Table of Contents
Monologion
Epistola ad Lanfrancum archiepiscopum
Capitulum 1 : Quod sit quiddam optimum et maximum et summum omnium quae sunt
Capitulum 5 : Quod, sicut illa est per se et alia per illam, ita sit ex se et alia ex illa.
Capitulum 7 : Quomodo omnia alia sint per illam et ex illa.
Capitulum 8 : Quomodo intelligendum sit, quia fecit omnia ex nihilo.
Capitulum 11 : Quod tamen multa sit in hac similitudine dissimilitudo.
Capitulum 12 : Quod haec summae essentiae locutio sit summa essentia.
Capitulum 13 : Quod, sicut omnia per summam essentiam facta sunt, ita vigeant per ipsam.
Capitulum 14 : Quod illa sit in omnibus et per omnia, et omnia sint ex illa et per illam et in illa.
Capitulum 15 : Quid possit aut non possit dici de illa substantialiter.
Capitulum 18 : Quod sit sine principio et sine fine.
Capitulum 19 : Quomodo nihil fuit ante aut erit post illam.
Capitulum 20 : Quod illa sit in omni loco et tempore.
Capitulum 21 : Quod in nullo sit loco aut tempore.
Capitulum 22 : Quomodo sit in omni et in nullo loco et tempore.
Capitulum 23 : Quomodo melius intellegi possit esse ubique quam in omni loco.
Capitulum 24 : Quomodo melius intelligi possit esse semper quam in omni tempore.
Capitulum 25 : Quod nullis mutabilis sit accidentibus.
Capitulum 28 : Quod idem spiritus simpliciter sit, et creata illi comparata non sint.
Capitulum 29 : Quod eius locutio idipsum sit quod ipse, nec tamen sint duo, sed unus spiritus.
Capitulum 30 : Quod eadem locutio non constet pluribus verbis, sed sit unum verbum.
Capitulum 32 : Quod summus spiritus seipsum dicat coaeterno verbo.
Capitulum 33 : Quod uno verbo dicat se et quod fecit.
Capitulum 34 : Quomodo suo verbo videri possit dicere creaturam.
Capitulum 35 : Quod, quidquid factum esi, in eius verbo et scientia sit vita et veritas.
Capitulum 36 : Quam incomprehensibili modo dicat vel sciat res a se factas.
Capitulum 38 : Quod dici non possit, quid duo sint, quamvis necesse sit esse duos.
Capitulum 39 : Quod idem verbum sit a summo spiritu nascendo.
Capitulum 40 : Quod verissime ille sit parens et illud proles.
Capitulum 41 : Quod ille verissime gignat, illud gignatur.
Capitulum 42 : Quod alterius verissime sit esse genitorem et patrem, alterius genitum et filium.
Capitulum 43 : Retractatio communionis amborum et proprietatum singulorum.
Capitulum 44 : Quomodo alter alterius sit essentia.
Capitulum 46 : Quomodo quaedam ex iis quae sic proferuntur, aliter quoque possint intelligi.
Capitulum 49 : Quod summus spiritus se amet.
Capitulum 50 : Quod idem amor pariter procedat a patre et filio.
Capitulum 51 : Quod uterque pari amore diligat se et alterum.
Capitulum 52 : Quod tantus sit ipse amor, quantus est summus spiritus.
Capitulum 54 : Quod totus procedat a patre, totus a filio, et tamen non sit nisi unus amor.
Capitulum 55 : Quod non sit eorum filius.
Capitulum 59 : Quod pater et filius et eorum spiritus pariter sint in se invicem.
Capitulum 61 : Quod tamen non sint tres, sed unus seu pater seu filius sive utriusque spiritus.
Capitulum 62 : Quomodo ex his multi filii nasci videantur.
Capitulum 63 : Quomodo non sit ibi nisi unus unius.
Capitulum 64 : Quod hoc, licet inexplicabile sit, tamen credendum sit.
Capitulum 65 : Quomodo de ineffabili re verum disputatum sit.
Capitulum 66 : Quod per rationalem mentem maxime accedatur ad cognoscendum summam essentiam.
Capitulum 67 : Quod mens ipsa speculum eius et imago eius sit.
Capitulum 68 : Quod rationalis creatura ad amandum illam facta sit.
Capitulum 69 : Quod anima semper illam amans aliquando vere beate vivat.
Capitulum 70 : Quod illa se amanti seipsam retribuat.
Capitulum 71 : Quod illam contemnens aeterne misera sit.
Capitulum 72 : Quod omnis humana anima sit immortalis.
Capitulum 73 : Quod aut semper misera aut aliquando vere beata sit.
Capitulum 74 : Quod nulla anima iniuste privetur summo bono; et quod omnino ad ipsum nitendum sit.
Capitulum 75 : Quod summa essentia sit speranda.
Capitulum 76 : Quod credendum sit in illam.
Capitulum 78 : Quae sit viva et quae mortua fides.
Capitulum 79 : Quid tres summa essentia quodammodo dici possit.
Capitulum 80 : Quod ipsa dominetur omnibus et regat omnia et sit solus deus.
Capitulum 38
Quod dici non possit, quid duo sint, quamvis necesse sit esse duos.Studiose itaque attendendum est quiddam, quod valde insolitum rebus aliis, in summo spiritu et verbo eius videtur evenire. Nam certum est sic unicuique singulatim et utrisque simul inesse, quidquid sunt in essentia et quidquid sunt ad creaturam, ut et singulatim perfectum sit ambobus, et tamen pluralitatem non admittat in duobus. Licet enim singulatim et ille perfecte sit summa veritas et creator, et verbum eius sit summa veritas et creator: non tamen ambo simul sunt duae veritates aut duo creatores.
Sed cum haec ita sint, miro tamen modo apertissimum est, quia nec ille cuius est verbum, potest esse verbum suum, nec verbum potest esse ille cuius est verbum. Ut in eo quod significat vel quid sint substantialiter, vel quid sint ad creaturam, semper individuam teneant unitatem; in eo vero quod ille non est ex isto, hoc autem est ex illo, ineffabilem admittant pluralitatem. Ineffabilem certe. Quamvis enim necessitas cogat ut sint duo, nullo tamen modo exprimi potest, quid duo sint. Nam etsi forte duo pares aut aliquid aliud similiter ad invicem possint dici: in his ipsis tamen relativis si quaeratur quid sit illud de quo dicuntur, non poterit dici pluraliter, quemadmodum dicuntur duae pares lineae aut duo similes homines. Quippe nec sunt duo pares spiritus nec duo pares creatores nec duo aliquid, quod significet eorum aut essentiam aut habitudinem ad creaturam. Sed nec duo aliquid, quod designet propriam habitudinem alterius ad alterum; quia nec duo verba nec duae imagines. Verbum namque hoc ipsum quod verbum est aut imago, ad alterum est, quia non nisi alicuius verbum est aut imago; et sic propria sunt haec alterius, ut nequaquam alteri coaptentur. Nam ille cuius est verbum aut imago, nec imago nec verbum est. Constat igitur quia exprimi non potest, quid duo sint summus spiritus et verbum eius, quamvis quibusdam singulorum proprietatibus cogantur esse duo. Etenim proprium est unius esse ex altero, et proprium est alterius alterum esse ex illo.
On this page
