Quaestio 4

Quaestio. iiii. productio rerum in esse inTum tellecto sit prior generatione verbi in divinis. hic sunt duo facienda. Primum Qd est inquirem de ordine illius productionis ad productionem verbi. 2m de ordine productionis in esse volito ad productionem spiritussancti. ad primum introducuntur quatuor rationes Quantum probantes quod productio verbi est prior. Prima est talis: quandocumque aliqua comparantur secundum primum et 2m. primum in ordine prioris est prius primo in ordine posterioris: sed esse reale est prius quam esse ronis. ergo prius reale est prius primo rationis. sed productio verbi est prima realis. productio in esse cognito est praema rationis. ergo etc.

¶ 2a ratio. productio simplicitur est prior productione secundum quid. sed productio verbi est productio simplicitur: productio quiditatum in esse cognitoest productio secundum quid. ergo illa est prior.

¶ 3a quandocumque aliqua potentia comparatur ad operationem intrinsecam et extrinsecam: prior est comparatio ad intrinsecam quam ad ex trinsecam: sed potentia intellectiua diuina vt compratur ad productionem verbi. comparatur ad operationem intrinsecam: vt comparatur ad productionem quiditatiui in esse cognito conparatur ad extrinsecam: ergo prior est comparati ad productionem verbi.

¶ 4a. et est ratio docor quando aliqua potentia comparatur ad obiectum primarium et secundarium: prius comperatur ad primarium quam ad secundarium: sed productio verbi est vt comperatur ad obiectum primarium: productio in esse cognito quiditatu est vt ad scundarium. ergo etc.

¶ Sed contra. primo quia in divinis communia sunt priora propriis: sed productio creaturarum est communis: productio verbi propria. ergo etc.

¶ 2o. quia absolutum in diuinis est prius respectiuo: actus intelligendi qui producitur creatura est quid absolutum actus generandi respectiuum. ergo etc.

¶ 3o. quia omne infinitum in diuinis est prius non infinito: actus intelligendi est quid infinitum: actus generandi non. ergo etc.

¶ 4o. quia perfectio simpliciter in diuinis est prior non perfectione simpliciter: actus intelligendiest perfectio simpliciter: aliud non. ergo etc.

¶ Ad primum dico. qut communia ad extra non percedunt propria ad intra. Unde communia ad extra: si creare et huiusmoi: sunt posteriora propriis.

¶ Ad 2m et ad aliasimiliter dico. quod intelligere diuinum potest accipi 2. Primo modo vt dicit quid absolutum: et vt sic dico quod prius est quam generare: quia vt sic est absolutum est infinitum: et dicit perfectionem simpliciter Alioo potest accipi non pro absoluto tantum: sed vt est talis obiecti: sic non est prius. Cessant enim tunc omnes rationes. quia vt sic nec est aliquid absolutum: nec infinitum: nec dicit perfectionem simpliciter: sed solum isto modo dicitur productio quiditatis in esse intellecto et in esse cognito: et non primo modo. ad 2m dicendum est eodem modo scilicet quod spiraQuantum re praecedit productionem quiditatum in ess volito. Et hoc posset confirmari illis eisdem rationibus quae addu cte sunt ad primum articulum de intellectu.

¶ Sed contra. quia quicquid est in patre et filio: prius est ordine naturae quam illud quod est in spiritusan cto: sed producere creaturas est in patre et filio conclusio est prius natura quam illud quod est in spiritusancto. sed in spiritu sancto est spitatio passiua: quae est similis nam cum spiratione actiua. ergo producere creaturas in patre et filio prius natam sunt quam spiratio passiua in spiritu sancto: et per consequens quam spiratio actiua.

¶ 2o quicquid est in patre et filio: prius est origine quam illud quod est in spiritusancto: sed producere creaturas est in patre et filio. ergo praecedunt origine spicitum ianctum. Dico quod in eodem signo originis oportet imaginari multa signa naturae. Duo ergo sunt signa naturae: vnum in quo comparant illa quae sunt ad intra. 2m in quo fit comparatio ad ex. Item signum naturae ad intra diuiditur in plura signa: sicut patet de intellectu et voluntate. In diuinis autem non sunt nisi tria signa origis. quia non sunt ibi nisi tria realiter distincta. sed tamen tot perfectiones sunt quot signa naturae: nec est circulatio: quia illa suniccidentaliter ordinata scilicet ordo orginis et naturae: vt patuit dis4a.

¶ Ad primum ergo dico. quod prius est productio talis in patre et filio quam in spirituscton. Sed si compares esse cognitum ad spicituscnum prius producitur spiritusanctus quam res in esse cognito: sicut si homo est se generaret alium in aliquo instanti: risibilitas generantis ben praecedent risibilitatem geniti: sed tamen non humanitatem. Sic dico de patre et filio quando communicant spirituiscomo deitatem: prius sibi communcausat quam intelligantur producere res in esse cognito et completo in lo ordine in quo intelligitur comunicatio naturae: sequitur ordo illorum qua consequuntur naturam. cuiusmodi est productio creaturarum in esse cognito. Et tunc dico. quod pater et filius prius producunt quam spiritus sanctus