Quaestio 1

¶ Distinctionis vigesime secunde questio vnica. MAgister petit circa istam distinctionem vigesimam secundam an peccata dimissa redeant non longe ab hoc petam bunc questionis titulum an opera bona mor¬ tificata redeant in resurgente: et an semper resurgens resurgit ad maiorem gratiam: pono conclusiones.

¶ Prima est: licet peccata in recidiuante non rede nt quo ad imputabilitatem nisiquo ad circunstan tiam ingratitudinis bona opera in resurgente omnia coram deo reuertuntur.

¶ Secunda conclusio quilibet resurgens ad gratiam resurgit ad maiorem quam vnquam prius habuit: volo dicere: si sortes habuii puos gradus gratie et incidens in peccato mortali lam amittit: postea praesentia ductus redibit deo gratior quam vnquam fuerit in vita: hoc est plures gradus gratie habebit quam ante habuerit / siue gratia infundatur per primum instans esse vel vltimum instans non esse. prime con clusionis prior pars non est vsquequaque certa plerique magni inquit Magister vtrique parti fauent / vel proprie loquendo vtrique parti fauent magni: sed quia eam doctores communiter tenent et auctoritates san ctorum ad hoc sonant posita est que sic suadetur pec cata erant alicui ante dimissa: ergo non redeunt: pro bo consequentiam: quia tunc deus puniret idem peccatum bis cuius oppositum dicit Naum propheta. Non iudicabit bis deus in idipsum: et patet eadem consequentia per illud Ezechielis decimo octauo. si impius resurgat propheta dicit omnium iniquitatum eius quas operatus est non recordabor si imputaret illam in recidiuante recordaretur eorum non oportet capere recordari sicut aristoteles in de memoria et reminiscentia omnia possibilia deus semper actualiter videt: sed recordare hic est im putare ad penam eternam. Ex illo sequitur alia pars quod si non resurgeret ad priora merita boc esset propter priorem iniquitatem factam cuius oppositum bicunt verba prophete quod deus nullum oculum habebit ad preterita ratio est cum peccata erant semel dimissa pena eterna est in temporalem commu tata: ergo nullus pro eis punietur eternaliter sed temporanee actui meritorio debetur vita eterna et ei datur ius ad beatitudinem nisi impeditur per mor tale modo illo impedimento secluso est ius in potentia propinqua habende vite eterne.

¶ Secunda conclusio probatur cuius oppositum plerique te nent vt alhertus in tertio doctor seraphicus et mul ti alii: nemo resurget nisi per motum bonum de comgruo cui respondet gratia et est erra glorie et habe bit totam gratiam quam ante habebat. Forte dicis sicut aduersarii quod non semper homo resurget ad maiorem gratiam quemadmodum non quilibet recidiuans grauius recidiuat quam ante illud non vale quia secundum eos peccata dimissa non imputantur et tamen semper homo resurgit cum omnibus meritis precedentibus in acceptatione diuina: ergo clarum est quod argumentum est tenue: probo assumptum quod resurgat in maiore gratia si in minore gratia sit sortes qui habebat gratiam intensam vt vt ginti quam amisit in vno peccato mortali plato amittat quattuor gradus gratie resurgant ambo sed plato cum maiori displicentia quam sortes tunc platoni per aduersarium dabitur maior grtra quia pereos secundum displicentiam habitam sed probo quod non quia illo dato sequitur hec conclusio quod duo sunt quorum vnus plus meruit in quintuplo quam alter et tamen plus auxilii datur minus merenti hoc sequ tur in exemplo signato gratia actiue concurrit ad es ctum meritorium et maior gratia magis concurrit ergo irrationabile est quod minus merenti plus auxilii conferretur. Forte dicis plato plus meruit per vltimum actum puta per displicentiam quam sortes hoc conceditur sed non sufficit ille actus non reddit ple tonem meliorem / sicut vna pulchra dies non reddit estatem / nec vna irundo ver. primo ethicorum. inaniter infunditur ei gratia in morte cum tunc non conducat ad merendum. Insuper merita resurgunt in acceptatione diuina ergo et gratia deus reducit peccatorem in pristinum statum. dicis non esse simi le meritum est opus hominis gratia creatur a dec hoc est verum sed homo est causa sine qua non illi us gratie. Rursus quid dabitur resurgenti pro baptismo cum in illo non redit opus eius et sic in sacramentis. Preterea ezechielis trigesimo primo impietas impii non nocebit ei in quocunque die conuersus fuerit ab impietate sua. non recuperata gra tia peccatum esset peccatori magne iacture ad hoc tendit glosa leuitici septimo. super illo verbo vbi immolabitur holocaustum mactabitur victima pro pec catis. Eque placet deo virtus iustorum et digna pe nitentia peccatorum que restituit in gradum pristi num dauid. et potissimum ad hoc tendunt sanctorum auctoritates et misericordia diuina cum rationibus quas materia patitur parum pro opposito habetur teneo quod resurgens resurgit semper ad maiorem glo riam et maiorem gratiam quam erat tota gratia quam ante habuit deus potest eandem gratiam numero perditam dare vel similem sed secundum facit de aliis virtutibus infusis non oportet quod perdantur a missa charitate. existens in mortali peccato est fidelis per fidem infusam et similiter sperans sed vbi ob heresim pertinacem bomo resurgeret recuperat fidem infusam. aliqui sunt status a quibus si quis cecidit tales non sunt recuperabiles vt virginitas innocentia a mortali vel veniali de talibus non loquor constat quod homo in talibus non resurgit.

¶ Contra secundam conclusionem arguitur probando quod non quilibet resurgens resurgit ad maiorem gratiam quam vnquam prius habuit quia per hoc sequitur quod bonum est peccare et saltem sequi videtur quod peccator ex suo peccato importat lucrum. Item si quis eliciat actus remissos non augetur gra tia eius quia non oportet quod deus successiue gratiam creet sicut homo actum meritorium successiue elicit.

¶ Respondetur ad primum negando consequen tiam. non est inconueniens quod peccatum sit causa occasionalis gratie vt erat de peccato beati petri vbi postea vt fertur semper audito galli cantu fleuit sed si non cecidisset tempore quo erat in mortali poterat meruisse et sic damnum importat de peccato. oc argumentum non est minus contra alios cum resurgat in pluribus meritis in acceptatione diui¬ na. Ad secundum de actibus remissis videtur quod per actus remissos quis tantum mereatur sicut per intensos puta si actus remissus sit in maioritempo re vel sunt plures quam intensi sed bene verum est ceteris paribus gratia plus intenditur per actus meritorios intensos quam remissos. Et dico quod si homo eliciat actum meritorium in instanti deus dat gratiam inillo instanti si pure successiue gratiam successiue creat vt michi apparet si in fine illius actus det nobis sufficit. Si dicas homo reperit se tepidum quando primo resurgit: ergo non semper habet ma iorem gratiam: consequentia tenet: maior gratia ma gis resistit peccato et promouet ad bonum. Respon detur habet adhuc malos habitus non extinctos inclinantes ad malum. peccata sua preterita illas per niciosas filias reliquerunt reliquias danaum sicut focus citius ignitur in basi in qua erat prior ignis quam vbi nullus erat et pusillus excessus mox post febres hominem in discrasiam priore peiorem preci bitat sic in proposito: sed gradiatur in scola virtutis aliquantisper quoad hec monstruose filie eneruen tur et tunc ei magno adiumento erit gratia. nec sequitur propterea quod possumus experiri gratiam in fusam vel eam alias probare quam per auctoritates cum per collectas virtutes dicit gentilis philosophus te nunc procliuem in actus studiosos qui antea vitiis sordescebas id idem contingit de vetere amore recuperato sicut de scintillis ignis secundum illud alani. Extincti cineres ponas si sulfura viuunt Et vetus apposita mente calescit. amor ille est melior in quo gratia dei est maior secundum beatum augustinum: ergo non semper habens maiorem gratiam reputatur melior et econuerso. Sed contra dicis: ponamus quod sortes habeat quattuor gradus gratie cadat in furiam circa mortem in qua discedit et pla to mereatur vsque ad instans mortis exclusiue sic scilicet si tunc foret haberet gratiam vt quattuor precise isti duo habebunt equales beatitudines in patria et in via non habent equales gratias. Si dicas plato minus premiabitur quam sortes et non indiuisibiliter quia hoc non reddit maius non diuisibiliter ex casu. Si dicas non datur totale premium platonis. Comtra plato habet premium certe intensionis quod de sis videt. Respondetur plato et sortes equaliter bremiabuntur in illo casu: patet ex argumento.

¶ Secunda propositio in nullo instanti vite sue pla to erat ita bonus sicut sortes: hoc patet ex casu nul lum erat instans vite sue in quo habuit maximam gratiam.

¶ Tertia propositio plato habuit tantam gratiam in tempore terminato ad instans mortis ue sicut sortes habuit et sic erat equaliter bonus vel dato quod non: deus dat ei tantam gratiam in primo instanti non esse. sed ex hoc sequitur quod semper sortes erat melior platone in via et plus gratie habuit in ea et tamen equaliter premiabuntur: nec hoc inconuenit quando tota ratio gratie acquirebatur in via.

¶ Secundo arguitur: idem corruptum numero non generatur gratia sel fuit destructa: ergo non reproducitur. Forte dicis et bene gratia non corrum¬ pitur sed annichillatur. Secundo dicis non stando in terminis illa propositio est aristotelis naturaliter loquentis. Tertio dicitur quod licet deus potest eandem gratiam reproducere non reproducit sed maiorem quam ante habebat.

¶ Contra hoc arguitur: ali quis resurgens propter ingratitudinem non resur git ad maiorem gratiam quam ante habebat quando se cundo resurgit deus pepercit ei de peccatis suis. Iterum offendens est deo ingratus: tertio offendens magis ingratus quam secundo offendens et sic semi consequenter offendendo: ergo resurgens interdum propter ingratitudinem nen resurgit ad maiorem gratiam quam ante habebat.

¶ Pro solutione hu ius argumenti notabis sicut argumentum bene co lorat quod quotienscunque quis peccat totiens efficit ingratior: sunt alique circunstantie que peccata augent christianus in eodem genere peccati plus pec cat quam paganus. xxxii. questio. iiii. in eo peccata sciem tium peccatis ignorantium preponuntur. vi. quest. ii. quero. Item talis contrauenit pluribus bonis pro positis: ergo ceteris paribus plus peccat: consequen tia claret: antecedens patet mentaliter proponit quando resurgit non amplius peccare si digne egit peniten tiam igitur. Sed forte tunc dicis si dimissiones preo rum peccatorum sunt circunstantie peccatum augentes tunc tales circunstantie sunt confitende: con sequens est falsum cum peccata sunt semel confessa rite non sunt amplius confitenda. probo consequentiam quia mutant peccata at non venialiter: es go mortaliter: modo de quolibet mortali faciendae est confessio de aliquo facienda est conscientia et equa est ratio de omnibus igitur: et vt res fiat lucidior sit ille casus sortes fecit a mortale quod detestatur. rursus fecit b circa idem obiectum in tali intensione gra duali cum a ita quod foret cum a equalis malicie hoc so lo dempto quod ingratitudo facit b peius a et per idem c est peius quam bd peius quam c et sic sine statu: ergo si es sent infinita peccata dabitur vnum infinite malicie non inconuenit inter extrema finita dare infinitan multitudinem creatam non datur certum creatun immediate ante vltimum si b est peius quam a et non ve nialiter ergo mortaliter ergo ipsum est confitendum Preterea ponatur plato qui nullum mortale fecit toto hoc anno vel duobus et nunc facit actum simi lem a ita quod cetera sint paria hoc dempto vni peccata sunt crebro dimissa scilicet sorti: et plato non peccauit hoc anno / peccatum platonis est ita malum sicut a sortis vel b / quanto gradus altior / tanto casus grauior: ergo cadens a statuinnocentie tantum pec cat sicut recidiuans: ergo cadere ab innocentia est circunstantia aggrauans: ergo quanto magis acceditur ad innocentiam tanto peccatum est grauius sed primum peccatum est vicinius innocentie quam secun dum / et secundum quam tertium / et sic consequenter: ergo ceteris paribus primum est maius secundo et secundum tertio et sic sine fine deus tantam gratis fecit beate virgini sicut magdalene vnam preseruan do relique parcendo licet plus remisit beate mag dalene quam beate virgini cui proprie nichil dimisit ana¬ logia est / do sorti centum liberaliter platoni mutud centum quorum remitto vnam medietatem plus platoni remitto quam sorti sed sortes est michi magis d uinctus sed vix illud sufficit argumento. questio se per est de a et b per ordinem et videre meo ille positiones sunt ponende.

¶ Prima est: prothoplau stus cadens a statu innocentie plus peeccauit quam alius vel ipsemet in simili actu illo statu amisso ratio suus casus erat altus et in multas tenebras se et genus hu manum prostrauit.

¶ Secunda propositio aliqua est circunstantia quare a debet excedere b in malicia et aliqua quare econtrario que facit b esse maiorem a et simpliciter b est maior a et c maiorb et sic consequenter: due prime partes tanguntur inter arguen dum: vltima patet a vel est maior b vel contra vel sunt equalis malicie: si tertium non est aggrauatio peccatorum cuius oppositum omnes asserunt. Insuper frequenter habuimus meliora propositabene viuendi in b quam in a / in c quam inb et sic consequenter. nec hic est casus ade sed interdum solum generalis conseruatio nonnunquam per breue tempus. Item quanto quis pluries peccat tanto est deo ingra tior et est elongatus ab aliquo bono habendo: ergo benignius ei facit et alter recidiuans ingratior nec miraberis quod vna circunstantia actum augeat quo ad maliciam et etiam suum oppositumratione vni us circunstantie. peccatum eue erat minus quam pecca tum ade ratione alterius maius sed non est omnino analogia sed realiter non est oppositio a habere vnam circunstantiam quare est peiorb / bhabere aliam quare est peior a sicut sortes per vnum respectum debet habere beneficium citius quam plato ecomuerso plato per alium. sed petis an tales circunstam tie sunt conntende opinor quod non b non est maius quam a mortaliter perceptibiliter vt apparet nec c quam a et sic in abyssum: et per consequens non est de necessi tate salutis confitendum. Insuper furtum vt sex in gradu excedit mortaliter furtum vt quinque et tamen de gradu non est necesse confiteri dicis nos la tet sic non est minor latentia in proposito. Rursus certum est quod homo non tenetur in speciali con fiteri peccatum abolitum et iam confessum nec in specie subalterna vt ita loquar puta de superbia vel inuidia nec pro cognoscendo vultu pecoris non teneor repetere in confessione iuuentutis mee peccata vt confessor videat quale pecus eram sed qua le nunc sim post vltimam confessionem dato quod eram brocliuus ad aliqua peccata anno preterito non est opus illud sacerdoti manifestare nisi post vltimam confessionem et illud lapsus fuerim. Item vel debes confiteri te de inuidie actu et cum hoc quod deus pepercit tibi vt credis alias de simili actu vel est de venia superbie auaricie si solum de inuidia et innumeri dabiles sunt actus inuidie specie distincti vel de hiis omnibus dimissis te confitebaris vel solum de hiis actibus eiusdem speciei specialissime et tunc oportet te bene fodere et in philosophia et in theolo gia non nego quin bene facit qui ostendit discreto confessori suam procliuitatem ad aliquam speciem peceati qua alias erat irretitus vt sanum consilium venetur ab alio.

¶ Ex omnibus istis infero correlaria Primum quod multum prodest diu viuere si homo viuat bona vita et finaliter discedit in gratia hoc patet quia resurget in maiori gratia quam erat illa in qua cecidit vt suasum est: igitur. Ex isto correlaria iterum subsequuntur paucis interiectis hoc dixerim quia alioquin pro patio correlarii esset plena tenebris quod enoch et helias si sint viatores sunt in bono statu et consequenter dicere oportet quod sunt in magna gratia. Secundo sequitur quod huius carminis sententia est nulla. ange licus iuuenis senibus satanizat in annis hoc patet quia nichilmelius quam bene inchoare viuere secundum illud horatii. Quo semel est imbuta recens seruabit odorem Testa diu. et primo ethicorum non parum refert imo to tum iuuenes sic vel sic assuefieri aliqui filii belial contra bonos filios hoc adducunt in medium. Secundo principaliter sequitur quod plerique homines vt iudas schariothas et nero fortassis parum differunt a penis diabo lorum. hoc probatur quia ftatus vie in demonibus erat valde paruus in istis satis longus et in magna parte malus esto quod demones in minore tempore plus peccant quam homines hoc iterum probari potest iohannes euangelista et plerique apostolorum verisimile est et rationi tbeologice consentaneum sunt super multos angelos in celo: ergo idem videtur de multis perditis hominibus quod peius puniuntur in inferis quam isti demo nes. Tertio sequitur maius bonum est bene viuentibus diu viuere quam sit male decedentibus in mortali discedere supposito quod eque diu viuunt. hoc patet. quia bonus resurget ad omnia merita. Secundus non incidii in prestina demerita stat quod male viuens in paucis pec catis mortalibus discedat si habeat contritionem pau lo ante mortem et postea recidiuet et sic cum paucis peccatis discedat et ad illud iacobi. ii. qui in vno of fendit factus est in omni reus id est tantum punietur extemsiue sic discedendo sicut cum infinitis mortalibus non tamen in intensione graduali. Quarto sequitur quod plerique sunt dannati qui maiorem gratiam habuerut quam multi in celo hoc patet de multis reprobis vt de iuda vero simile est quod semel erat in gratia et ex illo sequitur quod non semper deus capit hominem in optimo statu sue vite oppositum est error parisii dannatus. Quinto sequitur quod melius est viuere tota vita male et in vltimo die bene viuere sicut fortassis fecit bonus latro quam viue re sanctissime in principio et finaliter male mori. hoc patet ex premissis cui consonant carmina agrestia. Est melius peccasse prius post viuere recte. quam prius esse pium et fine fore reum. Sexto sequitur licet peccans cui peccata dimissa sunt priora grauius semper posterius peccat quam antea maximam vtilitatem confert frequenter resurgere. hoc patet. quia omnia peccata priora cribrantur nunquam reditura ad culpam et illa circunstantia ingratitudinis parum malicie habet respectu magne vtilitatis resurgendi. Septimum correlarium illi qui est in decuplopeior altero deus plus in decuplo confert de gratia. patet. cadat sortes a gratia vt centum ma neat diuin mortali vel apostata vel simoniacus in beneficio cadat plato a gratia vt decem per vnum paruum mortale resurgant cum contritionibus proportionalibus secundum decuplum et subdecuplum. patet propositum. si cum equalibus contritionibus resurgerent non serua retur proportio denaria. patet. si duobus sese habentibus in proportione dupla equaliter addas erit minor pro portio quam multiplex vt puta superparticularis vel superpartiens: similiter stat quod duo equaliter peccaue runt et equaliter penitent et tamen vnus habet maiorem gratiam in resurgendo quam alius et illud patet cum gratia in resurgente non solum attenditur a maiore contritione sed a tota gratra praehabita ceteris tamen paribus resurgens cum maiore contritione habebit maiorem gratiam simile ali habent dicere de resurrectione ad prima merita in acceptatione diuina non credatur quod actus elicitus a gratia maiori /( vt plerique rati sunt)/ semper sit melior ceteris paribus vel actus est minus bonus vel equaliter bonus. vt in. xvii. distin. primi deduximus propterea inscite dicit altissioderensis. liqua sunt vera quae tamen non sunt predicanda laicis vt est eque meritorium construere cenobium et dare turonum ex equali caritate illud nichil est dictu sed commentitium.

¶ Sed contra quartum correlarium arguitur nullus dannatur qui vnquam habuit gratiam. quod patet talis sit iudas habuit actus meritorios vite eterne: ergo si meruit vitam eternam eam habebit vel deus facit ei iniuriam quod negam dum est a iusticia et misericordia dei capio iudam et bonum latronem pro actibus suis ille bonus latro clare videt deum et eo fruitur secundum verba christi. mathei. xxvii. Podie mecum eris in paradiso. nichil ita bonum pro actibus equalibus est datum iude non sufficit aliquod premium temporale et sic oportet concedere hanc disiunctiuam deus non equaliter premiat equaliter merem tes vel iudas non meruit. prior pars disiunctiue disso na videtur: ergo oportet aliam concedere. Respondetur quod prima fronte videtur concedendum quod reprobus nichil cathece et absolute meretur: sed solum conditionaliter si discedat in gratra imo nullus meretur aliquid loquor de merito vite eterne nisi finaliter discedat in gratia modo reprobo repugnat finaliter discedere in gratia. Istud tamen est reprobatum in articulis parisiensibus contra frem guidonem ordinis heremitarum nec valet dicere quod articuli parisienses non obligant oxonienses et sancti andree diocesanos quia non sunt subditi. ratio est pro articulo propterea concedo quod iudas meruit vitam eternam absolute et illam non habebit: ergo deus iniuste ei facit: nego consequentiam non habet illud quod meruit nisi conditionaliter quod discedat in finali gratia perinde sicut magdalena demeruit penam eternam cathegorice propter eius peccata et tamen numquam habuit penam eternam nec habebit. Et si cathe goriee concedis magdalenam peccasse cathegorice iudam concedere habes meruisse et sicut ipsa nec ha bet nec habebit eternum cruciatum pro mortali ab ea perpetrato ita nec iudas vitam eternam licet cathegorice meruit. Tunc ad punctum argumenti: ergo deus non equaliter premiat equaliter merentes. distingo vel equaliter merentes secundum eternam predestinationem et sic negatur. vel secundum presentem iusticiam et sic conceditur nisi decedant similiter in gratia: ergo iniuste facit: nego con¬ sequentiam quam admodum sunt duo qui strenue se habus runt in bello pro rege. sortes et plato equaliter sim pliciter merentur rex in fine belli dat a terras sorti plato in illo mense committit crimen lese maiestatis iu ste plato non tantum premiabitur pro strenuis actibus eius sicut sortes. Si dicas iudas meruit beatitudinem vel beatitudinem quam habuit vel beatitudinem quam non habet. respondetur concedendo secundum.