Table of Contents
In Quartum Sententiarum (Redactio A)
Prologus
Distinctio 1
Quaestio 1 : Utrum creatura potest creare
Quaestio 5 : De circumcisione et de eius obligatione
Distinctio 2
Quaestio 1 : Quid est baptismus, et de ipsius materia et forma.
Distinctio 3
Quaestio 1 : An institutio baptismi evacuet circumcisionem
Distinctio 4
Quaestio 1 : An virtutes infunduntur in baptismo
Quaestio 2 : Utrum non volens et fictus recipiant sacramentum
Quaestio 3 : An omnes baptizati suscipiant aequalem effectum baptismi recipiant
Distinctio 5
Quaestio 1 : An liceat recipere sacramentum a malo ministro
Distinctio 6
Quaestio 2 : An catechismus et exorcismus sint necessarii ad baptismum
Distinctio 7
Quaestio 1 : An confirmatio sit sacramentum iterabile
Distinctio 8
Quaestio 1 : An sit ponenda forma in hoc sacramento sicut in ceteris.
Distinctio 9
Quaestio 1 : An quis indigne hoc sacramentum suscipere possit
Quaestio 2 : An liceat alicui ministrare corpus Domini illi quem scit esse in peccato mortali?
Distinctio 10
Quaestio 1 : An corpus Christi natum de virgine sit in eucharistia
Quaestio 2 : An implicet contradictionem idem corpus numero esse circumscriptive in diversis locis
Quaestio 3 : An corpori Christi eaedem proprietates insunt in eucharistia et in caelo
Quaestio 4 : Utrum aliqua creatura potest movere corpus Christi prout existit in sacramento
Distinctio 11
Quaestio 1 : An panis transubstantietur in corpus dominicum?
Quaestio 2 : An possumus adorare corpus Christi categorice sub speciebus panis et vini
Quaestio 3 : An solus panis triticeus sit conveniens materia huius sacramenti et vinum de vite?
Distinctio 12
Quaestio 1 : An accidentia omnia possunt esse sine subiecto
Quaestio 2 : An pluries in die celebrandum sit
Quaestio 3 : Utrum quilibet clericus quolibet die tenetur dicere horas
Distinctio 13
Quaestio 1 : An Christus consecravit in pane azymo
Quaestio 2 : De modo celebrandi
Distinctio 14
Quaestio 1 : An peccati post baptisma commissi necessaria sit poenitentia
Quaestio 2 : An per sacramentum poenitentiae peccatum mortale deleatur
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum quis potest satisfacere existendo in peccato mortali
Quaestio 2 : An opus satisfactorium sit ita meritorium sicut non satisfactorium
Quaestio 3 : An contraveniens ieiunio praecepto mortaliter peccet
Quaestio 4 : An tertio comedens frangat ieiunium sicut secundo comedens
Quaestio 5 : Utrum eleemosyna sit necessario danda indigenti
Quaestio 6 : An rerum dominia iure naturae, divino, vel humano sint distincta
Quaestio 7 : Utrum homo tenetur restituere illa quae acquisivit per praescriptionem vel usucapionem
Quaestio 8 : Quomodo conveniunt et differunt usufructus et usus
Quaestio 9 : An lucrans in ludo acquirat dominium rei lucratae et potissimum in ludis taxillorum
Quaestio 10 : An ludere ad ludos sit honestum
Quaestio 11 : An proximi lacerans famam tenetur eam restituere
Quaestio 12 : An accusatus de aliquo crimine tenetur illud crimen prodere non obstante fama
Quaestio 14 : An homicidium est magnum peccatum, et quae restitutio debetur in homicidio
Quaestio 15 : An licet occidere et rapere in bello
Quaestio 16 : An duellum sit licitum
Quaestio 17 : An homo damnatus ad mortem licite potest aufugere
Quaestio 18 : An homo tenetur restituere acquisita per furtum
Quaestio 20 : An emens rem furtivam tenetur illam vero domino sine redditione pretii restituere
Quaestio 21 : An iuste pro furto infligatur mors
Quaestio 22 : An tenens columbaria tenetur ad restitutionem damni illati a columbis eius
Quaestio 23 : An usura sit peccatum
Quaestio 28 : De cambio bursae
Quaestio 29 : An liceat recipere ad usuram
Quaestio 30 : An aliquis potest vendere usurario aliquid et an tenetur restituere lucrum usure
Quaestio 31 : An mercatura sit licita
Quaestio 33 : De latitudine iusti pretii in emptione et venditione: quomodo cognoscitur tale medium
Quaestio 34 : An licet emere redditus fructuarios et pecuniarios
Distinctio 16
Quaestio 1 : An peccatum mortale et gratia sunt simul in eadem anima
Distinctio 17
Distinctio 18
Quaestio 1 : An excommunicatio liget excommunicatum ne colloquatur cum aliis
Distinctio 19
Quaestio 1 : An sacerdos potest uti clave in quolibet?
Quaestio 2 : an fraterna correctio sit de praecepto.
Distinctio 20
Quaestio 1 : An ille est totaliter liberatus qui adimplet poenitentiam iniunctam a sacerdote
Quaestio 2 : An valeant indulgentiae
Distinctio 21
Quaestio 1 : An aliqua peccata dimittantur post hanc vitam
Quaestio 2 : An sigillum confessionis sit tenendum in omni casu
Distinctio 22
Distinctio 23
Quaestio 1 : An extrema unctio sit sacramentum novae legis?
Distinctio 24
Quaestio 1 : An ordo sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An accipiens personas in beneficiis ecclesiasticis peccet?
Quaestio 3 : An conferens beneficium idoneo praetermisso magis idoneo peccat?
Quaestio 4 : An habens plura beneficia per dispensationem est securus in conscientia coram Deo
Quaestio 5 : An praelati ecclesiae sunt domini bonorum ecclesiae
Quaestio 6 : An prodige exponens bona ecclesiae teneatur eadem restituere
Distinctio 25
Quaestio 1 : Utrum simonia sit grave peccatum
Distinctio 26
Quaestio 1 : An matrimonium sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An matrimonium sit uniuoce sacramentum cum aliis
Distinctio 27
Quaestio 2 : An matrimonium solvatur per religionis ingressum
Quaestio 3 : An tempus sponsalium sit convenienter assignatum?
Quaestio 4 : An licet dispensare cum bigamo
Distinctio 28
Quaestio 1 : An carnalis copula cum sponsalibus matrimonium causet
Quaestio 2 : Utrum consensus conditionatus de praesenti sufficiat ad matrimonium
Distinctio 29
Quaestio 1 : An consensus coactus sufficiat ad matrimonium
Distinctio 30
Quaestio 1 : An error impediat matrimonium
Quaestio 2 : An virginitas est virtus et an viduitati et coniugio praestet
Quaestio 3 : An fuit verum matrimonium inter Mariam et Ioseph
Distinctio 31
Quaestio 1 : An tria bona matrimonii excusant actum matrimonialem ne sit peccatum
Distinctio 32
Quaestio 1 : An quilibet coniugum teneatur alteri reddere debitum
Distinctio 33
Quaestio 1 : An liceat per dispensationem habere simul plures uxores
Quaestio 2 : An libellus repudii erat licitus in lege Mosaica
Distinctio 34
Quaestio 1 : An impotentia coeundi impediat matrimonium
Distinctio 35
Quaestio 1 : An licet uxorem dimittere ob solam fornicationem
Distinctio 36
Quaestio 1 : An servitus impediat matrimonium
Distinctio 37
Quaestio 1 : An quis potest illam capere in uxorem quam polluit per adulterium
Quaestio 2 : An ordo sacer impediat matrimonium
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum omne votum obliget et an expediat vovere
Quaestio 2 : An religiosus peccat tenendo proprium
Quaestio 4 : An sit optima inter tria vota et ad quae se extendit
Quaestio 5 : An Carthusiensis in extrema necessitate potest vesci carnibus
Distinctio 39
Quaestio 1 : De gradibus consanguinitatis
Distinctio 40
Quaestio 1 : De gradibus consanguinitatis
Quaestio 2 : An consanguinitas impediat matrimonium
Distinctio 41
Quaestio 1 : An sex species luxuriae communiter enumeratae sufficiunt
Quaestio 2 : An fornicatio simplex sit magnum peccatum
Quaestio 4 : An adulterium sit grande peccatum
Quaestio 6 : De ratione affinitatis et eius impedimento
Quaestio 7 : An sint aliqui filii illegitimi
Distinctio 42
Quaestio 1 : De cognatione spirituali, adoptione et arrogatione
Distinctio 43
Quaestio 1 : An idem corruptum numero potest resuscitari
Quaestio 2 : An totum dicat tertiam entitatem a suis partibus realiter distinctam
Quaestio 3 : An resurrectio mortuorum generalis sit futura et de modo resurgendi
Quaestio 4 : An corpora mortuorum resurgent cum omnibus suis partibus et adminiculis
Distinctio 44
Quaestio 1 : An infernus sit sub terra
Quaestio 2 : An ignis inferni sit eiusdem speciei cum igne nostro
Quaestio 3 : An corpus damnati possit calefieri
Quaestio 4 : Quomodo animae corporibus exutae crucientur, similiter
Distinctio 45
Quaestio 1 : Quibus prosint suffragia ecclesiae
Quaestio 3 : An suffragia existentis in mortali peccato prosunt defuncto
Distinctio 46
Quaestio 1 : An Deus aequaliter punit intensive in eodem foro aequaliter peccantes
Quaestio 2 : Quod inaequaliter praemiet aequaliter merentes
Quaestio 3 Quod aliqui sunt homines qui nec salvabuntur nec damnabuntur.
Distinctio 47
Quaestio 1 : An in generali iudicio erit disputatio vocalis
Quaestio 2 : An ignis conflagrationis erit eiusdem cum igne praesenti
Distinctio 48
Quaestio 1 : An caeli cessabunt a motu post diem iudicii
Distinctio 49
Quaestio 1 : De essentia beatitudinis:
Quaestio 2 : An beatitudo totaliter causetur a Deo
Quaestio 3 : An fruitio sit potior actus beatitudinis quam visio
Quaestio 4 : An omnes beati sunt aequaliter beati
Quaestio 5 : An beatitudo sit perpetua
Quaestio 6 : An omnes homines summe et de necessitate appetant beatitudinem
Quaestio 8 : De alia dote scilicet dote agilitatis
Quaestio 9 : An corpus beati potest naturaliter esse cum corpore non glorioso per dotem subtilitatis
Quaestio 10 : Quae res est dos claritatis
Quaestio 11 : An duo corpora dura possunt se tangere
Quaestio 12 : An sensus beatorum in patria erunt in actibus suis
Quaestio 13 : An sit aliquod praemium accidentale
Quaestio 14 : An mors est de ratione martyrii
Quaestio 15 : Quando quis debet pati martyrium et pro quibus causis
Quaestio 16 : an actus quilibet cui debetur palma martyrii sit actus magne perfectionis
Quaestio 17 : Cuius virtutis sit actus martyrii vel ille cui debetur aureola martyrum
Distinctio 50
Quaestio 1 : An damnati post diem iudicii peccent et pro eorum peccatis infligetur poena
Quaestio 1
An sit ponenda forma in hoc sacramento sicut in ceteris.¶ Circa sacramentum eucharistie dissoluende sunt alique questiones. Veritur an sit ponenda forma in hoc sacra mento sicut in ceteris:
videtur aliquibus quod non. quia hoc sacramentum est res permanens verba sunt res successiue sed hic verba sunt forma comsecrationis illa consecratio solum est in fieri: illud apud me locum non habet: quia baptismus et confirmatio sunt res permanentes quia hoc crisma / il lud aqua. dico sicut hic loquimur de forma metha phorica verba sunt forma / vinum et panis triticeus materia / nec est necesse formam methaphoricam ma nere cum materia quamdiu hoc est sacramentum. nec rursus inconuenit materiam methaphoricam cum toto coincidere sicut in artificialibus dicimus li gna esse materias arche et presupponitur ad hoc quod completur archa non obstante hec est vera: archa est ligna / non pono res artificiales a naturalibus distingui. hic autem prolatis verbis manet sacramentum eucharistie post passionem interdum ad vnum diem vel octo quamdiu ille species mansissent non cor rupte cum substantia panis et vini illud nobis constat super eandem bostiam non dicimus iterum ver ba sed cum eadem aqua numero proferimus rursum verba in baptismo et sic aqua pluries incipit esse baptismus et non pluries aqua non sequitur a¬ qua incimpit esse quater baptismus et omnis baptii mus est aqua: ergo aqua incipit esse quater aqua nec est discursus in quarta figura secundum ponentes: patet intelligenti logicam. sic diffinitur. Eucharistia est sacramentum sub speciebus panis et vini vel panis vel vini corpus christi et sanguinem continens. sacramentum est quidditatiuum genus ad terminum eucharistia / sacramentum pro signo sensibili supponit connotando rem sacram dari quantum est ex parte eius. eucharistia habet connotationem inferiorem supponit pro speciebus pa nis et vini copulatim etiam diuisim connotando quod corpus christi sacrum ibi contineatur similiter de sanguine. Ponitur sub speciebus panis et vini loco differentie accidentalis per hoc differt a baptismo et ceteris sacramentis. ponitur coniunctio copulatiua et disiunctiua ad insinuandum quod ille terminus eucharistia supponit pro illis copulatim imo pro mille hostiis simul iunctis vel pro altero illo rum nec conuenit omnibus speciebus vini vel panis quia non omnes tales sunt sacramentum / et sic genus diffini ti facit diffinitum ab aliis arguitiue differre: hec diffi nitio non conuertitur cum diffinito mediante copula de possibili / deus potest dare suum corpus sub aliis spe ciebus si voluerit sed non faciet quia est eterni testamen ti et hoc sufficit theologo in istis descriptionibus. Secudo diffinitur sic diffinitione magis explicante mate riam diffiniti. Eucharistia est species panis et vini vel panis vel vini cum certis verbis prolatis a sacerdo te intendente facere quod ecclesia intendit et per certa verba intelligo formam quam propter prolixitatem eui tandam cet potissimum in diffinitionibus) missam facio et ex dicendis apparebit quae sunt illa: hoc est clare dice re ille terminus eucharistia supponit pro illis sper ciebus vel altera illarum connotando quod presbiter dixe rit certa verba cum intentione faciendi quod ecclesia intendit vel connotat ille terminus eucharistia quod ib contineatur corpus christi siue capiatur ecclesia militans vel trium phans in idem redit vtraque earum recte in tendit neutra earum in isto aberrare pot. illud sacra mentum erat institutum a deo post cenam. math. xxvi. accipite et edite ex hoc omnes hoc est corpus meum et de dit eis auctoritatem illud faciendi in posterum / et sacer dotibus qui eis succedunt ad hoc subiungens / hoc facite in meam commemorationem. luce. xxii. et accepto pane gratias egit et dedit eis dicens. hoc est cor pus meum et melius corpus quod neruum et ossa includi quam carnem quod pro vobis tradetur hoc facite in me am commemorationem / similiter et calicem postquam cenauit dicens: hic est calix noui testamenti in sanguine meo qui pro vobis effundetur / benedixit ad insinuandum quod requiritur preuia deuotio quotienscumque ma ducatis panem bunc et calicem bibetis mortem domini nunciabitis donec veniat. hoc patet. i. ad corinh. xi Ex isto patet ad nos saluatoris dilectio qua vole bat relinquere nobis suum preciosum corpus suf signo sensibili post eius ascensum ad patrem. Se cundo sequitur quod debemus recolligere passionem chri sti inquantum possumus in mentem tempore quo pris¬ biter ostendit eucharistiam ad hoc ordinabatur sunt duo sacramenta partialia et due forme quod subiunxit / hic est calix noui testamenti in sanguine meo qui pro vobis effundetur illa verba plus videntur mouere animum auditoris quam illa: hoc est corpus me um / hec verba sunt nescio quid latentis energie viue vocis actus et vox in aures discipuli de auctoris ore tranffusa fortius sonat: et licet beatus hierony mus in prologo biblie dicat ad aliud propositum hec verba mirum immodum hic michi quadrare videntur non est dubium quin hec verba satis sonabant in au res discipulorum praesentium. Ex ista diffinitione patet quis est minister huius sacramenti scilicet sacerdos solus. que materia: panis vel vinum que sunt optimum nutrimentum corporale in suis speciebus panis ordeaceus reddit homines male coloratos / triticeus bene. Preterea nutrimentum spirituale congruen ter significant: datur corpus christi sub aliena specie ne abhorreamus sumptionem. de consecra. distinsecunda. forte. et ca. panis est. forma consecrationis cor poris christi est hec. hoc est corpus meum. Et in hoc conueniunt omnes de. forma sanguinis digladiantur viri aliquibus dicentibus hoc totum est forma hic est calix sanguinis mei noui et eterni testamenti mi sterium fidei quod pro vobis et pro multis effundetur in remi sionem peccatorum et hoc sequuntur thomiste. Modus communior est quod hec est forma sanguinis hic est calix sangui nis mei. vel sic vt dicit magister: hic est sanguis me us. durandus dicit coram se fecit legi formam que ponitur in missali basilii quod fertur habuisse ab an gelo et forma est hec. bibite ex eo omnes hic est samguis meus noui testamenti qui pro vobis et multis ffundetur in remissionem peccatorum: et tamen non reprobantur a romana ecclesia in consecratione: nec requiruntur aliqua verba precedentia ista si presbi ter intendat facere sicut ecclesia. secus est si de pro rio corpore loqueretur / vtimur pronomine loco alterius frequenter / vt nos iacobus dei gratia. et c. filius meus es tu hodie genui te de patre ad filium in diuinis propter dubium male ageret qui aliquod ver borum relinqueret de quibus dubitatur et peius quam de omissione aliorum verborum / hic melius valet huilitas pauli simplicis heremite quam subtilitas achi tophel. quinque sunt verba in consecratione corporis. hoc est enim corpus meum. similiter in consecratione sanguinis non refert an enim sit de essentia forme. christifera virgo in conceptione protulit quin que verba: fiat michi secundum verbum tuum. et ma thei. xxvii. quinque erant verba prolata bono latroni: hodie mecum eris in paradiso quinque sunt littere in hac dictione maria per quam aperta est ianua paradisi. ponitur est in hac forma verbum substantiuum radix verborum adiectiuorum in aliis verbum adiectiuum baptiso confirmo accipe capio te etc. Teneo opinionem communem cum omnes euam geliste in hoc conueniunt differunt in modo loquendi hoc forte voluit spiritus sanctus ad significandum non requiritur sinonimitas in forma non valet ratio sancti thome oratio est enunciatiua: ergo de¬ terminatio praedicati est assumenda: hoc probaret quod er vobis tradetur esset pars forme corporis quod no dum concessum est adhuc a quopiam quem vidimus. sed dico quicquid sit psbiciter consecrans debet omnia illa verba canonis legere et consecrat esto quod nesciat que forma sit adequata quemadmodum si deus certificaret me quod vna ostro prolata a christo sufficit ad habendam gratiam et requiritur et sit illa gratia exempli. dimitte nobis de bita nostra: et hoc me lateat. Aliqui dicunt oportet dicere d mitte nobis debita nostra sicut et nos. aliqui dicunt vnum / aliqui dicunt aliud / omnes conueniunt si dicam pa ter noster ad finem certus sum de gratia et tamen per nulla verba adequata debemus proferre totam: iam sum cer tus in fine ex pacto diuino datur michi gratia per aliqua verba sed me latet que sunt illa sic potest esse in propo sito licet non sit opus sic dicere de facto sed quomodoplus habemus in canone quam aliquis euangelistarum tangat. tangitur ex. de celebra. mis. cum marthe. quesiuisti inquit quae sunt forme verborum quas ipse christ expressit cum in corpus et sanguinem suum panem transsubstantiauit et vinum illud in canone misse quo ecclesa vtitur generabis adiecerit quod nullus euangelistarum legitur expressisse et sequitur paulopost bene tamen cum non euangelista hoc christum dixisse testetur miraris quod aliquis asseuerare tentauerit eum aliquid plus dixisse quam aliquis euangelistarum asseueret. sane multa tam de nobis quam de sanctis inuenimus ab euangelistis omis sa quae apostoli vel suppleuisse verbo vel facto expressisse leguntur paulus enim in actibus apostolorum sic ait. me minisse nos oportet verbi domini nostri iesu christi qui d xit beatius est dare quam accipere: hec nullus quattuo euangelistarum descripsit / nullus etiam horum expressit quod paulus de christo ad corith. scribens ait. visus est plusquam quingentis fratribus similis. dein visus est iace bo nouissime tamquam abortiuo visus est antum / sic est in prope sito. Ex quo patet non est ita certum de forma consecratio nis sanguinis christi sicut baptismi. Secundo sequitur non requiritur terminorum sinonimitas imo nec conuertibilitas licet propones inter se equiualeant.
¶ Contra si dicta arguitur. species sensibiles panis sunt sacramentum et species sensibiles vini et illud aggregatum: ergo sequitur quod plura sunt sacramenta eucharistie: et sic e sent plura quam septem sacramenta noue legis contra omes loquentes. Confirmatur: consecratio est sacrame tum eucharistie: ergo intentum.
¶ Pro solutione huius argumenti pono propotenes. Prima est. octo sunt sacramenta: probatur. quando octo baptisantur in variis locis iam octo sunt baptismi: ergo octo sacramenta ab inferiori ad superius: et eodemmoo probari potest in aliis sa cramentis.
¶ Secunda propteo. due sunt eucharistie spe cie distincte. patet: species panis et vini puta albedo et rubedo specie distinguntur: et ille species sunt sacramenta eucharistie: ergo propositum. eodemmoo de ordinibus potes logice dicere tantum duo sunt sacramenta in sensu excluso et exclusiuo gratia pluralitatis cum duo infinita contineant sed hoc esset tricas logicas ma terie extraneas citare. Ex ista propotese sequitur octo sunt sacramenta specie distincta quemadmodum secundum porphirium tantum quinque doicintur predicabilia et tamen sunt decem specie distincta: hoc patet demonstrando decem ter minos vniversles quorum quinque sunt voces et quinque con ceptus.
¶ Tertia propo:tantum vnum est sacramentum eucharistie ad hunc sensum quod species panis et vini ncludentes corpus christi dicinitur representare idem puta corpus et sanguinem in eadem hostia. infra dicetur an corpus christi in infinitis partibus est et sic tantum sunt septem sacramenta stando in illa diuisione quam habemus omnia requisita ad baptismum integrant vnum sacra mentum et sic in aliis perinde est omnino sicut in praedicabilibus omens termini generici reputantur pro eodem predicabili et omnes differentie pro eadem differentia. Ad confirmationem magnum processum facit gabriel nostre tempestatis theologus) vtrinque arguens et in fine cum timore respendit / quia non vidit hanc materiam in aliis dicit et relinquit eam examinandam de perceptione et vsu similiter arguit: iste homo non considerauit quae dice bat viso quod erat nominalis peto ab eo quae res est conse cratio vel est presbiter consecrans vel forma qua vtitur vel ille species. si primum non debuit dubitare. si secundum idem argumentum contingit in baptismo es in quolibet sacramento. si tertium non intelligit quid dicit. Idem peto ab eo de perceptione et vsu quae res sunt et inueniet resolutionem hoc inuento cuius igno rantia facit frequenter homines exorbitare. non est dis ficultas. Item dato et non concesso quod consecratio es set sacramentum et distingueretur a sprebus panis et vini tinere non debuit. logicus concedit tantum esse decem pre dicamenta qui versatur exacte circa verum et omnia ar gumenta similia contingunt contra eum. Forte petis a me quae res est consecratio. Respondetur si actiue capiatur verbale est presbiter consecrans et si nullus psbititer con secrat nichil est quia deficit connotatio termini positiui et per consequens eius suppositio / passiue est hostia. abstractiue est forma sacramenti eucharistie et non sa cramentum: eodemmoo de perceptione dicatur de vsu et que res est inferius patebit cum loquemur de dominio rei et eius vsu: sed pro nunc dico eadem res nume ro est dominium et vsus: sed illi termini habent con notata peregrina sapor distinguitur ab albedine et ru bedine cum ab alio sensu percipitur et tenendo quod quamtitas distinguitur a re quanta que sentitur a sensu tactus et sic habebis multa specie distincta sacramenta. rotum ditas hostie vel quadratura non distinguitur ab hostia sic figurata: et sic pro figura non opatet plurificare sacramenta.
¶ Secundo arguitur contra formam hoc est corpus meum omnis oratio consecratiua debuesse vera illa non est vera: ergo non est oratio conse cratiuam. consequentia tenet in baroco: et probatur minor hoc nichil demonstrat: ergo illa affirmatiua est falsa. as sumptum patet. quia si demonstrat species iam ex trema non supponunt pro eodem si corpus christi. arguo sic: vel corpus christi in eucharistia et hoc non quia iam non est in eucharistia et non demonstratur corpus christi in celo tantum distans ab hostia vel corpus christi in alia hostia igitur. Istud argumentum est commune in hac materia et pungitiuum sicut solent esse multa argumenta communia. maior etiam potest negari: patet de forma baptismi apud grecos et varii varias excogitauerunt solutiones et multa logicalia satis dissute inseruerunt maiores pro argumenti dissolutione. obam in quotlibeto dicit quod est capitur pro erit et subordinatur vni de futuro / hoc non valet vt tuipse vides cum copula est de presenti. Ponam quam succincte possum secundum materie exigentiam quod videtur apparentius dicitur quod ista verba proferuntur recitatiue ac si a christo essent prolata: nec oportet quod pronomen hoc aliud demonstret ac si dicerem christus dixit petro / tues petrus et super hanc petram. etc. ego pro tu et huic nichil demonstro sed recitatiue profero sicut de aliis terminis ibi prolatis. Et accepto calice gratias egit et dixit / presbiter ista recitatiue pro fert sed tunc dicis est eadem difficultas quid christus de monstrauit. hoc nego imo nulla est difficultas christus demonstrauit suum preciosum corpus quod erat praesens non demonstrauit panem qui nullatenus erat corpus christi licet beatus lucas prius dicat accepto pane gra tias egit et fregit et dedit eis dicens. postea subiun gitur hoc est corpus meum non oportet quod eo ordine factum est vt narrat euangelista prius consecrauit per hoc ver ba hoc est corpus meum placet aliis quod semel consecrauit per hec verba / hoc est corpus meum et postes adiecit / hoc est corpus meum non consecrando: et sic christus vsus est eadem forma qua nos licet aliter tenta poterat partire panem triticeum in duodecim partes vel tredecim et per vnam formam omnia illa frustra consecrare dicendo hoc est corpus meum sicut presbi ter facit capiendo tridecim hostias. demonstrauit se qui non erat in hostia pro trmpere adequato prolationis pronominis: hoc in proposito tantum valet sicut hoc ens vel hoc corpus: et propterea aliquorum ratio est nulla impugnantium hoc corpus est corpus meum nullatenus pronomen demonstrauit panem sed rem con tentam sub speciebus panis vt glo. interli. luce. xxii. dicit. licet hic modus ab alexandro beato tho bonauentura et plerisque aliis impugnetur inter reliquos michi satis placet: nec intelligo aliquem modum ab eis positum ita rationabilem licet alii communiter modum ricardi de sancto victore in lib. de tri. imitentur de demonstratione ad sensum et ad intellectum. Secundo dico quod praebiter potest capere terminos significatiue et demonstratur corpus christi quod est praesens thrmpere prolationis ver borum. vtimur tempre praesenti interdum pro anno dicimus iste annus est et si aliquod totum est quelibet pars eius est et nunc in octobri concedo quod augustus est et licet sit praete ritus in respectu ad octobrem non tamen absolute si vteremur christe presenti pro vno mense tantum: tunc augustus simpliciter esse preteritus: tunc dicitur quando profero pronomen hoc demonstro corpus christi quod nunc est presens puta in tempore presenti: et ille modus iterum sententia mea est sufficiens. Adhuc ponitur tertius modus cum quo in parte doctor subtilis et cardinalis conueniunt nichil demonstro toto tempo re prolationis pronominis / et sic illa est falsa vsque ad instans terminatiuum totius et tunc illa propon incipit esse vera et incipit demonstrari corpus christi et in principio nichil demonstraui. signum falsum duplicitur potest esse: vno modo quod sit propositio falsa per aliquod chrmptus hoc non debet esse inconueniens dummoo habetur hoc quod sigatur realiter. Aliomodo quod aliquod signum est institutum ad aliquod et illo signo habito non habetur sigatum: et hoc est inconueniens non refert siue propositio sit falsa siue vera dummoo ipsa prolata habetur signatum: hoc est signum est verum signum licet propoio falsa pro tempore. Potest deus facere quod prolata hac bomo est asinus super materia panis incipiat ibi esse corpus christi: sed instituta sunt ver ba significantia esse ibidem corpus christi neque vi illorum verborum est ibidem corpus christi sed ex pacto diuino ipsis prolatis incipit esse ibidem cum si verba fuissent prolata a presbitero ante institutionem christi super pane non ibi esset corpus christi. Quarto dico quod presbiter potest demonstrare corpus christi ad intellectum quod est in celo vel sub alia eucharistia intendendo quod prola tis istis verbis incipiat esse sub hac hostia vel istis hostiis requiritur tamen panis in distantia quae potest videri quantum est ex parte eius et hic modus est facilis et nichil obstat nisi ad consecrationem requiritur quod res demonstrata sit presens et hunc modum offero Quinto dico: licet propoatio nunquam sit vera nisi quando est: tamen redditur vera pro termpre pro quo non est / et est temporis pertranscatio alias non potes mee vocali contradicere thriste quo profero non me intelligis adhuc quando tota est prolata iam est aliud chripstus sed tu intendis referre co pulam tue propositionis pro temptre mee / ego dico scutum est in bursa mea ponendo quod nullum sit cripore prolationis tu dicis nullum scutum est in bursa: et ponatur quod te incipiente proferre ponatur scutum in bursa tua pro positio est vera non pro termitete quo profertur / sed pro ten pore pro quo prolata est sic in proposito hec ostro hoc est corpus meum est vera illo termpore quo profertur / sed non pro illo tempore sed pro alio sequenti / et secundum illum modum tales que reputantur possibiles sed non possunt esse vere: omnis propositio est indefinitanulla propositio est negatiua ego taceo ego bibo pos sunt esse vere pro aliis temporibus / clare volo dicere vtor hac hora quo ad duas medietates eius ad diuersa / in prima medietate pono quod sole indeffini te sint in secunda habeo hanc omnis propositio est indefafinita illa in secunda mediedate hore est vera sed non pro secunda medietate sed prima. et si dicas in secunda medietate hec propotio es vniversalis: ergo non omnis propoe est indeffinita. Respondetur concedendo illam conclusionem si non referas ad primam medietatem hore neque ei contradicit: quia non est relatio pro eodem terpre si pro eodem cthrmiste capis copulam antecedentis ipm nego hec propoteo est falsa hec propotio est vniversalis pro prima medietate: similiter me loquente illa vocalis est ve ra ego non loquor quia pro tempore profertur quo tacui quamuis fieri possunt contra bunc modum rationes difficilis solutionis non est facile eum abolere. Sed contra capiendo significatiue quando praesbiter di cit hic est sanguis meus quae pro vobis effundetur innuitur quod sanguis christi in posterum effundetur quod est falsum. Forte dicis et ita apparet / loquitur pres biter pro tempore pro quo christus hec verba protulit pro illo tempore preterito. Contra hoc arguitur. seque retur quod bene consecraret per hec verba hic est sanguis meus qui pro vobis effusus est cum copula de presenti et futuro vel preterito accepte pro eodem videntur termini sinonimi quod patet altera via meum supponit pro proferente et non pro christo. Si dicas lo quitur in persona christi ac si diceremus / nos iacobus rex. Contra ego sum iohannes et tu conuertis iopannes es tu: ego et tu sunt termini sinonimi. ergo licet tollere meum et ponere sinonimum eius loco¬/ hoc est corpus mei christi: vel ponere copulam futuri temporis in preteritum has rationes tibi relinquo quia primum modum roborant.
¶ Tertio arguitur probando quod illa quattuor verba non requiruntur ad formam sed sufficiunt duo vel vnum quando profero co pulam tota propositio est: ergo quelibet pars eius est: ergo dato quod presbiter tunc moriatur tota conse cratio est completa. Respondetur hic implicatur dif ficultas quando res successiua est. hic dico quod non est mul tum inopinabile in philosophia naturali quod proposi tio vocalis est aer et vox est aer. Priscianus in prin cipio maioris voluminis diffinit vocem et dicit sicut philosophi dicunt vocem esse tenuissimum aerem. Item mirandum est de illis qui impugnarunt maiores tenentes tempus esse rem successiuam a perma nentibus distinctam argumentis communibus omni rei successiue / et cum hoc ponentibus propositiones vo cales accidentia. omnia argumenta directa contra vnum equaliter concludunt contra aliud et secundum hoc vox emissa potest reuerti quod potest expositorie probari: aer emissus potest reuerti: aer emissus est vel potest esse vox: igitur: consequentia tenet expositorie in tertia figura suppono istas indeffinitas singularisari et sed cundum hoc quod semel dictum est amplius reuerti potest. Et si dicas aristoteles dicit oppositum in predicamento quantitatis. Et horatius, nam semel emissum manet irreuocabile verbum et iterum nescit vox mis sa reuerti. Respondetur quod debet intelligi postquam ho mo aliquid concessit non potest illud negare: patet libro sexto in regulis iuris quod semel placuit amplius displicere non potest de auctoritatibus non debemus multum instare quia equaliter vel citius eas exponam quam alii qui tenent tempus et motum esse res permanentes sed aer permanenter est aer / sed aer non est vox nisi quando taliter se habet et secundum illud argumentum non concludit quando aer qui est subiectum est aer qui est copula non est copula quousque ille aer taliter expellitur quo ad sufficit vo cari copula et sic de predicato. Ex isto patet quamdo copula est subiectum non corrumpitur / sed corrumpitur sbitum. por pars patet. hic aer non corrumpitur hic aer est vel immediate ante hoc fuit sbintum igitur. secunda pars est clara: si dicas secundum illud nunquam tota propositio est quicquid sit de illo non magis concludit contra me quam contra alios an potest esse loquela sine aere patet inferius cum exultationes beatorum sunt in gutture eorum et celum empireum non est aereum. Tenendo cum aliis quod vox est sonus in aere existens inhesiue vide tur holboto in secundo et plerisque quod nunquam propositio vocalis est vel aliquares successiua vt motus vel tempus et a tempore tanquam notiori procedam. Potest apparenter primo obtuitu dici cum modo loquendi plebeo quod hora octaua solum est in instanti terminanti horam octauam / si petamus media hora post septimam quota hora est non dicitur octana / imo negatiue respondetur non esse octauam / sed audito pulsu campane successiue ab vna vsque ad octo campana octo sonante protinus respondebitur ecce octauam sed illud videtur difficile dicere quod primum instans non esse hore octaue sit hora octaua im plicat contradictionem est primum instans non esse ho re octaue: ergo nunc primo hora octaua non est et prius fuit. Propterea dicitur quod quando aliquod nstans intrinsecum hore octaue est hora octaua est et plures partes hore octaue sunt ecce nunc a instans medium inter duas medietates hore octaue ille due medietates sunt: ratio quia aliquod instans continuatiuum illarum partium est et nullum tempus cuius nullum instans intrinsecum est est. Ex illo sequitur quod b et c sunt copulatim et tamen b non est et o non est. patet. posito quod b sit prior medietas et c secunda hoc patet: quia a instans nunc est continuans illas duas medietates et nullum est instans intrinsecum b vel c / sed solum extrinsecum / igitur nulla illarum medietatum est / et si illa hora diuidatur in pcto octauas nulla illarum est / sed ille octo copula tim sunt et sic in boc instanti iste annus est: quia est vnum instans intrinsecum huius anni hec septimana est et ex consequenti dies dominica lune et martis copula tim sunt et dies dominica non est: et sic tempus mille annorum est: quia aliquod instans continuatiuum eorum est. Si dicas ergo adam et abraham simul sunt verum est sed inadequante non erant in eodem instanti / quandocunque est aliquod instans hore octaue tunc ho ra octaua est: et sic bene tenebimus quod annus est totum / et mensis pars anni / ebdomada pars mensis. contra illum modum qui tempus primum mobile putat nunc in augusto esto quod iste annus est negabitur quod aprilis est contra conunem hominum loquendi modum Forte dicis si aliquod totum est quelibet pars eius est licet communiter dicatur in successiuis hoc non oportet Aliter dico si aliquod totum est quelibet pars eius est. quod probo. da augustum qui nunc est et sit instans continuatiuum duarum medietatum augusti. arguitur sic. hec pars huius est demonstrando quancunque par tem que includit boc instans et illa pars huius est. demonstrando similem et nulla est pars huius quim est / quod si forte dicas et aliter euadere non potes / est aliqua pars huius que non includit boc instans et illa non est. Contra: signetur illa pars et sit prima dies augusti vel pria septimana bene sequitur: hec pars non est: ergo non est pars eius: consequentia est clara po sito quod est includat ens vel entia fingere hic amplia tionem est preter rationem. Sed dico quod res permanens sic differt a re successiua quia partes future et preterite remanent cum praesenti in aliquo determinato instanti: vel apte nate sunt sic permanere / secus est in successiuis: de propositione vocali non est peni tus idem quia alique sunt tales quod vna littera est pro¬ positio vel esse potest vt a significans hominem esse animal et de illa propositione diceretur sicut de tempore quando aliud instans illius lictere est / tota est. Alia est propositio composita ex pluribus partibus vocalibus non constituentibus aliquod vnum vt lucretia erat romana et de talibus non oportet dicere con sequenter sicut de trmipste postquam nulla est interruptio in tempore nisi per instantia. secus est hic et dico hanc conclusionem propositio vocalis fuit. probatur. apo stoli et prophete protulerunt multas propositiones et non protulerunt nisi ea que fuerunt: igitur. Sed contra hoc arguis: moyses nunquam fuit proferens istam In principio creauit deus celum et terram. quod patet: quia sua de inesse moyses est proferens hanc propositionem nunquam erat vera / quia nec quando protulit subiectum nec predicatum nec copulam: igitur. Respondetur quod male datur sua de inesse habet multas de inesse / moyses profert hanc vocem demonstram do subiectum et hanc demonstrando copulam et hanc demonstrando aliam vocem / et quia quelibet illarum est vera / illa de preterito est vera quando aliquod mutatum esse est tota vox est. oportet ita bene tolle re terminum connotatiuum ex parte predicati ad dan dum de inesse interdum sicut a parte subiecti nec semper ablatio venit a parte subiecti. campanus fecit cir culum non habet hanc campanus est faciens circulum supposito quod facit non ampliat / sufficit enim di cere campanus facit hanc rem / eodem modo si deus successiue produceret in vna hora vnum lignum et succ essiue corrumperet sicut producit in istanti terminam ti horam verum est dicere hoc lignum fuit. habet plu res de inesse hoc est / hoc est demonstrando partes illius que fuerunt. ita bene sicut hec: quilibet parisiensis magister fuit in sancta genouefa quae non poni tur in esse per hanc quilibet magister parisiensis est in sancta genouefa. Ex hiis patet solutio ad formam argumenti / si bene applicas et quod illa non est negan da inter septimanam et octauam bora octaua est sed vulgares loquentes vocant octauam circa finem si illud non placeat potes dicere quod alibi tenuimus.
¶ Quarto arguitur: dicendo hoc est corpus meum ante primum instans non esse totius propositionis corpus christi est in sacramento eucharistie. ergo illa verba non requiruntur ad formam. assumptum ar guitur: si in primo instanti non esse illorum verborum presbiter primo non est puta occidatur in instanti a deo vel a creatura et proferat vsque ad mortem / talis consecrat: igitur: probatio minoris. si duo presbiteri successiue proferant titius et sempronius et titius viuat in instanti terminanti horam et sempronius primo moriatur tantum est prolatum ab vno sicut ab alio cum intentione debita sicut ego suppono igitur. sed ille qui moritur est mortuus in instanti terminanti verba. ergo consecratio prius est.
¶ Et confirmatur: vltima sillaba profertur successiue. ergo an te quodcunque instans in quo est aliqua pars eius ante erat aliqua pars eius / quia ante omnem motum est morus et quandocumque erant partes sufficientes erat con secratio igitur. Forte dicis consecratio non est an¬ te completam prolationem verborum. Contra: pono quod duo proferant et vnus ad imaginationem prorerat vltimam sillabam per horam vnam et alter habet finem in prima centesima parte hore supposito quod simul incipiant proferre super panem et equae velociter vsque ad finem et vnus proferat vltimam sillabam per vnam horam talis tunc non consecraret per te quod non est dicendum. Ad quartum respondetur admittendo casum. iam punctum argumenti est an sempronius consecrat. dico quod sempronius consecrat in toto tempore terminato ad instans mortis sempronii tota consecratio est facta / sed in adequate in toto tempore. vel potes dicere post vltimum istans non esse prolationis vltime sillabe corpus christi est sub illis speciebus supposito quod immediate post illud instans sillaba est intelligibilis. Ad confirmationem: quae vult probare quod in aliquo instanti ante instans terminatiuum totius orationis est ibidem corpus christi: et dico quod sic plerumque imo quandocumque verba proferuntur que sufficiunt causare sententiam in animo auditoris forma sufficiens est sed da maximum non sufficiens secundum intensionem vel minimum sufficiens.
¶ Quinto arguitur: posito quod vnus cogitet istam propositionem sinonimam hoc est corpus meum talis habet propositionem sinonimam cum propositio ne consecratiua et non consecrat: igitur. quod non con secrat supponitur quia requiritur loquela ad baptismum et eucharistiam accedat vbum ad elementumsed probo quod sic. si lingua presbiteri abscindatur satisfacit cogitando horas. ergo et celebrando missam Respondetur: eliguis vel mutus consecrare non potest in sensu composito secundum legem puta hec est impossibilis elinguis consecrat / causa est institutio diuina sola. Sed si presbitero auferatur lingua vel quis sit mutus pro tempore quemadmodum contigit de paere iohannis baptiste secundum quod dicitur in hymno. Perdidit prompte modulos loquelle etc. debet mentaliter deum orare quod debeat verba mentalia proferre non opinor oportere / hoc nimis difficile foret voces facilius emittuntur quam scripture vel conceptus articu lati fabricantur. Ex illo patet. non sequitur quis con secrat per vnam propositionem: ergo per quanlibet si nonimam illi / oportet procedere per voces et hoc est congruum / si conceptus sufficerent magis dubius aliquis esset. Etiam conceptus sunt occulti conciienti met voces melius concipiuntur scriptura esset tediosa et ab aliis sic non potest percipi sicut vor et licet muto illa essent faciliora non tamen simpliciter maiori parti multitudinis et lex datur de hiis quae regulariter contingunt et non de illis quae in casu eue niunt. eodem modo si quis tres voces proferret hoc est corpus et conciperet meum nichil consecrat non colligo nunc tales vepres nec tenetur vocem granem proferre in consecrando nec acutam nec mediam ergo nullam vocem tenetur proferre in consecratione / sed si presbiter vnus proferret verba et alius faceret cetera requisita solus proferens dummoo hapet intentionem rectam super materia debita consecrat / cetera sunt de honestate et necessitate mini¬ stri hoc est ad vitandum in ipso peccatum. secus est in baptismo vbi applicatio aque est ita necessaria sicut verborum prolatio / sed si quattuor simul proferrent quilibet eorum consecrat et hostia eadem a quolibet eorum est consecrata vt ante dictum est in quodam argumento in de baptismo.
¶ Vltimo arguitur. capto primo instanti non esse verborum / Iam omnia verba primo non sunt et prius fuerunt quodlibet verbum prius fuit. ergo omnia verba forme prius fuerunt et inten tio debita. ergo ante erat corpus christi sub istis speciebus. Responsionem quere in solutione quarti argumenti precedentis.
On this page