Quaestio 1

ARTIC. I. An detur peccatum in Spiritum sanctum Conclusto est affirmatiua.

D. Th. 2. 2. q. 14. art. 1. Et 2. sen. d. 43 q. 1. ar. 1. Et de Malo q. 3. ar. 44 Et Quol. 3. q. 8. ar.t D. Bon. d. 43. ar. 1. q IRic. d. 43. q 1. Sco. d. 43. q. 1. Biel d. 41 q. 1. Th. Arg¬ d. 43. q 1. ar. 1. Dur. d. 43. q. 1. N1. de N re. tri 1 par. 3 q. 4. Ant. And. d 43 q. 1.

AD primum sic proceditur: Videtur, quod hon sit dare peccatum in spiritum sanctum, sicut ponit Magister in littera. Nam secundum eum illi dicuntur peccare in spiritum sanctum, quibus platet malitia secundum se, sicut piijs ponitas. Sed hoc est impossibile, ut aliquib. placeat malitia protpter se: quia secundum Dio. 4. de di. no. Nemo aspiciens ad malum agit, quod agit ergo &c.

Praeterea omne peccatum hominis accidit ex corruptione naturae, quia cum originali¬ iustitia, quae fuit data naturae institutae & integrae, non poterat stare aliquod peccatum, nec mortale, nec ueniale. non potest ergo esse peccatum, nisi cum corruptione naturae. Sed illa, quae accidunt ex corruptione naturae, accidunt ex quadam infirmitate. Sed tale peccatum non dicltur esse in spiritum sanctum, ergo &c. Praeterea, ut supra patuit, omne peccatum est quidam error. Et Philosophus ait: omnis malus ignorans. Sed peccatum ex ignorantia, non est peccatum in spiritum sanctum, ergo &c. Praeterea peccatum in spiritum sanctum adicitur irremissibile. Sed nullum peccatum in uia est irremissibile, quia ut habetur in littera Aug. super illum socum Psal. Conuertam in profundum maris. Vult etiam, quod desperatissimi conuertuntur. Ergo &c.

Praeterea quorum una est maiestas, & una gloria, una est offensa. Nullum ergo est pecca¬ tum in spiritum sanctum, nisi sit etiam in patrem, & filium.

In Contrarium est, quod habetur Matt. 13. Omne peccatum, & blasphemia remittetur hominibus. spiritus autem blasphemiae non remittetur. Et ibidem dicitur. Quicunque dixerit uerbum contra filium remittetur ei, qui autem dixerit contra spiritum sanctum, non re¬ mittetur ei, nec in hoc seculo, nec in futuro.

Praeterea, ut habet prima Io. est peccatum ad mortem, pro quo non est orandum, sed hoc est peccatum in spiritum sanctum. Ergo &c.

RESOLVTIO. peccatum in spiritum sanctum dicitur, dim in perseuam Spiritus sanctiuel contraeius attri¬ tuta peccatur:

RESPONDEO dicendum, quod in hac quaestione hoc ordine procedemus. Quia primo nar¬ rabimus illos tres modos peccandi positos, tam¬ a Theologis, quam a Philosophis.

Secundo, quia inter illos modos peccandi¬ continetur peccare ex certa malitia, uel ex electione, Ostendemus utrum hoc sit possibile, quia uidetur ex hoc sequi quod aliquis aspi¬ ciens ad malum agat, quod agit.

Tertio distinguemus de peccare in spiritum sanctum, ut ex hoc appareat ueritas quaestionis.

Propter primum sciendum, quod ut potest patere per habita tam philosophi, quam theologi distinguunt triplicem modum peccandi.

Nam secundum theologos quicunque peccat, uel hoc agit exinfirmitate, uel ex ignorantia, uel ex certa malitia. Secundum quem modum loquitur Magister in littera, quod quidam sunt Dei patientia abutentes, & de misericordia Dei nimis praesumentes, quibus placet malitia propter se, sicut pijs bonitas. In hand autem eandemsententiam incidit Philosophu¬ per alia tamen uerba, dicens, quod quicumque peccat, uel hoc agit ex passione, uel ex ignora tia, uel ex electione. Quod ergo Iheolot uocant peccare ex infirmitate. Philosophus uocat peccare ex passione. In idem tamen redit unum cum alio. Philosophi tamen exprimunt magis modum naturalem, uel modum, qui com¬ petit naturae, ut est sibi derelicta. Theolo¬ uero magis loquuntur secundum modum naturae nostrae, ut est ab originali iustitia, in qua¬ fuit condita destituta. Condita niu. fuit natura nostra cum originali iustitia, secundum quam¬ sensualitas, in qua passiones propriae habent esse, subiecta esset omnimode rationi, ut homc estnam inexpugnabilis, uel inexterminabilis, & pe¬ set faciliter omnia peccata uitare. secundum quem modum dicitur Sapientiae. 3. quod Deus fecit hominem inexterminabilem. quod uerum erat corporaliter, quia poterat non moricor¬ poraliter, & uerum erat spiritualiter, quia po¬ terat non peccare. Sed inuidia diaboli mors introiuit in orbem terrarum, quod uerum fuit spiritualiter, & corporaliter. Nam Adam uiolando praeceptum primo fuit mortuus spiritualiter. secundum quem modum moriens contraxit necessitatem moriendi corporaliter. Nati¬ ra ergo humana quamdiu retinuisset illamo i¬ ginalem iustitiam fuisset solida, & stabilis, & nullam habuisset pronitatem ad peccandum. propter quod ait Augu. 14. de ci. Dei quod tanto¬ maiore iniustitia mandatum Dei uiolatum em quanto faciliore poterat obseruantia custodi¬ ri. Natura ergo humana in primo parente ex uiolatione mandati. Dei, & per hoc perdendo originalem iustitiam, quae prius erat solida, & stabilis per huiusmodiamissionem, facta est infirma, & corruptibilis spiritualiter, & corporaliter. Nam ad litteram ex amissione originalis iustitiae inceperunt insurgere in homine passiones, & tentationes, quae sunt quaedam in firmitates spirituales, & agritudines siue inae¬ qualitat es humorum. Quae sunt infirmitates corporales. Ex hoc ergo apparet ad liquidum quod illud, quod Philosophus non ponenes mundum incae¬ pisse, uocat peccare ex passione. Theologi po¬ nentes mundum incaepisse, & Adam originalem iustitiam habuisse, quam dum tenebat erat firmus, & stabilis. Eam uero pdens factus est infirmlis, & corruptibilis debent uocare peccare ex infirmitate, nisi quia homo originalem iustitiam perdidisset, & ex hoc factus fuisset instabilis, & infirmus nulla passio nulla tentatio, nullum incitamentum ad peccandum ex parte sensualita tis in surrexisset. Omne ergo, peccatum ex passione, uel ex insurrectione sensualitatis contra rat ionem deben¬ Theologi uocare peccatum ex infirmitare, uel ex originalis iustitiae amissione, per quam facti sumus infirmi.

Patet ergo quomodo peccare ex passione secundum Philosophos est idem, quod peccare ex infirmitate secundum Theologos. Sed quantum ad secundum modum peccandi, qui dicitur e x ignorantia; & in re, & in nomine conueniunt Theologi cum Philosophis, sed quantum ad tertium modum in re conueniunt hi, & illi. Quia quod Theologiuocant peccare ex certa malitia, Philo sophi appellant peccare ex electione. In idem tamen redit unum cum alio, quia non peccat ex electione secundum Philosophum. Nisi qui iam acquisiuit habitum malum, per quem el git male¬ facere. Ideo uult Philosophus, quod incontinens peecat ex passione. Sed intemperatus, qui iam habituatus est in malo, peccat ex electione. Propter quod etiam sequendo sententiam Philosophi magis proprie loquuntur Theologi, quam Philosophi, quia primo intelligitur homo habi¬ tuatus in malo, & esse intemperatus, & postea intelligitur peccare ex electione, secundum quem modum loquuntur Philosophi. nam proprie loquendo, peccare est ex certa malitia, uel ex habi¬ tuata malitia, secundum quem modum loquuntur Theologi. Si ergo secundum hunc modum peccandi secundum rem concordant Theologi cum¬ Philosophis, secundum proprietatem loquendi¬ Theologi excedunt eos, ut potest per habita es¬ se manifestum.

Vtrum autem peccare ex certa malitia possit esse alio modo, quam posuerunt Philosophi ex habituatione in malo; In sequenti quae stione patebit. Nunc autem scire sufficiat, quod secundum tres modos peccandi conueniunt Theologi, & Philosophi quantum ad rem, & ubi discordant secundum modum loquendi: magis proprie loquuntur Theologi, quam Philosophi, quia qui¬ posset transire fsumen per nauem, & per pontem: ille modus loquendi esset uerior, secundum quem modum homo transiret. Sic ergo potest quis peccare ex passione, & ex infirmirate, siue ex originalis iustitiae amissione, per quam facti sumus in¬ firmi, secundum proprietatem loquendi magis proprie loquitum dicens contingere huiusmodi peccatum ex infirmitate, uel ex amissione originalis iustitiae, quam quod eontingat ex passione, cum ex tali amissione tanta fuerit insurrectio passionis. Sic etiam dicens peccatum posse contingere ex Do electione, magis proprie loquitur dicens hot contingere ex certa malitia, quia ex certa habi¬ tuali malitia habet esse peccatum ex electione. Et quia ea, quae sunt causatorum, abundantius insunt causis, ut uiilt Dio. 2. de di. no. Immo¬ magis est propria locutio haec, quam illa.

Viso, quod primo dicebatur declarandum de¬ tribus modis peccandi, In quibus concordant tam Theologi, quam Philosophi, uidelicet quia inter illos modos numeratur peccare ex certa¬ malitia, uel ex electione, uolumus declarare, utrum sit possibile hoc. quia uidetur impossibile, quod homo eligat malefacere, sicut uidentur sonare dicta Philosophi: uel uidetur impos¬ sibile, quod homo peccet ex certa malitia: sicut sonant uerba Theologorum, uel sicut sonant dicta Magistri dicentis, quod quibusdam placet malitia propter se.

Sciendum ergo, quod ut ait Philosophus in tertio Ethi. Irrationale est iniusta facere, & non uelle iniustum esse. Nam eo, quod male faci¬ mus, mali sumus, ita quod mala facere est causa quare mali sumus. Nam si possumus rationabiliter tolerare, quod benefacere non praecedat nostrum bonum esse, quia sumus boni ex gratia, non ex nostra iustitia, nec ex nostris meritis. quia non ex nostris meritis, sed per suam misericordiam saluos nos fecit. Tamen non sumus mali nisi ex nostra culpa, & ex nostris demeritis.

Ideo proprie loquendo de demeritis propter peccatum originale, quod non est proprie uoluntarium nisi uoluntate Adae: propter quod secundum illud peccatum Adam peccante omnes i eo peccasse dicimur. luxta illud ad Rom. 5. Per unum hominem in hunc mundum peccatum intrauit. Et ibidem dicitur: In quo omnes peccauerunt. Si ergo, quia mala facimus, mali sumus, & quia iniusta facimus iniusti sumus, quia irrationale est, quod quis uelit esse causa causae, & non uelit esse causa causati. Irrationale est, ut ostensum est per Philosophum, quod quis uelit mala, & iniusta facere, & non uelit malus, uel iniustus esse. Sed adhuc non est soluta dubitatio, quin remaneat ibi aliquid dubitabile. Nam si secundum Dio. 4. de di. no, omnium malorum principium, & finis bonum est. Etenim bon¬ gratia, sunt omnia quaecunque bona, & quae. cunque contraria, quia omnia ista tam bona, quam mala facimus, bonum desiderantes. Et subdit: Nullus enim ad malum respiciens facit quae facit. Et addit, quod malum non est substantia, sed est priuatio substantiae. Et concludit, quod non sui ipsius gratia factum est malum, sed gratia boni. Et rursus ibidem ait, quod malum est praeter uiam, praeter naturam, praeter causam, praeter uoluntatem. Dicemus ergo, quod, ut supra patuit, cognoscere, & scire malum non est malum. Sed uelle malum est malum. Ex differentia ergo, quae est inter intellectum, & uoluntatem poterimus hanc dubitationem soluere. Nam aliter est res intellecta, & aliter uolita. Intellecta quidem est, ut est in nobis, sed uolit a Re est ut est in seipsa cum omnibus suis circunstan¬ tiis. sed quamuis uerum, & falsum sint in anima: bonum, & malum sunt in rebus, ut patet ex sexto. Et inde est, quod intelligendo, est motus rerum ad animam, & intelligimus per abstra. ctionem rerum a seipsis, quia ut habent esse concretum, & materiale per intellectum abstrahuntur a seipsis, & hoc esse abstractum est uniuersale, quia secundum Commentatorem in de anima: Intellectus facit uniuersalitatem in rae¬ bus, sed licet res sit modo, quomodo dictum est intellecta, ut est in nobis, & per abstractionem: tamen non est uolita, nisi ut estin stipsa, & per concretionem, &cum omnibus suis circunstantijs, ut si loquimur de potione amara, non est proprie, & simpliciter uolira, nisi sit uolita eius amaritudo. Igitur amaritudo separata non potest esse uolita. Et ad hoc uadunt uerba Dio. Sed coniuncta potioni, quae habet inducere sanitatem, ipsa amaritudo hoc modo est uolita secundum se: Quia ipsa secundum se est uolita. Sed non est uolita propter se: Sed propter sanitatem. sic ipsum malum hoc modo potest dici¬ li secundum se uolitum. Sed non uolitum propter se: Sed propter bonum aliquod delectabile, uel utile, uel honorabile, cui est coniunctum. Cognoscit enim peccator, quod peccatum est quid delectabile propter conuersionem ad aliquod bonum commutabile, & quod est malum propter auersio¬ nem ab in conmutabili, ut loquuntur Theologi, uel quia est contra rationem, ut loquuntur Philo¬ lophi, & etiam Theologi: Quia ut dicitur ad Ro. 12. 2. Rationabile sit obsequium uestrum. Si ergo hoc co¬ gnoscit peccator, quod conuertendo se inordinate ad bonum conmutabile auertitur a bono inconmu¬ tabili, ex quo tantum diligit illam inordinatam conuersionem, quod potius uult pati auersionem, quam eam dimittat: oportet ipsam auersionem esse ab eo uolitam. non obstante, quod est uolita ratione conuersionis: Si ergo talem auersionem patitur ignoranter dicitur peccare per ignorantiam: si ex passione dicitur peccare ex infirmitate: Sed si nec ex passione, nec ex ignorantia: sed ex electione hoc faciat: dicitur peccare ex certa malitia, quod quomodo possit hoc esse: satis est per habita manifestum.

His itaque transcursis uolumus declarare tertium n. uidelicet quot modis contingit peccare in Spiritum sanctum. Dicemus ergo, quod peccare in Spiritum sanctum potet intelligi, uel quantum ad personam spiritus sancti, uel quantum ad attributum Spiritui sancto. Peccat enim quis contra per sonam Spiritus sancti, ut quia male sentit de persona¬ eius, ut quia forte credit eum creaturam esse, & esse ministrum, uel organum patris, & filii. Sed etiam potest quis mala sentire de persona filij: Quia potest ipsum credere fuisse creaturam, & fuisse purum hominem non Deum, & hominem. Sic etiam potest quis male sentire de persona patris non credens ipsum esse patrem personaliter, & de sua natura genuisse diuinum filium, & una cum filio produxisse Spiritum sanctum. Sed quod solum est pater essentialiter producens creaturam ex nihilo. Et sic peccare in aliquam personarum non est peccare in Spiritum sanctum, nec in aliquam per¬ sonarum, ut hic de huiusmodi peccato loquimur. Sed tale peccatum erit infidelitatis: prout quis male sentit de aliqua diuinarum personarum: Sed nunc loquimur de peccato in aliquam personam diuinam: prout peccamus contra attr ibutum illius personae: Et quia patri attribuitur potentia, cui contrariatur infirmitas: Ideo peccare ex in¬ firmitate: est peccare contra attributum patris. Rursus quia filio attribuitur sapientia, cui opponitur ignorantia: Ideo peccare per ignorantiam est peccare contra attributum filii. Tertio, quia Spi¬ ritui sancto attribuitur bonitas, uel benignitas cui opponitur malitia: Ideo peccare ex electio¬ ne, uel ex certa malitia est peccare contra attributum Spiritus sancti. Verum quia peccans ex infirmitate contra attr:butum patris, & peccans ex ignorantia contra attributum filii: habet aliquam excusationem, quia ex infirmitate, uel ex ignorantia fecit. Sed quia peccans ex certa malitia contra attributum Spiritus sancti nullam habet excusationem. Ideo quantum est de se tanta est labes, & tanta est grauitas huius peccati, quod quantum est de se non dicatur remitti, nec in praesenti seculo, nec in futuro. quod quomodo ueritatem habeat, in sequentibus quaestionibus poterit apparere. Nunc autem intantum dictum sit, quod declaratum est quomodo hic loquimur de peccato in Spiritum sanctum, & quo¬ modo est dare tale peccatum.

RESP. AD ARG. Ad primum dicendum quod malitia dicitur alicui placere secundum se. Qui¬ ex quo uult aliquod bonum inordinatum, quod de¬ necessitate habet annexam malitiam, & hoc cognoscens non retrahitur, quin uelit illud inordinatam Non obstante dicta malitia sibi connexa, oportet, quod ipsa malitia dicatur esse uolita. Sicut uolenes sanitatem dicitur uelle amaritudinem potionis, sine qua non potest habere sanitatem. Nam quid uoluntarium dicitur non solum ipse finis; sed etiam illud, quod quis uult, uel quis eligit propter finem Ergo ex quo quis potius uult, & potius eligit malitiam, uel inordinationem, quam uelit dimittere delectationem, habentem talem malitiam, uel¬ inordinationem annexam, cum res sit uolita, ut est in seipsa cum omnibus conditionibus & cir cunstantiis suis, patet uerum esse, quod dicitur.

Ad secundum dicendum, quod omne pecca¬ tum ex infirmitate prouenit ex illa prima infirmitate, quae causata est ex amissione originalis iustit ae. Tamen quia illa causa est multum remota, oportet superaddere alias specificationes. Nam licet nulla passio insurgeret, nisi ex carentia originalis iustitiae; tamen ex tali carentia habent in nobis esse ignorantiae, & malae consuetudines, siue malae habituationes, ut ex hoc sit in nobis triplex modus peccandi, ex passione, & ex ignorantia, & ex mala habituatione, siue ex certa malitia, & &x electione.

Ad tertium dicendum, quod sicut lingua per¬ uertit iudicium in saporibus; Sic uoluntas infecta peruertit iudicium in agibilibus. Non ergo semper peccamus per ignorantiam, quodigno¬ rantia semper sit causa, quare peccemus. quia semper peccamus ignorantes. Quia semper ad malitiam sequitur aliqua ignorantia, saltem in particulari. Et ideo bene dictum est, quod omnis malus, & omnis peccans est ignorans. Sed non est verum, quod omne peccatum sit ex ignorantia.

Ad quartum dicendum, quod de irremissibi¬ litate peccati in Spiritum Sanctum erit infra¬ quaestio specialis. sufficit ergo nunc ad prae¬ sens scire, quodtale peccatum dicitur irremis¬ sibile, quia in se non habet causam, quod debeat remitti.

Ad quintum dicendum, quod argmm arguit de peccato in Spiritum sanctum, quantum ad eius essentiam prout hebet eandem essentiam cum pre, & filio, sed hic loqmur de peccato in som sanctum non pront agitur contra eum quantum ad esse maiestatis, & essentiae, sed quantum ad attributum personae. Secundum quem modum peccanes ex certa malitia est peccans contra sanctum spiritum, cui¬ attribuitur bonitas, uel benignitas.

ARTIC. II. An peccatum in spiritum sanctum sit determinati generis. Conclusio est affirmatiua.

D. Thom. 3. sent. d. 413. q1. ar. 2. D. Bon. d. 43. ar. 1. q 1. Ric. d. 43. q. 1.

SECVNDO quaeritur de peccato in Spiritum sanctum, quantum ad esse, quod habet secundum suum genus. Vtrum sit determinatigeneris. Et uidetur, quod non, quia pecca¬ re in spiritum sanctum, est peceare ex certa malitia, siue electione. Sicut peccare in patrem est peccare ex infirmitate, & in filium ex ignorantia. Sed uarijs generibus peccatorum contingit peccare ex infirmitate, & ex ignorantia, & omnibus illis generibus contingit peccare ex certa malitia, ergo talia peccata non sunt determinati generis. Quia habent esse in diuersis generibus, ergo &c.

Praeterea peccare in spiritum sanctum, est peccare ex electione, siue ex habitu uitioso, sicut peccare ex infirmitate est peccare ex passione. Nam aliter peccat incontinens, qui¬ peccat ex passione, & aliter intemperatus, qui peccat ex hahitu, & ex electione. Sed habitus nitiosi non sunt eiusdem generis, sicut nec actus uitiosi, & multomagis uirtuosi, quia bonum constat ex tota sua causa: malum etiam ex particularibus defectibus. Sicut etiam non omnes passiones incitant ad idem genus peccati, ergo talia non sunt determinati generis.

Praererea in litera assignantur diuer sa peccata in spiritum sanctum, sicut obstinatio, & impenitentia, quae respiciunt quasi omne genus peccati, quia secundum quodlibet genus peccati, quis potest esse obstinatus, & potest non poenitere, ergo &c.

Praeterea peccatum in spiritum sanctum est contra appropriatum, uel attr ibutum spiritus sancti. Cum ergo hoc potissime sit gratia, cum omne peccatum mortale tollat gratiam. Omne peccatum mortale est peccatum in spi¬ ritum sanctum, sed omnia talia non sunt eius¬ demgeneris. Ergo &c.

Praeterea peccatum in spiritum sanctum, ut patet ex prima canonica Ioam. est peccatum ad mortem. Sed omne peccatum mortale cuius¬ cunque generis, separat animam a Deo, qui¬ est uita animae. Ergo omne tale peccatum est ad mortem, & occidit animam, & est peccatum in spiritum sanctum.

In Contrarium est, quia peccatum in spiritum sanctum est grauius alijs peccatis, etiam in mortalibus. Ergo non omne peccatum mortale est peccatum in spiritum sanctum. Ergo tale peccatum habet esse determinatum, & distinctum ab alijs.

Praeterea peccatum in spiritum sanctum di¬ citur irremisibile. Sed non omnia peccata mortalia dicuntur sic irremissibilia. Ergo tale peccatum habet esse distinctum, & determinatum, etiam ab alijs peccatis mortalibus.

RESOLVTIO. Peccati in spiritum modi sunt determinati: & quidem quatuor: ex certa uidelitet malitia, ex causa, ex euentu, & ex ipso subiecto. Ceteri autem quatuor modi ad hos accommodantur.

RESPONDEO dicendum, quod peccatum in spiritum sanctum quodam speciali modo di irremissibile, quia ut habetur Matt. 13. Qui autem dixerit contra spiritum sanctum non re¬ mittetur, &c. Cum ergo irremissibile opponatur remissibili, & peccatum remissibile uideatur esse idem, quod ueniale. Ideo ex ipso peccato ueniali, quod est remissibile, poterimus inuestigare peccatum ad mortem, quod est pecca¬ tum in spiritum sanctum & est irremissibile. Dicebatur autem supra, quod peccatum ueniale hebet esse. 5. modis, quia uel est ueniale ex causa, quia habet in se causam ueniae, & sic peccata ex infirmitate, uel ex ignorantia, licet in se possint esse mortalia, tamen possunt dici¬ uenialia ex causa, quia in se habent causam ueniae, & causam remissionis, cum infiirmitas, & ignorantia habeant excusare peccatum. Et sicut peccare ex infirmitate, uel ex ignorantia: est peccatum remissibile ex came, sic peccare ex certa malitia est peccatum in Spiritum sanctum & est peccatum irremissibile ex causa, quia sic peccans, secundum quod huiusmodi, non potest assignare aliquam causam, quare tale peccatum remittatur ei.

Secundo dicebatur peccatum ueniale, uel remissibile ex euentu. Et sic quodcungue peccatum habens confessionem annexam ex illo¬ euentu, quia habet confessionem annexam, dicitur ueniale, uel remissibile, quia confessio poenam aeternam commutat in temporalem. Et quia ueniale punitur poena temporali: mortale eterna, ut patuit. in 4i2. dist. Ideo quodlibet peccatum quantuncunque mortale habens confessionem annexam, dicitur ueniale, siue re¬ missibile. Ex euentu ergo si sit euentus contrarius, quod peccatum mortale non habeat confessionem annexam, si moriatur; Sic peccans in illo peccato mortali propter hmondn euentum, uel propter defectum confessionis, Isiue contritionis tale peccatum dicetur ad mortem & diceturpctnn in spiritum sanctum & erit irremissibile.

Aduertendum autem, quod aliud est pcraauem mortale, & aliud pcumer ad mortem. Nam etiam quantum ad animam est dare mortem primam, & mortem finalem siue secundam. Nam quamdiu sumus in uia, siue qnandiu uiuimus, sufficit adeesse peccatum mortale, quod sit tale secundum mortem primam. Sed si quis moritur in tali peccato morta li, quia non habet confessionem, uel contritio¬ nem annexam dicitur esse peccatum ad mortem, quia ex hoc incurritur mors secunda, & finalis, ubi nulla est redemptio, nec remissio.

Assignabatur autem, & tertius modus sumen di peccatum ueniale siue remissibile ex statu¬ uiae, siue dum sumus in uia, quia dum sumus in uia nulli clauditur porta salutis, ut hoc modo dicatur peccatum non ueniale, uel non remissibile post mortem. Sed istud tertium membrum satis potest stare cum secundo, quia quidam euen¬ tus est, quod homo existens in peccato mortali¬ muret statum, & moriatur sine confessione, uel sine contritione. Assignabatur autem alius modus peccati uenialis ex opere operantis. Et hoc est ratione subiecti, quando ipsum subiectum, & ipsum operans peccatnm non plene se conuertit ad peccandum. Propter quod dato, quod illud opus operatum de se sit mortale; Tamen¬ ratione operis operantis, & non plene se conuertentis ad tale peccatum potest esse ueniale. Secundum quem modum ratione subiecti potest accipi peccatum in spiritum sanctum, quod quomodo sit in prosequendo patebit. Vltimo dicebatur ueniale, & remissibile ex opere ope¬ rato, siue ratione obiecti, quando ex ipso obiecto habet peccatum quod sit ueniale & remissi bile, secundum quem modum poterit accipi peccatum in spiritum sanctum, & irremissibile. Omnibus autem his quatuor modis, quibus potest accipi peccaum ueniale, & remissibile, uidelicet ex causa, ex euentu, ex subiecto, & ex obiecto, potest accipi peccatum in spiritum sanctum, quod dicitur irremissibile. Sciendum autem, quod supra dicebamus esse. 7. modos peccandi in spiritum sanctum, quia o. modi cuiusmodi sunt obstinatio: im paenitentia: praesumptio: desperatio: inui¬ dia supernae gratiae, & impugnatio ueriratis agnitae: & specialiter ueritatis fidei sunt. O. peccata in Spiritum sanctum, quae omnia sunt tacta in li¬ tera. Addebamus autem his sex modis, & 7u. modum, qui etiam tangitur in litera qui est pecca¬ re ex certa malitia, & ex electione, siue ex habi¬ tu. Possumus autem addere. 8. modum, qui est finalis im paenitentia. Hic modus. 8&. tangitur a Magistro in litera. Nam omnes. 7. modi peccandi in spiritum sanctum: dicuntur irremissibiles: Quia uix, uel de difficili remittuntur: Tamen¬ iste modus. S. secundum quem existentem in peccato mortali concomitatur finalis in poenitentia: est irremissibilis simpliciter: Quia post hanc uitam de peccato mortali, quod priuat gratiam, nulla potest esse remissio, uel redemptio. Cum ergo assignati sint. 8. modi peccandi in Spiritum sanctum, & enumera:i sint quatuor modi irremissionis: uidelicet quod aliquod dicitur irremissibile, uel ex causa, uel ex euentu, uel ex¬ subiecto, uel ex obiecto: cum peccatum in Spiritum sanctum, dicatur irremissibile: oportet ad plenam intelligentiam dictorum illos. S. modos peccandi in Spiritum sanctum adaptare ad hos quatuor modos irremissibilitatis: quo facto apparere poterit solutio pppositae quonis: uidelicet quomodo peccatum in Spiritum sanctum est de¬ terminati generis, & quomodo non.

Dicemus ergo, quod peccare ex certa malitia¬ reducitur ad irremissibile ex causa. Nam sicut peccare ex infirmitate est peccare contra patrem: Quia infirmitas opponitur potentiae quae attribuitur patri, & peccare ex ignorantia est peccare contra filium: Quia ignorantia opponitur sapientiae, quae attribuitu, & appropr iatu filio. Sic peccare ex certa malitia est peccare contra spiritum sanctum: Quia malitia opponitur bonitati, quaenm attribuitur, & appropriatur spiritui sancto. Et sicut peccare ex infirmitate, quod est peccare contra patrem. Et ex ignorantia, quod est peccare¬ contra filium: sint irremissibilia ex causa. Qui¬ tam infirmitas, quam ignorantia suntaliquo, modo causa consequendi misericordiam, & ueniam Sic peccare ex certa malitia. Quod est peccatum in spiritum sanenctum, est peccatum irremissibile¬ ex causa. Quia sicut peccans secundum quodhu¬ iusmodi nullam potest praetendere causam, quod sibi fiat remissio de tali peccato. Vnus ergo modus peccandi in spiritum sanctum. Qui est ex certa malitia reductns est ad unum modum irremis¬ sib, litatis: uidelicet ad irremlssibile ex cam. Alus autem modus peccandi in Spiritum sanctum, qui est per finalem impaenitentiam, ut cum quis existens in peccato mortali claudit diem extremum sine paenitentia: potest talis modus peccandi in spiritum sanctum reduci ad modum irre¬ missibilitatis: qui est ex euentu, uel qui est ex malo euentu. Quia ille est pessimus euentus, quod quis existens in pctoe mortaliimpoenitensmoriat.

Cum ergo non restent nisi duo modi irremissi¬ bilitatis. Videlicet ex subiecto, & obiecto, uel ex opere operantis, & ex opere operato, & adhuc restent. 6. modis pecc andi in spiritum sanctum: oportet illos. 6. modos peccandi reducere ad hos duos modos irremissibilitatis. Dicemus ergo, quod ad irremissibile ex subiecto, siue ex opere operantis reducuntur duo modi peccandi in spi¬ ritum sanctum, uidelicet obstinatio, & impnnia.

Sed dices, quod de impaenitentia actum est prius. Quia secundum impoenitentiam dicitur ir¬ remissibile ex euentu. Ad quod dici potest, quod aliter sumitur hic impoenitentia, & aliter ibi: quad hic sumitur impaenitentia, pro quocunque pro¬ posito non poenitendi. Nam quicunque peccat mortaliter, & cum hoc proponat non poenitere: durt peccare in spm sanctum: sed ibi impoenitentia, prout reducitur ad irremissibile ex cuentu non accipitu pror quocunque proposito non paenitendi: sed pe sinal ipnia. On hu: cuetu prauum & pessinum sortitur mortale peccatum: quod sic peccans claudit diem extremum sine paenitentia.

Reuertamur ergo ad propositum, & dicamus, quod ad irremissibile ex subiecto: siue ex opere operantis reducuntur hi duo modi in Spirictum sanctum: uidelicet obstinatio, & impenitentia, id est propositum non paenitendi. Aliter tamen, & aliter. Nam cum in peccato sint duo: Conuersio ad commutabile bonum, & auersio ab incommutabili. Ille dicitur obstinatus: qui sic pertinaciter adhaeret bono conmutabili, quod non proponit separari ab illo, & ille dicitur impaenitens, uel habere pro¬ positum non paenitendi: qui sic pertinaciter se auertit a bono incommutabili, quod non proponit redire ad illud. alii autem quatuor modi peccandi in Spirictum sanctum qui sunt presump¬ tio: desperatio: inuidia supernae gratiae: & impugnatio ueritatis agnitae: & specialiter uerita¬ tis fidei reducuntur ad irremissibile ex opere operato, uel ex obiecto quod quomodo fiat in sequenti quaestione patebit: cum disputabitur quomodo peccatum in Spiritum sanctum habet determinatum esse, prout compar atur ad suas species.

His itaque transcursis; uolumus soluere pro¬ positam quaestionem. Nam cum quaeritur utrum peccatum in Spiritum sanctum sit determinati generis; Dicemus, quod cum sint assignati. S. modi peccandi in Spiritum sanctum, primi¬ quatuor modi, qui sunt peccare ex certa malitia, quod reducitur ad irremissibile ex causa, & decedere cum peccato mortali sine paenitentia, quod reducitur ad irremissibile ex euentu, & obstinatio & propositum non paenitendi, quae reducnntur ad irremissibile ex subiecto, uel ex opere operantis: non sunt determinati generis: Sed reliqui quatuor modi, qui reducuntur ad irremissibile ex obiecto, uel ex ope ope¬ rato sunt determinati generis, ut in sequenti quaestione clarius ostendetur.

RESP. AD ARGVM. ARTIG. Ad primum dicendum, quod ut patet ex dictis in principali solutione: peccare ex certa malitia est unus peccandi modus in Spiritum sanctum, qui non est determinati generis. Q uia in quolibet genere peccati petest se quis habi¬ tuare taliter, quod peccabit ex certa malitia & ex electione secundum genus. Et per hoc patet solutio ad secundum, quia exinde innititur fundamento.

Ad tertium dicendum, quod ut patet ex ha¬ hitis: obstinatio, & impaenitentia siue accipiatur impaenitentia prout est propositum non paenitendi: siue pro finali impaenitentia, prout quis decedit in peccato mortali, sine paenitentia: non dicunt determinatum genus peccati. Nam, ut dicebatur, haec quatuor: peccare ex certa malitia: decedere in peccato mortali sine paenitentia esse obstinatum: & proponere non confiteri sunt illi quatuor modi peccandi in Spiritum sanctum, quipo ssunt contingere circa quodcumque genus peccati: Sed alii quatuor¬ modi sunt determinati generis: uel possunt ac¬ cipi, ut determinati generis. Ad quartum dicendum, quod peccare contra gratiam potest contingere directe, & indirecte. Nam indirecte omne peccatum mortale est contra gratiam: Sed directe illud est contra gratiam, quod in¬ uidet gratiae, uel quod impugnet gratiam: secundum quem modum peccatum in Spiritum sanctum dicitur inuidia supernae gratiae.

Ad quintum dicendum, quod ut supra patuit peccatum mortale potest dici omne, quod separat animam a Deo, & hoc modo peccatum mortale dicitur respectu mortis primae. Sed peccatum ad mortem dicitur respectu mortis secundae. Nam haec propositio, ad, uidetur de¬ notare finem, & terminum. Illud ergo dicemus peccatum ad mortem, quod sumitur respectu¬ mortis finalis, id est respectu mortis secundae, secundum quam nulla est redemptio, uel nulla est remissio. Peccatum ergo in Spiritum sanctum dicitur peccatum ad mortem: quia quantum est de se, dicitur irremissibile.

RESP. AD ARGVM. Ad primum incon¬ trarium dicendum, quod peccatum in spiri:um sanctum habet esse distinctum, & differens ab¬ alijs peccatis: Sed non propter hoc sequitur, quod peccatum in spiritum sanctum sit deter: minati generis. Quia sicut ex infirmitate, quod est peccare in patrem potest quis committere diuersa genera peccatorum: Sic ex certa malitia, quod est peccarein spiritum sanctum, potest committere diuersa huiusmodi genera.

Ad secundum dicendum, quod peccatum in spiritum sanctu. m est irremissibile modis, quibus dictum est, & ex hoc differt ab alijs peccatis: Sed ex hoc non sequitur, quod omne tale peccatum sit determinati generis: Sed, ut in quaestione sequenti patebit, aliqua peccata¬ in spiritum sanctum possunt dici determinati generis: aliqua uero non.

ARTIC. III. An congrue peccatorum species in Spiritum sancfum ponantur. Conclusio est affirmatiua.

D. Th. 4. 3. q. 44. ar. 1. Et 2. Sent. d. 43. ar. 3. D. Bor au. d. 43 ar. 3 q. 4. 4

TErtio quaeritur de peccato in spiritum sanctum, quantum adesse, qu od habet secundum suas species. Et uidet quod inconuenienter assignentur in litera species peccatorum in spiritum sanctum. Nam una species talis peccati ponitur desperatio.

Sed contra: Nullus potest desperare credens remissionem peccatorum esse in ecclesia. Desperans ergo non credit talem remissionem esse sed hoc est species peccati infidelitatis. Non ergo est speties peccati in spiritum fanctum.

Praeterea alia species peccati in spiritum sanctum dicitur praesumptio. Sed contra: Hlud, quod est infinitum, nullus potest nimis dilatare. Cum ergo hoc sit praesumptio nimis dilatare diuinam misericordiam. Cum illa sit infinita nullus potest de ea nimis praesumere, necpotest eam nimis dilatare.

Praeterea peccatum in spiritum sanctum as¬ signatur impugnatio ueritatis agnitae, Sed ueritas appropriatur filio: Iuxta illud Io. 14. Ego¬ sum uia, ueritas, & uita. Peccare ergo sic contra ueritatem est peccare in filium, non in spi¬ ritum sanctum.

Praeterea peccatum in spiritum sanctum as¬ signatur. Inuidia supernae, uel fraternae gratiae. Sed inuidia est unum de uitijs capitalibus, nec dicitur esse grauius alijs uitijs capitalibus. Cun ergo alia peccata capitalia non dicantur esse peccatum in spiritum sanctum. ergo &c.

Praeterea peccatum in spiritum sanctum dicuntur esse obstinatio, & impenitentia. Sed contra Praeteritum, & futurum non diuersificant speciem: Sed obstinatio est respectu futu¬ rorum, ut cum quis obstinate se habet ad peccata futura. Impenitentia uero respicit peccata¬ praeterita cum quis impenitenter se habet cir¬ ea peccata praeterita. Ergo haec duo non debent assignari tanquam duae species peccatorum, cum non uideantur differre, nisi secundum praeteri¬ tum, & futurum.

Praeterea peccatum in spiritum sanctum di¬ citur finalis impaenitentia. secundum quod euen¬ tu contingit: Cum quis finaliter non paenitet, sed moritur in peccato suo. Et istud uidet esse quoddam accidens: Cum ergo res aliqua non sumat speciem, sed accidentia, talis sinalis im¬ penitentia non debet assignari species peccati in spiritum sanctum.

Praeterea peccare in spiritum sanctum dicit esse, quando quis peccat ex electione, uel ex certa malitia: Sed hoc non oportet hoc impu¬ gnarae: quia de hoc satis est dictum in prima quaestione.

In contrarium est Magister in litera: Qui omnia ista. 8. set species peccatorum in spiritum sanctum, cuiusmodi sunt desperatio: praesumptio: Impugnatio ueritatis agnitae: Inuidia supernae, uel fraternae gratiae: obltinatio: impenitentiae: finalis impenitentia, & peccatum ex electio¬ ne, uel ex certa malitia. Haec autem omnia tangit Magister in litera: Et non hoc ordine quo¬ sunt enarata, & ea omnino non distincte pertractat: sed aliquando unum cum alio mi¬ seet

RESOLVTIO. reecatenm in firitrmn snqm septon sieciet esse asseueramus

RESPONDEO dicendum, quod quaestio ad haec uidetur tendere quia cum sint assignart &. species peccatorum in spiritum sanctum. Ion merito potest dubitari, quomodo illae octo spr¬ cies sumi habeant. Sciendum est ergo quod peccatum nihil est aliud nisi quaedam infirmitas animae: sed cum medicus, & medicina sint necessaria infirmo habenti infirmitatem: cum¬ scriptura sacra facit mentionem de peccato in spiritum sanctum, & dicat illud irremissibile. Cogitauerunt Sancti, & Doctores quot modis contingit peccatum esse irremissibile & ex hoc posuerunt esse. S. species pecca¬ torum in spiritum sanctum quas possumus di¬ stinguere, & adaptare ad infirmum, & ad infirmitatem: ad medicum, & ad medicinam, quae sunt necessaria infirmo habenti infirmitatem. Duo ergo illorum modorum uel duae illarum specierum sumentur ex parte medici: duae ex par¬ te medicinae: duae ex parte infirmi, & duae ex parte infirmitatis: ut sint hoc modi. 8. huiusmodi species, uel octo huiusmodi modi peccandi. Ex parte quidem medici sumitur desperatio, & praesumptio. Nam medicus noster es¬ ipse Deus. Nos ergo peccatores, & infirmi, dupliciter possumus nos habere ad hunc nostri medic. est Deum, indebite, & sine ratione id est quia, uel credimus eum ita iustum, quod non credimus ipsum misericordem, & sic desperamus secundum quem modum se habuit Chaym. Cum dixit. Maior est inniquitas mea, quam, ut ueniam merear. Vel credimus Deum ita misericordem, quod non credimus ipsum iustum. Et tunc praesumi mus non curantes peccare credentes impunes transire. Tam ergo desperantes, quam presumentes repre hendit Scriptura t cum ait: Misericordia & ueritas. id est misericordia & iustitia obuiauerunt sibi.

Duo ergo modi peccandi in spiritum sanctum sumuntur ex eo, quod indebite nos habemus circa medicum. id est circa Deum. desperantes, uel praesumentes de ipso prout dictum est. Sed sicut duo modi sumuntur, ut nos habe¬ mus indebite circa medicum: desperatio, & prae¬ sumptio: Sic duo modi sumuntur, ut nos habe¬ mus indebite circa medicinam. uidelicet impugnatio ueritatis agnitae, & potissime fidei, & inuidia supernae uel fraternae gratiae. Nam sides & gratia sunt duae medicinae retrahentes nos a pcto, aliter tame, & aliter, quia sides retrahit nos a peccato, & a malo ostendendo nobis uerum Sed gratia nos retrahit inclinando nos ad bon¬ num. Impugnando ergo ueritatem agnitam, & maxime ueritatem fidei quantum est ex no bis facimus peccatum nostrum irremissibile: quia repellimus a nobis fidem, quae retrahit nos a peccato ostendendo uerum. Sic etiam inur¬ dendo gratiae supernae, uel fraternae d 1st ppoximi, siue sic gratia bene uidendi. quia inuidemus bono & sancto uiro, dicentes ipsum esse iniquum & peccatorem. Sicut iudei inuidebant Christo Siue sit gratia saciendi miracula: Sicut iudei dicebant de Christo quod in Beelrebub e iciebat daemonia. Hoc enim modo dicimus pecca¬ re in spiritum sanctum, & irremissibiliter, quia repellimus a nobis gratiam retrahentem nos a peccatis, quia inclinat nos ad bonum.

Hi ergo quatuor modi peccandi in spiritum sanctum possunt dici determinati generis: quia peccatum determinatur ad genus ex obiecto. Cum ergo tam desperatio, quam praesumptio respiciat Deum inordinate, uel indebite tanquam speciale obiectum, quia desperatio respicit Deum, ut iustum sine misericordia: praesumptio uero, ut misericordem sine iustitia. formaliter ergo ista sunt diuersa peccata, & sunt determinati¬ generis, prout determinate feruntur in Deum tanquam in obiectum, licet indebite sit impugnare ueritatem agnitam, & specialiter fidei fertur in obiectum determinatum, quia in ueritatem fidei: & inuidia gratiae fertur determinate in obiectum, licet inordinate, & indebite, quia in gratiam, siue contra gratiam. Viso quomodo accipiuntur duo modi peccandi in spiritum sanctum ex parte medici, & duo ex parte medicinae, & hi quatuor modi possunt dici determinati generis, uolumus exequi de alijs qua¬ tuor modis, quorum duo sumuntur ex parte infirmi, & duo ex parte infirmitatis. Et hi qua¬ tuor possunt dici indeterminati generis, quia non respiciunt directe, uel determinate obiectum, per quod determinatur actus, uel peccatum ad determinatum genus, sed respiciunt ipsum obiectum, uel ipsum infirmum, cuius¬ smodi sunt obstinatio, & impenitentia. Sic etiam alii duo modi sumpti ex parte infirmitatis cuiusmodi sunt certa malitia, & finalis impeni¬ tentia, non sumuntur penes ipsum obiectum, sed penes habitum, uel euentum.

Dicemus ergo, quod duo modi peccandi in gpiritum sanctum accipiuntur ex parte infirmi, siue ex parte peccatoris, obstinatio, & impaenitentia, siue propositum non penitendi, quae duo sumuntur, prout infirmus uel peccator conuertit se pertinaciter ad commutabile bonum, ut nullo modo uelit hoc dimittere, & hoc modo dicitur obstinatus, uel, prout pertinaciter se auertit ab inconmmutabili bono, ut nullomon proponat redire ad ipsum, & hoc modo dicitur impaenitens quasi non poenam tenens de his, quae malefecit. Hi autem duo modi sumpti¬ ex parteinfirmi non sunt determinati generis, quia de quocunque peccato cuiuscunque generis potest quis se pertinaciter auertere, & esse obstinatus, & potest se pertinaciter auertere, & esse impaenitens.

Alii etiam duo modi scilicet peccare ex cer¬ tta malitia, & cum finali impaenitentia, qui sumuntur ex parte ipsius infirmitatis, sunt etiam in determinati generis, quia non sumuntur secundum determinatum obiectum. Sed peccare ex certa malitia sumitur ex habitu secundum quod peccamus ex malitia, & ex electio¬ ne: peccare cum finali impaenitentia sumitur ex euentu, quia sic euenit, & sic accidit. Cum ergo quodcun que peccatum cuiuscunque generis posit sieri ex habitu, & exelectione, & eum in quolibet peccato mortali cuiuscunque generis possimus mori sine impaenitentia, opor¬ ret istos quatuor modos sequentes esse inde¬ terminati generis.

RESP. AD ARCVM. Ad primum dicendum, quod desperatio secundum, quod est peccatum in Spiritum sanctum, non causatur ex hoc, quod aliquis neget remissionem pecca¬ torum, quod esset peccatum infidelitatis. Sed ex hoc, quod a se abiicit remissionem pecca¬ torum, ut liberius peccet, & liberius peccatis uacet, uel hoc accidit quia non uult taliter se habere, quod remissionem peccatorum consequatur.

Ad secundum dicendum, quod praesumptio¬ non est peccatum in Spiritum sanctum ex eo quod praesumptuosus misericordiam Dei ni¬ mis extendit. Sed quia iustitiam Dei a se abii¬ cit credens Deum esse misericordem sine iustitia: Vel ut magis proprie loquamur, non dicemus, quod ita credat. sed ita se habet, & ita se gerit, ac si ita crederet. In quo ipsi diuinae misericordiae derogat, quando sic se habet ad eam, ac si esset irrationalis, & iniusta.

Ad tertium dicendum, quod sapientia, ueritas, & huiusmodi secundum se considerata appropriantur filio. Sed ut habent rationem doni appropriantur spiritui sancto, qui est primum donum. In quo omnia dona dantur, & qui est amor patris, & filiji, & per amorem omnia dona dantur. Cognitio ergo ueritatis, ut habet rationem doni appropriatur Spiritui¬ santo. Ideo orat ecclesia, quod corda nostra Spiritus sanctus, qui a Deo procedit, illuminet, & inducat in omnem, sicut promisit filius ueritatem. Impugnans ergo ueritatem ex certa malitia peccat in Spiritum sanctum. Cuius est in omnem nos inducere ueritatem, & specialiter in his, quae sunt fidei.

Ad quartum dicendum, quod inuidia est duplex, uel fraternae excellentiae secundum se, & sic est unum de. 7. uitijs capitalibus: uel su¬ pernae gratiae, uel etiam ipsius fratris, ut in eo¬ abundat diuina gratia, & sic est peccatum in Spiritum sanctum.

Ad quintum dicendum, quod obstinatio potest esse circa praeterita & futura, quia quis potest recordare de delectatione praeterita, & esse obstinatus circa eam. Et impaenitentia etiam potest esse non solum circa praeterita, sed etiam circa futura, quia quis potest proponere non confiteri de praeteritis, & etiam proponere non paenitere de futuris. Non ergo secundum praeteritum, & futurum, simpliciter loquendo, differunt impaenitentia, & obstinatio, tamn quocun¬ quae modo differant, prout sunt peccata in spi¬ ritum sanctum non accipitur differentia earum penes praeteritum, & futurum, Sed penes de, lectationem, & deformitatem, quae sunt in peccato, ut ille dicitur obstinatus, qui pertinaciter adhaeret delectationi peccati. Et ille impaenitens, qui nullo modo horret deformitatem peccat

Ad 6. dicendum, quod secus est in moralibus, & in naturalibus, ut supra diximus, quia naturalia sumunt speciem ex forma. Moralia uero ex fine secundum dictamen rationis, propter quod circunstantia in moralibus se videtur habere quasi accidens ad ipsum actum peccati, sed si sit ibi specialis deformitas secundum rationem dat speciem peccato, sicut furtum in ecclesia dicitur sacrilegium. Et agere cum uirgine dicitur desloratio: sic, quia decedere in peccato mortali, & sine paenitentia habet specialem deformitatem, uel specialem rononem deformitatis, quia ponit hominem in statu ulterius non paeni endi ratione irremissi¬ bilitatis dicitur peccatum in spiritum sanctum. Vel possumus dicere, & melius, quod peccatum in spiritum sanctum, potest considerari dupli¬ citer, uel ut peccatum, uel ut in spirit. sanct. Dicemus ergo quod ratio peccati sumitur ex deuiatione a fine contra dictamen rationis: uel ratio peccati sumitur ex ipso actu defectiuo contra dictamen rationis. Propter quod defectus, ut est contra rationem dat speciem peccato, ut peccatum est. Ex quo apparet, quod cir¬ cunstantia manens circunstantia, non dat speciem peccato, sed circunstantia, prout transit in substantiam actus, prout habet esse in gene¬ re moris, potest dare speciem peccato. sed si loquamur de peccato in spir. sanc. secundum hanc additionem specialem, prout est in spiritum sanctum, sic sumuntur modi, & species talium peccatorum, prout est ibi speeialis modus irremiss ibi¬ litatis, quia ex hoc est peccatum in spiritum sanctum, in quantum est irremissibile. Et hoc modo circunstantia manens circunstantia potest dare speciem peccato. propter quod solutum est argmm. Sed haec omnia in sequenti quaestione clarius tractabuntur: cum quaeremus de peccato¬ in spiritum sanctum quantum ad grauitatem, prout habet esse irremissibile.