sacramentum
2a conclusio alia institutio fuit in praeceptum propter necessitatis multiplicationem et adhuc posset cadere sub praecepto unde si solus sacerdos et sola filia spiritualis vel alia solummodo remanerent in mundo necessariam esset ad generis multiplicationem ut accederent adinvicem unde notandum est quod non est formalis repugnantia sacerdotii ad matrimonium sed tempore status praecepti fuit in praecepto unde repugnantia sacerdotii ad matrimonium / sed tempore status praecepti fuit in praecepto unde genesis primo "crescite et multiplicamini"
