Quaestio 1

¶ Distinctionis decime septime questio prima. CIrca decimam septimam distinctionem queril i primo an omnis vtriusque sexus fidelis existens in annis discretionis tenetur tantum semel in anno omnia sua peccata proprio sacerdoti confiteri moueo questionem sub hac forma. omnis vtriusque sexus vltro coincidendo cum illo famato capite. extra de penitentiis et remissionibus omnis vtriusque sexus

¶ Pro solutione quaestionis nota quod titulus questionis est propositio exclusiua in vna exponente includens quod quilibet tenetur semel in anno confiteri in altera xxponenti non pluries quam semel in anno. Et vtrumquam men brum habet difficultatem. Secundo notabis restat osten dere quo iure confessio vocalis introducta est non iure nature nec est principium practicum euidenter no tum nec conclusio ab hoc descendens quod quis debeat peccata sua occulta alteri ostendere adam et cayn. gene. iii e. iiii. debebant deo recognoscere peccata qui interiora cognoscit. restat venire ad ius diuinum positiuum vel hu manum. Ad primum licet sint auctoritates in veteri testamento confessionem insinuantes. vt leuitici. xvi. aaron et filii eius debuerunt confiteri peccata filiorum israel Etiosue. vii. de achon. Iste auctoritates intelligum tur de confessione deo facienda vel publica / et de quadam ginali confessione vt peccauimus iniuste egimus. Esaie xliii. Narra si quid habes vt iustificeris. et prouer. xxviii. Qui absconderit scelera sua non dirigetur. Sed veniendo ad nouum testamentum sunt opiniones aliquibus dicentibus est pure de iure humano sic tenet apparatus de praesentia. d. v. in penitentia. et panormitanus. extra de peni. et re. omns vtriusque sexus: sed dif¬ ficile est videre vbi introducebatur ab ecclesia non hic omnis vtriusque sexus quia ane erat confessio vocalis. patet in magistro sententiarum qui precessit innocentium tertium es in doctoribus eccle auctoritates magister in litera intro ducit de confessione apparatus dicit licet non possit dari passus illius impositionis ab ecclesia tamen est consuetudo ecclesie et praesupponitur quod imposuit hoc licet in iure non habeatur cum non constat vbi imponitur in iu re quidam doctor dicit quod irrationabiliter loquitur dicendo aliquid esse de vniuersali traditione ecclesie et non potest reperiri illud in canone quamadmodum turpe est theologo dicere aliquid esse de iure diuino et nescire vbi illud continetur. Sed contra doctor ille impugnando passus introductos ab aliis dicit quod in nouo testamento precipitur venit finaliter in hoc quod est de iure diuino. esto quod in biblia non habeatur locus expris sus vbi praecipitur secundum illud quam Ioannis vltimo. multa quaedem signa fecit iesus que non sunt scripta in libro hoc ergo incidit in illud quo alium arguit. Potes dicere illud non concludit quia vult dicere nichil est de iure canoni co ecclesie quod non habeatur in canone. secus est de iure diuino cum fundamentum est illud quam Ioannis vltim Arguit quidem sic quilibet tenetur recuperare gratiam per ditam via faciliore qua potest: sed sic est per confessio nem maior negaretur non semper tenetur bomo ad melius etiam negabitur minor contritio est nobis notior. Tu tertio si non sit sacramentum praeceptum a christo argumen tum petit principium dico quod est de iure diuino in nouo testamento contentum et sic argumentor. iacobi. v. illa que eodem contextum prouulgantur eandem vim obligandi habent: sed sic est quod iacobus pro mulgat extremam vnctio nem quinto capite prefato infumatur quis inter vos inducat praesbiteros et postea subiungit confite mini alteru trum peccata vestra nec impeditiquod alii dicunt) orate pro vobis inuicem sic debent confessor et confitens debito congruitatis. item iohannis. xx. pest passionem quorum remiseritis peccata remittentur eis / et hoc non potest fieri nisi alii peccata reserent quod illa sunt de precepto et non consilio. patet ex doctrina apuolorum et primitiue eo clesie quae semper ita tenuit et docuit que in hoc errare non potuit. quo fit non modo inscite: sed delire loquun tur apparatus et panormitanus dicentes quod est de iure hu mano solum hoc est falsum scd confiteri in tali tempore circa pascha est de iure pure humano sicut colere deum est de inure diuino sed in tali die colere et tali mo do est de iure humano modus grecorum non impedit multa laudabilia reliquerunt omnia sacramenta ecclesie a christo instituta sunt si esset aliquod ab homine potest il lud tollere. Item sicut baptismus contra originale. est de precepto diuino sic penitentia sacramentum circa mortale actuale quilibet adultus tenetur ad confessionem dicit constitutio per adultum intelligitur capax rationis Et hoc cogno scitur sic. quando quis interrogatus ordinate cognoscit rationabilia esse rationabilia et verecundatur de malefactis per verecundiam conuincuntur pigmei non esse homines secundum aristotelem magister dicit non legitur confessio petri locus ab auctoritate negati ue non tenet: etiam adhuc penitentia sacramentum non erat imposita. Item christus magnus pontifex poterat dispensare. Vltimo aduerte super illo verbo proprio sacerdoti volitarunt expositiones. vna erat cuiusdan doctoris parisiensis magistri iohannis de poliacote nentis quod per proprium sacerdotem intelligitur ille quem communiter vocamus curatum vel in scotia vicarium vel rectorem. hoc patet in quadam extrauaganti. iohannis. xxii. vas electionis vbi dictus magitur iohannes tenuit quod confessus religiosis habentibus licentiam gstonalem audiendi confessiones tenetur iterum confiteri sua peccata suo proprio sacerdoti et seminauit consequenter alios errores. patet ibidem ad illud propositum aliis exponem tibus illum terminum proprius sacerdos quod habentes generalem licentiam audiendi confessiones tenentur habere facultatem a curato et postea sufficit. Et sic tenet glo. extra de peni. et re. omnis vtriusque sexus.

¶ Istis prelibatis pono conclusiones.

¶ Prima est omnis adultus ratione vtens fidelis tenetur sua peccata omnia confiteri suo proprio sacerdoti sel in anno per statutum omnes.

¶ Secunda conclusio quamquam volitent opinio nes super hoc an homo tenetur ire ad confessionem quam primum peccauit mortaliter habita opportunitate sa cerdotis sanior michi apparet illa opinio quod non re gulariter sufficit semel in anno ita quod homo quam primum peccat quando occurrit ei memoria peccati tenetur ipsum detestari satis accedit illud ad ius nature et habeat in proposito pro loco et tempore adire confessionem puta in festo paschatis dictum est volitent opiniones quia aliqui tenent partem affirmatiuam alii communiter partem negatiuam. patet conclusio pene sunt restringende vbi non comstat de opposito et fauores ampliandi dictum est regu lariter quando eminet mortis pariculum vel quando capit eucha ristiam vel est in graui infirmitate confessio est facienda mo precepit romanus pontifex anquam introducatur medicus corporalis. extra de pe. et re. cum infirmitas nec valet dicere quod per hoc desperabit laborans quia in hoc doceatur quod est preceptum romani pontificis et quidem rationabile nec propterea formidabit. etiam quando vadit ad bellum iustum vbi mortis periculum emines similes casus possunt contingere multi vt quando vadit ad mare pariculosum vel nunc habet oportunitatem et est verisimile quod postea non est habiturus in festo paschatis si quis habcat conscientiam erroneam quod tenea tur quam citius deponat eam vel confiteatur de religiosis qui consuetudinem commicandi habent. in mense non intelligo bonum tamen est. et insuper debitum debito congruitatis quod clerici et pateresfamilias et mfresfamilias in festo paschatis / penthecostes et natiuitatis omini confiteantur et communicent bonum est frequenter consiteri tunc facilius peccata occurrunt et facile est confiteri. vnde secundum illud beati grego. peccatum quod per penitentiam non diluitur mox suo pondere in aliud trahit. abissus abissum inuocat. Apocalipsis vltimo. qui in sordibus est sordescat adhuc. tamen iste auctorita tes possunt exponi quod diluuntur post contritionem et hoc est verum non requiritur aliud nisi in festo pascha tis regulariter. Si dicas homo tenetur confiteri omnia sua peccata que fecit post vltimam confessionem sed hoc non potest si differat vsque ad pascha multa excedent ab eius memoria quantumcunque teuacis memorie fue rit.

¶ Respondetur bomo potest commendare scripto et tenere occulte quod nemo scit legere nisi ipemes aliqui non totiens peccant in anno mortaliter quin commendare possunt memorie imo aliqui in toto anno non peccant mortaliter. propterea alexan. et pateres faciunt magnam indaginem de illo qui sola venialia commisit toto anno quod tuas vires transcendit est tibi inopinabile: propterea rationabiliter dicebat doctor sub tilis non est incredibile multos per annum viuere sine mortali imo per maius tempus. At si quis commi sit tantum numerum peccatorum quod determinate explorare non potest quotiens peccauit sufficit dicat verisimiliter nul lus est impossibilitatus vtens ratione quim ei pateat via salutis.

¶ Tertia conclusio peccator debet omnia sua peccata mortalia vni confiteri et non diuidere hoc pro batur auctoritate beati augustini de vera et falsa pe nitentia et ponitur. xvi. d. quidam vni celant quod alii mani festandum conseruant medidus non potest bene curare febrem nisi habendo respectum ad ventris profluuium diuidere est se laudare et ad ipocrisim tendere et non modo peccata: sed circunstantias que reddunt peccatum mortale vel grauius mortaliter quam si ille circum stantie non ponerentur de penitentia. d. v. consideret qualitatem criminis in loco / in tempore / in perseueram tia / in varietate persone et quali hoc fecerit tentatione et in ipsius vitii multiplici executione oportet eum pe nitere fornicantem secundum exigentiam sui status aut officii aut secundum modum meretricis et in modo ope ris sui et qualiter turpitudinem egerit suam si in loco sacro et reliqua. Multiplices sunt circunstantie: alique mutant speciem peccati vt furari de loco sacro in illo actu vnico sunt duo peccata capiendo alienum et de loco sacro et sic furtum imbibit et aliam specialem prohibitionem in furto non inclusam. similiter cognoscen do consanguineam solutam includitur fornicatio per equiualentiam et specialis alia prohibitio sub pena pec cati hic non mutatur species peccati entitatiue hoc est proprie non oportet mutare speciem actus essentia liter sed mutatur actus in specie peccati de specie spe cialissima loquor. circunstantia circunstans non mu tat essentiam actus. due sunt circunstantie in eadem specie quarum vna aliam inuoluit differentes secundum maius et minus vt furari parum vel magnum. Tertie sunt circunstantie indifferentes puta nec augentes nec diminuentes vt furari a sorte vel a platone ma nu dextera vel sinistra. Prime circustantie sunt de ne cessitate confitende cum addunt noua peccata vel nouam difformitatem ad actum. tertie non sunt confitende de secundis non conueniunt omnes sed opinor quod debent esse confesse. probatio excessus ex parte obiecti in furto maiorem difformitatem addit super paruum obiectum quam locus sacer respectu ablati. in eo patet de furto mille sterlingorum super scutum. sed prima difformitas est confitenda ergo et secunda. Insuper nescit confessor penitem tiam imponere nisi cognoscat magnitudinem delicti sed delictum cognosci non potest nisi ostendatur magnitudo obiecti. rursus aliquod furtum est veniale aliquod mor tale paruum aliquod mortale peccatum magnum patet de fu rante liardum granum tritici vel duo vel vnum scutum et intelligitur de doctis circunstantias cognoscentibus indocti non tenentur nisi interrogentur a confessore sed de actu voluntatis intenso vel remisso accedat ita bropinque sicut potest dicendo diu habui malam volun tatem contra titium vel actu multum intenso non potest quis ita clare magnitudinem peccati prouenientem ex parte anime cognoscere sicut ex parte obiecti. dicat sicut es videtur mortale cognitum tale cathegorice confitendo quando dubitat quod est mortale vel veniale confiteatur ipsum peccatum ipsum detestando et sic est deletum ad culpam pato quod eum lateat an sit veniale querat prudentem et doctum pro materia restitutionis ne ab imperito co gatur dare licite acquisitum vel tenere inique centum licet sit bonum confiteri venialia non est de necessitate precepti quando est cognitum tale licet multi dicant quamdo venialia coniunguntur mortali non sunt de necessitate confitenda. secus est quando sunt solitarie propter preceptum ecclesie de confitendo semel in anno vel semel in mense inter religiosos. Sed contra si signum vniuersale omnia in decretali distribuat terminum peccata pro omnibus suis suppositis oportet confiteri mortalia et venialia simul et omnia venialia quando separantur a mortali quia non est maior ratio de vno veniali plusquam alio. Item tunc melioris conditionis erit peior quo ad hoc. qui nullum habet peccatum nisi veniale potest accedere ad suum curatum. domine ago gratias non occurrit michi alicuius mortalis memoria conseruationem attribuo deo de me puluis et cinis sum peto corpus saluatoris cum aliis si placeat aliud non potest curatus habere opor tet quod confitenti det fidem nisi ei aliunde constiterit de opposito et illud crebro contingit in religiosis qui quo libet mense communicant vel in sacerdotibus religiosis qui quotidie celebrant: ergo a fortiori cui nullum veniale oc currit post vltimam confessionem non tenetur ire ad confitendum se esse miserum peccatorem licet potest se confiteri procliuem ad peccandum sed ad hoc non tenetur nec est confessio de qua loquimur. Ex isto patet quod beata virgo non consitebatur se cum omnis peccati originalis / venialis et mortalis erat expers non habebat materiam praesentie virtutis vel penitentie sacramen ti. albertus super missus est dicit confitebatur se iohan ni euangeliste dicendo. si in tali opere vel tali deliqui consiteor ipsa non peccauit non dubitauit vt opi nor quod peccauerit et per consequens incassum conditionaliter confessa se fuisset. Si dicas per illud beati grego. bonarum mentium est culpam cognoscere vbi culpa non est. dico cognoscere id est trepidare non tamen in quolibet supposito sed vbi est ratio dubitandi christifera dei virgo preuisa ante secula animam bo nam et corpus aptissimum sortita est nimirum cum salua tor corpus ex ea accepturus erat regebatur a spiritus sancto vnctio eam in hiis illustrauit propterea non dubitauit an ipa peccauit an ipsa dubitauerit an filius esset inter amicos. luce. ii. tangimus in tertio exi stens inter machometistas in seruitute vel carceribus vel habens ignorantiam inuincibilem excusatur non requiritur scriptum inter distantes cum scriptum de se est patens cum tollitur verecundia si quis fuerit mutus et surdus si potest sua peccata explicare per nutus bene est licet illud sit difficile difficile est significantias rerum absentium per nutus representare quid erit de sinchategoreumatibus si religiosus habens nutus in promptitudine fiat elinguis potest se confiteri per nutus vbi curatus est ignarus nescit discernere inter lepram et lepram vel sollicitator ad malum potes mulier ab eo petere facultatem confitendi se aliunde idem est si est reuelator secreti in confessione vel si quis cognouit consanguineam curati in primo gradu vel vlteriore vel occidit suum fratrem vel furatus est suum equum petatur facultas ab illo confitendi se alibi qui id hoc non debet esse difficilis et potissimum quando videt virum discretum nec prodat confitens alium secum in crimine participans in confessione si potest suum peccatum liliter detegere dixi aduersum me iniquitatem meam. praeo. xxxi dixi aliter detegere si aliquam in gradu primo cogno uerit debet illud confiteri nec est idem de filia et matre in magnitudine peccati cum vna est in linea ascendenti et alia in linea descendenti magnum est discrimen in gra uitate peccati inter illa duo semper nude confitendo. ita quod casus non debet esse sacerdoti amphibologicus circunloquatur peccata turpia et non vtatur termins turpibus et propter se et confessorem. sed ponis quod quis mis peccati expers it ad confessionem an habebit gra tiam penitentialem si non peccator erit melioris comditionis in habenda gratra quam non peccator quod reputatur inconueniens contra positionem aliorum de confessione venialium. Respondetur difficulter datur aliquis sine venialibus et habens venialia habebit gratiam penitem tialem: sed vbi homo confiteretur se de peccatis quarta feria et accederet quinta feria nullum peccatum veniale babens qui dicit confiteor me natura pronum ad peccandum hoc est eiusdem speciei specialissime cum peccatoribus non est certum an conferatur tali gratia si iste casus sit dabilis qui repugnantiam non includit non videtur inconue niens quod tali detur gratia penitentialis alioquin sicut ar gumentum tangit bonus erit peioris conditionis quam malus quo ad hoc sed si quis tertio / quarto / quinto adeat sacerdotem an totalis pena diluatur non est exploratum cum in foro humano post sententiam diffinitiuam datam semel secunda sententia est inanis et inualida sic potest dici in poposito. Se contra dicis confiteatur quis habens octo peccata quorum octaui oblitus est nec ei occurrit de septem tali dabitur gratia post meridiem committat duo et occurrat ei octauum peccatum iam confitendo se in crastino de tribus habebit nouam gratiam penitentialem et iterum cum nouis peccatis superuenientibus confitendo vnum de hiis et in penitentia sacramento deletur pars bene debite: ergo pars pene debite peccato pluries confesso delebitur. hoc potest roborari de illo qui habet casus reseruatos et omnia peccam confitetur suo proprio sacerdoti nesciens an ille potest ab omnibus absoluere. videtur quod ille secundo confitens bis acquirit sacramentum praesentie. illud patet de pe. d. i. mensuram octo non sunt. Respondeo si quis voluerit pro pter has rationes potest probabiliter concedere quod sacramentum penitentie semper habet suum effectum exillo pro dest pluries confiteri non ob verecundiam solum quia hoc contingeret in laico: sed pro sacramento praesentie habendo et tali diminuetur tota pena inane est currere ad par¬ tes proportionales et dabitur ei semper maior et maior gistra. illa positio inducit homines ad pluries confitendum secus est in sacramento eucharistie vbi verba semel plata transmutant panem in corpus christi in sacramento matrimonii ex vnica prolatione cum consensu est ma trimonium indelebile in vita istorum et sic secunda prolatio et tertia est inanis nisi resuscitarentur et non est idem in sen tentia humana cum post vnicam sententiam nichil remanet iudicandum. secus est in sacramentis aquae pluries in lipit esse baptismus in eodem fonte sic de confirmatione et extrema vnctione. Si dicas aliquis repente erit ita deuotus et in tanto merito sicut sanctus petrus. Respon deo nemo te impedit ad hoc: sed nullatenus sequitur per longum tempus beatus petrus exercuit actus heroicos et in gradu temperantie quorum quilibet tantum valuit sicut totus tuus actus etiam cum opere operato. Contra ista arguitur habeat sortes centum peccata mortalia quae commisit non potest actualiter cogitare nisi de quinque sicut supponitur quod anima non potest habere valde plu res noticias actuales simul tunc quando displicet de quinque alia non sunt: ergo illa quinque non dimittuntur ei. iuxta illud aug. Impium est a deo dimediam sparare veniam postea quando displicet de aliis quinque ista prima quinque recedunt go nunquam dimittuntur ei peccata sua. Forte dicis et bene quando habet propositum recolligendi sua pecca ta et ea detestatur in generali habens propositum recolligendi quodlibet in particulare et iprisum occurrens detestare quia est dei offensiuum esto quod nullum distincte ei or feratur tunc omnia peccata coram deo delentur imo omnia forte erant deleta per mensem anquam iuit ad confessionem et pena eterna commutata coram deo in penam temporalem ed tenetur pere mstri ecclesie de confitendo in tempore pascha tis. Contra tunc falsum est dicere quod iste est in pecca to mortali et nullus tenetur confiteri nisi suum peccatum mortale in quo est. Item requiritur pro quolibet mortali displicentia particularis quid aliud sonat conte rere quam in partes minutas frangere. Respondetur argumentum dicit arguendo sufficienter per illam displi centiam gantonalem peccata delentur et hoc si intendat explo rare quodlibet et cuiuslibet occurrentis capunt allidere ad petram ipsm detestando alioqui homo mane bit in mortali peccato toto tempore quo est in recolle ctione suorum peccatorum vsque ad vltimum quod non est dicendum. Et quando illud impugnas nullus tenetur confiteri se ni si de pecco mortali in quo est.

¶ Pono conclusiones.

¶ Prima est falsum est dicere quod nullus tenetur consiteri suum peccatum nisi qui est in peccato imo aliquis qui in nullo mortali est tenetur confiteri centum peccata morta ia in quibus successiue erat.

¶ Secunda propositio sortes tenetur confiteri centum peccata mortalia tamen numquam erat in centum peccatis mortalibus. probatur posito quod primo bie huius anni peccasset / secundo die detestatus fuisset illud mortale peccasset secundo et illud detestatus fuisset ante tertium peccatum et sic successiue de centum numquam duo simul haebendo quando dicitur sortes est in peccato ibi esse in non capitur pro prie illa transitiua loco vnius intransitiue capitur sortes est peccator sicut concedimus ego sum in debito tuo id est debitor tuus vel illa de actu exercito capitur loco vnius de actu signato. Qando dicitur de quoliet requiritur displicentia. Pono propositiones. Pria est: quandocunque mor tale peccatum vnius ei occurrit tenetur detestari il lud ante suasum est illud. Secunda propositio non de quolibet mortali perpetrato requiritur distincta detestatio. probatur da oppositum sequitur quod est e liquis qui est extra statum salutis: patet titius est tan do ingenio qui fecit diligentiam quam humana fra gilitas sinit et adhuc octo peccata ab eo perpetrata ei non occurrerunt de illis non tenetur dolere distin cte. Tertia propositio sortes qui peccauit de quolibet peccato mortali quod ei occurrit tenetur de quolibet distincte dolere: hoc patet tenetur recolligere se antequam vadat ad confessionem sicut faceret prore arduaque est multum cordi: ceterum faciemus quandam digressiunculam facilem pro confitente qui tacitus dicat in corde cum psalmista. miserere mei deus: rugiebam a gemitu cordis mei: fuerunt michi lachryme mee panes die ac nocte: et dicere cum filio prodigo: pater peccaui in celum et coram te: et cum publicano deus propitius esto michi peccatori. et cum Esaya: cogitabo tibi omnes annos meos in amaritudine anime mee: si peccato carnis deliquerit clamet cum psalmista: quoniam lumbi mei impleti sunt illusionibus et non est sanitas in car ne mea: afflictus sum et que sequuntur. delicta iuuem tutis mee et ignorantias. etc. et ita proportionabili ter in aliis peccatis non desperet quamtuncunque deliquiet quotienscunque consideret dauidem / magdalenamlatronem / in fine vite sue sic certioratus pater mise ricordiarum nunquam claudit viscera misericordie ci clamet pulsate et aperietur vobis. confitemini domi no quoniam bonus quoniam in seculum misericordia eius: de posita verecundia confidenter omnia peccata recites non sinet se illudi a dyabolo vt per plures hystorias declarari potest quod aliqui in toto bene viuentes ni si in hoc vno peccato tandem damnati sunt et nimi rum transgressores et illusores penitentie. pensites vlterius si centum luminibus cinctum capunt argus habebat deus omne possibile videt distinctissime res tua secreta manebit: multum mereris volendo parere deo et ecclesie in hoc actu difficili circa difficile est ars et scientia secundo ethicorum. adeat doctum et bonum quia licet dyaletica inter triuiales dicatur ars artium hinc comparata difficultatem nec vtilitatem habet prestat habere hic vnum gradum contritionis quam cognoscere intensionem forme a non gradu vs que ad aliquem certum gradum inclusiue vel exclusiue et quia peccata carnis licet aliquibus aliis siue mino ris culpe maioris infamie sunt. hinc maior est difficultas in confessione illorum peccatorum quam cete rorum prudens sit confessor consideret gersonem di paruulis trahendis ad christum quamquam forte iohannes gerson a suo ingenio illa que ibi continentur accepit tamen propter fetorem rei dicit se accepisse a quo dam bono presbitero ipse erat bonus presbiter. ter tio etbicorum de luxuria subticuit non exemplificans circa quas partes determinatas est dixit esse potissimum circa tactum. vide. iii. ethicorum. x. nonne vides alexandrum puerorum non nominauit pedo sed dixit quod turpe sonat: caueat tamen confessor ni mis incaute ibi rimari cisternas satius est aliqua ne scire quam scire eadem licet noticia inquantum huiusmo di est bona tamen inquantum est partialis causa pecca ti est mala habenti iuuenes petulantes et opipere viuentes in peccatis carnis sordescunt mercatores in fraude per commutationes et sic in aliis secundum qualitatem consitentis consideret confessor penitem tiam salutarem morbo contrariam apponendo estus potti bullientis triphariam extinguntur vt alias ma gis patebit tollendo fomentum a foco imponendo aquam frigidam vel pottum remouendo sic confessor a iuuene subtrahet excessum cibi et potus et pa bulum vitii carnis ingerat ieiunium vigiliam aufe rat iuuenem a mala occasione peccandi auaro imponat elemosinam et sic in reliquis id genus sicut nullus medicus scit dare artem curandi omnem morbum ita nec theologus potest dare theoricam spiritualem sed sicut vltra regulas vpocratis et galieni opere precium est considerare linguam pulsum vrinam et huiusmodi sic confessor peccatorum sordes voluta bit et quis erat impulsus ad peccandum et multa ca piet per liguam et receptam particularem pensans circunstantiis conferet et licet sit penitenti non assueto perdifficile a principio subire iugum peniten tie successu temporis equanimiter feret: hoc patet per comparationem nauis ad penitentiam cui homi nes solent hanc componere nauis est stricta in prin cipio lata in medio et per tendentiam vlteriorem in acutum alium finem versus intellige difficultatem bene penitendi in extremis quando homo est vitam in mortem commutaturus et sicut nauis clauditur inferius et aperitur celum versus sic faciat penitens respectu celi et terraneorum futilium et sicut naui pe riclitanti succurtitur eiiciendo aliqua in naui obstru endo rimas per quas aqua habet accessum et per hoc quod anchora in solo figitur vel in mari que mitigat ventum secundum aristotelem in probleumati bus sic peccator eiiciat diuitias restituendo male ad quisita et possessa claudat foramina id est sensus ex teriores figat anchoram mentis et cogitatum iactet in domino et sic ad portum tranquillum tandem post ma gnos labores perueniet: propterea rectior apparet michi illorum sententia quod in extremo iudicio peccata semel confessa et deleta non preponentur in medium. Iam arguitur probando quod quis non tenetur confiteri se de quolibet peccato suo volo quod sortes tat ad confessionem postea ipso abeunte redeat dicens peccaui post vltimam confessionem in hoc pec cat tamen non tenetur ad confessionem igitur: quod in hoc peccat probo: dicit mendatium ergo peccat: antece dens probo: vel dicit verum vel falsum: si secundum mendacium: si primum ergo ita est sicut ipse dicit pec cauit post vltimam confessionem. sed quod non tenetur confiteri probo sic. maxime esset pro mendatio sed hoc est falsum nullus dicens verum mendacium facit in eo quod verum dicit ille sortes est huiusmodi ergo non dicit mendacium. Respondetur admittendo casum et concedo quod sortes dicit men¬ dacium aliquis dicens verum mentitur de hoc non est dubium: si ego credo regem esse parisii et dicam eum esse aurelianis et sit ita quod sit aurelianis ego men tior et dico verum vnum profero exterius assentiens tamen opposito. Secundo dico quod stat aliquem dicere verum et assentire illi vero et in hoc mentitur illud contingit quando illa propositio infert proferentem mentiri et nunquam in aliis et ex consequenti con ceditur quod ego mentior per vtrunque contradictorum sed si ego proferam hanc ego mentior cum hac homo est asinus non infert quod ego mentior per illam hic habendus est oculus ad circustantiam casus. Insu per arguitur probando quod ego non teneor confiteri omnia peccata mea meo proprio sacerdoti volo quod habeam decem peccata quorum duo sint reseruata episcopo vel eius penitentiario tunc ego licite con fiteor octo peccata curato meo et reseruo alia duo reseruata superiori: ergo non requiritur confiteri omnia peccata mea proprio sacerdoti imo pluribus Forte dicis teneor confiteri meo curato omnia si a liqua ei confitear alioquin esset confessio diuisa. Contra non potest me absoluere ab illis peccatis: ergo superuacaneum est confiteri ei illa. Item ego debeo confiteri illa peccata episcopo vel eius peni tentiario et per te etiam meo curato ergo teneor bis confiteri eadem peccata quod non est dicendum quia pari ratione rationanus potestifex potest ei reseruare aliqua. et sic iterum teneor illa confiteri tertio et tunc duo vel tres possunt ferre testimonium contra me esto quod ma le agerent. Huic argumento respondetur curatus meus audiens me in confessione debet audire omnia mor talia tantem occurrentia tam a reseruatum quam a non reseruatum alias confessionem diuiderem et ipse me absoluit. postea adeo superiorem penitentiarium episcopi vel maximi pontificis secundum exigentiam casus rei seruati confiteor ei solum a reseruatum talis est con suetudo penitentiariorum et ipse absoluit me ab a reseruato non sum in culpa cum recedo a primo confessore nec forte quando eum audiui omnia et singu la peccata mea detestatus sum paratus eram pare re ecclesie primus absoluit me ab vna parte peccatorum quae sunt de suo foro et penitentiam iniungis sic facit secundus cum confessus sum omnia pecca ta mea vni apud vulgariter loquentes non partit sum confessionem et paratus sum parere ecclesie in vno duobus vel tribus non est diuisio peccatorum vt si haberem casum episcopalem et papalem inno datus duplici vinculo excommunicationis potest bis vel a duobus absolui. c. cum pro causa de sententia xcommunicationis et si post absolutionem a primo muto propositum nolens adire superiorem non re deunt peccata cathegoreumatice dimissa sed pecco no uo peccato. Secus est vbi homo ob verecundiam vel vpocrisim sua peccata duobus consitetur extra casus reseruatos confessio illa est inanis et est pec catorum diuisio non sufficit omnia peccata detesta ri nisi habeat propositum confiteri actu vel habitu secundum quod ordinat ecclesia et licet detestari hoc peccatum et illud et denique omnia sit bonum quin¬ imo bene factum hoc non sufficit oportet non omit tere et non malefacere idem simul et semel benefacit et malefacit. Si dicas idem peccatum bis confiteor et equa est ratio in aliis hoc nego: vnum peccatum est reseruatum et non alia si nullum peccatum habes nisi reseruatum adeas superiorem: si quis confessus est illi qui non poterat absoluere vel quia non iurisdictionem ordinariam / vel delegatam habet / vel non confessus sum omnia mortalia peccata michi occurrentia tunc teneor adire confessorem vdoneum. Idem est confiteri male et nichil facere. At si feci indaginem sufficientem vel quam reor esse sufficientem et nullus est casus reseruatus non teneor illa peccata rursus confiteri: et si aliud mortale michi post confessionem mox occurrat teneor illud confiteri eodem precepto que tenebar confiteri priora mea mortalia: licet dicebat presbiter absoluo te de confessis et oblitis: susfficit confiteri illud solum presbitero cui priora con fessus sum: vel si non reperiatur non est necessepri us confessa iterum repetere non est necesse propter peccatum superueniens impedire presbyterum ministrantem corpus domini expectet vel si sit in men sa detestetur habens in voto confiteri postassumptionem corporis domini non est necesse iterum confiteri ob oblitam penitentiam. causa. non est ne cesse capere penitentiam / applicet met confitens operationes suas bonas quas facit ad penitentiam quod sufficit: nec ille proprie diuidit peccata qui post indaginem confitetur omnia ei occurrentia et postea confitetur vnum alteri presbytero cum illum in venia vel alibi inuenire non potest mortalia peccata occurrentia separata solum diuiduntur non est sermo de diuisione venialium nec occurrunt mi chi alii casus licet aliqui gratis multiplicant in gra ue onus confitentibus modum in religione sancti Denedicti / nec approbo / nec reprobo quo dicunt se astringi ad confessionem omnium peccatorum in quadragesima que confessa sunt antea per annum. Ex hiis sequuntur aliqua: interdum sun due absolutiones partiales / et due confessiones et non omnia confitentur peccata in secunda confessione et quod idem peccatum bis est consitendum de per accidens. Vlterius patet quod non sufficit detestari peccatum in penitentia sicut in baptismo inite rabili vbi imprimitur caracter non valet quod dicunt imprimitur ornatus quia tunc in qualibet con fessione imprimeretur ornatus: et sic presbyter quo tidie celebrans haberet multos ornatus quod est gratis dictum. Dicis papa vel episcopus potest re seruare ei duo peccata / vel tria: eadem ratione quattuor / quinque / decem / viginti / sine statu omnia: ergo potest auferre omnem auctoritatem a plebano audiendi confessiones. hic queris quintum pedem in ariete nunquam hoc superiores attentabunt si ponas quemlibet hereticum quis manebit christia nus. Forte dicis presbyter absoluit virtute sacramenti penitentie a parte pene: ergo alicui mortali nulla debetur pena. probo consequentiam: sortes fecit centum peccata mortalia per contritionem to ta pena eterna est commutata in temporalem et pres biter virtute clauium tollit vnam partem pene debite sit vna decima hoc est virtute clauium tollis penam respondentem vni decime parti vel tolli decimam partem totius pene hoc est clare diceri plato fecit tot peccata et detestetur similiter sua pe cata cum sorte sed nemo ei applicat sacramentum penitentie plato punietur per aliquod tempus vt cen tum in purgatorio sortes solum vt nonaginta cum vna decima pars totius pene est ablata per sacramentum penitentie illud totum est verum: quo supr posito patet consequentia si cicero faciens solum decem peccata similia cum decem sortis vel platonis virtute clauium tota pena ciceronis delebitur quod erat probandum. Insuper cuilibet peccato respon det aliqua pena. Respondetur confessor diminuit de pena geometrice a maiore maius de pena quia plus eget et a cicerone tollit penam debitam vni pes cato in aliquibus habemus apparentiam certam currere ad diminutionem geometricam et non ad arismeticam vt hic alioquin diceremus quod alicui peccato nulla pena respondit alia a contritione quantuncunque remissa et pe na explicanda in solutione secundi argumenti. S petas cuius peccati vel quorum in sorte deus dimi sit penam. respondetur illius cuius deus voluerit vel vnam quotam dimittit siue sit decima vel octa ua me fugit: sufficit quod aliquam. Ad aliud dicitur quod contritio est penalis ex parte actus: hoc dixerim propter illum qui libens conteritur et cui est voluptuo sum ex habitu genito. etiam christus in cruce penam atrocem pro nostris pecccatis pertulit vt in indulgentiis et suffragiis declarari solet. Ex isto solutio nem habes quod non oportet si virtute sacramentis penitentie auferatur vna portio pene debite a mortali totalis pena debita veniali extinguetur si confessus dicat se nolle restituere alienum vel relinquere suum mortale non est absoluendus si dicat se velle restituere absoluatur in fine non restituens non falilit confessorem sed seipsum in materia opinionum de restituere oportet eum bene intelligere. quo fi si duo confiteantur sua peccata que se habent in proportione dupla et subdupla proportionabiliter dimi nuetur pena vi clauium vbi superhabundat delictum superabundat mina. Secundo sequitur pro paruis peccatis parum deletur. Tertio sequitur si duo ac cedant ad confessorem cum peccatis in proportione inequalitatis maioris et minoris quacunque rationa li post penam purgatam vi clauium manebunt pene in eadem proportione licet plus arismetice tolla tur a maiore clementia non aduersatur iusticie sed in terdum aufert partem latitudinis pene interdum to tam. Finaliter argumentor probando quod aliquod veniale sortes tenetur confiteri et hoc sic: Quodlibet mortale occurrens in particulari menti sortes tene tur confiteri aliquod veniale est huiusmodi igitur. conse quentia tenet in darii cum huiusmodi includat medium: minor patet demonstro actum quo volo occidere et ementiri iocose per illum actum ego facio aliquod prohibitum sub pena peccati mortalis et venialis ergo et mortaliter et venialiter pecco et actus est vnicus preterea istum actum habens tantum peccat sicut habens duos actus quorum alter est mortalis alius venialis sed ille mortaliter et venialiter peccat ergo et iste. Rursus sit aliquis qui scit se fecisse vnum mortale quod sua mente excidit talis non tenetur confiteri illud mortale stat virum se scire fecisse vnum mortale et ei in mentem non occurret ipso maxime indagante vt patet in obliuione. Respondetur peccatum datum est confitendum de necessitate salutis: patet est morta le menti occurrens. Secunda propoteio si actus datus sit ve nialiter malus ipse est confitendus et aliquod venia le est confitendum nec hoc inconuenit quando est actus mixtus ex veniali et mortali sed non est necesse con fiteri illum actum secundum hoc quod est venialis puta circa mendacium iocosum et consequentur dicendum est secundum positionem probabilem aliquod mortale remissius interdum punietur in inferno: patet de mortali mix to. Tertio patet vnum mortale excedit aliud mortale venialiter solum. Quarto patet veniale est non tantum eiusdem speciei entitatiue cum mortali sed eiusdem speciei in genere malicie. Ista difficultas potest foueri de veniali aggrauante mortale sed non ita bene sicut hic posui correlaria ex vna conditionali an actus datus sit venialis quam materiam ali bi tangimus. Ad aliud faciat indaginem et si non oc curat confiteatur se sic de illo peccato scio me perperam egisse et vnum peccatum mortale hoc mense vel hac ebdomada commisisse sed non occurrit in mentem credo ipsum fuisse magnum si tale fuit si quis credit a veniale esse mortale tenetur velle illud confiteri pro loco et tempore vel emendare con scientiam sed simpliciter illud confiteri non tenetur.