Quaestio 4

VIso qumodo berbum dei cui vnita est anima chri sti est certa et infallibilis rescientia futurorum. Re tat querere vtrum anima christi vel angeli sciant vel scire possint aliqua futura contingentia per reuelatio Unem sibi possibilem fieri ab pso verbo. Et videtur quod non quia vel hoc foret per tientiam increatam et hoc est improbatum. p. qpresentis di. vel per scientiam creatam et hoc non quia quacunque tali scientia vel iudicio creatis po sitis in anima vel in angelo potest deus ipsis in ani ma vniformiter manentibus et significantibus facere quam aliter eueniant quam ista significent fore vel non fore igitur nihil tale positum in anima vel in angelo est scientia quod talia sic contingit quia non con tingit scientiam quandoque scientiam quandoque igno rantiam esse secundum pe.

⁋ Oppositum patet per magist. vbi supra dicens quod anima christi sit omnia in verbo que deus et ibidem dicit quod angeli cognoscunt futura in verbo. Suppositis communibus distinctionibus de equiuocatione vocali scientie et diuersis modis reuelationum sit prima conclusio in primo articulo quod nulla potest in creaturis haberi scientia que sit euidens et infallibilis assensus de aliquo contigenter futuro quod illud erit. probatur quia sequitur tu iudicasti antichriistum fore et an tichristus non erit igitur tu errasti premisse sunt possibiles et compossibiles quacunque reuelatio ne tibi facta circa futuritionem antichristi igitur

⁋ Item dicit anselmus de casu dyaboli 2 quod ange lus malus nec presciuit nec prescire potuit casusuum et hec illa scientia que est non nisi cum certa ratione aliquid intelligere de tali inquit scientia supple creata omnino respondeo non posse sciri quod posset non esset et medium suum in sententia est pre tactum quia non obstante quocunque iudicio crea ture respectu contingentis futuri possibile est quod illud iudicium fuerit error.

⁋ Secunda conclusio quod dei verbum euidenter posset creature rationa li reuelare futura contingentia quia dei verbum euidenter prescit futura contingentia et est viri sufficienter potens causare signa et assensus in crea tura quibus certitudinaliter assentit virtute diuine operationis talia fore sicut sunt ibi nota fore igitur etc.

⁋ Ex hac sequitur tertia conclusio quod sumendo scientie vocabulum large pro omni iudicio vero et credulitate veral quomodo loquitur Apo. d. Scimus quoniam diligentibus deum om nia cooperantur in bonum et alie auctoritantes in nuere adhoc ipsum sunt in scriptura tunc anima christi et angeli possunt scire in verbo dei contingenter futura hoc est dicere possunt habere aliquem assensum quo assensiant vere et indubitafiter aliquid fore qui est assensus sic verbi cognitio vel visio nulla omnium apparet contradictio talem actum posse a verbo dei in mente creature causari vtpote assensum istius deus iudicabit mundum igitur hoc sic scire in verbo per reuelationem vi hic presuppositio nec alius modus reuelationis appareat esse possibilis in verbo vt magis patebit ex sequentibus et tamen reuelationem in verbo ponunt auctoritates per noticiam in verbo.

⁋ Item damascenus reuelatum est ministerium danielis secundo.

⁋ Item secunda corinth. 12. scio hominem etc. audiui archana verba que non licet homini loqui.

⁋ Item alias euacuaretur possibilitas prophetie contra magnam partem sacre scripture.

⁋ Ad idem est auctoritas ma. allegata ad oppositum questionis et alie innumere.

⁋ Primum dubium ad quid valet reuelatio dicetur enim forte quod frustra fit reuelatio per quam non posset assecurari ille cui facienda estet sed sic est hic quia vnde sciet ille cui aliquid predicitur quia illa pre dictio fit reuelatio vel quod fiat a deo vel a bono spiritu qualia enim sunt signa voces vel alia causat deus vel angelus bonus significantia aliqua fore similia si permittatur dyabolus presentare sensui vel intellectui et iste est mendax et pater eius vnde igitur certificatio.

⁋ Ad istud dicendum primo quod nulla reuelatio facta de futuro contingenti posset sciri esse reuelatio proprie loquendo de scientia quia iste terminus affirmatio affirmatiue de enunciatione futuri vel cuiuscunque connotat illam prenunciationem esse veram sed hoc sciri non posset proprie loquendo de scientia tamen bene posset credi vel scirii extendendo nomen scientie ad omnem credulitatem vel estimationem veram.

⁋ Secundo dico quod illa assecuratio non posset fieri vt mihi videtur nisi deus imprimat adhesionem seu credulitatem quod ita erit vel quod sit a deo mediate vel immediate facta sit huiusmodi prenunciatio talem autem assensum firmum non potest respectu futuri contingentis ad vtrumlibet imprimere intellectui creato aliquid ab eo realiter distinctum vel extrinsecum nisi solus deus igitur etc.

⁋ Secundum dubium principale est an ille cui fit reuelatio potissima sibn possibilis fieri respectu alicuius futuri possit habere euidentiam extrinsecam quod tale erit. Et videtur quod sic quia sequitur nul lum a deo reuelatum fore potest non fore. Sed vltima resurrectio et vltimum iudicium est huiusmodi igitur premisse sunt euidenter scibiles igitur et conclusio. Maior enim videtur multis eui dens quia aliter deus posset mentiri et decipere nec potest de aliqua certificare et minor certa est in fide igitur conclusio est certa et pari ratione erit dicendum conformiter de quolibet futuro re uelato.

⁋ Contra tunc deus necessario faceret resurrectionem vltimam et finale iudicium quod non est credendum. Hic respondet quidam ma. modei nus tamen sine assertione et non nulli aliui de villa minus bene invt estimoru quod facta reuelatione absoluta qualio est de resiffrectione mortuorum et aliis articulis fidei de futuro non potest eueni re oppositum nec impediri quia posse contra veri tatem non esset possibile. Dices non obstante reuelatione deus oe potentia absoluta potest adhui in contrarium.

⁋ Respondet quod hec propositio potest habere duplicem intellectum vnus est secundum communiter intelligentes quod deus potest dimittere ordinationem factam et facere oppositum ita quod hec est simpliciter vera et absolute deus potest facere oppositum.

⁋ Alius sensus est nisi deus sic ordinasset posset facere oppositum ita quod abso lute considerando potentiam dei vt potentia est si ne alia ordinatione eius non repugnat potentie eius oppositum facere nec in ea est defectus vel in sufficientia aliqua potentie primus sensus negatur secundus conceditur.

⁋ Et hec positio potest confir mari per rich. de tri li. primo ca 2 non computato prologo vtinam inquit iudei attenderent etc. et post cum omni con fidentia dicere poterimus domine si error est a teipso decepti sumus nam tantis signis et prodigiis confitmata sunt et talibus que non nisi per te fieri possunt. Similiter estimo inquit quod qui dicit si corpus Christi fantasma fuit fefellit Christus Set q. 14 dixisset etiam. Si resurrectio mortuorum aut eterna premiatio bonorum non erit fefellit Christus similiter ille consequen tie prima coritue. 15. non essent valide vbi sic arguitur si resurrectio mortuorum non est nec Christus resurre xit et cetere que ibi sequuntur quia antecendens potest esse ve rum pro nunc et pro omni tempone et consequens de praeterito impossibile Item anselmus. Cur deus hoc ca. 17 dicit de deo quamuis proposuerit se facturum quare et nota. Sed contra istum modum d icendi sunt multa argumenta et diffici lia.

⁋ Et primo arguitur sic ex hac positione sequ i tur quod deus potuit aliqua facere que nunc non potest fa cere et sic sequitur diminutio potentie eius ndo antecedens probatur quia aliqua sunt que deus potest creare ponatur igitur quod deus reuelet de facto quod aliqua non creabit nec faciet simplicitur et sine conditione tunc hec cras erit vera deus potuit ista facere et tunc tamen hec erit vera ista non posset facere quia si sic posset venire contra reuelatum quod est contra positionem similiter sequitur quod deus de necessitate ageret aliquid ad extra quia facta tali reuelatione de aliquo faciendo de necessitate faceret illud et sic non libere quod non videtur sanum dicere.

⁋ Tertio sequiem quod habeo dubitare vtrum deus potest me saluare quia dubium est mihi. An deus reuelauerit de facto me non esse saluandum igitur et sic posset argui de quocunque homine. Secundo si facta tali reuelatione absoluta nec essario eueniret res quid necessitaret ad euentum rei aut scientia dei aut aliquid extra non scientia quia eque sciuit ane reuelationem sicut post. Si aliquid extra tunc deus cogeretur vel necessi taretur per extrinsecum quod est inconueniens.

⁋ Item augustinus 15s. de tiri. capit. 10. de magnis et. 12 oe paruis loquens de nostra liberatione per Christum dicit alium modu possibilem deo non defuisse. Sed de omnibus reuela tis a deo illud fuit certissime reuelatum similiter eodem. 13. capi. 106 de magnis et. 3 oe paruis loquens de incarnatione Christi ex adam dicit poterat enim sic vel alio modo quo vellet creare vnum aliter de quo vinceretur victor prioris sed melius iudicauit etc. primam harum auctoritatum allegat ma li. primo di. 44. secundam li. 3 di. 12. Probatur sequ tur quod deus non posset renelare sorti. sortem esse pec¬ catorum certo peccato mortali nulla eius culpa alia precedente quia si potest ponatur inesse tunc aut sor. potest vitare peccatum illud post reuelationem antequam illud faciat aut non si sic tunc oppositum re uelati potest euenire contra positionem si non tunc sor. in hoc non peccabit quia nemo peccat in eo etc. 5 de li. arbi. ca. 2 Si dicas quod peccabit quamuis non poterit hoc vitare quia habebit aliquam impotem tiam ex aliqua culpa sua precedente istud peccatum adminus enim precedet culpa originalis.

⁋ Con tra cum tota reuelatione de qua dictum est stat quod sor in infantia baptizetur et accipiat gratiam et postea peccet mortaliter isto peccato de quo supponitur esse facta reuelatio.

⁋ Ad primum istorum respondet iste concedendo quod deus potuit aliquid facere quod iam non potest et etiam aliqua et non se quitur igitur eius potentia est diminuta eo quod talia posse contra reuelationem factam non diceret velle posse sed potius non posse aut impotentiam sed tamen ante reuelationem talem aut voluntatem dei ad extra illud vel illa facere fuit posse et post hoc non et ideo ipso immutabili permanente potest habere talem voluntatem postquam non habuit sicut potest habere voluntatem reuelatam nobis postquam non ha buit et magis dicitur illa non posse fieri quam quod deus non potest illa facere. Si dicas quicquid deus vult non esse possibile vel non posse fieri ab eterno illud voluit igitur ab eterno tale fuit impossibile et non oe nouo. R espondet quod ab eterno voluit tale esse in possibile pro tempore certo non autem ab eterno et ideo non sequitur conclusio quod in premissis ly ab eter no determinat ly voluit et in conclusione ly impossi bile esse.

⁋ Contra ab eterno potuit voluisse omnia possibilia que sunt fuerunt erunt fuisse impos sibilia ab eterno quia ita bene ab eterno potuit voluisse sicut post reuelationem talem et sic potuit fuisse quod deus nihil potuit fecisse ad extra ab eterno et sic non esset omniporens.

⁋ Respondet quod de quolibet sic potuit voluisse non autem de omnibus.

⁋ Contra dato quod deus nunquam reuelasset aliquid tunc tamen posset reuelare quod omnia nunc facta destrueret et quod nihil vnquam imposterum faceret quo reuelato eo ipso deus esset nullipotens. Item hec responsio concedit tam magna inconuenientia quod non oportet conari deducere ad maiora.

⁋ Ad secundum concedit consequens prout ly necessitas dicit infallibilem euentum non autem vt dicit actio nem et cum dicitur quod hoc non est sanum dicere verum eo modo quo philosophi posuerunt eum sic agere essentialiter consequi naturam et essentiam eius et nihil indifferenter immediate agere ad ex tra quin tamen possit et velit agere ad extra necessario ex libera et mera dispositione sua non apparet inconueniens sed valde consonum processui anselmi libro primo.

⁋ Cur deus homo capitu. 2 Sed fine dubio ista via est minus conueniens quam illa via prehabita quia minus est dissonum rationi quod deus ex natura sua necessario habeat agere que agit quam contingenter fiat ita actiuus necessario.

⁋ Ad tertium respondet quod non est mihi dubi um sic reuelasse de me aut de aliquo viuente sed magis habeo credere oppositum firmiter eo quod eoipso quod aliquis viator est habet firmiter credere ipsum posse per deum saluari alias posset licite desperare quod est contra fidem. Sed hec responsio non vitat quin deus possit deuenire impotens ad saluandum eum et quin iste sic credens teneat contrarium illius. Credo in deum patrem omnipotentem iudicio plurimorum et quin deus vt potest ar gui in isto casue in aliis facere potest se nulli potentem que sunt inconvenientia igitur.

⁋ Ad quartum dicit quod voluntas dei in tali casu necessitat euentum rei et negat hanc consequentiam vniformiter se habet in se talis scientia nunc sicut prius igitur non necessitat magis nunc quam prius quia quo ad extra non vniformiter se habet et ita concedit quod deus non posset reuelare contingens ita quod simul maneat contingens et reuelatum icluderet enim contradictione. Contra cum deus posset reuelare omnia que euenient sequitur quod omnia possent necessario euenire ymo secum illos qui ponunt anime christi omnia futura contingentia esse reuelata vel angelos quia secundum veritatem omnia necessario euenient. Item ad alia etiam respondet conformiter predictis et singulari ter dicit de peccato dicit quod de nondum concepto vel de existente so lum in originali deus potest reuelare quod peccet mor taliter media tamen erunt plura quorum quodlibet potest vitare et adhuc ita peccabit libere. Set hoc reuelare non potest de certo peccato vna cum toto processu ad istud peccatum quia hoc implicaret contradictionem scilicet quod talis peccaret et tamen nullo modo vitare posset per aliquam potentiam. si autem fiat reuelatio de existente in mortali actuali de ta li vtroque modo potest reuelari. Sed in secundo modo peccando non peccabit nouiter nec nouam penam merebitur nisi sicut dyabolus post iudicium. Si autem fiat de existente in veniali potest reuelari de venia li solum. Si autem fiat de existente extra omen pec catum tunc potest reuelari de peccato veniali primo modo et non secundo sicut nec de existente fine mor tali potest reuelari de mortali secundo modo. Et si di catur nullus peccat in eo quod vitare non posset con cedit quod inquantum vitare non posset in hoc non pec cabit sed in hoc quod libere elicit medium ad peccatum tale quod quidem medium vitare potest. Et sic argui tur si esset totus processus reuelatus secundo modo de actuali peccato conceditur quod tunc non plus peccaret uam dyabolus etc. in hoc sed culpa solum originali precedente hoc fieri cum dicitur iusticia non potest.

⁋ Ex his sequitur quod anima Christi non potest prescire de aliquo existente in gratia vel de aliquo non na to quod peccabit mortaliter quia hoc aliter non posset nisi per reuelationem diuinam.

⁋ Item contra hoc deduci potest reuelatio facta petro nondum existenti in peccato mortali quod esset Christum negaturus per quod peccauit mortaliter vt patet in caneo di. 10. cap. fidelior vbi dicitur fidelior factus petrus postquam fidem perdidisse se defleuerat ambroi. in ome.

⁋ Item sequitur quod deus non potest omnes homines saluare quod est contra ma. expresse li. primo di. 42 ca. vltimo vbi dicit non vult deus omens ho mines iustificare tamen quis dubitat eum posse consequentia tenet quia nos scimus per scripturam sacram diuinitus reuelatam quod non omnes iustificabuntur etc.

⁋ Ista igitur via non est tenenda sed teneo duas conclusiones iam probatas. Prima quod omne futurum contingens prescitum certitudina liter a deo fore potest deus reuelare dum modo il la reuelatio non tollat veritatem illius presciti quod addo pro talibus nihil tibi reuelatur et simi libus.

⁋ Secunda conclusio quod nulla reuelatio facta vel factibilis non cadens super ipsam reuela tionem vel actus mentis sed super extrinseca impertinentia ipsi reuelationi quod addo propter so luta nulla inquam talis reuelatio de futuris necessitat deum ipsum perficere reuelatum nec quod ipsum reuelatum eueniat in futuro quia tunc vt dixi de us potuisset se facere nullipotentem quia potuisset rimo creasse vnicam solam intelligentiam et illi reue lasse reuelatione absoluta qualem isti ponunt respectu resurrectionis vltime quod illam annichilaret pro culpa qua illa potuisset peccasse et nunquam post aliquam creaturam produceret quo facto secundum illam viam contrariam deus fuisset nullipotens luod est inconueniens.

⁋ Primum principale probat primam conclusionem primi articuli.

⁋ Argumentum n oppositum probat secundam et tertiam eiusdem te.