Table of Contents
De causa dei
Liber 1
Caput 2 : Quod Deus est omnium aliorum necessarius conseruator
Caput 3 : Quod Deus est necessaria causa efficiens cuiuslibet rei factae
Caput 4 : Quod qualibet creatura mouente, Deus necessario commouet
Caput 5 : Quod Deus non est mutabilis ullo modo
Caput 6 : Quod Deus habet distinctam scientiam omnium
Caput 7 : Obiicit contra sextum et soluit.
Caput 8 : Quod Deus habet volutionem et amorem communiter et specialiter ad quaecunque.
Liber 2
Liber 3
Caput 7
CAP. VII. Quod nullus non tentatus, solius Liberi Arbitrij viri bus, sine gratia vel cum gratia quantacunque creata absque alio Dei auxilio potest pec catum aliquod euitare.
VT autem tractatum de vitatione peccati perficiam, tantum superest vt praehabitis consequenter ostendam, nullum etiam non tentatum solius liberi arbitrij viribus sine gratia, vel in gratia quantacunque absque alio Dei auxilio posse peccatum aliquod euitare. Facilius namque est tentato vitare // peccatum, quam non tentato vitare tentationem; Nam tota die tentamur inuiti, sed nunquam proprie peccamus inuiti; sed nullus tentatus solius liberi arbitrij viribus sine gratia, vel cum gratia quantacunque absque alio Dei auxilio potest vitare peccatum de quo tentatur, vt tria praemissa capitula docuerunt; ergo nullus non tentatus solius liberi arbitrij viribus sine gratia vel in gratia quantacunque absque alio Dei auxilio potest vitare, quin de peccato tentetur, & si tentatus fuerit de peccato, & auxilium Dei non assit, necessario superatur secundum capitula memorata. Item quicunque non tentatur, hoc necessario est a Deo, quod non tentatur, sicut IIa. pars 13i. primi probat; & per 22um. primi Deus necessario habet aliquem actum voluntatis circa talem non tentari, & non nolutionem, quia tunc per decimum primi, non tentaretur, ergo volutionem, quae per indem decimum ipsum tentari non sinit: Vnde Augustinus in sermone suo in natali sanctae Mariae Magdalenae cap. vlt. Hoc, inquit, tibi dicit Deus tuus; regebam te mihi, seruabam te mihi vt adulterium non commirteres, suasor defuit, & vt suasor deesset, ego feci; locus & tempus defuit, & vt haec deessent. ego feci. Item si quis non tentatus / hot &, sic posset, ponatur in esse; tunc per vigesimum secundum primi Deus habet aliquem actum voluntatis circa istam euitationem, & non nolutionem, quia tunc per decimum primi, ipsa non fieret; ergo volutionem; ergo per idem decimum ipsa insuperabile auxilium sibi praestat. Item illa vitatio vel sit agendo, vel non agendo; si agendo, Deus est ibi prima causa agens, sicut tertium, & quartum capitula primi probant; si non agendo, adhuc Deus est prima causa illius non actionis, sicut vndecima pars I3i. primi docet. Item secundum allegata capitulo tertio huius secundi; Gratia est necessaria ad cauendum peccata, & hoc vt videtur etiam non tentatis: Quaedam enim allegatorum ibi loquuntur generaliter de quibuscunque indistincte, non faciendo mentionem aliquam de tentatis, & illa gratia vel est Spiritus Sanctus, vel aliquod eius donum creatum, quod nihil facit nisi ipso Sancto Spiritu dirigente, vt patet ex eodem tertio & quarto sequenti. Item secundum ostensa eodem quarto, quilibet homo committeret quodcunque peccatum, si non esset a Deo specialiter praeseruatus.
Corollarium
COROLLARIVM. Corollarium, quod diuina voluntas sicut tentatos a ruma conseruat, sic & non tenta¬ tos tam a tentatione quam a peccato praeseruat.
VNde manifestum est quod diuina voluntas sicut tentatos a ruina conseruat, sic & non tentatos tam a tentatione, quam a peccato preseruat: Istud corollarium per praehabita potest similiter demonstrari, sicut quintum capitulum conclusionem similem demonstrauit. Oergo mira circa nos miseros & ingratos diuinae pietatis dignatio, quae non tentatos a tot & tantis tentationum turbinibus intactos praeseruat; tentatos in tot & tantis tentationum incursibus inuictos conseruat, & per ipsam non per ipsos vincentibus tot & tanta praemia coaceruat: vt igitur ipsa ducente ab ingratitudine redeamus, rogemus humiliter vt & ipsa donante accipere mereamur non spiritum huius mundi, sed spiritum qui ex Deo est, vt saltem sciamus quae a Deo donata sunt nobis, in quo clamantes Abba Pater hemillimas gratias in omnibus rependamus.