Quaestio 5

QUinto circa distinctionem decimam septimam quero vtrum charitatis vel alterius forme omnis gradus preexistens corrumpatur cum gradus noius introducitur ita videlicet intelligendo quod in omni instanti fiat no ua forma. Uidetur quod sic quia secundum commentatorem et hilosophum tertio de anima pluries optet recipiens denudari a natura recepti igitur anima quando nouum gradum charitatis recipit denudatur ab omnibus gradibus praecedentibus. Contra tunc nullus actus meritorius procederet a charitate quia sicut quis meretur deus sic auget cha ritatem igitur si quis in hoc instanti nouiter meretur in hoc instanti nouiter datur sibi noua charitas ab ista non procedit ponens meritum quia ipsa est post timor natura vel tempore vel causalitate hoc merito pro quo confertur nec ab alia quia nulla est alia in hoc instanti nisi remaneat preexistens. Item tunc frigidum sub centuplo frigore per suum frigus remittendo minimum gradum caloris centupli destrue ret illum totum calorem quia statim erit ibi alius calor hic teneo quod non propter rationes ad opposi tum.

⁋ Et pro hac conclusione arguit okam libro primo di. 17 q. quinta contra opinionem primam primo quod in indiuiduis eiusdem speciei non est ordo secundum perfectius et imperfectius nisi propter ma ionem pluralitatem partiu quere argumenta ibi. Item secundo per hoc quod nulla repugnantia est charitatis ad charitatem cum sint eiusdem ratiiones. Tertio per argumentum scoti quod actus meritorius vel vetutis habitum vertutis augmentat igitur habitus praecedens remanet et habetur propositum vel non remanet et tunc ille actus non esset ab habitu quia nec a praecedenti nec a nouo igitur

⁋ Quarto arguit scotus quod actus augmentans Scotus. habitum posset esse impefectior actu primo vel secundo Quinto sic arguit sco tunc calidum remittens fri gidum produceret frigus. Item in positione sua arguit ducendo ad inconuenientia primum quod tunc in tali augmentatione essent infinite forme quarum nul la est pars alterius nec alique partes eius fuissent pertransite quere scotum. q. 4. di. 17 primi se cundum inconveniens quod tunc esset dare vltimum rei permanentis in esse.

⁋ Ex quo vlterius infert quod naturali ter fieri potest quod aliqua res permanens duret tantum per instans.

⁋ Et ex hoc vltra infertur quod deus potest simul facere actu infinita quod est contra multos contrarium opinantes.

⁋ Preterea sicut tangit sco. tunc non sal uaretur motus secundum talem qualitatem nec vnitas motus ad qualitatem nec continuitas quia statim quando rece ditur a termino a quo generatur alia forma et etiam videretur motus vel successio continua componi ex indiuisibilibus.

⁋ Istam etiam rationem facit commentator et probat consequentiam quia non est hic maior vnitas motus preter vnitatem subiecti quam si continue deus faceret an gelum post angelum vel dicam ego animam post animam in eodem corpo.

⁋ Item iuxta argumentum scoti videtur conueniens magnum quod actus peccati commissionis remit tens habitum virtutis causet habitum vertutis minus intensum vel quod actus odiendi deum producat actiuo amonem dei habitualem nec valet responsio oe producere per accidens quia non est hic alia causa sufficiens de facto que per se producat illum et per idem potest argui quod optimus actus generaret vicium.

⁋ Pre terea ista via non saluat augmentationem quia nihil hic maneret intra speciem forme cui aliquid accresceret

⁋ Item arguit siransis primo quod sequaretur quod alteratio fa cta secundum tales formas componitur ex indiuisibi libus et mutatis esse quod repugnat sexto phisico rum.

⁋ Item tunc instans esset immediatum instanti

⁋ Preterea sequitur quod eadem qualitas generet seip sam quia omnen agens naturale in agendo repatitur si igitur caliditas generata in frigido corrumpitur frigiditas preexistens et generatur vna frigiditas re missior quesit b.

⁋ Similitudo in calido generatur per reparationem frigiditas que sit .c. et caliditas remissior que sit. d. tunc ex quo in omni motu mouens et motum simul sunt in rerum natura in omni generatione et actione agens et factum sunt simul quando quod nihil est nihil facit sequitur quod a. et. b. ex vna parte generarentur in hoc instanti ab aliquibus qualitalibus quae sunt in hoc instanti et non sunt alie qualitates in calido agente quam c. et. d. ita nec alie in frigido reagente quam. a. et. b. et econuerso igitur eadem qualitas generat se mediate quia generat generans se immediate quod est propositum.

⁋ Preterea retento eodem casu sequitur quod nulla qua litas passi remittitur per aliquam qualitatem illius acti ui quia quod adhuc est non corrupitur. Item natura hu ius agentis quae nunc est non erit post hoc instans igitur non corrumpet aliquid post hoc instans nec etiam nunc aliquid corrumpit in passo alio qui simul produceret et corrumperet idem eo quod nunc producit istam qualitatem que est in passo vt patet ex priori deductione.

⁋ Item tunc agens naturale in centuplo perfectius alio in passo minus resistente et hoc agens secundum vltimum potentie sue produceret effectum in centuplo imperfectiorem quam agens subcentuplum in passo magis repugnante quia istud agens scilicet calidum producit in frigido calorem subcentuplum illi quem producit illud frigidum in tali calido remittende per reactionem calorem illius ponatur enim quod sint in tali proportione.

⁋ Item specialiter argui pos set hic in proposito de charitate quia charitas non corrumpitur nisi adueniente peccato mortali. Sed in augmentatione charitatis peccatum mortale non interuenit. vnde et in isto casu de charitate te net campsale sequens conclusionem oppositam quod cha ritas prior non corrumpitur sed aduenit continue alia et alia non componentes cum prioribus.

⁋ Contra istam conclusionem arguitur quia secundum philosophum ge neratio vnius est corruptio alterius sed in fine augmentationis charitatis aliquid est oe nouo genitum igitur aliquid ibi corrumpitur et non nisi charitas.

⁋ Item in motu locali mobile desinit habere aliquem prehabitum vel partem illius igitur a simili in motu ad formam.

⁋ Item termini motus sunt inconpossibiles sed in augmentatione charitatis charitas prehabita est terminus a quo et charitas sequens terminus ad quem igitur iste charitates sunt natura liter incompossibiles in eodem et siiiliter arguitur de cuiuslibet alterius forme augmentatione.

⁋ Et si dicas quod per se terminus a quo non est charitas sed priuatio seu non est charitatis acquirende contra alteratio est motus apositiuo in positiuum quinto phisico rum probatur contraria non compatiuntur se sed charitas maior et minor contrariantur quia quinto phisicorum dicitur quod minus album contrariatur magis albo.

⁋ Et probatur hoc quia impossibile est idem subiectum simul et semel esse minus album et magis album et hoc non est nisi propter aliquam repugnantiam vel con trarietatem.

⁋ Preterea tunc forma posterior esset compositior precedenti falsitas probatur quia est magis simplex eo quod est perfectior videmus enim quod quam to aliqua species perfectior est tanto simplicior sed sicut se habent magis et minus in diuersis speciebus ita se habent in indiuiduis vnius speciei.

⁋ Similiter quanto forma substantialis est perfectior tanto sima licior et similiter est in accidentibus.

⁋ Item tunc beatifica visio posset augeri per additionem alicuius gradus vt visionis falsitas probatur quia actus beatifici sunt indiuisibiles alioquin vna visio beatifica includeret infinitas visiones dei et etiam tunc ad eam posset esse motus. Item visio corporalis potest esse magis perfecta et minus perfecta respectu eiusdem obiecti sensibilis et tamen visio non est forma partialis. Similiter arguitur de specie albedinis in medio.

⁋ Item non includit contradictionem quod vbi in aliqua specie quodlibet indiuiduum est simplex unum sit perfectius alio non enim oportet quod talia indiuidua sint simillima.

⁋ Confirmatur hoc per ar ticulum qui ponit quod error est dicere quod anima Christi non sit nobilior quam anima iude quod non posset intelligi secundum proprietates accident ales tantuquia ad istum intellectum fuit ista conclusio pydenptifica sicut patet per verba articuli igitur hoc est secundum substantiam sed constat quod anima est indiuisibilis igitur.

⁋ Item recipiens debet esse denu datum a natura recepti.

⁋ Item in sex principiis forma est compositum contingens simplici et inuariabili essentia consistens.

⁋ Ad primum istorum dicendum quod philosophs ibi loquitur de generatione simplicitur que est substantiarum tantum.

⁋ Ad secum dicendum quod non est simile de motu locali et dealiis nec tamen de per se est ex natura motus loca lis communis per aliquam potentiam posset esse motus lo calis acquisitus fine deperditione.

⁋ Ad tertium ne gatur quod termini motus sunt incompossibiles Item cum dicit philosophus quod motus est de assignato in assignatum non intelligit deipositiuo contrario in positiuum contrarium.

⁋ Sed quod subiectum motus quod est sub vtroque termio debet esse ens in actu non enim optet in productio ne lumins quod teminus a quae sit qualitas positiua contraria lumini.

⁋ Ad quartum dicitur quod ibi capitur contra rietas valde large secundum hoc quod repugnet idem simul esse magis album et nimus album et talis repugnantia etiam reperitur in quantitate maiore et minore vbi tamen est vera contrarietas.

⁋ Ad quintum dicitur quod non oportet semper spem perfectiorem esse simpliciorem vt patet comparam do hominem ad igne vel terram.

⁋ Ad sextum concedo quod deus bene potest augere visionem beatifi cam et quod ipsa est diuisibilis in infinitas visiones dei nec est inconueniens ad eam posse esse motum

⁋ Et per hoc patet ad septimum quia conceditur quod visio corporalis est diuisibilis vel per motum ocu li vel per successiuam dispositionem medi vel per amotionem impediti vel per successiuam augmen tationem alicuius requisiti ad perfectionem visionem habendam et sic de similibus causis

⁋ Item species in medio non est indiuisibilis nec extensiue nec intensiue.

⁋ Ad octauum negatur antecedens vna cum probatione oportet enim quod illa que con ueniunt in conceptu specifico substantiali et absoluto speciei specialissime sint simillima vel essentialiter vel ex similibus composita.

⁋ Ad nonum respondet okam quod ille arguens male intelligeret articulum quia articulus est contra illos qui posuerunt vnam animam non posse esse nobiliorem alia nisi propter maiorem perfectionem corporum vel nisi essent diuersarum specierum quod esset erroneum quia anima Christi quando erat separata erat nobilior anima iude et tamen non fuit vnita nobiliori corpori nec fuit alterius speciei sed non sequitur est nobilior igitur est sic nobilior sed est fallacia consequentis sequitur enim econuerso.

⁋ Ad cuius intellectum notandum quod hec sunt verba articuli sicut iacent capitulo octauo articu. 23 quod inconueniens est ponere alios intellectus nobiliores a liis quia cum ista diuersitas non possit esse apte corporum oportet quod sit a parte intelligentiarum et sic anime nobiles et innobiles necessario essent diuersarum specierum sicut intelligentie error sic anima Christi non esset nobilior anima iude hec ille

⁋ Ex quibus verbis patet vbi bene dicit okam quod in argumento est fallacia consequentis vbi aduerten dum est quod si teneretur sententia communis doctorum et multorum aliorum que permittitur licet falsa scilicet quod intellectus sit accidens anime intellectiue realiter ab ipsa distinctum tunc patet quod sub stantiis animarum exesentibus substantialiter equalibus posset sicut placeret deo perfectior intellectus fieri in vna quam in alia nec oporteret ad hoc quod vnus intellectus esset nobilior alio quod vna anima intelle ctiua esset diuerse speciei substantialis ab alia vel vna nobilior alia sicut non oportet quod intellectibus equalibus sint beatitudines equales vt patet per alium articulum condemnantem hoc quod pares in na turalibus non possunt esse impares in beatitudinibus sed habentes meliora naturalia semper ha bent meliorem beatitudinem quod est error ita est diceretur quod si anima Christi haberet nobiliorem intel lectum quam anima iude nobilior esset ipsa et tamen non propter hoc esset alterius speciei nec excedens eam substantialiter.

⁋ Alio modo posset intelligi articulus oe nobilitate maiori per dona virtutes et scientias et fruitionem et multa alia que tamen non se tenent ex parte corporis nec ex hoc sequitur quod vna sit substantialiter perfectior alia quia hec illa¬ tio est per alium articulum iam allegatum condennata tertius intellectus posset poni quod anima Christi tam in substantia quam in potentia esset nobilior anima iu de quia nobilitatur et sublimatur etiam in substantia resistat hypostatice diuina substantia filiali nec tamen equitur quod ipsa sit essentialiter perfectior.

⁋ Quar to posset intelligi melior ex hoc quod haberet plures gradus eiusdem speciei et esset per consequens compositio alia per modum quo vna causalitas in sua specie est perfectior est nobilior alia.

⁋ Quin to modo quod vna esset substantialiter perfectior alia et tamen eque simpliciter vel simplicior et sine dubio iuxta argumenta okam et scoti non video quin eo ipso essent alterius speciei sicut ipsi argu unt. Treuius mihi apparet quod excessus nobilitatis quo anima Christi excedit animam iude secundum ar ticulum est in actibus anime in his vel aliquo eo rum que contingenter vel accidentaliter sibi conueniunt aliquo trium primo modorum et quia primus non est apud me verus licet sit opinio pro babilis Ideo secundus vel tertius modus mihi verisimilior apparet vnde adhuc tenetur parisius a multis reputatis quod anima non est secundum ubstantiam nobilior aut ignobilior quacumque alia anima intellectiua et hic plane tenet. Magister sypim. d naronis libro tertio. q. 4 tamen quia infra eandem spem non posset esse maius et minus nisi per gra dus eiusdem rei sicut exemplificat de charitate tamen quia excessus in talibus indiuiduis substantialibus et simplicibus non est nisi per posteriora se cum in omni bus que sunt de essentia sint equalia et paria poteriora aut aliquomodo sunt ei accidentalia igitur in substantialibus nullomodo excedunt hec ille.

⁋ Hec media in virtute posuerunt okam et sco vt habi tum est nec valet inquit fugere ad intensionem et re missionem graduum infra eandem spem quia ani ma intellectiua non habet in se tales gradus reali ter differentes ex quarum pluribus componatur perfectior quam minus perfecta primo quia tunc es set diuisibilis in infinitum sicut continuum quia qui libet gradus est eiusdem rationis cum tota forma sed res eiusdem rationis habent easdem per se pas siones igitur sicut tota forma ponitur diuisibilis in gradus et ita quilibet gradus vltimus est di uisibilis.

⁋ Item tunc quilibet gradus anime esset anima quia in homogeneis omne predicatum es sentiale conueniens toti conuenit et parti et per consequens quot gradus sunt in vna anima tot sunt partes in ipsa.

⁋ Tertio sequitur quod ex omnibus animabus posset fieri vna anima quia quecumque sunt vnius rationis si vnibilitas conuenit quibusdam eorum conuenire debet et omnibus. Et ideo sicut quattuor gradus vnius anime sunt inter se vnibi es ita sunt vnibiles cum aliis quattuor gradibus alterius anime sibi similibus ymo simpliciter om nes adinuicem vnibiles erunt sicut omnes aque vel omnes charitates.

⁋ Quarto sequitur quod ex vna anima innumerales anime fieri poterunt quia quilibet gradus natus est ab alio separari sicut sine eo produci cum realiter differant nec habeant or dinem essentialem et sic de gradibus graduum in infinitum.

⁋ Quinto sequitur quod anima esset inducibilis per motum quia tales gradus sicut possunt simul ita etiam poterunt successiue produci hec ille in sententia hec omnia citius concede rem quam quod perfectior forma secundum substantiam esset equae simpliciter vel simplicior tamen minus perfecta et tamen quod essent eiusdem rationis specifice et hoc ex sententia sponte concessit beseuson ponens quod de mille animabus posset deus facere vna et de vna milie et per consequens omnia alia hic illata haberet con cedem ex sensu supraposito.

⁋ Sed videtur quod predi cta non sufficiant pro articulo quia iuxta primum modum articulus non haberet rationem damnandi illam opnionem nisi per hoc quod oporteret ponere quod intel lectus sit accidens anime etc. cuius tamen oppositum ma gis tenetur nec secundus nec tertius modus sufficit quia non est verisimile aliquos theologos de hoc dubitasse quin anima Christi esset nobilior in virtutibus et donis gratuitis quam aliqua alia anima et etiam quin esset per vnionem hypostaticam plus aliis sublimata nec quartus sufficit quia licet aliqui talem compositionem gradualem in anima posuerunt et adhuc ponant conceden tes ea que prius sunt illata tamen magis communi ter negatur illa propositio et ponitur quod anima intello ctiua sit simpliciter indiuisibilis ideo talis potentia compositionis non sufficit pro articulo nec quintus modus etiam quia licet multi concedant quod vnum indiuiduum eque simplex cum alio eiusdem speciei sit sub stantialiter perfectior alio oc tamen non est euidens ratione nec auctoritate quod etiam aliquod indiuidu um siue compositum siue simplex sit prefectius substantialiter alio indiuiduo eiusdem speciei. Unde oppositum licet tenetur sicut de simplicibus satis patet ex dictis.

⁋ Item probabilius videtur dicendum quod vna anima intellectiua est nobilior alia in suis naturalibus non quidem substantialiter sed per lumen intellectus agentis sibi connaturale et secundum naturam sibi concreatum tale namque lumen reputatur inter dona natura lia et videtur diuersificatum in diuersis ita quod stan te omnimoda paritate aliquorum in dispositionibus corporum vnus est in duplo perspicatoris ingenii quam alter quia plus percipiat de tali luine quam alter et verisimile est quod anima Christi lumen tale habuerit perfectissimum et modo perfectissimo.

⁋ Ad 10 respondet si ransi et bene quod illud dictum debet intelligi de recepto in actu sic scilicet quod non sit pars alicuius sue speciei in recipiente sed non sic est in augmentatione forme in eadem parte adequata subiecti quia quelibet forma que post recipitur sit pars qualitatiua et gradualis forme prioris sue speciei que est in recipien te. Aliter et bene respondet 4 quod recipiens in pro posito denudatur a natura recepti quia vna pars non recipit aliam sed habet idem recipiens quem et istud non debet denudari a natura recepti

⁋ Aliter respondent aliqui et probabiliter quod ad hoc quod ali quid recipiat oportet quod illud passum ex natura fua non habeat aliquod simile et ideo ignis qui naturaliter est calidus non est alterius caloris receptiuus

⁋ Aliter ad litteram intelligitur quod recipiens non est eiusdem nature secundum spem cum recepto sicut pupilla si debet recipere omnes colores oportet quod sit de natura sua non color et intellectus iste suffi cit philosopho et commentatori pro questione ibi probanda de intellectu possibili quod est simplex et immixtus ex na turis rerum intelligibiltum.

⁋ Ad 1. dico quod forma non est composita copositione essentiali ex materia et forma propria et intriseca que materia possit ad talem formam transmutari vel de forma ad formam variari licet aliqui contrarium tenuerunt ponentes in omni genere predicabili sua propria et intrinseca principia materiam et formam et priuationem.

⁋ Et ideo dicitur quod accidentia non habent materiam ex qua sed in qua Ad argumentum principale pa tet sicut ad 10