Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Liber 2
Liber 3
Liber 4
Distinctio 30
Circa textum
Distinctio. 36. huius quaerti: in quae decla rat quod nedum coactio / sed etiam error cosensus excluditur. Ec solum coactio impedit vel exclu dit consensum / sed etiam er ror. Non aut omnis error cosensum impedit etc. Hic signatur. 30. distin. huius quarti samimarum: quae ita conti nuatur ad praecedem. Nam postquam in praecedenti distin. est declaratum impedimentum matrimonii proueni ens ex coactione: Nunc in praesenti distin. ponitur impedimentum proueniens ex falsi notione scilicet ex es rore intellectus. Et habet diuidi in tres partes principales. In prima determinat de defectu intentionis per errorem habito. In secunda de Mariae et ioseph vnionis coniugio licito: In tertia de modo contrahendi matrimonium et iure posito: Prima in principio. Secunda ibi: In praemissis aliquid addendum est etc. Tertia ibi: Exposito quae sit efficiens etc. Haec est di uisio praesentis dist. Circa quam etc.
Quaestio
¶ Quaestio ista declarat / quomodo inter Maria et iosephfuerit verum matri monium: et quid de errore. Et habel a Sco. in praesenti dist. q. 1. et. 2.
Utrum ioseph error aut Mariae inter eos bone stum impedierit matrimonium: Et arguitur ad partem infalsam triplici medio
¶ Primo probando quod error non impediat ma trimonium. Error maliciae in communiuge non impe dit matrimonium: igitur nullus error impedit. Antecedens patet: et probatur consequentia: quia ma gis nocet matrimonio et donis matrimoni malicia moralis quam quodcunque aliud malum.
¶ Secundo probatur quod inter ioseph et Marian non fuit matrimonium. Maria non consensit in carnalem copulam: ergo intur eam et ioseph non fuit matrimonium. Antecedens patet: quia vouerat verginitatem: quod tali repugnat consensui. Pro batur consequentia: quia nihil aliud videtur adde re matrimonium super cohabitationem mutuam nisi potestatem mutuam in copulam carnalem: alioquin frater et soror possent dici communiuges: quia possunt similis habitare et mutuo.
¶ Tertio arguitur sic. Maria et ioseph non fuerunt eiusdem tribus: ergo inter eos non fuit verum matrimonium. Antecedens patet: quia Ioseph erat de tribu Iuda. Unde dicitur. Co quod esse de tribu et familia dauid. Maria autem era de tribu Leiu: quia erat cognata heligabet Consequentia probatur: quia sic erat in lege statu tum / vt de propriis tribubus mulieres sibi acciperent: ne tribus aut familiae confunderen tur.
¶ In oppositum erroris est magister in littera: et habetur. 29. q. 1. c. 1. Pro matr monio Ioseph et Mariae habetur. Ut profiteretur cum Maria desponsata sibi vxore praegnante.
¶ Primus est termiorum declaratiuus Secundus est quaestionis responsiuus. Tertius est dubiorum motiuus Quo ad primum articulum termini sunt Crror / ioseph / maria.
¶ Primus termi nus est error. Unde notandum primo / quod haec tria se habent per ordinem: ignorare / decipi / et rare. Omnis enim qui decipitur / ignorat: non autem omnis qui ignorat / decipitur. Ignoran tia enim nullum ponit actum positiuum / sed solum priuatiue se habet: ideo ab ignarus igno ro descendit. Est autem ignarus inscius. Con ponitur enim ab in quod est non / et gnarus sciens. Deceptio autem magstis ponit. Qui enim decipitur vnum considerat / reliquum omittit: vnde decipi / de alio capi est: quia putat quod non est esse: aut quod est non esse: et ita simul dicit actum positiuum et negationem actus: ideo super negationem actus aliquam addit positionem. Rursus omnis qui errat / decipitur / non tamen econtra: deceptio enim nisi sibi iungatur aliud / in intellectu solum consistit: error vero sic in intellectu manet / vt ad volunta tem oculum dirigat: vnde viatores dicuntur erra tores: et qui deuiat errare dicitur. Primi autem spirituales pedes ex parte sunt affectus / non intellectus. Unde et beatus Tho. prae sentis distin. q. 1. articulo. 1 ponens diffe rentiam inter ignorantiam et errorem: soluendo primum argumentum diciti / quod error dicit peruersum rationis iudicium. Dum autem dicitur peruersum / viam insinuo: dicente Moyse in suo cantico. Seneratio praua atque peruersa. in Quod autem error consistat in intellectu / non affectu subiectiue: dicit hugo de nouo castro. q. 1. praesentis distinctionis. Crror inquit non est proprie in consensu / sed in apprehensione: et ideo non dicitur consensus erroneus / quia error flat in consensu: sed quia sequitur ad errorem apprehensionis. Et doc. subtilis in praesenti dist. quod 1. dicit sic. Error siue apprehensio erronea quantum ad quamcunque conditionem requisitam perse ad contractum: facit concractum esse nullumEt sunt inquit in genere tres tales condi tiones: duae ex parte personarum: vna quod haec persona putatur esse illa: secunda quod persona lerua putatur esse libera. Tertia conditio er roris est ex parte contractus sibi correspon dentis: puta si credatur aliquam personam simili contractu contrahere: cum tamen in rei veritate non contrahat: quia non intendit dare si cut alia intendit accipere. Prima conditio impedit omnem contractum: vt si quis intendat emere aurunm / et datur sibi auricalcum: sic in proposito: intendit capere bertha: et dal sibi alicia. Secunda impedit: quia serua non potest transferre dominium sui corporis simpli citer: in matrimonio autem est translatio mutua: et alius intendit liberam capere. Ex quo infertur quod si credat seruam quae libera est / tenebit matrimonium: quia extat conditio melior: etiam non impedit seruitus / nisi sit ignota. Tertia etiam conditio impedit: exquo enim debet esse in matrimonio mutuitas: si vter que non consentit / non fit communiugium.
¶ Secundus terminus est ioseph. Dicitur autem ab aliquibus esse idem nomen ioseph et iosephus sicut iacob et iacobus. Et leguntur tres iosephin sacro canone multum comendabiles. Primus ioseph iacob filius / et rachelis primogenitus: qui interpietatur augmentum vel filius ampliatus. Hic a suis fratribus venditus est in aegyptum: quem sua sapinia tempore famis gubei nauit. Hic trinomius fuit. Primo ioseph di ctus: quae triplici expositione gaudet: dicitur appositio dicitur augmentum: dicitur filius augmentatus. Secundo dictus est in aegypto abrec id est pater tener: ab abba quod est pateriet rec te ner. Dictus est tertio a pharaone phanec phane: quod greci dicunt ponthiphanec: et lin gua aegypti saluatorem mundi designat: hebraica / absconditorum inuentorem. Secundus Ioseph est sponsus Mariae: et hic triplici nomine aut agnomine agnominatus est. Primo dictus est iustus. Secundo sponsus Mariae: sicut patet in euangstis. Ioseph vir eius cum essei iustus. Tertio pater domini. Sic loquins ma ter domini domino: in euangelis. inducitur. Ecce patur tuus et ego dolentes quaerebamus te. Sed reuera solum pater putatiuus fuit. Ecce tria nomina laude magna dignissima. Tertius ioseph est Ioseph ab arimathia: de quo dicitur: Et ecce vir nomine Ioseph / qui erat decurio / vir bonus et iustus. Ecce et hie tertius trino nomine gaudet: dicitur vir: di citur iustus: dicitur bonus. Et notandum quod secundum Remigium in libro nomninm hebraicorumaut sitlua haec tria nomina differunt: Aosephi iosepth / iosephus: et proprie dictis tribus respondent. Primum primo: quia Rachel vocauit ipsum in augmentum filii subsequentis. Secundum nomen secundo id est marito mariae. Iosepth enim iustus interpietatur / aut domino iustificatus: et sic eun vocauit mattheus euangelista: vt dictum est. Et posset dici quod bibliae per errorem corruptae sunt scriptorum vitio sicut in multis aliis locis propter propiquitatem nominm: vt iosepb pro iosepth pone rent. Tertium nomen. scilicet iosephus tertio ioseph couenit: interprintatur enim augens consilio. Et de isto dicitur. Hic non consenserat consilio et acti bus eorum.
¶ Tertius terminus est maria. et tripliciter interpretatur: maris stella / illu minatrix / domina. Et notandum / quod tres fu ere Mariae sorores ex tribus patribus. Maria prima mater dei ex Anna et Ioachim. Maria secunda ex Anna et cleopha: quae ex viro alpheo genuit iacobum minorem / iosephu barsabam / simonem / iudam. Maria tertia ex Anna et salomae: quae ex viro cebedeo protulit Nacobum maiorem / et ioannem euangelistam: ita quod Anna ter nominatur / sed vna est. Sunt au tem de hoc metra. Anna solet dici tres concepisse marias: Quas genuere viri: ioachimi cleophaoss salo meque. Nas durere viri / io seph / alpheus cebedeus pPrima parit chiristm: lacobum secunda minorem. Dt iosephi iustum peperit cum simone iudam. TNertia maiorem iacobum / volucremque inoanem.
¶ Ecce tres patres: ioachim / cleophassalome. Tres mariti: Aoseph / alpheus / cebedeus. Tres mariae maritatae. Et ita tres ternarii. Et tantum de primo articulo. Quantum ad secundum articulum iut tres conclusiones. Prima est de consensu erroneo. Secunda de consensu mariae verginis. Tertia de consensu honesto.
¶ Prima conclu sio est haec. Sic error matrimonium dirimit: vt error quis matrimonium non dirimat. Probatur prima particula: quia matrimonium est contractus dationis liberae et volunta riae: ignorantia autem et error illius conditionis quae requiritur ad actum voluntatis causat inuoluntarium / secundum philosophum. 3. ethicet. et secundum san ctum Augstin. 10. de trini. ca. 1. Nihil est ama tum vel dilectum / nisi praecognitum sit. Et si dica tur quia verum fuit matrimonium inter Iacob et Lyam: et tamen in eam non consensit nisi post actum / sed in rachel. Si enim non fuisset matrimonium: tunc cum ea fuisset fornicatus. Quod si dicas: habuit ignorantiam. Dico quod non inuincibilem: et in crastino potuisset eam repellere: quod non fecit. Tum secundo: quia Isaac ex errore baendixit Iacob: credens ipsum esse esau. Et tamen postea dicit: bendixi ei et erit bbendictus: ita hic a simili. Tum tertio quia sacerdos credens baptigare vnam per sonam: si bapticat aliam: illa erit bapticata: igitur error ibi baptismum non impedit: igitur nec hic. Ad primum Scotus dicit tria. Primum quod de excusatione Iacob a peccato non est magna cura: quia non fuit confirmatus tunc / si tamen eam prima nocte cognouit. Secundum quod cognito quod Lia erati consen sit in eam nouo consensu: quia Laban dicit: Non est consuetudinis in loco isto / vt minores prius tradantur ad nuptias: et extunc fuit eius vxor. Tertium quia bene potuisset repudiasse eam sicut non suam. Ad secundum di citur / quod Isaac in extasi et sopore subleuatus: vt tangitur in illo textu: vidit baendictionem quam humana cautela Iacob acceperat a sancto confirmatam spiritu: et ideo eam tanquam firmam confirmauit. Ex quo infertur / quod nisi ostensum sibi fuisset beneplacitum dei su per hoc: potuisset sine iniuria reucare: sic in proposito. Ad tertium dicendum. Non est simile de baptismo ignoranter collato quia ibi non requiritur consensus mutuus: non enim oportet quod conferens baptismum cognoscat quem bapticat: sicut in matrimonio oport cognosci qui vel quae accipitur: sul ficit enim in baptismo et aliis sacramentis quod conferens intendat conferre illi personae ergo praesens est: sed hic est impedimentum / non ex parte sacramenti / sed ex parte contractus: quia intendit se donare isti / non alii/ et istam accipere / non aliam. Sed extat dubium. Ali hubiun quis vt impleat libidinem / dicit se in aliquam consentire / sed falso: illa vero re in eum consentit et verbo: numquid est matrimonium: Di cendum / non: quia matrimonium recte ambulat / non claudicans / do vt des: ideo si vnus non dat: non est communiugium. Sed si dolosus fa ctum suum aperiat non doloso: quid faciet non dolosus: altercantur inter se qui loquuntur immo idem sibiipsi. Frater Richardus enim de media villa. 27. distin. huius quarti / arti. 1. q. 4. Dicit quod persona non dolosa non potest reddere debitum doloso / conscientia stante de dolo alterius. Et idem dicit. 20. dist. huius quarti / arti. 1. q. 3. quod nec recede re: quia exponit se periculo fornicationis. Dicit tamen doc. I0. quod in lege domini nullus est perplexus: si tamen nullum est peccatum morta le: quod si est / remoueat: persona autem non dolo sa non peccauit: ideo in hac parte doloso non credat / sed vt communiunx operetur / et consci entiam deponat contrariam / ne peccet redden do contra conscientiam / et non reddendo: aut a fornicatore recipiendo se: et partem exponat fornicationis periculo: ita quod haec tria non reddere / reddere / recedere: in hac parte difficultatem pariunt. De doloso autem quid: stabit ne immunis: Non equidem: nec po test apud deum exigere debitum / aut reddere dolo stante: et hoc necesse habet pro obti nenda salute: falsum in verum contractum transmutare: accepit enim corpus alienum pro suo: ideo suum vere reddat pro alieno. Sed esto quod cum alia contrahit veraciter: tempore medio stabit / secundum primum non: quia non fuit verum communiugium: satisfaciet tamen illi quam decepit: et procurando matrimonium et dotem comuenientem secundum morem patriae: vt elicitur ex Exo. Exo. 12. Secunda pars conclusionis dicit / quod error al quis matrimonium non dirimit. Dicamus igitur sic. Error dirimit: error non dirimit: quis dirimit: quas non dirimit. Frater hu go de nouo castro dicit huius di. q. 1. Crror A essentialis dirimit: error accidentalis non dirimit. essentialia matrimonii sunt haec tria persona: posse dare: consentire. Contra haec tria triplex error dirimit si non habeo quam peto: si non potest se mihi dare cui me do si non consentit in me in quam consentio matrimonium non contraho. Accidentia vt sunt bona fortunae: bona corporis: bona morum haec tria non impediunt nisi aliud obstet. Frater landulphus primam questionem soluendo huius distin. notat vnum errorem quasi alium a triplici impediente matrimonium: de quo habetur in iure. 34. q. 2. c. Cum per bellicam: et extra de secundis nuptiis. Dominus ac redemptor. Si mulier erret in dubitando maritum mortuum non debet contrahere: tamen si contrahit debet debitum red dere: donec certificetur: si autem credit eum simpliciter mortuum potest licite contrahere: tamen si redeat primus maritus det ad eum redire. Econuerso autem si mulier non credat mortuum est tamen mortuus et contrahit matri monium non est separand. sed prnia est ei sicut adultere iniungenda. Argumentum ad hoc 22. q. 2. homines: tamen secundum veritatem alius non est habet tamen reduci ad errorem persone.
¶ Secunda conclusio est. Sic in ioseph iustum maria mater dei consensit veraciter vt inter eos esset matrimonium realiter. Prima pars probatur cum secunda: quia vna probat aliam. Dicit angelus ad ioseph. vt scribitur. Ioseph fili dauid noli timere acciperelmariam coniugen tuam. Tum secundo autortoritate magistri in littera: vbi hoc probat multis au ctoritatibus. Tum tertio autortoritate cano nis. 27. q. 1. ca. 2. Et ad hoc ratio triplex. Pri ma vbi sunt bona matrimonii est matrimo nium: inter ioseph et mariam fuerunt bona matrimonii igitur etc. Maior patet: non enim melius potest res a posteriori cognosci quam per ea quae rem completam sequuntur sic se habent ista tria bona ad matrimonium. Probatur minor. 27. q. 2. omne. vbi dicitur: quod ibi fuit proles christus: fides quia nullum interuenit adulterium: sacramentum: quia nullum diuortium. Se cunda ratio illud decuit esse in virgine glo riosa quod fuit causa multiplicandi boni honesti: tale quid fuit matrimonim cum iosephu igitur etc. Minor patet per rationes Ambro. quas ad ducit super luca. scilicet vt esset testis verginitatis eius etc. Tertia ratio: illud quam maxime est reparien dum in initio nostre salutis quod nostram salutem re praesentat: huiusmodi est matrimonium mariae et iusti ioseph. igitur. Patet maior vt correspondeat figura figurato. Minor patet. quia represetat con unctionem animae cum deo sine impuritate: ac in chri sto duarum naturarum vnionem. Ex quo infertur quod dato quod non fuerit praeceptum geniale de contrahendo matrimonium in antiqua testamento quod patet ex hieremia daniele iohanne bapti sta: quae tres non contraxerunt communiugium: et tamen iudican tur sanctissimi: voluit tamen spiritus sanctus causa rationabili mariam contrahere vt patuit. Sed gram / Dubium de dubium est: maria enim virginitatem vouerat: sic enim conueniunt sancti ex illo verbo ad an gelum. Quomodo fiet istud quia virum non cogno. alias frustra sic loqueretur si enim postmodum esset cognita: cum non esset sterilis concepisset ideo respondet angelus. Spiritus sanctus superueniet in tequomodo igitur potuit contrahere matrimonium: vouentibus enim non solum nubere sed velle nubere damnabile est. 17. q. 1. Sunt qui etiam non vouentes: et est verbum Hierony. vnde et glo. interlis. super illud dicit. Uirum non cognosco: ecce tangit quod vouerat castitatem. Dicit richar. de media villa in praesenti dist. arti. 2. q. 1. Et doc. solem. quali. 9. q. 11. quod beata virgo vouerat virginitatem sub conditione. scilicet nisi deus aliter disponeret: et ideo licuit sibi matrimonium contrahere: quia aliter deus dis posuit. Sed hoc non sufficit: quia in omnivoto quantumcumque absoluto haec conditio intelligitur si deo placet: nullus enim debet ali quid offerre deo: velit deus vel nolit: ergo non impedit quin beata maria vouerit virginitatem ablolute et simpliciter. Nec secundo est vera glosa. 27. q. 2. super primo ca. Qui dicit: quod beatam virgo non vouerat castitatem: sed proponebat vouere: et ideo potuit contrahere: patet ex iam dictis oppositum Ideo tertio dicendum: vt respondet doc. sub. discipulus fratur hugo. de nouo castro in secunda q. huius dist. In matrimonio inquit tria sunt. Primo communiunctio animorum. Secundo domininium corporum. Tertio domininium vsus corporum. Inter ioseph et mariam fuit verum matrimoni um in primo et in secundo: quia vera coniunctio animorum et verum domininium corporum: sed tertium hoc defuitsci i dominium vsus corporm retentum a spiritu sancto: nec in tertium virgo consensiit. Et si dicatur igitur non fuit verum matrimonium: quia defuit tertium ad esse communiugii requisitum. Dicendum quod vsus corporum non est sustantiale communiugio sed accecens quia duo communiuges possunt de communi consensu perpe tuo abstinere et remanere virgines: sicut de beato elmeario comite et vxore eius dalphina legitur qui de tertio ordine beati fran cisci fuerunt: et semel dum in lecto ambo qui escerent super lecti puluinar sedens / apparu it christus inter duos virgines virgo tertius. Quomodo enim potest virginitatis votum sta re cum consensu in corporum vsus: nisi dica mus vt doc. subti. qui magis sentire vide tur quod beata virgo in copulam consensiit carnalem: non primo absolute non secundo explicite: sed tertio implicite si peteretu certificata: tum a spiritusancto ioseph numquam petiturum: immo et de ioseph quidam idem suspicantur eum certificatum mariam non petituram. Et hoc innuit in littera magister: et hoc voto virginitatis non repugnat. possunt enim com trahere qui propositum habent statim voue re virginitatem: si dicamus iuxta discipulum qui negat omnem consensum in carnalem copulam in maria explicitum implicitum abso lutum: capiamus tres virgines: iesum mariam iohannem. Iesus sic est virgo quod primum habet ternarii: obtinet enim consensum nos equidem diligit effectus frater noster et nos debemus eum diligere: sed non dat sic corporis sui dominium aut simpliciter aut in vsum vt communiuges. Maria ad ioseph primum habet ternarii: et secundum: dedit enim et consensum et dominium corporis sed non tertium: vsus dominium: quia voto virginitatis: repugna re videbatur. Sic est factum fratribus minoribus ex aduerso: eis enim vsus rerum corn cessus est a summo pontifice: retento dominio quia eis vsus vtilis est et repugnat domini um: libro sexto de verborum significatione exiit qui seminat: de maria dominium ioseph concessum est: sed est vsus denegatus: et est gratus ternarius in diuisione dominii et vsus potest enim quis primo habere dominium sed non vsum nisi solum potestate: vt papa rerum habet dominium quarum vsum fratres obtinent mino res. Secundo erit dominium in vno absolute et vsus in alio ita quod habens rei dominium non po terit re vti cuius habet dominium in perpetuo alterius: licet hic scotus dubitare videal et patet in locatione ad trmpopus locans domum: locans habet dominium: sed conductor vsum vsque ad tempus statutum: sic in suo perpetuo non est diu: vendidit dominus iohannes de haricul ria comitatum castri herandi starolo ande gauem. vt pro semper farolus haberet / dominium: sed per totam vitam suam dominus Iohes haberet vsum. Tertio potest aliquis rei simplicem habere vsum omni iure amoto ni si poli: vt forsan fratres minores et fine for san. Tum secundo quia si quis contrahit cum iuramento sponsalia post vouet virginitatem tali consulendum est ob custodiam iuramen ti vt contrahat de facto et post ante consummatum matrimonium ad religionem euolet: vt vo tum illesum custodiat. Tum tertio quia vxor adultera corporis viri sui dominium possidei sed vsum habere nequit. I0. in primum secundum et tertium consentire visus est sed in tertium implicite sine tamen voto virginitatis: vnde non peccauit: sed ad altiora vo catus est: et ita virgo remansit iesus vego rex virginis virginum: et virginum Maria virgo regina virginum. Iohannes virgo di scipulus veginis et custos virginis: cui non placet discipulus accipiat magistrum: et ego non dissentio. siue enim nos sequamur magistrum seu discipulum: non obuiat illud Hierony. dictum: vouentibus enim non so lum nubere sed velle nubere damnabile est: aut enim iuxta discipulum intelligitur vbi est consensus in vsum corporum: aut iuxta magistrum vbi certificatio de non petendo non habetur: aut tertio dicamus vtroque modo.
¶ Tertia conclusio. voto virgineo in Tertia Maria cum ioseph bonestissime matrimonium coniunctum est hanc conclusionem deuote prosequitur doc. deuotus. q. 2. huius dist. primam partem probat triplici inquit ratione Mariam decuit vouere virginitatem. prima vt ei quae candor est lucis aeterne candidum esset habitacu lum: cuius hodie annunciationem colimus cuius dies maximis fastigiis decoratur: vt patet in hoc metrorum terno ternario. 6alue festa dies: qua vulnera nostra cohiercea qrongelus est misius: est passus e in cruce epri Est de adam factus: Ee eodem tempore lapsus Ob meritum decine caditabel fris ab estse Offert melchisedecli: isaac supponitur aris Dt dlecollatus chiristi haptista beatus Petrus erectus iacobus sub hierode paremptus Corpara sanctorum: cum eptco multa resurpe sunt Catro dulce tantum: cum chiristo suscipit A mem Secunda ratio vt Maria exemplum esset mulie ribus vt christus viris. Tertia vt a nulla vir gine esset superata: votum enim virginitatis vir ginitatem eleuat. Secundam etiam partem ornat tri plici ratione idem doc. deuote. sper. Prima propi signationem quia significat ecclesiam quae est sponsa virgo mater. Secunda propter famam. virginis ne diceretur fornicaria. Tertia propter pccultationem ne daemodo misterium cognosce ret. Tertia etiam tripliciter ratione genis: quia de gene dauid vt maria. ratione fidelitatis: quia virgo: tertio ratione paupartatis: quia christus noluit dici regis sed fabri filius: vt confunde ret superbiam. Ecce tres pulchri ternarii. Quantum ad tertium articulum sunt tres pifficltates.
¶ Prima difficul. Si quis consentiat in filiam regis: et detur sibi alia: non te nebit matrimonium: et tamen esse regem aut regis filiam sunt fortune bona: quaeritur quid iuris. Frater franciscus de maronis in praesenti dist. q. 1. respondet quod esse filiam regis non solum dicit bo num fortune: sed magis dotem consequentem personam. Et frater richar. arti. 1. q. 2. in solutione secundi argu. dicit cum quis intendit contrahere cum filia regis: et datur sibi filia ciuis est error circa subiectum nobilitatis: non circa nobilitatem subiecti: ideo non tenet matrimonium.
¶ Secunda difsi. quat sunt in summa causae quare btam Maria sancto ioseph est desponsata. Di co quod sunt tres causarum ternarii: quarum octo sunt comprehense in his metris. inea misterium: velamen forma pudoris dolamen testis: lapidatio prolis bionestas Naec sunt cur sponso tradita virgo fuit Adde nonam quae in omnibus addenda est et omnibus praeponenda voluntatem domini et habebitur numerus
¶ Tertia difficultas. quia consilia primo posuit christus: de quirum numero vnum est consiium virginitatis: vt patet. quomodo vouit antequam pub licaret christus. Respondendum edocta a spiritu sancto sic: ante conceptum christum in meditullio noui et antiqui testamenti tres fuerunt excelllentes virgines: Iohes baptista: ioseph et ma ria. Et sic patet ad quaestionem: quod vet error non im pedit verum matrimonium inter ioseph et ma riam. Tunc ad argumenta.
¶ Ad primum dicen dum quod malitia moralis aut virtus non est aliquid per se requisitum ad istum contractum. ideo non est simile.
¶ Ad secundum partetm ex secunda conclusione quid est dicendum aut secundum magistrum aut secundum di scipulum.
Conclusiones
¶ Prima conclusio. Errore primo communiugium perditur: sed sines dubio non quoque frangitur. Dicit conclusio quod er. i ror impedit matrimonium: sed non quilibet. Et ponitur a princi dist. vsque ad illud ca. Praemissis aliquid addendum est etc.