Quaestio 2

Questio. ii. quiditates secundum illud esse essenTum te positum habeant esse abeterno. Quod non. quia illud quod abstrahit a duratione: abstrahit ab eternitate: sed quiditates secundum tale esse abstrahunt a duratione. ergo etc.

¶ Contra. omne necessarium est eternum: quiditates sunt huiusmodi. ergo etc.

¶ hic sunt 4or per ordinem inqurenda. Primum est. vtrum sint eterne. 2m. vtrum sint necie. 3m. vtrum sint reales. 4m. vtrum habeant veram singularitatem. ad primum dicit quidam doctor quod sunt eterQuantum ne. quia certum est quod secundum intentionem Aug alique sunt veritates: et regule que sunt eterne et inconmutabiles: que tamen constant ex istis quiditatibus. Ex quo euidenter conuincitur quod ipse quiditates que sunt priores ipsis regulis et veritatibus sunt eterne.

¶ Sed istud stare non potest. Ideo arguo contra hoc 4r. Primo sic. quandocunque sunt alique due perfectiones adequate: vna sine alia noinuenitur: sed duratio et existentia sunt ita adequate perfectiones: vt res tandiu durat: quandiu existit. et econverso. ergo cum res ab eterno secundum omnes non sint existentes: non erunt durantes: et per consequens nec eterne cum eternitas sit inferior duratione: quicquid autem repugnat superiori: repugnat inferiori.

¶ 2a illud quod conuenit quiditati per accidens: non ponitur in potenitia obiectiua et in esse quiditatiuo: sed duratio conuenit quiditati per accidens. ergo non posset de ea demonstrari. ergo sibi in esse quiditatiuo non conueniet.

¶ 3o. quia fides non ponit nisi deum esse ab eterno: sed quiditates creaturarum non sunt formaliter deus: vt infra patebit. ergo etc.

¶ 4o. quia tunc mundus fuit eternus: nam mundus constat ex quiditatibus et spe ciebus: sicut ex partibus suis. Si ergo ille quiditates essent. eterne: mundus esset eternus: cum abstrahat ab existentia: sicut quiditas. Ideo dico quod quiditates non sunt eterne: sicut patet ex praedictis.

¶ Sed tamen contra instatur quadrupliciter. Primo per rationem opposite opinionis. nam secundum Aug regule alique sunt eterne: que formantur ex quiditatibus. sicut ista. homo est animal. ergo ipse quiditates erunt eterne.

¶ 2o. quia omne productiuum ab eterno habuit producibus le ab eterno. non enim potest esse productiuum: quin aliquid sit producibile: sed deus fuit productiuus ab eterno creature. ergo creatura ab eterno habuit esse producibile: sed in lud necessario est attribuendum alicui quiditati. ergo etc.

¶ Confirmatur. quia creatura non fuit producibilis in aliquo de monstrato tempore. ergo fuit producibilis ab eterno.

¶ 3o omnis intellectio vera habet verum terminum: sed intellectio est et fuit ab eterno respectu creature: ergo ab eterno habuit verum terminum: hoc non intelligitur nisi secundum esse essentie. ergo habuit ab eterno illud.

¶ 4o sic. nam chimera fuit ab eterno ens prohibitum: et homo fuit ens non prohibitum. illud autem non posset esse si auibo ab eterno forent equaliter talia: oportet ergo homini ab eterno dare aliquod esse vltra chimeram.

¶ Confirmantur omnia ista. quia omne quod est aliquando secundum aliquod esse: vel est factum vel eternum: iste quiditates secundum tale esse non sunt facte: ergo necessario sunt eterne et ab eterno.

¶ Ad hoc dico dupliciter. Primo quod dato quod ista regula in mente diuina sit eterna: quia quodammodo habet esse voluntatis diuine vel intellectionis: vt est in ea. non tamen sequitur quod ipsa formaliter accepta sit eterna: cum secundum suam rationem formalem abstrahat ab omni duratione: et per consequens ab eternitate.

¶ Exemplum. homo vt in opinione habet esse rationis: et per consequens diminutum: et tamen homo formaliter acceptus: qui tamen est in opinione: abstrahit ab esse rationis: et esse reali.

¶ Aliter dico ad primum et ad omnia alia. quod eternum potest dupliciter accipi. Uno modo positiue. quod habet scilicet durationem infinitam positiue. Alio modo accipitur eternum solum negatiue: vtpote. quia non est ex tempore. Eternum autem primo modo et temporale sunt et habent esse circa existens. Et isto modo nullum non existens quocunque vel qualecumque esse habeat: potest esse eternum. sed 2o modo potest concedi quod quiditates sunt eterne: isto modo scilicet quod non sunt ex tempore. Et isto modo loquendo soluuntur omnia alia argumentum. que adducta sunt in oppositum.

¶ Ad 2m dico. quod quantumcunque productiuitas proprie accipiendo eternum nt eterna. eo quod existens. tamen producibilitas non oportet quod sit eterna in creatura positiue loquendo. Sufficit autem quod sit eterna negatiue scilicet quod non inceperit ex tempore. Per idem ad confirmationem vt patet de se.

¶ Ad 3m de termino intellectionis dico. quod terminus intellectionis eterne: positiue loquendo: fuit quiditas non eterna positiue: sed tantum negatiue. qui scilicet non habuit aliquod principium durationis. et hoc sufficit. Nec oportet quod intellectio et terminus eius eadem duratione durent vel eadem mensura mensurentur.

¶ Ad 4m dico. quod quantum ad esse eternum positiue homo et chimera antequam causarentur erant equaliter nihila. quia vtrique deficiebat existentia: que proprie dicitur eterna. Sed homo poterat dici eternus negatiue. quia aliquod esse habuit sine pripo durationis. Chimera aute. licet non habuit principium durationis: tamen non est in aliquo esse. quia nullum habebat.

¶ Ad confirmationem dico. quod omne quod aliquando est. vel est factum vel eternum. verum est de omni quod aliquando est: vt est praedicatur 2o adiacens. quia vt sic dicit existentiam: non autem vt est praedicatur. 3o adiacens. quia vt sic dicit esse essentie: quod vt sic abstrahit.

¶ Sed sunt ne iste quiditates temporanee:. Dico quod non per se. quia existentia earum que eis accidit: est temporanea. Et ideo licet sint per accidens temporanee ratione existentie. non tamen per se. eo quod abstrahunt ab hoc. ad 2m videndum est. Utrum quiditates Quantum iste in potentia obiectiua sint necessarie Et quantum ad hoc dicunt aliqui quod sic. quia omnis propositio formatur ex eis in tali esse. ergo etc.

¶ Contra hoc arguo. 4r. Primo. quia fides catholica docet vnum necessare esse. et omnia alia contingentia. tunc autem essent tot necessare esse: quot sunt quidita. tes.

¶ Secundo. quia omne necessarium est eternum. cum duratio or dine essentiali praecedat necessitatem et contingentiam ranquam in lifferens ad vtrumque: sed iste quiditates. vt patet ex primo articulo non sunt eterne.

¶ Tertio. quia nullum necessarium natum est causari contingenter: sed omnia creabilia nata sunt contingenter produci: cum possint esse creata: et omnis creatiosit contingens: ergo non sunt necessaria.

¶ Quarto. quia tot mundus secundum se cui accidit existem: esset necessare esse. cum contet ex quiditatibus et speciebus. sicut ex praiencipalibus partibus. Ideo dico. quod sicut quiditates rerum creabilium in seet secundum se considerate. in suo esse essentie abstrahunt ab eter nitate et tempore: ita a necessaritate et contingentia: nec sunt per consequens necessare esse.

¶ Contra instatur quadrupliciter. Primo. quia illud est necessarium quod est impossibile aliter se habere. cum impossibile non et necessarium equipolleant: sed impossibile est aliter se habere illa que sunt in ese essentie. vtpote ista. homo est animalergo etc.

¶ 2o. quia illud quod non dependet ab aliqua causa est necessare esse: quod enim non potest causari non potest destrui: sed ille quod ditates vt patuit et patebit. non causantur in tali esse ab aliqua causa. homo enim est animal. circumscripta quacumque extrinileca causa. ergo etc.

¶ 3o: quia omnis scientia est de necessaris: sed scientia est de quiditatibus in esse essentie. cum in actuali existentia nul lum creabile possit demonstrari.

¶ 4o. quia cuiuslibet contradictionis oportet dare alteram partem: necessare esse et possibile non esse contradicunt: ergo cum ille quiditates in tali esse non sint possibiles non esse. ergo erunt necessare esse.

¶ Ad primum dico. quod sicut oppositio non attenditur in esse quiditatiuo: ita nec equipollentia. quiditatiue enim et per se homo non est sanus nec eger. cum tamen egritudo et sanitas sint contraria immediata. Aliter et quasi per idem ad omnes difficultas potest dici secundum istum modum. distinguendo de necessare esse: sicut distinguebatur prius de eternitate. nam sicut esse sine principio abstrahit ab eternitate. vt prius dicebatur: ita impossibile aliter se habere abstrahit a necessaritate. quamuis in actuali existentia omnia sint coniucta.

¶ Ad 2m dico quod illud quod actualiter non existit: si non dependet non est necessarium: licet non possit destrui: quia sicut existenti repugnat fieri: ita et non existenti repugnat destrui.

¶ Ad 3m dico quod scientia est de necessaris. non prout necessaritas accipitur positiue: sed prout accipitur negatiue pro non possibilibus aliter se habere sicut dictum fuit. quod iste quiditates sunt eterne: et eternitas accipitur sine principio durationis scilicet negatiue: non tamen positiue.

¶ Ad 4m dico. quod sicut esse album et non album non contradicunt quiditatiue: cum non sint extrema contradictionis: ita in esse quiditatiuo proprie non attenditur contradictio: sicut dictum fuit prius.

¶ Sed hic occurrit difficultas vtrum scilicet iste quiditates sint de facto contingentes.

¶ Dico quod per accidens sunt contingentes: sicut enim accidit homini inquantum est animal rationale. quod existat ita accidit ei contingentem ese: quia necessarium est illud cui per se inest existentia. et contingens cui per accidens. ad 3m videndum est. vtrum secundum illud esse Quantum quiditatiuum sint reales. Et quantum ad hoc dicunt aliqui quod sic. quod in tali esse attenditur praesentalis coordinatio: que est vere quiditatiua et ipsa ponitur realis. cum ipsa cadat sub ente extra animam.

¶ Istud autem confirmatur 4r. Primo sic. nam homo est animal realiter. necessario et incommutabiliter: sed nulla incommutabilitas est citra deum: nisi in esse essentie: et sic realitas per consequens erit in isto esse.

¶ 2o. quia omnis scientia realis est de subiecto reali: sicut rationalis de ente rationis: cum scien tie specificentur a suis obiectis: et tamen nulla scientia est de aliqua quiditate vt est actualiter existens.

¶ 3o. quia omnis realis habitudo est ad terminum realem: sed deus ab eterno habuit realem habitudinem. saltem fundamentalem ad extra: cum productiuum sit ad producibile: sicut producens ad productum.

¶ 4o. quia quiditates rerum creatarum ante sunt producibiles realiter quam actu producantur: sed ista producibilitas non potest esse nisi secundum esse essentie. ergo sunt reales.

¶ Sed istud non teneo. Realitas enim est quidam modus intrinsecus a quo abstrahit quiditas.

¶ Istud autem confirmo quadrupliciter. Primo. quia realitas et existentia sunt simul nam et modi intrinseci adequiti. Et ideo cum ille quiditates abstrahant ab existentia et non sint existentes: ita parum erunt reales.

¶ Secundo. quia quicquid est reale. aut est eternum: aut temporale. quiditas autem ab istis abstrahit. ergo.

¶ 3o quicquid est reale vel est contingens vel necessarium. quorum neutrum verificatur de istis per se.

¶ 4o quia ante mundi creationem nihil est ponendum reale nisi deus

¶ Ideo dico. quod sicut quiditates abstrahunt ab existentia: ita a realitate: quia quando aliqua sunt adequata et conuertibilia sicut de istis patuit: quicquid abstrahit ab vno et a reliqua¬

¶ Ad primam rationem in oppositum dico. quod licet hominem esse animal non sit contingens. bene tamen hoc modo scilicet realiter: sicut ista est ctingens. homo existit animal.

¶ Ad 2am dico quod sufficit id hoc quod scientia sit realis. quod habeat obiectum ab anima non fabri catum. quod natum est esse reale: et illud sufficit. sic autem certum est de quiditatibus.

¶ Ad 3am dico. quod habitudo quantumcumque sit realis. si non sit formalis. non requrit terminum realem. Si autem sit formalis et cum hoc realis. assumptum verum est. Unde in proposito habitudo producibilitatis: licet sit tealis: tamen quia est fundamentalis. non oportet quod sibi detur terminus realis: sed sufficit quiditas.

¶ Ad 4am dico. quod quidi tates dicuntur realiter producibiles. non quod earum producibilitas sit realis: sicut nec earum quiditas cuius est passio: sed quia ea rum producibilitas est ad realitatem: sicut antequam esset locus. angelus erat mobilis localiter.

¶ Sed hic sunt aliqua duomia. Primum. quia ens et res conuertuntur. et iste quiditates sunt entia. ergo sunt res.

¶ Dico quod accipiendo ens in suageneralitate vt est indifferens. et vt est commune ad ens in actu et ens in potentia. isto modo non conuertitur res cum ente: sed praecise res conuertitur cum ente in actu: et cum ente in actuali existentia. Unde ex haet colligitur. quod existentia et realitas adequantur

¶ 2m dubium. vtrum iste quiditates in tali esse sint entia rationis.

¶ Dico quod non. Nam ens dicitur vniuoce de ente in actuet de ente in potentia cuius sunt iste quiditates. Si ergo ens quod praedicatur de istis esset ens rationis. ens quod praedicatur de ente reali esset ens rationis.

¶ Dico igitur quod iste quiditates non sunt entia rationis: nec etiam realia: ita quod diuisio illa non est per immediata scilicet ens rationis et ens reale.

¶ Ex dictis sequitur vnum correlarium. quia enim quiditas abstrahit a realitate: sicut ab existentia: sicut possunt multequiditates ab vna existentia existere: ita multe quiditates posunt esse res vel reales vnica realitate. ad 4m videndum est breuiter. vrtrum Quantum iste quiditates habeant veram singularitatem.

¶ Potest dici. quod non oportet ibi in potentia obiectiua ostionem talem singularitatem: quia vltimate singulare est determinatum etiam vltimata determinatione.

¶ Si dicas quod hec albedo fuit producibilis.

¶ Dico quod heceitas quidita ti accidit. vnde non oportet quod ponatur in potentia obiectiua: sed solum quiditas abstracta ab omnibus que per accidens insunt.

¶ Ad argumentum patet.