Quaestio 20

Quaestio. xx UTrum in via intellectus possit aliquiod cognosceme intuitiue. quod non: quia videmus nunc per speculum in enigmate etc.

¶ Contra. ad Cor. Et quis nouit que al set in homine nisi spiritus eius.

¶ Circa istam quone primo ponam vnam distinctionem de notia. 2o respondebo ad quaestionem. primum est sciendum quod quadruplex est noticia. PriCirca ma est intuitiua: que scilicet est de re per se ipsam.

¶ Secunda est abstractiua que est per aliquod repraesentatiuum.

¶ Tertia est illatiua notia que est de relationibus quae infertur ex cognitione terminorum.

¶ Quarta est discursiua vearguitiua: et hec est 2. Una que incipit ab intuitiua et terminatur ad aliquid quod non videtur intuitiue: sicut patet de cognitio ne intelligentie: quae conditio incipit a motu: qui intuitiue cognoscitur: et deinde arguitiue intelligentia cognoscitur: quae intuitiue a nobis minime cognoscitur. Alia est noticia discursiua abstractiua: que incipit ab abstractiua et terminatad aliquid quod non cognoscitur abstractiue: sicut patet de cognitione substantie et accidentis: quia accidentia nullo modo congnoscuntur abstractiue. Noticia discursiua per intuitiuam que scilicet incipit ab intuitiua et terminatur ad aliquid quod non videtur intuitiue. Abstractiua discursiua que incipit ab ab stractiua et terminatur ad illa que insunt sibi per se. dico quatuor conclusiones. Prima est quod cognihoc viso scimus intuitiue actum intelligendi in via. hoc probo primo sic. Omnis noticia experimentalis est intuitiua nura per abstractiuam nihil experimur de singularibus: sed noticia actus intelligendi est experimentalis. experimur enim nos intelliger. ergo ipse cognoscitur intuitiue.

¶ 2o sic. Omnis ista cognitio qua cognoscitur aliquid quod est in obiecto per accidens illa est intuitiua: quia non potest esse abstractiua: quia repraesentatiuum vniformiter repraesentat quantumcumque illa que insunt per accidens varientur: sed noticia qua cognosco actum intelligendi cognosco quod nunc inest quod est sibi per accidens

¶ 3o sic. Nulla veritas contingens potest cognosci per repraesentati uum: quia semper repraesentat eodem modo quantumcumque contingentia varitur: sed veritas qua cognosco actum intelligendi existere est contingens scilicet quod existit que est prima contingens de eo ergo cognoscitur intuitiue.

¶ 4o sic. Nulla veritas contingens potest esse per se nota: nisi intuitiue: quia ex terminis non est per se nota: sed actus existit et istam cognoscimus vt per se notam. ergo intuitiue: quia contingens.

¶ 2a conclusio est quod in anima nihi cognoscitur intuitiue nisi actus: quod probo de essentia anime: quia arguimus animam esse per actus. Eodem modo arguimus positias esse per actus. Eodem modo de habitibus per signa quae videmus in actibus: quia facilitur nunc operamur et non prius. Eodem modo de specie: quia cognoscimus actum existere: et scimus quod obiectum non est praesens: arguimus repraesentatiuum esse.

¶ Omnes iste conclusiones probam tur vnico medio. Nihil quod cognoscitur praecise per discursum cognoscitur intuitiue: sed omnia illa cognoscimus praecise per discursum sicut patet de singulis. ergo etc.

¶ 3a conclusio. est quod aliquid cogno scimus abstractiue. hoc patet. quia omne illud quod directe et immediate cognoscitur et non existit cognoscitur abstractie. sed rosa non existens immediate et directe cognoscitur. ergo.

¶ 4a conclusio qs aliqua cognoscimus discursiue. hoc patet. quia cognoscimus esenuanime et eius potentias et non nisi discursiue. vt dicit 2a conclusio ergo etc. sunt quatuor difficul. Prima quia anima nostra est Sed hic ita perfecte sibi praesens: sicut actus cognoscendi. ergo videtur quod eque debeat intuitiue cognosci.

¶ Dico ad istud quod in causis formalibus non videtur posse assignari causa. sed quare hoc non cognoscitur: nisi quia non cognoscitur: sed causam extrinsecam Aug. assignat quare non cognoscimus substantiam anim. scilicet pr penam praeccai: ex hoc non potest intellectus intelligere: nec se neanimam nec alia appraehensibilia.

¶ Secunda difficultas. Utrum actus aliarum potentiarum cognoscantur intuitiue. Dico quod sic. quia non possum videre quod si non viderent intuitiue quod aliqua veritas comtingens de his que extra nos sunt puta de motu solis et ditumultis aliis certam noticiam posset habere. Ex hoc enim cognosco caelum moueri: quia cognosco intuitiue actum potentie sensitiue ad hanc veritatem terminatum.

¶ 3a difficultas cum cognitio intuitiua sit perfecta: cur tot ignorantur de actu. nam infinite quaestiones formantur de eo et varie opiniones habentur: vtrum sit aliquid relatiuum vel absolutum. et sic de aliis. Dico quod quamuis intuitiue videatur: non tamen quantum ad omnem modum cognitionis sue. videt enim visus totam albedinem: tamen non discernimus differentiam specificam eius. eodem modo hic.

¶ 4a diffincitur. quando sunt aliqua essentialiter ordinata: si posterius cognoscitur et prius: sed multa ignorantur de actu priora ipsa existentia quae est eis posterior. ergo magis illa ignorarem. Dico quod actum non cognoscimus quantum ad suam propriam rationem: nec etiam existentiam actus: sed solum in generali quod existit. Si autem propriam eius naturam haberemus bene curreret argumentum. Intellectendum est tamen ad euidentiam praedictorum quod respcum noticie intuitiue obiectum habet quadruplicem rationem. primo rationem mouentis in comparatione ad postiiom. 2o rationem causae vel producentis: et hoc per comperationem ad actum. 3o rationem mensurantis per conparationem ad habitum: et etiam ad actu. 4o rationem terminantis eo dem modo: ita quod omnia illa 4or habet obiectum facere in noticia intuitiua. In noticia autem abstractiua non habet necessario nisi termnare et mensurare: sine enim aliis duabus condieitionibus potest esse albstractiua. vt patet ex prius dictis.

¶ Ad argumentum in oppositums dico quod apitulus loquitur de articulis fidei.