Quaestio 14

¶ Distin. quadragesime none questio decina quarta. Oquuti sumus questione precedenti de au onireola virginum: superest de aliis duabus Iaureolis scilicet martyrum et doctorum loqui: ed in primis et ante omnia de ista aureola martyrum loquendum est sed de illa ieiune loqueremur si nichil de martyri essentia diceremus: propterea pauca secundum materiam subiectam de ea loquemur propterea quero hunc questionis titu lum pro decima quarta questione huius distinctionis an mors est de ratione martyrii. pro intelligentia questionis supponatur terminus martyrium bi phariam accipitur: vnomodo extenso termino et tunc sic diffinitur: est volitio non deserendi opus secundum dictamen recte rationis non obstante con ditione mortis in presentiarum ostensa siue sit contrapugnatio siue non hoc modo strennui milites pro fide christi morientes in bello dicuntur martyres: idem est velle non et nolle in proposito hoc modo in vsu loquendi martyrum non vtimur termino: secumdo modo accipitur martyrium diffiniendo vt prius ponendo sine contrapugnatione vt petrus andreas contrapugnare est viribus et armis resistere oportet ad in cludendos paruulos ab herode peremptos superaddere vel aliquis occisus loco christi nec mireris de talibus diffinitionibus cum secundum legem dei ordinatam procedere oportet. premissis acceptionibus termini notabis hic geminum esse modum dicendi vnus tenet quod requiritur mortis perpessio actualiter ad hoc quod aliquis dicatur martyr multi antiquorum illud imita ti sunt vt beatus thomas alii quod non requiratur mortis actua lis perpessio et hunc modum insequitur martinus qui contra primum modum facit aliquas rationes et videamus quid roboris habeant: in primis postea contralium modum paulu um instabimus demum in illum modum descendemus qui nobis rationabilior videtur et arguitur sic. Si de ratione mar tyrii esset actualis perpessio mortis pro christo sequeretur si essent duo omnino equales in proposito grauissi morum suppliciorum suscipiendorum pro christo in hoc solum differentes quod furor tyranni in vnum seuit et non in alium quod vnus esset martyr et non alius sed consequens est fal sum quod probatur sic: quoruncumque actus interiores sunt eiusdem rationis et intentionis eorum merita sunt eiusdem rationis et equalia: sed actus interiores istorum duorum sunt eiusdem rationis quia in vtroque est volitio su stinendi grauissima terribilia ne deseratur fides aut ne idola colantur qua volitio in vtroque est formaliter im peratiua exequutionis suppono enim quod vterque admoneatur a tyranno vt neget fidem et colat idola aut quod grauissimis supplicis afficietur quod vterque respondeat se nequaquam negaturum fidem sed ad quecunque grauissima supplicia paratissimum quod vterque preterea ducatur ad locum tormentorum et cum cruciatur vnus si ex ipsa perpessione augeatur voluntas martyrii in eo qui patitur quod etiam augeatur in alio videndo socium patientem addatur casui quod cum ille primus inter tor menta emittit spiritum tunc aut propter euidentiam miraculorum aut propter mortem tyranni relinquatur alius tunc non videtur quid desit isti quod ad mar tyrium requiritur. Ad hoc argumentum conceditur sequela et sequens et quando improbas falsitatem consequentis quoruncumque actus interiores sunt eiusdem rationis etc distingo quod actus interio res sunt eiusdem rationis vel entitatiue et sic conceditur accidentaliter et in denominatione martyrii et sic nego: deest vni mors quod aduersarius dicit esse requisitum ad martyrlum.

¶ Secundo arguitur tunc per aliquid mere naturale quod non est in po testate studiose operantis aliquis de non martyre fiet martyr hoc concludit contra arguentem de vir ginitate si aliqua cognoscatur ipsa renitente et pro positum continuante castitatis perditur virginitas per aliquod quod non est in potestate mulieris: simili ter ebrius occidens ex culpa prima peccat per aliquid mere naturale quod non est in eius potestate pro tunc secundum eum. Tertio pauper non habens quid dare potest est vel esse potest liberalis: ergo fidelis non habens illum qui eum cruciat potest esse martyr: consequentia est nulla et eodemmodo concluditur de virginitate. facit duas alias rationes in questione prima huius materie ad quas non respondeo non sunt ma gne molis intelligenti positionem facit tamen vnam rationem questione quarta que videtur maioris ac crimonie et est hec. Si ad rationem martyrii exiga tur de necessitate tolerantia mortis aut actus marty rii erit post mortem et hoc non quia actus martyrii est meritorius post mortem non est actus meritorius aut in instanti aliquo precedente instans mortis et hoc non quia inter tale instans et instans mortis est tempus me dium: ergo potest naturaliter aut supernaturaliter non con sequi mors ponatur quod non sequatur mors per potentiam diuinam tunc vel ad martyrium non exigitur actualis tollerantia mortis vel actus iste qui concessus est esse martyrium non est martyrium quod non con cederet opinans. Ad hoc argumentum dicitur quod actus martyrii est ante mortem in a instanti vel b et ponatur quod est vna hora adhuc vsque ad mortem. dico quod repugnas posito ponis enim actum martyrii esse vna hora vel duabus ante mortem et postea vis quod non moriatur ad viginti annos vel sic et tibi lucidius erit quando petitur an iste actus est martyrium: dico dependet ex vna propositione de futuro scilicet ex hac an iste morietur ex hac plaga et si illa fuerit vera actus datus est martyrium sinautem nunquam fuit martyrium et vbi martinus dicit opinantem non velle dicere hoc modo: sed dico nulla est alia via dicendi ipsi opi nanti et ita videtur dicere secunda secunde quest. cxxiiii. licet tenebrose loquatur super hoc sed quicquid sit pro me ita dico et quod ita dicere sit rationabile arguitur contra aliam positionem et hoc sic: nisi hic modus sit ve rus dabitur martyr damuatus ymo multi martyres dabuntur damnati consequens est inconueniens er go et antecedens: probo consequentiam: stat pleros que qui habuerunt actum martyrii et habitum viuere viginti annos vel triginta post martyrium de le ge communi videtur quod stat dare multos tales dam natos de lege hoc concedere est inconueniens iniuriam facit martyri qui orat pro martyre de celebra tione missarum capitulo cum marte. propterea vbi orabatur pro sancto leone mutauit modum vt sanctus leo pro nobis intercederet dicit illud esse ex sacris litteris maximus pontifex. Sed dicis hec argumen tum est contra me arguentem stat virum mori ad duos dies vel tres ex vulnere illato post vulnus in flictum et sic dabitur martyr damnatus sed non est simile communiter in campo occiditur martr nec datur tempus ampli us viuendi et rarissime datur alicui tempus viuendi extra vulnera inflicta vel cruciatus illatos et sic non est tantus color vmo non est color quod martyr aliquis dannabitur qui moriuntur pro fide in die illo vel sequenti vt dubitatur de sancto mathia in feruore mar tyrii perdurat et specialiter adunatur a deo et hoc meretur cum corpus et animam pro deo obtulit non est ita verosimile quod sibi sic suffragabitur et quod in tali propo sito perdurabit si viuat triginta annos. Item videtur quod origenes per aduersarios debeat dici martyr qui pa tri consuluit perpeti et confiteri nomen christi et patrem accessisset in crastino si non clanculum mater eius ve stes abstulisset et eum impediuisset iam secundum vma ginationem origenis erat presentia periculorum et ad huc volebat confiteri nomen christi et ad hoc propo nebat: ergo habebat actum heroycum volendo confite ri nomen christi vsque ad mortem: et tamen a multis reuoca tur in dubium an est saluatus et hoc potest vallari per eusebium cesariensem tanta erat multitudo in egr pto se offerentium morti pro defensione fidei circa dies origenis quod fessi erant carnifices et coacti eos relinquere vbi ergo tot venerunt in presentia periculorum quis scit quin aliqui eorum vmo multi in hoc tem pore vel alio dannati sunt. propterea idem est martyr et testis fidei et talem putari ab ecclesia: modo ne mo est putandus talis an inflictionem mortis aliqui confitentur nomen christi in absentia qui in presentia ne gant: patet de beato petro math. xxvi. et aliqui confite tur in principio qui adhibitis cruciatibus resiliunt sic tempore paruorum cruciatuum et in principio durorum aliqui persteterunt qui postea retrocesserunt ergo quousque mors inferatur ecclesia non habet signum efficax iudicandi talem esse martprem nec tem pore quo torquetur nec antea quando dico idem esse martyrem et talem putari ab ecclesia intelligo fa cit signa ratione cuius si ecclesia militans esset debe ret per talia iudicia iudicare bunc esse martyrem a liquis pro amore christi moritur inter mahometanos vbi nullus est christianus iste est martyr et a nul lo viatore putatus talis ad iudicium martyrii requiritur quod signa sint efficatia quare loquela de volendo pati in absentia et in principio cruciatuum non est signum efficax. Preterea sic argumentor: velle pati mortem vel potius tueri fidem non obstante con ditione mortis oblata in absentia non sufficit ad martyrium per te requiritur presentia queramus de illa presentia non est localis quia sic tyrannus vel alter spiculatorum esset martyr non requiritur visio securis quia tunc cecus non esset martyr nec ha bens pannum ligatum super oculos tempore mor tis infligende quod dicere est absurdum et per quem sensum oportet habere noticiam intuitiuam quae causat iudicium ego patiar mortem. Si dicas per auditum et sufficere quod sit iudicium in isto quod patietur mortem hoc est presenti an periculorum esse presen tem secundum eius iudicium et adhuc perseuerat in confessione fidei: plurimi tales euadunt et false iudicant quorum multi forte damnantur. Item io¬ hannes euangelista secundum te debet dici martr quod negas questione secunda huius materie cum ha buerit in presentia periculorum propositum consi teri nomen christi quod non deseruit. Rursus temptatiue arguendo posito quod quis habeat iudicium opinatiuum quod patietur mortem et noticiam in oppositum non obstante confitetur nomen christi quero an talis est martyr cum assentit se moriturum et est prae sentia periculorum secundum eius estimationem. Fortasse dicit aliquis euacuando pondus rationis cui initor si quis discedat in mortali non est marty nec sequitur iste habuit martyrium et moritur: ergo moritur martyr: et sic non habeo quod martyr damna bitur: quemadmodum multe mulieres que pro aliquo tempore erant virgines mortue sunt meretrices fi naliter et damnate hoc non eneruat rationem non quelibet que habuit virginitatem discedit virgo quando habet oppositum virginitatis vt ponitur in illo casu: nec similiter quilibet qui habuit martyrium pro ortionabiliter mortuus est martyr si postea pati no luit vel cui displicuit suum velle finaliter: sed si quis simul habuit martyrium et nunquam postea oppositum talis discedit martyr: quemadmodum si quis hapuerit propositum virginitatis simul et postea mori tur non habendo oppositum discedit virgo. diceret aliquis forte terminus martyr conmnotat quod homo discedat in gratia et sic non quilibet habens propositum patiendi in presentia periculorum est martyr vt patet de illo qui discedit in mortali: hic nichil dicit stat solum in terminis et sic capiendo terminum non esset questio nec esset ad intentionem aliorum: sic dicam de virginitate et fingam acceptiones peregrinas terminorum vbicunque vrgeor ratione. item martinus fatetur martyrem damnatum a quo rece dimus repente sicut inopinate premens pede colu brum. Item maximus dicit in quodam sermone de martyre quod vincit pro fide moriendo qui vincere tur sine fide viuendo si ponis aliquem cui placet peccatum mortale et vult pati mortem pro christo per alium actum non do casum quis est ita insensatus volens vitam in mortem pro christo commutare a ctualiter et placens in mortali noxa. Teneo ergo conclusiue quod est de ratione martyrii pati mortem pro christo sed ex alia parte dico quod interdum aliquis habebit aureolam martyrum qui non est martyr sicut ille qui vo tatur coram tyranno in presentia periculorum paratus sustinere fidem vsque ad mortem inclusiue si talis discedit in gratia habebit aureolam martyrum quemadmodum distin. xxx. diximus aliqua habebit aureolam virginum que non discedit virgo: patet de corrupta a tyranno ipsa renitente talis vt superius diximus non est amplius virgo sed moritur non virgo et ha bebit aureolam virginum. sic in proposito qui non occiditu habebit aureolam virginum cum martyre sed non martyr si discedat in mortali vt potest postea non habebit illam aureolam vt de virgine que discedit cum mortali nec abhorremus admittere virginem dannari cum sacre hystorie mentionem faciunt de fatuis virginibus: et eodemmodo admittunt martyrem dampnari: interdum tamen methaforice vocantur martyres qui non patiuntur mortem vt apud hieronymum in ser mone de assumptione diue virginis dicentem recte dixerim quod dei genitrix vgo et martyrfuit: sic de be ato martio et quod amplius est de iohanne euangelista qui dolium feruentis olei euasit et de tribus pue ris qui ab igne babylonis euaserunt: danielis tertio et talibus. Si petas quibus debetur aureola mar tyrum: dico hiis qui in gratia discedunt et habuerunt iudicium firmum quod occiderentur si persisterent in actu honcsto non obstante persistebant.

¶ Sed ad huc argumentor probando quod stat martyrem damnari et hoc sic: stat aliquem subito vocari coram tyranno qui erat in peccato antequam veniret quod non co gitat amplius de suo peccato et sic non detestatur et per consequens talis patiens damnabitur. Ampl us stat dare tartarum gentilem vel mahometanum mori cum actu martyrii sed tales damnabuntur: igi tur. minor patet: potest proponi vni mahometiste quo neget deum esse vel deum creasse mundum: hic ma hometanus mauult sustinere mortem antequam neget hanc: deus est vel deus creauit mundum et sic sustinet: ergo talis damnabitur martyr. quod sit martyi patet: quod damnabitur patet: non est christianus et ad ultus audiens loqui de fide nostra quam floccipen dit: igitur. Ad primum dicitur talis detestatur sus peccata in generali et non habet oportunitatem se confitendi nemo obligatur ad impossibile sed si non detestetur formaliter sufficit virtualiter bunc casum in materia penitentie excepimus et statim euolat ad patriam in primo instanti non esse eius est beatus. Ad secundum nego quod stat dare mahometanum vel gentilem martyrem si patiatur mortem pro hac deus est vel deus creat celum et terram refert hoc actualiter vel vir tualiter in suam sectam et in honorem sue secte et sic act suus est malus et per consequens non est martyrium cum martyrium est actus virtutis: quinimo virtutis heroyces esset vnus natus gentilis non baptisatus baptisme fluminis qui vellet pati pro christo et circustantionar recte suum actum talis erit martyr et christianus quia bapti satus baptismo sanguinis.