Quaestio 1

Primus articulus. Uantum ad primum articulum. Prima supposictio em: quod necesse est. quicquid deus prescit futurum esse. sicut prescitur a deo: Et licet ista suppositio bene um tellecta satis sit euidens: quia dei prescientia: sicut et eius scientia est omnino infallibilis. sicut patet per. b. Aug. 5. de ci. dei. c. 3. et sit expresse de mente anshel. sicut statim apparebit declarabitur tamen infra conclusione scilicet tertii articuli sequentis.

Secunda suppositio est: quod de us prescit aliquid esse futurum sine omni necessitate. hanc deduco sic. aliquid est futurum sine omni necessitate: igitur deus scit illud esse futurum sine omni necessitate: antecedens patet: aliter omnia euenirent de necessitate: quod non consonat dictis sanctorum: nec fidei veritati: et consequentia est bona: quia prescit omnia futura vt patet per. b. Aug. 3. de libro arbi. c. 45. et 60. et per anshel. de concor. c. 4.

Tertia suppositio est: quod necesse est aliquid esse futurum sine omni necessitate: et hoc sequitur ex precedentibus: quia necesse est quicquid deus prescit futurum esse sicut prescitur a deo: vt patet ex prima suppositione. sed deus prescit aliquid esse futurum: sine omninecessitate. vt patet ex secunda: igitur necesse est aliquid esse futurum sine omni necessitate.

Quarta suppositio est: quod pre scientia dei: quam sequitur necessitas et contingentia rerum a qua remouetur necessitas: non repugnat: et hec etiam se quitur ex precedentibus: quia cum prescientia dei quam sequitur necessitas: stat: quod aliquid sit futurum sine omni necessitate vt patet ex secunda et tertia: suppositionibus. sed sequit aliquid esse futurum sine omni necessitate: igitur aliquid est futurum contingentur: quo posito sequitur: quod prescientia dei quam sequitur necessitas stat cum contingentia rerum a qua remo uetur necessitas. Has quattuor suppesitiones simul ponit anshel. de concor. c. primo vbi sic ait. Si aliquid est futurum sine necessitate hoc ipsum prescit deus: qui praescit omnia futura: ecce secunda suppositio. et subdit immediate: quod autem prescit deus: necessitate futurum est sicut prescitur. ecce prima. Et stati ex istis infert tertiam dicit Necesse est ergo aliquid esse futurum sine necessitate. Ex his deducendo. quartam concludit nequamquam ergo recte intelligenti hec repugnare videntur. prescientia deiquam sequitur necessitas et libertas arbitrii a quo remouetur necessitas quoniam et necessitate est: quod deus praescit futurum esse. et deus prescit aliquid futurum esse sine omni necessitate.

Secundus articulus. QUantum ad secundum: quia in questione ista supponitur deum prescire futura: vt de supposito pari ter et quesito aliquid videatur. Prima conclusio est quod deus est prescius omnium futurorum. et licet ista conclusio non debeat catholicis esse dubia: et aliqualiter sit nota ex suppositionibus premissis: confirmo tamen eam pro pter quandam opinionem minus tutam iudicio. meo expssa determinatione. b. Aug. in. 5. de ci: c. 8. vbi per tractans istam mam contra ciceronem qui negabat conclusionem assumptam. dicit confiteri esse deum et negare praescium futurorum apertissima insania est: et ostendit b. Aug. quod quod negat deum esse prescium futurorum: negat eum esse deum. vnecirca finem illius capituli concludit contra eundem d. aut n. deum negateem aut si esse confitetur deum negat prescium futurorum. etiam si nihil dicit aliud: quam quod ille Dixit insipiens in corde suo non est deus. qui enim non est prescius omnium futurorum: non est vtique deus: hec Aug. Et libro. primo contra maximum dicit. non ne de us prescius est omnium futurorum. quis hoc negabit insanus. Ad hoc etiam auctoritas scripture ecclusie. 23. vbi dicitur. domino enim antequam crearentur omnia sunt cognita. sicut et post factum respicit omnia. et de ihu scribitur Io. 18. Quod ipse erat sciens omnia quae ventura erant super eum: sciebat enim ab initio qui essent credentes in eum. et quis traditurus esset eum. vt dicitur ibidem. c. 5. Et ista conclusione infero correlarie: quod illa opinio non est vera: nec consona dictis sanctorum: nec scripture sacre que ponit. quod ista propositio est falsa.

Aureolus: in 1. di. 33. q. 1. ar. i. propositone i. et arti: 3 propositione. secunda Deus scit ante christum venturum vel quod erit. et consimiles omnes. quibus significat deum scire vel sciuisse hoc vel illud esse futurum: vt puta petrum saluandum iudam damnandum. et sic de ceteris similibus qubuscumque Deductio huius propoitonis euidens est: quia sic propoitones iste sunt false: deus est prescius omnium futurorum: cuius oppositum tam sancti quam scriptura testatur. vt patet. Secunda conclusio est: quod tanta necessitate futurum est futurum quod necesse est omne futurum esse futurum. Istam conclusionem deduco Primo sic: non minori necessitate futurum est futurum quam preteritum sit preteritum: hoc patet: quia non est maior repugnantia hic: quam ibi: cum vtrobiquem negaretur idem de seipso. sed tanta necessitate preteritum est preteritum: quod necesse est omne preteritum esse praeteritum. igitur tanta necessitate futurum est futurum: quod necesse est omne futurum esse futurum. Istam rationem prodoclusione ista expresse facit. b. Augustino libro. 2. contra faustum. resensione. 10. vbi sic ait: tam non possunt futira non fieri quam non fuisse facta preterita: quoniam non est in dei voluntate vt eo sit aliquid falsum: quo verum est: quapropter omnia que vere futura sunt sine dubio fient: sicut omnia quae vere praeterita sunt sine dubio praeterierunt: Et consimilem sententiam extra toto: quo ad conclusionem. et deductionem ponit anshel. de concor. c. 1o0.

Secundo sic: impossibile est aliquod futurum non esse futurum. ergo necesse est omne suturum esse futurum: consequentia nota: et antecedens patet: quia omnis propositio in quanegatur idem de seipso est impossibilis. Istam rationem in forma pro conclusione ista facit anshel. libro. 2. c. preallegatis: vbi facta quadam deductione sic ait. Itaque cum dicitur futurum de futuro: necesse esse est. quod dicitur: sicut quotiens dicitur idem de eodem cum dicimus: quod omnis homo est homo. aut si est homo homo est. aut quia omne album est album: aut si est album: album est necesse esse quod dicitur. quia non potest aliquid simul esse. et non esse. Et statim subdit rtonem in formaid. Quippe si non est necesse omne futurum esse futurum: quoddam futurum non est futurum: quod est impossibile: necessitate ergo omne futurum est futurum hec anshel. Et quia nullum fnturum est futurum nisi sicut praescitur a deo qu nouit omnia futura: sequitur ex ista conclusione quod necesse est omne futurum esse futurum sicut prescitur a deo.

Tertia conclusio est: quod omnis propositio de futuro a deo prescita: hoc supposito habet necessariam et infallibilem verintatem: sicut est prescita: probatur sic. necesse est quicquid deus scit futurum esse sicut prescitur ab ipso: igitur omnis talis propositiohabet necessariam et infallibilem veritate mo predicto: antecedens apparet ex prima suppositione. Et potst vl. terius confirmari sic. necesse est omne futurum esse futurum sicut prescitur a deo. sed quicquid deus prescit: eo ipso quo illud prescit conuincitur esse futurum. ergo necesse est quicquid deus prescit esse futurum. sicut prescitur ab ipso: maior patet ex precedenti conclusione: minor vero probatur. ex quid nominis terminorum: quia non est aliud prescire nisi scire futurum. vnde anshel. de concor. c. 4. sic inquit: rem futuram necesse est esse futuram. non enim potest futurum simul non esse futurum: et idem sensus est si sic dicitur: si deus prescit aliquid non addendo futurum quia in prescire intelligitur futurum. natura non est aliud prescire quam scire futurum. hec anshel. patet. igitur antecedens: quod fuit prima suppositio articuli precedentis: consequentia est de se nota: quia non sequitur aliqua propositio de futuro a deo per scita non habet necesfariam et infallibilem veritatem. sicut est prescita: igitur non est necesse quicquid deus prascit futurum esse. sicut prescitura deo: quod est oppositum antecedentis. Ex ista conclusione infero correlarie: quod omnis propositio de futuro a deo reuelata hoc supposito habet necessariam et infallibilem veritatem sicut est reuelata: et dico notanter sicut est reuelata: quia multa sunt cominatorie vel condictionaliter reuelata: que non fuerunt in esse posita sicut patet de morte. regis Ezech. et de subuersione niniue. et similibus Deductio huius propositionis est clara: quia omnis propositio de futuro a deo reuelata est a deo prescita: sicut est reuelata. et potest confirmari vlterius: quia si detur oppositum deus posset reuelare falsum. et sic mentiri quod non. reputo catholice dictum. dicit apostolo ad hebre. 6. quod impossibile est deum mentiri. Ex istis patet: quod iste propositiones de inesem: antexpristus erit: generalis resurre ctio mortuorum erit: et consimiles que simpliciter et absolute a deo sunt reuelate habent necessariam et infallibilem veritatem modo predicto: videlibet sicut sunt prescite et reuelate ab ipso deo. Ultima conclusio est: quod non obstante huiusmodi necessaria et infallibili veritate deus potest facere de potentia sui absoluta oppositum prisciti et reuelati vt pote: antechristum non fore: euius oppositum quidam reuerendus doctor ordinis predicatorum ponit in vesperiis suis.

Magister franciscus de taruisio. Istam conclusionem deduco primo sic. si deus non posset facere ante christum non fore. hoc ideo esset quia prescit ipsum fore et eius prescientia falli non potest. hoc patet quia hec est potissima. imo totalis causa quam iste doc. assignat et quam possunt assignare tenentes illam conclusionem: sed illud non obstat: quia simul stant: quod deus presciat ante christum: et possit facere ipsum non fore: quod ostendo multipliciter.

Primo: quia prescientia dei quam sequitur necessitas et contingentia rerum a quaremouetur necessitas non reprugnant. vt patet ex 4. suppositione.

Secundo quia Ista simul stant deus prescit me peccaturum: et posse non peccare. igitur et ista: deus prescit antexhprisum fore. et antexprists potest non fore. igitur et ista: deus prescit antexprisum fore: et tamen potest facere ipsum non fore: antecedens patet: quia si detur oppositum: deus prescit me peccaturum. igitur de necessitate peccabo. igitur non possum non peccare. et sic peccando non peccabo: quod non esset catholice dictum prima etiam consequentia patet: ex debita similitudine: et secunda videtur non quia bene sequitur: antexpristeus potest non foreigitur deus potest facere ipsum non fore. igitur.

Tertio: quia sequeretur quod cuiuslibet contradictionis altera pars esset simpliciter impossibilis sic: quod per nullam potentiam nec finitam nec infinitam posset poni in esse: quod nullus sane mentis assereret: consequentia patet: quia cuiuslibet contradictionis deus ab eterno presciuit partem illam. que ponetur in esse. et per consequens alteram: si illud esset verum per nullam potentiam posset esse.

Quarto. quia deus ab eterno pre sciuit se per mortem filii sui mundum redimere. et tamen potnit ipsum aliter redimere. vt patet per. b. Aug. 13. de tri. c. 22. dicit quod fuit alius modus nostre libera tionis possibilis deo: cuius potestati cuncta subiacent Et allegat eum magister in principio dicit 2o. ca. 30. Quinto quia deus ab eterno presciuit se de genere adam assumere hominem per quam hominis vince ret inimicum. et tamen potuit ipsum assumere aliunde si cut expresse determinat: b. Aug. 13. de tri. c. 3 et magister in 3 dcit 12. c. 2. hec est etiam sententia magistri libro. i. di. 38 c. vltimo. vbi sic ait: solet a quibusdam sic opponi. deus prescit hunc lecturum vel aliquid huiusmo di: sed post etiam esse quod iste non legat. igitur potest aliter esse quam deus presciuit. ergo potest falli dei prescientia. quod est omnio falsum. Respondet magister. et dicit. potest equidem non fieri aliquid. et illud tamen prescitum est fieri: non ideo tamen potest falli dei prescientia. quia si illud non fieret: non a deo prescitum esset fieri. ecce quod magister concedit. quod aliquid potest non fieri quod tamen prescitum est fieri et tamen ex hoc non sequitur. vt dicit: quod dei pre¬ scientia possit falli. quia ad hoc quod non fallatur sufficit quod ita fiat. patet ergo ex dictis quod simul stant: quod deus prescit antechristum fore. et quod posset facere ipsum non fore: et per consequens assumptaconclusio. Ex ista conclusione infero correlarie: quod iste due propositiones non repugnant: necesse est ante christum fore sicut prescitum est a deo ipsum fore: et deus potest facere antechristum non fore Deductio. istius patet: quia ille propositiones non repugnant: quarum quaelibet est vera. sed sic est in proposito. vt patet ex dictis: ergo etc.

Articulus tertius et quartus. QUantum ad tertium et quartum articulum mouenda et dissoluenda sunt dubia. et Primo: contra primam conclusionem et propositione deductam ex ipsa: est quedam opinio sicut tangebatur ibidem queponit.

Opinio aureoli vbi supra. Quod ista propositio: deus sciuit hoc vel illud esse futurum: aut quod erit: vt puta petrum saluandum vel iudam damnandum. aut antexpristum esse futurum: aut quod erit: est falsa et impropria: et idem dicit de quibuscumque propositionibus exprimentibus futuritionem. Ratio fundamentalis illius opinionis: si opinio meretur dici: quod non credo: est: quia illa propositio: que nec est vera nec falsa: non est scibilis aliqua scientia: hoc patet: quia scientia non nisi verorum est. sed talis est ista ante christus erit. et sic de similibus. Conu aureolum Sed ad veritatem: ista positio non videtur mihicatholica. nec quantum ad conclusionem. nec quantum ad motiuum siue deductionem Non quidem quamtum ad conclusionem: quia non consonat dictis sanctorum nec sacre scripture: vt patet ex deductione conclusio nis mee. Nec quantum ad motiuum siue deductionem: motiuum enim ipsius est: quod nulla propositio de futuro est vera vel falsa: quod non videtur catholice dictum: quia ad hoc sequitur: quod nulla prophetia de futuro sit vera: sequitur etiam de resurrectione mortuorum: non sit vera: quia ista propositio generalis: resurrectio mortuorum erit: est de futuro: sequitur etiam: quod fides quam habuit beata virgo de passione filii sui ante ipsius mortem non fuit vera. et sic de multis similihus: quem nullus eatholicus sane mentis assereret. vnde anshel. in libro secundo. cur deus homo. c. 17. loquens de morte futurachristi dicit expresse: quod vera fuit fides future mortis eius per quam et illa virgo de qua natus est. et multialii mundati sunt a peccato. et assignans rationem dicit: anima si vera non fuisset nil prodesse potuisset. et in. c. sequenti dicit: quod vera fuit fides vel prophetia de christo dicens: quod ex voluntate non ex necessitate moriturus erat. Ex his patet quid dicendum ad rationem suam. quia minor non solum est falsa: sed veritati catholice contraria: et potest probari oppositum minoris sumendo maiorem suam cum opposito conclusionis sic: illa propositio que non est vera non est scibilis aliqua scientia: hec est sua: quia scientia non nisi verorum est. sed ista propositio antechristus erit: est vere scita aliqua scientia: quia est scita a deo qui est prescius omnium futurorum. igitur illa propositio antechristus erit: est vera et eodem modo potest argui de qualibet alia consimili.

Magister Iohannes scotus: Contra secundam conclusionem: qudam reuerendus doc. qua quartus post me incepit: hoc ordine procedit: quia primo soluit rationes meas. Secundo contra conclusionem in se et eius dednctionem ponit tres conclusiones: et ideo primo ostendo rationes meas non esse solutas per eum. Secundo soluam rationes eius. Quantum ad primam conclusionem meam: iste doc. respondet interimendo maiorem: quia vt dicit non est eque repugnans: futurum non esse futurum: sicut preterit um non fuisse preteritum. Et ad b. Aug. dicit: quod illa similitudo quam. bea¬ Aug. intendit in verbis illis: debet referri siue intelligi quod sicut propositio vera de preterito non potest mutari de veritate in falsitatem: postquam fuit vera. nec potest incipere esse falsa: ita nec propositio de futuro contingenti vera potest mutari de veritate in falsitatem ante positionem rei: nec incipere esse falsa post quam fuerit vera. sed cum hoc stat: vt dicit: quod propositio de futuro vera ab eterno potest esse falsa. et illud quod significatur per earfore potest non esse: et per consequens non est neccesse esse: sed non sic de preterito secundum contrariam opinionem. et quod ista sit mens. b. Aug. patet. vt dicit per verba subsequentia: quia statim cum dixit: tamen non possunt. et subdit: quam non est in dei voluntate vt eo sit aliquod salsum: quo verum est ita quod mutetur de veritate in falsita tem siue sit de preterito siue de futuro. et ideo concludit: qua propter omnia que vere futura sunt sine dubio non fient: non enim dicit quod possunt non fieri. sed quod sine dubio fieret: quia ad hoc quod non mutetur de veritate in falsitatem: sufficit quod semper ita erit sicut significabatur per propositionem. et ideo hanc auctoritatem. vt dicit: alii adducunt ad oppositum sic: tam non possut futura non fieri quam non fuisse facta preterita. sed sutura non fore non est simpliciter deo impossibile. ergo nec preterita fuisse. Ista tamen raespensio salua semper reuere tia doc. videtur mihi nulla: quia expositio data ad auctorftatem. b. Aug. est ad placitum: et expresse contra intetionem ipsius: quod ostendo multipliciter. primo: quia nulla propositio vera de preterito per aliquam potentiam potuit semper fuisse falsa: vel non: Si sic: tunc per aliquam potentiam potest preteritum non fuisse: quod non credo illum reuerendum doctorem velle concedere et si concederet contradiceret. beato Aug. qui ibidem expresse demonstrat oppositum: Si non. cum propositio vera de futuro iuxta raespensionem istam per aliquam potentiam posset semper fuisse falsa: sequitur quod similitudo illa quam. b. Aug. intendit in verbis allegatis per me non debet intelligi quantum ad veritatem et falsi tatem propositionis sicut asserit iste doc. quia propositiones de preterito et futuro non sunt similes quantum ad hoc: sed dissimiles: stante supposito: quia propositio vera de uturo: vt dicit per aliquam potentiam potest semper fuisse falsa. propositio autem de preterito minime.

Preterea: si propositio vera de futuro per aliquam potentiam semper potest fuisse falsa. sicut asserit ista solutio: sequitur quod conclusio quam bea. Aug. deducit sit falsa. et eius deductio vera: et si ita est patet quod expositio data non est de mente immo contra veritatem ipsius: assumptum declaratur: quia conclusio. b. Aug. et: quod est impossibile simpliciter futurum non fore. sicut simpliciter est impossibile preteritum non fuisse medium suum est: quoniam non est in dei voluntate vt eo aliquid sit falsum. quo verum est. sic enim is cet textus. tam non possunt futura non fieri: quam non fuisse facta preterita. ecce conclusio probanda: statim subsditur ratio: quoniam non est in dei voluntate vt aliquid eo sit falsum: quo verum est: et patet suppositio stante: quod ista sit falsa conclusio et eius probatio nulla: quia si per aliquam potentiam propositio vera de futuro potest semper fuisse falsa: per aliquam potentiam possunt futura non fore quam non fuisse facta preterita: et si conclusio est falsa sequitur quod eius probatio est nulla. Ex ista deductione: patet quod medium illud. b. Aug. non est in dei ve luntate: vt eo aliquid sit falsum quo verum est: non potest exponisicut iste doc. exponit: ipse enim exponit sic. non est in dei voluntate: vt eo sit aliquid falsum quo verum est. ita scilicet quod mutetur de veritate in falsitatem siue propositio sit de preterito siue de futuro: cum hoc tamen stat vt dicit: quod propositio vera de futuro per aliquam potentiam potest semper fuisse. hec enim expositio non non stat cum dictis. b. Aug. quia ad ipsum sequitur. quod bAug. per illud medium non probaret conclusionem suum. vt patet ex dictis: quia non sequitur secundum istum doc: et secundum veritatem quod propositio vera de futuro potest semper fuisse falsa: igitur futura possunt non fore: quod supra contradicit conclusioni. b. Aug. omne ergo necessa rio dicere: si volumus ex illo medio inferre conclusio nem. b. Aug. quod sensus illius auctoritatis non est in deivoluntate etc. quod sicut propositio vera de preterito per nullam potentiam potest esse falsa post euentum rei: sic propositio vera de futuro per nullam potentiam potest esse falsa: ante positionem rei: et tunc bene sequitur conclusio. be. Aug scilicets quod tam non possunt futura non fore: quam non fuisse facta preterita: et nisi sic intelligatur auctoritas illa impossibile est inferre istam conclusionem ex ea vt dictum est supra. quam tamen. b. Aug. infert

Preterea: iuxta finem istius solutionis dicit iste doctor. quod b. Aug. non dicit quod futura non possunt non fieri: sed quod sine dubio fient. et istud dictum inter alia suit mihi valde mirabile: quia conclusio principalis. b Aug. et: quod futurum non potest non fieri. sicut nec preteritunon fuisse: dicit enim: tam non possunt futura non fieri quam non suisse facta preterita: cur ergo negat Aug. hoc dixisse: cum sit textus eius expressus: et conclusio eius principalis: quam intendit. Forte dicent: ego non dico simpliciter: quod b. Aug. non dicat hoc: sed quod non dicit in fine illius auctoritatis. sic enim iacet littera: non est in dei voluntate: vt eo sit aliquid falsum. quo verum et: quapropter omnia que vere futura sunt sine dubio fient sicut omnia que preterita sunt sine dubio preterierunt: Sed ad veritatem: illud nihil est propterduo. Primo: quia istud nihil facit ad propositum an bAug hoc dicat in fine: vel in principio. sufficit enim quod dicat: et quod ista sit intentio sua: siue dicat in principio siue in fine siue in medio. Secundo. quia licet in fine illius auctoritatis non dicat hoc formaliter: dicit tamen equiualenter. quia non simpliciter concludit: quod omnia que futura sunt sine dubio fient. sed omnia non que sutura sunt sine dubio fient. sicut omnia que vere praeterita sunt preterierunt sine dubio: sed omnia que pretefita sunt sic sine dubio preterierunt: quod per nullam potentiam possent non fuisse. igitur omnia que vere futurasunt sic sine dubio fient: quod per nullam potentiam poterunt non fieri: ex hec est expressa sententia. be. Aug. vt patet ibidem. sic igitur apparet: quod expositioilla est ad placitum data: et contra intentionem Aug. nec illud potest esse dubium videntibus textum eius: quia b. Aug. dicit formaliter: quod non possunt futura non fieri. sicut nec preterita non fuisse. Et ad expositionem istius doc. sequitur quod futura possunt non fieri: immo hoc tam in conclusione sua quam in expositione data concecedit expresse. Et ad veritatem: expositio ista est mihi valde mirabilis: textus dicit futura non possunt non fore: sed glosa dicit: futura possunt non fore: et si sic liceret exponere dicta sanctorum et textum sacre scripture pro certo modicum posset et dictis concludi.

Preterea: illud quod addit: quod aliquando ad ducunt auctoritatem ad oppositum sic: tam non posst sunt. intura non fore: quam non fuisse facta preterita. sed per diuinam potentiam possunt futura non fore igitur preterita non fuisse: vtique verum est per dei gratiam sed male deducunt. et contra intentionem b. Aug. reducunt enim ipsum pro baracho. accipiunt enim malorem. be. Aug. et cum opposito conclusionis sue oppositum minoris inerunt. b. Aug. arguit sic: tam non possunt futura: non fuisse facta preterita. sed per nullam potentiam esse possibile preterita non fuisse: igitur per nullam potentiam est possibile futura non fore. hec est ratio b. Aug. vt patet videntibus textum eius isti vero accepta eadem maiore: cum opposito conclusionis. arguunt sic. tam non possunt futura non fore: quam non fuisse facta preterita. sed per aliquam potentiam est possibile futurum non fore: ergo per aliquam potentiam est possibile preteritum non fuisse. et si talis modus arguendi ex dictis. b. Aug. vel alterius doctoris sit bonus notum est cuicumque. ideo pertranseo. Et vlterius isti qui sic deducunt auctoritatem illam: concedunt vna mecum maiorem Aug. vel igitur isse doc. vult eam concedere nobiscum. vel non: si non: negat. b. Aug. simpliciter: si sic. oportet eum concedere minorem illorum vel minorem meam: si vult concedere minorem illorum. oportet eum concedere conclusio nem scilict quod per aliquam potentiam potuit preteritum non fuisse quod non reputo bene dictum. Si vero vult concedere minorem manifestam que etiam est. b. Aug. oportet eum concedere mecum et cum. b. Aug. quod per nullam potentiam potest futurum non fore: quod est propositum principale: ergo patet ex his omnibus rationem illam non esse solutam.

Ad secundam vero rationem: que fundabarur in dictis anshel. iste doctor respondet. dicit quod propositio illa anshel: qua dicitur: itaque cum dicitur futurum de futuro necesse est esse. quod dicitur sicut quotiens dicitur idem de eodem est falsa et impropria. et ideo non mirum si ex ipsa concluditur falsum. Istam responsionem non oportet multum impugnare: quia ex quo de plano negat anshel. in manifesta: quam sic exquisite anshel. tractauit: satis impugnat seipsum: et procerto vbi iste doc. contradiceret anshel. sicut facit in proposito: quia dicit eum dicere falsum. ego tamen libenti us tenerem cum anshel. quam cum eo responsionem. igitur istam tanquam contrariam dictis anshel. et veritati non dubito: et ideo ad presens dimitto.

Quantum adsecundum sicut superius dicebatur contra conclusionem istam. et eius deductionem. et presertim contra primam doctor iste ponit tres conclusiones. Prima est quod non est necesse omne esse futurum. Secunda est: quod non est equenecesse futurum esse futurum. et preteritum esse preteritum. Tertia quod est equae repugnans futurum: non esse futurum sicut praeteritum non fuisse preteritum. Primam istarum conclusionum probat multipliciter Primo sic. aliquid est libere producendum a voluntate creata libertate contradictio nis. ergo non est necesse omne futurum esse futurum. ante cedens patet: quia aliter tolleretur meritum et demeritum: consequentia probatur: quia sequitur aliquod futurum est libere producendum a voluntate creata libertate contradictionis. ergo non est necesse illud produci. et sequitur non est necesse illud produci. igitur non est necesse illud esse producendum: et sequitur non est necesse illud esse producendum: ergo non est necesse illud esse futurum: et per consequens non omne futurum necesse est esse futurum.

Preterea. secundo sic. deus potest inmacere. quod omnlio nihil sit futurum post diem hodiernum: ergo non est neccesse omne futurum esse futurum. antecedens patet in fide. consequentia vero probatur dupliciter.

Primo: quia vt dicit oppositum consequentis repugnat anteti: quia sequitur neccesse est esse futurum esse: ergo necesse est aliquid esse producendum post diem hodiernum. Secundo: quia si sequitur neccesse est omne futurum esse futurspuon. ergo neccesse est aliquid producendum ad. 10. annos post instans. a. ergo deus no potest facere quod omnino nihil sit futurum post instans. a. nec per consequens post diem hodiernum: quod fuit oppositum antetis.

Preterea: ad praencipale tertio sic: necesse est omne futurum esse futurum: ergo omne quod aliquando fuit futurum neccesse fuit esse futurum: consequentia nota. et consequens vt dicit est falsum: quia tunc neccesse fuit petrum negare christum. quod non est catholice dictum.

Quarto sic. omne funturum neccesse est esse futurum: ergo necesse est omne suturum fore. contrequentia nota. sicut prius. et consequens falsum. vt dicit: quia sineccesse est omne futurum fore impossibile est aliquod futurum non fore: it per consequens ipossibiles. est antecristum nonst iuid non est verumtus

Quinto sic: ver per istaim: necesse est omne futurum esse futurum: intelligituista: necesse est omne futurum fore: et hoc est falsum. quia tunimpossibile esset aliquid futurum non fore: et sic antexpristum non fore esset impossibile: quod non est verum: vel per istam intelligitur quod hec sit necessaria: omne futurum est suturum: et hoc non: quia deus posset facere: quod nihil esset omnino futurum: et per consequens hec non esset neccessaria omne futurum est futurum. vel per istam intelligitur: quod est neccesse rem que est futura: fore rem est futura: vt puta antecxpristum fore anlexprsum. et hoc est falsum: quia implicat vnam falsam scilicet istam necesse est antechristum fore: quia sequitur necesse est antetr prasum fore antechristum ergo necesse est antechpristum fore

Sexto sic: si ista esset vera neccesse est omne futurum esse futurum sequitur quod aliqua vlis es set vera qualibet sua singulari exisente falsa: sed hoc falsum: quia quaelibet vniversalis valet vnam copulatiuam compsitam ex omnibus suis singularibus: sicut ista: omnis homo currit: valet istam: sor. currit: plato currit. et sic de similibus. consequentia vt dicit est nota. quia quilibet singularis huius vniversalis est falsa. nam hec est falsa: neccesse est antexprsum fore et sic de aliis.

Septimo ad idem arguunt quidam alii sic: omne futurum neccesse est esse futurum: ergo quod contingentur est. uturum: necesse est esse futurum: quod est euidenter falsum: consequentia probatur: omne futurum neccesse est esse futurum. sed quod contingentur est futurum est futurum: ergo quod contingentetsr est sunturum: neccesse est esse suturum.

Ad rationes sconti. Pro solutione istarum rationum premitto duas propisitiones: quas formaliter ponit anshel de concor. c. 4 Prima est: quod non est idem rem esse futuram. et rem futuram esse: sicut non est idem re esse presente. et rem presente esse: aut rem esse preteritam et rem preterita esse preteritam. vt determinat anshel. ibidem.

Secunda est: quod licet res aliqua. vt puta quedam actio non necessitate futura sit: quia priusquam sit fieri potest: vt non sit futura: rem tamen fnrura necesse est esse futuram Ro anshel. est quia futurum nequit simul esse non futurum: hec omnia sunt formaliter verba anshel. quibus premissis. tespondeo ad rationes Ad priemam. igitur: concesso ante sicut ponitur nego consequentiam: quia simul stant quod aliqua actio siue aliquis actus sit libere probandus libertate contradictionis: quia priusquam fit: potest fieri vt non sit futurus. et quod necesse sit omne futuesse futurum: vt patet ex secunda propositione statim posita: que ista duo ponit expresse. Et ad probationem: sa co quod variat antecedens: quia primo dicebat absolute aliquid esse bere producendum: et improbatione consequene contradicit: sequitur aliquid futurum esse libere producendum. Et iste proposit nes multum differunt: quia non est idem rem esse futura et refuturam esse futuram: vt patet ex prima propositione. immo intantum differunt propositiones predicte: quod licet non sit neccesse aliquem actum meritorium: vel demeritorium esse futurum: neccesse tamen est omnem actum meritorium vel demeritorium futurum esse futurum. vt patet per anshel et in hoc deficiunt rationes istius doc. quia doc. iste probat: quod non sit neccesse hanc rem. vel illam. vt puta antexprisum vel actum meritorium vel demeritorium esse futurum. quod vtique verum est. et credit se probare quod non est neccesse re futuram vt pura antexpristum futurum vel actum meritorium: vel demeritoriufuturum esse futurum: videat ergo rationes anshelpraedictas. et videbit rationes suas non concludere.

A secundam ergo rationem respondeo consiliter et concedo primum antecedens: sed neconsequentiam. et consequens. et ad primam probationem: etiam nego consequentiam: quia non sequit. neccesse est omne futurum esse futurum ergo neccesse est aliquid siuealiquam rem esse producendam post diem hodiernam: quia licet non sit neccesse aliquam rem dimonstratam: esse futura: vel producedam: esse neccesse tamen est reproducendam: vel re futura esse futuram. et per consequens necesses st omne futurum esse futurum: deficit ergo ista probatiosicut et precedens: quia credit esse idem: rem esse futuram velpioducenda: et resnturam ese suturam: cuius opposiupatet ex prima propositione anshel. superius posita et per idem patet ad secundam probationem.

Ad tertiam vero probationem concedo primam consequentiam et consequens. vlet quod omne quod aliquand fuit futurum. necesse fuit esse futurum: quia vt batet per anshel. pluries allegatum: rem futuram necesse esse est futuram. Et quando dicitur quod tunc neccesse fuit: per trum negare christum: nego consequentiam: quia licet necesse sit rem futuram esse suturam: non est tamen necesse hanc vel illam vt puta: hanc actionem vel negationem esse futurum: quia priusquam sit fieri potest vt non sit futura. vt patet ex secunda propositione superius posita.:

Ad quartam consimiliter concedo primam consequentiam: et consequens. valet: quod nece sse est omne futurum fore. concedo etiam secundam consequentiam et consequens: scilicet quod impossibile est aliquid tuturum non fore: quia si futurum est. erit. sed cum vltimo infertur ergo impossibile est antechristum non fore. nego consequentiam et negat eam anshel. nifi addatur antechristum futurum. quia licet non sit necesse antechristum fore. necesse est tamen antepraeum futurum fore. vt patet ex dictis:. et per consequens: licet non sit impossibile antechristum non fores impossibile tamen est antechpristum faturum non fore: deficit ergo ratio. sicut et precedentes. quia non distinguit inter rem esse futuram. et renfuturam esse futuram. cum tamen sit distinguendum. vt patet superius per anshela:

Ad quintam concendoquod per istam necess est est: omne suturum esse futurum: intelligo istam: necesse er ome futurum fore: et per consequens concedo: situt concessi in solutione immediate precedente: quod impotest sibilem sit aliquod faturum non fore: sed ex hoc non sexuis tur quod impossibile sit antexpaet nodon fore: nisi addatur futurum in subiecto vt patet ibidem: 1i

Ad sextam nego: conse quentiam: si debite sumantur singulares sub viversali. sed in hoc deficit propositio sua quae non debite aceipit singulares sub istavniversali: necesse est omne futurum esse futurum: quia singula ris eius non est: nec esse est antechristum esse futurum. sicut ipseimaginatur. sed ista: necesse est ante chpisum futurum esse futurum. vel necesse est hoc vel illud futurum esse futurum. e tunc des singulares sunt vere. siciut singulares qua debent summi sub istavniversali: neccesse est omne album esse album: non est ista: necesse est hoc lignum vel hume hominem esse album: n est ista. sed ista: hoc lignum albumsse album: vel neccesse est hoc rel illud albu esse album: hec est expressa sententia anshel de concor. c. 4 d. non est idem rem esse futuram: et rem futuram esse futuram: sicut non est idem rem esse alba. et rem albam esse albam. lignum enim non est semper necessitate album: quia aliquando priusquam fieretur album: potuit non fieri album: ignum enim album semper necesse album: quod aliquando priusquam fieretur album potest nofieri album: ioes non post quam est album: et eodem modo res altqua vidt quedam actio non necessitate futura est quiapriusquam sit: potest fieri vt non sit futura: rem vero futuram necesse est esse futuram quoniam futurum nequit simulensse futurum et non futurum hec anshel. vbi expresse ostendit quales singulares sint sumende sub istis vniuerfalibus et quales non

¶ Ad septimam concedo consequentiam et consequens: valet quod contingenter futurum: necesse est esse futurum sicut contingente: album necesse est esse album. sensus enim est: quod album quamuis contingentersit album: tamen ex quo est album neccsse est esse album ut patet per anshel. statim allegatum: sicut etiam sensus istius contingenter futurum necesse est esse futurum: est quod futurum quamuis contingentur sit futurum: ex quo tamen est futurum necesse est esse futurumi cum hoc tamen stat: quod nulla res demonstrata sit de necessitate futu ra: quia sicut non est necesse lignum esse albtut: quamuis sit necesse lignum album esse album: sic nec est necesse antecxprisum esse futurum licet sit necesse antexpsum futurum esse fnturum licet contingenter sit futurus: nec illud consequens debet ab aliquo reputari. inconueniens seu etiam falsum. quia sicut patet etiam in tertia suppositione primi articuli neccesse est aliquid esse futurum sine omni neccessitate. et fneccesse est aliquid esse futurum sine oter necessitate neccesse est aliquid essefuturum contingenter: et per consequens non est inconueniens: quod contingentur. futurum necesse sit esse futurum. sic igitur patent rationes probantes primam conclusionem huius doc. non concludere.

Secundam vero conclusionem probat tripliciter Primo sic: necesse est futurum esse futurum sine omnineccessitate: sed non est neccesse preteritum esse preteritusine omni necessitate: igitur non est eque neccesse futurum esse futurum esse futurum et preteritum esse preteritum: maior vt dicit est. tertia suppositio mea. et minor est de se nota. igitur

Secundo sic: si esset eque neccesse futurum essefuturum. et preteritum esse preteritum: tunc sic: concedendum est creaturam posse facere actum: qui erit non fore: ita concederetur creaturam pofse faeere actum non fuisse: qui fuit consequens est falsum: quia omnes concedunt: quod creatura libera potest face re quod actus qui erit numquam foret: quia alter necessario faceret illum: quod est falsum. et tamen nullus concedit: quod creatura possit facere actum qui fuit. numquam fuisse: consequentia notaquia qum aliqua duo sunt eque necessaria: eorum oppositasunt eque possibilia vel impossibilia: ergo si essent eque necessaria futurum esse futurum et preteritum esse preteritum: eorum opposita essent eque impossibilia cuicumque.

Tertiosic. si essent eque necessarie etc. non pius consiliaretur. vel negociaremur circa futura quam circa preterita. antecedens est falsum. consequentia est nota: quia sunt eque neccessaria. et per consequens eorum opposita eque ipossibilia.

Ad primum isto rum dico: quod iste propostiones multum differunt necesse est aliquid esse futurum sine omni neccessitate. Et necesse est futurum esse futurum sine omni neccessitate. quia sicut non est idem aliquid esse futurum. et futurum esse futurum. siue quod idem est rem esse futurum et rem futuram esse futuram. vt patet per anshel. superius. sic non est idem necesse est aliquid esse futurum si ne omni necessitate. et necesse est futurum esse futurum sine omni necessitate: primam istarum propositionum ego posui et ponit eam anshel. Secundam vero quamiste doc. dicit me possuisse: non posui nec ponit eam anshel. si tamen per istam quam ipse assumit necesse est futurum esse futurum sine omninecessitate intelligit istam quam ego posui: necesse est aliquid futurum esse futurum sine omni necessitate: concedo meiorem et nego minorem: quia debet sumi sub ista. minor n. sumenda sub ista maiori est quod non est necesse aliquid esse preteritum sine omni neccessitate. et hec est falsa: quia sicut necesse est aliquid esse futurum quod tamen sine necessitate erit. ita necesse est aliquid esse preteritum quod sine necessitate fuit. et illud est euidens: quia necesse est nunc animam christiesse preteritam. et tamen sine necessitate fuit: quia antequam esset potuit fieri. vt non esset ista non sunt verba mea. sed sunt formaliter anshel. vbi supra dicentis. Pariter autem verum est: quod fuit: et est. et erit aliquid non ex necessitate: et quia necesse est fuisse omne: quod fuit: et esse quod est et futurum esse: quod erit. Ecce quod simul stant: quod necesse est. suisse omne: quod fuit. et aliquid fuit sine necessitate: sicut stant simul: quod necesse est futurum esse omne: quod erit: et quod aliquid erit sine necessitate. vnde postquam anshel. ostendit ista simul stare tam de presenribus quam de futuris: concludit: de preterito autem similiter verum est: quod res aliquando non est de necessitate preterita: quoniam antequam esset potuit fieri: vt non esset: et quia preteritum semper necesse est: essd preteritum. nec ad istud sequitur quod deus posset facere preteritum non fuisse: quia simul sunt: quod deus non possit facere preteritum non fuisse. et quod aliquid sit preteritum sine omni neccssitate. vt patet ex dictis:

Ad secundum dico: quod nullus qui intelligitr significata vocabulorum debet concedem: quod creatura pra otest facere actum qui esset non fore: quilibet tamen catholicus debet concedere. quod creatura libere potest facere aliquem actum. vt puta actum meritorium vel demeritorium non fore: non addendo futurum: vel quo erit. sed si dicatur futurum vel qui erit: propositio non esset concedenda: quia tam non possunt futura non fore: quam non fuisse facta prireterita: vt pa¬ tuit superius. Et quando dicitur: quod si creatura libera non posset facere: quod actus quo erit numquam foret: cum necessario faceret illum. Respondet anshel. vbi supra. dicit quod hec necessitas sequitur rei positionem non precedit. et ibi ex intentione determinat istam materiam. concedendo formaliter omnia que ego posui vnde in principio istius. c. volens ostendere: quod si deus prescit aliquid: necesse est illud esse futurum. sic ait. cum dico si deus prescit aliquid: necesse est illud esse futurum idem est ac si dicam si erit ex necessitate erit. sed hec necessitas non cogit vel prohibet aliquid esse: vel non esse. ideo enim quia ponitur res esse: dicitur ex necessitate esse: aut quia positum non esse affirmatur: non esse ex necessitate: non quia necessitas cogat aut prohibeat rem esse: aut non esse: nam cum dico si erit ex necessitate erit: hec necessitas sequitur rei positionem non precedit. et statim subdit directe respensionem rationis. dicit idem erit: si sic pronuncietur quod erit ex necessitate erit: non nm aliud significat hec necessitas: nisi quia quod erit non poterit simul non esse: hec anshel. Ex quibus euidentur apparet quod creatura non potest facere actu qui erit non fore quia quod erit non poterit simul non esse: et tamen necessario facit illud necessitate cogente vel prohibente aliquid esse vel non esse: quia hec necessitas sequitur rei positionem non precedit vel quod idem est non est nisi necessitas suppositionis tantum Ad tertium dico: quod nullus nisi sit fatuus consiliatur. anfutura debeant euenire: quia si futura funt: erunt sed beneconsiliamur: circa res ipsas: vt puta circa actus nostros liberos: qus possumus facere et non facere: et tamen cum hoc stat: quod necesse sit rem futuram esse futuram: licet non sit necesse hanc vel illam rem non addendo futuram esse futuram. ita quod omnes iste rationes deficiunr. quia credunt idem esse rem esse futuram: et rem futuram esse futuram: quod non est verum. Tertiam conclusionem probat iste doc. dupliciter Primo sic. illa non sunt eque repugnantia: quorum oppositam non sunt equenecessaria: vt patet ex precedenti conclusione. sed opposita praedictorum sunt eque necessaria: ergo etc. Secundo sic futurum non esse futurum non est repugnans: ergo non est eque repugnans sicut preteritum non fuisse preteritum: antecedens patet ex prima conclusione: et consequentia est nota. igitur etc. Ad istas rationes patet quid duodo. quia supponunt precedentes conclusio nes esse veras: cuius oppositum patet ex dictis. Contra tertiam conclusionem posset satis fortiter argui verum: quia qui busdam videtur repugnare quarte et econuerso. Iccirco. ipsa dimissa instabo contra quartam: et ex solutionibus rationum que fiunt contra quartam satis apparebit quid duode. ad eaque possunt adduci contra tertia.

Magister franciscus de taruisio predicator. Con quartam igitur conclusionem quidam doc. ordinis predicatorum in vesperis suis arguebat sic. omne uturum a deo prescitnen et reuelatum hoc supposito habet necessari am et infallibilem veritatem. igitur per nullam potentiam est possibile antexhpristum fore. antecedens videbatur sibi notum. et consequentia videtur esse conclusio mea tertia. et conclusio vt dicit est mea: quia antexhprisum fore est quoddam preteritum reuelatum et prescitum a deo. Et confirmatur. quia si antexpristus posset non fore sidei nostre lisoditas euacuaretur: et poneretur vel deus mendax est. vel in scientia vel in voluntate variabilis: ineo quod cognouit et statuit et reuelauit futurum: quorum vtrumque dicere impiissimum est. Ad idem potest argui non minus efficaciter.

Secundo sic: deus prescit antex praet. ore: igitur necesse est antexprisum fore. igitur impossibile est ipsum non fore. igitur deus non potest faccre ipsum non fore. antecedens videbatur sibi notum ex prima conclusione: naturm et due vltime consequentie sunt euidentes. Prima scilicet a qua dependet tota deductio probatur sic: in omni consequentia necessarita: si antecedens est necessarium: et consequens est necessarium. ista patet ex termiuis. vnde quia ista consequentia est necessaria. est homo. igitur est animalesi necesse est petrum esse hominem necesse est ipsum esse animal. sed constat: quod ista consequentia est necessaria: deus prescit antexprestum fore: igitur antexprss erit: et antecedens est necessarium: quia dei pr¬ scientia sicut et eius scientia est omnino infallibilis et necessaria: igitur et consequens est omnino necessarium: et per consequens bene sequitur: deus prescit antechprisum fore. igitur necesse est ipsum fore

Tertio sic Ista propositio: antexhristus erit: est simpliciter. et absolute necessaria: ergo antexprsum fore est simpliciter necssa rium: ergo deus non potest facere ipsum non fore: secunda consequentia est euidens: et prima videtur clara: quia bene sequitur antexhprisum fore: non est simpliciter et absolute necessarium: ergo ista propositioant ecxpristus erit non est simpliciter et absolute necessaria. antecedens vero videtur sequi ex dicti meis: quia in tertia conclusione meadixi: quod omnis propositio de futuro a deo reuelata in sua veritate est infallibilis et necessaria: sicut est reuelata: sed ista propositio antexhristus erit in sua veritate: est simpliciter et absolute necessaria. vt ibidem concessi: tgitur ista propositio antecxhristus erit in sua veritate. est absolute necessaria.

Quarto sic. illud est simpliciter impossibile ad cuius positionem in esse simpliciter sequitur impossibile: sed si deus faceret antecxhprisum non fore. sequitur impossibile: ergo antexhpristum non fore est simpliciter impossibile: et per consequens deus non potest facere ipsum non fore: maior patet: quia possibili posito in esse nullum sequitur inconueniens: minor vero probatur: quia sequitur. antechristus non erit: igitur numquam deus presciuit: nec reuelauit ipsum fore: vel presciuit vel reuelauit falsum: quo rum quodlibet est impossibile: ergo etc. multe consimiles rationes possunt adduci contra conclusionem istam: sed. quia soluuntur istis solutis ideo pertranseo.

Ad rationes francisci. Ad primum istorum concedo antecedens: vno addito. videlicet si dicatur. quod omne futurum a deo praescitum et reuelatum hoc supposito: habet nece ssariam et infallibilem veritatem sicut et ab ipso prescitum et reuelatum: sic enim antecedens illud est verum: et non aliter. et sic est tertia conclusio mea: sed sic concesso antete: nego consequentiam: quia simul stant quod necesse sit an tecxhpristum fore sicut prescitum et reuelatum est a deo ipsum fore. et quod deus post facere ant exprisum non fore vt dicebatur in 4 conclusione: ratio huius est. quia deus prescit et reuelauit ant ecxhpristum libere contingentur. sed non sine omni necessitatefore: et quia quicquid deus prescit nec esse est esse futurum ficut prescitur ab eo. vt patet ex prima suppositione primi articuli: sequitur quod necesse sit antexprsum libere et contingenter et sine omni necessitate fore: quia sic et non aliter deus paesciuit et reuelauit ipsum fore: nec ista repugnant in aliquo: nam sicut patet ex tertia suppositione articuli predicti necesse est aliquid esse futurum sine omni necessitate. et si necesse est antexpristum libere et contingenter et sine omni necessitate fore: patet quod deus potest facere i praeum non fore. et per consequens simul stant quod necesse sit ate chpristum fore sicut prescitum et reuelatum est a deo ipsum fore. et quod potest facere ipsum non fore: et ista solutio trabitur ex presse ex dictis anshel. sicut patet ex suppositionibus me is quae formaliter sunt sue. sicut in primo articulo diceba tur. Ex his patet ad confirmationem: quia non sequitur: ante christus potest non fore. igitur fidei nostre soliditas euacuatur. et ponitur deus mendax vel in scientia variabilis immo totum oppositum: quia non est fides nostra quod atecprisus non potest non fore. sed solum quod erit. nec deus sciuit nec deus dixit. quod antecprstus non potest non fore immo totum oppositum: quia praesciuit ipsum libere contingenter et sine omni necessitate fore. euacuaretur. tamen fidei soliditas si non esset necesse ipsum fore sicut deus praesciuit et reuelauit eum fore. sed cum hoc stat quod potest eum facere non fore vt patet ex dictis.

Ad secundam respondent aliqui doc. negando simpliciter primam consequentiam. et ad probationem concedunt: quod ista consequentia est necessaria deus praesciuit antexpristum fore: igitur antexpristus erit. dicunt tamen: quod antecedens non est necessarium: quia deus potest numquam sci: uisse quod ab eterno sciuit: et ab eterno sciuisse: quod numquam sciuit. et per consequens potest numquam sciuisse antexprisum fore. et si potest nunquam sciuisse antexhpristum non est necessarium ipsum praescire antexprsum sore. Ista respensio non est noua nec per mo¬ dernos doc. inuenta: sed hugo. de sacra. li: primo per te secunda. c. 18. et ipsam videtur sequi magister in hac. 38. di. c. vlti. et. 3o. loquens de predestinatione et prescientia dei et expressius. di 4 simul et ponit eam petrus de tarentarum li itu dicit 3o. q. 1. et doc. noster. libro 1 di. 3o. q. 1. expresse concedit quod deus potest nescire quod scit verum: quia qubusda aliis docto. antiquis videtur antes illud simpliciter necessarium. Adhuc potest adratione iuxta principia anshel. superius posita tripliciter responderi. Primo quidem potest dici distinguendo de necessitate quia quaeda est necessitas precedetis quae est causa vt sit res. et quedam necessitas sequens: qua res facit. et ille due necessitates sic se habent: quod licet vbicumque sit precedens necessitas: sit subsequens: non tamen econuerso hec omnia ponit anshel. secundo cur deus homo. c. 18. dicit est namque necessitas precedens: quae causa est vt sit res. et est necessitas sequens. quam res facit: precedens et efficiens necessitas: cum di celum volui: quia necesse est vt voluatur: sequens vero quae nihil efficit: et sic est cum dicote ex necessitate loqui: cum loquaris: cum enim hoc dico significo nihil facere posse vt dum loqueris. non loquaris: non quod aliquid cogat ad loquendum: na violentia naturalis contradictionis cogit celum volui. te vero nulla necessitas cogit loqui: et subdit immediate. sed vbicumque est praecedens necessitas. est subsansequens non autem vbi sequens ibi stati et praecedens: possimus namque dicere: necesse est celum volui. quia voluit. sed non simpliciter. est. verum iccirco te loqui: quia necesse est vt tum loquaris hec anshel. His premissis concedo primam consequentiam. et primum consequens: si consequens illud intelligitur de necessitate subsequenter: quia bene sequitur: deus presciuit antechristum fore. igitur necesse est ipsum fore necessitate sequente: vel subsequente. nec illud est aliud inconsequens: quia talis necessitas non repugnat contingentie immo stat simulcum ipsa. cum non sit necessitas coactionis. vt patet ex dictis. et ideo anshel. vbi supra: concedit christum hac necessitate passum aliquantulum post verba prius allegata dicit hac sequente. et nil efficiente necessitate: quoniam vera fuit fides vel prophetia de christoquia ex voluntate: non necessitate moriturus erat: necesse fuit vt sic esset: hac homo factus est. hac homo fecit et passus est quicquid fecit et passus est. sed si concesso consequente illo nego secundam consequentiam quia non sequitur: necesse est antechristum fore necessitate subsequente. igitur impossibile est ipsum non fore: sicut non sequitur: necesse fuit christum mori necessitate predicta: vt patet per anshel. statim allegatum: impossibile fuit ipsum non mori. Ratio huius est: quia talis necessitas non repugnat contingentie. nec cogit rem esse vel non esse. vt dictum est. Si vero consequens illud intelligatur de necessitate pre cedente: nego consequentiam primam. et consequens: quia non sequitur: deus prescit antechristum fore. igitur necesse est ipsum fore necessitate precedente Et ad pr obationem quando dicitur in maiori: quod in omni consequentia necessaria. si antecedens est necessarium. et consequens est necessarium. concedo propositionem vniformiter loquendo de necessitate: quia si antecedens est necessarium necessitate precedente. et consequens erit necessarium necessitate precedente. Si vero antecedens sit neccssarium solum necessitate subsequente. et consequens esset necessarium: necessitate consimili et tunc dico ad minorem: quod illud antecedens: deus praescit antechpristum fore non est necessarium necessitate precedente que cogit rem esse vel non esse sed solum necessitate subsequente. quia ea necessitate deus prescit antechristum fore. qua vult ipsum fore et non vult ipsum fore necessitate precedente. sed sub sequente. sicut expresse dicit anshel. vbi supra immediate post verba vltimo allegata. vbi loquens de christo. di. quod hac sequenti. et nihil efficiente necessitate voluit que tunquem voluit. non ergo sequitur ex istis quod necesse sit antechristum fore: necessitate precedente: sed solum subsequente. Secundo potest ad rationem illam responderi concedendo primam consequentiam: vno ad dito videlicet si dicatur sic: deus prescit antechpristum fore. igitur necesse est ipsum fore: sicut dcus praescit: sic enim quente: nego secundam consequentiam sicut prius. et non aliter tenet ista consequentia vt notum est cuilibet: sed sic concessa prima consequentia: et conse. i et tertiam: quia simul stant: quod necesse sit antexprstum fore: sicut deus prescit ipsum fore. et quod deus possit facere ipsum non fore: vt patet ex solutione prime rationis.

Tertio potest responderi modificando antecedens: quia non debet absolute dici: deus prescit ante christum fore: sed deus praescit antexprisum fore sine necessitate. et sic modificato antecedente: non sequitur: quod necesse sit absolute antexprisum fore: sed quod necesse sit ant exprisum fore: sine necessitate. et sic concesso antecedente: patet quia secunda consequentia est nulla: quoniam non sequitur: necesse est antexpistum fore sine necessisiate: igitur impossibile est ipsum non fore: immo totum oppositum. Istam responsione ponit anshel. de concor. c. 2. vbi postquam ostendunt: quod necesse est quod deus prescit futurum esse: et quod deus prescit aliquid esse futurum si ne necessitate: subdit. Sed diceres mihi: non remoneas a me necessitatem peccandi: quoniam deus prescit me peccaturum: vel non peccaturum et ideo necesse est me peccare vel non peccare: si non pdecco: et subdens solutionem dicit. Ad quod ego: non debes dicere prescit deus me peccaturum tantum vel non peccaturum: sed prescit deus me peccaturum sine necessitate vel non praececaturum: et ita sequitur siue peccaueris: siue non peccaueris: vtrumque sine necessitate erit quia praescit futuru me sine necessitate: hoc quod erit: hec anshel: et patet quod vniformiter est dicendum de ante christo: et similibus.

Ad tertium: supposito quod propositio dicatur simpliciter et absolute necessaria: quando illud quod significatur per eam est simpliciter et absolute necessarium: sicut ratio illa supponit: si debet aliquid concludere nego antecedens: quia licet necesse sit antecxhpristum fore necessitate subsequente: non tamen simpliciter et absolute: vt dictum est pluries. Et ad probationem concedo: quod omnis perpositio de futuro a deo reuelata in sua veritate esta fallibilis et neccssaria: sicut est reuelata vel scita. eo menquo dictum est supe. sed quando dicitur in minori quod ista propositio: ante christus erit est simpliciter et absolute a deo reuelata: variatur medium: quia ista propositio non dicitur simpliciter et absolute reuelata: eo quod significatum ipsius sit simpliciter et absolute necessarium: sed quod non est communinatorie nec contraditionaliter reuelata: sicut patet ex quarta conclusione mea: et sit illa ratio nulla Ad quartu: multi moderni respondent negando minorem: eoad probationem dicunt vt superius dicebat: quod non est impossibile deum nunquam sciuisse vel reuelasse illud quod de facto scuiuit et reuelauit: istud tamen no videtur possibile quantum ad illud quod addunt de reuelatione: quicquid sit de cognitione et per consequens omne ad rationem aliter responderi: sed quia materia ista tangetur infra di. 42. vbi inquiretur an ista propositio: anxpiss erit per divinam potentiam potuisset ab eterno fuisse falsa. Iccirco pro num pertranleo: quia in q. illa videbitur quid dicendum ad rationem istam.

Ad rationes praencipales. cd rimam negado conenum ssitelsigiter ionsequere quod isiapropositio: antechristus erit in sua veritate non est infallibilis et necessaria sicut est a deo praescita: sic enim et non aliter contradicit conclusioni mee: et ad probationem apparebit quid dicendum infra di. statim allegata: et ibi videbitur: an ista consequentia: antetxpris potest non esse: igitur illa propositio: antechristus erit potest non esse vera: sit necessaria: vel non. Ad secundam concedo consequentiam et consequens: si intelligitur vt super valet: quod ista propositio sit infallibilis: et necessaria sicut est praescita hoc enim sufficit ad hoc vt dei prescientia sit omnino infallibilis et necessaria: