Quaestio 1

¶ Distinctio. iiii. Quaestio. hic oritur questio etc. distinctionem quartam: quaero primo: vtrum in Irec. et divinis sit generatio. Quod non: quia idem non potest gignere seipsum: sed pater et filius sunt vnum. Ego inquit et pater vnum sumus. Io. io. et hi tres vnum sunt.

¶ Contra. Isa. 53. Sniento nem eius quis enarrabit.

¶ Circa istam quaestionem est videndum primo quid est generatio. 2o vtrum sit generatio in divinis ad primum dicunt aliqui quod generatio formaliter et per Quantum se est mutatio. sic enim alteratio est mul tatio de qualitate in qualitatem: ita generatio est mutatio de substanti in substantiam: ad minus in creaturis.

¶ Sed contra hoc arguo 4r pri sic. Snmentio est formaliter productio: sed mutatio non est formaiter productio. Ma. patet. Mi. probatur. quia si productio et muta tio essent idem: vel mutatio esset formaliter productio: tunc quod quid mutaretur formaliter produceretur: ergo cum ipsa materia continnue mutaretur: tunc continue produceretur: quod est sltum: quia ipsa est imgenerabilis et incorruptibilis.

¶ Confirmatur. quia si muta tio esset formaliter productio: tunc in cuiuscumque potestate esset mutatio esset et productio: sed mutatio materiae est in potestate agentis naturalis. ergo et productio materiae est in potestate agentis naturaliter quod est falsum.

¶ 2o sic. mutari est aliter se habere nunc quanprius: sed generatio non est hmodi. quia illud quod generatur prius non existebat: et per consequens aliter se non habebat: aliter enim se habere praesupponit esse: quod non competit generato.

¶ 3o sic. Inrgeneratione lucis lux non mutatur. sed aer: et tamen lux generatur et non aer. ergo etc.

¶ 4o sic. Illud quod nullam includit imperfectionem necessario distinguitur ab eo quod includit imperfectionem: sed generatio non includit imperfectionem: quia ipsa attribuiter enti perfectissimo: mutatio autem includit. Nam ipsa repugnat enti perfectissimo: potentialitatem enim includit quodeo repugnat omnino.

¶ Ideo dicunt alii quod generatio est actio de genere actionis. quia omnis actio transiens et terminata ad aliquid productum videtur actio de genere actionis. generatio est huiusmodi. es go etc.

¶ Sed contra hoc arguo. 4r. primo sic. nunquam inuenitur actio sine passione. quia passio est illatio actionis: cum igitur in diuinis non inueniatur passio ad intra: nee per consequens erit actio ad intra.

¶ 2o sic. si generare esset agere: tunc sol generans lucem ageret in eam: quod falsum est: quia gignens luceme non agit in lucem: sed solum in aerem.

¶ 3o sic. Si generare esset age: et generari esset pati. tunc aqua quando pateretur ab igne generaretur.

¶ 4o sic. Ad diuersos terminos necessario sunt diuersi respecuns: sed actionis terminus est passum: generationis autem est actum vel productum: cum ergo isti sint diuersi termi¬ ni: necessario respectus generationis et actonis erit alius et alius.

¶ Confirmatur. quia respectus agentis ad passum est respectus transmutantis ad transmutatum: respectus generantis ad ge nitum non est respectus transmutantis ad transmutatum. quia potest esse sine transmutatione: sicut in diuinis. quod non solum formaliter. sed etiam realiter. Ideo Dico ista duo scilicet genertio et actio: vbi inueniuntur: distinguntur. generatio enim est respectus intrinsecus adueniens terminatus ad productum: generans enim et generatum producens et productum ab innuiceme distinguuntur.

¶ Sciendum tamen ad decla rationem propositi quod 4or sunt rationes formales incipientes a generatione ab ipsa abstrahentes: inter quas est insima ipsa genera tio et prima in ipso ordine.

¶ 2a est. productio: omnis enim generatio productio quaedam est: sed non econverso. nam multa producuntur quae non generantur. vnde spirituisancto conuenit productio: sed tamen sibi repugnat generatio. Similiter creature a deo producuntur: sed tamen non ge nerantur.

¶ 3a ratio est: origo quae abstrahit a generatione et productione. Nam omne quod producitur originatur: non tamen econverso. Nam materia ditur quodammo originare formam. non tamen producere. vnde forma originatur a materia: non tamen producitur. Similiter passio dicitur originari a subiecto. et tamen non producitur. Similiter compositum dicitur originari a per tibus: non tamen producitur.

¶ 4a est: quae abstrahit a 3m: et illa dicitur pullulatio: quia omne quod ab aliquo originatur pullulat ab eo vt patet inductiue: nion tamen econverso. attributa enim et relationes dicuntur pullulare ab essentia diuina. non tamen originari. nam origo est nomen distinctionis realis. Nam dion. de vnica et discreta theo logia dicit personas esse pullulationes essentie diuine: pullulare enim dicitur quando aliquid est in aliquo quasi fundamentaliter et radicaliter ab eo.

¶ Item intelligendum quod sunt 4or rationes forma les a quibus abstrahit generatio. iter quas ipsa generatio est suprima: in sima est dictio a qua abstrahit immediate natiuitas: quia omne quod dicitur id est per modum intellectus producitur: nascitur. non tamen omne quod nascitur dicitur. quia in omnibus animalibus e natiuitas. sicut paternitas et maternitas. Unde exodi. 33. non coques hedum in lacte matris sue: non tamen animalia dicuntur.

¶ 3a est germinatio. quae non solum animalibus: sed etiam omnibus viuentibus competit: et ideo sicut viuum abstrahis ab animali. ita germinatio abstrahit a natiuitate. arbores enim dicuntur germinare: non tamen dicuntur nasci.

¶ 4a est. generatio quae abstrahit a germinatione. omnis enim germinatio est generatio. sicut patet inductiue. non tamen econverso. quia ignis generatur ab igne. inter que tamen non est germinatio. Omne ergo quod germinat generatur. non tamen econverso

¶ Sed dices. quomodo in divinis possunt esse tot superiora et inferio ra. cum omnia quae sunt in deo sint simpliciter simplicia.

¶ Dico si cut superius dictum est de ente quod hec se non habent sicut superiora et inferiora: quorum vnum est de quidditate alterius: quia talia feriora non sunt simpliciter simplicia. sed ista comparantur: sicut differentiae subalternatim posite: sicut dicimus quod rationale est inferius ad sensibile. et illud non impedit simplicitatem.

¶ Ex dcinas autem eliciuntur 4or conclusiones: ex quibus manifestantur illationes possibiles fieri in istis.

¶ Prima est. quod aliqua repugnant filio in quantum est verbum quae non repugnant sibi inquantum est natus: sicut natiuitas quae abstrahit a dictione.

¶ 2a quod aliqua repugnan sibi inquantum est natus: quae non repugnant sibi inquantum e genit sicut generatio quae abstrahit a natiuitate.

¶ 3a quod aliqua repugnant sibi inquantum est genitus: quae non repugnant sibi inquantum est productus. sicut productio abstrahit a generatione.

¶ 4a quod aliqui sibi repugnant inquantum est productus quae non repugnant si bi inquantum est originatus. Ista omnia patent ex vna reatia scilicet quod omni inferiori repugnat aliquid quod non suo superiori: et hoc est ratione additi: quod scilicet inferius addit ad superius. Ex istis potest inuestigari distinctio formalis verbi. nati geniti et productiecundam partem quaestionis dicunt aliqui quod in divinitCirca non est generatio eiusdem rationis: quae in creaturis: lie aliqua generatio ibi fide teneatur: quia omnis genertio multas impr fectiones includit in creato.

¶ Sed contra istud arguo. quia sicut generatio in creaturis est productio diffinitiue: sic in divinis.

¶ Item secundo quicquid competit generationi diuine inquantum generati est: conuenit generationi create inquantum generatio est et econverso. et sicut dico de conuenientia. ita dico de repugnantia. Si autem detur aliquid conuenire vni quod non alteri hoc secundum omnes. erit non inquantum generatio in communi: sed inquantum hec vel ta lis generatio.

¶ Ideo dico quod vera est generatio in diuinis. quod probo auctoritate et ratione: auctoritate sic: in praes. Tecum principium. et post. ante luciferum genuit.

¶ Ratione sic. Ubi est potentia eiusdem rationis: potest esse actus eiusdem rationis: sed memoria fecunda: cum dicat perfectionem simpliciter est ibi eiusdem rationis: sed ipsa secundum Augu. est potentia verbi generatiua. xi. de tri. ergo videtur cum ibi non sit potentia sine actu: quod ibi generatio erit.

¶ Sed ontra predicta instatur quadrupliciter. primo sic. Ubicum que generatio est ibi est productio huius ab hoc. Tunc sic. magis est necesse esse a se: quam necesse esse ab alio. Si igitur filius sit ab alio: erit necessare esse ab alio: et sic minus necesse esse quam pater: quod est inconueniens: ergo et illud ex quo sequitur scilicet quod sit ab alio.

¶ 2o sic. quod accipit esse ab alio non habet esse a se: sed filius habet esse a generante: ergo non habet esse de se.

¶ Tunc vltraquod non habet esse de se. habet de se non esse. ergo transit de non esse ad esse: quod est inconueniens.

¶ 3o sic. si filius est generatus vel productus: ergo est generabilis vel producibilis.

¶ Tunc sic. Omne producibile est in potentia obiectiua: sed nihil est in divinis: quod sit in potentia obieantiua. ergo nihil est in diuinis quod est generabile. Minorpatet: quia nihil est in diuinis quin sit purus actus.

¶ 4a sic quod accipit esse ab alio dependet ab ipso: sed dependentia non est in diuinis. ergo etc.

¶ Ad ista.

¶ Ad principium dico quod si illud quod accipit esse necesse ab alio est aliud alillo: propositio accepta habet veritatem: sed vbi est comunicatio eiusdem entitatis et dans et accipiens sunt necesse esse: et non sunt aliud et aliud: non habet veritatem: ita est in proposito: quia enim vnica necessitas est patris et filii. ideo vna persona non est magis necessaria quam alia: sed eque necessare esse est in vtroque.

¶ Ad 2m dico quod aliud est de se non habere esse: et aliud ase non habere esse. Creature quidem non habent de se esse: et ideo potest concedi quod de se habent non esse non sic est de verbo. natura licet non habeat a se esse: tamen de se non competit ei non esse: quia ex naturasua habet esse: licet eam accipiat ab alio.

¶ Ad 3m dico quod possibile vno modo accipitur vt distinguitur contra necessarium. Et isto modo dico quod nec filius nec aliquid quod est in diuinis est possibile. Alio modo accipitur vt distinguitur contra impossibile. Et isto modo non solum filius: sed omnia quae sunt in divinis sunt possibilia: et isto modo videtur posse concedi quod productiuum est possibile

¶ Ad 4m dico quod sicut origo declarat distinctionem realem: sic dependentia diuersitatem essentialem: vbi ergo nul la est distinctio nec essentialis: nec virtualis: ibi nec dependentia: ita est in proposito.

¶ Sed hoc remanet difficultas. quia illud quod de se nihil habet: nec aliquam perfectionem habet. nisi ab alio sibi comicetur de se videtur esse imperfectum: sed verbum diuinum est huiusmodi. ergo etc.

¶ Dico quod habens naturam quae de se est perfectibilis tale est imperfectum: nura autem que comnicatur filio non est perfectibilis: sed de se est summe perfecta: et ideo filius summe est perfectus.

¶ Ad argumentum patet.