Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctiones 14-16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctiones 24-25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctiones 34-35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctiones 38-39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctiones 6-7
Distinctiones 8
Distinctiones 9-11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-33
Distinctio 34
Distinctiones 35-42
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-12
Distinctiones 12-16
Distinctiones 17-22
Distinctiones 23-32
Distinctiones 33-36
Distinctiones 37-40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctiones 2-3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Quaestio 5
QUinta quaestio est de suffragiis defunctorum. Utrum suffragia ecclesievaleant defunctis: quod non. quia cum status de ifunctorum sit nobis dubius superfluum videtur l nobis orare pro mortuis nisi ecclesia eos resurrecturos speraret. 2. machabe. 12.
¶ Primus arti hic sunt culus quot sunt genera defunctorum. Aug. ponit distitonem quadruplicem defunctorum. Nam disequens paps ntroducit extra de celebratione missarum. cao cum marthe. quarens vtrum suffragia ecclesie prosint ipsis sanctis ad augmentum glorie.
¶ Utrum inquit in hoc articulo locum habeat illa distinctio qua docetur quod defunctorum. alii sunt valde boni. alii valde mali alii mediocriter bom. alii mediocriter mali. Unde suffragia quae siunt a fidelibus ineccleaia pro valde bonis actiones sunt gratiarum pro valde ma lis consolationes viuorum expiationes vero pro mediocriter bonis: et propiciationes pro mediocriter malis: tua discretio inuestiget. Olosator autem volens hoc declarare dicit quod val de boni sunt in paradiso valde mali in inferno et de hoc facit magnam brigam: mediocriter boni et mediocriter mali: si sint in purgatorio coincidunt in vnum membrum: si dicatur quod mediocriter boni in paradiso sunt cum modica glearia: hoc non videtur posse dici: quia ponit de istis in dubio quomodo possint eis suffragia prodesse. non est difficultas de his qui sunt in paradiso. si dicatur quod mediocriter mali sunt in in ferno. tunc etiam non est dubium de illis.
¶ Dico igitur quod mediocriter boni sunt illi de purgatorio mediocriter ma li sunt illi de inferno cum paucis peccatis mortalibus
¶ Dicitur quod a deo pene eorum siunt secundum proportionem eandem non secundum quantitatem. verbi gratia vnus denarius datus pro eis aufert medietatem. et alimedietatem medietatis. et sic in infinitum et per istum modum nunquam totaliter liberantur.
¶ Unde bene concedo quod deus posset facere. et isto modo diminuere penam diuidendo totam in puas partes: et alteram in duas: et sic procedere ex quo habet gradus secundum intensionem: et remissionem.
¶ Sed quod deus faciat tale figmentum non apparet: quia ex quo actus eque sunt meritorii equalem gradum aufert secundus sicut primus: et si actus secundus fit paruior. adhuc plus aufert si esset secundum par uiorem virtutem.
¶ Dico igitur quod quatuor sunt genera praedicta. mortuorum: quia aliquo sunt valde mali: puta quin decesserunt cum peccato mortali. aliquin mediocriter mali. quae decesserunt cum peccato originali. Aliqui cum gratia et cum pena. Aliqui cum gratia et sine pena. primi sunt in inferno. secundi in limbo. tertii in purgatorio quarti in celo. et sic patet qua liter valde et mediocriter applicantur istis. patet etiam quod quia inli de peradiso sunt in gratia: et de purgatorio sunt in gratia: et ideo boni. primi tamen meliores: et similiter quae sunt in culpa sunt mali magis autem qui in pctio actuali.
¶ Dico quod non dicit hoc quod dubitet. sed quia non est eque notum de mediis. sicut de extremis. articulus. est de suffragiis quot moSecundus dis fiunt. Et est sciendum quod Greg. ponit quatuor modos suffragiorum. primus est oblatio sacerdotum. secunds oratio deuota. tertius elemosvna. quartus ineiunium. Et hec se habent sic per ordinem. quia primo efficacissimum est sacra oblatio eucharistie. secundo deuota oratio. tertio elemosynarum largitio. quarto ieiunium et peregri natio.
¶ Primum reducitur ad latriam quia in missa includuntur actus duarum virtutum scilicet charitatis: et latrie.
¶ De secundo. quia oratio est actus charitatis que sola est nobilior quacumque alia: quia habet nobilissimum obiectum.
¶ Tertio elemosyna. suis directe sit actus mtirie: et reducitur ad actum iustitie. tamen bene est melior quam actus ieiunii: qui reducitur ad temporantiam quae est circa passiones bestiales. et iustitia circa rationales.
¶ Dico quod secundum mo dum procedendi moralem actus ortionis est melior: quia actus orationis est virtutis charitatis. actus autem latrie est actus blationis. ideo ex natam virtutis actus ortionis est nobilior: ti perfectior. et notandum quod cum fit talis comparatio ortionis ad oblationem: oblatio accipitur simpliciter. non vt oblatio talis sacrificii. quia vt sic nobilior est omnibus: non ratione virtutis sub qua reponitur. sed ratione infinite virtut quam continet.
¶ Respondeo in ineiunio concurrit actus temporantie: et actus latrie. verbi. ergo. ieiunare. xl. diebus exo christi in honorem ineiunii christi est actus virtut latrie: et vt illam includit excedit elte nam.
¶ Sed remanet dubium. si suffragia pro defunctis transeant totaliter ad defunctos: vel remaneant apud facientem.
¶ Dico quod sicut dans elemosynam duo bona facit scilicet reficit pauperem: et acqurit meritum vite eterne. ita iste duo bona facit: quia exhibet illi remedium: et maius bo num ipse lucratur.
¶ Ite sibi plus prodest: quia vitam eternam lucratur. sed iste pro qui sit non: sed solum relaxationem pene. articulus. quibus prosunt ista suffragiaTertius Et est sciendum quod solum illis mortuis prosunt quae sunt mediocriter boni. quae sunt in purgatorio. non illis quae sunt in paradiso: nec illis de inferno: nec illis de imbo. probo. carentia visionis non recipit maius et minus.
¶ Primum dubium. videtur quod illis de paradiso. proficiunt quia dicitur in decreto quod eis cedit in gloriam. Et in collecta missa dicitur eis sit ad gloriam. nobis autem prosit ad medelam.
¶ Dico quod nulla fit ibi augmentatio: et si constaret de aliquo quod esset in paradiso: non essent pro eo facienda suffragia: sed ipsius suffragia exposcem da: quia iniuriam facit martyri qui rogat pro martyre
¶ Quarta di. quia saltem peccata venialia puniuntur pena temporali. ergo videtur quod pro eis possit orari.
¶ Dicitur quod nullam adnexionem habent cum ecclesia. et ideo nullam influentiam nullam gratiam nullumque beneficium ab ea recipiunt. articulus est. a quibus facienda sunt Quartus suffragia. vbi sciendum quod in quadrupliti statu sunt homines hus vite. aliqui enim sunt in gratia baptismali. Aliqui in gratia penitentiali. Aliqui in culpa mortali actuali. Aliqui in culpa originali: vt infideles. primorum duorum actus sunt meritorii. de infidelibus non est dubium quod non sunt. de fidelibus autem existentibus in peccato mortali. dicitur quod non. quia peccatores deus non audit.
¶ Sed contra. suffragia prosunt ro penis temporalibus. sed existens in peccato mortali meretu et potest mereri bona temporalia.
¶ Secundo. quia ostensum est secundum Scuod. quod homo in peccato mortali potest satisfacere pio deccato proprio. ergo et alieno.
¶ Dico quod suffragia talium non sunt totaliter inutilia. sunt tamen orationes iustorum meliores.
¶ Intelligendum tamen quod suffragia talia vel sunt niversalis ecclesie: et sic sunt equalia omnibus: sed referendo ad singularem personam. non sunt equalia. articulus. quantum prosunt.
¶ Dicit Grati. quod aliquod suffragium factum in ecclena ab aliquo determinate omnibus quidem equaliter prodest. sed ille tantum habet honorem.
¶ Dico igitur. quod suffragia quae siunt ab eccleaia indeterminate pro omnibus fidelibus de functis plus prosunt illis quae sunt in maiori gratia. probatur: quia comunicatio secundum iustitiam fit. sic quod meliori et plus habenti de merito. plus distribuitur: et minus digno minus. Si autem pro determinata persona fiant. tunc quia secundum intentionem merent portet fieri distributio. ideo plus prodest illi pro quo fit speciaiter quam aliis. Sed si pro personis que non sunt capaces. sicut sunt existentes in inferno. tunc dicitur quod fit eo modo quo christus ma the. x. loquitur de pace. sinaunt ad vos reuertetur.
¶ Putatur tamen a quibusdam quod reuertantur etiam talia suffragia ad inlos quibus magis obligantur. Sed si pro illis qui sunt in paradiso: tunc putatur et rationabiliter quod distribuantur illa suffragia secundum voluntatem et distributionem ac ordinationem illorum pro quibus siunt: et distribuuntur vt placet eis. articulus. qualiter prosunt.
¶ Dicunt aliquic Sextus quod modo commnicabili. sicut res spirituales que excommunicatione non diuinduntur. et ideo tantum prosunt illis simul: sicut vni soli.
¶ Contra. arguit Scotus. quandocumque est aliquod bonum limitatum: illud non se habet equaliter ad plures: et ad vnum. sed bonum cuiuslibet sacerdoti meritorium est bo num limitatum. ergo non se habet equaliter ad plures: et ad vnum.
¶ Secundo indeterminatum / ad plura eiusdem rationis quaratione ad duo et ad infinita. si ergo eiusdem efficacie est produobus sicut pro vno. sequitur quod pro infinitis illud bonum limmitatum se extendet.
¶ Tertio quia qualibet die liberarentur omnes anime ab ecclesia vna die de purgatorio. supponitur enim quod tot suffragia possunt fieri ab eccleia vna die pro vna anima. quod hec liberetur ista die ab ecclesia.
¶ Aliter. ista suffragiacomunicentur omnibus: licet applicentur vni: vt cum dicitur anime famuli tui. et omnium fidelium defunctorum: tunc si prosunt omnibus sicut isti cum pro ista liberanda sint sufficientes. et tunc pro omnibus: et tunc qualibet die omnes liberabuntur.
¶ Quarto. quia tunc frustra essent speciales ortationes per eccleiam ordinate. tantum enim valeret celebrare pro omnibus communiter: sicut pro aliquo specialiter. et sic ecclesia frustraretur suo intento¬
¶ Teneo igitur quod missa vnius sacerdotis prodest plus vni pro quo fit quam duobus vel pluribus ceteris paribus.
¶ Sed occur. difficultas si obligatus pro duobus ad dicendum missam pro quolibet. vtrum per vnam satisfaceret vtrique.
¶ Dicitur quod non potest duobus satisfacere dicendo vnam missam: nisi in missa gregoriana. quando dicitur vna orto vel due. g articulus. est de solennitatibus que Septimus fiunt. sicut candelarum accensio panni aurei depositio etc.
¶ Distinguendum tamen est quod vel fiunt pro vanagloria: velvt ecclenia ornetur. et ministri ecclesie et pauperes sustenten tur. Si primo modo dicendum est non ea prodesse sed obesse. Secundo modo possunt fieri sicut elemosyne. articulus. est de cerimoniis que fiunt Octauus in suffragis: sicut aque aspersio. turi ficatio etc. talia.
¶ Sed quid de cerimoniis vetularum: sicut cantus lamenta biles dicere super sepulchrum vel feretrum.
¶ Dico quod sunt superstitiones. et declinant ad vdolatriam. et ideo non prosunt: sed nocent. sed si non defuncto saltem tali a fieri procurantibus. articulus est. videre quomodo absoluimus. SciMonus endum est quod aliqua absolutiones sunt per modum orationis et prosunt per modum suffragii: vel per modum iurisditionis. sicut excomunicatusm absoluiter. Dico quod tales absolutio nes in re nihil faciunt. facit ergo talis absolutio illud quod facit sacerdos quando contritum absoluit. quia dicit eum absolutum. ita in propoto sito ista absolutio facua quod fideles audent orare pro tali. articulus. est de sepulturis. Dicit AuSecimus gu. in lib. de agenda cura mortuorum. quod sepultura in loco sacro bona dicitur esse propter merita multa scorum multorum quibus sociantur. vel quando est locus vbi fiunt plures orationes.
¶ Dicitur quod potest. si cut vouens paregrinationem et postea faceret meliorem actum auciment eprti posset. sicut vouens intrare religionem latiorem si intraret strictiorem: potest absolui ita dicitur hic. articulus est. si sepelire mortuUndecimus os est opus miere.
¶ Dicitur ab aliquibus quod in illo casu in quo non inueniretur qui sepeliret: tunc est opus mine. alitus autem non.
¶ Sed hoc nihil est. quod enim de se opus mine est. quocumque alio concurrente manet opus mine. Alis quae daret eltenam quando alius esset qui vellet eam dare non faceret opus mtirie.
¶ Sed contra videtur magis esse opus latrie. quia secundum Dpon. de eccllelca ierarchia. Cerimonie quae siunt ibi pertinent ad latriam.
¶ Distinguo igitur. et dico quod sepelire mortuum quod inuenitur in causapis est opus mine. sed tradere aliquem ecclesiastice sepulture est opus latrie. ita quod concurrit ibi duplex actus duarum virtutum scilicet mtirie et latrie. articulus et vltimus est. si opera Duodecimus mala hoc facta eis nocent. si bona prosunt.
¶ Sed contra. si haberdes non restituunt fore facta videtur vergi in dannum illius qui viuens non restituit: nec aliupro eo. 2o si nam dantur legata pro animabus suis quae dari statue runt: quia et tunc cessant ortiones et sacrificia quae fierent pro eis. 3o si excomunicantur quia tunc priuantur beneficiis ecclesie. 4o. si ponatur talis casus. quidam praecepit filiis vt interficerentu quendam inocentem. in morte autem de hoc peccato penituit: sed filii nihilominus exequuntur eis praeceptum.
¶ Ad primum dico quod si fecit quod in se erat: non propter hoc amplius erit in purgatorio. sed tota culpa erit in haberdibus vel in exequentibus testantum.
¶ Ad 2m nullum malum positiuum ex hoc sequitur. quia carentia suffragiorum bene consequitur. quod est priuatiuum.
On this page