Missio

MIssio a mitto mit tis dicitur. De missione primo in communi. Quertur quid sit. Ad quod dicendum secundum Guill. super i. di. xiiii et .xv. quod missio non est nisi quadam actio velis passio seu qua dam respectus missi ad mittentem: seu mittentis ad missum. Unde missio proprie ex creaturis transfertur ad creatorem Missio quippe secundum Bon. in i. di. xv. q. i. In creatu ris passiue dicta ad tria comperatur. Nam comperatur Primo ad principium. Secundo ad terminum. Terton ad missum.

¶ Primo ad principium sub triplici habitudie comporatur. Aut vt ad dantem. et sic mittitur radius a sole. Aut vt ad dantem virtutem. et sic mittitur iaculum a proiectore. Aut vt dantem iurisdictionem seu auctoritatem. et sic mittitur numcius a praeceptore. et isto modo reperitur in deo patre missio actiua. in filio autem et spiritu saco missio passiua. quia tam filius quam spiritus sanctus habent esse et virtutem et iurisdictionem ope randi a patre: sic et spiritus sanctus a filio.

¶ Secundo modo mi sio comperatur ad terminum etiam tripliciter. Aut vt ad locum in quo quietatur. sicut lapis mittitur deorsum. Aut vt ad aliquem a quo habeatur. sicut donum alicui mittitur. Aut ad alique vt in eo operetur. Istis modis mittit pater fili um et spiritum scantum. et filius mittit spiritum scantum. et etiam filius se ipsum. et spiritus sanctus seipsum scilicet ad quiescendum in nobis et possidendum ab anima saca: ac operandum in ea sanctificationem et opera meritoria

¶ Tertio modo missio in creaturi comperatur ad missum. et pec hbent imperfectionem. quia missus separatur a mittente: vt cum quis a roma mittit aliquem pa risius. et quia missum non est vbi mittitur sed mutat locum. Ideoque ista comperatio non competit personis divinis. quia piritus sancus dum mittitur non separatur a patre et filio nec mutat locum: cum tres persone sint vbique praesentes. sed tamen aduenire dicitur ad locum aliquem vel hominem. non per loci mu tationem. sed per alicus effectus et respectus productionem ibi de nouo. sicut filius dicitur missus in carnem: quia operatus est ibi nouum effectum scilicet assumptionis humane nature etc. et spit ritus sanctus dicitur misius quando operatur in anima sanctificationem et doni gratiae infusionem. et per consequens nouo respectu aliter se se hbet creatura ad deum quam prius: quia ia est vt amans deum. ergo etc. Ad idem infra. §. x. et. xi.

¶ Quottuplex distiguitur missio in divinis; Respondetur secundum Scoto. in i. di. xiiii. et .xv. q. ii con cor. alios. quod in divinis missio est duplex. videlicet Pria dicitur ad intra. et hec est vnam personam esse vel produ ci ab alia. Isto modo filius et spiritus sanctus dicuntur mitti: quia habent persona aliam scilicet patris de qua sunt. sed pater non mitnitur quia a nullo est

¶ Secunda missio dicitur ad extra scilicet ad creaturas. et ista etiam est duplex secundum magistrum in primo. distin. xvi. cap. i.t Una est visibilis. sicut dei filius dum in mundum missus visibiliter in carne humana apparuit. Et dum spiritus sanctus in signo visibili super christum. et in die pente costes super discipulos missus est.

¶ Alia est missio inuisibilis. qua dei filius et spiritus sanctus mentibus fidelium inuisibiliter quotidie illabitur. Ioan. xiiii. Siquis diligit me etc. ad eum veniemus et mansio. apud eum fa

¶ An aliqua persona diuina mittat seipam; Respondetur secundum Guill. et Scotorlis. vbi. supra. scilicet di. xiiii. et .xv. quod quamuis antiqui doctores plures ande tempus magistri sententiarum opiati sint quod non. sed decepti sunt. Ideoquae tenenda et opi. magistri. quod persona divina qualibet mittit seipsam missione actiua. Ratio quia mittere est aliquem effectum operari vel agere ad extra: in quo manifestatur per sona quae mittitur. sed omnia opera dei ad extra sunt indiuisa secundum Aug. ergo etc

¶ Item mittere mitti habent se sicut incarnare et incarnari. sed incarnare conuenit tribus pr sonis: licet incarnari sit proprium vni tantum. ergo et mittere conn est tribus. licet mitti non sit. Item manifestare angelico vultui vel nobis aliquam persone proprietatem dicit perfectionem et ita commune est tribus personis hac facere nec vlli negandum sequitur est quod cum vna persona mittit aliam quilibet persona mittit. et sic ipsa etiam met persona mittit seipsam: et mittitur ab omnibus similis Unde filium misit ad incarnandum to ta trinitas: et spiritum scantum misit trinitas

¶ Si dicas. mittere dicit auctotem: quia opetet mittentem habere auctorita tem super missum. sed nulla persona accipit auctoritatem a seipa. ergo etc. Dicendum cum Guill. et Scoto. quod mittere dicit ai ctoritatem. quod mittere bene dicit auctoritatem: accipiendo auctoritatem pro ordie principii ad intra. Sed accipiendo pro causalitate ad extra respectu creature non opet quod semper mittens quilibet hebeat auctortem istam. sed sufficit quod habeat vnus aut duo. Tertum est enim quod scriptura Esa. omnidicit filium missum in mundum a spiritu snco vbi het. Spiritus domini super me scilicet filium. pauperibus euangeliare misi me. et tamen spiritus sanctus non habet auctoritatem illa ad intra super filio. sed solus pater mittens habet auctoritatem. Tamen illud Esa supra. loquitur de christo secundum humanitatem: qua est inferior spiritu sancto.

¶ Sed quid de missione passiua. Respondetur secundum. e. Guill. supra. quod mitti passiue non conuenit pa tri: sed tantum filio et spiritu snco. Unde magister in littera. e. di. xv. ci Aug. iiii. de trini. c. xxvii. ait. Paitus nusquam legitur misssed filius dicitur missus a patre Io.. quem pr scificauit et misit in mundum: et etiam spiritus sanctus. Io. xvii. Spiritus san ctus quem mittet pater in nomine meo etc. Ratio. quia mitti est manifestare quod persona missa procedit ab alia persona in diuinis. Unde nil mittitur nisi quod procedit ab alio scilic pater non procedit ab alio quia est a se. ergo pater non mittitur etc. quauis at pater aliquando apperuit patribus per aliquas visibiles formas: vt dicit Aug. vii. de trini. et apperuit super christum in baptismo. dii. Hic est filius meus dilectus. tamen nusquam apperuit vt missus ab aliquo: sed vt mittens filium et spiritum sanctum: vt etiam. supra patuit. vbi Apparere etc.

¶ Item restat difficultas adhuc quo aliqua persona dicitur mittere seipam: cum nil agit in seipsum praesertim in diuinis.

¶ Item quia mitti est originari. se go mittere est origiare se. quod est impossibile Sed hec consequentia nden valet. quia actiuum. et passiuum mltum differt: vt. supra patet art. iii de incarnare et incarnari.

¶ Unde respondetur secundum Scotorlis. vbi. supra. et Guill. similis quod diuina persona potest agere in seipsam isto modo. quod causet in se solum rationis respectum. Nam per illam missionem qua persona mittit seipsam non ponitur in ea nisi quidam respectus rationis. quia dei ad creatu ram nulla est relatio realis quae sit in deo formaliter. sed est tantum relaton secundum dici. vt patebit infra. vbi Relaton

¶ Nota pro euidentia secundum. e. Guill. supra. tripliciter dicitur missio. Uno modo vt est quodam tiomune vniuocum actiue et etiam passiue missioni. Secundo modo dicitur actiue. et missio ista est manife stare personam qua mittitur per aliquem effectum ad extra. Ter tio modo est missio passiue dicta. et ista habet triplicem respectum. Unum ad producentem. Nam vt Aug. dicit iiii. de trini. c. xviii. Filio vel spiritu sco mitti non est aliud nisi ma nifestari quod procedat a patre et iste primus respectus est realis semper sicut producentis realiter ad productum. Secundus re spectus est missi ad mittentem. et iste est respectus rationis tantum cum persona seipsam mittit: quia eiusdem ad se non fit rela tio realis. Tertius respectus est ad id ad quod mittitur id est ad creaturam. et iste est etiam rationis. vel secundum dici vt dictum est etc.

¶ An sancta trinitas tota mittat seipsam. Et arguitur quod sic. quia mitti personam est ipsam vet nire ad inhabitandum in creatura de nouo. Sed tota trinitas veit ad animam conuersam a peccatis cum sibi infunditur gratia. Iuxta illud Io. xiiii. Ad eum veniemus et mansio. apud eum fa. ergo mittit se.

¶ Respondetur breviter secundum Bona. in primo. di. xv. q. iii. et iiii. Missio passiua non solum dicit vel importat aduentum dei ad habitandum. sed magis principaliter importat ex suo intellectu emanationem. scilicet persone misse a persona mittente. et manifestatione scilicet hus ema nationis. vt patet per Aug. iiii. de trini. et Scotist. in p. cedentibus. Sed quia tota trinitas non emanat vel non procedit ab aliquo. Nam trinitas tota comprehendit etiam per sonam patris qui a nullo procedit. Ideoque quamuis tota tri nitas veniat ad habitandum in anima cum ei infunditur gratia etc. vt argumentum praemissum probat. tamen sicut persona patris: ita et trinitas non dicitur mitti vel missa: quia non habet a quo mitti. Unde ista est propria simpliciter et omnio. videli cet quod pater mittit filium et spiritum sanctum. Hec autem minus propria. quod filius vel spiritus sanctus mittit se. ideo ad bonum sensum est exponenda. quia non recedit omnio a proprietate id est filius vel spiritus sanctus manifestat se procedere a patresed ista. pater mittit se. vel trinitas mittit se. est omnio impropria. Hec ex Bona. concor. Tho. et Rich. etc

¶ Quomodo vna persona possit mitti sine alterius missione: cum sint omnio inseparabiles et indiuisibiliter coniuncte ipse divine persone et vnum in essentia. et per consequens inseparabiliter sese ce mitantes vbicunque Respondetur secundum Rich. super. di. xv. concor. Bonauen. ac etiam Guill. et Scotorlis. super. iii. li. di. i. q. ii quod loquendo de missione visibili: bene potest vna persona sine alia mitti. vt patet de ncarnatione quando solus filius missus est. et in specie colum be ac in specie ignis die pentecostes solus spiritus sanctus fuit missus. Unde ad rationem de inseparabilitate persona rum dicendum. quod quamuis tres persone sint inseparabiles iu vnica essentia. tamen quia missio terminatur ad personam non ad essentiam. ergo vna persona mitti potest sine alia. Et de hoc exinten i. §. viii. Tatius autem li. iii. patebit. Sed loquendo de missione inuisibili aliter est dicendum quam de visibili: quia in exterioribus effectibus scilicet visibilibus non est tanta connexio quanta est in gratuitis habitibus et formatis quai connectuntur in charitate. ideo in missione proprie dicta: qua simpliciter et vere datur persona quae mittitur inuisibiliter: vna non mittitur sine alia. cum talis missio non potest esse sine ipsa charitate et gratia gratum faciente. Numquam enim da tur gra gratum faciens quae appropriatur spiritu sancto: quin detur etiam sapientia chara: quae appropriatur filio. et econuerso. quia cum habitu charitatis semper infunditur a deo aliquis habi tus illuminatiuus vel augmentum eius et econuerso. Et sic patet quod vna persona non mittitur missione inuisibili si ne alia. Unde licet tota trinitas iustificet hominem pergratiam. tamen ad faciendum hanmc scilicet iustificationem non dicitur pater missus sed tantum filius et spiritus sanctus. vt dicit est Lyra super ecmi. xxiiii. Uerum tamenm missione improprie dicta: quae est missio secundum quid. hoc est secundum aliquod donum gratiae gratis date tantum: et non gratum facientis. sic bene mittitur aliquando spiritus sanctus et non filius et econuerso. Hec ex Rich.

Sed quomodo potest intelligi quod tres persone mittat: et tamen sole due mittantur vi vna sola:; Respondet Guill. supra. secundum doc. subti. e. di. xv. qui dat exemplum in bis tribus potentiis anime. Memoria. intelligentia. et vo luntate. Nam menoriam manifestant vel declarant: tam me moria quam intelligentia quam voluntas: et tamen sola memo ria est declarata. sic in proposito. Item Bonauen. in. iii. distin i. aliud exemplum dat. Si tres homines induant vnum ipsorum: ibi vnus tantum induitur. Item in igne est substantia splendor et calor inseparabiliter: et tamen in spe culo opposito apparet solus splendor et non calor nec ignis realis etc.

¶ An vna persona mittat aliam per aliam: puta si pater mittit spiritum sanctum per filium: Respondent Guill. supra. quod sic. Sicut enim ista conceditur quod pater producit spi ritum sanctum per filium. et quod pater creat omnia per filium vel ope ratur per filium. ita ista conceditur. pater mittit spiritum sanctum er filium. ita quod lyper dicat subautoritatem in filio et autoritatem in patre. Nam pater a se mittit: sed filius ab alio quia a patre. Hec ex Guill.

¶ Qualiter mitti competit deo vel rt one diuine: cum importet imperfectionem aliquam. Nam mportat quandam inferioritatem gradus et indignitatem circa missum Unde angeli inferiotes mittuntur a superioribus. et suprami angeli non mit tuntur ad nos propter suam dignitatem: sed assistunt. secundum Dio. persona autem diuina est in infinitum dignior: quametiam supramus angelus. ergo etc Respondetur secundum Tho. e. dist. xv. q. i. arti. i. quod aliud est de deo et de angelo quia missio angeli indignitatem et inferioritatem gradus ponit circa missum vt probat argumentum et etiam ponit loci mutationem. Angelus enim missus mouetur localiter de celo in terram quia cum est in celo non est in terra. Sed persone diuine missio non ponit aliquam inferioritatem gradus nec indignitatem cum amnes persone divine sint equalis dignitatis omni¬ mode. Sed tantummodo ponit autoritatem vel subauctoritatem originis. Et nouum effectum quem facit deus trinitas immediate: non per angelum: videlicet influentiam gratie gratum facientis et lic nouum respe ctum creature ad deum. Unde nec ponit loci mutationem vel motum: quia deus est vbique semper et sic nulama imperfectionem deo tribuit.

¶ Sed. d. Numquid ergo huiusmodi missio diuina potest dici vere missio an metaphorice vel similitudinarie tantum dicitur. Respondetur secundum Bona. et Rich. aliosque quod vere missio est. Ratio quia in dono gratumfaciente vere datur persona diuina cum suo dono vt patebit infra. §. Item quia quandocumque datur aliquid vt absenti vere dicitur mitti secundum tale donum Sed quia tota trinitas diuina est absens peccatori secundum gratiam gratumfacientem et praesens sit essentialiter et potentialiter vbique. sequitur ergo quod quando datur donum spiritus sancti gratum faciens: vere nittitur spiritus sanctus de nouo quo ad tale donum. quia non sic id est non tali dono erat prius in ipso peccatore. Nam prius erat tantummodo vt in creatura generali modo: nunc autem est in ipso modo speciai scilicet vt in cognoscente et amante deum et sic sanctificato etc. Unde ibi non erit de nouo per loci mutationem sed per nouum effectum vt tactum est. supra § i.

Si adhuc. dicit quod scriptura dicit spiritu ritum sanctum in specie columbe de celo venisse et sedisse super christum Item quod super discipulos de celo venit repentino sonitum tanquam flatum vehementissimo et sedit super eos in specie ligue ignite. ergo vietur quod per motum de scendit spiritus sanctus in istis speiebus. Ad hec et similia Respondetur secundum magistrum in primi li. di. xvi. c. ii. quod spiritus sanctus ipse non mouebatur tunc nec temporali motu descendit. Sed tantummodo species create visibiles videlicet columbe. so ni et ignis etc. mouebantur et per illum motum temporalem creature: significabatur spiritualis et inuisibilis infusio spi ritus sancti vel plenitudo Nam spiritus sancti natura vel substantia non videbatur. nec in illis creaturis matis erat quam in omnibus aliis creaturis sed erat in ilis ad iliud scilicet de clarandum. Hec secundum magistrum. Ad hec etiam infra. §. xxxv.

Issio secundo scilicet speci alius de missione inuisibili. Queritur ex qua dictum est quod due persone scilicet filius et spiritus san ctus habent mitti Qualibus ergo donis cognosci potest quod mittitur filius dei inuisibiliter in hominem. vel quod mititur spiritus sanctus: Nam vt magister in primo di. xv. ait cum Aug. iiii. li. de trini. Dei filius sicut semel tantum missus est in modm quando visibilis apperuit carne indu tus Ita inuisibiliter mittitur quatidie in animas pias et nctans vt ab eis percipiatur et cognoscatur Et di. xvi. consimiliter dicit etiam de spiritu sancto quod datus est visibiliter in die Pentecostes. et datur inuisibiliter quatidie illabendo men tibus fidelium. opus est ergo vt sciamus discernere in quibus do nis habet mitti filius et in quibus habet mitti scilicet Respondetur secundum guil. e. di. xv. cum Bona. ibidem parte. ii. q. ii quod de donis dei tripliciter loqui possumus.

¶ Uno modo quantum ad radicem: que dicitur gratia gratum faciens. et sic missio filii et spiritus sancti inuisibilis: non distinguuntur separatim quia ambo mittuntur in dono gratiae gratum facientis scilicet fi lius et spiritus sanctus: et non vnus sine alio.

¶ Secundo modo possumus loqui quantum ad habitum. et quoniam habitus distinguuntur tripliciter. Primo enim quidam sunt affectiui pure: qua inflammant amore: et in istis mittitur spiritus san ctus. Secundo quidam sunt habitus cognitiui: quia illumi nant et ducunt in manifestationem verbi et filii dei: sicut est sapientia. et hec appropriatur filio. ergo in tali mitti filius. Sed si habitus est pure cognitiuus sicut scaita vl reuelatio occultorum. et prophetia: quae sunt per gratiam gratis datam. In tali nec filius nec spiritus sanctus mittitur. patet de Balaa propheta etc. Tertio itaque quidam sunt habitus; simul cognitiui et affectiui: vt sapientia proprie dicta: quae est cum gratia gratum faciente coniuncta. et in talibus mittitur filius inquantum sunt cognitiui: et etiam mittitur spiritus sanctus inquantum sunt affectiui etc.

¶ Tertio modo possumus loquie de donis dei: quantum ad actus consequentes et differentes: quae sunt illuminatio intellectus. et in tali mittitur filius. Et inflammatio scilicet affectus et in tali mittitur spiritus sanctus. Unde Rho. v. Charitas dei diffusa est in cordibus nostris per spiritum qui datus est nobis Sed quoniam am be missiones inuisibiles scilicet filii et spiritus sancti: sunt indi uise: et de potentia ordinata sunt inseparabiles. ideo nunquam mittitur filius inuisibiliter: quin mittatur spiritus sanctus et econuerso. vt patuit. supra. etiam §. vii. Hec praescripta ex Guill. cum Bona. etc.

¶ An quotienscunque quis de nouo cognoscit veritatem: mittatur filius semper in talem hominemRespondetur secundum Rich. super i. dcti. e. xv. q. fi. concor. Tho. ea. dis. q. v. quod quamuis cognitiolveitatis: sicut sapientia: appropriatur filio: et in tali filius hebeat mitti: vt in praecedo ti dictum est. tamen non in quolibet effectu sibi appropa to: hoc est non in qualibet cognitione veritatis cuiuscum: quam filius mittitur de nouo: sed tantum in effectu supernaturali: sibi a ppropato. Declaratur: quia certum est quod homo per lumen naturale rationis potest deuenire in cognitionem multarum veritatum de nouo: sine hoc quod ei infundatur de nouo aliquis habitus illuminatiuus a deo. Idem non semper mittitur filius: quotiens homo aliquam veritatem cognoscit de nouo: nisi restringendo donum cognis tionis ad aliquem habitum illuminatiuum supernatura liter infusum. Nam et certum est quod muilti peccatores quanoque cognoscunt aliquam veritatem: absque hoc quod habeant dei filium ad fruendum. Persona aut mittitur in dono sibi appropriato: ita quod ad fruendum habeatur: quod fieri non potest nisi per charitatem. ergo etc

¶ Sed an in praeceptibili augmento sceti veritatis et illustratiois: semper de nouo mittatur filius. Cum emim Augustinus li. slicet. quaestio. q. N dicat. quod soli deo conuenit illuminare animas. ergo videtur quod talis illustratio sit a dei filio misso: Respondetur secundum. e. Rich. quod soli deo conuenit illuminare animas luie gratiae et glorie: sed aliter est de luie adquisito. Tali eim luine adquisito: quamuis soldeus illuminet principaliter: tamen secundario et non principaliter homo per seipsum studendo et ratiocinando potest illumiari. et docendo alium illuminat. Unde Augustinus xii. li. confes. dicit. Si ambo videmus verum esse quod dicis: et ambo videmus verum esse quod dico. vbi quaeso illud videmus. Nec ego vtique in me: nec tu in me. sed ambo in ipsa quae supra mentes nostras est: incommutabili veritate. Hec ille. Et hoc Augustinus dicit pro tanto secundum Rich. quia intelligimus ista quae naturaliter intelligere dicimus in naturali iuie: quod nobis est a prima veritate impressum. sicut dicimus videre in sole: quia videmus in luine quod facit sol etc

¶ Ad quesitum ergo dicedum secundum. e. Rich. ibidem. quod per augmen tum illustrationis sancie: etiamsi fiat perceptibiliter tale au gmentum: non semper mittitur filius: quia tale augmentum scieite potest fieri per adquisitionem. nec per hoc homo fit sanctior: sicut fit per augmentum charitatis. imo vt ait apostolus i. Corum. viii. Scia inflat: sed charitas edificat. ergo etc. Unde etiam philosophus Algamel. v. lib. physicorum dicit. Qui crescit in scientia et non crescit in bona vita: elongabitur a deo. Hec ex Richardo.

¶ An in quolibet deuotois vel cha ritatis feruore mittatur spiritus sanctus de nouo: Respondetur secundum. e. Rich. supra. quod non: sed tantum in affectu supernaturali et gratum faciente feruore charitatis. Declaratur: quia potest quis per habitum charitatis adquisitum: vel per assuefactionem inflammari ad deuotionem: et amorem dei: ita quod non fiat hoc per habitum charitatis gratuite. Nam isti actus sunt multum consimiles vt discernere nos communiter nequeamus; prpterea certi esse non possumus an simus in charitate gratuita. Iuxta illud Eces. q. Nemo scit an amore vel odio dignus sit. Item potest etiam contingere quod aliquis inflammetur ad amandum deum: qui tamen exinde superbit: et cor ruit in pecatum spirituale: quamuis contineat se a peccato carna li: vt expsse patet per Ber. li. de amore dei. vbi reprehendit eos qui superbiunt de deuotione. Denique aliqui sunt qui credunt se fortiter diligere deum: qui tamen in tentatione positi experiuntur se non tam fortiter diligere vt credebant: quoniam teste Grego. Probatio dilectionis est exhibitio operis. Unde ex his patet quod charitas quo ad feruorem etsi augeatur: hoc fit per gratiam prius habitam et vsum eius. Nec semper datur spiritus sanctus de nouo: nisi dum charitas augetur quo ad essentiam. vel quando augetur quo ad nouorum donorum aut vsuum collatione. patet etiam i. § sequi.

¶ Sed in quali vel quanto augmento gratiae seu charitatis: spiritus sanctus de nouo mitti vel aduenire cogscitur. Respondetur. recolligendo secundum Bona. e. di. xv. et Tho. ac Rich. similis colligendo: quod augmentum gratiae in homine potest fieri

¶ Primo mo imperceptibiliter. et tunc non mittitur de nouo: sed spiritus sanctus prius habitus operatur in homine abundantius. Ratio: quia vt Augustinus q. de trini. dicit. Tunc dicitur spiritus sanctus vel etiam filius dari vel miti scilicet de nouo: cum a quoquam cogscitur atque mente percipitur: quantum cognosci et percipi potest pro captum vel proficientis in deum: vel perfecte in deo anime rationalis. Hec ille.

¶ Secundo potest au geri gratia vel charitas prerceptibiliter. tamen secundum intensionem eiusdem virtutis. Nam gratia vel charitas potest augeri quatidie in feruore vel profectu gratiae prius habite: quandoque perce ptibiliter et quandoque imperceptibilit. et tunc etiam non dicitur de no uo mitti spiritus sanctus scilicet in tali augmento perceptibilia feruoris: nisi cum hac augeretur gratia vel charitas qua ad substantiam gradus altioris

¶ Tertio modo potest fieri au gmentum gratiae vel charitatis: ita quod proficiat in actum vel donum noue gratiae. Sicut dum aliquis sanctus accipit de nouo donum prophetandi vel intelligendi per inspirationem supernaturalem diuina mysteria et prophetias etc. tunc de nouo mittitur sibi spiritus sanctus vel filius. Similiter quando in aliquo sancto charitas vel gratia ita accenditur vt virtute spiritus sancti sine difficultate possit vincere omnem tenta tionem. vel aliquid huiusmodi: de nouo mittitur spiritus sanctus. Denique similiter quando virtus charitatis et gratiae excrescit intantum vt conferatur tali sancto alius vsus nouus gratiae: pu ta miracula facere. vel in gratia confirmari: ita vt non possit excidere. tunc de nouo datur vel mittitur spiritus san ctus. Sicut exemplum de apostolis. qui cum essent sancti et profi ciebant in charitate et gratia. postea quando in die pentecostes fuerunt eis noua dona et noui vsus scilicet miracu lorum et prophetiarum et linguarum collata. et confirmati sunt in gratia. tunc de nouo missus est spiritus sanctus.

¶ Utrum quando cotingit gratia remitti in homine per negligentia recedat ab eo spiritus sanctus. sicut mittitur quando augetur. Respondetur secundum Bona. vbi. supra ar ti. vl. in solutione vltimi argumenti. quod gratia augetur in homine tam quantum ad substantiam quam etiam quantum ad feruorem. Sed remitti non potest nisi quantum ad feruorem solum. Potest quippe quantum ad substantiam extingui omnino per pec tatum mortale subsequens: sed remitti quantum ad substantiam non potest. sed tantummodo quantum ad feruorem. sicut patet de igne qui extingui potest omnino. sed non remitti a ca lore subali: licet possit remitti a feruore maioris ardoris: sicut in proposito. Sed quoniam spiritus sanctus mittitur non in augmento feruoris sed in augmento substantie charitatis. Ion quando contingit remitti feruorem charitatis non recedit spiritus sanctus manente substantia charitatis. alias se queretur quod quando homo sanctus peccaret venialiter: tunc omnio perderet spiritum sanctum quod est flcuntum: quia veniale peccatum non est charitatem: sed tantum minuit feruorem charitatis. et sic patet

¶ An spiritus sanctus quanocunque datur semper mittatur cum dono charitatis vel gratiae gratum facien tis. Respondetur breviter secundum Richar. et Bona. similis. quod missio spiritus sancti est duplex. Una proprie et simpliciter di cta scilicet quando datur ad inhabitandum et sanctificandum aut fru endum. Et tunc non datur nisi in dono gratiae gratum facien tis. hoc est in dono charitatis gratuite: quia sine tali do no non potest anima sanctificari vel saluari nec habet faculta tem fruendi spiritus sancto: vt patet per magistrum. exxv. di. primi li¬r bri. cum augustinus xv. de trini. c. xvii.

¶ Alia est missio spiritus sancti non simpliciter et proprie dicta. Sed secundum quid et impro prie dicta scilicet quando datur ad auxilium vel vsum in aliquo dono gratiae eratis date in quibus manifestatur spiritus sanctus Et vt sic mittitur spiritus sanctus etiam sine gratia gratum facien te: vt patet de Saul. i. Regum. xvi. qui prophetabat. et de Iuda qui inter discipulos miracula faciebat vt ceteri. et de aliis multis.

¶ Utrum in propria persona mittater spiritus sanctus semper quando datur donum eius. An tantummodo ideo di catur mitti quia datur eius donum vel effectus sine persona Respondetur secundum Rich. in i. di. xiiii. concor. Bona. et tho. ea. di. q. ii arti i. ponendo conclusionem. quod spiritus sanctus in propria persona datur semper in suo dono gratuito

¶ Et probatur primo auctoritate magistrie. di. vbi expsse illud asserit. Item auctoritate Augustinus xv. dici tri. d. Spiritus sanctus dicitur donum quia datur. Quantus ergo deus est scilicet dominus Iesus qui dat deum Idem super illud Rho. v. Charitais dei diffusa est etc. dici Magna dei nostri mina: quia dat nobis spiritum sanctum donum quippe dat equale sibi: quia donum eius spiritus sanctus est. Hec ille. sequitur esgt quod si spiritus sanctus personaliter est donum: ergo personaliter datur

¶ Secundo probatur ratione ex predictis doc. quia dare spiritum sanctum vel eius donum gratuitum homini est facere vt hebeat facultatem fruendi ipso spiritu sancto. Recta autem ratio dat non nisi ipso deo fruendum qui solus propter se est di ligendus. Sed quia hanc facultatem fruendi homo non potest hre nisi per gratiam vel charitatem per quam anima habet coniungi deo. Ion sequitur. quod cum datur homini donum gratiae vel charitatis: tunc datur persona etiam spiritus sancti cui commuiungimur per eius dona. Et ipso spiritu sancto fruimur propter seipsum diligendo. et sic patet propositum.

¶ Tertio onditur exemplari declaratione: quia certum est et euidens quod poste rius donum non potest dari sine priori. Sicut exempli gratia. Uita datur homini mortuo dum resuscitatur a deo. non aliter nisi realiter et proprie detur ipsi anima: quia vita est ab anima tan quam a principio formali vite. sic in proposito patet: quia spiritus sanctus est amor et primum donum: quae donantur omnia etc. Ad hec vbi. Spiritus sanctus. §. xl. et. xlii.

¶ Sed quod horum datur per prius. cu spiritus san ctus similis datur cum dono. An spiritus sanctus an dona eius. E arguitur quod spiritus sanctus: quia ipse est primum donum per quod dantur alia. Sed in oppositum est: quia dona ipsa dispo nunt nos ad habendum spiritum sanctum. ergo etc. Respondetur secundum Tho. e. dis. xiiii. q. ii ar i. Quod si consideramus ex parte re cipientis vel materie: sic dispositio est prior. vt patet in cera quae prius dent disponi mollificando anquam recibiat in se figuram sigilli. et sic per prius recipit anima dona spiritus sancti quam spiritum sanctum ipsum: licet similis tempore. quia per ipsa do na scilicet fidei et charitatis recepta in anima contungimur spiritui sancto. Sed si consideramus ex parte agentis et finis. sic per prius scilicet ordie perfectionis recipimus spiritum sanctum quam dona eius: quia ipse spiritus sanctus habet rationem primi doni qua alia donantur. et sic deus pater et filius per suum amorem donat nobis alia dona. et hoc est simpliciter esse prius. hec ex Tho.

¶ An spiritus sanctus mittatur diuisim a patre et filio ad creaturam. Respondet Magister. e. di. xiiii. quod non Sed sicut ab eterno similis procedit spiritus sanctus ab vtroque sailice a patre et filio: ita et in tempore communiter et similis ab vtroque mittitur vel procedit. et hoc probat per Augusti. xv. de trinita. d. sic. Spiritus sanctus non de patre procedit in filium: et de filio ad creaturam. sed similis de vtroque procedit: quamuis hoc filio pater dederit: vt sicut de se ita etiam de illo procedat. Hec ille. De hoc plura vbi De processione Spiritus sancti

¶ Utrum mittatur spiritus sanctus vel dari possit ab aliqua sancto homine. Cum enim creator a creatura dari non possit. ergo spiritus sanctus ab homine non po test dari. Sed in oppositum est: quia legitur actr. viii. quod per manus apitlorum dabatur spiritus sanctus credentibus. Item christus erat homo et tamen. Ioam. xx. Insufflauit et dixit accipite spiritum sanctum etc. ergo etc.

¶ Respondetur secundum Bonauem. supra. q. et ar. vl. concor. Rich. quod spiritum sanctum dari est tripliciter. Primo per modum autoritatis sicut a producente principali siue a principio effectiuo et sic a solo deo dari potest. quia solus potest producere spiritum sanctum. et solus potest efficere in nobis charitatem vel gratiam gratum facientem in qua mittitur vel datur spiritus san ctus. Alio modo per modum impetrandi scilicet per oronem vel alia operabona. et sic datur a sanctis. Tertio permodum misterii vel sicut a mistrante sacstra siue ab an nunciante salubria documenta. et sic dari potest etiam a malis mistris vel praesbyteris. vnde Aug. xii. de tri. dicit quod christus accepit a patre spiritum sanctum et effudit Accepit quippe vt homo: et effudit vt deus

¶ Nos autem accipere hoc donum pro modulo possumus. effundere autem super alios non vtique possumus. Sed vt hoc fiat deum super eos inuocamus. Hec ille. Et per hec patet responsio ad obiecta.

¶ Utrum missio spiritus sancti aliquado fiat etiam ad irrationales creaturas Respondetur secundum Tho. super i. di. xv. q. v. ar. i quod exquo missio diuine persone fit solummodo in donis gratiae gratum facientis. Ideo ad illos solum fit missio spiritus sancti qui sunt huiusmodi doni susceptibiles. hoc est ad solas creaturas rationales et non ad irrationales nec ad inanimata.

¶ Si obiicitur de asina Balaam que locuta fuit vera. Dicedum quod hoc non fuit spiritu sancto misso. sed per angelum apperentem miraculose etc.

¶ Item si adhuc obiicitur. quia in sacra metis continetur gratia et fit missio spiritus sancti. Et tantu sunt insensibiles creature. Respondetur secundum e. Thoconcor. Rich. ibidem. quod in sacramentis non habetur gratia sicut in subiecto. Sed sicut in instrumento vel in signo instituto quo repraesentatur gratiam conferri homin Unde sanctificatio sacramentorum fit secundum modum qua ad vsum dei aliquid accommodatur. vt vasa et templum dicuntur sanctificata. sic sacramenta sunt sanctificata in strumenta quadammodo. In quibus vt in signis confertu gratia ipsis homnibus ita quod ad sacramenta que sunt in sensibilia. vt sic non fit missio spiritus sancti. Sed per ea mit titur homnibus et per ea representatur gratia spiritus sancti vt in signis Hec simul ex predictis doc.

¶ An ad omnes bonos a principio mundi missus fuerit spiritus sanctus: Respondetur secundum Ric e. di. xv. concor. Tho. quod ad omnes bonos bonitate simpliciter qua reddit bonum hominem dignum vita eternaa principio mundi quicumque fuerunt in fide mediato ris scilicet christi: vere spiritus sanctus fuit missus inuisibilit quia per gratiam spiritus sancti habuerunt vt essent boni et sancti in charitate vera. vnde etiam ad peccatores qui non fuerunt obstinati dum conuersi sunt ad praesentiam missus est spiritus sanctus inuisibiliter semper a principio mundi. Et ad iustos missus est secundum augmeutum gratiae noue su perinfuse. vel vsus noui vt patuit supra § xvii. Nam secundum magistrum. Missio spiritus sancti fit semper ad sanctificandum creaturam. Et hoc secundum Bonauem. ibi scilicet di. xiiii. Uno modo de non sancto faciendo sanctum. Secundo sanctum in sanctitate augendo et confirmando. Tertio aliis hoc manifestando etc.

¶ Quid de angelis et beatis in ce lo. An ad eos fiat aliquando vel fuerit missus spiritus sanctus in celo: Ad hoc magister. e. di. xv. et presse dicit quod sic.

¶ Sed quomodo hoc cum sint in termi no vite Btem neque datur eis de nouo gratia neque au getur beatitudo eorum essentialis: Respondetur secundum Tho. supra. quod quamuis visionis dei essentialis beatitudo ac charitas non augeatur in angelis et beatis exquo facti sunt beati tamen per hoc non tollitur. quin alique re uelationes noue fiant in eis. Cum quantumcumque perficiatur eorum cognitio: in infinitum a dei cognitione ex cedatur. Et secundum illas nouas reuelationes consurgunt ad dei a morem. non quidem vt magis ament sed vt subsalia ratione eorum amor dirigatur. in deum. Ideoque secundum Rich. Dicendum Quod angelis bonis in principio cum ad deum conuersi fuerut missio filii et spiritus sancti facta est in ipsa collatione gratiae et glorie quia prius ordine nature habuerunt esse: quam habuerit gratiam vel gloriam. Et secundum Tho. Ulterius etiam postquam bea ti sunt effecti. fit ad eos scilicet Angelos et beatos missio filii et spiritus sancti secundum nouas reuelationes et no uos modos amandi deum. Unde quamuis non fiat ad eos missio secundum augmentum gratie vel glorie intensiue. fit tamen extensiue secundum quod eorum gratia ad plura quodammodolaugetur ex nouis reuelationibus quas accipiunt inferiores a superioribus secundum quod superiores cooperantur diuinis personis in illu minatione inferiorum

¶ Si dicas. sequitur ergo quod erit processus in infinitum in beatitudine. Ad hoc patet solu tio ex his que scripta sunt. supra. c. charitas. §. i v.

¶ Quid de chro. Respondetur secundum Tho. supra. concor. Bonauen. di. xiiii. quod ad christum secundum naturam humanam fuit missus spiritus sanctus a principio sue conceptionis tanta plenitudine quod postea nulla fuit augtantatio elis inouatio. Sed missio visibilis in specie columbe fuit postea propter ma nifestandum aliis eius gratie plenitudinem.

MIssio tertio scilicet di sibilis spiritus sancti. Queritur de hoc Utrum missio visibilis siue filii siue spiritus sancti ordinetur ad missionem inuisibile: Respondetur secundu Guil. e. di. xv. aliosque per conclusionem quod sic. Est vero inuisibilis missio vocata que fit in donis anime vt in dono sapientie pietatis ac gratie gratumfacient Sed vocatur missio visibilis que apparet oculis sicut missio filii dei quando assumpsit carnem humanam vel spiritus sancti in igne super apulos. Et probatur conclusimo predicta quia omne signum ordinatur ad signatum. Nam signum est signati gratia Sicut patet in pila dum ponitur pro signo quod venditur ibi vinum et huiusmodi. Sed quia missio visibilis est signum inuisibilis scilicet gratiae vel plenitudis eius. ergo etc. Sicut exempli gratia Columba. super christum visibiliter descendens significauit plenitudinem gratiae in christo vt in alios redundaret quos redimeret sicut in lege per columbe oblationem primogenita re dempta signabantur. Item flatus christi in apulos scilice du ait Accipite spiritum sanctum Io. xx. significauit redum dantiam sensus et vitam gratiae quam apostolis influebant in alios mediantibus sacrametis Flatus enim in animali on dit quod viuit etc. Item lingua quae in duo nature opera deseruit vt philosophus dicit in proble. habet enim gustare cibum et formare verbum. significauit ergo in apostolis gustum sapidum vere sapientie in dulcore gratiae. Ac donu omnium liguarum quibus docerent gentes. Denique nubes lucida in qua etiam apparuit spiritus sncs super christum in transfi guratione significauit quod sicut nubes celesti virtute ge neratur et refrigerium praestat contra estum ac resoluitur in pluuiam vel rorem. sic chrus celesti id est spiritus sancti virtute conceptus a vergine nullum estum concupiscentie habuit et do ctrinam salutaris sapientie ac rore gratiae et misercordie abi dantissime effudit tamquam pluuia. iuxta illud Deuter Concrescat in pluuiam doctria me. etc. Preterea quod in specie ignis apparuit super discipulos significat ar dorem charitatis etc

¶ Quare spiritus sanctus non apparuit in specie aque effuse super discipulos de celo cum tamen per aquam fuerit designatus in scripturis Eech xxxvi. Effundam super vos aquam mundam et munda bimini ab omnibus in quinamentis vestris Item Ioam. vii. christus ait. Qui credit in me flumina de verre eius fluent aque viue. hoc autem dixit de spiritu sancto: Respondetur quod quod sicut Hollot. super lib. Sap. lec. xcix. dicit Spiritu sanctus dicitur pro tanto sanctus. quia eos quos replet sancti ficat et ab amore terrenorum transfert ad amorem caele stium. ideo non conueniebat eum in specie aque mitti. quia aqua diuersis partibus superficiei terre coheret et admiscetur. quamuis in scriptura figuratus sit per aquam inquantum habet abluere peccata. sicut aqua sordes.

¶ An spiritus sanctus visibiliter mixti debuit tempore vereris testamenti Respondetur secundum Scotorlis. in primo di. xvi. q. iii. ac Bonauen. ibidem. q. ii Et Rich. ibidem per conclusionem. quod spiritus sanctus non de buit visibiliter mitti tempore vereris testamenti. Ra tio. quia tempore quo non fuit plenitudo gratie non debuit mitti in signo plenitudinis gratiae. Sed quia in ve. te. non fuit tempus plenitudinis gratie Tale autem signum visibile missionis spiritus sancti est signum plenitudinis gratie. ergo etc.

¶ Alia ratio. quia spiritus sanctus non debuit visibiliter mitti an miss one filii. probatur. quia sicut productio spiritus sancti praesupponit generationem filii. ita visibilis missio spiritus sancti debet praesuponere visibile missionem filii. Sed tempum ve. te. non erat visibiliter missus filius dei. ergo nec spiritus sanctus debuit mitti

¶ Si petas. none ergo patres ve. te. habuerunt plenitudinem spiritus sancti: Dicedum secundum Rich. et Bonauem. ibidem quod habuerunt quo ad suffic entiam sanctificationis. quia sufficientur erant sanctificati quantum status ve. te. requirebat. habuerunt etiam plenitudinem spiritus sancti quae ad redundantiam in alios. tamen non in tanta abundantia vtcommuiter sicut habuerunt sancti post christum. Et sic intelligendum est illud scriptum Ioam. vii nondum erat missus spiritus sanctus scilicet tata abundantia et tam visibili miraculo missionis. subditur. quia nondum erat Iesus glorificatus

Sed quare moderno tempore non mittitur visibiliter spiritus sanctus Respondetur secundum Scotorlis. supra et Bonauen. quia spiritus sanctus fuit missus et mittitur visibiliter ad fidei confirmationem pro ecclesie vtilitate. iu xta illud. i. Corum. iii. Unicuique datur manifestatio scilice visibilis spiritus sancti ad vtilitate scilicet ecclesie. Sed quia nunc fides ecclesie est optime radicata et confirmata. Ideo sicut cessauerunt miracula ita et visibilis missio spiritussancti. vnde non oportet iam mitti visibiliter spiritum sanctum. quia ecclesia est sufficienter in fide roborata. Et qui non cre dit factis miraculis: indignus est de faciedis vt dandis dei donis. Exantenm ponit idem Grego. de arbustis plantatis quae oportet sepius irrigari anquam radix in terra figatur et roboretur et conualescat. Sed post quam iam bene est roborata non oportet irrigari. Sic et in proposito. Nam et circa tempora vltima scilicet quando ipse antichristus veniet omnino cessabunt miracula vt ondatur sanctorum pa tientia et peruersitas impiorum etc.

¶ Quare ergo debuit visibiliter mitti spiritus sanctus tempore ecclesie primitiue: Respondetur secundum et Scotorlis. et Bonauem. supra quod hoc debuit propter vtili tatem ecclesie. Primo ratione vicem roborationis fidei ardue. Secundo ratione praesentie diuine ondende. Tertio ratione deuotionis in credentibus excitande

¶ Nam primo constat quod vbi sunt credenda ardua et maxime diffi cultatis: ibi debent adhiberi maxima miracula et si gna pro testimonio talis veritatis. Sed ardue e ma xime difficultatis erat credere articulos fidei qui praedicabantur in principio ecclesie. ergo debuit tunc adhibe ri maximum signum et miraculu missionis spiritus sancti.

¶ Secundo sic. quia sicut miracula ostendunt diuinam potentia. ita signa missionis spiritus sancti on dunt diuinam praesentia. Sed vtile fuit et necessarium fidem nostram manuduci per miracula ad cognitionem divine potentie. ergo pari ratione per talia signa visibilia spiritus sancti debuit manuduci ad co gnitionem praesentie divine in ecclesia

¶ Tertio. quia nil ita excitat hominem ad deuotione et dei amorem sicut dum cognoscit quod deus ipsum amat hominem vt dicit Ambro. Sed quia nemo scit. vtrum amore vel odio dignus sit nisi deus dignetur ostende re. Hoc autem deus ostendit in primitiua ecclesia per signa visibilia spiritus sancti. et sic excitauit deuotio nem ad fidem

¶ Cur spiritus sanctus non apparu it visibiliter in creatura rationali sicut filius scilic in homine. Sed in irrationali puta columba et insensibili scilicet igne nube. etc. nec vno modo spiritus san ctus apparuit sicut filius sed pluribus modis. cum tamen spiritus sanctus sit equi nobilis persona vt filius. ergo vi detur quod debuit in creatura equi nobili apparere Re spondetur secundum Bonauem. e. di. xvi. libri primi. q. iii. Quod exquo finis mouet causam et imponit necessitatem his que sunt ad finem vt dicitur. ii. Phy. Ideo propter diuersum finem apparitionis et operationis accipienda est ratio huius diuersitatis. Nam quia filius apparebat in carne vt esset mediator dei et hominim et saluator ad btitudinem perducens. Sed medium sapit naturam extremorum vel participat vt dicitur. v. Phy. Ideo debuit apparere vt eet deus et homo deo vnibilis. et sic beatifica bilis. Etiquia mediator inter duo: vnus est secundum apsltum Ideo fuit appearitio vnica.

¶ Denique. quia spiritus sanctus non apparebat vt esset mediator. sed vt eet doctor veritatis Ioam. vi. Cum venerit ille scilicet spiritus veritatis docebit vos omnem veritatem. Et quia apperuit in creatura vt signatum in signo. vsui autem significationis pure: magis conuenit creatura irrationalis quam rationalis. ne forte crederetur vnita et non tantummodo signifi causas ideo apparuit in irrationali creatura tali qua habet conuenientem proprietatem ad significandum Sicut flatis significat spirationem spiritus sancti a christo. Ignis chari tatem. columba redemptionem etc. Et quia spiritus sanctus non assumpsit istas creaturas irrationales in vnitatem persone. Sed tantummodo formando et instituendo or dinabat ad significandum. Ideo similis cum apperitione in ceperunt et desierunt esse. Rursus. propter donorum miltiplicitatem spiritus sanctus non potuit perfecte significari in vnico signo. ideo oportuit plures spes formari pro significatione spiritus sancti apparentis. vnde quamuis equi nobilis sit persona spiritus sancti sicut et filii. tamen propter ali um et alium finem ac modum debuit fieri aliter apperitio filii et aliter spiritus sancti etc.

¶ Item cur spiritus sanctus in alia specie apparuit super christum quam super apulos Ad hoc Respondetur secundum Bonauem. ibidem quod ideo. quia in christo manife stabat plenitudinem redundantie tamquam ex capite ad menbra que fuit perfectissima gratia per omnem modum. et per redemptionem. Ideo in specie columbe apperuit ad id significandum vt patuit supra. § xxviii. Sed in discipulis manifestabat redundantiam per adminstrat onem sactrorum et doctrie

¶ Unde secundum Scotorlis. e. di. xv q. iii. duplex distinguit gratia. Una personalis. Alia causalis scilicet quo ponitur in capite per redundantiam ad mebra. et hec fuit in christo manifestata per aduentum spiritus sancti super eum. Personalis autem fuit plenitudo gratie in apostolis redundans in alios per adminstrati onem. ergo patet propositum etc.

¶ Utrum columba illa in qua apparuit spiritus sanctus formabatur et mouebatur immediate a deo. An per misterium angeli: Respondetur secundum Bonauen. e. di. xvi concor. Rich. ibidem. q. iiii. quod sicut Aug. iiii. de tri. dicit probabile est quod illa columba in qua apperuit spiritus sanctus: secundum misterium angeli formabatur et mouebatur verum tamen vt Bonauem. dicit. Super hoc aliquid inuenire difficile est. Ettemere affirmare non expedit. Quod si obiicitur. quia scriptura dicit quod spiritus sanctus mittebatur vel aduenit in tali specie Rich. dicit quod vere spiritus sanctus mittebatur in illa specie qui non videbatur Et spiritus sanctus apparebat tamum in illis apperitionibus Angelus operaba tur minsterialiter formando et mouendo. Nam vt etiam Magister dicit in littera di. e. xvi. Non tempora li motu venit tunc vel descendit spiritus sanctus quia deus ipse est immobilis et vbique Sed per illum temporalem motum specierum. que scilicet motum faciebat an gelussignificata est inuisibilis missio spiritus sancti vt latius patuit. supra. §. xii. Euod si adhuc petas

¶ Num quid deus possit per seipsum facere vel fecisse talem formationem et motum creature. Respondetur secundum Rich. Ibidem quod optime potuisset si voluisset. Sed ad ondendum affluentiam bonitatis sue et maiestatis: vo luit illa facere mediante causa secunda. Et huic sententie concordant doc scilicet Aug. vbi. supra. Item Diony. ca. iiii. de Angelica Hieris. dicit quod sapienter docent theologici per angelos legem ad nos peruenire tamquam diuino legali ordine Item Gre. dicit quod angelus loque batur Moysi in persona dei dum dabat legem in monte Sinai. Et consimiliter dicit fore in aliis apperitio nibus factis patribus vereris testamenti Und et apostolus dicit quod lex ordinata est per angelos Gal. iii. Et Heb. ii. Et pluribuscripturis patet.

¶ Nec valet siquis obiiciat quod angelus dixit Mo. Ego um deus israel etc. Quia in talibus semper angelus loquebatur et operabatur vt dicit Rich. vbi. supra. canquam vicarius dei. representans ipsum deum Ideo ipsa actio deo attribuitur. non angelo. Sicut madatum per prae conem factum eloquendo: regi attribuitur vel iudici non preconi. Unde non dicitur. Ita dicit praeco: sed ita dicit Rex.

¶ Sed circa hec adhuc difficultates restant de quibusdam scripturis Scilicet

¶ Quid de illa voce "Hic est filius meus dilectus" etc. Mat. iii. Similiter de illa vo ce que venit de celo super christum. di. Et clarificaui et iterum clarificabo etc. Ioan. xii. De his Lyra dicit quod fuit formata a tota trinitate cum eius opera sint indiuisa. Tamen fuit vox dei patris quia fuit formata ad representandum personam patris. Sed sanctus Gre. xxviii. moralis. versus fi. dicit sic Uer bis namque per angelum loquitur deus cum nil in imagi ne ostenditur sed superne verba locutionis adiungun tur Sicut dicente domino Pater clarifica filium tuum vt fi lius tuus clarificet te: protinus Respondetur: et clarifi caui et iterum clarificabo. De celo enim deus loquens verba ista sua que ab homnibus audiri voluit: ronali creatura adminstrante formauit. Hec Greg. Concorditer Aug. iii. de trini. c. xi. Et. iiii. de trini. c. vl. sentit. Unde satis probabiliter potest dici quod huiusmodi voces sint a deo facte vel formate principaliter Et in quantum inuisibiliter sunt a deo. tamen sensibiliter in aere et articulatim sunt formate minsterio angelico.

¶ Sed ex quo deus immediate formauit corpus christi in quo apperuit filius dei Cura simili columbam et ignem no sola dei virtus formasse dicitur. sed Angelus pro spiritus sancti apperitione Respondetur secundum Rich. supra. et doctur. quod non est simile Nam filius vniuit sibi humanam naturam vel corpus christi in eodem instanti quae formatum est Ideo a solo deo immediate formari debuit nec potuit angelus in instanti formare corpus. Et a fortiori non potuit fa cere vt mox esset deitati vnitum. Sed ignis vel colunba non fuerunt vnita spiritu sancto. ergo talia potuit forma re angelus minsterialiter sicut semper talia fiunt misterio angelico in creatura non vnita deo secundum Aug.

¶ Utrum illa columba in quae apparuit spiritus sanctus fuerit vera columba: Similiter et de igne An fuerit verus ignis. et de aliis specebus quari potest. Respondetur secundum Bonauem. e. di. xvi. Et Rich ac Tho. ibidem. q. iii. et iii per. q. xxxix. etc. eliciendo conclusiones Prima quod spes ille in quibus apparuit spiritus sanctus fuerunt vere res corporales quae sensu particulari potue runt apprehendi. Nam alio quin fuissent non vere apperitiones sed illusiones sicut sunt phantasmata demonum et magorum praestigia. quod non decuit fidei veritatem vnde Greg. in home. epiphanie quadam dicit quod signa fidei nostre sunt verissima. sequitur est quod erant vere res corporales formate ex ethere purissimo minsterio angelorum. vt dicit Aug. et patuit supra. §. xxxv. Sicut et Gabriel angelus apperuit beate vergini Marie in corpore assumpto ex ethere in specie humana secundum magnum Alb. super Missus est Et huiusmodi species corporales expleto officio in praeiacentem materiam sunt mox resolute.

¶ Secunda conclusio quod columba illa in qua ap paruit spiritus sanctus non fuit verum animal habens animam sensitiuam. Nec ignis ille fuit vere ignis ardens. quamuis fuerit res vel spcies corporales. Nam si columba fuisset verum animal. habens animam et penas mox cum desiit post apperitionem fuisset occisum. quod non solet poni Etsi ignis fuisset verus ignis: habuisset vim oburedi. quod tamen non humit vnde etiam ecemria canit in offe ephetie. Descendit spiritus sanctus corporali specie sicut co lumba Et iterum In columbe specie spiritus sanctus visus est etc. Ecce similitudinarie dicit tantum speciem: non veram co lumbam viuam. Et Act. ii dicitur Apperuerunt illis disperdi te ligue tamquam ignis. Cum dicit tanquam: similitudinem notais non verum ignem nec veram liguam quae est carnee nature s.cte dicit tantum figuram ligue ignee vt patet ibi per Dio

¶ Ter tia conclusio. quod flatus christi in quo missus fuit spiritus; sanctus fuit vere flatus. et nubes lucida in qua appa ruit spiritus sanctus super christut: vere conceditur fuisse nubes Nam hec manifeste sic sonat scriptura. vt patet consi deranti. Sed de igne et columba similitudinarie vt patuit

¶ Si obiicitur. Quia si columba non fuit vera co lumba viua et ignis non fuit vere ignis. sequitur quod fi dei signa non fuerunt verissima sed ficticia et falsa quod est contra dicta Gregorii supra etc. Dicendum secundum Bonauem. quod ex hoc non sequitur ibi fore falsitatem vel fictionem. quia erat veritas in significando. cum propterea illa similitudo offerebatur sensui vt significaretur quod ibi vere erat spiritus sanctus. nec significabatur quod esset vera co lumba vel ignis.

¶ Sed quare spiritus sanctus non apperuit in vero animali columbe et in vero igne. cum dici filius apperue rit in vero homine. patet ex praedictis. quia humanitas vnita fu it dei filio. sed columba non fuit vnita spiritu sancto vnione hypostatica. vnde nec debuit adorari adoratione la trie sicut adoratur corpus christi ratione vnionis etc. Similiter nec ignis nec alie species vnite sunt spiritu sancto in vnitate persone ergo etc