Quaestio 1

Primus articulus: QUantuum ad primum hec eprima sippositio: quod deinihil facit ignorans: et hec nulli theologorum aut philosorum est dubia: et ponit eam he. aug. 5. super genlitteram. c. 1o. Decunda est: quod nihil noui fit in scientia dei vt de nouo aliquid incipiati scire: et hac etiam ponit be. aug. 4. de tri. c. 6. et. c. 17. et inmulti aliis locis. Tertia est: quod deus non nisi volens facit quicquid facit: et hanc etiam ponit aug. Euchitr. c. 7. Quarta est: quod deus nihil potest velle voluntate noua accidente: et hac ponit. 5. de tri. c. 37. et libro. 15. c. 5o. et hoc de primo.

Secundus articulus. QUantum autm ad secudum: qui conformit est dicendum proposito de reprobatis et praedestinatis pono quit tuor conclusiones. Prima est: quod cuicumque dabit deus vitam eternam ab eterno cognoscit illam sibi dare: probatur sic: nulli dabit deus vita eternam ignorans: hoc patet ex prima suppositione: ergo cuicumque dabit deus vitam eternam cognouit illam sibi dare: et non cognitione noua: quia nis noui fit in eius scientia: nec de nouo incipit aliquid scire: vt patet ex secunda: igitur cognitione eterna: et sic intantum. Ex ista conclusione infero correlarie: quod de ab eterno cognouit determinate numerum electorum. deductio est euidens: quia omnibus electis deus dabit vita eternam: et cucumque dabit deus vitam eternam ab eterno cogneuit illam sibi dare ex conclusione deducta. Secunda conciusio est quod cuicumque deus non dabit vitam eteina ab eter no cognouit illi non dare: et hec potest deduci sicut correlarium praecedens. Ex ista conclusione infero correlarie: quod deus ab eterno cognouit numerum reprobatorum: deductio patet ex dictis. Tertia conclusio: cuicumque dabit deus vitam etina ab eterno voluit illam sibi dare. hac probo primo sic. cuicumque deus dabit vitam eterna: ab ete no voluit illam sibi dare: sed cuicumque dabit deus vitam etina volens dabit: quia non nisi volens quicquid facit: vt patet ex tertia suppoitone: et non voluntate accedete noua: vt patet ex secunda: igitur voluntate eterna: et sic propositu. Post etiam ista conclusio deduci ex prima: sed pertranseo propter breuitatem. Ex illa conclusione infero correlarie: quod omnis perdestinatus ab eterno fuit praedestinatus quod principaliter quarebatur. deductio est nota: quia praedestinatus est ille cui proponit dare vita et natura: igitur si cuicumque deus dabit vita eteinam ab eterno voluit: et per consequens proposuit illam sibi dare: et per ponsesens praedestinatus ab eterno fuit praedestinatusm. Quarta conclusioest quod cuicumque deus non dabit vitam eternam: ab eterno voluit illi non dare: et potest deduci ratio sicut praecedens. Et ista conclusione infero correlarie: quod omnis reprobatus ab eterno fuit reprobatus: deductio patet ex dictis.

Tertius et quartus articulus. QUantum ad tertium et quartum articulos contra conclusiones istas posset multipliciter instari. verum: quia catholicis non sunt dubie: et ad ea que possunt adduci contra eas patet quid dicendum ex precedentiquestione: quia conformiter est loquendum de predestinatione et prescientia: cum predestinatio sit quedam species prescientie: igitur ad praesens pertranseo.

Responsio ad rationes principales. Ad primam potest responderi iuxta principia cuiusdam doc. nostri: admittendo primam parte maioris: videlicet quod omnis predestinatus saltem adultus fuit ab eterno pradestinatus propter bonum vsum liberi arbitrii et bona opera futura a deo ab eterno prius cognita.

Et vt clarius videatur ista raespensio doc. iste. Thomas de argentina in primo di. 41: q. i. ar. i. et. 2. Circa materiam ista ponit quattuor conclusiones duas de reprobatis: et duas de praedestinatis: Est igitur prima sua conclusio: Quod causa reprobationis quam ad adultos potest dici malus vsus liberi arbit rii vsque ad finem vite in ipsis duraturus: ab eterno deo praedestinatus. Secunda est: quod causa reprobationis quantum ad paruulos absque sacramento baptismatis dicentes potest dici ineptitudo vel inhabilitas ad recipiendum influxum gratie ab eterno a deo praecognita: que in ipsis pruenit: vel ex causa naturali: puta quia ex naturali sua conplexione: quia tam cito moriuntur quam baptim ari non possunt: et per consequens ab hac vita decedent cum originali culpa: est animam reddit ineptam ad recipiendum gratiam: vel ex causavoluntaria voluntate aliena: puta qui nascuntur vel nutriuntur ab infidelibus quo eos nolunt baptimare. Tertia conclusio est: quia causa predestinationis quantum ad adultos est bonus vsus liberi arbitrii ab eterno deo precognitus: finaliter in ipsis duraturis. Et notanter ponitur in conclusione ista finaliter: quia nihil obstat quin reprobatus quandoquem habeat bonum vsum liberi arbitrii in presenti: preuidit tamen deus: quod sua libertate ab vtendo ab huiusmodi bono vsu se finaliter auertet: ideo gratiam: nec finaliter habebit in presenti: nec gloriam in futuro. Et eodem modo predestinatus in presenti quandoque potest haberi malum vsum liberi arbitrii: sciuit tamen deus ab eterno: quod in tali malo vsufinaliter non manebit: et ideo vt iste doc. dicit. proposuit deus ab eterno tali homini dare gratiam finalem in presenti: et gloriam in futuro. Quarta conclusio ipius est: quod causa predestinationis quantum ad paruulos: est quedam aptitudorespectu baptismalis gratie: quam deus ab eterno pre uidens: eos predestinauit ad vitam eternam: et ista aptitudo conuenit eis aliquo modo naturaliter: puta quia non sunt adeo infirme complexionis: quin tantum possint durare in presenti vita: donec baptim antur: et aliquo modo voluntarie: voluntate tamen aliena: puta quia tales sunt parentes vel nutritores qui eos baptim are non prohibent sed procurant. primas duas conclusiones probat iste doc. multipliciter: rationes tamen ad praesens non repeto: quia conclusiones illas pro nunc pertracta turus non intendo. Ultimas vero duas tripliciter bat.

Primo sic: apostolus ad ra. 8. ait: quos presciuit hos predestinauit: ergo prescentia alicuius boni tenentis seex parte predestinati videtur fuisse causa vel ratiopredestinationis.

Secundo sic: bea. ambro. in gloria. ad ra. o. super illo verbo: miserebor tui: miserebor et misericordiam prestabo: cui miserebor dicit: mi¬ sericordis prestabo ie ilsimisericordiam dabo illi quem prescio ex toto corde reuersurum: quod non esset verum: nisicausa predestinationis quantumad adultos esset bonvsus liberi arbitrii.

Tertio sic: bea. aug: 83e q. q. 68. ait: deus cui vult miseretur et q. vlti. inducatur: per hoc tamen dei bonitas iniusta esse non potest: velut enim de oceuttissimis: et per consequens causa predestinationis eterne: sunt merita vel bona opera futura: sic et reprobationes oppositum futura demerita. Contra thoma. Istis tamen et similibus non obstantibus iste modus dicendi: et preserti quantum ad duas vltimas conclusiones: videtur mihi dubius: et dictis sanctorum dissonus: et ideo contra eum pono aliquas conclusiones. Prima est: quod deus non predestinauit aliquem ab eterno propter actum credendi in eum quem preuidit ipse finaliter habiturum. Istam conclusionem non reputo catholicis dubiam: quia eius oppositam retractat bea. aug. expresse primo retractationum. c. 13. et eius retractationem de verbo ad verbum ponit magister in littera di 41. c. 3. qua posita infert conclusionem assumptam dicens: non ergo propter fidem elegit deus aliquos ab eterno: vel ape ponit gratiam iustificationis in tempore: retractatione bea. aug. non repeto: quia vt statim dicebatur de verbo ad verbum ponitur in littera.

Secunda conclusio est: quod deus non predestinauit aliquem ab eterno propter bona opera futura: quecumque sint illa que scinit ipsum finaliter facturum: istam conclusionem deduco sic: deus non predestinauit aliquem ab eterno propter actum credendi ineum: quem presciuit ipsum finaliter habiturum: igitur nec propter aliqua bona operatio futura que presciuit ipsum finaliter facturum: antecedens patet ex precedenti conclusione: et consequentia videtur nota: quia non est maior ratio cur deus predestinauerit aliquem ab eterno propter aliqua bona opera futura que presciuit ipsum sinaliter facturum quem propter actum credendi in eum quem presciuit ipsum finaliter habiturum: tum quia magis videtur quod aliquem predestinauerit propter actu credendi in eum quam propter hona opera futura: sicut patet per bea. aug. vbi supra. vbi fatetur se questionem istam deduxisse ad hanc ratiotinationem: vt diceret deum non elegisse opera cuiuscumque: que ipse daturus est: sed fidem in prescientia et quem sibi crediturum esse presciuit: ipsum elegit: licet sententiam istam reuocaue rit ibidem: vt dictum est prius: et hinc est quod multi tenuerunt antiquitus deum multos predestinasse propter actum credendi in eum quem preuidit ipsos finaliter habituros: licet non propter alia bona opera futura que presciuit ipsos finaliter facturos. Secundo deduco conclusionem expresse determinatione apstoli ad ra. o. vbi loquens de iacob et esau: dicit cum nondum nati fuissent: aut aliquid egissent boni aut mali: vt secundum electionem propositum dei maneret: non ex operibus: sed ex vocatione: dictum est quod maior seruiret minori: sicut scriptumest. Iacob dilexi: esaum autem odio habui. Ex quibus verbis euidenter apparet iacob non fuisse ab eterno praedestinatum ex operibus futuris: de talibus enim operibus loquitur apostolum cum dicit. non ex operibus secundum omnes expositiones. Unde glosa exponens verbum predictum sic inquit: sicut ostendit non pro meritis precedentibus illud fuisse dictum: ita nec pro futuris meritis amborum dictum fuisse. hoc ostendit cum dicit non ex operibus. inon ex precedentibus meritis illud dictum est. Item dicoquod non ex operibus futuris bonis vel malis: que bona vel mala non erant: nisi apposita gratia vel subtracta: et modicum infra super illo verbo: quid ergo dici mus num quid iniquitas st apud deum: absit: dicit ex presse glosa: quod si bona futura huius vel mala illius que vtique deus presciebat attenderet: non diceret: non ex operibus sed ex futuris operibus et paucis interpositis subdit: nemo autem dicat deum: qui futura opera¬ preuidebat alterum elegisse: alterum reprobasse. vbi ex presse ponitur assumpta conclusio. Tertio deduco conclusionem claris auctoritatibus be. aug. et primo au ctoritate illa vulgato in de predestinatione sanctorum: quam magister allegat in littera di 4i. c. 3. vbi sic inquit. bea. aug. non quia futuros nos tales praesciuit: ideo eligit. sed vt essemus tales: per ipsam electionem gratie sue gratificauit nos in dilecto filio suo. Item Enchitur. c. 6o pertractans verba apostoli predicta sic inquit: sentiens autem apostolus quemadmodum posse hoc quod dictum est monere eos qui penetrare intelligendo non possunt hanc gratie altitudinem ait: Quid ergo dicemus nunquid iniquitas est apud deum. ab sit: iniquum enim videtur vt sine nullis bonorum malorum ve operunmeritis. vnum deus diligat. alterum vero odiat: qua lure si opera futura: vel huius bona: vel mala illius vellent intelligi: nequaquam diceret: non ex operibus: sed ex futuris operibus: eo modo quo istam soluet quae stionem: immo nullam quam solui opus esset facere questionem: nunc vero curespondisset absit ioes absit vt sit in iniquitas apud deum. mox vt probaret nulla hec iniquitate dei fieri. inquit: moysi enim dicit miserebor cuimisertus ero: et misericordiam prest abo cui misericors fuero: quis enim nisi insipiens deum iniquum putet: fiue iudicium penale ingerat digno. siue misericor diam prestet indigno. hec omnia aug. vbi expresse ponit conclusionem assumptam. et ostendit eam esse de mete apostoli: et ponuntur hec verba in glosa pro maiori parte. hec est determinatio. M. in littera. di. 41. c. 2. vbi expresse ponit conclusionem istam dicit quod deus elegit: iacob. et esau. reprebauit: non fuit pro meritis ipsorum: quae tunc habuerut: quia nulla habebant: quia nec ipsa existebant: nec propter merita futura quae praeuideret ipsum elegit: vel illu reprobauit. Tertia conclusio est: quod deus non praedestinauit aliquam ab eterno propter bonum vsum liberi arbitrii in quo cognouit ipsum finaliter duraturum. ista conclusio sequitur ex precedentibus: quia bene sequitur. deus non praedestinauit aliquem ab eterno propter actum credendi in eum: quem preuidit ipsum finaliter habiturum. nec propter alia bona futura opera que presciuit ipsum facturum: igitur nec propter bonum vsum liberi arbitrii in queo cognouit finaliter: ipsum duraturum. Ex ista conclusione sequitur: quod causa predestinationis quantum ad adultos non est bonus vsus liheri arbitrii ab eterno deo precognitus. finaliter in ipso duraturus: cuius oppositum asserit tertia conclusio istius doc:

Quarta conclusio est: quod deus non praedestinauit aliquam ab eterno propter aliquam aptitudinem gratie baptismalis naturalem. nec voluntariam voluntate aliena quam praeuidit ipsum temporaliter habinturum: et sequitur ista conclusio euidenter ex praecedenti: quia si illud quod magis videtur inesse non inest: nec illud quod minus: sed magis videtur quod predestinauerit aliquem ab eterno propter bonum vsum liberi arbitrii in quo presciuit ipsum finaliter duraturum: quam propter tasem aptitudinem: quam preuidit ipsum temporaliter habiturum: et non fecit: vt patet. Ex conclusione predicta: sequitur quod causa predestinationis quantum ad paruulos non est aptitudo predicta: cuius oppositum ponit iste doc. in quarta conclusione sua. Quinta conclusio est: quod quencunque deus predestinauit gratis solum et miserabiliter predestinauit: et licet ista conclumultis auctoritatibus. vnde gloria. super illo verbo apostoliad. r0.. moysi enim dixit deus. etc. sic ait: deus enim dixit moysi. i. deus inductus a moyse dixit miserebor vocando interius: tui miserebor predestinando. Et in mediate ad propositum subdit: ecce nulla merita prece¬ dunt pro quibus eligatur: sed sola gratia predestinantis est: ex qua vocatur aliquis et saluatur. Et hinc. est quod apostolus vbi supra: predestinatos vocat vasa misericordine. dicit vt ostenderet diuitias glorie sue in vasa misericordie que preparauit in gloriam: super quoverbo dicit glosa: cum igitur ex gratuita misericor dia apponat gratiam quibus vult: et liberet quos vult: manifeste ostenditur diues et gloriosa bonitas sua in vasa misericordie: que preparauit in gloriam futuram: et modicum infra super illo verbo: quos vocauit non solum ex iudeis: dicit glosa cum ostensum sit: quod ex sola gratia sint filii incipit probare per auctoritates prophetarum quod hi sunt ex vtroque populo prophetarum: et super illo verbo qui predestinauit nos in adoptionem filiorum per iheuem christum et cetera: ad ephilmo. primo ait glosa ipse vtique praedestinauit nos scilicet sola gratia elegit i voluntate gratuita in adoptionem filiorum. Ex quibus omnibus euidentur apparet omnem predestinatum ex sola gratia dei fore predestinatum.

Ad rationes thome. Nec rationes illius docto. concludunt: concedo igitur: quod deus quos presciuit hos praedestinauit: sicut appstolus dicit: quod predestinatio sine prescientia esse non potest: sed ex hoc non sequitur quod prescientia alicuius boni se tenentis ex parte predestinati sit causa predestinationis: nec illa consequentia probatur per istum docto. Ad secundum concedo cum ambro. quod deus dat illi misericordiam quem prescit toto corde reuersurum ad se: sed illud non est causa predestinationis sed fructus: non est enim aliquis predestinatus: quia reuersurus: sed ideo reuersurus: quia predestinatus: quia talis nullus electus est a deo: quia talis futurus erat: sed ex electione talis est factus: vt patet per magistrum in littera di. 41. c. 3. Ad tertiam sufficientur vt credo respondit magister in littera di. qua supra. c. 4. vbi auctoritatem illam adducit contra se et respondet diio.e quod credendum est bea. aug. verba illa retractasse cum retractauit conclusionem illa quam hactenus tenuerat: videlicet: quod deus aliquem predestinauerit propter fidem: siue propter actum credendi in eum quem preuidit ipsum habiturum: et ratio magistri est: qui post verba predicta be. ausubdit quedam alia que ibidem aperte tractat: nec istam responsionem improbat iste doc. patet ergo ex dictis: opinionem illius doc. esse dubiam: et dictis sanctorum disso nam: et per consequens patet solutionem datam ad primam rationem adductam in proponendo questionem esse nullam. Respondeo igitur aliter: et concedo quod deus sic gratus tis et misericorditer predestinauit quemcumque: quod tota liter absque causa tenete se ex parte predest inati. Et quando dicitur quod tunc deus esset acceptator personarum: nego: loquendo de acceptione personarum vitiosa: de qua loquetur apostolus pe. actur 4. Ratio huius est: quia non est acceptio personarum vitiosa vbi nulli sit iniustitia aut debitum denegatur: bonum autem indebitum infertur malum: sicut est in proposito. vnde bea. aug in fine disputationis de predestinatione: contra pelagianos loquens ad illud propositum: sic inquit: aliis datur nosse viam salutis: aliis non datur: hoc tamen facit deus non cum personarum acceptatione non iniustitia sed iustitia inenarrabili: et misericordia in dubia.

Ad rationem secundam principalem non oportet respondere: quia vera est.