Quaestio 1

Queritur etiam de carne verbi etc. CIrca 3am distinctionem quero primo. Utrum beata virgo fuerit scinficata. Quod non. Apostolus dicit quod omnes sumus natura f lii ire: sed beata virgo fuit ab Adam per propagationem: ergo. scificatio enim repugnat ire.

¶ Sed contra. in praes dicitur. sanctificauit tabinaculum suum altissimus.

¶ hic sunt. x. artitum declarandi: quorum primus est: quid sit scieitas.

¶ Secundus quid est scinficatio.

¶ Tertius qure matr dei fuit scificata.

¶ Quartus quando.

¶ Quintum vbi.

¶ Sextus a quibus.

¶ Septimus quibus fuit sanctificata.

¶ Octauus quantum de sanctificatione habuit.

¶ Nonus quotiens.

¶ Decimus qualiter. primus articulus quid sit scienitas. Dicunt Est igitur quidam quod sanctitas est abnegatio mun danorum: vnde sanctus dicitur. quasi sine terra vel sine affectione terrenorum.

¶ Contra. quia patriarche: et primi patres et reges fuerunt scientia: et tamen multi dilexerunt terrena et optauerunt es obtinuerunt.

¶ Ideo dicunt alii. quod sanctitas nihil aliud est quam gratia divina: qui enim habet gratiam diuinam sanctus est.

¶ Sed contra. quia pueri statim post baptismum habent gratiam diuinara: et tamen non dicuntur sancti.

¶ Ideo dicunt alii. quod scientas est ipsa beatitudo: vnde beati proprie dicuntur scienti.

¶ Contra. quia san ctitas est virtus que cadit sub consilio: sed beatitudo non potest cadere sub consilio: nec sub praecepto cum sit nobis impossibilis.

¶ Dicendum igitur. quod scientas est excellentia virtutum theologicarum et heroicarum: quando enim aliquis homo fidem specie et charita tem: et ceteras virtutes morales in quaedam excellentia habet:. tunc dicitur sanctus: quia tunc magis secundum operationes videtur esse filius dei quam filius hominis.

¶ Sed circa hoc sunt duo videre da.

¶ Primum si virtus heroyca vel heroya: que hoc dicitur si ctitas sit vna virtus tantum vel plures. Secundo si bestialitas que virtuti heroyce opponitur sit tantum vnum vitium vel plura.

¶ Quantum ad primum notandum est. quod secundum philosophum virtus est certa pugna passionum. vbi oportet ostendere 4or per ordinem que faciunt virtutes 4or: circa que etiam sunt quatuor vitia op posita illis virtutibus.

¶ Primi enim qui pugnant cum passionibus dicuntur perseuerantes: quia in pugna nec vincunt passiones: nec ab eis vincuntur.

¶ Secundi autem dicuntur continentes: quia in pugna vincunt passiones: sed cum diffifuit ficultate: et post longam agoniam.

¶ Tertii dicuntur tempe rati: quia leuiter et faciliter vincunt passiones et suprant: et tales proprie dicuntur virtuosi. Primi vero et secundi largo modo dicuntur virtuosi: sed non proprie.

¶ Quarti vero dicuntur heroyci: quia nihil sentiunt passiones: quia per cre bras victorias praecedentes talis factus est totus diuinus: ita quod omnis sua operatio circa virtutes sit diuina: et secundum istam positionem virtus heroyca est tantum vna virtus particularis aliis virtutibus condiuisa.

¶ Sed contra. virtutes que que sunt circa passiones tactus sunt minime: vnde fortitu do que est circa passionem concupiscibilem est perfectior virtus quam temperantia: ergo circa passiones tactus non potest poni virtus maxima. sed sanctitas: et virtus heroyca est maxima virtutum. ergo etc.

¶ Dicendum quod virtus heroyca non est vna modo praedicto: sed dicit gradum excellentem omnium virtutum necessariarum ad salutem: vnde virtus heroyca est excellentia virtutis circa pugnam passionum: quia deficiente ex cellentia solius virtutis circa aliquam virtutem passionum non esset quis heroycus vel sanctus.

¶ Quantum vero ad 2m notandum est quod bestialitas est vitium oppositum virtuti heroyce: quia dicit excessum vitii circa quamlibet passionem: vnde imperseuerantes dicuntur: qui cum modica pugna vincuntur a passionibus: incontinentes qui cito succunbunt passioni. intemparati qui praeueniunt passionem. bestiales qui vltra humanam malitiam et modum humanum se extendunt ad peccata: sicut narrat philosophus quod bestiales erans qui comedebant pueros: sic circa omne vitium bestialis dicitur qui excedit in illo vitio humanam malitiam: sicut in iraqui statim patrem et matrem occiderit: sicut in gula qui semper ebrius est. in inuindia gratis odire etc.

¶ Nonndum tamen quod licet ad heroycum requratur virtus modo dicto: tamen ad destialem sufficit excessus vitii circa vnum: eo quod ad virtu tem requratur necessario multe condictiones. est quid est sanctifiSecundus articulus catio. vbi sciendum quod sanctificatio accipitur 4or modis.

¶ Primo eni pro dedieatione latrie. vt Gen. 2o. Dsptendixit deus diei se ptimo et scificauit illum id est cultui latrie dedicauit.

¶ 2o pro perfectione iustitie leuitici. io. de nadab et abiu. scintficabor in eis scilicet exercendo iustitie vltimonem.

¶ 3o pro collatione gratie: vnde Aposutls: christus scificauit nos lauacro. Item vt scificauit pplicitum suum proprio sanguine.

¶ 4o sumitur pro remuneratione glerie: vnde Io. scinfica eos in veritate scilicet ad ad gloriam: sed mater disfuni fuit scificata tertio modo proprie secundum quod accipitur pro collatione gratie. et quarto glorie. est: quare mater dimuni fuit Tertius articulus sctiicata.

¶ Ubi no tandum quod in scripturis inuenimus quinque signa scificatio nis.

¶ Primum signum est diuine scripture attestatio: et in isto signo inuenimus 4or personas scificatas scilicet Isaiam: dieremiam: Ioan. baptistam et christum: de primo. disequenus ab vtero vocauit me. Item noui te ex nomine. quod non potest intelliginisi ex sanctificatione. De hieremia dicitur hiere. prae priusquam formarem te in vtero etc. De Io. baptista et christo. Tuce pramspiritu sco replebitur adhuc exutero etc. Item virtus altissimi obumbrabit tibi.

¶ Secundum signum est diuina pronunciatio: vnde Ambro. super lucam. habent hoc sanctorum merita: vt a deo nomen accipiant. Primus fuit Isaac. Secundus Iosias. Tertius Io. baptista. Quartus fuit christus. De per Gen. vocauit nomen eius Isaac. De 2o 3o regum. filius nascer domui dauid nomine Iosias. De 3o et 4o Luce primo. et matth. i.

¶ Tertium signum est angelica annunciatio et secundum hoc inuenimus in scriptura 4or personas scinificatas scilicet Isaac: Sansonem: Io. bap. et christum. De his omnibus gene. iudi. et luce.

¶ Quartum signum fuit miraculosa conceptio. et hic fuerunt quinque. Quorum primus Isaac de Sara. Secundus ina cob de Rebecca. Tertius Samuel de Anna. Quartus Io. baptista de helisabeth. Quintus christus de virgine maria.

¶ Quintum signum. est supenaturalis formatio: et fuerunt quatuor. Primus fuit lucifer: qui secundum aliquos fuit creatus in gratia: vnde christus in euangelio nunquam legitur contra aliquem curasse supenaturaliter quantum ad corpus quem in etiam non curauit supenaturaliter quantum ad animam. Iccinco formatio supernaturalis aliquorum videtur importare priuile gium alicuius gratie: licet forte non sint de se sufficientes sine proprio conatu ad merendam gratiam angelicam. Secundus fuit Adam. Tertius Cua. Quartus christus: mater autem consequeni quatuor prima signa scificationis habuit: sed quintum sibi christus specialiter retinuit: fuit igitur beata virgo sanctifi cata quantum ad primum signum testimonio diuine scripture attestante praes. sanctificabit tabernaculum suum altissimus: et illud fundamenta eius in modtibus sanctis: et illud. gleniosa dicta sunt de teciuitas dei: que omnia exponuntur de beata virgine.

¶ Item 2o fuit a deo prienominata: vt dicunt hystorie: vnde mater eius accepit oraculum: quod pareret filiam sanctam: cuius nomen esset maria. ideo mater eius tres filias habuit quas omnes vocauit hoc nomine. scilicet maria: ne deficeret quod optabat: licet mater dei fuerit primogenita.

¶ Item 3o. per angelum fuit praenunciata pri et matri cuilibet eorum seorsum: vt legitur et prie creditur.

¶ Item 4o. miraculose fuit concepta: quoniam ante eius partum mudr eius Anna fuit infecunda: licet alias filias naturaliter genuerit.

¶ Sed contra. ista 4or signa instatur.

¶ Primo sic: quia Is mael sicut et Isaac fuit per angelum nunciatus abrae: et tamen Ismael non fuit sanctus sed pessimus. ergo etc.

¶ Secundo quia eque conceptus Esau et Iacob fuit nunciatus: et tamen scriptum est quod Esau odio habuit.

¶ Item 3o. quia Cirus fuit prenominatus: sicut iosias. Isaias. hec dicit dicuns christo meo ciro.

¶ Item 4o. quia Anna cum Samuele alios fiios habuit: qui tamen non fuerunt sancti: licet supnaturaliter et miraculose fuerunt geniti seu concepti. ergo etc.

¶ Ad primum dico. quod Ismael fuit prenunciatus in malum non in bonum: sicut sequentia manifestant: vnde et sequitur. Manus eius contraomnes etc. ipse erit homo ferus: et eregione contra fratres suos figet tabernacula.

¶ Ad 2m dico. quod in inacob fuit lispesatio specialis voluntatis diuine: vt tenetur: vt eius merita diis acceptarentur: et Esau odio haberentur.

¶ Ad im dico. quod in principio fuit bonus sed malum exitum habuit. Vel est dicendum quod non propter se fuit prenunciatus solum: sed propter sanctitatem aliorum ad quam eius regimenordinauerat: quia quod reedificaretur hierusalem.

¶ Ad 4m dicendum. quod Samuel conceptus fuit miraculose: non tamen alii filii sequentes: quia que prius infecunda extitit postea naturaliter concipere potuit. fuit. quando fuit scintficaQuartus articulus ta. Quidam dicunt quod in eodem instanti primo sue conceptionis vel infusionis anime in corpore sed pro alio signo fuit concepta et scinficata. Sed hoc totum fuit in eodem instanti temporis.

¶ Sed contra. quia indiuisibile secundum aliquam quantitatem non potest diuidisecundum eandem: sed instans est indiuisibile secundum durationem. igitur impossibile est quod diuidatur. punctum enim diuidi in puncta est punctum non esse indiuisibile secundum quantitatem dimensiuam. Nec valet si obiiciatur quod punctus est principium linee vnius et finis alterius: quia nihil prohibet aliquod indiuisibile diuidi non in se: sed in comparatione ad diuersos ter minos ad quos refertur: quia tale diuidi non potest nisi funlando respectus distinctos.

¶ Alii dicunt quod sanctificata fuit non in primo instanti sed in tempore: sicut citius potuit.

¶ Sed contra. quia creatio gratie est instantanea: aut igitur in instanti conceptionis virginis: aut in alio: si in eodem: hoc est intentum: et est contra te: si in alio: ergo temprus medium intercessit in quo creari potuit et illud fuit diuisibile in infinitum: ergo semper potuit scificari antequam fuerit sanctifi cata: quod non tenetur.

¶ Sed notandum. quod deus potuit sanctificare beatam virginem in tempore immediate sequente primum instans sue conceptionis: quia instans non potest immediate sequi instans: tamen hoc non decuit: quia tunc beata virgo habuis set peccatum originale per vnum instans: licet in tempore toto sequenti fuisset sub scificatione.

¶ Iccirco dicendum. quod beata virgo in per instanti sue conceptionis fuit scificata.

¶ Unde notandum quod in eodem signo durationis sunt 4or signa naturae ordinata.

¶ Primum. in quo corpus beatem marie vginis fuit organizatum vltimate ad introducendam animam.

¶ Secundum. in cuo anima a deo fuit creata.

¶ Tertium. in quo anima corpi fuivnita.

¶ Quartum. in quo fuit scinficata: quia in illo quarto igno incurrisset peccatum originale: si peccatum originale conriset: tamen hoc totum fuit in eodem instanti temporis. est vbi beatam virgo ma Quintus articulus ria fut secintficata. Di cendum quod in matris vtero: et in 4or membris praencipalibus siue partibus.

¶ Primo in corpore vel in carne: ne vnquam veniale vel originale contraheret: eo quod peccatum est causaliter in carne: de carne enim venit inclinatio morbida et fomes praeccai.

¶ Secundo. in anima vegetatiua: quia in prima scificatione scilicet ic virgini contulit vim generatiuam christi.

¶ Tertio. an anima intellectiua: quia extitit supernaturaliter illuminata.

¶ Quarto in volitiua: quia extitit charitate inflammata et gratia: que sunt in voluntate subiectiue.

¶ Sed dubium est: si beata virgo in vtero matris sue habuerit actus scificatos.

¶ Dicendum quod licet de ommuni lege scificati non habeant nisi habitus sicut paruuli in paptismo habentes habitus virtutum et ornatus gratiarum in nima non possunt in aliquos actus secundum illos habitus: tamen creditur quod speciali modo maria habuit aliquos actus: sicut Ioan. baptista exultauit in vtero propter christum quando eum in spiritu cognouit supra naturam. fuit. a quibus fuit scinficaSextus articulus ta. dico quod a tota trinitate: quia eius opera ad extra sunt indiuisa: sed sua sanctificatio suit appropriata personis scilicet patri propter confirmationem. filio propter diuine sapientie illustrationem. spiritui sancto propter gratie diffusionem. quibus beata virgo Deptimus articulus maria fuit sctitficata. Dicendum quod quatuor generibus personarum.

¶ Primo scilicet angelis bonis: quia licet cuilibet persone sit deputatus vnus boniangelus ad custodiam: tamen beatam virginem plures custodierunt: vnde Aug. in ome. super illo verbo: inuenta est in vtero habens etc. Inquit. ab angelis seruientibus: et ipsam custodientibus.

¶ 2o demonibus: vnde Ambro. super luc. vt haec sacramentum omniabolo celaretur: an scilicet christum virgo pareret.

¶ 3o hominibus bonis: vt patet de thadeo quae tot beneficia accepit a virgine: vnde virgini familiaris in eius aspectu et familiaritate maxime consolabantur.

¶ 4o hominibus malis: quia nullus ipsamale concupiscere potuit: sed magis mori in eius aspectu concupiscentiam sentiebant refrigerio. quetum beata virgo Octauus articulus de btificatione hapuit.

¶ Dicendum quod sanctificatio fit secundum quadruplicem proportionem: quedam enim sctificatio que est a capacitate naturae diminuta: et tamen est capacitati naturae proportionata: sicut est scificatio angelorum: est enim diminuta: quia christus excellit angelos in merito est autem proportionata: quia secundum meritum habent gratiam.

¶ Item alia que est a capacitate diminuta: et capacitati naturae improportionata: vt beati petri et aliorum sctorum: essent enim capaces gratie: sicut beatam virgo: et angelus: tamen hoc potest plus et minus: cum tamen omnes secundum eandem propositr tionem sint capaces.

¶ Item alia est que est proportiona la naturae et adequate: sed non vltimate consumata et perfecta quia non est in summo sicut est scificatio virginis.

¶ Item alia que est adequata et naturae proportionata et vltimate perfectavt scinficatio christi que tanta fuit quantam sibi dare deus po¬ tuit.

¶ Sed contra ista per ordinem. primo quia omnis gratia angeli: et per consequens gloria excedit gratiam hominum: qui gratiam accepe runt secundum ornatum sue naturae: sed natam angeli excedit naturam hominis. ergo etc.

¶ Dicendum quod licet angelus et ania christi differant pecie: non tamen in potentiis: vt dictum est supra. Vel dicendum quod conparatio proportionis attenditur secundum angelos tantum.

¶ Item 2 videtur quod scti sunt diminuti a gratia: et per consequens a gloria. igitur non habent gloriam: quia desiderant perfectiorem.

¶ Dicendum quod suficit cuilibet sancto: quod habet de gloria propter obiectum beatificum in quo non potest esse nisi omnis plenitudo: in quocumque gradu actus habeatur.

¶ Item 3o. quia beata virgo fuit ita capax sicut christus: quia easdem in se habuit potentias.

¶ Dicendum quod articulus dicit quod anima christi est nobilior anima petri in puris naturalibus. Ideo oportet hoc concedere de omnibus aliis.

¶ Item 4o. quia aliquis de ordine luciferi nobilior est xpo quantum ad naturam: ideo videtur quod maiori gearia vltimate perfici dabet.

¶ Di cendum est quod verum esset quantum ad naturam: non tamen quantum ad potentias: vt dictum est. Unde notandum quod angeli in patria sicut gratiam habent ad ornatum sue naturae: ita gratiam habent corrspondenter. Sed in hominibus non est sic: quia primus homo non meruit secundum per fectionem suorum naturalium: ideo geria datur hominibus secundum arbitrium divine voluntatis: tamen aliquo modo corrspondenter ad merita: et quod christus summe deo placuit: ideo gratiam et gleriam in summo habuit. quotiens fuit beatam virgo Nonus articulus scinficata. Dicuendum quod 4a vicibus. Primo. in sua sctam conceptione. Secundo. in verbi comceptione: Tuce primo. aue gratia plena. Tertio in s escilicet nissioneractuum. 2. repleti sunt omnes spiritus scomo. Quarto in sua assumptione et gelerificatione. In prima autem scificatione fuit in ea fomes extinctus siue praeuentus. In 2a autem totaliter extinctus. In 3a autem fuit gratia cumulata: in vltima autem vltimate consumata.

¶ Sed tunc est dubium: si in 2a fuit plena gratia quantum tunc recepit in prima: et quare indiguit. 3a et 4a. Ubi est dicedum quod in prima tantum de gratia habuit quantum sufficem potuit et suffecit ad preuentionem culpe originalis. In 2a quantum ad conceptionem filii dei: et hoc quia maius est: ideo dicitur plena gratia. In 3a vero recepit gloriam in specie. In 4a recepit gleriam in re: ideo fuit gratia consumata: non enim ante 4am sanctificata fuit nisi in speie: in quarta autem fuit in reest qualiter scinficata. Secimus articulus Ubi est notandum quod quinque sunt gradus sctificationis.

¶ Primus in quo nec gratia datur nec culpa diluiter: et tunc sctificatio accipitur prodedicatione vel deputatione. sicut dicitur in Exo. vbi discuns precepit sibi sctificari primogenita filiorum israel: vnde ib dicitur. scinfica mihi omne primogenitum.

¶ Secundus gradus. in est gratia est collata sed non confirmata: vt in sansone qui postes per dalidam ipsam perdidit. Tertius. in quo gratia est collata et confirmata sed non immaculata: vt aplitulorum post spiritus scuireceptionem: potuerunt enim postea peccare venialiter sicut patuit de facto: sed non mortaliter.

¶ Quartus gradus. in quo gratia est collata confirmata et immaculata: vt in beata virginem que nec mortaliter nec venialiter peccare potuit.

¶ Quitus gradus in quo omnia praedicta: et vltra ad redundantiam gratia datur: vt scinficatio christi que redundauit in nos habunde.

¶ Sed dubium est. si beata virgo sola habuit tantam gratiam: quantam habuit tota ecclentia militans.

¶ Dicendum. quod non oportuit: sed de christo hoc pine credendum est: quia gradus charitatis eius excessit omnes gradus charitatis: quos vnquam habuerunt omnes persone ecclenie simul: quia caput ecclesie existens habet in membra sensum cognitionis et bone operationis motum.

¶ Item notandum. quod scificatio beate virginis non fuit causa per se et necessaria sue confirmationis: sed connexiue modo quodam et concomitatiue multi enim sanctificati fuerunt qui non fuerunt in gratia confirmati: sed ab ea penitus postea ceciderunt.