Lectio 86, de Caritate

Consequenter circa hoc quod superius fuit visum videlicet de acceptione et deacceptione pta?ne unde sicut acceptatio est ordinatio virium superiorum ita deacceptatio est deordinatio utrum inferiorum unde sumitur passive et non formaliter quoniam si formaliter tunc sequeretur quod in deo esset peccatum vel ipsemet esset peccatum Unde deacceptatio dupliciter ymaginatur uno modo per deacceptationis privationem ad hoc quod creaturam non sit et digna

unde ymaginandum est quod varii sunt gradus acceptationis primus est de supremo genere mediate quo creatura sit digna Alii respectu voluntatis moralis praecise / 3us respectu bonitatis naturalis non intrinsece unde advertendum est quod bonitas ordinis rerum magis consurgit ex intrinseca rerum perfectione quam bonitas voluntas Et hoc videtur satis probare scriptura dicens "vidit cuncta qua fecerat et erat valde bona"

Ex quo potest ymaginari quod nulla facta mutatione intrinsece in rebus per solam subtractionem bonitatis divinae male esset universo creato

sic ymaginatur de deacceptione vel potest capi indignative si quod deus eam realiter reputet eam indignam quod non fit nisi praecederet in disposito scilicet peccatum nam per primi parentis peccatum inducta fuit cunctas quae deturpat

Et sic eo ipso omnia alia se haberet per modum poenae praeter peccatum adae / et in haec concordat apostolus dicens "nascimur omnes filii irae" Ex quo sequitur quod deacceptatio vel quaedam dei indignatio qua deus non vult acceptare aliquem

Contra de gratificatione potest quaeri utrum creaturae gratificando mutetur

Et breviter respondetur quod sic et est ibi quaedam realis mutatio sed non oportet quod habeat aliquid distinctum pro termino acquisito secundum quia aliae sunt species secundum divinum cursum ideo etc

/ 2o modo quia quod a pluribus conceditur mutationem localem etiam a usque rei de perditione sicut dicit okam Unde concederet quod deus totum universum motu recto moveret et tamen mobile nihil in hoc acquirit non obstante quod motus esset localis Et sic videtur quod nulla est repugnantia quare res moveret et tamen nihil acquiret vel etiam deperderet

Et secundum hoc oporteret ponere respectus ut dictum est nam superius in alia lectione dicebatur quod ad videndum istam sol radiat non sufficit solum sol et radius sed oportet aliquem cum hac ponere respectu

/ unde tales respectus non sunt entia realia nec accidentia absoluta sed potius dicuntur modi rerum a rebus distincti et sic nec substantia nec accidens et tales a doctoribus antiquis sunt ponit

Et ergo applicando ad materiam nostram si tales respectus poneremus ad creaturam gratificandam diceretur eo ipso grata et qui non velle tenere non haberet medium sufficiens ad concludendum veritatem et huiusmodi oppinionis est okam Et per hoc apparet ad rationes aureoli scilicet quod creatura habeat donum creatum

Restat ergo ad rationes de caritate respondere Ad primam in qua arguebatur quod non erat activa quoniam potest sola exire in actus omni virtutum

Respondetur tenendo positionem scilicet quod se habet tamquam rex et principes in regno animae Unde sanctus thomas videtur solvere difficultatem dicens quod caritas postquam est unctio docens de omnibus teste bono iohanne in sua canonica dicit quod respectu omnium eligibilium caritas est illustratus sufficiens potens exire vel facere exire in quemlibet actum virtutis

Ad aliam si caritas esset activa tunc intenderetur et remitteretur ut patet in casu posito de sorte

Unde breviter dicitur quod nonquam ad gradum illicitum caritatis concurreret stante casu quia nonquam ipsa ad mala concurrit nam sicut fidei repugnat inclinare se ad finem a fortiori repugnat caritatem se inclinare malignitati

Sed dubitatur utrum caritas possit concurrere actum huiusmodi gradum

et videtur quod non nam sit sortes prohibtum quod non prodictat ad gradum tamen producat citra tunc si maneat acquisivit etc

Breviter dicitur quod non sufficit caritatem usque ad talem gradum agere sed movebit citra notabiliter in instanti in quo desineret unde moveret propinquitatem gradus prohibiti in quo non sufficeret discernere ad hoc haberet gradum unde tempore asserente debet diligentiam facere unde sciendum est quod ista materia est de obmissione quare etc

Ad aliam si voluntas sic esset in regno animae etc

negatur consequentia quia voluntas concurrit saltim immutative vitaliter

/ 2o dicitur quod voluntas non necessitatur sed libere exit in actum

/ 3o dicitur quod caritas licet sit agens naturale nihilominus agit libere et retinet sibi motum talem quia instrumentum spiritus sanctus nam sicut dictum fuit de fide quod fides desit assentire alicui propositioni falsae sibi proposita sine cognita ita de caritate quare etc

Ad aliam si caritas esset activa sequeretur quod infinite ageret et sic esset infinita

/ Respondetur quod licet isto modo caritas contingens videatur augeri per meritum non oportet quod in eodem tempore praecise

/ 2o dato quod augeretur illud tamen non confert ad actum sed habet rationem posteriorem unde talis gradus non confert ad gratiam / licet disponit aliquo modo ad actus alios

Ad aliam de iudaeis in qua dicebatur quod caritas non patitur perplexitatem et addebatur quod nec miracula sufficiebant quia etiam ab ydolatris fiebant et a magis pharaonis

Respondetur quod caritas nullo modo patitur perplexitatem

et ad hoc de praelatis / dicitur quod in tali casu ymaginando saltim quod deus est summus praelatis et promptissimus iura divinare veritatem non habebant iudaei aliquam coloris causam nam revera quaelibet simplex persona si faciat quod in se est praelatus summus sed deus inclinabat eam ad utriusque partis veritatem unde idem dicit "audiat quid in me loquatur dominus"

et sic patet quod ratio satis sit soluta nam christus "non venit suam legem solvere sed adimplere" et ergo sua lex erat fi?a nostrae unde per se ipsas suas si fecissent iudaei quod in se erat habebat recte contra sua facta in christo nam secundum imoralia sua nostra figurarere sacramenta sed christus lege nostra adveniente cessarent

De miraculis dicitur et de magis pharaonis sicut Lactentius videtur ponere quod daemones cupientes genus humanum decipiere faciunt aliqua quae nobis apparent miracula sicut patet de?m multis lege nobis scientiarum et etiam commovent tempestates et talia huiusmodi / unde potest contingere quod deus per malignum angelum faciat miraculum

Ad aliam rationem caritas denominat subiectum secundum magis et minus

dicitur quod un est secundum extrinsecum non tamen intrinsecum scilicet quantum ad vitalem denominationem

et sic quando dicitur ulterius Respondetur quod non est simile sed quando dicitur quod aliunde dicitur caritas etc

Ad aliam essentia caritatis etc

dicitur quod nullam mundi qualitas est intrinsece rectitudo unde staret per hoc quod caritas esset in subiecto non vitali et ergo nullam habet apparentia

Ad ultimam caritas in regno animae habet principiatum nam dicebatur sit aliquis habitus mediate quo sortes perdat caritatem etc et dicitur quod non esset essentialis concathenatio virtutum cardinalium Et confirmatur de fide

dicitur hic quod tenendo positionem scilicet quod nullus est actus virtuosus nisi a caritate

unde caritate posita exit quis in actum virtutis unde deffinitate ipsa remanebunt habitus et exiet nullus actus sed non virtutis unde ymaginandum est causalitas talium habituum non sufficere exire in actus virtutis sed exirent in actus alterius speciei

unde propter difficultatem cognoscendi tales actus contingit quod creatura non possit discernere de talibus quia in hoc stat auctoritas illa et eius difficultas nemo scit utrum amore vel odio dignus sit

de fide respondetur dupliciter nam licet fies sit habitus nobilis et dignus tamen non sufficit nec potest aliquid nisi mediate caritate

/ 2o ex actibus fidei acquiritur quidam actus qui quod cum haeresi posset stare et sic fides exiret in actum non debite sufficientem et sic actus non essent meritorii cum caritate autem sic non posset esse

Secuntur ergo conclusiones textuales supra distinctionem 36am et comprehenduntur in sententia sequenti brevitatis causa unde magister intendit ponere quod peccata sunt realiter pene vel quia peccata secuntur ad alia quia unum malum aliud trahit vel quia realiter cor?pit bona naturae unde quodlibet peccatum de se corrumpit naturam / causa est / quia tollit divina assistentiam Et sic eius causalitas remittitur et debilitatur Et sic est poena quo ad hoc est

Alio modo peccata poenae dicuntur peccatorum quia peccator per peccatum privatur gratia et ad talem privationem sequitur poena unde unum peccatum potest esse poena alterius et tanto pura sunt tanta peccatores plus longe adi gratia sunt quare etc et haec de lectione