Quaestio 2

¶ Questio. ii. Utrum beaEcundo quero ta vigo moria fuerit concepta in peccato originali: quod sic ait psal. In iniquitatibus meis conceptus sum: et loquitur propheta de propagatis ab adam: sed beata vgo fuit ab adam non solum quantum ad corpulentam substantiam. sed etiam rationem seminalem.

¶ Contra. quia in psal. dicitur. Non dabis sanctum tuum videre corruptionem. de christo hoc dicitur: sed caro christi fuit caro virginis. ergo etc. duodecim articuli secundum ordinem declaranhic sunt di.

¶ Primus quod deus potuit matrem suam praeseruare: ne scilicet contraheret peccatum originale.

¶ Secundus. quod hoc ipsum decuit.

¶ Tertius quod de facto ipsam ab ori ginali praeseruauit.

¶ Quartus. quod hoc non obstante potest dici quod beata virgo propter dictum sencodorum peccatum originale contraxit aliquo modo.

¶ Quintus. quod vere fuit redempta.

¶ Sextus. quod vere fuit a preccato originati purgata.

¶ Se ptimus. quod fuit vere sctificata.

¶ Octauus. quod habuit aliquam penam precti originalis.

¶ Nonus. quod licet peccatum ori ginale non habuerit: tamen suum priuilegium fuit citra priuilegium christi.

¶ Decimus. quod beatam virginem fuisse sine preccato originali conceptam non est contra auetes sacrescripture.

¶ Unde cimus. quod nec contra determinationem sancte matris ecclesie.

¶ Duodecimus. quod non est contra dicta sanctorum. primus articulus. quod deus potuit bea Est igitur tam virginem praeseruare ne contraheret peccatum originale: et hoc declaratur: primo in naturalibus sic: quanto aliquod agens est perfectius tanto citius potest suum effectum inducere in passum: deus autem est agens perfectissimum: sed gens naturale effectum suum inducit in instanti: patet de luce sois.

¶ Secundo in moralibus: quando aliqua potentia potest in duos effectus siue in suas operationes oppositas: si in primo innstanti potest in illam ad quam minus inclinatur: tunc multo magis vel fortius in illam ad quam magis inclinatur sed potentia volitiua potest in dilectionem et odium: et deus maxime inclinatur ad diligendum: sed in primo instan ti potuit virginem odire. igitur et diligere.

¶ Tertio. in politicis: quia legis lator qui potest legeme condere potest eam cui pult etiam dimittere vel ipsam destruere. Sed deus istituit quod omnes nascentes ab adam contrahant illud peccatum originale: ergo potest hoc respectu matris destruere.

¶ Item 4o in theologicis: quia deus instituit circumcisionem faciendam: et abrae indixit: et postea eam sub moyse in deserto suspen dit. igitur etc.

¶ Sed modus istius possibilita: is declaratur per simile de irregularitate: vnde peccatum originale est quedam irregularitas: ne quis habens ipsum ascendat vel promoueatur ad ordinem angelorum: vnde sicut papa: qui est summus princeps in hierarchia ecclaeiastica: istituit quod quantumcunque nobilissimis ortus natalibus corruptam in coniugem acceberit: contrahat notam irregularitatis. ne ad sacros ordines promoueatur: ita deus summus hierarchia in celesti hic rarchia instituit: vt quicumque nasceretur de adam per seminis propagationem contrahat illud peccatum originale: quo fit irregularis et illegitimus ad assumptionem ordins angelorum.

¶ Sed quatuor modis potest hanc legeme inst tutam quantum ad aliquid reuocare. Primo si legem talem destrueret omnino. Secundo. si eam suspenderet. Tertio. si cum aliquo dispensaret. Quarto. si priuilegium daret.

¶ Sic deus dictis 4or modis potest reuocare quantum ad virginem legem quam instituit scilicet ne virgo contraheret originale peccatum. est. quod decuit quod Secundus articulus christus natrem suam ne peccatum originale contraheret praeseruaret: quia agens beniuo lum circa effectum sibi gratum nihil omitrit de contingentibus: sed deus est agens maxime beniuolum: et puritas virginis matris sue fuit sibi maxime grata: ergo deu cuit quod nihil omitteret de contingentibus: quin ipsam ab originali praeseruaret.

¶ Item dicit Ansel. de conceptu virginali: decuit vt mater disfuni ea puritate niteret: qua sub deo nequit maior intelligi: sed si non fuisset praeseruata: sed contraxisset originale peccatum: maior sub deo puritas fuisset. valet. puritas puri angeli in gratia: et puritas primi hominis Ade et Eue in originali iustitia: et etiam christi ante vnionem ad verbum: quia ante vnionem ad verbum fuit sub deo et non deus.

¶ Confirmatur per legere que dicit lex quando ipsa a legislatore perficitur illud plenissime interpraetandum est. Sed purgatio a legislatore perficitur. ergo etc.

¶ Item Aug. loquens de assumptione virginis dicit quod non decuit quod christus corpus beatem virginis subiecisset incinerationi vel corru ptioni. Sed maior est anime corruptio quam corporis. ergo christus multo magis non permisit quod anima virginis subiaceret matule preccati originalis.

¶ Item si christus matrem suam permisisset incurrere peccatum originale peius sibi fecisset quam si eam perpetuo pena sensus puniuisset: vnde beata virgo in puris naturalibus constituta prius penam eternam elegisset quam peccatum priginale: probatio: quia magis quis dabet fugere odium dei quandenam eternara: sed peccatum originale est deo odiosum ma gis quam peccatum actuale. igitur etc.

¶ Item magis decet virginem mane incorruptam quam recuperare integritatem: quia solum primin habuerunt aureolam.

¶ Sed omnes scti resurgunt cum integritate carnis: quia deus non potest facere quod corruptus non fuerit corruptus. ergo magis decuit virginem manere in integritate incorruptionis quam recuperari a culpa. quod de facto deus maTertius articulus trem virginem ab origi nali praeseruauit: quia agens beniuolum etc. sicut prius. ergo vel deus de facto praeseruauit: vel aliquid quod decens fuit ptermisit de facto quod non suppleret.

¶ Item Augu. sic inquit. Cum enim de peccatis agitur de maria nolo face mentionem propter christi reuerentiam.

¶ Sed aliquin hoc exponunt de preccatio veniali. Contra. maior irreuerentia est christi patre matrem suam peccatum originale quam veniale: ergo magis est de originali autetas exponenda: et hoc patet per dictum Ido. quod ibidem subdit Augu. si dixerimus: quia peccatum non hapemus etc. Quod non potest intelligi nisi de peccato origina li: quia ipsa mater dei veniale nunquam habuit. et dicere potuit quod peccatum veniale non habuit.

¶ Item hoc idemdfirmatur per legem. querit lex an princeps subiiciatur legiquam condidit: et respondet quod non: sed augusta legi subiicitur. Sed vult tamen quod ex priuilegio non subiiciatur legi: et tamen ista lex est de dictamine iustitie iuste legis naturalis: que lex est philosophorum: qui secundum rationem processerunt.

¶ Sed christus lege naturalem iustitie non minus seruauit erga matrem suam: quam Augu stus erga matrem vel vxorem. igitur beata virgo de iure munici pali non fuit subdita legi communi: christus autem legem condidit de contractione peccati originalis. ergo etc. quod non obstante quod Duartus articulus betam virgo fuerit prseruata a preccato originali: veruntamen propter dicta sanctorum possumus dicere quod originale aliquando contraxit: quia quando aliuit de se: et quantum est de se habet defectum: quantumcumque per virtutem extrinsecam eripiatur: tamen potest dici istud istum defectum habere.

¶ Istud probatur quadrupliciter ex testimonio scripture. primo per illud Isa. Ecce vos omnes ex nihilo estis et opus vestrum ex eo quod non est: sed nulla creatura nec tiam illa que primo fuit creata fuit simpliciter ex nihilo: nec modo aliquid creatum est simpliciter nihil. est igitur intelligendum quod creatura quantum est de se esset nihil: et opus eius omnino deficeret nisi a deo sustentaretur.

¶ Item praos omnes declinauerunt simul inutiles facti sunt etc. non est vsque ad vnum. sed plures ex scripture testimonio boni erant: et erunt igitur. per prophetam dicere vult spiritus sanctus quod quantum est ex se proni erant ad malum nisi a deo praeseruarentur.

¶ Item praeos etc. homo mendax. sed martyres fuerunt homines: et tamen non fuerunt mendaces secundum Aug. sed martyres quantum ex se fuisfuerunt mendaces: sic et beata virgo quantum ex se et erat fuit et fuisset peccatrix nisi a peccato praeseruata fuisset

¶ Item Iob. 4. Ecce qui seruiunt ei non sunt stabiles quantum ad bonos angelos secundum Gregorium: et in angelis suis reperit prauitatem. quanti ad malos: sed boni de facto steterunt immobiliter in bono: et sic fuerunt dei gratia confirmati: igitur instabiles fuerunt de se: sic beata virgo quantum fuit de se peccatum originale habuit: licet ne habere t deo preuenta fuerit: igitur potest dici quod de se: modo predi cto et prolato ex scriptura contraxit originale.

¶ Sed comtra. Aug. de fide ad petrum: et est indecretis firmissimo tene et nullatenus dubites omnes qui ex seminis propaga tione generantur in peccato originali nasci.

¶ Dicendum quod hoc verum est quantum est ex se: quod confirmatur per illud quod ibi dicitur firmissime tene etc. Omnes qui ab Adam sunt in die iudicii in corpore et anima resurrecturos. Sed beatam virge in corpore non resurget: quia iam est: vt tenet sancta mater ecclesia: in corpore et anima assumpta. igitur concedis quod de facto beata virgo originale non contraxit sed contraxisset quantum est vel fuit de se: et ex se: vel ergo dices ipsam in corpore assumptam non fuisse: vel bis resurgere: quod tamen indecens esset: vt iterum moriatur.

¶ Item confirmatur hoc per legem: leenim querit et princeps. que sit lex melior que vnquam fuifacta. Respondet legis consultus quod illa que dicit sic. legere in quit scire non est verba legis dicere: sed intentionem legis latoris habere et diligenter inquirere. Sed deus inistitutor legis: vt probatur pie et rationabiliter matrem suam ab hoc inure esse exemptam volunt: igitur magis haec est intelligendum quam verba legis et codicis. quod hoc non obstante Quintus articulus mater dei fuit vere redempta: quia si pater et matr sunt serui alicuius diueni: et fetus seruus est eiusdem divcuni. Sed talis fetus potest antequam nasca tur a dimfeno suo per aliquem redimi: ergo postquam natus fuerit erit liber: sed multo notabilius ante redimitur quam postquam seruitutem contraxit.

¶ Confirmatur. quia medicus priamoseruans aliquem ab infirmitate multo melius et nobi lius: et perfectius dicitur curare quam ille qui curat infirmitat iam habitam.

¶ Item glo. super illo verbo. Omors enomors tua morsus tuus ero inferne: dicit sic. de morte redimenda sed non potuit dici de morte prima: vel intelligi: quia de ista eum non eripuit vel non redemint. hoc igitur intelligitur de morte secunda inferni: sed ipse nunquam fuerat in inferno: ergo aliquis potest redimin de hoc quod nunquam habuit: dum tamen quantum ex se est illud haberet.

¶ Item praes. veruntamen deus redimet animam meam de manu inferi¬

¶ Dicendum quod multi dicerent quod manus inferi potest accipi pro lymbo patrum in quo fuit dauid: ideo dicitur alibi. Erusti animam meam de inferno inferiori: sed infernus inferior. est damnatio quam tamen nunquam exportus fuerat dauid. igitur etc

¶ Item psalmista. saluasti me a descendentibus in lacum. Sed lacus intelligitur pro dannatis. igitur etc.

¶ Item cornpe fratrem tuum et libera animam eius de inferno nouissimo.

¶ Item Apstlus ad Galis. 3o. Christus redemit nolde maledicto legis: sed nunquam fuit illis maledictio legis quibus loquebatur de facto: sed essent quantum est ex eis. Sic et beata virgo maria potuit et dici debuit fuisse redempta: licet peccatum originale non contraxerit de facto: sed solum quantum est ex se.

¶ Sed contra ista instatur: quia non est idem priuilegiatum et praecio redemptum.

¶ Dicendum quod ymo: vnde dicit hieronymus quod Abraam fuerit redemptus de hur chaldeorum in quo Aram frater suus fuit combustus: sed non redemptus fuit nisi quia priuilegiatus ne incenderetur quod vere fuit in ignem proiectus: igitur idem est priuile giari et redimi: fuit enim solus praeseruatus ab incendioignis: sicut fuerunt tres pueri in medio fornacis colligati. Sic beatam maria virgo fuit per priuilegium ab origina li praeseruata: et nihilominus vero ab originali redempta. ge est quod hoc etiam non obstanSextus articulus te fuit vere purgata quia Tuce 2o dicitur quod postquam impleti sunt dies purgatio nis: sed secundum legere nullam immunditiam habebat a qua posset vel debuisset purgari. Sed solum habuisset nisi de spi ritu scondo concepisset: quia non suscepto semine concepit: et nihilominus dicitur purgari etc.

¶ Item Malachie. 3. dicitur quod purgabit filios leui: quod dicitur de die iudicii: in quo omnia erunt per ignem purgata.

¶ Item vide Diony. ¶. 7. et grod capium de angelica hierarchia: vbi dicitur quod angeli superiores dicum tur purgare inferiores: qui tamen nullam habent maculam a quapurgentur: igitur non obstante quod beata virgo maria non contraxit originale: tamen vere purgata fuit. est quod hoc non obSeptimus articulus stante: vere sunt seficata: quia deus vere scificatur. Matth. 1. scinficetur nomentuum. Item iustus in iustitia sua scinficatur. Item Io. Quem pater sctificauit misit in mundum. Item angeli sanctificantur: vnde Isaie. ego mandaui scificatis meis. igitur sanctificatio non presupponit maculam: igitur non obstante: quod beata virgo originale non contraxit: tamen vere sanctificata fuit: qui erat septimus articulus pertractandus. quod beata virgo aliOctauus articulus quam penam petiori ginalis vere habuit: quia in sacra scriptura scimus filios pro peccatis parentum punitos: et penam sustinuisse peo cati: vnde dicitur. Ego deus visitans iniquitatem patrum in filios in tertiam et quartam generationem.

¶ Item beatus Idam. baptista fuit scificatus: et tamen multas penas sustinuit: qui tamen leui ter non peccauit.

¶ Item christus vere penas habuit. Sed forte dices quod fuerunt voluntarie assumpte.

¶ Sed cum hoc etiam fuerunt quantum ad humanitatem sibi inflicte.

¶ Ubi notandum quod sunt multe cause quibus deus inflixit hominibupenas. Primo ad ostendendum magnalia dei. vt ceco non to qui nec ipse peccauit nec parentes eius: vt cecus nasceretur.

¶ Item 2o ad exercendum actum virtutis: vt paulo stimulus carnis: et Iob sessionem in sterqulinio.

¶ Item 3o. ad ostendendum exempla scientatis: vt Io. bap. et beate ma rie.

¶ Item 4o. ad perficiendum opera perfectionis: et sic christus habuit penam inflictam humanitati. Uerumtamen beata virgoe non habuit concupiscentiam vel passionem concupiscentie et fomitis que est proprie pena peccati originalis quod priuilegium beatem virgi¬ christi: quia christus non indiguit aliquo priuilegio: vt praeseruaret ab originali: quia ex se originale non contraxisset sicut beatam virgo. quia non fuit ab adam secundum rationem seminalem: sed secundum corpulentam substantiam ex purissimis sanguinibus virginis: et ideo lex illius irregularitatis: et illius generationis ad sacroordines angelorum non erat contra eum.

¶ Item excessit christus virginem quantum ad istam benedictam assumptionem ad suppositum verbi diuini.

¶ Item ab instanti sue conceptionis fuibtus et gulerificatus in anima.

¶ Item notandum quod dicitur a salua tore de Io. bap. et est ad propositum nostrm. valet. inter natosmulierum non surrexit maior Io. bap. sed secundum omnes sctos btam virgo fuit maior. Igitur ipsa non surrexit a peccatio orginali: quia nullus resurgit qui non cecidit. Et si dicatur quod hic non accipitur resurgem pro mundatione a preccato originali post casum: sed accipitur pro nasci vel natiuitate. Tunc verbum christi non videtur habere veritatem: quia Iesus christus natus fuit de muliere: et tamen fuit maior Ioam. bapo quod non esset si contraxisset: et a peccato surrexisset quod mater divuni fuit prie Decimus articulus seruata ne contraberet originale: et tamen hoc non est contra autetes sacre scripturePrima enim auctas que videtur obuiare est apstuli Pauli. omnes inquit peccauerunt in Adam et egent gratia dei.

¶ Di co quod verum est de lege communi: vel quantum est ex hominibus: quia sihoc non sufcuic cit: auctas est contra christum: quia ipse secundum quod homo de numero omnium est.

¶ Item Apls per vnum hominem peccatum intrauit in omnes.

¶ Item deus conclusit omnia subpeccato. Item in Adam omnes moriuntur. Dicendum sicut prius.

¶ Ubi notandum est. quod regula est: quod priuilegiati non cadunt sub edicto legis vel lege communi. Probo per satram scripturam. omnibus ad vitam similis introitus et exitus: ed Enoch et Elyas non similiter exierunt: quia non per mortem sed per translationem. Item vnus est interitus hominum et iumentorum: et equa vtriusque conditio et nihil habet amplius iumento homo: ergo oportet intelligere verbum legislatoris.

¶ Est igitur duplex ius. ius praencipale: et ius municipale: et per istam distinctionem solui possunt omnes autetes dicte et dicende. est quod virginem Andecimus articulus fuisse prieuentam non est contra determinationem sancte matris ecclesie: quia licet ecclesia romana de hoc non solenniget: tamen solennizare pmittit et sustinet. quod autem sustinet approbat vel saltem sue determinationi non obuiat: quia vel ecclesia aliter fa teret etc. Nec obstat quod sustinet prostibula mulierum: quia hoc est a lege diuina prohibitum et sufficienter cautum ne fiat

¶ Notandum autem quod conceptio potest accipi 4r. Primo pro seminis susceptione. Secundo pro corporis formatione. Tertio pro anime infusione. Quarto pro fetus in vtero conseruatione. De primo Teuitici. mulier si suscepto semine etc. De 2o Iob. quare conceptus in vtero non statim perii. De 3o psalmista. Ecce in iniquitatibus conceptus sum. De 4o hiere. dicebat. vterus matris mee mihi fuisse conceptus eternus. Meata igitur virgo maria non fuit sanctificata nec preuenta in prima nec in secunda conceptio ne: quia nondum erat: sed in tertia et quarta: vnde in prima et secunda non fuit peccatum formaliter: sed causaliter: vnde nisi preuenta fuisset illud contraxisset: vnde in tertia conceptione quando debebat peccatum inesse formaliter fuit sancti ficata: et per sanctificationem preuenta ne peccatum originis nale contraheret. Unde habendo respectum ad signum animeinfusionis in corpore de conceptione festiuitas potest celebrari: non propter susceptionem seminis: vel formationem corporis: cum nondum esset: sed quia dies infusionis animeignoratur propter diuersos opinantes. Iccirco eius festinitas celebratur pro signo: et die prime conceptionis vel se cunde: licet aliquin asserant quod hoc fieri potest per respectum ad sequentia facta in beata virgine: sicut etiam vene rantur ossa sanctorum propter solam relationem ad eorum merita vel ad eorum animam: licet in ossibus nihil sit sanctitatis fo maliter: sic nec in materia corporis virginis in vtero matris existentis est quod virgi Duodecimus articulus nem fuispreuentam non est contra dicta sanctorum.

¶ Contra hoc autem videntur esse specialiter dicta sancti Teonis pape. Ansel. et beati Augustini: quere alibi: et responde quod verum dicunt de communi lege: non de lege munici pali: sicut sunt declarate auctoritates sacre scripture Vel distingue de quadruplici conceptione: sicut dictum est immediate in articulo vndecimo: accipiunt enim conceptionem primo modo et secundo: et sic dicunt ipsam in originali conceptam: sed non est nisi causaliter tantum: non autem formaliter: vt dictum est supra.