Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctiones 14-16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctiones 24-25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctiones 34-35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctiones 38-39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctiones 6-7
Distinctiones 8
Distinctiones 9-11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-33
Distinctio 34
Distinctiones 35-42
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-12
Distinctiones 12-16
Distinctiones 17-22
Distinctiones 23-32
Distinctiones 33-36
Distinctiones 37-40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctiones 2-3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Quaestio 4
¶ Contra. quia platous hoc posuit lquia dixit quod virtutes anime separate sunt rationes animi purgati: nec possunt induci in medio: sed durgantur in campos helyseos. veritas determinata per ecclesiam. quod sic. hic est
¶ Unde ali qui eorum dicunt quod propter auaritiam ecclesia posuit purgatorium esse post hanc vitam: vt scilicet pro animabus dentur elemosyne et oblationes: et fiant exequie et taia.
¶ Sed contra. Ieronymus in canone hoc exprei se dicit. et Augusti. et Gregori. in epistola ad bonifatium et in multis locis.
¶ Primo sic. moriatur homo ommino iustus et innocens: et alius qui fuerit semper peccator et peniuit in fine. quomodo erit quod ambo simul vadant ad paradisum. nunquid innocens debet statim euolare: et ille qui semper peccator fuit: et in fine penituit. sed pro¬ peccatis nullam penam sustinuit debet post hanc vitam puniri.
¶ Respondeut quod non: sed ambo inre ad paradisum led ille qui pro prerctis penam non sustinuit minuetur eni de gloria.
¶ Secundo. quia si purgatorium non est. frustra timemus peccata et abstinemus: quia possemus penite re in fine: et sic euolare:
¶ Tertio quia nullum malum erit impunitum: sed si purgatorium non esset non punirentur pectam omnia eorum qui saluantur.
¶ Iste ratio nes non conuincut: sed sunt contra nos sicut conclusillos. sic. aliquis non vult baptizari bapus fluminis vsque ad finem eque euolabit sicut alii qui semper bene agunt.
¶ Dicunt enim quod tanta vi tus est in sacramento prinine ad delendunt peccata: sicut in baptis mo.
¶ Primo quod si hoc esset aliquis puniretur de veniali peccato eternaliter. ex multitudine enim peccatorum venialium. si non punitur in purgatorio. ergo cum saluatur debetur sibi aliquis gradus glorie. quo priuabitr poper illa peccata venialia: et sic carentia illius gradus glorie: que alis sibi debebatur cum sit perpetua. erit perpetua pena illis peccatis venialibus correspondens.
¶ Se cundo ix: supposito quod maior pena et maius malum est priuatio visionis diuine quam pena sensus. sed tantum est in malo carentia visionis diuine quantum in bono visio diuina. Tunc sic. quandocumque mala sic comparantur quod vnum secundum naturam excedit reliquum: quicumque gradus mali excedentis excedit totum aliud malum: sed carentia visionis diuine secundum naturam excedit in malo penam sensus. ergo quicumque gradus priuationis visionis diuine excedit totam penam sensus inferni.
¶ hic dicunt quod iste rationes sunt philosophyce et subtiles. apostolus autem dicit: nemo vos seducat per inanem phlosophiam. ideo petunt auctoritates sacri canonis.
¶ Prima ergo auctoritas est. 2. machabeo. 12. vbi dicitur quod iudas considerabat quod hi qui cum pietate dormitionem acceperant etc. et obtulit pro eis. 12. milia dragmas argenti. Illa autem oblatio non potuit esse pro eis qui in inferno sunt: quia ibi nulla est redemptio. iob. Nec pro his quae sunt in peradiso. quia redemptione non indigent: nec potest dici de illis illud quod sequitur. sctam ergo et salubris cogitatio pro defunctis exorare: vt a praecctis soluantur. quia ipsi preccata non habent. ergo fuit ista oblatio pro his quae sunt in purgatorio.
¶ Contra eos accipio ergo verbum christi math. 19. iratus dicecunus tradidit seruum tortoribus quousque redderet vniuersum debitum. hoc non potest intelligi in hac vita. nec in inferno: quia illi semper sunt in debito. ergo habet intellectu de his quae sunt in purgatorio.
¶ 2a est auctoritas euangelii. Esto consentiens aduersario tuo: et sequitur Amen dico tibi non exhibis donec reddas etc. istud exire non intelligitur de peradiso: nec de inferno. ergo de purgatorio.
¶ Sed ontra istud. donec. quia quandoque donec accipitur cum exclusione actus sequentis sicut gene. 5. dicitur coruus quem emisit noe non reuertebatur donec siccarentur aquae super terram: et tamen numquam postea est reuersus. et similiter de difcunta et spionso suo iosephdicitur: quod non cognouit eam donec peperit filium suum primogenitum: nec ex habet sequitur quod fuerit cognita postea.
¶ Sed arguo contra saltem in primodicta auctoritate est redditio debiti: sed illi de inferno nunquam reddunt debitum. ergo licet non possit argui per li donec: potest tamen per redditionem debiti. hc calumnietur induco ad huc. 7. auctates. Sed n
¶ prima est math. 12. quicumque peccauerit in filio hominis remittetur: ei qui autem in s is scilicet no remittetur ei nequa in hoc seculo: neque in futuro: ergo in purgatorio alites non esset verum verbum christi.
¶ 2a luce. 12o. Seruus qui cognouit voluntatem divfuni sui: et non facit eam plagis vapulabit multis: et alius paucis qui non cognouit: nec fecit eam: sed in inferno non est multum et paucum: sed infinitum. ergo hoc habet intellect de purgus.
¶ 3a est aposto li prima ad corin. 3o. sic vt opus exarserit detrimentum patietur. ipse autem saluus erit. sic tamen quasi per ignem: non autem loquitur de igne istius mundi. nec inferni qui non saluat. ergo de igne purgatorii.
¶ 4a est apstuli prime ad cori. xv. qui vult probare resurrectionem. Si mortui non resurgunt vt quid baptizantur pro mortuis. aliquis ergo actus pro mortuis exhibetur: vel baptismus lachrymarum: vel aliquid tale. nullus autem dicibet exhibere pro mortuis de inferno nec de paradiso. ergo de purgatorio.
¶ 5a auctoritas. scribitur actuum 2o hunc deus suscitauit a mortuis in die 3a soluti do loribus inferni: certum est autem quod christus non soluit dolores in ferni inferioris nec limbi: quia ibi erat magna consolatio. si cut de Tazaro existente in limbo. Tuc. 19. hoc consolatur: tu vero cruciaris ergo haec intelligitur de doloribus purgatorii.
¶ scribitur Apoc. 3o. vidi in dxtera sedentu super tronum libus etc. et nemo est inuentus dignus aperire librum: nec in celo: nec in terra: nec subtus terram. ex hoc habetur quod aliqui credantur digni vel in celo: vel in terra: vel subtus terram: sed non in inferno: quia ibi nulla dignitas. igitur in aliqua mansione subtus terram quae non est in fernus: et hoc vocatur purgatorium.
¶ a auctoritas. scribi tur ibidem. omnes causatabant in celo in terra: et subtus terram: hoc non potest intelligin de inferno. quia ibi non cantant nec laudant deum: sed sunt in sempiterna blassemia. ex istis auctori tatibus satis patet intentum. quod est dare purgatorium
¶ Primi sunt in culpa actuali et in pena sensus et danni. secundi in culpa originali: et in pena danni tantum tertii in gratia: et in pena. quarti in gratia et consolatione maxima. nul lam enim penam sensus habebant.
¶ Sed oc. difficultas de loco purga torii: quia beatus Greg. in libro dyalogorum narrat de quaedam epritro quo appuit in quidam balneo et ibi praestabat obsequm. et hoc erat sibi purgatorium. Et de anima cuiuidam quae in glacie purgabatur.
¶ Dicitur quod hoc potuit esse de aliqua speciali gratia vt pro confirmandafide nostra de alia vita: vel vt illi anime subueniretur a fidelibus
¶ Dicendum quod prius locus scilicet infernus inferior damnato. rum habet. 5. tempora vt patet hoc consequer scilicet in statu innocentie pro demonibus qui peccauerunt. in statu legis naturae: quia tunc homo peccauis vt cavn in statu legis scripte eadem ratione. in statu legis gratiae eadem ratione. et post iudicium: et ex tunc semper durabit.
¶ 2us locus limbus peruulorum habet 4or: in lege naturae: et legis scripte et legis gratie: et post iudicium.
¶ 3o scilicet locus purgatorii habet tria in statu naturae lapse et legis scripte: et legis gratie: sed post iudicium non remanebit.
¶ Sed 4us locus scilicet sinus habrae. habet duo tempora scilicet legis naturae: et legis scripte quia in statu legis gratie fuit eumatus.
¶ 2o ex parte patiet tis: quia anima separata non impeditur ab organo corporali in sua operatione. et sic sentit omnem passionem intensissime.
¶ 3o quia pena illa non est sic satisfactoria: et ideo pro modico plus atisfaceret in hac vita ordinando hoc per liberum arbitrium ad bonum ineiunando: vel aliquid boni faciendo. similiter videt totam voluntatem suam. et hoc est causa maioris pene. et etiam homo plus affligitur quam alia animalia propter nobilitatem complexionis.
¶ Dico quod sic. primum est quod in gratia sunt confirmati. et hoc est eis certum. 2m quod sunt de gloria habenda certificati tertium. quia sunt affectati affectione iustitie quae plus est quam affectio commodi. vnde volunt illam penam. Unde Ugo de arra spoitonse. si pena inferniesset voluntaria. non esset pena. similiter quia impatientiam non habent nec turbationem. sicut de illo qui percutiter: et habet patientiam: et sibi placet.
¶ Dicitur voluntate diuina. cum ministerio bonorum angelorum. non enim credendum quod a demonibus: quia in hoc mundo ab eis deuicti fuerunt: et prostrati tunc aliquid patiantur.
¶ Dicitur quod deus potest infligere actum tristitie non preuio actu nolendi. vnde habent ordinem naturalem non realem.
¶ Sed nunquid est ibi gaudium: credo quod sit maius quam possit haberi in hoc mundo. et credo quod praeligerent ibi manere quam esse in quibuscunque deliciis huius mundi. beatitudinine enim posolitica aliquis potest esse beatus cum penis. sicut patet de forti cum est in agone: et habeant isti plus quam aliquis pure viator. plus enim cogitant de diuina bonitate: et cognoscunt.
¶ Dicendum quod quantum ad illos qui ibi sunt non habet potestatem. ideoque si posset facere. cuicumque concederet haberet indulgentiam pene: sed quantum ad viuentes in mundo: habet vnde posset statue. re talem legem: Quicumque de hoc seculo recedit contritus et ponfessus: vel saltem contritus ipso facto euolet statim: et tunc nullus descenderet ad purgatorium: sed hoc esset occasio mali: sed non video quin possit.
On this page