Table of Contents
Reportatio A Sentences Commentary
Principia
Principium II
Principium III
Principium IV
de Fide
Lectio 18, De fide
Lectio 19, De fide
de Notitia
Lectio 20, de Notitia
Lectio 21, de Notitia
Lectio 22, de Notitia
Lectio 23, de Notitia
Lectio 24, de Notitia
Lectio 25, de Notitia
Lectio 26, de Notitia
Lectio 27, de Notitia
Lectio 28, de Notitia
Lectio 29, de Notitia
Lectio 30, de Notitia
Lectio 31, de Notitia
Lectio 32, de Notitia
de Fruitione
Lectio 34, de Fruitione
Lectio 35, de Fruitione
Lectio 36, de Fruitione
Lectio 37, de Fruitione
Lectio 38, de Fruitione
Lectio 39, de Fruitione
Lectio 40, de Fruitione
Lectio 43, de Fruitione
Lectio 44, de Fruitione
Lectio 45, de Fruitione
Lectio 46, de Fruitione
Lectio 47, de Fruitione
Lectio 48, de Fruitione
Lectio 49, de Fruitione
Lectio 50, de Fruitione
Lectio 52, de Fruitione
Lectio 53, de Fruitione
Lectio 54, de Fruitione
Lectio 55, de Fruitione
de Trinitate
Lectio 56, de Trinitate
Lectio 57, de Trinitate
Lectio 58, de Trinitate
Lectio 59, de Trinitate
Lectio 60, de Trinitate
Lectio 61, de Trinitate
Lectio 62, de Trinitate
Lectio 63, de Trinitate
Lectio 64, de Trinitate
Lectio 65, de Trinitate
Lectio 66, de Trinitate
Lectio 67, de Trinitate
Lectio 68, de Trinitate
Lectio 69, de Trinitate
Lectio 70, de Trinitate
Lectio 71, de Trinitate
Lectio 72, de Trinitate
Lectio 73, de Trinitate
Lectio 79, de Trinitate
de Caritate
de Libertate
de Incarnatione
Lectio 2, de Fide
Duo genera assensus
Primum genus assensus
Consequenter circa materiam praetactam de fide videndum est de assensibus habitis per rationes / et dicitur quod non sufficiunt ad causandum vel habendum fidei seu catholice assentiendum patet quia per tales habitus credultatis non crederet illa specie credulitatis quam oportet habere ad fidem
Aliquae corollaria sequentes ab primo genere assensu
utrum tamen esset infidelis distinguendum esset et dicitur quod sic quia tenetur ad habendum fidem et non haberet
Ex quo patet quod staret quod communis assentiet omnibus articulis fidei et esset infidelis et tali habitui potest subesse falsum ut si quis credat iudicium futurum et assensus quem habet poterit esse falsus / ut si crederet per rationem probabilem et deus sic ordinet quod iudicium non erit quia iste assensus non est consimilis habitui fidei infuso et sic assentiendo si non eveniret deciperetur
2o dicitur quod huiusmodi assensus acquisitus multipliciter secundum multiplicationem enuntiationum sue obiectorum diversmode repraesentarum Et etiam secundum hoc causant diversos habitus Et omnes huiusmodi assensus qui non sunt posteriores acquisiti posteriores rebus a quibus causantur enuntiatibus
Secundum genus assensus
Alia est evidentia seu assensus qui non sunt posteriores enuntiatibus et omne divinum iudicium est huiusmodi quia nullo modo dependet a futuro sed est prior / et habet magis rationem causae quam effectus vel posteriores et hoc testatur et commentator 12o metaphysicae
Aliquae corollaria sequentes ab secundo genere assensu et fide
Nunc vero dicitur quod fides non est posterior sed prior veritati a parte rei se tenenti ex parte enuntiabilis sicut assensus dei quem habet respectu istius Iudicium erit nullo modo dependet a futuro nec eius veritas ex dependentia naturali ymmo nec in esse veri et sic nec quo ad esse verum vel apparens dependent nec ex rationibus naturalibus alias non esset vera fides Et ergo fides catholica tam actus quam habitus imitatur dictum quia sunt priores rationibus pro illa parte
2o dicitur quod talis habitus non dependet ab articulis ideo non multiplicatur secundum multitudinem articulorum sed est eadem fidem respectu omnium articulorum cum non dependeat a rationibus vel articulis ideo dicendum est quod unica est fides inclinans ad trinitatis articulum et ad alios articulos contingenter et ita bene fertur in futurum contingens sine deceptione sicut in praeteritum
Diversa genera veritatis
Ad magis apperiendum materiam et veritatem deordinem veritatum multiplex repritur veritas prima est divina iudicium quod non potest esse falsum et est veritas immensa et infallibilissima pro complexa veritate capiendo / quia aliter non possumus explicare divinam tamen essentia ut existens imitatur vocatur simpliciter et incomplexa et ad veritatem complexam factam res existens considerata in habitudine ad divinum exemplar vocatur veritas 2o modo veritas complexa in rebus est quaedam conformitas in obiecto causata a divino iudicio sicut sortem currere est veritas derivata a prima veritate quia deus iudicat sortem currere quae est veritas et sic causat in sorte verum / et iste veritates complexe utrum sint complexe significabilia / et posset dici quod non est complexe significabile distinctum a rebus / sed ipsa res sit considerata vocatur complexe significabile ut puta secundum illam rationem secundum quam sit localiter vel aliter movetur sub ista consideratione potest vocari veritas complexa a divino iudicio iudicante ipsam currere
et sic veritas a parte rei prior est veritate existente in intellectu nostro quia veritas intellectus est iudicium conformae veritati et est quasi posterior denominatione est in re 3o est veritas intellectus quasi a veritate rei causata et introducitur ut fides ponatur in 3o ordine veritatum quia omnes veritates apparentes sunt in 3o gradu descendendo a prima veritate et fides non habet cum istis connexionem magis tamen discurrendo esset difficultas tangenda
Propositiones Bradwardini
Unde bradouardin ponit ibi aliqua sed alias videbuntur quoniam videtur incidere in errorem Nichilominus aliquae suarum propositionum ponuntur
una est / quod sicut primum principium maximum est deus ita primum principium in ordine veritatum complexarum de deo est prima veritas ymmo deum esse est prima veritas Et oportet ut dicit in quolibet genere esse ubi est ordo devenire ad aliquod primum quod sit causa aliorum illius generis et ita in tota latitudine veritatum complexarum oportet deum primam veritatem respondere quae est causa veritatum eiusdem generis
Item quod potest esse uni sine alio videtur esse prior illis modo deum esse seu illa veritas potest esse absque alio / etiam ergo ex quo non habet dependentiam debet poni in suppremo gradu / et quod alia ab alia dependeat notissimum est apud nos vocamus enim primum principium
/ modo illum quod est notissimum naturae est notissimum simpliciter et illud conclusio deest primum est sic quod potest esse quocumque alio non existente unde dicit aristoteles in prohemio metaphysicae "sicut oculi nictricoratis se habent ad lumen solis ita oculus noster vel intellectus ad illa quae sunt manifestissima in natura" et haec est propter visus debitatem / et ergo si deus sit principium notissimum in natura debet dici nomen simpliciter et sic illud quod est notissimum in cognitione dicitur primum principium
Corollaria
"actus est prior potentia sive in deo sive in creatura et hoc loquendo de primo actu simpliciter qui est prima essentia divina quia ab illa pululatis attributa divina quae ergo minuant cetera" et habent ymaginationem profundam unde ymaginatur quod esse dei debet poni ordo qui realiter debet dici primus quam sit posse et quod esse dei est tantae excellentiae quod est causa omnium quae reperiuntur sive in deo sive in aliis
2m correlarium "esse est prius quam non esse" quia primum esse est causa qualitercumque non exeundi vel exeundi post ea patet per commentatorem 9o metaphysicae dicentem quod "potentia est non esse et actus esse" modo actus prior est potentia ymmo et "affirmativa prior negativa" ut dicit aristoteles primo posteriorum
4m correlarium "necessariam est prius impossibili" et ymaginatur quod nullo modo potest esse verum vel falsum possibile vel impossibile quin prius reducantur in primam veritatem causaliter / contingens contingens falsum falsum / Ita quod est causa quare est contingens vel quare est falsum / nec vult deus quod aliqua potentia faciat hoc Sed istam materiam dimitto quia forte deo ministrante alibi tractabitur
Conclusiones
Dico tamen quantum spectat ad suam ymaginationem quod deum esse est fons et origo omnium aliorum et infertur quod si per ymaginationem deus non esset haberemus concedere quod primum principium non esset ymmo quod nec deus non esset et ista sunt difficilia ad ostendendum quia aliqua sunt evidentia quae non dependent a rebus nec iudicia divina a rebus dependent sed habent rationem prioritatis omnium modorum se habendi in aliis rebus / Et hoc positum est ad ostendendum quod fides non dependent ab articulo nec a ratione
Ideo merito dicebat apostolus "fide est non apparentium" / et sic prius est deum scire et antichristum fore quam quod antichristus sit futurus et quod primum est simpliciter intrinsecum et quomodo salvabitur contingentia alias videbitur Ulterius sequitur quod si per impossibile deus non esset nihil esset bonum licet per ymaginationem creaturae remanerent quia habent habitudinem ad ipsum deum tamquam ad causam denominantem creaturam et quia ista habitudo convenit fidei prius est vera fides de contingens quam quod illud futurum contingens sit verum et sic sive sit erit sive non semper fides remanet vera et sic patet quod est assensus infallibilis immo est securus nec stati fideliter assentientem decipi quia assensus fidei est de se rectus ymmo deus non potest facere sortem decipi seu quod per habitu fidei quis deciperetur quia est propria conditio talis assensus et naturalis qua remanente non posset facere quod deciperetur creatura in sic assentiendo nisi mutaret causalitatem rerum et ordinem iam infinitum
Ulterius sequitur quod assensus fidei potest vocari necessarius respectu cuiuscumque obiecti licet non sit necessarias ut assensus futuri huius antichristus erit vel sua propositio mentalis potest vocari necessaria quia non potest esse falsa qualitercumque eveniat semper est vera sicut divinum iudicium non potest decipi iuvando eo quod non dependet a veritate ad extra et ita de fide quia non dependet ab obiecto ideo antichristus non erit adhuc assensus ille erit verus quia non potest esse falsus et necesse est sic esse sicut per ipsum iudicatur est necessariam ulterius sequitur quod aliqua denominatio perfectionis communicata est fidei quae non Ideo potest esse necessarius assensus respectu obiecti esse contingenter
Ex quo sequitur quod iudicium creatum de futuro est necessarium Ulterius sequitur quod aliqua denominatio perfectionis consequentia ista non valet hoc iudicium est necessarium ergo oportet sic esse sicut per ipsum iudicatur est necessarium
Ulterius sequitur quod aliqua denominatio perfectionis communicata est fidei quae non est alicui creaturae rationali communicata quia esse sic iudicium infallibile est denominatio magnae perfectionis et istam denominationem sortitur fides et dato quod creatura una nobilis intelligentia esset infallibilis licet esse sibi iudicium et notitia / tamen non est da?m nisi beatitudo Ideo omnes revelationes a deo factae habent istam conditionem licet possit non evenire quod per eas significatur
Ex quo patet quod statu quod denominatio mobilis competit speciei inferiori scilicet accidenti et non communicatur superiori Tamen difficultas est quia denominatio ista esse notitia infallibilem est communicabilis et esse suam vitam et poterit facere creaturam deus cui competant
/ Et si esset una creatura quae haberet ista nullo modo posset decipi quia sibi repugnaret deffectus iudicio ex quo esset rectitudo essentialis sicut dilectio essentialis posset sibi communicari et esset inpeccabilis hoc per?ram sed hoc non est propositum
/ Etiam posset esse impeccabilis per naturam quia deus posset statuere quod aliqua qualitas esset innata alicui quae tantum faceret secundum se sicut caritas tamen absolute non esset impecabilis quia posset status eius mutari
Alii sunt modi de inpeccabilitate quia posset communicari intellectus sine alio et sic non esset peccabilis quia non esset libera Et licet talis esset libera tamen esset debilis intelligentiae sic quod non esset capax praeceptorum moralium Sed adhuc esset difficultas utrum esset aliqua creatura cui communicaretur habitus fidei cum conditione caritatis et utrum esset impeccabilis / Et de hoc in lectione sequenti deo dante videbitur
