Quaestio 4

Articulus primus. QUantum ad primum articulum supposita distinctione theologia reuelata dupliciter acquisita: quirum vna non est nisiopinio alia vero sciam proprie dicta: de quibus dictum est in duabus quaestione praecedentibus. Distinguo primo de principiis habitus vel scientie: quia: quadam. sunt principia communia quae non intrant demonstrationem secundum substantiam sed solum secundum virtute: quae primo posteriorum vocantur ab aristo. dignitates. et tale principium in scientiis naturaliter acquisitis. est de qualibet esse vel non esse. Quedam vero sunt principia propria: quae non solum intrant demostrationem siue sillogistica deductionem secundum virtutensed etiam secundum substantiam. sicut patet per arist. vbi supe. et de vtrisque potest intelligi. quo. Secundo distinguo de princi piis intratibus demostrationem: siue sillogisticam deductionem secundum substantiam quia quadam sunt principia simpliciter. quadam vero secundum quid. principia simpliciter: sunt illa exquibus omneuens conclusiones illius habitus deducuntur mediate. vel immediate et talia non deducuntur ex aliis in illo habitu: saltem a priori et per causam. principia vero secundum quid: sunt illa ex qubus non omniuns sed tantum aliqua conclusiones deducuntur. et talia possunt esse conclusiones deducte in illo habitu et a priori et per causam. Et licet in vtroque sensu posset deduci conclusio intelligo tamen ipsum primo modo de principiis dictis: non secundo modo quia nulli est dubium quin omniuns articuli immo et omniens conclusiones theologie: exceptis vltimis simpliciter sint principia. theologie secundomodo: cum ex qualibet articulo et omnitali conclusione possit deduci conclusio theologica. Et hoc de primo.

Secundus articulus. QUantum ad secundum articulum pono quatuor conclusiones. praemitto tamen ad maiorem declarationem earum quod in conclusionibus istis non intendo loqui de theologia reuelata: quae non est nisi fides infusa: si aliqua sit talis. prout in praecedenti. q. tangebatur: ratio huius est: quia theologie sic sumpte non sunt aliqua principia: hoc patet: quia ille habitus qui non est deductiuus: sed tantum adhesiuus: non habet per se principia: quia principium dicitur respectu principiati: et vbi nulla deductio: ibi nulla conclusio que possit habere rationem principiati: sed habitus theologie reuelate praedictus: si aliquis sit talis: non est habitus deductiuus: sed tantum adhesiuus: vt patet in eadem. q. ergo etc. Loquor igitur in conclusionibus istis detheologia reuelataque non est nisi fides acquisita: de conclusione vel conclusionibus creditis deducta vel deductis ex propoitonibus mere crenditis: quia theologie sic sunpte sunt aliqua principia cum sit habitus deductiuus: vt patet ibidem.

Hi s igitur praemissis prima conclusio est: quod non omnes articuli fidei sunt principia theologiereuelate: loquendo de principiis intrant ibus demostrationem vel sillogisticam deductionem solum secundum virtutem: immo tale principium est tantum vnum: videlicet quod tota scriptura est a deo reuelata. Ista conclusio habet duas partes prima est: quod non omnes articuli sunt principia theologie reue late modo praedicto. Secunda est: quod tale prin cipium est tantum vnum etc prima pars probatur primo sic: negato tali prins nihil potest probari in habitu scientifico: vel deductiuo: sed negato vno articulo: et altero concesso aliquid potest probari in theologia reuelata: igitur etc. minor est euidens. maior probatur: quia prin intrantia demonstrationem secundum substantiam tenent virtutem principii intrantis demostrationem solum secundum virtutem. vt patet per ari. igitur ipso negato nihil potest amplius probari. Secundo sic. si omnes articuli fidei essent principia theologie reuelate modo praedcom vni articulo assentiretur vrtute alterius et econuerso. consequens est impossibile quia sicut non contingit circulo demonstrare igitur non contigit circulo sic assentire igitur et antecedens. consequentia patet: quia omnis deductio cuiuscumque habitus tet virtutem primi similiter demonstrationem secundum virtutem. igitur si omniuns articuli sint isto modo principia theologie reuelate deductio qua probatur aliquid in ipsa ex vno articulo tet virtutem alterius. et econta: quo posito sequitur: quod vni articulorum assentitur propter alterum. et econuerso. Secunda pars conclusionis probatur vnica ratione Illud praecise habet ratiom dignitatis et primi principii similiter modo dicto in toto processu theologie. reuelate virtute cuius omnis eius deductio roboratur: et quo concesso aliqua probantur in illa: in quo negato nulla restat amplius probatio: sed tale principium est tantum vnum. val. quod tota sacra scriptura est adeo reuelata: igitur etc. maior est nota: quia iste sunt conditiones principii sic sumpti: sicut patet inprimo principio simpliciter in scientiis naturaliter acquisitis quod est de quolibet esse vel non esse: constat enim quod virtute istius principii roboratur omnis deductio: cuiuscumque scientie natura liter acquisite: et ipso concesso aliquid potest probari in eis: ipso vero negato: nulla restat amplius deductio vel probatio: ergo minor declaratur: quo ad omnes partes. Pr imo: qui ad prima: quia in omni processu theologie reuelate assumitur aliqua propositio sacre scripture: vel deducta ex dictis sacre serpture: cum per se veritates ipsius sint tantum ille quibus adheremus solum per fidem: sed omnis propositio sacre scripture: vel exdictis sacre scripture deducta: supponit quod sacrascriptura sit adeo reuelata: aliter non adhiberetuir eis fides: ergo etc. Secundo probatur quantum ad secunda: partem: quia isto principio concesso vel in toto vel in parte: multe conclusiones partinentes ad theologiam reuelata possunt probari. Et ideo iudeis concedentibus vetus testum esse a deo: bamus nouum testnum. Et manicheis concedentibus nouum testum esse a deo: probamus vetus testum esse dinum Et concedetibus vnum articulum: possumus alium probare: et sic de aliis. Tertio probatur: quo ad tertiam partem: quia isto principiosimpliciter negato nulla conclusio pertinens ad theologiam reuelata potest probari. Et ideo paganis qua nullum scripturam cocedunt diuinitus reuelatam: nihil possumus probare nisi per rationes mere naturales: patet igitur ista minor et per consequens tota ratio.

Secunda conclusione et iam loquendo de principiis intramtibus demonstrationem siue sillogisticam deductionem secundum substantiam: non omnes articuli fidei sunt printum theologie: reuelate sed duo tantum scilicet articulus trinitatis: et articulus incarnationis. Ista sicut praecedens continet duas partes. Prima est: quia non omnes articuli sunt prina theologie reuelate etiam modo dicto. Secunda est: quia talia prina sunt tantum duo etc. Et licet secunda pars huius conclusionis inferat primam: deduco tamen eam vna ratione sic. Illud quod probatur a priori et per causam in aliquo habitu scientifico: vel deducto non est primum prinum simus in illo: hoc patet ex secunda distinctione primi articuli: sed aliquis articumlus probatur a priori et per causam in habitu theologie reuelate: igitur aliquis articulus non est primum printum simus in ipso: probatur minor quia apostolus i. ad corin. 15. per resurrectionem christin probat resurrecti onem mortuorum: hec autem probatio non est a priori et per effectum: quia resurrectio nostra nulla prioritate procedit resurrectionem christi: patet de se: sed a priori et per causam: quia resurrectio: vt dicit ibidem gloria. et secundum omnes doct. est causa resurrectionis nostre ergo etc. Secunda pars conclusionis probatur: pro cuius deductione praemitto vnam propoitonem. valet. quod aliqui articuli fidei sunt principia theologie reuelate. Ista proposito patet: quia per se veritates theologie reuelate sunt tantum ille quibus firmiter adheremus per solam sidem: sed inter veritates qubus firmiter adheremus per folam fidem aliqui articuli sunt simpliciter prime veritates theologie reuelate: et per consequens prima principia ipsius: maior fuit superius declarata: et minor videtur nota: quia constat quod non omnes articuli deducuntur a priori et per aliquis tales veritates. Ista propoitone praemissa: probo illam partem conclusionis sic. frustra fit per plura quod fieri potest per pauciora eque bene: sed ponendo istos duos articulos esse prima principia simpliciter theologie reuelate eque bene saluatur totus processus theologicus: sicut omnes ponendo articulos: vel plures istis esse principia: igitur etc. maior est euidens: minor probatur: quia omnis conclusio theologie reuelate: est adeo. adintra vel adextra: vel ex ipsis deducta: sed omnis conclusio theologie reuelate de deo ad intra potest deduci ex isto primcipio: deus est trinus et vnus: et omnes de deo ad extra ex isto: filius dei est incarnatus: ergo etc. Et confirmatur: quia inter articulos pertinentes ad diuinitatem articum lus trinitatis est primus. Et inter pertinentes ad humanitatem articulus incarnationis. Igitur isti duo articuli sunt inter omnes primi simpliciter: et per consequens prima principia simpliciter theologici habitus reuelaIsta deductio declaratur per processum athana sii in simbolo: qui inter articulos pertinentes ad diuinitatem ex quibus deducitur omnis conclusio theologie reuelate de deo ad intra simpliciter proposuit articulum trinitatis dicens. Fides autem catholica hec est: vt vnum deum in trinitate et trinitatem in vnitate veneremur. Et ex isto tanquam simpliciter primo inferuntur omnes alii. Inter articulos vero pertinentes ad humanita tem: quibus deducitur sufficienter omnis conclusio theologie reuelate de deo ad extra simpliciter proposuit articulum incarnationis. dicit sed necessariu est ad eternam salutem vt incarnationem quoque domini nostri iesu christi fideliter credat. Ex quo modo procedendi satis patet: quod inter articulos pertinetes ad diuinitatem primus est: deus trinus et vnus. Et inter pertinentes ad humanitatem quod filius dei sit incarnatus: et per consequens istiinter omnes sunt simpliciter primi quo posito sequitur: quod istiduo tamtum sunt prima principia simpliciter theologie reuelate. Et confirmatur vlterius ista deductio quo ad secundam eius partem: que minus concederotur: quia si incarnatio non fuisset non fuisset mors: nec resurrectio: nec ascensio: igitur incarnatio est prior: et aliquo modo causa re spectu istorum. Et ad istum intellectum loquitur isidorus libro primo de summo bono. c. 14 dicit Deus verbum inconmutabili essentia: que illi cum patre et spiritus sanctus est coeterna: assumpsit carnem pro salute humana: in qua et impassibilis pati: et immortalis mori: et etersius ante secla tenporalis posset ostendi. Ecce quod incarnatio est omnium istorum principium et aliquo modoca.

Tertia conclusio est: quod in theologia acquisita eorum que tradit fides ex probabilibus nobis notis in lumine naturali declaratiua et de fensiua: articuli fidei non sunt prima principia: nec omnes nec aliquis eorum. probatur primo sic: nullus habitus opinatus procedit ex articulis tanquam ex primis principiis hoc patet: quia articuli fidei sunt mere crediti:

et prima principia habitus opinati: sunt probabilia non tamtum credita: sed habitus theologie praedictus est habitus opinatiuus: ex. qe. praece. ergo etc.

Secundo sic: nullus habitus ordinatur finaliter ad defensionem et declarationem suorum principiorum: patet in omnibus inductiue: sed habitus theologie predictus totaliter et finali ter ordinatur ad defensionem et declarationem articu lorum fidei: et eorum quae deducuntur ex ipsis: sicut patet ex significato vocabuli. Et per be. aug. 14. de tri. c. i. vbi dicit quod "huic scientie illud tantummodo tribuitur: quo fides saluberrima que ad veram beatitudinem ducit gignitur: utritur. defenditur: et roboratur". ergo etc.

Tertio sic: nullus habitus ordinatur ad concludenda sua principia: immo quilibet per oppositum ordinatur ad concludendum aliquid ex ipsis. sed habitus theologi praedictus ordinatur ad concludendum articulos fidei: sicut patet per bea. aug. qui in toto libro de tri. procedit ex probabilibus nobis notis ad concludendum articulum trinitatis. Et in libro contra faustum nititur eodem modo probare duos articulos quos hereticus ille negabat: vt christum esse natum ex maria virgine: et spiritus sanctus locutum fuisse per prophetas et sic de aliis: igitur idem quod prius: Hic tamen est aduertendum quod iste due vltime rationes non concludunt: sicut quidam imaginatur quod articuli fidei non sint principia theologie reuelate: quia theologia reuelata non ordinatur ad concludendum omnes articulos nec ad defendendum et declarationem eorum: sicut dicit bea. aug. Et rationes istas adducit. Sed adhuc ordinatur theologia acquisita de qua nunc loquor: et ideo sufficientur concludunt articulos non esse principia theologie acquisite praedicte.

Quarta conclusio est: quod in theologia acquisita conclusionum theologorum suppositis articulis euidenter deductiua: articuli fidei nullo modo sunt prima principia. Ista conclusio patet ex supradictis quia articuli fidei non sunt principia scientie proprie dicte: cum sint tantum crediti: sed theologia sic sumpta est scientia proprie dicta: vt declaratum fuit in questione etc. Confirmatur quia prima principia scientie proprie dicte sunt per se nota: vel ex perse notis deducta: non solum in se: sed habenti illam scientiam: sed articuli fidei non sunt viatoribus per se notinec ex per se notis deducti: vt patet in eadem. q. ergo etc.

Preterea: licet theologia sic sumpta: supponat articulorum existentiam: non tamen assumit articulos ad inferendum conclusionem: sed ipsis suppositis procedit ex propoitonibus per se notis: vel ex per se notis deductis: vt patet ibiden igitur licet articuli quantum ad existentiam supponantur in ipsa non sunt tamen ipsius prima principia: et hec de secundo.

Tertius et quartus articulus. QUantum ad tertium et quartum articulum simul contra conclusiones istas mouenda et dissoluenda sunt dudia. Et licet contra primam conclusionem posset argui: tamen quia non est multum dubia non proteruienti: nec sic de principiis loquuntur ponentes omnes articulos principia theologie supsedeo pro nunc. Sed contra secundam conclusionem quantum ad omnes eius partes sunt solemnes opiniones: continet entiumr illa conclusio tres partes. prima est quod non omnes articuli fidei sunt principia theologie reuelate. Et contra partem istam est quedam opinio valde communis et famosa que directe ponit oppositum.

Opinio sancti thome in prima parte a. prima ar. 2. et 8. Et doctoris nostri fris egidii in prolo primi. Et dimissis rationibus aliquorum doctorum quae in multis scripturis inueniuntur solute pro opinione ista quidam doc. noster modernus arguit primo sic.

Thomas de argentina in prolo i. q. i. arti. 2 Illa sunt principia in qualibet scientia: quesic se habent quod quecumque magis conformiter se habent ad ipsa reputamtur magis vera: sed sic se habent articuli fidei in theologia: igitur etc. maior patet: quia principia sunt quasiregula et mensura omnium que considerantur in scientia. Et in qualibet arte: illud magis sapit de veritate illius artis: quod magis accedit ad suam regulam et mensuram. minor etiam est nota: quia certum est quod in theologia vnuquodque tanto verius reputatur: quanto articulis fideimagis conformatur. Et econtra: omne quod ab eis dissentit tamquam erroneum reputatur: igitur.

Preterea: in qualibet arte propositiones quibus maxime adheremus sunt illius artis princitia: hoc patet: quia conclusionibus adheremus propter principia. primo posteriorum: et propte quod vnum quodquem tale et illud magis: vt dicitur ibidem: sed in sacrame scriptura articulis fidei maxime adhere¬ mus: et propter ipsos omnibus aliis: igitur etc.

Preterea propoitones que talrter formantur de subiecto alicuius scintie: quod in ipsa non possunt probari per priora: sunt illius prima principia: sed articuli fidei taliter formantur de subsiecto theologie: quod non possunt probari per priora: igitur etc.

Preterea: que supponutur in scientia: sicut verissima sunt eius prima principia: sed articuli fidei sunt huiusmodi in theologia: igitur etc. minor supponitur: maior probatur: quia de principiis oportet supponere: quia vera sunt vt patet per philosophum primo posteriorum: igitur etc.

Responsio ad rationes thome de argentina. Ad primum istorum dico: quod non omnia sunt prima principia in scientia: que sic se habent quod quecumque conformius se habent ad ipsa reputantur magis vera: aliter conclusio demonstrata esset primum principium simpliciter in scientia: quia que conformius se habent ad veritatem conclusionis demonstrate sunt veriora: et que magis discordant ab ipsa magis deuiant a veritate: sed illa tantum que non deducuntur ex aliis: quod de omnibus articulis non est verum: vt patet ex dictis. Et ad probationem quando dicitur: quod prima principiasunt quasi regula et mensura etc. concedo: sed ex hoc se quitur: quod omnia illa sint principia: que sic se habent quod quecumque conformius se habent ad ipsa etc. Sed sequitur: quod quecumque conformius se habent ad prima principia sunt veriora: vel saltem in sua veritate certioria: et iste propositones multum differunt: vt patet intuenti. Ad secundum potest vno modo dici: quod licet maior sit vera in habitudemonstratiuo: quia in tali ad heremus conclusioni propter euidentiam principiorum non tamen in habitu creditiuo quia in tali non adheremus conclusioni propter euidentiam principiorum: cum principia talis habitus non sint euidentia: sed tantum credita. Et per hoc patet quid dicendum ad probationem. Secundo potest dici: quod non omnibus articulis maxime adheremus: vt li maxime sumitur abisto doctore: quia aliquibus adheremus: sicut conclusionibus deductis ex aliis tamquam ex principiis: sicut patet per apostolum de resurrectione mortuorum. Ad tercium patet: quod minor est falsa: quia articulum de resurre ctione mortuorum demonstrat apostolum per priora. Ad quartum concedo: quod illa sunt prima principia que sic supponum. tur in scientia tanquam verissima quod non deducuntur ex aliis sed tales non sunt omnes articuli fidei: vt patet ex dictis: manet igitur prima pars illius conclusionis: istis rationibus non obstantibus: vt videtur. Secunda pers conclusionis est: quod theologie reuelate aliqui articuli sunt principia. Et contra istam partem est quedam opinio. Opinio aureoli in prologo i qu i. art. i. Que sine distinctione aliqua: ponit articulos fidei non esse principia theologie. Et habet hec opinio multas rationes verum quia rationes ille nihil probant contra conclusionem istam: et directe probant tertiam conclusionem meam illam bene intuenti: dimitto eas. Decipitur tamen iste doctor quia non distinguit de theologia: sed solum vocat habitum theologicum habitum articulorum et eorum quae deducantur ex articulis declaratiuum et defensiuum: de quo posui tertiam conclusionem. Tertia vero pras illius conclusionis est: quod theologie reuelate tantum duo aritculi sunt principia. valet. articulus trinitatis. et articulus incarnationis. Opinio bernardi oliuerii in prologo i. q xi. ar. i. Et contra istam partem in spatali est quedam opinio cum iusdam doc. nostri: qui licbet concedat duas primas partes huius conclusionis: negat tamen articulum incarnationis esse theologie principium quod probat dupliciter. Primo sic: nulla proposito de qua scientia dicit: propter quid est primum principium simpliciter in ipsa: sed de articulo incarnationis et omnium pertinentium ad humanitatem christi theologia dicit propter quid: ergo nullus istorum articulorum erit primum principium simpliciter theologie: maior patet: quioa dicetur propter quid de propositione est probare ipsam. principia aute non probantur vt patet per phil o. primo posteriorum minor autem: vt dici: est de se nota: quia de omnibus istis theologus dicit causam propter quid. ergo etc. Secundo sic: nulla scientia precedit sua principia in essendo sed theoprecedit omnes articulos ad humanitate christi partinentes: ergo maior supponitur: minor probatur. quia omnes articuli ad humanitate christi pertinentes sunt fornati et expressi in nouo testo: habitus autem theologicus quantum ad aliquam sui partem precedit nouum testamentu: quia vetus testamentum precedit nouum.

Responsio ad rationesm Bernardi oliueri. Ad primum istorum concedo maiorem in sensu in quo fit: quia equiualet isti: nulla propositio deducta a priori et per causam in aliqua scientia est primum principium simpliciter. in ea: et hec est vera: sed sub isto sensu: nego miuorem: quia articulus incarnationis non sic deducitur in theoreuelata. nec illud probatur per rationem. Nec valet si dicatur: quod de habentibus habitum theologie dicitur prima petri. tertio c. quod debent esseparati ad satisfaciendum omniposcenti reddere rationem de ea: que in nobis est fides: quia hoc non pertinet ad theologiam reuelatam cum non sit nisi fides acquisita de conclusione credita: deducta a propositionibus mere creditis. vt dictum est supra Sed ad theologiam acquisitam eorum que tradet fides declaratiuam et desensiuam: in qua concedo: quod articuli non sunt principia sicut patet per tertiam conclusionem meam. Ad secundam: potest dici dupliciter: primo: quia licet nulla scientia secundum setotam precedat principia sua in essendo potest tamen praecedere aliquod principium. licet non omnia secundum aliqua partem sui. ratio istius est: quia si scientia habet aliqua principia. quantum ad vnam partem sui et alia quantum ad aliam: non est inconueniens: quod si secundum vnam partem sui precedat principia alterius partis: et sic est in proposito: quia thelogia non precedit articulum incarnationis nec alios ad humanitatem christi pertinentes secundum se totam: sed solum secundum partem: sicut in illa met ratione conceditur. Secundo: potest dici: quod licet thelogia quantum ad quamlibet partem sui pecesserit incarinationem christi: non tamen precessit fidem de incarnatione christi: quia per solam fidem mediatoris sunt salui quicumque r. sunt salui et hoc sufficit ad hoc quod articulus incarnationis sit principium in theologia. Cone tertiam est gerardus de senis in prolo. i. q. 3. ar. i. Contra tertiam conclusionem quidam doc. noster arguit primo sic. Illa sunt principia in aliqua scientia quae in suo ambitu includunt omnes veritates partinentes ad illam scientiam: et excludunt omnes eas qua ad eam non partinent. sed articuli. fidei includunt omnes veritates ad theologiam partinentes. et excludunt omnes impertinentes. ergo sunt principia ipsius: maior patet per inductionem in singulis factis. minor probatur. per b. Au 14 de tri. c. 1. vbi dicit quod tamtummodo huic scientie attribuitur: quo fides saluberria etc. Ex qubus vebis habeur: quod ille veritates quae sunt extraenee a fide et ab articulis fidei non partinent ad theologiam. ille vero quae possunt reduci ad articulos fidei: aliquo modo partinent ad considerationem ipsius ergo Preterea illa per qua mensuratur regulatur que tota consideratio alicuius scienti e sunt principia illius scientie se tota consideratio theologie regulatur mensuratur per articulos fidei. ergo maior est euidens: m nor probatur. quia tota considcratio et totus processus istius scientie fundatur supra veritatem articulorum fidei: tamquam super regulam et mensuram a qua deuiare non licet: vne tunc cognoscimus aliquem processum in ista scientia esse veridicum: quando concordat veritati articua veritate articulorum discordat. ergo

Preterea: illa theologie sunt principia thelogie articuli fidei sunt huiusmo di. ergo: patet maior in singulis scientiis: videmus enim inquacumque scientia quod terminus in sua consideratione stat in re¬ solutione ad sua praenc pia vltra quae transire non: licet minor probatur: quia in thelogia non apparet in quo stet terminus sue considerationis per resolutionem nisi in articulis fidei ergo etc.

Preterea: omne illud: quod in genere complexorum est per se ipsum intelligibile: ita quod non indiget ratione de monstrante habet rationem primi principii et dignitatis: hoc patet: quia secundum philo. primo posteriorum: dignitates non egent ratione extra demonstrante. vbi dicit Boetius: quod sicut lucidum visibile vt videatur non indiget nisi visu exteriori cadente super ipsum: sic dignitas vt sciatur non eget nisi ratione quae est aspectus mentis simpliciter super ipsum cadente. absque omni ratiocinatione. sed constat quod articum li fidei sunt maxime intelligibiles perse ipsos: et maxime euidentes in sua veritate ergo etc. Nec obstat sidicatur quod articuli fidei non intelliguntur a nobis et ideo non possunt dici principia nostre theologie propter duo primo: quia sicut non obstante: quod principia alicuius scintie humanitus ad inuente non intelligantur ab isto vel ab illo: nihilominus tamen sunt principia vere illius scientie: quia vere in se se sunt intelligibilia et intelliguntur ab illis: quia perfecte habent illam scientiam: ita etiam non obstante: quod articuli fidei non itelligantur a nobis: nihilominus tamten vere sunt principiaipsius theologie quia vere in se sunt intelligibiles. et vere intelliguntur ab illis qui perfecte habent scientiam theologie si ut sunt beati. Secundo: quia ista thelogia vtitur istis principiis mensurando et regulando totam suam considerationem quemadmodum scientie humanitus adinuente vtuntur ipsis dignitatibus regulando et mensurando totum sun processum per eas. qua propter non obstante: quod prefatiarticuli non intelligantur a theologo: nihilominus tamen vere sunt principia theologia ratione vsus: quia eis vtitur tamquam dignitatibus. Responsio ad rationes gerardi. Sed licet: iste rationes vel saltem alique earum probent: quod articuli fidei omnes: vel aliqui sint principia theologie reuelate: quod vtique verum est. nulla tamen earum probat ipsos esse principia thelogie acquisite. de quae nunc loquimur: et quod tamen intendit iste doc. arguit non contra aureolum qui tantum loquitur. de theologia articulorum declaratiua et defensiua: vt dictum est supra: de qua: vt patet posui conclusionem istam.

Ad primam: igitur dico primo quod ratio non est ad propositum: quia si fides articulorum per habitum theologie predictum "gignitur nutritur defenditur et roboratur". sicut patet per auctoritatem b. Aug. quam iste doc. adducit sequitur: quod articuli fidei in tali habitu theologico non sunt principia. sed conclusiones: quod est ad proposctum. Respondeo ergo ad formam rationis interimendo minorem. quia sicut articuli fidei qui ponuntur principia theologie reuelate virtualiter includunt omnes veritates partinentes ad theologiam reuelatam quia omnes possunt ex ipsis deduci: non tamen continent isto modo veritates theologie de qua nunc loquimur immo continentur a baliis cum sint conclusiones deducte: et si non euidenter: quia talis theologia non est scientia proprie dicta: saltem probabiliter sicut patet per. b. Aug. quem allegat et per ea que dicta sunt supra.

Ad secundum etiam primo reduco rationem contra eum: quia si ista deductio sit bona sequitur. quod omnis deductio theologica sit principium in thelogia quod est euidenter falsum: et contra eum: consequentia patet per probationem suam: quia nunc cognoscimus aliquem processum esse veridicum in thelogia: quando concordat veritati conelusionum ipsius: et per oppositum tunc cognoscimus ipsum esse erroneum: quando a veritate dictarum conclusionum discordat. igitur conclusiones theologice iuxta deductionem suam sunt regula et menlorum: et econtra. tunc cognoscimus ipsum esse erroneum: quando sura omnium veritatum thelogie et per consequens sunt ad que stat vltima resolutio totius considerationis principia theologie secundum eum. Dico igitur ad rationem: quod illa maior non est simpliciter vera: nisi per illam regnletur et mensuretur tota consideratio scientie per modum defendentis et per modum probantis et declarantis quia iste sunt contradictiones principiorum primorum: sed sub isto sensu minor est falsa: quia non omnes virtutes theologice predicte defenduntur: probantur. et declarantur per articulos fidei: immo articuli fidei in tali habitu defendum tur probantur et declarantur ex aliis quantum viatoribus est possibile de lege communi.

Ad tertium dico: quod dupliciter potest intelligi: quod vltima resolutio totius considerationis theologie stet ad aliquas veritates: vno modo sicut adilla ex qubus omnis alia veritas theologica: defenditur: probatur et quantum est possibile demonstratur: alio modo sicut ad illa de est rum virtute vencipaliter adheretur theologicis veritatibus: primo modo non est verum quod vltima resolutio thelogie: prout nunc loquimur virtute de theologia stet ad articulos fidei. vt patet ex dictis. 2o. modo autem sic. sed ex hoc non sequitur ipsos esse principia theologie quia non est de ratione principiorum quod vltima resolutio stet ad ipsa secundo modo sed primo modo.

Ad quartum: concedo: quod illud: quod est in gnre conplexorum est perse ipsum intelligibile: sic quod non indiget demostratione in aliqua scientia habet rationem primi principii et dignitatis in illa: sic loquitur arist. primo posteriorum. sed sub istosensu minor est falsa: quia posito quod articuli fidei sint perse intelligibiles cognoscenti terminos ex sola habitudine terminorum: quod non est verum: saltis de omnibus: cum aliqui sint demostrabiles a priori vt patet ex supradictis. Adhuc non es verum: quod in theologia acquisita viatoris de qua nunc loquimur non indigeant demonstratione large loquendo de demonstratione: cum in tali habitu probabiliter deducantur et declarentur ex probabilibus nobis notis in lumine naturali: et per consequens sint conclusiones deducte: Et potest reduci ratio contra eum: quia si ista deductiosit bona: sequitur: quod iste propositiones: deus est: deus est actus purus: deus est infinitus: deus est vltimus finis: sint dignitates et prima principia nostri habitus metaph. quod est euidentur falsum. consequentia patet: quia iste propositiones non minus sunt intelligibiles in se: quam sint articuli fidei omnes: vel saltem aliqui.

Ex his patet quod solutio quam ponit iste doc. est bona. si intelligatur modo predicto. Nec instantie ipsius concludunt: non quidem prima: quia licet principia: scientie humanitus adinuente huius: vel illius non perdant rationem principiorum perhoc quod intellectui illius vel illius non sint nota. illa tamen non habent rationem principii in aliqua scientia humanitus adinuenta: quae in illa deducuntur ex notioribus. et sic in propr posito: vt patet ex dictis. Nec secunda: quia theologia acquisita prout de inpsa nunc loquimur non vtitur articulis fidei regulando et mensurando totam considerationem suam per modum defendentis. probantis. et declarantis vt patet ex solutione secunde ipsius: nec per: consequens vtitur eis tamquam principiis vt patet ibidem Contra quartam conclusionem posset argui: sed quia satis est nota de se. et ex dictis posset responderi ad rationes pertranseo.

Ad argumenta principalia. Ad rationes principales: Ad primam que aliqualiter est contra secundam conclusionem dico: quod principia fidei non oportet quod sint probabiliora conclusionibus habenti habitum sidei quia talibus principiis non assentitur propter probabilitatem: sed propter auctoritates dicentes: quod theologia reuelata non est realiter a fide distincta non sequitur: quod eius principia per se non possint estse articuli fidei. Ad secundam que directe vadit contra. 3. et 4. conclusionem nego minorem. quia non notis articulis aliud potest concludi per se pertinens ad theologiam secundo modo et tertiomodo dicam. de quibus posui conclusiones. illas. Et ad propositum concedo: quod remota a viatore notitia articulorum non remanet sibi nisi notitia naturaliter cognitis pertinens ad theologiam. patet: quod non est verum de theologia istis duobus modis sumpta: licet sit verum de theologia reuelata. etc.