Lectio 133, de Incarnatione

Consequenter circa materiam praetactam de ypostatica unione qua inferebatur quod b christus non erat homo nec humanitas sed homo est illa simplissima 2a persona Ita quod christus supponit pro illa quae quidam aeternaliter a patre processit nec est agregatum ex duabus naturis nec aliquis est filius hominis quin sit filius dei

Ex quo sequitur tales propositiones esse possibiles aliquis homo fuit ab aeterno et tamen nonquam fuit homo /

2a propositio stat quod humanitas eius nonquam fuit patet sumendo primum instans incarnationis spiritus sancti tamen in hoc spiritus sanctus est homo et ille homo est ab aeterno fuit et tamen ante hoc non fuit homo et tamen sequitur iste homo ab aeterno fuit patet hoc manifeste quia res est coaeva patri et tamen nonquam fuit homo

3a humanitas eius nonquam fuit / Similiter aliquis homo fuit ab aeterno et ille idem est aeternaliter homo et tamen non habentem nec habebit / patet hoc in casu in quo instans incarnationis eius esset unicum instans durationis tunc sequitur ut prius

Similiter sequitur aliquis homo creavit animam suam et corpus sibi univit organizavit etc talia patet / quia verbum dei est "per quod omnia facta sunt" potest hoc

Similiter sequitur quod aliquis homo creavit nostrem suam ex qua humanitatem sumpsit Ista nempe sunt clarissima Unde pro regula dicendum est quod de unione ipsius verbi dei conformiter est ymaginandum sicut de substantia respectu albedinis nam sicut substantia non est agregatum vel compositum ex subiecto et accidente sed subsistentia unita ita christus non est agregatum est humanitate et natura sed est cui unita est natura humana sicut patet de albo quod fuit antiquam fuerit albedinem de christo dicitur ita quod fuit antequam fuit homo

Et ista via probabilior et facilior est ad subsistendum non tamen dicitur quod per modum accidentis inhaereat quia non est ibi forma passiva sed habet similitudines ad substantiam respectu accidentis et in hoc consistit ratio denominativum concretivarum vel consurgit ex hoc non tamen propter hoc vocatur haec unio accidentalis nec proprie essentialis

sed se habet per modum insertionis sicut ramus inseritur trunco sicut ait gerardus taliter tamen quod remanet naturarum distinctio et unica subsistentia facilior tamen modus cognoscendi est sicut accidentaliter ad suum subiectum

Descendendo igitur ad materiam aperiendam ponuntur aliquae propositiones

quarum prima non stat sine cum hoc in alio sine sui multiplicatione patet hoc nam in se subsistere privat vel negat in aliam subsistentiam subsistere secundum doctores igitur non stat ut supra

2a propositio non videtur implicare quod in duobus harum eadem natura posita sic quod imitatur rei alteri et per consequens per multitudinem unius naturae in diversis sitibus non videtur talis repugnantia quo dato staret humanitatem christi in caelo esse in verbo unito et haec propositio supposito inniti subsistere et sibi inniti

3a propositio non videtur implicare quod per replicationem nature in eodem situ adaequato subsistat in proprio supposito et innitatur alieno

4a propositio quamvis propriis ypostasibus subsistere sit proprium divinae naturae pluribus tamen non repugnat creaturae subsistere realiter distinctis non tamen sibi propriis

/ prima pars propositionis patet nam divina essentia consistit sive subsistit in tribus suppositis modo nulla creatura est reperibilis quae sit trina suppositaliter et una essentialiter igitur solum competit secundum naturam propriam divinae naturae

2a pars propositionis declatur nam sicut filius terminat dependentiam naturae humanae ita non videtur quod habeat ad patrem in divinis eamdem habitudinem Et sic eadem natura esset assumpta a 3bus personis in divinis et hanc conclusionem concedunt doctores concorditer

Ex quo sequitur primo quod staret multiplicari homines absque nova rei productione patet / nam data natura assumpta sine nova productione stat quod pater assumat eam conclusio dato pater erit homo et ita de spiritu sancto

et sic erunt 3es homines et tamen non erit aliquid de novo genitum non ponendo unionem distinctam ab extremis unibilibus

consimiliter stat fieri plures homines absque hoc quod sint plures animae et hoc patet sicut prius

Consequenter sequitur ex ypothesi data quod angelus posset naturam humanam suppositare de quo dubium non modica videtur esse inter doctores Ex quo sequeretur etiam infinitos fieri homines in ipsa unione absque nova rei multitudine sive productione

Ex quo sequitur quod virgo gloriosa unica generatione qua genuit ihesum adaequate potuit generare particulares filios patet / nam si in eodem supposito formaliter ipsa concurrente uniformiter se habendo potuisset 3es filios generasse

ymmo et potuit infinitos etiam absque hoc quod aliter causaliter concurrisset patet nam ex multitudine subsistentiarum arguitur multiplicatio hominum Sed utrum creatura posset eam suppositare non habemus hoc ex fide licet probabile forte esset ponere arguitive

Unde circa praesentem materiam plures occurrunt difficultates una est utrum essentia possit esse terminus essentialis huius unionis ad talem sensum quod si distinguerentur / essentia esset terminus essentialis dicitur tamen quod non

licet aliqui dicant oppositum nam terminare dependentiam alicuius non est proprietas personalis non reducibilis ad genus causae efficientis vel finalis / nam si reduceretur esset habitudo distincta / modo trinitatis opera sunt indistincta / unde si hoc esset conclusio pater esset incarnatus sicut filius quod est contra fidem ergo essentia non potest competere nisi in esse personali et secundum aliquam suarum subsistentiarum sic quod trium personarum est unica essentia

Sunt et aliae difficultates una est utrum idem sumptum possit esse subsistentia diversarum personarum / Et respondetur quantum ad hoc quod sic sicut doctores tenent Ita quod sicut verbum divinum est subsistentia naturae humanae ita naturae angelicae Et sic haberemus concedere quod angelus potest esse lapis et homo asinus quo posito verbum esset asinus substendendo naturam asinam et idem substendendum naturam humanam esset homo / et sic isto modo ista esset possibilis homo est lapis homo est asinus nec aliqua eo modo esset impossibilis

Ulterius igitur ad magis materiam particularizandum videndo quae praedicata competant supposito divino notavi propositiones aliquas michi fore ponendas licet aliqui magistrorum nostrorum ymmo communiter nulli faciunt de hiis mentionem quae per iuvenibus pono per modum regularum ut melius unioni ypostatice materiam percipiat

Prima igitur regula est nullum praedicatum importans deformitatem vel culpam potest vi unionis doe competere patet / quia nephas esset dicere quod deus peccaret quoniam ex intimitatem dei ad naturam assumptam redditur inpeccabilis quia talis natura non agit nisi a deo mota modo certum est quod operationes dei non possunt esse nisi recte iuste et sancte / nec creatura dirigitur ab eo nisi iste recte et sancte / aliter non esset perfectus

2a regula praedicata denotantia deffectus si essent in statu innocentiae non possunt communicari ut sunt primi motus pravi vel mali quiquid non sunt in nostra potestate qui etiam in statu innocentiae fuissent mortales immo et veniales essent morales sed ratione nostrae fragilitatis non imputantur nobis ad poenam vel culpam

3a regula praedicata quae naturae humanae sunt propria et inseparabilia non possunt supposito communicari sicut esse humanitatem vel animalitatem / et sic de aliis essentialibus et propriis naturae humane

4a regula omnia praedicata de praesenti concretiva competunt naturae humanae si in proprio supposito subsistenti licet ut bibere comedere et talia huiusmodi et talia sunt verbo dei communicativa eo modo / Ex quo / apparet de hoc quod dicitur in sacra scriptura quod verbum comedebat bibebat etc

5a regula illa praedicata concretiva quae dicerentur de illa natura tempore coniunctionis ad ipsum verbum etiam dicerentur de verbo et competunt supposito assumenti

6a regula illa praedicata quae dicuntur de illa natura in praeterito vel futuro ante coniunctionem vel unionem non communicantur supposito assumpti verbi gratia sit ita quod naturam luciferi assumat verbum sicut de potentia dei absoluta potest esse tunc de praeterito enunciatur concretive quod haec natura fuit mala et tamen haec natura est verbum ergo sequeretur verbum esse malum Ita de futuro diceretur suo modo nam si verbum assumeret naturam antichristi ante peccatum peccabit quod tamen non attribuitur supposito assumenti quia erat pro tempore conclusio non erat illa natura coniuncta Ideo non sequitur haec natura peccabit demonstrando antichristum ergo hoc suppositum peccabit

7ma regula non oportet quod illa praedicata concretiva quae competunt de possibili naturae assumptae competant verbo nisi competant tempore conclusio assumpta est unio illa verba gratia humanitas christi est peccabilis absolute loquendo et tamen verbum non potest peccare quia li peccabile non sibi competit in unione scilicet christo licet humanitati ipsius ante unionem competeret quia talis praedicatum humanitas non est tempore unionis reducibilis actum ad actum reducibilis scilicet tempore unionis verbi assumentis Ex quo patet quod haec consequentia non valet christus assumit naturam praescitam ergo christus est praescitus quia natura non dicitur praescita quantum ad praesens nec potest verificari stante unione quia staret quod peccaret coniuncta verbo quod non est dicendum

8va et ultima regula data per modum doctrinae quo ad me propositiones per ecclesiam et sacram scripturam vel doctores sacros approbatae concorditer debet conformiter concedi unde se reperiatur quod christus sit creatura datur haec regula resolvendi videlicet ad talem sensum dicitur deus est creatura id est deus est habens naturam creatam / Et si sit negativa sicut de multis sensus est quod non habet naturam talem vi cuius non incepit est passibilis dicitur quod resolvendae sunt christus habens naturam passibilem est passibilis / et alia christus habens natura impassibilem est in passibilis et sic resolute non contradicunt Et ad hunc sensum loquitur doctores variosus sumendo terminos Et sic ergo debet exponi ad sensum praetactum scilicet ecclesiae sacrae scripturae et doctorum

Sequitur consequenter ex dictis quod humanitas dimissa non esset ihesus licet illud dimissum esset homo patet quia christus est verbum dei et non supponit pro humanitate praecise

Ulterius sequitur quod humanitate dimissa verbum desineret esse filius virginis quia denominatio concretiva non sibi eo modo competeret quare tunc non haberet matrem / sed tamen haberet semper patrem Consequenter diceretur quod homo dimissa humanitate non esset homo

Item sequitur quod assumpta natura cum cicatricibus vulnerum non sequitur iste homo fuit passus in cruce / patet quia natura divina non subsistit et sic suppositum non fuit passum

Ulterius sequitur quod si verbum assumeret natura sortis in matre sortis non propter hoc esset filius matris sortis patet quia est aliud suppositum et in praeterito erat in alio supposito Sed si quaeratur quam habitudinem habebit ad matrem sortis et quaeratur utrum eo modo lege stante posset matrimonium cum ea contrahere quia non attinet ei in aliquo gradu Respondetur ad hoc quod non obstante quod non sibi attineat nihilominus non potest cum ea matrimonium contrahere / ratione legis et licet non sit affinitas generis tamen est naturae et non suppositi / et ista est ratio quare prohibetur affinitas in aliquibus matrimoniis

Ex quo infertur quod haec consequentia non valet christus assumit natura 30ta annorum ergo christus 30 annorum / et causa est quia denominatio competens naturae in praeterito non competit in praesenti Et ideo non sequitur haec natura est 30ta annorum ergo etc quoniam licet appareat de praesenti ipsa est potius de praeterito quare consequentia non valet

/ Et de tali materia loquitur venerabilis doctor magister nicholaus oresme in tractatu suo de communicatione ydiomatum ad quem studere hoc volentes remitto et hoc de isto / Sequitur de unione ypostatica respectu virginis gloriosae sicut promisit magister pro ultima lectione

Secuntur distinctiones conclusio primae qua quaeritur utrum mali semper peccabunt quamdiu in inferno erunt Ad quod respondetur quod dampnati et daemones peccant saepe et continue et tamen non demerentur / unde mandatum est in lege diligere dominum et proximum modo certum est quod non diligunt deum nec proximum quare sequitur quod tamquam legis transgressorem peccant sed habitus suae malitiae non crescit licet non excuset suam malitiam

Quantum ad 2m non demerentur quia status meriti est mihi via / modo tales non sunt in via

Consequenter exponit quid vocentur tenebrae exteriores et dicit quod est status dampnatorum ubi privatur omni bono / Sed sequebatur ante ista conclusio quae est penultima respectu praecedentis quae quidam est de mansionibus unde mansiones multae sunt scilicet gradus exaltarum vel meritorum cum quibus beati in via decessrunt quare perceptio suae gloriae secundum ipsos gradus erit Et ita de dampnatis gradualis poena quia qui plus peccaverit plus de poena capiet / unde potentes pote?r? tormenta patientur et hoc secundum gratiae vel demeriti gradum

de alio poena infligitur secundum quantitatem peccati unde si graviora peccata et poenas graviores patientur ut iam dictum est Est una in inferno generalis poena videlicet privatio visionis dei alia sunt multa poenarum genera de parvulis tamen eis carentia divinae gloriae nec patiuntur aliud ut dicunt doctores intelligendo de morientibus non baptizantis