Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Commentarius in Libros Sententiarum

Liber 1

Prologus

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Liber 2

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Liber 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Liber 4

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14-16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23-25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38-40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Distinctio 49

Distinctio 50

Prev

How to Cite

Next

Distinctio 31

Circa textum

1

Distin. 3. huius. 4. in qua determi uat de bonis matrimonii Ost hec de bo nis communiugi quae sint et quali ter comitum. Hic signatur. 3i. di. huius. 4. smnintarum: quae ita continuatur ad praedem. Nam postquam agendo de matrimonio primo est actum de causa formali quae veit primario in dist. 36. Et secundo de causa efficiente quae affuit secundario et hoc di. 27. et de inceps vsque ad praesentem di. exclusiue. Nunc tertio incipit agere de causa finali: quia vt dictum est. casa finalis loco gaudet ternario et habet diuidi. 3. partes princio. In prima deter. de bonis conmiugii communiter. In secunda de bono fidei in quo cumque coniugio agit spalitur. In tertia de anti quirum patrem fidei bono peculiaritur. prima in princi¬ Secunda dist. sequente scilicet 32. dist. ibi. Sciendum est etiam quod cum in omnibus aliis etc. Tertia dist. 33. ibi. Quaeritur hoc de antiquis patribus; Rursus prima particula quae est praesens dist. in qua agit seu determinat de tribus bonis coniugi communiter in tres partes diuiditur. In prima ostem dit bona matrimonii esse in numero ternario In secunda ostendit quod intentio vitande prolis excludat a matrimonio. In tertia ondit: quod per haec bona in actu carnis fit excusatio. Prima in principio. Secunda ibi. Qui vero venena sterilitatis procurant etc. Tertia ibi. Cum igitur haec tria bona in aliquo etc. Et haec est diuisio praesentis di. in geniali. Circa etc.

Quaestio

2

¶ Quaestio ista satis subtilis decla rat quo matrimonium marie et ioseph fuit decoratu tribus bonis matrimo ni scilicet fidei prolis et sacrameti.

3

Utrum veneran dum mariae et ioseph matrimonium tribus matrimonii bonis fuerit in signitum. Et arguitur tripliciter quod non.

4

¶ Primo sic: nullum est bonum matrimonii. ergo nec in matri monio btem mariae et ioseph fuerunt haec bona. patet consequenta ex quo matrimonium eorum secundum quod matrimonium eiusdem erat rationis. cum reliquis matrimoniis. antecedens probatur tripliciter. primo de bono sacramenti: quia ipsum sacramentum est in se bonum. igitur non debet dici bonum sacramenti: sed bonum quod est sacramentum: aut bonitas sacramenti: sicut si sortes est albus non dicitur albus sorti sed albedo sortis. Tum de bono fidei quia multotiens in matrimonio vnus alteri f dem frangit remanente matrimonio. Tum tertio de bono prolis: aliquando enim musi er est sterilis: aut vir nequit generare: et tamen iuncti sunt vero matrimonio.

5

¶ Se cundo arguitur sic. Matrimonium mariae et id seph est vnum: ergo non habet haec tria bona patet antecedens quia vnum est vinculum: quia exquo mamatrimonium est indissolubilitas si plures essent indissolubilitates essent plura matrimonialia: quod non videtur in proposito: pa tet consequenta: quia quotiens dicitur ens: totiens di citur vnum. primo metha. et per consequens bonum quia conuertitur cum ente sicut et vnum

6

¶ Tertio sic. Matrimonium mariae et ioseph fuit ex se sanctissimum. ergo bona excusam tia non habuit: patet consequenta: quia excusationes non quaeruntur nisi vbi est peccatum patens aut apparens: patet antecedens Tum ex parte Mariae quae erat sine peccato origi nali: veniali: et mortali. Tum ex parte ioseph qui in matheo scribitur iustus. et pa tet: quia nec ex illo matrimonio habuerunt prolem quo ad bonum prolis: nec reddidit vnus alteri debitum quo ad bonum fide litatis: nec signat illud matrimonium vnio nem duarum naturarum in christo quod est bonum sacramenti: quia in illa signat matrimonio consumato.

7

¶ In oppositum est Aug. in liater

8

¶ In ista quaestione sunt tres articli declarandi Primus est terminorum declaratiuus Quorum Secundus est quaestionis responsiuus.

9

¶ Tertius est dubiorum motiuus;

10

¶ Quantum ad primum articu lum termini sunt. Bonum prolis: bonum fidei: bonum sacramenti. Ubi notandum occurrit primo: illud quod dicit frater Landulphus praesentis dist. q. 1. in conclusione quarta quod prmum et principalius bonum: horum trium: est bonum prolis. vt. 32. q. 2. Pudor. In omni enim sta tu tam innocentiae quam lapsi hoc fuit. secundum bonum principale videtur esse bonum fidei: quia istud ordinatur immediate ad procreandum prolem. Unde dicitur. 32. q. 2. Solet. Li cet praeter intentionem prolis conitus exerceatur per matrimonium eo quod fit etiam ad vl tandum fornicationem: vt ibidem dicitur in ca. quicquid tamen redditio debiti summa est quando proles intenditur. Tertium bonum principale est bonum sacramenti: quia in eo stat formaliter matrimonium: haec tria bona po nuntur. 32. q. 2. Sicut in fine: licet bonum sacramenti secundum scotum sit primum: bonum fi dei secundum: bonum prolis tertium po test glosari tempore et exequutione. Qualiter autem sint bona sacramenti matrimonii: do ctor subti. apperit huius dist. q. vnica opinione principali: quia bonum sacramenti est intrinsecum idem est enim quod indissolubilitas: duo reli qua sunt extrinseca: et se habent in gene finis sed finis est aut propiquus: sic est bonum fidei qua obligatur vnus alteri red¬ dere quod debet dum petitur: et est affirmatiuum hoc debitum: ideo obligat ad semper: sed non pro semper: vt patebit sequenti dist: et non defraudare vnus debet alterum: et hoc est. negatiuum: ideo obligat ad semper: et pro sper vt nequis vnquam vadat ad aliam: neque ad alie num: aut est finis vltimus qui communiter est principalior sic est bonum prolis. Et notandum secundo quod dum dicitur bonum prolis: bonum fidei: bonum sacramenti: debet totum intelligi intran sitiue. Ubi notandum quod secundum priscianum in minori volumine / siue in libro constructionum Et petrum helve in commento quo ad praesens triplex est constructio: transitiua: intransitiua retransitiua. Transitiua est dum rectus et obliquus aliam rem significant: vt cappa sortis Intransitiua dum notant rem eandem: vt creatu: ra salis. Retransitiua dum hincinde vltro ci troque alterius in alterum actio transit: vt guills fescibri in suis sophismatibus maloribus dicit. Isti pugnant vt vincant se: hic vero totum intransitiuum est: dum enim dicitur bonum sacramenti: non debemus intelligere ali ud esse sacramentum aliud illud bonum: idem sunt funditus: nisi forte diceretur quod illa indis solubilitas dum in se consideratur bonum dicatur dum vero bonum concipitur vt significatiua vni onis animae deique per gratiam dicatur sacramen tum hoc habuit coniugium tempore triplici ante com ditum euangelium. scilicet tempore innocentiae: tempore lapsus tempore legis mo vsi. Ex quo infertur secundum modum loquendi incosuetum: et logicam magistri iohannis buridani: istam veram propositionem esse sacramentum matrimonii: sacramentum ma trimonii non est: licet ista sit falsa: sacramentum matrimonii non est saciendum matrimonii. In secunda enim negatur sacraendum matrimonii vniuersaliter et distributiue de seipso quod stare non potest: quinimmo contradictio est sed in prima negationi praeponitur vnde veritas saluatur: simile extat in his: homo animal non est: et homo non est animal. In lege enim euange lica: vt dictum est dist. 26. et habetur. Fuit institutum matrimonium sacramentum: et non inquantum matrimonium: sed inquantum sacraenum: sed non inquantum sacraendum vt hic de eo loquimur: sed inquantum consistit in quodam sensibili: et signat efficaciter gratiosum affectum quod non significabat sic in antca. Hedita bimur equidem in sacramento matrimonii tria haec: vt in reliquis. Sacramentum primo et non rem: ecce illud sensibile: non quod illud sensibile nullatenus fit res: tunc enim nihil esset: sed quia res signans est sic: vt res non sit designata. Est secundo res et sacramen tum: ecce bonum sacramenti: de quo in praesenti agimus: est enim sacramentum rei sequentis / et res signi praecedentis: sed ante christum sacramentum fuit non res nisi signi quod non erat sacramentum. Est et tertio non sacramentum sed solum res: sic dum dico de bono alio quod est bonum fidei intransitiue id est bonum quod est fi des. Sic de tertio dico bonum prolis id est bo num quod est proles. Tertio iuxta doc. deuotum huius dist. articulo. 1. q. 2. est capienda horum bonorum trium sufficientia triplex. Ex parte instituentis primo: ex dictamine nature bonum prolis vt natura conseruetur. Secundo ex dictamine rationis recte bonum fidei vt vir cum sua dormiat non cum alia. Ter tio ex dictamine gratiae bonum sacramenti: vt vnio naturae humanae et diuine designe tur: ecce primus ternarius. Secundo potest hic capi bonorum ternarius a parte principali constitutiua: vt sit in esse completo. Ex insti tutione primo esse bonum sacramenti ex vsu ecce secundum bonum fidei ex fructu tertio: en bonum prolis: haec tria institutio: vsus: fructus matrimonium perficiunt: en secundus ternarius. Tertimo accipi potest ex parte finis mouentis inquantum intendit in bonum quod tri plex est honestum conferens delectabile vt in bonum honestum ecce bonum fidei: vt in bonum conferens ecce bonum prolis: vt in bonum delectabile: ecce bonum sacri. Sacramenta enim sunt habita et distributa hominibus vt erudi antur homines: en tertius ternarius. Nec necessarium est quartum addere licet idem doc. addat contra malum: quia vno oppositorum numerato reliquum in palam est secundum philosophum in primo topicorum: malum autem bono opponitur et inuicem se numerant: et patet applicando sic. Et frater richar. nostro est contentus ternario: vt patet praesentis dist. arti. 1. q. 2. nec quartum constituit. Ex quibus tribus ternariis vnus ternarius designatur in christo et ecclesia sponsa eius: sic equidem paulus dicit. Despondi vos vni viro virginem castam exhibere christo: quia ei vnitur sicut vni: ecce bonum honestum ex ea filios geniat: ec ce bonum conferens: ab ea numquam separatur: en bonum delectabile. Ex quo infertur bona matrimonii aspicere omnium bonorum genera: plura enim non sunt nisi bonum bonestum conferens delectabile: sic bonum omnia vocat: vnde et deriuatur a boo as: quod intel ligunt voco cas: et inde reboare sonare. Unde sapientissime dicit philosophus in 1. ethicoBonum esse quod omnia appetunt: quia ab eo excitantur: Secundo dicitur bonum a venusta te vt sit bonum. q. venum. bonum enim et illustrat intellectum: et attrahit affectum: ideo vt albertus magnus prima parte summae suae declarauit in tractatu de bono in greco pulchrum et bonum magnum habent af finium: calos enim verbum grecum cum scilicet vnica bonum est: cum duplici l. idem callos pulchrum est: vt quod dictum est designarent Tertio dicitur bonum a venere non quidem ex superfluo sed dulci quia planeta multum beniuolus. Et marcus tullius in sua rheto rica de bono honesto dicit. honestum est quod sua vi nos attrahit et dulcedine allicit Quantum ad secundum articu ium sunt tres conclusiones. Prima conclusio est de his bonis respectu matrimonii in communi. Secunda respectu matrimonii batem mariae et iusti ioseph. Tertia de delectatione consequente matrimonium.

11

¶ Prima conclusio est Sic haec tria bona communiugiil verum est adesse matrimonio: vt secundum actum ab esse sit possibile. Dicit prima pars conclusiois: quod haec tria bona sunt in omni matrimonio patet: tum de bono prob. vnde Aug. et habetur in listra. Qui venena sterilitatis pro curant non sunt communiuges: et patet ratione quia ad hoc matrimonium istitutum est vt pro les si habeatur educatur debito modo: tum secundo de bono fidei: ibi illud est est bonum virtualitur et obligat: vt nec vadat ad alium nec aliam et reddat quod debet: sic de bono sacramenti quod a sacramento matrimonii visibili inquit doctor differt tripliciter. Primo quia sacramentum matrimonii est sensibile huiusmodi bonum sacramenti quod dicitur indissolubilitas est quodam spirituale in mentibus nuptorum. Secun do quia matrimonii sensibile sacramendm est in fieri: hec bonum sacrmen scilicet indissolubilitas in esse quieto: sacramendum tertio sensibile est dispon ad suscipiendam gratiam in dispositis: non ita illa indil solubilitas. Sed quie extat ratio vt illa debe ant in matrimonio esse bona. Frater rich. de media villa dicit causam esse quia contrahaens in matrimonium obligat se adminus implici in te ad copulam carnalem si petatur: et certitudo de non petendo in paucicissimis haber: in i o autem actu priuatur homo magno bono. bono rationis secundum philosophum. 7. ethicorum et est di ctum sapientis empedoclis tale. Furea intellectum spisse sapientis id est multum: quae enim spissantur multa sunt. Et aug. 11. de trinicapitulo. 4. Uoluptas qua maior in volupta tibus corporis nulla est momento ipsotporis quo ad eius peruenitur extremum pene omnes acies: et quasi vigilia cogitationis obruitur: nullus autem secundum rectam rationem se debet obligare ad aliquid in quo tantum malum patitur nisi sit aliquod bonum recompen sans: igitur nullus debet contrahere matrimonium nisi sint aliqua bona recompensantia istam iacturam vsus rationis: et haec dicuntur a sanctis excusantia illum actum carnalem: et haec sunt bona prolis: fidei et sacramenti. Contra hoc tripliciter obiicitur. Primo quia in statu innocentiae fuisset matrimonium habens ista bona nec tamen tunc fuissent ista bona excusantia actum carnalem: igitur non sunt tantum ponenda vt actum excusent carnalem. Secundo quia in matrimonio ioseph et marie non oportuit ponere ista excusantia nec vniuersaliter in ma trimonio spirituali cum pari voto coniugum castitatis. Tertio quia multomagen priuatur homo vsu rationis per somnum quam per istum actum: quia et magis secundum intentionem. vnde secundum philosophum primo ethi. Faelix non differt a mi sero nisi secundum medietatem vite. scilicet in vigilia: et secundum extensionem: quia somnus diu priuat: sti autem actus quasi momentaneae sunt: igitur nullus secundum rectam rationem deberet se exponere saodeo no nisi essent bona excusantia et maiora istis Hic raspondet idem frater richar. ibidem soluendo tertium argumentum: quod sunt bona excusantia necessitas naturae et confortatio orga norum: quia sine somno esset nimia fatigatio virium sensitiuarum: et per consequens impeditio intellectus: quia intellectus impeditur fantasia impedita Aliter idem respondet ibidem soluendo illud argu mentum: quod non patitur proprie quis damnum in so no sicut in illo actu: quia post somnum vigora tur intellectus post istum actum hebetatur: ita quod per istum actum non tantum priuatur quis illo bono: sed redditur minus aptus et habilis ad aliud bonum post illum actum: oppositum acdit de somno: et hic non replicat doctor: sed immediate propriam locat opinionem sed secundum veritatem tripliciter potest patere: quod richar. iohanni non respondet. Primo qua dem quia primae duae rationes de matrimo nio in statu innocentiae et matrimonio ioseph et mariae remanent insolute. Tum secundo quia etiam dicunt medici: et tangit boetius in li. de disciplia scholarium: per comnitum aliquando hominem fieri magis dispositum in natura et acuciorem ingenio. vnde de fleumaticis dicit esse bonum eis semel in mense comnitu deliniri. Et si dicatur somnus de necessitate est plus quam semel in mense cui inquam: pro me est tunc enim magis excusatione indiget ex quo rationem impeditquam rarior. Tum tertio: quia et si intensior sit conitus non tamen tam extensus sicut somnus: sicut patet. ideo superat sonnus in vno: sicut coitus in alio: verum est tamen quod de necessitate naturae quam maxime lapse est satdonus ad conseruationem indiuidui: non ita coitus: sunt enim deo faciente in mundo multe virgines et euuuchi qui se castrauerunt propter regnum dei: mundi corde: mundi ore: mundi operibus: nil conitus experientia sentientes: sed domino concremati in holocaustum odoris suauissimi: et vt sacrifi cium vespertinum saniores et pratoptiores omni bo no spirituali quam vacantes carnalibus: nec dictum boetii accipi debet vt theologi: sed vt medici aut puri philosophi: oculum non habentis ad superna: vnde et quidam dixerunt boetium illum librum non fecisse et forte propter fedam materiam doctor subtilis non voluit replicare. Secunda pars conclusionis dicit quod possibile est ista bona secundum actum non esse in matrimonio de bono prolis: patet quia multe sunt vxorate steriles quae non concipiunt: de bono etiam fidei: patet: quia multe frangunt fidem multis et econtra: de bono sacramenti etiam videtur: quod matrimo: nium nisi sit consummatum non habet indisso¬ ludibilitatem: est enim dissolubile per religionts ingressum sicut patet extra de conuer. coniu. ca. verum et. ca. ex publico. De bono sacmeni seu matrimonii indissolubilitate postquam contractum est per verba de praesenti. Dicit frater alexan. di hales. Quia indissolubilitas manet vsque ad mortem. Si autem (vt dicit apostolus. mortuus est vir soluta est mulier a lege viri. Dicit autem quod hoc non tantum est verum de morte carna li: sed de morte ciuili: quia iste actus non compe tit nisi viuenti vita ciuili: profitens autem vitam religiosam moritur ciuilitati. Contra hoc si matrimonium iesset consummatum esset omnino indissolubile vsque ad mortemnaturalem. ita quod si communiuges pari voto continerent non dissolueretur matrimonium etiam per ingressum religionis: vnde hoc non ex opere carnis: quia non est nouus contractus: ideo alibi ire oportet. Iode secunda responsio est eiusdem ibidem henrici etiam de gandauo quaelibet. 5. 36. quod per ingressum religionis non soluitur vinculum communiugale: et si dicatur quod sponsa manens in seculo potest alteri nubere: dicunt non esse inconueniens vnam esse vxorem plurium: ita quod vnius spiritualiter alterius spiritualiter et carnaliter: sed tunc eadem ratione potest esse coniunx centum aut mille virorum spiritualiter si religionem post contractum introiret: nec esset limes commutati ue iusticiae in isto contractu. Ideo tertio respondet doctor noster quod matrimonium non est indissolubile nisi dispensatione superioris: qui mandauit indissolubilitatem contractus voluit autem relaxare indissolubilitatem pro pter maius bonum. scilicet religionis et ecclesia tempus limitauit ne sit excusatio in peccatis: ecclesia autem tota non fuisset ausa dispensare nisi prius dominus dispensasset. Sed vbi dispensauit? Dicendum quod ad nuptias: de nupciis vocans iohannem euangelistam quo exemplo vsi sunt sancti patres: theo nas: alexius: macharius. Ex his patet quod contrahens contra aliquod horum bonorum communiugium non contrahit vtpote contra primum: con traho tecum donec occurrat mihi magis placens: contra secundum: accipio te in meam vt non tenear tibi reddere debitum affirmatiue aut negatiue. contra tertium: accipio te si procures venena sterilitatis: talia enim sunt contra naturam huius contractus.

12

¶ Secunda conclusio. Mariae et iosepb anctissimum matrimonium triplici communiugii pono extitit ornatum. hanc ponit Aug. in littera. Et si dicatur quod Ioseph prolem non habuit ex maria. Tum secundo de bono fidei: quia vnus alteri debitum non reddidit. Tum de bono sacramenti: quod illud coniugium non signabat vnionem christi et eccleste: quae copula carnali designatur.

13

¶ Ad primum di co quod sicut fuit dictum in praecedenti distin. io seph corpus beate Mariae accepit in dominium: ideo christus erat proles ioseph: quam tenebatur educare: quia nata in fundo eius sicut fructus illius est cuius est arbor: et ideo Ioseph non solum fuit nutricius: sed etiam aliquo modo pater: non per generationemus sed tamquam proles habita fuit de corpore vir ginis quod erat suum: eo modo quo expositum est supra. Ex quo enim corpus Mariae erat suus fundus: et in hoc fundo natus est christus: patet quod aliqualiter christus erat suus.

14

¶ Ad secundum dicendum: quod bonum fidei inter eos habitum est dum vterque alienum non cognouit.

15

¶ Ad tertium quod bonum sacramenti inter eos viguit dum in vnitate animorum et mutuo corporum domino in mundo isto vixerunt. Sed magnum surgit dubium: si quis po test contrahere cum voto virginitatis: vt dicendo. Ecce accipio te sic quod ego propono et voueo tecum virginitatem seruare: hoc moueo: nam quis dicere posset sic. Mariam cum ioseph contraxisse: et isto modo esset fa cile videre quomodo in actum carnalem non consensiit: et verum matrimonium contraxit. Dicit frater Hugo de nouo castro. q. 2. praesentis di stin. quod sic. quod et probat tripliciter. Primo potest fieri matrimonio contracto: vt patet per ingressum religionis: ergo in contrahendo: quia dissimilitudo non apparet. Secundo sic votum honestum quod potest stare cum ma trimonio: potest fieri in contractu matrimo nii: huiusmodi est votum virginitatis. igitur. Tertio quia posset quis accipere vxorem subtali pacto: quod intraret religionem: ergo etc. vnde ex mera voluntate aut diuina voluntate potest cum voto virginitatis fieri matrimo nium: de mera voluntate inquit patet de beatam cecilia: quae cum valeriano cum voto virginitatis contraxit: de secundo de beata Maria quae hoc modo diuina voluntate cum ioseph nupsit. Et potest fieri quod Maria vocalitur votum virginitatis ioseph expressit: sed non tecilia valeriano: ideo dicit mera voluntate. Sed tunc grauis guerra surgit inter do ctorem deuotu: et doc. subti. ex vna. et hugonem ex altera duo doctores contra vnum haccalaurium: sed ne sit guerra mortalis. dicatur pro concordantia: quod duo doctores sunt locuti de matrimonio vt de praesenti contrahitur: et hoc modo si diceret quis: accipio te vt tamen me non cognoscas negando co pulam carnalem implicicite et explicite contra substantiam ageret matrimonii: vt nunc currit. Hugo vero de potentia dei intellexit: si enim Cecilia si Maria hoc fecerunt: sperialife cerunt consilio dei: et ideo singularissime in harum duarum matutinis canitur ille poates. Funmdamenta eius in modo. san. de hoc dist. 26. et 36. vt oportuit dictum est. Si quis vero dicat quod vterque de facto loquitur concordet qua poterit.

16

¶ Tertia conclusio: in matrimonio in quo haec tria fulgent bona: delecta tio aliquando est venialis aliquando mortalis: aliquando neutra: probatur breviter seu ostemditur: qui enim accedit ad vxorem principa liter propter prolem ad cultum dei dato quod de lectationem habeat consequentem non peccat: sed me retur: qui secundo propter delectationem principaliter ex consequenti propter prolem adminus peccat venialiter: qui tertio propter de lectationem ex toto de isto dubium est: melius est dicere quod non semper peccat mortaliter pro pter turrim communiugii et bonum eius praeseruans iste ternarius multos euadit laqueos difficiles hunc ternarium multum bene distinctum reperit qui quaerit in fratre hugone. q. 3. praesenti dist: et tantum de secundo articulo. Quantum ad tertium articulum iut tres s difficultates.

17

¶ Prima quae sunt dignis sima coniugia inter reliqua. Dico tria. Pri mum communiugium extat trium substantiarum in christo in vnitate suppositi et personae: quod hac die sanctissima completum est dum Maria ga brieli respondit: Fiat mihi secundum verbum tuum. Se cundum communiugium fuit beate Mariae cum deo patre: nam eundem habet filium cum deo filio: vt eius esset sponsa: secundo eius mater: tertio eius filia. Quis vnquam talia vidit: quis audiuit vt filii sit mater filia. Tertio cum spiritusancto: quoniam de sancto concepit spiritu: vt fidei habet articulus: vna mulier / vna vxor / vno sponsa: sic tribus nupsit personis diuinis. Ter tium communiugium est Ioseph et mariae: quod veirgineo more hincinde celebratum est: in quo tria sunt: Aoseph / maria / et paruulus iesus: hoc magnum coniugium: secundum maius: primum maximum.

18

¶ Secunda difficultas. Si matrimonium inter Iosephet mariam fuit sacra mentum? Dicit frater Franciscus de maro. vl tima difficultate praesentis dist. quod non: quia non dum institutum erat per christum: qui immediate in stituit omnia sacramenta / nisi forte ex priuilegio.

19

¶ Tertia difficultas. In quo matrimoio est maior delectatio aut carnali aut vgineo? Dico quod modica est comparatio. In matrimonio enim in quo habitat virginitas: iam caeli degustantur delicie: quarum gutta totum absorbet oceanum: et guttam non degustant vergines / sed torrentem. De torrente inquit volu ptatis tuae potabis eos: et non solum de torrente / sed de fonte qui est vita / quae est christus Unde subditur. Qniam apud te est fons vitae. Et sic patet ad quaestionem / quod videlicet venerandum Mariae et ioseph matrimonium tribus matrimonii bonis fuit insignitum. Tunc ad argumenta.

20

¶ Ad primum patet ex quae stione: quomodo est constructio intransitiua / non tran sitiua: et qualiter bonum fidei debet esse in sacramento matrimonii: dato quod non semper sit actu: et qualiter bonum prolis id est si eueniat edu cetur.

21

¶ Ad secundum patet ex superioribus: qualis ad complementum matrimonii tres admin requiruntur respectus aut relationes: quarum duae sunt indissolubilitas viri ad faeminam et faeminae ad virum: ideo argumentum non conclu dit.

22

¶ Ad tertium patet / quod haec tria bona non sunt excusantia nisi vbi est defectus / sicut nunc. In statu autem innocentiae solum fuissent in ornatum / sic in matrimonio Ioseph et ma riae. Reliqua patent ex secunda conclusione.

Conclusiones

23

¶ Ex ista autem distin. sicut de praecedentibus tres conclusiones etc. Prima conclusio. Sunt bona tria in matrimonio / per quae communiugia sunt solennia. Dicit conclusioquod sunt tria bona matrimonii decorantia matrimonium. Et ponitur a principio. distin. vsque ad c. illud: Qui vero venena sterilitatus etc.

24

¶ Secunda conclusio. Non sunt coniuges qua sterilitatem procurant: et censentur truces quae ventre tricant. Dicit conclusio / quod illi qui procurant venena sterilitatis non contrahunt communiugium: et illi qui interimunt puerum iam viuentem in vtero matris: censeri habent homicidae. Et ponitur ab illo ca. Qui vero venena etc. vsque ad illud ca. Cum igitur haec tria bona etc.

25

¶ Tertia conclusio. Mon vario haec bona tria sunt in coniugio excusantia. Dicit conclusio / quod haec tria bona diuersimode excu sant in diuersis coniugiis. Et ponitur ab il lo ca. Cum igitur haec tria bona etc. vsque ad finem distinctionis.

PrevBack to TopNext