Quaestio 2

Questio secunda. go octa¬ ¶Secundo circa distinctionem uam Quero vtrum solus deus sit ens indiuisibile essentialiter summe simplex.

Quod non. quia aliqua creatura est indiuisibilis omnino: vt anima vel angelus. Contra: quia simplicitas est conditio perfectionis simpliciter: igitur in gradu summo reperitur solum in ente summe perfecto quod est deus.

¶ Notandum. simplicitas dicitur dupliciter vno modo vtopponitur compositioni ex aliquibus intrinsecis. alio modo vt opponitur componibilitati cum aliquo / vel aliquibus siue vt pars cum alia parte: siue vt subiecitum cum forma: sic entat diuisibile dicitur vnomodo inaliquae quae intrinsece continet. Alio modo diuisibile ab aliquo cui est coniunctum sic et indiuisibile dicitur vel in aliquao vel ab aliquo. Quod autem aliter sumitur simpli citas vt opponitur compositioni cum aliquo patebit infra

¶ Item coponi cum aliquae sumitur proprie scilicet poni cum aliquo tanquam pars cum parte ad constitutionem vnius entis toti us: et sic accipitur in proposito. Alio modo large poni cum aliquae siue tanquam pars ad constitutionem vnius entis totius siue tanquam ens conceptum et additum enti per aggregationem multitudinis: vt cum dico deus et lapis sut binarius et sic non accipitur in praesenti quaestione cum fit sermo de simplici tate opposita componibilitati cum aliqua.

¶ Item compo sitio ex aliquibus est duplex: quadam intengnalis et mauralis ex partibus quantitatis situ distinctis vel no se habentibus vt actus et potentia vt due partes quantitatis vel materie vel al bedinis et de inali compositione non quaeritur hic: quia de hac dictum est in praecedenti quaestione. Alia est essentialis ex partibus essentialibus: quarum altera se habet vt subiectum actuale et inforabile. Alla vt actus informatiuus et perfectiuus et de tali quaeritur hic.

¶ Item deum componi cum aliquae tamquam partem potest intelligi / vel vt substantia accidenti / vel vt forma subiec to: vt anima intellectia corpori primo videbitur de affirma tiua exponente quaestioem. 2o de negativa.

¶ Quo ad primum primo de simplicitate opposita compositioni ex aliquibus. 2o. de opposita compostioni cum aliquo pro primo articulo.

Prima conclusio. Tamquam probabilius in lumine naturali tenendum est deum non esse compositum ex actu formali / et subiectiuo inforabili / et perfectibili. probatur per multa media quibus arguitur in praecedenti. q. de simplicitate opposita compositioni ex partibus quantitatis.

¶ Preterea. deus haberet formaliter et intrinsece inperfectionem: quia esset causatum a causis intrinsecis: quarum altera esset subiectum possibile et perfectibilt per actum quo indige ret.

¶ Preterea. deus esset causatus effective: et per consequens fi naliter: quia causatum a causis intrinsecis causatur a causis extrinsecis. Causalitas enim intrinseca est posterior / et presupponit extrinsecam. probo: quia est imperfectio et habens necessario imperfectionem annexam: sed causalitas per fectior est simpliciter prior: et quia informabile par aliquem actum formalem non habet ex se actum illum: sed est prius naturaliter illo actu: et ex se in potentia pas siua respectu illius: igitur non habet actum illum nisi ab aliqui causa effectiua reducente illam potentiam ad actum et vniente potentiam alicui actui siue illa causa sit illud subiectum: siue ipsa forma / siue aliud. probatur iterum: quia ibi erit causalitas fi nalis: quia partes sunt gratia totius compositi: et actus est fi nis totius potentie: et forma est finis materie. 2. phisi. et 9. metha. si autem est ibi causalitas finalis. igitur et effectiua

¶ Preterea. deus non esset ens ex se formaliter necesse esse. probo quia pars subiectiua inforabilis cum sit nam et origine prior actu informante: et sic ex se in potentia passiua ad illum non ei per se et ex se formaliter repugnat esse subpriuatione talis actus.

Secunda conclusio. Deus est ens summe simplex simplicitate oppo sita compositioni ex quibuscumque partibus intinsecis. probatur per augu. dicentem. 9. de ciui. cap. 5. tres persone sunt equeles propter suam simplicitatem quae in illa substantia est: et idem declarat magister in hac. 8. distin

¶ Item. extra de sum. tri. et fi. ca. c. firmiter. vbi dicitur "tres persone sunt vna essentia vna substantia / seu nam simplex omnino".

¶ Preterea. conditionum oppositarum aut neutra aut perfectior / et nobi lior est deo tribuenda: sed simplicitas est conditio nobilior: quia compositio habet imperfectionem amnexam et dependentiam ex intrinsecis imperfectionibus. hec ratio est ansel. monols. 17 dicentis "summum bonum est simplex". omne enim compositum vt sub sistat indiget his ex quibus componitur et per illa est quicquid est debet igitur illis quicquid est non econtra quia illa non per ipsum sunt illud quod sunt: et idem ansel. de incarna. verbi. ca. 5. si deus est compositus: aut nulla nam est simplex aut aliquae est praestam tior na dei: illud enim quod non est dissolubile: nec re / nec imtellectu: cuiusmodi est simplex non habens partes est praestantius eo quod est dissolubile re vel intellectu: cuiusmodi est composi tum habens partes.

¶ Preterea commenta. 12 meth. comm. 37 primum mouens est infinite nobilitatis et simplicitatis et vnitatem simplicitas non est perfectio simpliciter: igitur Contra. non est ponenda in deo summo. antecedens pro batur quia omne habens illam esset perfectius non habente. consequens est falsum quia nec mam nec forma est perfector toto composito. vltima onsequentia probatur primo: quia perfectio simpliciter est vbique perfectio sim liciter: igitur dat esse perfectius simpliciter. et secundum ansel. monolis. 15. omne tale quod per modum perfectionis deo attribuitur est in quolibet omni non melius ipsum quam non ipsum. probatur iterum: quia si est perfectio sim liciter. igitur quanto quid perfectius appropinquat et accedit ad di ninam essentiam tanto plus participat de simplicitate: quia tan to perfectius participat diuinas perfectiones. Scundo. in deo non est summa vnitas: igitur nec summa simplicitas. consequentia probatur: quia simplicitas est quaedam vnitas: et maior simplicitas est maior vnitas. ergo summa et perfectissia vnitas est summa et per fectissia simplicitas. antecedens probatur: quia vnitas et pluritas seu multitudo opponuntur: igitur maior vnitas magis exclu dit pluritatem et multitudinem: igitur summa vnitas excludit omnimodam pluritatem. Iorma enim in summo gradu habita exclu dit omnem gradum fore opposite: sed in deo est pluritas personarum et suppositorum realiter distinctorum. Tertio. deus non est summe / et perfectissim quicquid habet: igitur non est summe simplex consequentia patet per ang. 1. de tri. ca. 10. ex hoc enim probat deum esse simplicem: quia est quicquid habet. antecedens probatur primo: quoi diuina essentia habet ralsones: et non est summe ectm eadem cullibet illarum: quia non formaliter nec eodem modo: nec ita perfecte sicut essentia est eadem sibiipsi formaliter conuertibiliter et indiuisibiliter. 2o. quia paiter non est quicquid habet: quia habet filium et non est filius. vnde aug. 1. de ciui. dei. ca. 10. deus est quicquid habet excepto eo quod relatiue dicitur. pitur. n. habet filium: et non est filius. persona est non videtur equae simplex sicut essentia quae constituitur ex essentia et proprietate tamquam principio communi et propriodistinctimo quidam dicunt quod simplicitas non 12. u primumest perfectio simpliciter: quia non vniuersaliter illud plus participat de simplicitate quod magus accedit ad deum et perfectius participat diuinam essentiam: sed est modus perfectionis simpliciter. Est enim modus qui indifferen ter respicit omne perfectionem simpliciter. Est enim modus iusti cie et sapientie etc. sed hoc non valet: quia pari ratione actualitas et necessitas essendi / et infinitas / et independentia et multa huiusmodi dicerentur non esse perfectiones simpliciter sed mo di perfectionum: quia sunt quasi determinationes perfectionum / vel indistincta simpliciter in re: igitur simplicitas diuina est perfectio simpier: et eque est distincta ab essentia diuina: sicut potentia / vel sapientia. Hoc autem praedicabile scilicet simplex est praedicabile perfectionis simliciter: quia non per se infert imperfectionem in eo cui attribuitur immo infert illud non esse vniuersaliter perfectum / et vere imperfectum cui deest.

¶ Ad primum igitur negatur antecedens. ad probationem negatur consequentia quo ad esse simpliciter et absolute perfectius: per idem arguitur quod esse intelligens et sciins non sit perfectio simpliciter: quia non vniversaliter magis intelligens est simpliciter et absolute melior et perfectior. et sic de quaelibet scientia vel virtute quae est alia perfectior. Similiter per idem argntr quod viuere non est perfectio simpliciter: nisi omnis herba et omne folium arborum sit ens simpliciter nobilius et perfectius quam sbiecta solis. dicendum igitur non oportet quod sit simpliciter / et absolute perfe ctius nisi ceteris paribus / vel nisi quae ad hanc conditionem: sicut dictum est distin. 2. et. 3. q. 4. Unte ansel. monolis. 15. Melius est esse sapientem quam non esse sapientem. Let enim iustus non sapiens sit melior quam sapiens non iustus. tamen non sapiens foret melior si esset sapiens ceteris paribus et idem ansel. de incarnatione verbi ca. 5. simplicia sunt praetantiora compositis quantum ad simplicitatem et composito nem. iuxta hunc modum potest dici quod agens est praestantius patiente quae ad conditionem actiui / et passiui. Non oportet igitur quod omne illud cui conuenit .a. perfectio simpliciter sit simpliciter / et absolute perfectius omni eo cui non conuenit: et ratio est: quia alter qua conditio perfectionis simpliciter interdum repugnat alicui nature causate et limitate cui non repugnat alia conditio perfectionis simpliciter / et econtra de quadam alia creatura: et contingit quod conditio perfectionis simpliciter quae conuenit huic creature et non illi sit superior illa conditione quae econtra conuenit illi et non isti creature. vel contigit quod plures alie conditiones et rationes perfectionis simpliciter coueniunt illi alteri quae praepositioderant illi conditioni perfectionis quae conuenit isti creature: vt licet mam sit simplicior composito: tamen compositum est actu aliud: et magis per se subsistens: et est finis gratia cuius est mam et continet perfectionem materie et amplius.

¶ Ad secundum. sumendo vnitatem vt opponitur vel derogat plurali tati essentiali aut cuicumque pralitati implicanti iperfec tionem: tunc negatur antecedens quod vero opponitur vnitati suppositorum negatur consequentia. vnde aug. 10. de ciui. deus non ideo est simplex: quia trinitas / sed ideo est simplex: quia est quicquid habet excepto quod relatiue dicitur. Nam peter habet filium: et non est ipse filius: et filius habet patrem: et non est ipse pitur.

¶ Ad tertium. negatur antecedens accipiendo summe perfec tissime pro eminentissimo gradu essendi hoc vel huiusmodi non pro aggregatione omnis modi dicendi.

¶ Ad primam probationem. dicendum quod essentia licet aliquo mo do essendi idem: non sit idem relationi: tamen est perfectis sime idem: quia essentialiter / et infinite: nec est alius mo dus identitatis in re perfectior realiter: licet sit aliquis modus essendi idem excludens distinctionem huiusmodi: cuius modi ponitur relationis ad essentiam.

¶ Ad secundam probationem. quamuis pater non sit quicquid habet per modum terminproducti: nec filius sit quicquid habet per modum principii producentis tamen non derogat eius simplicitati: quia non habet illud per modum partis vel perfectionis essentialis sed per modum termin vel principii originalis: sed si essentia haberet suppositum vel relationem: et non esset: ipsum derogaretur eius simpli citati: quia identitati essentiali. cpartem primi articuli. An de Quo ad secum deus sit alteri componibilis. pri mo videndum est si componibilis sit vt subiectum accidenti. se cundo vt forma subiecto

¶ Quo ad primum dico quod non: probatur primo: quia deitas esset ens ex se imperfectum / et dimi nutum: quia ens ex se perfectibile et actuabile per aliud tamquam male subiectiuum et passiuum potentiale receptiuum act et perfectionis cul esset componibilis.

¶ Item in deo esset formaliter aliquae imperfectio: quia accidens est perfectio diminuta et ita primum non esset ens perfectissimum.

¶ Preterea. natum esset esse pars alterius vt compositi ex actuabili et actuatimo igitur natum est excedi: quia pars est minor toto: et natum esset esse gratia alterius: quia pars est propter esse totius.

¶ Pre terea. augu. s de tri. ca. 2o. Deo aliquid accidere non potest.

¶ Pretera. anselis. monolis. 2 4. concludi potest quia deus nullius accidentis susceptibilis est.

¶ Preterea aug. propter hoc deus dicitur nam simplex cum non aliud sit habens aliud quod hentur et cui non sit aliud aliquid habere quod possit amittere: si cut vas liquorem aut corpus colorem aut aer lucem: au anima sapientiam. nihil. ni. illorum est illud quod habet. hinc est quod priua ri possunt rebus / quas habent: et in alios habitus / et qualitates virtiet est mutari.

¶ Preterea. mgitur distin. ista. 8. ca. 6. et 7. dicit nefas est dicere quod deus subsistat accidentibus.

¶ Con tra hanc conclusionem sunt multe instantie: quae tangentur in que stionibus sequentibus.

¶ Deinde videndum est an deus sit compo nibilis alteri vt forma subiecto informabili per dei tatem. Et quo ad hoc primo videndum quid de hoc tamquam pro babilius tenendum foret in lumine naturali. Et. 2o. quid secundum veritatem simpliciter: Quo ad primum. aliqui probant primam intellgentiam non esse formam alicuius corporis per informationem ad constitutionem alicuius vnius totius ex infinitate perfectionis et potentie in prima intelligentia. infinita enim po tentia non potest esse forma magnitudinis infinite nec fini te: sed hoc est probare per magis ignotum. illud etiam aliqui pro bant ex immobilitate primi motoris: sed hec probatio non valet: quia si prima intelligentia sit indiuisibilis / et inextensa et sit forma informatiua per se primi celi: sicut anima intelle ctiua ponitur forma corporis humani non mouebitur ad motum celi: nec per se / nec per accidens: quia non fiet nouiter praesens alicubi vbi non esset prius. si vero poneretur forma alicuius planete: non magis moueretur per accidens quam si po natur proprius motor illius planete praesens illi tantum. Aliter igitur pro hac parte arguitur sic: si deus sit per se forma alicuius cor poris per informationem: sequitur quod deus esset pars alicuius toti consequens est falsum. tum quia esset aliquod ens perfectius deo: quia totum est sentiale est perfectius sua parte: sicut totum quantitatiuum est quam titatiue maius sua parte: et quia totum et perfectum idem. 3. phisi co. igitur pars dicit imperefctionem et diminutionem. Tum quia deus non esset actus purus quod est falsum. 12. metha. probatur consequentia quia per tes sunt in potentia respectu esse totius 1 et. 2. phisi. et 7. meth. tum quia dei esset causa finalis: quia pars est propter totum: et gratia totius ad constituendum esse totius vt partes domus sunt propter esse totius domus. ideo totum compositum per se fit vt terminus ad quem non pars. consequentia probatur: quia subiectalis forma per se et essentialis informans subientum substantiale est per se pars compositi ex actu substantiali informante: et ex subiecto substantiali informato. 5. metha. ca. de parte. pars dicitur in qua diui ditur aut ex quibus componitur totum vt species id es forma aut habens speciem id est formam. patet igitur consequentia: quia aliter negabitur de omni forma informante: immo de omni compo nenti alterum quod fit pars: et ita de materia.

¶ Preterea conditio nobilior essendi est deo attribuenda: sed nobili us est esse actum non miscibile / nec vnibile mali subiec to per informationem. hoc enim implicat aliquam dependentiam illius actus ad tale subiecntum per se informabile: et quia quanto quod magis elongatur a mam vel potentia materiali et subiectiua: tanto est nobilius ceteris paribus

¶ Preterea hoc ponit commentator. 12. meth. commento. 36. dicens di ctum est. 8. phi. quod mouens corpora celestia in nulla existit materia: et quod est forma abstracta: et commento. 37. aristo. intendit quod prima substantia est forma simplex cui non admiscetur mam. hoc est diffuse tractat commentator in deu substantia orbis tractatu 1 et. 2. dicens quod corpus celeste in diget virtute quae non sit corpus nec virtus in corpore ad largiendum ipsi celo permanentiam eternam: sed in oppositum arguitur sic primo: sequitur quod esset dare subientum manle sine forma. probo: quia si sit dare compositum ex duobus: quorum alterum potest repariri per se possibile est per se reliquum reperiri: nisi forte sit compositio subiecte et accidentis. patet de vdromelle composito ex aqua et melle: sed reperitur compositum ex subis ctiuo mali et ex actu formali / et per te contigit reperire actum et formam separatam a subiecto matali: igitur erit reperire materiam absque forma. hoc est argumentum arist. 8. phi. circa medium: et. 15. metha. et commentatoris ibidem com mento. 35. per quod probant quod sit dare mouens immobile: quia reperitur aliquid simul mouens et motum: et reperitur aliquid motum no mouens: ergo est dare mouens non motum. 2o. quodcumque celum aliud a primo celo est informatum aliquae intelligentia secunda / qua est motrix illius celi: igitur primum caelum est informatum a prima intelligentia. consequentia probatur pari ratione: quia sicut secunda itelli gentia ad secundum celu sic prima ad primum. secundum enim arist. 12. metha. prima substantia mouet primum mobile prima et simpli ci latione. antecedens probatur: quia caelum est animatum / et viuum: sed non anima et vita vegetatia vel sensitiua: igitur intellectia. Quod autem celum sit viuum et animatum formaliter probo primo per arist. secundo celi ca. 2o. caelum inquit est animatum / et habet in se principium sui motus: quia habet dextrum et sinistrum quae non reperiuntur nisi in animatis habentibus principium sui motus in se.

¶ Item commentator. 12o. metha. commento. 36. bnen apparet corpora celestia esse animata: et quod non habent de virtutibus anime: nisi intellectum / et virtutem desideratiuam.

¶ Item secundo de anima commento. 20. dict corpara celestia videntur intelligere: sed non nutriri: neque sentire. et in de substantia orbis tractatu secundo vocat celum animal celeste.

¶ Confifatur. caelum et sol est ens nobilius yme vel herba / vel folio arborum: igitur est viuum et animatum. antecedens pro batur quia incorruptibile est nobilius corruptibili: et quia cor pora celestia / et superiora sunt corpara noblissima. consequentia pro batur primo: quia viuum et animatum est nobilius non viuo neque anima to secundum aug. 15. de tri. c. 4 et de vera religione ante meditur Quelibet viua substantia cuilibet non viue substantie nature lege praepositioitur. secundo quia viuum non est nisi a viuo. Unde commentator. 12. methaph. commento. 26. ait corpora celestia quia sunt principia animarum / et animatorum necesse fuit vt essent animata: et vt principia eorum sicut corpus et anima. et Augusti. de fide ad Petrum. deus naturali ter vita est: quia si vita non esset / nec viuentia corpora fecisset. Neque enim fecit viuentem nisi res viuens

¶ Tertio principaliter. prima causalitas formalis et prima causalitas efficiens / et finalis coincidunt in idem secundum commentatorem. 12. methaph. commento. 5. primum / mouens quod declaratum est esse in scientia naturali est principium substantie sensibilis secundum formam / et finem Et infra. In hoc verificatur sermo alexandri quod prin cipium formale / et finale / et mouens non sunt tria nunc ro: sed vnum subiecto tria in ratione. et commento. 25. tres cause reducuntur in idem cum agens / et finis vnum sunt cum forma. et quoniam primum mouens mouet ad omnes for mas. manifestum est quod forma primi mouentis aliquo mo do est omnis forme.

¶ Respondeo. licet in lumine naturali posset probabiliter poni primam intelligentiam esse formam primi / et nobilissimi corporis: sicut anima intellectiua ponitur forma corporis humani tamen tamquam probabilius in lumine naturali ponenda est pars negati ua.

¶ Ad primum in oppositum. Illa persualio habet probabi litatem: quando extremum ignobilius / et dependentius / vel non minus dependens reperitur per se: ideo si est repe rire motum non mouens: nec natum mouere magis rationabile videtur quod sit dare mouens non motum: sed materiale subiectiuum / et potentiale est ens imperfectius et dependentius quam forma et actus: et accidens quam substantia

¶ Ad secundum. negatur antecedens capiendo proprie / et per se informationem pro parte essentiali per se constitutiua alicuius vnius totius compositi

¶ Ad probationem. nega tur quod celum sit animatum / vel viuum proprie et vniuoce sicut animal dicitur animatum est etiam error pariser condemnatus quod corpora celestia moueantur a principio in trinseco: quod est animma: et quod moueantur per animam et per virtutem appetitiuam sicut animal. Ad dictum commen tatoris / et arist. dicendum quod celum dicitur apud eos anima um large et equiuoce cum homine / vel animali non tantum quia forme sint alterius rationis: sed quia modus vnionis non est eiusdem generis. Unde com mentator in de substantia orbis tractatu primo dicit quod virtutes motrices caelorum non sunt forme in materiis nec constituuntur pro substantia sua: sicut forme infe tiores celi: igitur dicuntur a philosophis animati propter appropriationem subiectalem intelligentie quae secundum eos et ap propriata celo suo inseparabiliter et indiuisibiliter sicut anima corpori / quod informat: et est quasi causa determinans talem substantiam mobilis: et tales dispositiones in celo suo sicut in inferioribus propter naturam talis forme sunt tales dispositiones in cell materia: et illa intelligentia est causa formalis et finalis respectu celi / et suarum dispositionum tam qualitatum quam quantitatum / et figure.

¶ Ad confirmationem. Licet aliqui negent antecedens: tamen potest negari consequentia accipiendo in consequente viuum / et animatum formaliter / et proprie pro eo quod est essentialiter anima et vita vel habens vitam vt partem intrinsecam compositionis essentialis.

¶ Ad primam probationem consequentie Augustinus ibidem dicit quod vi uentia non viuentibus incorruptibilia corruptibilibus et inco. paralia / et spiritualia corporalibus / et inuisibilia vt sibilibus praeponuntur. Si autem hoc dictum intelligitur vniversali videtur includere repugnantiam: quia cum celum sit corporeum et visibile erit ignobilius spiritu bruti: et actu anime nostre spirituali / et inuisibili erit etiam nobilius quia incorruptibile. Similiter prima materia erit ignobilior quam actus intelligendi: quia corprea / et nobilior: quia incorruptibilis. Potest igitur dici quod Aug. intendit viuum esse nobilius non viuo id est viuere est conditio entis no bilior quam quaeque conditio per se repugnans vite: et omne viuum quatenus viuum: est nobilius non viuente sicut supra dictum est de simplicitate et compositione: sic et dependens: et causatum est secundum quod huiusmodi ignobilius et inferius eo a quo causatur / et dependet: non tamen sim liciter vniuersaliter. Patet de composito / et eius parte. Simililet spirituale / quatenus spirituale / est nobilius corporalivt sic: non tamen simpliciter et vniversaliter vt actus anime est ignobilior substantia corporea: vel potest dici quod Augusti. intem dit omne viuificans esse nobilius viuificato per ipsum quod non est vita: nec per se viuens: vel quod corpus viuum et animatum melius est ipso non viuo nec animato / sed mortuo per se parationem vite.

¶ Ad secundam probationem consequentie. non oportet quod qualibet causa effectiue concurrens ad viuum sit viua. Conceditur tamen quod omne viuum productum est ab aliqua causa immediata vel mediata propiqua vel remota par ticulari vel vniuersali / siue sit viuum eiusdem rationis siue intelligentia secunda siue intelligentia prima: et si corpora celestia possunt generare aliquod equalens semini ex quo generantur animalia per putrefactionem videtur quod in causando viuum possunt interdum equiualere actio eiusdem ra tionis cum animali producto.

¶ Ad tertium. Non accipitur ibi causa formalis proprie quae est pars essentialis intrinsece compositiua: quia deus non est sic causa formalis omnium vt sit pars omnium compositorum. Dicitur igitur forma vel causa formalis in quadam similitudine et proportione sicut enim exemplar ad cuius similitudinem formatur res artificia lis dicitur forma illius vt in artificialibus fusibilibus et consequenter exemplar in mente artificis dicitur forma rei artificiate quia ad eius similitudinem formatur et deterinatur talis: ita quia deus est ars prima continens eminenter ydeas omnis quidditatum dicitur forma omnis: ita quod hec causalitas formalis in primo non videtur nisi quaedam specificatio causalitatis effectiue in primo: vel secundum quosdam deus dicitur causa formalis: non quia sit forma informans / sed quia est forma omnia formans secundum exemplar formalis intelligentie et artis prime vnde aug. 2. de ci. dici vltra medium. Coficitur itaque vt corpus et aimmus forma quaedam immutabili / et semper manente. formantur: cui forme dictum est / mutabis eos: et mutabum tur: tu autem idem ipse es. rr an catholi¬

¶ Deinde hidendum elt ce ioquendo concedendum sit deum posse informare materiam vel entitatem creatam. Et dicunt aliqui quod sic. probatur. quicquid est perfectionis in creatura attribuendum est primo enti: sub modo tamen perfecto / et non limitato circumscripta et abstracta impe fectione: sed in forma creata perfectionis est quod actuat et per ficit materiam dando ei esse actuale determinatum et termi nando eius dependentiam. hoc enim prouenit ex communicabilitate ue perfectionis. licet dependentia a subiecto sit imperfectio igitur abstrahendo prima rationem et conditionem a secunda poterit deo attribui quod sit actus perficiens materiam: licet non depen dens ab ea.

¶ Confirmatur: quia si dictus modus arguendi non valeat: et dicatur quod causare in fluxu formali semper includit imperfectionem: sequitur quod non erit via probandi quacumquod causalitatem in deo. probo: quia omnis modus calitatis in creatura est imperfectus / et limitatus et necessario annexus dependentie et cuidam deficientie a perfecta causalitate: et ita dicetur quod non potest attribui deo: quia habet necessario imperfectionem annecasa et vltra perit via arguendi: aliquam perfectionem simpliciter in deo ex creaturis: quia quaelibet eiusmodi in creaturis est potentialis / et limitata vt sapientia bonitas. Secundo. dei tas est in christo vnita humanitati per informationem: igitur pa ri ratione foret vnibilis informatiue cuidam alteri creature. antecedens probatur. aliter christus deus et homo non esset vnum per se continens deitatem et humanitatem conillud symboli. Sicut anima rationalis et caro vnus est homo: ita deus et homo vnus est christus

¶ Dico in oppositum quod deitas non potest actuare per veram et propriam informationem aliquam entitatem creatam. et secundo quod in christo non informat humanitatem.

¶ Primum probatur omo: quia hoc repugnat divine perfectioi et immensita ti quod sit pars vt probatum est supra.

¶ Preterea. hoc repugnat summe divine actualitati: est enim actus purus. pars autem est in potentia ad esse totius: et omnis forma vnibilis materie tantum participat de potentialitate quantum de vnibilitate ad materiam

¶ Preterea. repugnat summe perfecte simplicitati quia esse coponibile subiecto vt pars constitutiua totius composi ti repugnat perfecte simplicitati secundum Magi. lib. 1. senten. distin. 8. et. 19. c. 5. Si dicitur quod non componit / nec constituit aliquod ens totum compositum Contra. materia non est nata informare illa forma cum qua non est nata componere aliquod totum.

¶ Item pari ratione negabitur omnis compositio essentialis ex materia et forma: diceretur enim quod sufficit informatio et actua tio sine compositione tertie entitatis ad hoc quod fit cali dum vel ignis: sicut ad hoc quod deus sit homo: et homo deus.

¶ Item potest dici quod vna persona informat / et actu at aliam quia coicat sibi esse essentiale sine compositio ne.

¶ Preterea repugnat divine / et summe spiritualitati et immaterialitati: quia esset forma materialis non pure / et summe immaterialis / sed vnibil materie per inforationem

¶ Preterea. creatura esset ompres: et posset creare: quia operationes quarum forma informans est prin cipium attribuitur subiecto.

¶ Preterea. anima generaret fi rium et spiraret. scilicet quia informaretur patere et filio

¶ Preterea in diuinis non esset aliqua persona. probo: quia substecta quae nata est informare materiam non est suppositum vel persona. ideo enim anima separata non ponitur persona. 3. senten. distin. 30. ca. 2

¶ Confirmatur. Angelus non potest informare ma teriam: igitur nec deitas. Consequentia patet: quia perfectionis est in angelo quod sit forma immaterialis non vnibilis ma terie per informationem Antecedens patet: quia non esset persona magis quam anima intellectiua.

¶ Preterea hoc videtur quod informatio non est imperfectionis: sed perfectionis: quia est da re et commicare esse actuale: et perfectionem: sed hoc non va let: quia pari ratione dicetur quod potest substare forme accidem tali / vel substantiali materiali: et sustentare ipsam. ita enim dicetur quod sustentare accidens est terminare eius dependentiam. hoc autem est falsum. patet distin. ista octaua

¶ Confirmatur. pari ratione deus poterit esse causa ma terialis: quia causalitas materialis esset terminare dependentiam forme

¶ Preterea. deus poterit informare na turam accidentalem. probatur: quia eadem est ratio negandi de omni essentia creata: et quia deus posset assumere vnam qualitatem in vnitatem suppositi secundum aduersarium et hoc non est nisi per informationem secundum eundem sed consequens est falsum: quia maioris imperfectionis et indignitatis videtur in deo quod informet accidens: et quod accidens sit sub iectum diuinitatis quam quod diuintas sustentet inherentiam et dependentiam accidentis: quia ex vna parte accidens sustentaret divinitatem et deitas haberet accidens quasi pro fundamento sustentante: ex alia autem parte econtra. Si etiam deitas potest informare accidens: ergo potest informare odium dici / et miseriam dyaboli.

¶ Preterea. subiectum creatum finitum non potest informari forma infinita creata: vt nunc supponitur: igitur nec infinita increata: quia hec infinitas est in infinitum maior / et magis improportionata.

¶ Preterea. anima asini non potest informare ani mam huomidnis: nec asinitas humanitate: igitur nec essentia diuina. Consequentia patet: quia est magis improportio nata Antecedens probatur: quia si asinitas vel anima asini formaliter niuit vita / et anima ronali: ergo est anim al rationale: igitur est homo / et asinus et animal irrationale et rationale. Respondet aduersarius quod quamuis anima intellectiua possit esse forma asini vt materie: tamen illud resultans non esset homo quia nihil resultaret: sicut ex deitate et entitate creata per informationem ei vnita non resultaret tertium ens

¶ Contra responsionem arguitur primo. Aut informatio sufficit ad hoc quod illud sit homo et asinus: aut hoc non: sed requiritur tertia entitas resultans. si primum: stat ratio praecedens. si secundum / cum ex xeo et creatura non resultat huiusmodi tertia entitas. secundum te sequitur quod vnione informata humanitatis a deitate non erit deus ho mo: nec homo deus: nec idem deus homo.

¶ Item si non sit aliqua tertia entitas frustra ponitur informatio. Causa enim vnitatis compositi est: quia hoc est actus / et illud potentia. 7. metha.

¶ Item sicut dicis deitatem informare: quia informare est perfectionis cum sit dare et comnicare esse: ita perfectionis erit dare esse tertie entitati totali resultanti. perfectionis enim est in forma quod dat esse actuale: non tantum esse materie: sed tertie en titati resultanti: et quod dat esse hominem: et constituit in esse totali et perfecto.

¶ Item. vel in ceteris compositis natu ralibus ex forma sustantiali informante: et subiecto infor mato resultat aliquod tertium ens: aut non. si secundum igitur sicut in aliis informatio absque huiusmodi tertio resultam te sufficit ad hoc quod constitutum sit asinus / vel equus. ita in proposito illud erit homo / et asinus. Si primum: igitur pari ratione in proposito et si non in proposito: magister nec in aliis: quia eque vere et perfecte et per se informat / et actuat hic et ibi: et quia in aliis saluabitur: quod per informationem hoc est homo vel ignis sine tertio resultante: sicut per te saluatur quod christus est dens et homo propter informationem absque tertio resultante

¶ Pretera. ad principale sequi tur quod quodliet potest informare quodlibet. probo: quia non minus improportionatur essentia creata essentie create in quo ad informationem quam essentie create. Consequens est falsum. probatur primo: materia posset informare formam et ita materia esset forma et subiectum / et materia esset forma et actus. materia etiam posset informare accidens et ita accidens esset subiectum substantie. Similiter materia posset informare materiam: et forma formam siue eiuidem rationis siue alterius: et quodlibet accidens a quoli bet accidente posset informari. igitur et nunc de facto se inuicem informant ista: quia sunt simul sibi inuicem praesentia et vnita situ / et subiecto. quid enim requiritur antecedenter informationi: ex quo hoc natum est informare illud.

¶ Item. frustra disponitur materia in generatione: et frustra corrumperentur dispositiones contrarie: quia materia sub quibuscumque dispositionibus natum esset informa ri a quacumque forma: et vltra calor poterit informare frigiditatem.

¶ Item. ex quolet cum quolet natum esset fieri per se vnum ex quo quodlibet natum est informare quodlicet: et ita hircoceruus non erit figmentum impossibile: quia nomine hircocerui intelligitur compositum quatenus ex cor pore equi et anima asini / et caput leonis / seu bouis: sed ex istis poterit fieri vnum tanquam ex partibus integraliius vel essentialibus. si quodlibet natum est componere cum quolet et vnire per informationem.

¶ Secunda propositio Quod in christo diuina essentia non informat humanitatem nec animam / et corpus: et primo quod non informat corpus quia in triduo mortis corpus christi sepultum vere et rea liter viueret: immo in infinitum magis et perfectius viueret quam corpus nostrum viuat nunc per animam. Consequens est falsum: quia vere erat mortuum et simpliciter vita priuatum et quia consequenter corpus non intelligeret et fruere tur deo quia viueret formaliter vita intellectiua: que est vera beatitudo formaliter. Consequentia probatur mul tipliciter. Nam quod informatur vita perfecta est formaliter etquens. si enim vita imperfecta / et diminuta informans dat propter informationem suo subiecto viuere vt anima nostra corpori: igitur multo magis vita perfecta scilicet diui na eque vere / et perfecte informans aliquod subiectum dabit illi viuere formaliter.

¶ Confirmatur. si albedo propter informationem dat for maliter esse album / et calor esse calidum: igitur quod est vita essentialiter dabit per informationem esse viuum.

¶ Item anima perfectius viuificaret quam deitas: quia dat formaliter et immediate corpori prius non viuo viuere: et ita vita finita perfectius viuificaret quam vita infinita sup posita eque perfecta informatione a vita infinita: ex quo ltra sequitur quod corpus magis perficitur ex informatione sui per animam quam ex informatione per deitatem.

¶ Item si in formare per se ab eo quod est essentialiter vita non sufficit ad viuere: igitur informatio corporis ab anima non sufficit ad corpus viuere: sed requiritur alia habitudo: igitur sta bit informatio corporis ab anima absque hoc quod corpus vi uat.

¶ Item vel impedimentum esset ex parte forme informantis: vel ex parte corporis informati. Non primum quia illa est essentialiter vita: igitur quantum est ex se potest viuificare illud quod informat. Non secundum: quia corpus est viuifi cabile a vita creata si informatur ab ea.

¶ Item. aut ad hoc quod vita det formaliter esse viuum et vitale subiento quod informat praexigitur vita in illo subiecto: vel non. Si secundum: igitur non est ratio quare corpus illud tunc non viueret Si primum / contra: quia corpori non praehabenti vitam anima per informationem dat simpliciter viuere.

¶ Item dum anima christi erat iuncta corpori eius: aut deitas informans cor pus dabat corpori viuere formaliter aut non. si primum igitur in triduo ex quo remanebat informatio corporis a deitate per aduersarium. Deitas enim informando non dependet ab anima: igitur nec in viuificando. si secundum / igitur nec totum viuebat vita quae deus est: nec etiam anima: igitur fru stra ponitur huiusmodi informatio. Et vltra quod non est vi uificabile ab .a. vita non est informabile ab .a. vita: sicut quod non est calefactibile vel dealbabile non est informabile a calore / vel albedine.

¶ Item diuintas informans illud corpus dabat illi corpori esse deum per aduersarium: quia si deitas vniretur lapidei per informationem: ille lapis esset deus omnipotens per ad uersarium. si autem dat illi corpori esse deum omnipotentem ergo esse deum viuum et intelligentem / et econtra. si non dat illi esse viuum vel vitale: igitur nec esse substantiam nec esse deum.

¶ Deinde probatur quod deitas in christo non infor mabat per se et vere animam christi: quia anima rationalis non potest informari anima asini vel angelo: igitur nec deitate: quia ma ior est improportio / et maior independentia ex parte dei antecedens probatur: quia idem animal esset homo / et asinus / et animal rationale / et irrationale: et quia vnum corpus non est natum informari alio corpore: nec vna materia per aliam: igitur nec forma specifica et vltima est infor mabilis per aliam formam specificam / et vltimam: igitur nec per diuinam.

¶ Preterea. aut possibile est quod deitas informet animam absque immutatione anime vitali et perceptiua aut non. si secundum / contra: quia per aduersarium habitudo informationis et habitudo vitalis immutationis sunt habitudines distincte et conuertibiliter separabiles inter etiam eadem extrema. si primum. igitur possibile est quod anima viuat vita quae deus est: et non cognoscat cognitione quae deus est: cum tamen deus sit essentialiter cognitio: sicut est essentialiter vita: et cum cognitio diuina eque perfecte in formet illam animam: sicut vita diuina: quia sunt ide.

¶ Dein de quod non informabat in christo humanitatem probatur. aut huiusmodi informatio est vnio hypostatica / et assumptio humanitatis in vnitatem suppositi / et vnio humanitatis supposito filii determinate / aut non. si primum / contra: quia informatio materie a forma creata non est aliqua vnio hypostatica nec informatio corparis nostri ab anima vel anime ab actu intelligendi. nec talis forma est suppo sitans illud subiectum: quia secundum aduersarium tale assumptum a verbo est deus: licet non ex vi vnionis ad personam vt sic: sed ex vi vnionis ad deitatem vt formam. secundum ipsum etiam non per hoc quod humanitas vnitur hypostasi verbi vni tur deitati: cum vnlo ad deitatem formaliter sumpta sit incomparabiliter perfectior: quia per eam communicatur plenitudo deitatis secundum omnem perfectionem essentialem vt dicitur: igitur vnio hypostatica ad verbum est alia ab infor matione a deitate. si detur secundum. contra: aut ex vi vnio nis hypostatice circumscribendo informationem deus esset omo / et homo deus: aut non. si primum / igitur frustra ad ditur illa habitudo / et vnio informationis. si secundum / igitur circumscri pta illa informatione deus non esset homo: nec homo esset deus: et tamen essent idem suppositaliter / et personaliter: et humanitas esset assumpta a verbo in vnitatem persone. Et vltra si ex vi informationis cir cumscribendo aliam vnionem deus est homo: igitur frustra ad ditur vnio hypostatica.

¶ Preterea. sequitur quod humani tas esset deus: quia deitas dat esse ei quod informat et essentia diuina dabit esse deum / vel ens diuinum. respondet aduer sarius concedendo consequens. ponit enim quod tale vnitum deitati pr informationem est deus: et quia deitas potest statin quamcumque entitate creatam inforare: ideo quicumque entitate creata de monstrata / possibile est quod hoc sit deus. Et si arguitur quod tunc humanitas esset deitas: quia quod est deus est deitas.

¶ Rspon det quod talis nam creata erit deus: sed non erit diuinitas et quolibet res quae est essenaliter deus sit diuintas. nec est verum quod quolibet res quae est deus sit deitas / licet qualibet res quae est essenaliter deus sit dei tas. Res autem creata vnita deitati per informationem non est deus essenaliter. sicut igitur aliquid est homo per vnionem ad huma nitatem: quod tamen non est humanitas: vt in verbo: ita aliquid est deus per vnionem ad diuinitatem. quod tamen non est deitas

¶ Contra. Si humanitas est deus: sequitur quod sunt plures dii essentialiter distincti. probo: quia aliquis est deus qui est essentialiter deitas: et aliquis erit deus distinctus esse tialiter ab illa deitate: igitur due essentie et nature to taliter diuerse in nullo connicantes secundum identitatem: quarum quaelibet est realiter deus: igitur duo dii essentialiter distincti

¶ Dices sicut in quodam loco iste doctor videtur dicere quod non sunt plures dii: quorum quilibet sit essentialiter deus: sed vnus est essentialiter deus: et alius accidentaliter participatiue: sicut secundum Boetium. 3o. de consolatione prosa 10. dicit sicut adoptione iusticie iusti / et sapientie sapi entes sumus. ita deitatem adeptos deosfieri necesse est: sed nam quidem vnus participatiue vero nihil prohibet esse quamplurimos. contra: cum dicis quod humanitas est deus: aut intelligis quod est deus vere et realiter / et proprie quo vere et realiter / et proprie est vnita deitati: et quomodo verum est quod filius dei est homo aut solum large per quandam similitudinem / et transsumptionem quo omnes beati: immo omnes iusti dicuntur dii: iuxtra illud prales. Ego dixi dii estis. si secundum: sic non est dubium. Nec est ad propositum: quia in ratione prin cipali infertur quod humanitas esset vere deus. Et quia humanitas est deitas large / et improprie: sicut quolibet beatus dici tur deus large / et improprie: et tamen iste doctor concedit quod est deus: et negat quod sit deitas et quia humanitas secundum ipsum est de us ex vi informationis a deitate: sed esse deum large et transsumptiue non exigit informationem: igitur non habet intelligere secundo modo. si autem primo modoigitur realiter et pro prie veraciter erunt duo dii essentialiter distinet vtom.

¶ Confirmatur. Deus est deitas: deus est humanitas per te: igitur humanitas est deitas si sillogismus valet: igitur conclu sio est concedenda: si non valet igitur ly deus in maiore / et in minore stat pro alio et alio: aut igitur pro alio essen tialiter: et ita sunt vere plures dii essentialiter distincti aut pro alio suppositaliter: igitur humanitas est suppositum diuinum aliud a verbo: et consequeter aliquod suppositum erit deus quod non est. Nec pater / nec filius / nec. sclict Pro patur consequentia quia si humanitas esset suppositum verbi: cum super positum verbi sit deitas: igitur humanitas esset deitas

¶ Preterea. cum dicis quod humanitas est deus / aut ly deus stat pro aliqua persona diuina / aut pro nulla. Si primum non nisi pro filio. ergo humanitas est deus qui est ver bum diuinum: sed hec est deitas. ergo humanitas esset diuinitas. Si secundum: igitur est aliquis verus deus qui nec est trinitas / nec aliqua persona in trinitate quia essentialiter est deus nec trinus personaliter nec est aliquod suppositum diuinum quod est falsum. et vltra omnis vnio que dat humanitati esse deum dat humanitati esse filium dei. igitur si humanitas ex vi vnionis est deus sequitur quod est filius dei et verbum diuinum. igitur est deitas

¶ Preterea in christo non est aliquis homo qui sit humanitas et aliquis alius homo qui non sit humanitas alioquin essent ibi duo homines. igitur non est ibi aliquis deus qui sit deitas et aliquis deus qui non sit diu nitas. alioquin erunt ibi duo dii.

¶ Preterea. esset aliquis vere et proprie deus compositus ex corpore et anima. et igno bilior angelo et qui esset creatura et econtra. consequens est fal sum. et contra magistrum. 3o. senten. dist. 2. cap. 2o. vbi magister probat quod deus non est creatura nec econtra cuius vna probatio est. quia deus est simplicis nature et non co posite cui nihil accidit. et ca 1. Neque debet dici nec concedi christum esse creaturam. et allegat Aug 1 de tricap. 16 quia omina per ipsum facta sunt. vnde liquido apparet non esse factum per quod omnia facta sunt et si factus non est creatura non est. Ad hoc etiam addu cit Ambrosium. quod filius dei non debet dici creatura. si autem humanitas non est filius dei. igitur nec est deus. ibidem etiam multa adducit ad probandum quod esse factum nullo modo est attribuendum deo: sed esse factum hominem vt factura attribuatur humanitati / non autem deo.

¶ Pre terea. aut creatura posset creare. aut aliquis deus non est ompstus. immo est impotens creare. videtur igitur dicendum quod humanitas in christo non est deus nec deitas sed homo est deus et diuinitas. quia ly homostat pro verbo vnito humanitati. sicut dicendo album est substantia / ly album stat pro substantia vnita albedini cum autem dicit quod ibi est aliquid quod est homo et non est huma nitas. igitur ibi est aliquid quod est deus et non est deitas negatur consequentia. quia cum dicitur esse ibi aliquis homo qui non est humanitas homo non dicitur natura composita ex cor pore et anima. Sed homo ibi dicitur habens humanita tem sibi vnitam hypostatice vel vt suppositatam in ipso et per ipsum vel homo dicitur suppositans humanitatem. ideo nullus est ibi homo qui sit humanitas. sed tantum ibi est homo qui est verbum et filius dei: sed ibi est deus quia est diuinitas qui et est suppositum diuinum nec est ibi alius deus qui non sit deitas. quia deus non dicitur aliquid quod sit vnitum diuinitati vel creatura vnita deitati vel su scepta a deitate: sed dicitur deus essentia diuina et sup positum diuinum / sicut homo dicitur albus et humanitas dicitur alba. quia vnitur albedini vt forme: sed albedo non dicitur homo nec humanitas licet vniatur homini vel humanitati. Dices christus non diceretur vniuoce homo/ cum aliis. quia quilibet alius homo est humanitas. christus autem non sed est vnitus humanitati. Respondeo. licet non omnino vniformiter. tamen dicitur vniuoce homo. quia humanitas se cundum quam formaliter est homo est omnino eiusdem rationis cum humanitate secundum quam petrus est homo. potest et assignari aliud quid nomins commune dictum de christoraliis vniuoce. scilicet hoc disiunctum entitas ex corpre et anima ratioali vel substantificans et suppositans huiusmodi entitatem quo probatur deum posse inforAd primum mare materiam. quia quicquid est per fectionis in creatura attribuendum est deo. etc. Per idem arguitur quod deo conuenit causalitas cause materia lis et influere in fluxum materiali et quod potest esse subiectum forme materialis et accidentalis substantans illam et terminans dependentiam inherentie. Per iidem etiam arguitur quod deus potest supplere omnem causalitatem cause formalis secunde. et per consequens dare formaliter esse album si cut potest supplere causalitatem cuiuslibet cause effectiue secunde. dico igitur quod informare necessario et per se includit imperfectionem. quia compositionem vt ex parte essen tiali vel componibilitatem vt partis essentialis. causalitas enim formalis est causalitas intrinseca et est per se primo respectu compositi vt effectus correspondentis. imcludit etiam potentialitatem ad esse perfectius. et per se ordinari ad alterum vt finem. scilicet ad esse totius. et ita derogat perfecte actualitati et summe perfectioni dero gat etiam perfecte spaumalitati et immaterialitati quae est conditio perfectionis simpliciter. illa enim entitas non est pu re spumalis et immaterialis que est vnibilis per se mate rie vt actus informans. derogat etiam perfecte subsistentie personali et suppositali.

¶ Ad confirmationem negatur consequentia. per idem enim arguit. quod quodlibet attribu tum creature potest attribui deo vel nullum. dico igitur quod quedam praedicationes inferunt imperfectionem ex sua ratione formali. etiam abstrahendo a limitatione. quedam autem non. queant sint huiusmodi vel illius modi. de quibusdam est magis notum et de quibusdam minus notum. esse enim ens / et substantiam et vitam et intellectum. notum est etiam apud philosophos non per se necessario inferre imperfectio nem. quia etiam attribuitur deo. intelligere autem singularia distincte et agere contingenter et libere extra se / et causare an necessario inferunt imperfectionem non est notum in lumine naturali. Cum multi philosophi hoc negauerunt de deo. sed notum est satis in lumine fidei. de quibusdam vero magis dubium est etiam in lumine fidei. et de illis videndum est secundum ea que nota sunt in lumi ne naturali et que nobis tradita sunt a sanctis. Dices ergo quod tam ex dictis philosophorum quam sanctorum quam ex his que ex se magis probabilia sunt ostenditur sufficienter quod esse actum informatiuum materie est imperfectionis. cu phbuli etiam hoc negarunt de intelligentiis. Ad secundum ne gatur antecedens. Ad probationem non est intelligenda similitudo quo ad informationem. sed sicut per vnionem competentem anime et corpori fit homo sic per vnionem compe tentem deitati et humanitati fit christus qui est deus et homo videtur tamen quod nomen christi interdum accipitur pro filio dei incarnato et humanitati vnito et humanitatem suppo sitante vt in simbolo. Est ergo fides recta vt creda mus et. confiteamur. quia dominus deus noster iesus christus dei fi lius deus et homo est. interdum autem pro humanitate vt cum dicitur minor patre. interdum autem pro collecto ex vtraque natura vt illud simboli. Perfectus deus perfectus homo ex anima rationali et humana carne subsistens. et infra nam sicut anima rationalis. etc. principalis. est videre Secundus aritulud denegatiua exponente questionem. scilicet an nihil aliud a deo sit summe simplex Prima propositio. nulla creatura est summe simplex per negatione omnimode tam compositionis ex aliquibus quam componibilitatis cum aliquo. probatur. quia vel est substantia vel accidens. Si secundum: igitur componibile substantie. Si pri mum: igitur est substantia composita ex materia et forma / vel materia / vel forma materialis / vel si sit substantia immaterialis vt substantia angelica ipsa est susceptiua accidentis. quia cognitionis et dilectionis tam inordi nate quam ordinate. cum enim omne intelligibile possit an gelus intelligere. sequitur quod esset essentialiter notitia ditincta infinitorum et esset essentialiter beatus vel essen tialiter mi ser vel non posset absolute esse miser / vel beatus. Item ad hoc est Aug. 5. de. tri. et allegatur hic dist. 8. c. 3o. et. 4.

¶ Secunda propositio. aliqua creatura est simplex per absolutam indiuisibilitatem et per carentiam partium intrinsece componentium. probatur de angelo / et anima intellectiua. quia si componitur ex pluribus que sunt .a. et b. aut .a. igitur componitur ex pluribus / aut non. Si secundum propositum. Si primum: quaeritur vt prius / aut erit status ad eliquid creatum. sic simplex vel anima componitur ex infinitis distinctis ex natura rei. et est diuisibilis in infinitum sicut linea vel albedo.

¶ Pre terea. magister de spum et anima. c. 14. anime essentia no diuiditur per partes cum sit simplex et indiuidua. et i aliquando partes habere dicitur ratione potius similitudinis quam veritatis compositionis intelligendum est. simplex enim substantia: sed vna eadem. quia substantia diuersa sor titur vocabula secundum naturales potentias que non sunt aliud quam ipsa. primo. per auctoritatem Aug. 2. de cir Contra. ui. dei. cap. 10. est solum bonum simplex quod est deus et ob hoc solum incommutabile est ab hoc bono creata sunt alia bona: sed non simplicia. et ob hoc mutabilia. Item. 5. c. 5 de trini. creatura nulle modo vere est simplex. Et infra. creatura spaiumalis sicut est anima quidam comparatione corporis simplicior sine autem comparatione corporis multipex est ipsa non simplex. ni hil enim simplex mutabile est. omnis autem creatura est mutabilis. Secundo. nulla creatura est pura po tentia nec purus actus cum non sit deus. igitur est conposita ex actu et potentia. Tertio. secundum Boetium. in omni creatura differt quo est et quod est. et pro hoc est articu lus quod aliquid citra deum sit ita simplex quod non habeat quo et quod est error. Item alius articulus quod substantie se parate sunt sua essentia. quia in eis idem est quod est. et in quod est error. Quarto. impossibile esset vnam animi intellectiuam esse nobiliorem alia in substantialibus et naturalibus. consequentia patet. quia in his que sunt eiusdem rationis si quodlibet sit simplex et indiuisibile vnum non est essen tialiter perfectius alio. vt vnus punctus alio puncto consequens est falsum. quia secundum articulum parisien. quod antemia christi non esset nobilior anima Iude. error non autem videtur articulus intelligi de maiori nobilitate in accidentibus. quia de hoc non videtur dubium. igitur de naturalibus et substantialibus. n a Aug. loquitur de perfecta sim cad primum. plicitate opposita tam compositioni ex aliquibus quam componibilitate cum aliquo per modum partis integralis vel essentialis seu per modum subiecti vel forme. vnde probat quod anima non est vere simplex sed multiplex per hocquod aliud est in ea cupiditas aliud timor aliud tristicia aliud leticia. etc. et secundum ista mi tabilis est sicut subiectum secundum formas quibus afficiter et cum quibus componitur in. 2. de ciui. dei. ca. 7. probat dei simplicitatem per hoc quod est quicquid habet. cor pus aut habet colorem et non est color. et aer lucem et non est lux. etc. igitur simplicitas est cum ens non habet formaliter et intrinsece plura ex quibus essentialiter inte gratur. nec habet multiplicitatem formarum et differentiari quibus afficiatur. Ad secundum. concedo quod nulla creatura que est simpliciter in actu est potentia pura po negationem actualis existentie. est tamen pura potentia ad non esse actus per negationem necessarie actualitatis nulla igitur creatura est purus actus per negationem potentie ad esse et non esse et per negationem potentie ad aliqunam perfectionem participandam et ad priuatio nem illius et per negationem potentie ad informari vel informare subiectiue. tamen aliqua creatura est purus actus per negationem materialis et potentialis subie ctiui ex quo intrinsece componatur sed est forma tantum aliquae etiam creatura est purus actus per negationem pure positioali tatis ad esse actu secundum aliquam sui partem. quia aliquae creatu ra sic est pure in actu quod nihil eius est solum in positiona. immo quod libet eius est in actu simpliciter. si igitur consequens accipitur proprie negatur consequentia. si large / conceditur consequens. omnis enim cre atura potest dici quasi composita ex actu et potentia / in hoc quod est actu et habet simpliciter potentiam ad non esse et ex eo quod habet actu aliquam perfectionem et est in po tentia ad carentiam illius et est in potentia ad aliam perfectionem vel conditionem perfectionis amplioris. et ita potest dici quasi composita ex perfectione et imperfecti one. Ad tertium per quod et quo non intelligitur subiectum materiale informabile et actus formalis in formanst anquam res distincte ex quibus intrinsece con ponatur oi s creatura. quia omnis forma esset composita ex materia et forma. et iterum illa forma ex alia materia et alia forma in infinitum. intelligitur ergo quod circa omnem creaturam maxime substantialem est reperire distincte quod est natum perfici et quo formaliter natum est perfici vt circa angelum est dare illud quod intelligit et vult scilicet suam substantiam et est dare aliud quo formaliter intelligit vt vult. scilicet actum quem causat vel recipit et quo perficitur. intelligitur igitur quod circa omnem creatus ram specialiter substantialem est reperire distincte quod natum est agere vel pati / et quo natum est agere vel pa ti. vnde articulus procedit contra errorem quorumdam dicen tium quod intelligentie sunt per suam substantiam intellgentes et volentes nec sunt in potentia ad recipiendum aliquam perfectionem accidentalem. vnde articulus im mediate precedens secundum articulum supra allegatum est iste quod substantie separate a materia habent bonum quod euo eis possibile cum producuntur nec desiderant aliquid quo carent error.

¶ Ad quartum. sine assertione vel praeiui dicio alterius sententie potest dici quod ille articulus com muniter non allegatur ad intentionem conditoris articuli. non enim videtur fuisse intentio magistrorum in de terminatione illius articuli diffinire et determinare quod anima intellectiua vel essentia angelica componatur ex partibus essentialibus realiter distinctis siue ille res dicantur materia et forma siue actus et potentia siue esse essentie et esse existentie / aut quod potentie anime que di cuntur intelligentia / voluntas / et memoria sunt accidem tia realiter distincta ab essentia anime sibi inherentia et concreata et ratione istorum accidentium anima christi est nobilior anima iude / aut quod anima inteliectiua vel angelus constituatur materialiter intrinsece ex quibusde formalitatibus distinctis ex natura rei. tamen cum identitate reali. oppo situm enim istorum trium semper senserunt plures magistre et doctores parisien. et tam predicta quam eorum opposita possunt teneri salua fide et moribus. licet multi allegent illum articulum ad probandum aliquod predictorum. Dicunt igitur aliqui ad argumentum negando consequentiam et consequens. quia quamuis anima intellectiua vel angelus sit essentialiter simplex et indiuisibilis per carentiam quorumcunque realiter inclusorum essentialiter vel ex natura rei distinctorum. tamen stat infra eandem speciem vnam essentiam esse formaliter et intrinsece nobiliorem alia. sicut etiam ponendo quod intentio forme non fiat per compositionem graduum: sed quod gradus intensior sit eque simplex sicut remissior. Sed non videtur hic fuisse intentio ar ticuli. quia non videtur magistros velle nos artare ad tenendum hoc ideo potest dici sine praeiudicio. quod vt patet ex multis articulis praecedentibus et sequentibus. arti culus ille et praecedens procedunt ex intentione contra operi¬ nionem commentatoris. et contra quedam consequentia ad opinio nem commentatoris ponentis quod intellectus non est per se forma corporis humani: sed mediante operatione fan tasie et anime sensitiue copulatur nobis vt motor sicut intelligentia secunda copulatur orbi. et consequeter quod huiusmod intellectus est vnus numero respectu omnium hominum et quod est eternus ingenerabilis et incorruptibilis. et consequeter quia intelle ctiones vniuersales in eo formaliter existentes vel eedem realiter sue subitentie sunt eterne et incorruptibiles et per consequens intelle ctus sortis non est perfectior intellectu platonis nec substantialiter nec accidenaliter sed actu intellectiones et scien tie ac virtutes. quia talis differentia non est in intelligen tiis separatis nisi sit specifica. quod igitur vnus homo dicitur magis intelligens et sciens quam alter non est ex hoc quod intellectus vnius hominis sit perfectior intellectu al terius hominis. vel quod intellectus huius hominis habeat in se formaliter plures vel perfectiones intellectiones vel habitus vel species quam intellectus alterius hominis: sed quod fantasia huius hominis est melior / et melius operatur quam fantasia alterius hominis. ideo intellectus copulatur perfectius isti quam illi sicut motor. Dicendum igitur quod articulus condemnat solum opinionem dicentem quod inter rti nales animas hominum no sit diuersitas nobilitatis nec diuersitas substantialis nec diuersitas proprietatum naturalium / et perfectionum accidentalium forma lium nisi forent ille diuerse anime.

¶ Sexto. quia si hoc esset verum sequeretur quod anima vnius hominis non esset no bilior anima alterius hominis secundum aliquam perfectionem naturalem vel acquisitam vel supernaturaliter infusam et quod anima christi non esset sic nobilior anima iude / nisi esset alterius speciei. Quod autem hec sit intentio articuli. proba tur per praecedentes et sequentes. nam multi articuli praece dentes procedunt immediate contra varia dicta commen tatoris de intellectu humano inter quos articulus immediate precedens articulum allegatum dicit sic. quod intel lectus agens sit quedam substantia separata super rior ad intellectum possibilem. et quod secundum substantiam et operationem est separatus a corpore nec est forma corporis humani error. et postea immediate sequitur articulus allegatus in proposito quod inconueniens est po nere aliquos intellectus nobiliores aliis cum ista diuer sitas non possit esse a parte corporum oportet quod sit a parte intelligentiarum et sic anime nobiles et ignobiles essent necessario diuersarum specierum sicut intelligentie et ror. quia sic anima christi non esset nobilior anima iude. At ticulus autem immediate sequens est iste quod intellectu speculatiuus simpliciter est eternus et incorruptibilis respectu vero hominis corrumpitur corruptis fantasma tibus in eo error. Item. alius articulus quod nos peius et melius intelligimus. hoc prouenit ex intellectu pas siuo quem dicunt esse potentiam sensitiuam error. quia hoc ponit intellectum vnum in omnibus aut equalitatem in omni bus animabus. Item alius articulus dicit quod intellectus potest transire de corpore in corpus. ita quod succest siue sit motor diuersorum corporum error / et multi alisunt ad idem contra opinionem commentatoris. Ad formam igitur rationis si intelligitur quod vna anima non sit nobilior altera in perfectionibus naturaliter acquisibili bus vel proprietatibus seu habilitatibus et ydoneitatib ad operandum in diuersis hominibus vel perfectionibu adeo infusis / siue gratuitis. et sic negatur consequentia. Si autem intelligitur de pura essentia et quidditate anime ab soluta et circumscripto omni accidente et corpore respe ctu ad aliud. conceditur conequentia. Ad improbationem. articul non fertur directe et primo super hoc quod anima christ non sit nobilior anima iude / sed super hoc nulla substan¬ tia spiritualis intellectualis est perfectior altera nisi sit alterius speciei. quia non multipliciter numeratur secundum corpora. quia non informat corpus. Ex hoc enim infert articulus quod anima christi non esset perfectior anima iude quod reputandum est manifeste esse falsum apud omnem catholicum.

¶ Tertia propositio. solus deus est perfecte et summe simplex. patet ex probatione prime conclusionis et per Aug. vbi supra. Ad argumentum in principio questionis factum patet ex dictis.