Quaestio 4

Quaestio. iiii. UTrum ydee siue vniversalia habeant esse in anima nostra. quod non. quia non predicantur de anima.

¶ Contra. quia in esse cognito sunt in nobis. quod vniversale siue hoc supposito indea est quid est aptum natum esse in pluribus. non idem numero sicut essentiadiuina in personis: sed idem secundum rationem formalem. fuerunt quantum ad istam quaestionem. 4. opiniones. Prima. quod vniversalia sunt tantum in anima et nullatenus in re extra. quia quicquid est in rerum naturaest singulare. et ideo oportet quod vniversalia sint ab anima fabricata. 2a quod vniversalia habent esse in rerum nam et non in anima: sed vniversalia non sunt extra sua particularia. cum totum non sit extra suas partes. nec differat ab eis realiter: et ideo sicut particularia sunt antum in re extra. ita et vniversalia. 3a quod vniversalia partim habent esse in reextra. et partim in anima. 4ra quod vniversalia habent esse vno modo in nima scilicet obiectiue. et alio modo in rerum natura scilicet subiectiue: quia nueniuntur in suis particularibus essentialiter: et obiectaliter in intellectu.

¶ Prima via non potest stare: quia de entibus creatis in anima nulla est scientia realis: et tamen omnis scientia est de vniuersali. non enim est verisile quod veritates per se note et demonstrate dependeant ab anima nostra: cum tantum oriantur ex suis terminis.

¶ Nec secunda. quod priori non repugnat esse fine posteriori in aliquo signo: sed vniversalia sunt priora particularibus ecundum ordinem naturae.

¶ Nec 3a. quia eadem simplex quiditas non potest esse ens rationis et ens reale: sed vniversalia habent diffinitiones entium simplicium et per se vnum facientium. ergo etc.

¶ Nec 4a. quia eodem modo dicitur de hac albedine singulari: quia habet esse obiectiue in anima et subiectiue in rerum natura. hic autem non queritur nisi de ratione formali.

¶ Ideo videtur dicendum quod vniversalia vndm se non habent esse in anima nec in rerum natura: quia tota coordinatio praesentalis videtur esse incommutabilis circunscripta omni consideratione nostra. et etiam rerum actuali duratione. cum in coordinatione tali fundentur multe regule incommutabiles. et illa duo scilicet in anima vel in rerum natura sunt pure contingentia.

¶ Et confirmatur ista senientia: quia accidit homini secundum quod ho mo est. esse in actuali existentia. Si enim per se sibi inesset. im possibile esset ipsum non existeme: et ideo non est per se in rerum natura. Item accidit homini secundum quod homo est. quod sit in nostro onceptu. alioquin cum non intelligeretur corrumperetur. si per se esset in intellectu. Unde ex istis patet quod nullum tale est in anima nec in rerum natura. nisi per accidens.

¶ Contra tamen istam minam instatur quadrupliciter. primo. quia ens rationis et ens reale imme diate diuidunt ens: et ens rationis est in anima: et ens reale in rerum natura.

¶ 2o quia superiora inueniuntur formaliter in suins imferioribus: sed particularia sunt in re extra. ergo et vniversalia.

¶ 3o. quia obiecta cognita relucent in suis repraesentatiuis. iversalia cum sint obiecta cognita ab anima nostra: habent in anima nostra repraesentatiua.

¶ 4o. quia illud quod non est in anima nec in rerum natura: videtur esse nusquam. tale autem videtur simpliciter nihil.

¶ Ad primum dinco quod vniversalia possunt dici realia entia: eo quod sunt apta nata esse actualiter in rerum nam et habere realitatem: sed per accidens habent eam actu: sicut homo: licet per accidens rideat. est tamen risibilis per se.

¶ Ad 2m dico. quod vniversalia sunt in suis particularibus. per se quidem ex parte particularium: licet per accidens ex parte ipsorum vniuersalium: sicut accidit homini esse sortem.

¶ Ad 3m dico. quod vniversalia sunt quidem obiectiue et representatiue in anima nostra. sed hoc accidit eis. et ideo per se non sunt ibi.

¶ Ad 4m rudis multum apparet qui non potest concipere aliquod absolutum sine respectu consequente psum: et ideo cum esse hic vel ibi. in isto vel in illo sint respectus consequentes illud cui attribuuntur. quiditas vniversalis secundum se nusquam est. sed abstrahit ab omni hic vel ibi esse.

¶ Sed hoc sunt difficultates. Prima est de illo vniversali quod sic abstrahit ab anima et rerum natura. vtrum vt sic sit ens ab anima fabricatum. vel non. Dico quod non est fabricatum ab anima: quia tale nunquam abstrahit ab esse in anima: sed est non fabricatum ab anima. eo quod abstrahit ab omni productione. nec tamen per hoc est ens reale: sed solum natum esse ens reale. et sic conceditur esse reale in potentia et non in actu.

¶ 2a difficultas quia videtur quod quiditas secundum se non est vniversalis nec particularis: cum vniversale et particulare sint diuidentia alicuius: eo quod opposita: et sic quiditas abstrahit ab vtroque sicut diuisum a diuidentibus. Dico quod quiditas praecisa non est vniuersalis: quia ratio vniversalis est ratio communicabilitatis. illa autem communicabilitas est quasi passio quiditatis. Et ideo sicut subiectum abstrahit a propria passione: ita quiditas vel timate praecisa.

¶ Item ratio vniversalis est respectiua inquantum talis. cum diffiniatur per suum terminum. et ab hac abstra¬ hit ratio quiditatis. particularitas autem per accidens conuenit ei: quia potest esse sine singularitate: non tamen sine comunicabili tate. Et ideo licet ipsa quiditas non sit vniversalis in primo modo: tamen benet in 2o modo dicendi per se. et illud abstrahit ab omni per accidens.

¶ 3a difficultas est. cum ratio vniuersalitatis et particularitatis sint opposite. et per consequens incompossibiles. quomodo vna per se et alia per accidens inesse possunt. cum alicubi non possit inesse aliquod incompossibilum per se. si alterum inesse potest per accidens: tunc sequitur quod opposita essent compossibila. Dico quod sicut essentia per se in divinis est comunicabilis. et per relationem fit incommunicabilis vt est in persona. ita quiditas de se semper est communicabilis: sed vt est in indiuiduoest incommunicabilis per hecceitatem. Ita et nam generis de se est determinata ad diuersas species: sed tamen per differentiam est determinata ad alteram. et tunc non insunt illa opposita secundum idem sed communicabilitas per naturam. incommunicabilitas autem per aliam superuenientem causam.

¶ 4a difficultas est. quia quicquid est in singlasari est singelits re: qualitercumque: et ideo qualitercumque ponatur vniversale in anima vel in rerum naturaet cum in anima sit singulariter. vniversale erit singulare. cum etiam ea quae sunt extra sint singularia. sequitur quod nulla vniversalia erunt nisi sin gularia. Dinco quod vniversalia in singularibus sunt per accidens singularia: sicut illa que sunt absoluta secundum se per accidens referum tur. Et quemadmodum forma in materia dicitur materialis. Unde et animrationalis: licet sit spiritus: tamen hec differentia rationalis subalternatur corporee.

¶ 5a difficultas. quia infinite auentes auctorum sonant et dicunt quod intellectus facit vniuersalitatem in rebus: et vniversalia sunt ab anima fabricata. Diti potest vt vitetur scandalum sequentium eos. quod intellectus noster producit vniversalia in esse cognito: quod est esse obiectiuum et secundum quid. et dat eis esse cognitum non esse simpliciter. et sic secundum tale esse potest dici eorum causa.

¶ Et si dicatur quod idem est de singularibus. Potest dici quod singularia ab intellectu nostro secundum se non intelliguntur.

¶ 6a difficultas est. quia infinite aucites etiam videntur sonare. quod vniversale a quocumque causetur. habet tamen esse in anima secundum se. Dico quod omnes ille auctorita tes sunt exponende obiectiue: quia vt sic non habent esse vniuersalia nisi in anima. et pro tanto dicitur ens rationis denominatiue tantum. et non quiditate.

¶ Ad argumentum patet.