Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Abbreviatio

Liber 1

Collatio

Prologus

Quaestio 1 : Utrum, secundum quod tactum est in collatione, studium sacrae theologiae sit meritorium vitae aeternae.

Quaestio 2 : Utrum studium Sacrae Scripturae impositum alicui in foro poenitentiae pro omissione contraria sit meritorium.

Distinctio 1

Quaestio 1 : Utrum pro studio sacrae theologiae ex caritate procedente debeatur pro mercede visio Dei et eius fruitio.

Quaestio 2 : Utrum fruitio beatifica differat ab ipsa anima.

Quaestio 3 : Utrum fruitio realiter distinguatur ab omni cognitione.

Quaestio 4 : Utrum fruitio realiter distinguatur a delectatione.

Quaestio 5 : Utrum generaliter omnis delectatio sit dilectio vel odium, seu volitio aut nolitio.

Quaestio 6 : Utrum voluntas necessario vel libere principiet actus suos.

Quaestio 7 : Utrum voluntas sola sit causa effectiva suae volitionis liberae supposita communi Dei influentia vel concausatione.

Quaestio 8 : Utrum voluntas possit simul et subito producere actum voluntarium meritorie et libere dilectionis.

Quaestio 9 : Utrum voluntas libere possit subito suspendere actum suum sive ab actu habito cessare.

Quaestio 10 : Utrum creatura rationalis clare videns Deum necessario diligat ipsum.

Quaestio 11 : Utrum solus Deus sit licite a creatura rationali ultimate fruibilis.

Quaestio 12 : Utrum haec sit possibilis: creatura rationalis fruitur una persona divina non fruendo alia.

Quaestio 13 : Utrum liceat filium Dei plus diligere vel frui eo quam patrem vel spiritum

Quaestio 14 : Utrum fruitio beatifica sit actus intellectus.

Distinctio 1

Quaestio 1 : Utrum in entibus sit tantum unus Deus.

Distinctio 3

Quaestio 1 : Utrum mens humana sit imago trinitatis increatae sicut in rebus aliis factis propter hominem est vestigium eiusdem trinitatis.

Distinctio 6

Quaestio 1 : Utrum a parte rei in divinis sit aliqua non-identitas inter naturam Dei et voluntatem divinam et ita de ceteris perfectionibus quae ponuntur in Deo vel Deus nec moveat quod pluraliter loquar antequam habeatur quod ibi sit pluralitas, sine enim hac improprietate loquendi non potest homo in hac materia leviter exprimere illud quod vellet.

Quaestio 2 : Utrum Deus sit realiter et per se primo modo sapiens vel intelligens et sic de similibus.

Distinctio 8

Quaestio 1 : Utrum solus Deus sit immutabilis.

Distinctio 17

Quaestio 1 : Utrum gratia seu caritas sit viatori necessaria ad salutem

Quaestio 2 : Utrum caritas seu gratia increata sine alio possit sufficere ad salutem

Quaestio 3 : Utrum de peccatore possit fieri non peccator et acceptus Deo sine tali habitu sibi infuso per gratiam increatam.

Quaestio 4 : Utrum caritas vel alia forma augmentabilis augmentetur per deminutionem contrarii sui.

Quaestio 5 : Utrum in augmentatione caritatis vel alterius formae gradus omnis praeexistens corrumpatur cum novus gradus inducitur ita videlicet intelligendo quod in omni instanti sit totaliter nova forma.

Quaestio 6 : Utrum omnis bonus motus voluntatis meritorie augmentatius caritatis ad quem homo tenetur debeat vel possit ex caritate procedere collata ex merito redemptoris.

Distinctio 33

Quaestio 1 : Utrum Deus essentialiter unus sit personaliter trinus.

Quaestio 2 : Utrum Deus genuerit Deum

Quaestio 3 : Utrum aliqua sit certa regula vel ars per quam solvi possint communiter paralogismi facti et talibus similes circa materiam Trinitatis.

Quaestio 4 : Utrum divina essentia generet vel generetur.

Quaestio 5 : Utrum potentia generandi possit communicari filio in divinis.

Quaestio 6 : Utrum spiritus sanctus posset distingui a filio si non procederet ab eo.

Quaestio 7 : Utrum pater et filius sint unum principium spirans Spiritum Sanctum.

Quaestio 8 : Utrum personae divinae primo et adaequate distinguantur ab invicem semetipsis.

Quaestio 9 : Utrum omne idem patri sit omnibus modis idem patri.

Liber 2

Prooemium

Quaestio 1 : Utrum creatura rationalis meritorie serviendo Deo proficiat ad augmentum gratiae seu caritatis, sine omni novo addito gratiae praecedenti.

Quaestio 2 : Utrum profectus vel augmentum gratiae fiat per compositionem gratiae novae cum gratia praecedenti.

Quaestio 3 : Utrum creatura rationalis habens gratiam possit mereri suam gratiam augmentari.

Quaestio 4 : Utrum viator operibus meritoriis insistendo ex hiis carior Deo fiat.

Quaestio 5 : Utrum praesupposita gratia baptismali viator per merita sua possit pertingere ad gratiam maximam viae sibi possibilem.

Quaestio 6 : Utrum viator existens in gratia ultra omnem gratiam habitam vel habendam possit proficere ad maiorem per instantaneas causationes actuum volendi omnia pro futuro peccata venialia devirare.

Quaestio 7 : Utrum Deus possit creare finitam caritatem aliquam qua non possit creare maiorem vel aliquam aliam ita magnam secundum extensionem quod non possit maiorem illa producere, et sic de similibus.

Quaestio 8 : Utrum secundum proportionem caritatis viae succedat pro praemio proportionaliter magnitudo gloriae.

Quaestio 9 : Utrum, scilicet propter demerita, minuatur.

Quaestio 10 : Utrum caritas decrescat ad decrementum cupiditatis.

Prooemium/Collatio

Liber 3

Quaestio 1 : Utrum anima Christi habuerit et habeat sapientiam aequalem Deo.

Quaestio 2 : Utrum ipsum verbum Dei sit sibi ipsi quamvis non animae sibi unitae scientia futurorum contingentium.

Quaestio 3 : Utrum cum determinata verbi praescientia stet quod futura praescita sint ad utrumlibet contingentia.

Quaestio 4 : Utrum anima Christi vel angeli sciant futura aliqua contingentia per revelationem sibi possibilem fieri ab ipso verbo vel etiam scire possint.

Quaestio 5 : Utrum alicuius contingentis futuri absoluta revelatio sequens tollat contingentiam.

Quaestio 6 : Utrum Deus vel verbum Dei existenti in gratia possit revelare quod talis finaliter sit damnandus.

Quaestio 7 Utrum animae Christi vel angelo beato possit in verbo revelari aeternitas suae beatitudinis.

Quaestio 8 : Utrum Gabrieli potuerit in verbo verbi incarnatio revelari.

Quaestio 9 : Utrum per revelationes possibiles fieri in verbo posset aliquis sufficienter dirigi in volendis.

Quaestio 10 : Utrum anima Christi in verbo Dei cui unitur distincte videre valeat infinita.

Quaestio 11 : Utrum anima Christi possit in verbo cui unitur distincte cognoscere minimas partium sibi inhaerentium vel minimas particulas corporis quod informat.

Quaestio 12 : Utrum per unionem ad verbum ipsa sit omnipotens.

Liber 4

Quaestio 1 : Utrum aliqua creatura possit in effectum sacramenti praecise productibilem per creationem. Et hoc est expressius quaerere: Utrum aliqua creatura possit creare caritatem vel gratiam vel aliam creaturam.

Quaestio 2 : Utrum posse creare gratiam vel aliquid aliud repugnet propter virtutis activae insufficientiam cuilibet creaturae.

Quaestio 3 : Utrum omni rite suscipienti sacramentum baptismi vel confirmationis conferatur gratia salutaris.

Quaestio 4 : Utrum corpus Christi realiter sub speciebus quae fuerunt panis et vini contineatur.

Quaestio 5 : Utrum quantitas terminata panis consecrandi sit aliqua vera res extra animam distincta realiter a substantia et qualitate cuius est.

Quaestio 6 : Utrum sacramentum poenitentiae sit necessarium ad delendum peccatum mortale post baptismum commissum.

Quaestio 7 : Utrum actus paenitentiae requisitus ad deletionem culpae mortalis sit meritorius vitae aeternae.

Quaestio 8 : Utrum quilibet qui commisit peccatum mortale teneatur secundum legem Dei communem de illo conteri.

Quaestio 9 : Utrum vera poenitentia sit formaliter vel virtualiter velle cavere peccatum quodlibet in futuro.

Quaestio 10 : Utrum ille qui peccaverit mortaliter in opere exteriori teneatur plus poenitere de opere exteriori et interiori simul quam de interiori solo.

Quaestio 11 : Utrum aliqua poena infernalis possit esse insensibilis in damnato.

Quaestio 12 : Utrum sit maxima gloria possibilis in beato.

Prev

How to Cite

Next

Quaestio 9

Utrum voluntas libere possit subito suspendere actum suum sive ab actu habito cessare.
1

VTrum voluntas libere possit subito suspendere actum suum siue lab actu habito cessare

2

Uidetur quod sic lquia voluntas potest subito actum suum libere causare ex questione precedenti igitur etc. consequentia patet quia facilius est destruere quam construere agenti quod patet vtrumque.

3

⁋ Secundo voluntas sic potest actum suum suspendere quod precise per instans velit pri us igitur antecedens probatur quia aliter voluntas inuite continuaret actum suum quia ponatur quod voluntas primo antequam eliciat actum suum nolit illum continuare per tempus aliquod Aut igitur con tinuabit et tunc inuite vel non et tunc habetur intem tum.

4

⁋ Tertio si volitio necessario duret per aliquod tempus necessario sequitur quod in casu voluntas non possit se conformare iudicio intellectus quia iudicet intellectus in medio illius temporis quod volitio non est continuanda aut igitur voluntas potest tunc se conformare illi iudicio et tunc illa volitio non durat per tempus datum aut non potest et sequitur conclusio probanda.

5

⁋ Quarto sequitur quod in casu voluntas necessario mereretur quia per tempus illam bonam volitionem necessario continuaret et sic post primum instans illius temporis non esset in eius potestate quin mereatur per totum illud tem pus datum et si ex necessitate igitur non esset meri tum.

6

⁋ Quinto sequitur quod in casu viator aliquis non potest penitere de peccato suo quia sit b. vltimum instans temporis dati tunc si actus de quo est sermo est peccatum mortale quero an ante b. potest penitere et tunc ante b. potest ab illo actu cessare cuius oppositum datur vel non et tunc habetur conclusio probanda.

7

⁋ Sexto tunc in medio illius tenporis non potest corrumpi ipsa voluntas quia ista necessario sicut manet actus manet sbiectum actus.

8

⁋ S eptimo sequitur quod in casu volitio esset incognita vel volitis esset incognitum quia ponatur quod in medio illius temporis fiat homo demens ita quod corrumpatur cognitio respectu illius obiecti et ex quo volitio vlterius durat sequitur propositum.

9

⁋ Contra non in in stanti in quo est actus potest instantaneus productus simul totus cessare quia tunc simul esset et non es set nec fine medio quia tunc indiuisibile immediate succederet indiuisibili.

10

⁋ Prima conclusio si vo luntas in hoc instanti habet actum post hoc habe bit illum vel partem eius probatur quia aliter in diuisibile esset immediatum indiuisibili vnde pate quod voluntas non potest subito suspendere actum suum sic quod nec habeat ipsum nec aliquid eius.

11

⁋ Alio modo potest intelligi quod subito suspendeat actum suum vel cesset ab eo ita videlicet quod ab actu per tenpus prehabito vel acquisito sic cesset quod in fine tem poris non sit ille actus nec aliud eius.

12

⁋ Et isto ma pono conclusionem secundam quod sic quia subito et si mul ex discursu prehabito et deliberato consilio potest e smamre et iudicare illud esse malum quod prius cre debatur esse bonum et ideo esse nolendum quod pri¬s volendum nec videtur quin in instanti quo primo iudicabit intellectus illud non esse volendum voluntas possit illud velle et con formare se iudicio igi tur videtur quod voluntas in casu subito et simul pos sit cessare ab amore vel odio per aliquod tempus vsque tunc habito.

13

⁋ Nota quod aliter est de excutionibus actuum et aliter de electionibus conformi bus vel difformibus iudicus practicis nam de secun dis non videtur esse instantia quin in primo instanti euidenter iudicum vel ferme credulitatis possit vo luntas se conformare tali iudicio immediate prim cipiando libere talem electionem conformen vel non conformare se si occurrat aliud eliciens vel mouens ad oppositum sed de executionibus est maior difficultas.

14

⁋ Ad primam rationem in oppositum dicitur quod non est in potestate voluntatis in hoc instam ti causantis actum aliquem quin ipsum vel partem aliquam eius retineat per tempus ideo quo ad in tellectum prime conclusionis et eius correlarim negatur consequentia.

15

⁋ Et ad probationem dici tur quod voluntas non potest vtrumque quo ad illum sen sum sic coartatum sed bene habet vtrumque iuxta intel lectum conclusionis secunde et sic etiam conceditur consequentia sicut et questio.

16

⁋ Ad secundum nega tur consequentia scilicet quod inuite vellet licet in casu argumenti bene sequatur quod aliter erit quam nunc vellet quod foret in futuro non autem aliter quam vult quod sit quo ad hoc quod nunc vult ipsum esse ne aliter quam vult quo ad hoc quod velit ipsum esse quando eliciet.

17

⁋ Ad tertium dicendum quod consequens illatum est verum de damnatis qui sciunt deum non esse odiendum et tamen ab eius odio cessare non possunt oe voluntate tamen viatoris non est hoc absolute concedendum

18

⁋ Et tunc vltra dicitur quod ante finem talis temporis intellectus non potest habere tale iudicium nisi sibi a deo im mitteretur vel ab extrinseco proueniret et in tali casu poterit ab actu volendi cessare infra tempous datum infra quod non potest si precise mansissent omnes prio res dispositiones preter tempus.

19

⁋ Si autem dicatur quod intellectus habuit tale iilicium a principio illius electionis illius actus de quo nunc est ser mo tunc tempus minus tempore dato esset ab ipso perceptibile secundum dispositiones tunc habitas quod est contra superius probata et hic supposita.

20

⁋ Ad quartum concedo quod infra illud tempus si sibi relinquatur cum communi dei adiutorio necessario meretur non tamen nouo merito licet deus posset illud tempus breuiare pro suo libito.

21

⁋ Ex his duabus responsionibus patet ad rationes mul tas campsalis per quas intebatur probare quod voluntas libere potest precise per instans quia si non tunc cogentur ad peccandum quia dato tempore an te cuius finem non potest cessare ab actu secundum te iudicet intellectus non esse bonum ymo malum tale obiectum vel actum in respectu medietate illius temporis et hoc est contrate vel non et habetur intem tum.

22

⁋ Dicendum vt prius quia temponis si a principio istius sic iudicat distincte discernendo vnam medietatem temonis ab alia tunc illud tempus est maius tempore perme dato et eodem modo dicitur si nouiter post prim cipium temporis sic iudicatur nisi tunc aliunde et ab extra proueniat hoc et tunc recedicitur a pacto quia tunc habetur alia dispositio secundum naturam pri ma cessationem ab actu illo quam prius.

23

⁋ Idem arguit sic in quocumque instanti vel tempore obiectum apparet bonum potest voluntas se conuertere ad illud si malum auertere aliter oporteret expectare antequam vellet in casu vbi nihil deficeret sibi igitur etc.

24

⁋ Dicendum quod absolute loquendo per nullum tem pus necessario continuat datum actum tamen preciso positis dispositionibus illis de quibus est dictum non est in eius libera potestate non continuare ipsum per certum tempus.

25

⁋ Secundo arguit quia tunc vo luntas cogeretur in casu ad merendum et in casu ad demerendum dicendum quod non cogitur ad causationem primam sed ad continuationem cogitur idest necessitatur si causet nisi aliud nouiter occurrens vel in pediens obstet.

26

⁋ Per hoc patet ad tertium.

27

⁋ Et auiter sic tunc totum residuu a primo instanti non esset sibi imputandum sicut nec proiectio lapidis Dicitur ne gando consequentiam propter liberam causationem li cet non noua imputabilitate.

28

⁋ Item arguit cum nihil sit tam in potestate voluntatis sicut ipsa volun tas et per impedimenta extrinseca potest eius actus incurtari videtur multo fortius quod a seipsa.

29

⁋ Dicendumquoed augustinus intelligit quod nullus actus ex terior ita est in potestare voluntatis sicut interior et ex hoc bene conoedicitur quod ipsa pot est bene incurta re actum suum concurrentibus extrinsecis quae sibi ad hoc expediunt non tamen sequitur quod sine illis hoc possit facere infra illud paruum tempus.

30

⁋ Ad quin tum principale concedcitur consequentia quia ipse seipsum impossibilitat ne infra dictum tempus possit penitere.

31

⁋ Contra sancti dicunt quod de nullo dum est in vita ista desperandum est.

32

⁋ Dicendum quod hoc intelligitur quandiu superest sibi possibilitas ad delibe randum et scienter volendum conformiter delibe rationi quod non est in proposito quamuis illa moru la sit instantanca et breuis nec credo de cursu commu ni hominem ita tarde ante mortem aliquem actum deliberare et ex certa scientia posse elicem ymo iudicio hominum a mortuis distingui non posse⁋ Ad sextum negatur consequentia quia dictum pri us loquitur oe voluntate causante actum suum et manente per tantum tempus

33

⁋ Ad septimum dicitur quod in illo casu non manent prime constantie et dispo sitiones eedem hue supponebantur manem in illo tempore paruo.

34

⁋ Dubitatur vtrum sequatur sor. inhoc instanti meretur igitur sor immediate post hoc merebitur Uidetur quod non quia tunc non minus esset in potestate mea retrahere digitum quam retinere actum meum volendi quod est contra augustinum qui dicit quod nihil est tam in potestate voluntatis sicut ipsa vo luntas.

35

⁋ Item si sic tunc sequitur voluntas habet a. actum volendi igitur immediate post hoc habebit illum igitur in aliquo instanti immediate post hoc erit a. actus quod est falsum.

36

⁋ Probatur immedi ate potest hoc erit a. actus igitur immediate post hoc erit a. actus et immediate post hoc potest non esse a. actus igitur simul poterit esse et non esse.

37

⁋ Renmen detur concedendo dubium.

38

⁋ Ad primum in contra rium negatur consequentia quia a primo possum ab extrinseco cohiberi contra volutatem meam et a. secundo non.

39

⁋ Dices in quolibet instanti possum motum digiti rescindere.

40

⁋ Dicendum quod hoc non est verum nisi a casu quia secundum impetum factum a voluntate si nihil nouum obstet procedet mo tus et si voluntarie debet motus prescidi hoc erit mediante actu voluntatis alio ab illo quo impera batur motus et ita iste actus erit immediate in po testate voluntatis sicut dicit auctoritas allegata.

41

⁋ Ad secundum negatur consequentia sed bene se quitur quod immediate post hoc a actus vel aliquid eius erit negatur tamen quod in aliquo instanti imme diate post hoc erit.

42

⁋ Ad tertium negatur consequentia vltima.

43

⁋ Secundum dubium contra secundam conclusionem si voluntas possit subito dimit tere actum prehabitum sicut dicit ista conclusio praecipiatur igitur sorti quod cesset subito ab illo actu voendi habito citra. a. instans meridiei et tamen sor. non cessat sequitur quod peccet primo in a. quia numquam ante a. fuit verum dicere iste peccat contra preceptum sibi datum eo quod in quolibet instanti ante a. ad huc restabit sibi tempus in cuius quolibet instanti po tuit implere preceptum.

44

⁋ Sed contra videtur quod in a. non tenetur cessare ab actu sed ante a. igitur etc. nec etiam peccauit post a. quia preceptum non extendebat se post. a.

45

⁋ Et similiter deducitur argumentum si precipiatur quod sortes faciat talem actum fuccessiue hic pono tres conclusiones.

46

⁋ Prima con clusio quod in dicto casu sor non primo peccat in a. pro batur quia non omittit primo in a. cotra preceptum

47

⁋ Secundo quia tunc primo est sibi impossibile in plere quod preciptr.

48

⁋ Tertio sor potest in a. conteri de hoc quod prius omisit.

49

⁋ Quarto cum toto ca su staret quod sor. moreretur in a. habens vsum liberi ar bitrii vsque ad a. et tunc non peccaret in a. quia esset extra statum vie.

50

⁋ Sed illud est contra antissiodo rum in summa sualibro secundo capitulo d 3 dicit quod si preceptum esset alicui quod cogitaret de deo ante terminum huius diei si non cogitat non est culpabilis ante fi nem diei in aliquo instanti quia inter illud instans et finem diei est aliquod tempus in quo potest im plere preceptum et ideo non sequitur sortes tenebatur cogitare de deo ante terminum huius diei et non cogitat igitur omittitante terminum huius diei debet enim addi vel contraxit maculam omit sionis in termino huius diei et in hoc concordant se cum plures moderni.

51

⁋ Huic rationi dicitur sicut ad septimum precedentis questionis quod supponit fal sum scilicet quod libere vltra quodlibet instans citra. a. possit differre et libere differre canetionem ta lis actus subito causabilis sibi precepti quod non est verum quia dabitur tempus ita paruum ante a. quod post eius initium non sufficit sortes deliberare et aduertentur exequi actum sibi preceptum vt tenetur. Sed hic diceretur quod forte stare poterit contive per totum huiusmodi tempus in eadem deliberatione nol et tamen exequi adhuc si vellet vlterius differre Sed tunc diligenter oportet cauerene sic diffe rat vltra principium vel vsque ad principium mini mitemporis vel ab eo perceptibilis citra a. vel maximi quod non quia ex tunc non erit in sua potesta te scienter et libere facere vel velle quod sibi praeciptur.

52

⁋ Ad antisiodorum dicendum quod ipseymaginatur omnem partem temporis in infinitum diuidendo ver sus minus intellectum creatum posse distincte cogno scere et illo supposito non viderem fugam meliorem quam suam.

53

⁋ Sed adhuc talis peccaret volendo sic differre quia se exponeret periculo sicut rei euen¬ tus tunc edoceret et ideo vel interpretatiue contenneret vel saltem non haberet se erga impletionem prae cepti sicut teneretur se habere et per consequens ab illo instanti et deinceps sic praesumeretur nolens quia si postea ante a. exequeretur quod sibi precipitur ad huc peccaret et hec sua.

54

⁋ Responsio non potest euadere omnia argumenta.

55

⁋ Pro mea conclusione posita igitur etc.

56

⁋ Secundo dico ad istum doctorem quod non absolute inheret illi responsioni quod patet ex dictis et ex eius responsione ad argumentum satis bonum in hac materia iuxta similem formam tertie rationis superius posite in principio dubil secundi huius.

57

⁋ Quilibet inquit qui mortaliter peccat tenetur conteri sit igitur a. instans in quo vel prius tenetur habere actum conterendi et tamen non conteritur in a. nec prius igitur in a. est peccator si conceditur.

58

⁋ Contra aut tenetur conteri in a. aut non si non igitur non omittit in a. ex hoc quod non con teritur si sic hoc est impossibile sibi cum. a. sit et non conteritur per casum tunc enim teneretur ad impossibile.

59

⁋ Ad hoc respondet quod aliquis potest omit tere ex hoc quod non conteritur in hoc instanti nec ta men dico inquit quod teneretur conteri in hoc instanti quia hoc esset impossibile quia sicut omne quod est etc. ita omne quod non est. sed ideo omittit id est maculam omissionis contrahit quia non conteritur in hoc instanti vel ante.

60

⁋ Unde notandum secundum ipsum quod cum homo peccat non statim omittit ex hoc quod non conteritur quiandium impossibile esset quod statim conteretur quia ad hoc quod aliquaendodo conteratur oportet quod pri us deliberet cogitando de peccato suo et de pena eterna et mina et huiusmodi dantur enim inducie a deo tem pus deliberationis sed quam tempons precise deus scit tene tur igitur conteri in tempore indutiarum vel in ter mino illius temporis et si non conteratur in illo tempone vel in termino illius omnttit idest peccatum omissionis seu maculam contrahit tunc enim primo est vituperabilis et omittit ex hoc quod non conteri tur cum non fuerit prius contritus et tenebatur pri us conteri in hoc instanti vel anteret tunc addit ad huc quod est directius ad propositum dcens si tamen fue rit vis in hoc quod contritio exigit tempus quandom ad hoc quod aliquis conteratur oportet multa precedere vt dictum est.

61

⁋ Secundum hoc dicendum est quod ista non omittit in termino temporis indutiarum est enim inquit generalis doctrina quod si aliquistenetur ad aliquam actionem in hac die si ista actio exigit tem pus ad sui complexionem nec potest impleri in instanti tunc contraliter omissio non in termino sed citra terminum in instanti in quo efficitur impotens ad illam actionem in hac die hec ille in sententia.

62

⁋ Notandum quod iuxta primam ymaginationem hu ius doctoris dicitur ad primum argumentum me um quod licet sortes nihil teneatur facere in a. tanim nunc primo sibi repuiatur ad penam et ad culpam quod ante a. non fecit quod ante a facere tenebatur et hoc debet intelligi per sortem modo primo contrahere maculam difformiter omissionis peccati ad modum loquendi doctoris 2 et. 5 fundantur super principia secunde ymaginationis vere in hac materia quae pricipia oporteret eum negare licet sint multum euidentia apud me.

63

⁋ Ad tertium de contritione dicendum esset secundum ymaginationem istam quod non est in potestate sua naturali cum generali dei influtia tunc conteri ex hoc quod contritio plura supponitet ideo non potest conteri in instanti in quo peccat nec sta¬ tim post.

64

⁋ Sed fortiter contra hoc stat quarta ratior quia tunc aliquis iuste posset damnari etiam secundum ordinatam dei iusticiam qui numquam peccasset mortaliter in vita sua quia ponatur cum casu prio ri quod talis non peccauerit alio peccato mortali ab illo dequo est sermo ymo precipiatur sibi sub pena mortis temporalis in a infligende nisi faciat quod precipitr sibi citra. a. et etiam sub pena damnationis eterne ponatur igitur iuxta talem comminationem factam quod sor in instanti. a. absque infirmitate precedente oe potentia dei moriatur tunc damnabiter et tamen dum vixit numquam mortaliter pe ccauit igitur melius videtur refugere ad secundam ymaginationem tactam in quadam ratione contra primam.

65

⁋ Ista solutio inter alias vi detur verior et sequi ex casu qui non obligat ad a liquid cuius omissio imputetur ad culpam ante. a. et sic in casu concederetur quod talis decedens in a. dam naretur pro culpa quae sibi primo imputatur in a. dum est extra viam ex eo quod tenebatur aliqualiter se habere vel agere ante a. qualiter numquam se habuit vel egit ante a. dum vixit licet igitur in illo casu posset concedi in agiste quod ille tenebatur habere talem actum ante a. in nullo tamen tempore vel instanti antecede a. tenebatur habere illum actum et ideo ancedeo a. nun quam fuit verum dicere quod ille omittit omissione que sit carentia actus debiticeodem modo intelligitur exem plum sequens de reprehensione libidinis.

66

⁋ Communiter tamen videtur dicendum secundum istum doctorem quod in vita sua iste omisit sibi facere preceptum idest caruit actu quem tenebatur aliquo tempore habuisse quo vixit sed maculam omissionis primo contraxit in a. in quo non vixit tunc enim primo impu tatur sibi ad culpam et penam quod actu tali caruit ad a.

67

⁋ Unde sciendum est secundum cum quod omissio si gnificat carentiam actus debiti

68

⁋ Item signat dif formitatem culpe omissionis et quandoque talis caren tia actus debiti et difformitas ex inde proueniens non compatiuntur se sicut ipse declarat in exemplo de cogitatione habenda de deo citra a. quia nec in a. nec ante a. omittit ille omissione que sit carentia actus debiti quia pro nullo instanticitra a. tenetur habere actum illum nec in a. quia in a. est impossibile sibi habere illum actum ex quo tunc non ha bet eum ymo nec a principio tenebatur tunc habere eum.

69

⁋ Aliud exemplum ponit de illo qui tenetur reprimere motum libidinis antequam sit morta lis ponatur enim quod talis motus semper citra a. sit venialis et in a. primo mortalis si non reprima tur citra. a. in quo casu secundum eum non valet hec argumentatio iste tenetur reprimere motum libidinis antequam sit mortalis et non reprimit igitur omit tit antequam sit mortalis scilicet secundum quod hoc ver bum omitrit importat difformitatem principialiter enim inquit signat carentiam actus debiti nec in proposito compatiuntur se carentia actus debiti et diffor mitas que inde prouenit quia impossibile est omit tere in proposito secundum hanc significationem: sed si omnttere importet tantum difformitatem omissionis dicendum est inquit quod ille qui non repremit motum libidinis omnttit in illo instanti in quo iste motus incipit esse mortalis idest difformitatem omissionis contrahit hec ille

70

⁋ Consimiliter igitur vt videtur haberet dicere ad quartum argumentum meum quod in instanti mortis primo contra hit difformitatem sed quia hoc non mihi videtur verum ideo teneo conclusionem prius positam.

71

⁋ Secunda conclusio retento casu possibili principali hec continua non est vera sor. peccauit anedeo a. et tamen num quam anenede a. vel in nullo instanti vel tempone anecede a. fuisset verum dicere iste peccat et huius contradictionem diuersi diuersi mode tenuerunt aliqui tenentes quod sor. pecca uit et tamen in nullo instanti peccauit: peccauit tamen in ali quo instanti⁋ Aliqui vero tenent quod in nullo instanti pec cauit ancede a. nec etiam peccauit in aliquo instanti antncedeo a. sed in toto ipse continuato ad a. sumendo ly totum cathegoreumatice contra quos probatur conclusio quia talis continue per istos vsque ad a fuit in gratia supposito quod non habuit aliud peccatum mortale igi tur non peccauit mortaliter anmede a.

72

⁋ Confirmatur si anen a. peccauit ergo anen a. priuabatur gratia vel igitur in aliquo instanti andeo a. vltimo habuit gratiam vel in aliquo instanti anme a. primo non habuit gra tiam et vtroque modo per tempus interceptum inter illud instans et a. caruit gratia igitur per illud tenpus fuit in culpa et peccauit quia gratia non aufertur nisi propter peccatum.

73

⁋ Probatur si sortes fuit peccator in a. et etiam ante a. et cum suum pec catum numquam fuerit interruptum sequitur quod ipse fue rit peccator per aliquod certum tempos terminatum ad a. deo notum et nature consequens est falsum se cundum eos quia dato quocumque tempore andeo a. in principio secunde medietatis illius sor. potuit im plere preceptum consequentia patet quia omne quod nunc est aliquale et prius fuit tale sine interruptione aliqua per tempus aliquod fuit tale

74

⁋ Confir matur falsitas consequentis quia si sor. per taletenpus continue peccauit mortaliter tunc in quolibet istanti intriseco illius temporis si morentur damnaretur tunc deus in puniendo praeueniret sententiam precepti sui quod non est dandum

75

⁋ Probatur si hec non fuit vera aneo a. sortes peccat tuc stante dicto casu si sor. mo ritur in a. damnabitur qui tamen vsque ad a scilicet ad finem vite fuit gratus deo quod est inconueniens.

76

⁋ Alia euasio quod sor anmeden a. peccauit vel gratiam perdidit in nullo tamen instanti ante a. sed immediate ante a. ita quod in quolibet instanti ante a. habuit gratiam et etiam econtra gratia sua fuit in quolibet instanti ane a. et tamen fine medio ante a. corrumpebatur gratia sor. ymaginatur quasi vnum medium inter om nia instantia preteriti temporis continuati ad a. et ipsum. a.

77

⁋ Contra vel igitur charitas talis corrumpebatur successiue ante a. quod non est dandum de lege dei communi cum qua stat totus casus vel subito et si sic igitur in aliquo instanti ante a. et non inmediato igitur mediato et per consequens per totum tempus interceptum et in quolibet instanti illius tem ioris fuisset fine gratia ante a. cuius oppositum dicit dicta euasio.

78

⁋ Item si charitas sortis corrum pebatur ante a. vel igitur sit quod habuit vltimum sui esse vel primum sui non esse et vtroque modo inter illud et a. est tempus medium igitur etc. Item tunc talis charitas desinebat esse ante a. vel igitur sic quod tunc non fuit et immediate ante fuit vel sic quia tunc erat et immediate post non fuit et vtro que modo sequitur inconueniens Probatur totum tempus in quo sortes fuit in gratia et totum tem pus in quo fuit in culpa fuerunt immediata capiatur igitur instans copulans ea vel hoc fuit a. vel aliud ab a. si fuit a. non igitur ante a. corrumpebatur eius gratia si aliud ab a. et non immediatum igitur mediate precedens a. et per consequens per totum medium interceptum corrupta fuisset gratia sortis probatur tunc pari ratione deus potuit fecisse an gelum qui de fuisset ancede a. et tamen nec fuisset in a. nec in aliquam instanti ante a. sed in toto tempore continuato ad aister cathegorice sumendo ly totum quasi diceretur post omnia instantia ante a. et cum ante a. producatur igitur similiter vnum post a. et vnum in a. tunc habebimus tres angelos consequenter se habentes et indiuisibiliter productos nullum cum alio quod est impossibile quia pari ratione posset producere taliter mille et sic habebimus vnam durationem compositam ex indiuisibilibus consequenter se habentibus etiam productio tertii angeli erit immediata prime sicut secundus eo quod indiuisibilia non angunt se partialiter sed totaliter ex sexto phisi corum igitur productio tertii angeli erit in a. et tamen casus ponit quod non in a. sed immediate post i. igitur etc. sexto si charitas sortis fuit in omni instanti aenem a. et cum corrumpebatur ante a. et omne corru ptum ante a. potest deus in a. reproducere posset deus facere quod charitas aliqua puta b. fuerit in omni instanti huius diei ante a. et cum hoc etiam in a. et tamen quod simul in hac die fuerit corrupta ante a. et pari ratione potest facere quod charitas que est in i. corrupta sit fine medio post a. et cum sic reprodu catur quod ipsa sit in omni instanti huius diei post a. et sicut argutum. est respectu a. ita potest argui de omni instanti intrinseco istius diei et tunc sequitur quod ista simul staret quod charitas b. esset in omni instanti huius diei et tamen quod infinities corrumpentur in hoc die.

79

⁋ Ex quo sequitur quod charitas b. esset in instanti quolibet huius diei et tamen infinities non esset in hac die et econverso b. quod in nullo instanti. b. charitas hu us diei esset et tamen esset infinities in hac dic.

80

⁋ Tertia conclusio quod sor. casu posito principali pec. Tertia concauit ante a. et per tempus aliquod et per infini ta instantia illius temporis fuit sor peccator ante ater certum enim est sor peccasse in a. vel ante. a. et pro batum est pro conclusione prima quod non primo in a. igitur ante a. et probatum est pro conclusione se cunda quod non stant simul quod sortes peccauit ante. a. et ta men quod in nullo instanti ante a. peccauit sequitur gitur quod sor in aliquo instantiante. a. peccauit et cum inter quodlibet instans ante a. et. a. fuerit tempus medium in quo non emendauit se sor nec impleuit preceptum sequitur propo situm. probatur sicut praeus pro prima conclusione fuit argutum loco quinto respondendo suppositum ex antissiodori sortes pec cauit a principio vel in principio illius minimitem poris eo quod tunc nec volens nec nolens inchoare inpletionem precepti reddidit se impotentem ad implendum postea per predicta patet ad tres formas principales in principio praesentis dubii propositas scilicet ad primam secundam et quartam.

81

⁋ Ad tertiam formam principalem et ad quintam que est altisiodoren et ad omnes tales dicendum quod ta is non faciens vel dimittens in a. vel ante agiste quod pro tunc sibi precipitur faciendum vel dimittendum talis peccat in a. vel ante a. et si fiat argumnu. de incipere sicut fiebat tertia forma principalis hoc est diffiilius quia tunc talis nihil tenetur facere in a. sed tantum incipem et incipere facere non semper est aliquid facere

82

⁋ Huic respondet firuanfer in opere correcto quod peccatum comissionis est actus aliquis et ideo per illum actum aliquando dicitur peccans actualiter peccare sed peccatum omissionis est pu ra priuatio actionis que debermfierit

83

⁋ Et ideo non oportet quod ille in quo est illa priuatio dicatur aliquando actualiter peccans sed verius dicitur quod est in peccato et quod numquam peccauit quia nullum actu peccati habuit. Et ideo dum sor. tenebatur incipere vnam volitionem in a. et non incepit non ideo tunc omisit sed incepit omittere et esse in peccato et ta men numquam peccauit ymo si deus creasset in ipso gratiam fine medio post a. tunc ipsenuquam fuisset in pec cato sed deus preuenisset culpam hec ille in summa

84

⁋ Et potest dari casus in quo solutio sua esset ve ra scilicet quod in a. non omittit sed incipit obiectiue puta si dato precepto de eligendo actum volendi respectu alicuius obiectiet immediate post hoc quantum in se est coageret voluntati ipsa autem non face ret quod deberet si tamen deus preciperet alicui quod in a. instanti inciperet moueri vel aliquid aliud facere quod moram requirerem nisi in a. haberet ef ficax imperium faciendi vel mouendi talis peccarem in a. peccato commissionis primo quia sine tali vo litione efficaci in a. non exequeretur fine medio post a et sicut tenetur ad executionem exteriorem ita etiam ad interiorem sine qua non potest sicut tenetur in exteriorem et etiam irrationabiliter dicitur in alio scilicet quod nullus actualiter peccat precise omitten do quod debet quia peccatum diuiditur in actua le et originale et actuale vltra in peccatum commissionis et omissionis sed oe vocabulis contra eum non intendo.

85

⁋ Ad primum argumentum prin cipale dicendum quod tantum probat secundam conclusionem primi articuli. etc.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 9